Bài giảng Các giải pháp xử lý và lưu trữ nước chi phí thấp quy mô hộ gia đình - Nguyễn Việt Anh

Nội dung text: Bài giảng Các giải pháp xử lý và lưu trữ nước chi phí thấp quy mô hộ gia đình - Nguyễn Việt Anh

1. C¸c lo¹i h×nh c«ng nghÖ cÊp n−íc C¸C GI¶I PH¸P Xö Lý v L ƯU tr÷ n−íc CHI PHÝ THÊP Lo¹i h×nh cÊp n−íc tËp trung QUY m« hé gia ®×nh Lo¹i h×nh cÊp n−íc nhá lÎ (hé gia ®×nh) PGS. TS. NguyÔn ViÖt Anh §¹i häc X©y dùng C«ng tr×nh cÊp n−íc b¬m dÉn sö dông n−íc ngÇm C«ng tr×nh cÊp n−íc b¬m dÉn sö dông n−íc mÆt C«ng tr×nh cÊp n−íc tù ch¶y Hå trªn nói (hå treo) C«ng trinh Khu xö lý BÓ c¾t ¸p (cã BÓ chøa ®Çu nguån (l¾ng, läc) hoÆc kh«ng) n−íc s¹ch Dung tÝch: 3.000m 3 – 5.000m 3 CÊp n−íc cho kho¶ng: 500 – 1.000 ng−êi Khu d©n c− HÖ thgèng ®−êng èng Nguyen Viet Anh. IESE 1
2. GiÕng khoan GiÕng ®o ¸p dông nh÷ng vïng cã tÇng ¸p dông réng ri ë vïng ®ång mÆt c¾t n−íc ngÇm, chÊt l−îng n−íc b»ng, trung du, nói thÊp. s¬ ®å cÊu tróc giÕng ®µo giÕng ®µo kiÓu1 ®¶m b¶o. d=0.8-1.2m cöa lªn xuèng Nh÷ng n¬i d©n c− th−a thít trô b¬m èng kÏm cöa th«ng h¬i s©n röa i=2% trô b¬m sÐt chÌn cót nhùa khÈu giÕng btct 200 èng nhùa pvc l=3-11m i= 0.2% axb=4m2 ®o¹n èng uèn cong c¸t läc líp sái GiÕng tia GiÕng th m 10 Cơ ch loi b Asen BÓ läc s¾t & asen hé gia ®×nh Trong dung dch Trong lp cát lc Oxy hóa st Oxy hóa st Kt ta st trên mt ht cát, to thành Kt bông hydroxit st lp v hydroxit st Oxy hóa asen Oxy hóa asen Đng kt ta asen Th−êng ®−îc x©y dùng Đng kt ta asen kÌm víi giÕng khoan víi nguån n−íc cã hm l−îng s¾t < 15 mg/l. Nguyen Viet Anh. IESE 2
3. BÓ läc c¸t chËm BÓ läc asen quy m« hé gia ®×nh VËt liÖu läc BÒ dy (mm) (mm) C¸t TA: 1 2 800 C¸t TA: 2 5 50 Sái: 2 5 100 Sái: 5 10 100 Sái: 10 20 100 1 - C¸t läc 2 - Sái ®ì 3 - BÓ chøa Sái: 20 40 150 13 X lý asen và kim loi nng (NUSASK) X lý asen và kim loi nng (NUSASK) Phm vi ng dng :nưc ging khoan, nưc mưa, nưc vùng lũ lt, các Gii Pháp Công ngh : Đơn loi nưc ao h, sông ngòi t nhiên , gin không dùng hoá cht. có th nưc nhim Arsenic và các loi nưc loi tr Arsenic và các kim loi nhim phèn ( PH <5 ) v v. nng. Giá thành: 1.500.000đng Đơn v SX: Vin năng lưng 1. B loc sơ cp. 2. B cha nưc sch 3. Lp lc 4. Vòi Đt 5. B lc tinh 6. Bơm lc tinh 7. Bơm ngun Đã lp đt ti: Hà Tây, Hà Nam, Thái Bình, Hi Phòng, Hi Dương THIẾT BỊ LỌC ASEN THIẾT BỊ XỬ LÝ SẮT MANGAN VÀ ASEN Thiết bị lọc công xuất 500 lít/h Thiết bị công xuất 500 lít/h Vật liệu sử dụng xử lý asen, sắt, mangan Nước giếng được bơm trực tiếp qua còn lại trong nước là MS1 chế tạo tại công cột không cần trao đổi không khí ty TNHH Đầu tư Phát triển Công nghệ T&H Vật liệu sử dụng là MS1. Làm việc trên nguyên tắc trao đổi ion Nguyên tắc làm việc: Asen được hấp phụ lên bề mặt hạt theo cơ chế trao đổi ion và Sau thời gian là 3 ngày, tiến hành sử được giữ lại trên bề mặt hạt. Sau thời gian dụng gia ven để hoàn nguyên hạt. Hệ khoảng 3 tháng, tiến hành hoàn nguyên lại thống sử dụng bình thường hạt bằng xút. Thiết bị làm việc hiệu quả khi hàm Thời gian sử dụng: 1.5 năm lượng sắt < 5 mg/l, mangan < 10 mg/l 17 18 Giá thành: 700 000 đồng Giá thành: 1 100 000 đồng Nguyen Viet Anh. IESE 3
4. SONO Arsenic Filter Kanchan Arsenic Filter • Developed by MIT and ENPHO (Nepali NGO) based on 7 years of field research • Effective removal of arsenic, bacteria, iron, turbidity, and odour • Low cost (US$20 in Diffuser Basin Nepal) Lid • Require no external Brick chips The image cannot be displayed. Your computer may Container not have enough memory to open the image, or th energy/material input Iron Nails for operation The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and Water then open the file again. If the red x still appears, you m • No replacement parts except nails Fine Sand • Constructed by local Pipe technicians using local materials The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and th Coarse Sand The image cannot be displayed. Your computer may not • Environmentally safe have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and disposal then open the file again. If the red x still appears, you m Gravel CAWST Xö Lý N¦íc b»ng chÊt keo tô Kh trïng N¦íc b»ng cloramin Sö dông viªn khö trïng
   1 gram phÌn chua cho 25lÝt n−íc Cloramin l mét hîp chÊt
   1 gram PACN cho 100 lÝt n−íc chøa Clo dÔ ph©n huû sinh ra Clo ho¹t tÝnh trong n−íc cã t¸c dông khö trïng cao. Ho tan chÊt keo tô vo n−íc v khuÊy ®Òu, sö dông sau 20 30 phót 21 22 Xö Lý N¦íc b»ng hãa chÊt pur (Do UNICEF ti trî) 23 Nguyen Viet Anh. IESE 4
5.  PUR là hỗn hợp chất bột gồm: Fe 2(SO 4)3, Ca(OCl) 2, chất đệm, đất sét và polymer, chứa trong gói nhỏ 4g dùng xử lý cho 10 lít nước do P&G hợp tác với CDC phát minh; P&G Pakistan sản xuất.  Các thành phần trong PUR được sử dụng để lọc nước ở Hoa Kỳ và các nước phát triển khác, PUR chỉ khác ở chỗ thành phần các chất này sử dụng ở quy mô hộ gia đình chứ không ph ải cho cơ sở xử lý nước tập trung. Kênh Phú Thnh B, xã Phú Thnh B, huyn Tam Nông, ĐT Đánh giá
   Ðánh giá hiệu quả xử lý bằng cách so sánh kết quả xét nghiệm trướcsau khi sử dụng túi lọc PUR
   Kết quả phân tích mẫu nước sau khi được xử lý túi lọc nước PUR được so sánh với Tiêu chuẩn của Bộ Y Tế (Chất lượng nước dùng cho ăn uống theo Quyết định 1329/2002/BYTQÐ ngày 14 tháng 4 năm 2002) Xã Phú Đc, huyn Tam Nông, ĐT Bảng 1. So sánh kết quả thử nghiệm các chỉ tiêu lý hóa của nước sông và nước sau xử lý tại huyện Tháp Mười Đồng Tháp Bảng 2. Kết quả thử nghiệm các chỉ tiêu vi sinh tại huyện Tháp Mười ĐồngĐồng Tháp Nguyen Viet Anh. IESE 5
6. Bảng 3. Kết quả thử nghiệm các chỉ tiêu độc chất tại huyện Ý kiến của các hộ gia đình về túi lọc nước PUR Tháp Mười ĐồngĐồng Tháp 1. Hiệu quả xử lý của túi lọc nước đối với nguồn nước 4. 100% HGĐ cho rằng chất lượng nước sau lọc rất tốt, rất trong, không vị lạ và rất thích hợp cho vùng ngập lũ tại ĐBSCL. người dân đang sử dụng cho ăn uống là rất tốt: 5. 100% hộ gia đình khi khảo sát đều không có các triệu chứng như đau 100% các mẫu thử các chỉ tiêu lý hóa, vi sinh, kim bụng, tiêu chảy, sốt, ngứa. loại nặng, thuốc trừ sâu đạt tiêu chuẩn 6. 46,1% ý kiến cho rằng túi lọc an toàn và thuận tiện, 26,5% cho rằng sử 1329/2002/BYT quy định về chất lượng nước dùng dụng túi lọc tốt cho người già, trẻ em, người bệnh. cho ăn uống và sinh hoạt. 7. Tỷ lệ hộ gia đình chấp nhận mua túi lọc tại Trường Xuân là 83,3%, Mỹ Hòa 80,4%, Phú Thành B 50,1% và Phú Đức 53,0%. 2. Chất lượng các túi lọc là như nhau thông qua việc 8. Tỷ lệ hộ gia đình chấp nhận mua với giá 200 – 500đ tại Trường Xuân là thử nghiệm các túi lọc được chọn ngẫu nhiên đều cho 80,7%, Mỹ Hòa 68,2%, Phú Thành B 94,3 %, Phú Đức 78,6%. kết quả như nhau. 3. Các hộ gia đình rất hưởng ứng việc sử dụng túi lọc, tỷ lệ các hộ gia đình sử dụng túi lọc hàng ngày tăng dần qua các tháng sử dụng. ĐỀ XUẤT ĐỀ XUẤT 1. Xem xét và tiến hành các thủ tục cho phép sử dụng túi lọc 4. Các cấp ban ngành, chính quyền địa phương cần có các biện nước PUR để lọc nước cho người dân. pháp giáo dục nâng cao ý thức của người dân trong việc sử dụng nước sạch và vệ sinh môi trường bên cạnh việc cấp phát 2. Cần có chính sách trợ giá thích hợp đối với các hộ nghèo để túi lọc PUR. họ có điều kiện sử dụng túi PUR. Có thể kết hợp với chính 5. Nhà sản xuất nghiên cứu xem có nên chăng đưa sản phẩm vào quyền lập danh sách hỗ trợ sử dụng miễn phí ñối với các hộ sản xuất đại trà tại Việt Nam, lúc đó có thể giá thành sẽ giảm, gia đình quá khó khăn. tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận với nước sạch nhiều hơn. 3. Khi đưa túi PUR vào sử dụng cần có kế hoạch tiếp thị và thôngtin rộng rãi để cho người dân có nhu cầu được biết. Nguyen Viet Anh. IESE 6
7. Kh trïng N¦íc b»ng ph−¬ng ph¸p ®un s«i Ph−¬ng ph¸p xö lý vi sinh vËt trong §un s«i n−íc ë nhiÖt ®é 100 0C trong 5 phót n−íc b»ng ¸nh s¸ng mÆt trêi (SODIS) 37 Tia bc xxmtmt tri CCóótthhchiachiathành các loi sau :: Tia cc ttímím ((khôngkhông tthhnhìnnhìnthy đưc nhưng ccóótthhtiêutiêudit các tt bào sng ddaa ca chúng tatacũng ccóótthhbbgâygây hi nu T vit tt ca cm t ting Anh: So lar Water Microorganism chúng tata dưinng quá lâlâuu)) Disinfection Tia nng Có nghĩa là: “X lý vi sinh vt trong nưc bng ánh Tia hng nngoi ((khôngkhông tthhnhìnnhìnthy sáng mt tri” nhưng chúng ttaaccóótthhcmcm nhn đưc sc nóng vvààcáccác vvii sinhvt rrttnhynhy cm vi sc nóngnóng)) SODIS đã đưc áp dng nhng SODIS hot đng nh ttááccđngđngcng hưng?? hưng đâu trên th gii.??????? Khong 200 triu dân trên TG áp dng SODIS > 20 quc gia đang áp dng SODIS: Trung Quc Indonesia Srilanca NhNhng vvii sinhvt gây bnh rrttnhynhycm trưc 2 yu n đ ttca ánh sáng mt tri làlà:: Nepal Bc xxttiiaacccc ttíímmUUVVAA ( bưc sóng 320 ––400400 Pakistan nm) Uzbekistan Nhit năng Kenya Angola Khi kt hp hai yu tttrên chúng đem lliihiu qu tiêu dit vivisinh vt rrttnhiunhiu ssoovivitng yu ttriêng ll Nguyen Viet Anh. IESE 7
8. Ti sao SODIS li đưc nhiu nưc áp dng ???  SODIS tiêu dit vi sinh vt gây bnh trong nưc, do đó có th giúp ci thin sc kho gia đình • SODIS không làm thay đi mùi v ca nưc SODIS ®−îc ViÖn Khoa häc v C«ng nghÖ M«i tr−êng Liªn bang Thuþ SÜ (EAWAG) • SODIS là mt phương pháp đơn gin, có th áp dng và nghiªn cøu v thö nghiÖm vo n¨m 1991 v kim soát trc tip ti cp h gia đình ® thóc ®Èy ra kh¾p thÕ giíi tõ n¨m 1999. • SODIS là mt phương pháp không tn kém do ch cn ánh sáng mt tri và các chai nha trong SODIS ® ®−îc Tæ chøc Y TÕ ThÕ giíi khuyÕn nghÞ ¸p dông tõ n¨m 2001, ®¹t gi¶i  SODIS làm gim các nhu cu v cht đt và do đó giúp tit th−ëng Dubai 2002 v Gi¶i th−ëng Ton cÇu kim chi tiêu trong gia đình vÒ n¨ng l−îng 2004 • SODIS giúp tit kim thi gian và gim gánh nng công vic, đc bit là đi vi ph n và tr em SODIS đã đưc B Y t Vit Nam thông qua trong công văn s 1131/DP/AIDSMT ngày 27/7/2005 CÁC YU T CN Đ ÁP DNG SODIS .??? Bưc 1: Chun b nưc Đ lng hoc lng phèn Ánh sáng mt tri Nưc đã đưc lc hoc lng cn Chai nha trong có dung Nưc sch Lc bng cát, si tích < 2 lít Bưc 3: Rót nưc và vn cht np Bưc 2: Chun b chai nha trong Ra chai bng r mm và nưc ra Chai sch Đt chai trên b mt phng và Vn cht np chai trưc khi phơi rót nưc cho tht đy Nguyen Viet Anh. IESE 8
9. Bưc 4: Phơi chai dưi ánh nng mt tri 0 0 t 6 gi sáng đn 5 gi chiu ( T > 30 C) TThhiigiangian pphhơơiiSODISSODIS Phơi chai t 6 gi Phơ i chai 02 ngày sáng đn 5 gi Đun sôi nưc đ ung liên tc ( mây > 50%) chiu (> 30 o C) ( Tri mưa) Các chai cn đưc phơi đ thi gian yêu cu, không phơi chai quá mun hoc ly vào quá sm SS ddnnggNNƯƯC SODIS Mt s thi t b lc n ư c kh¸c Nưc SODIS đưc bo qun và s dng như nưc đun sôi •• SSdngdngtrong vòng 02 ngày khi chai đđããmmnpnp •• Nưc đđđưcđưc 03 ngày khi chưa mmnpnpchai Ung nưc bng cc chén sch đ tránh làm nưc b tái nhim khun ThiÕt bÞ läc n−íc cã mng RO 5 cÊp dïng cho gia ®×nh Mt s thi t b lc n ư c kh¸c BÓ chøa n−íc m ưa ThiÕt bÞ läc n−íc cã lâi läc ¸p dông cho vïng d©n c− th−a b»ng gèm dïng cho gia ®×nh thít, vïng miÒn nói C¸c vïng khan hiÕm n−íc mÆt, ngÇm. Nguyen Viet Anh. IESE 9
10. Lu chøa n−íc m ưa Lu chøa n−íc m ưa Lu chøa n−íc m ưa n¾p lo¹i 1 dïng cho lu sµnh Lu chøa n−íc mưa cã n¾p ®Ëy ®−îc c¶i tiÕn phßng tr¸nh sèt xuÊt huyÕt n¾p lo¹i 3 dïng cho lu snh n¾p lo¹i 2 dïng cho lu sµnh BÓ chøa n−íc m ưa cã x lý Nguyen Viet Anh. IESE 10