Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 3: Mô hình quan hệ

Nội dung text: Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Chương 3: Mô hình quan hệ

1. CÔCÔ SÔÛSÔÛ DÖÕDÖÕ LIEÄULIEÄU Chöông 3 MOÂMOÂ HÌNHHÌNH QUANQUAN HEÄHEÄ (Relational Data Model)
2. ChöôngChöông 33 MOÂMOÂ HÌNHHÌNH QUANQUAN HEÄHEÄ I. I. Moät soá khaùi nieäm Khoaù chính Ñònh nghóa quan heä Sieâu khoaù Khoaù öùng vieân Khoùa cuûa quan heä Khoaù chæ ñònh Khoaù ngoaïi II. II. Caùchù chuyeåån töø moâ hình ER sang moâ hình quan heää
3. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ ÑÒNH NGHÓA QUAN HEÄ Cho taäp R = {A1, A2, , An} goïi laø taäp caùc thuoäc tính. ÖÙng duïng vôùi moãi Ai coù moät taäp laø dom(Ai) goïi laø mieàn giaù trò cuûa Ai. U ñöôïc ñònh nghóa: n U = U i =1 dom ( A i ) Moät quan heä r treân taäp caùc thuoäc tính R laø taäp hôïp caùc aùnh xaï r = {t1, t2, , tm} tj : R→ U Vôùi haïn cheá tj(Ai) ∈ dom(Ai) i = 1,n j = 1,m
4. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ Moät soá khaùi nieäm + Khi chæ ñeàà caääp ñeáán thuoääc tính cuûûa quan heää thì ngöôøiø ta goïïi quan heää laøø löôïïc ñoàà quan heää. Kyùù hieäu:ä R (A1, A2, , An) Moätä löôïcï ñoàà CSDL goààm coùù nhieàuà löôïïc ñoàà quan heä.ä •+ R (A1, A2, , An) laøø löôïïc ñoàà quan heää caápá n. + Kyù hieäu moät quan heä r treân moät löôïc ñoà R cho tröôùc laø r(R).
5. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ Moät ví duï veà quan heä SINHVIEN(MSSV, HOTEN, NGAYSINH, PHAI, DIACHI, MSLOP) MASV HOTEN NGAYSINH PHAI DIACHI MSLOP 0012001 Traàn Vaân Anh 1/1/1982 Nam 120 THÑ, QI CNTT00 0012002 Nguyeãn Hoàng Anh 2/3/1980 Nöõ 12 TBT, QI CNTT00 0112003 Traàn Thanh Vaân 3/4/1982 Nöõ 1/20 NTMK, Q3 CNTT01 0122122 Nguyeãn Thaønh Hieáu 3/2/1980 Nam 3 LHP, Q3 CNTT02 Quan heä SINHVIEN goàm coù 4 aùnh xaï t1, t2, t3, t4: t1(MSSV) = ‘99001’, t1 (HOTEN) = “Nguyeãn Vaên A”, Moät doøng döõ lieäu coøn ñöôïc goïi laø 1 boä döõ lieäu cuûa quan heä.
6. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ KhoùaKhoùa chínhchính (Primary(Primary key)key) Cho moät taäp R = {A1, A2, , An} vaø r(R). Khoùa chính cuûa quan heä R laø taäp caùc thuoäc tính X ⊆ R coù tính chaát sau: (i) Khoâng coù hai boä döõ lieäu coù cuøng giaù trò treân X. (ii) Khoâng toàn taïi moät taäp X’ ⊂ X maø cuøng coù tính chaát i. Cho ví duï:
7. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ SieâuSieâu khoaùkhoaù (Supper(Supper key)key) Laø moät taäp caùc thuoäc tính sao cho neáu coù 2 boä coù cuøng giaù trò treân taäp thuoäc tính naøy thì cuõng coù cuøng giaù trò treân caùc thuoäc tính coøn laïi. Taäp hôïp taát caû caùc thuoäc tính cuûa moät quan heä luoân laø sieâu khoùa. Ví duï:
8. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ Khoaù öùng vieân (Candidate key) Khoaù öùng vieân laø moät sieâu khoaù maø khoâng toàn taïi taäp con naøo cuûa noù cuõng laø sieâu khoaù. Khoùa chính laø moät khoùa öùng vieân. Ví duï: Trong quan heä SINHVIEN thì X = {MSSV} laø khoùa öùng vieân X = {HOTEN, NGAYSINH, PHAI, DIACHI, MSLOP} cuõng laø khoùa öùng vieân.
9. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ Khoaù chæ ñònh (Designated key) Khi thieát keá vaø caøi ñaët thaät ngöôøi ta choïn moät khoùa naøo ñoù trong caùc khoùa öùng vieân cuûa quan heä ñeå laøm vieäc. Khoùa naøy goïi laø khoaù chæ ñònh vaø ñöôïc kyù hieäu baèng caùch gaïch döôùi caùc thuoäc tính khoùa trong löôïc ñoà quan heä. Keå töø ñoù ta goïi taäp caùc thuoäc tính naøy laø khoaù chính cuûa quan heä.
10. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ Khoaù ngoaïi (Foreign key) Cho 2 löôïc ñoà quan heä: R1(A1, A2, An) vaø R2(B1, B2, Bm) Giaû söûPK ⊆ {A1, ,An} vaø laø khoaù chính cuûa R1, FK ⊆ {B1, ,Bn} Taäp FK laø khoùa ngoaïi cuûa R2 neáu vaø chæ neáu: (i)Caùc thuoäc tính thuoäc taäp FK töông öùng coù cuøng mieàn giaù trò vôùi caùc thuoäc tính trong taäp PK. (ii)Vôùi moïi boä t2 cuûa R2, luoân toàn taïi 1 boä t1 thuoäc R1 sao cho t2[FK] = t1[PK]. Raøng buoäc tham chieáu töø FK cuûa R2 ñeán R1 coù nghóa laø FK laø moät khoùa ngoaïi tham chieáu ñeán khoùa chính cuûa R1.
11. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ Khoaù ngoaïi (foreign key) SINHVIEN(MSSV, HOTEN, NGAYSINH, PHAI, DIACHI, MSLOP) LOP (MSLOP, TENLOP) MSLOP laø khoaù ngoaïi cuûa löôïc ñoà quan heä SINHVIEN MSLOP tham chieáu MSLOP cuûa löôïc ñoà quan heä LOP Taäp thuoäc tính laø khoaù ngoaïi khoâng caàn töông öùng cuøng teân vôùi taäp thuoäc tính ñoùng vai troø khoaù chính maø noù tham chieáu.
12. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 1. Moãi loaïi thöïc theå Quan heä TENLOT TENNV HONV DIACHI PHAI LUONG TEN NGAYSINH MANV NHANVIEN NHANVIEN(MANV, HONV, TENLOT, TENNV, PHAI, LUONG, DIACHI, NGAYSINH
13. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Keát quaû ñaït ñöôïc sau khi öùng duïng böôùc 1 NHANVIEN(MANV,HONV,TENLOT,TENNV,PHAI,LUONG,DIACHI, NGAYSINH PHONGBAN (MAPB, TENPB) DEAN (MADA, TENDA, DIADIEM_DA)
14. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 2. Loaïi thöïc theå yeáu MANV NHANVIEN THANNHAN(MANV, TENTN,PHAI,NGSINH,QUANHE) COTHAN NHAN THANNHAN TENTN PHAI NGSINH QUANHE
15. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Caùc löôïc ñoà quan heä coù ñöôïc töø caùc loaïi thöïc theå NHANVIEN (MANV, HONV, TENLOT, TENNV, PHAI, LUONG, DIACHI, NGAYSINH) PHONGBAN (MAPB, TENPB) DEAN (MADA, TENDA, DIADIEM_DA) THANNHAN(MANV, TENTN,PHAI,NGSINH,QUANHE)
16. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 3. Loïai moái keát hôïp (1, 1) – (1, 1) TENLOT TENNV HONV DIACHI PHAI LUONG TENPB DIADIEM TEN NGAYSINH MAPB MANV NHANVIEN X PHONGBAN (0,1) (1,1) QUANLY T NHANVIEN (MANV, HONV, TENLOT, TENNV, PHAI, LUONG, DIACHI, NGAYSINH) S PHONGBAN (MAPB, TENPB, TRPHG)
17. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 4. Loaïi keát hôïp (1,1)- (1,n) khoâng coù thuoäc tính rieâng MAPB TRUCTHUOC (1,n) (1,1) NHANVIEN PHONGBAN PHONGBAN (MAPB, TENPB, TRPHG) NHANVIEN (MANV, HONV, TENLOT, TENNV, PHAI, LUONG, DIACHI, NGAYSINH, PHG)
18. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 5. Moái keát hôïp (1,1) – (1,n) coù thuoäc tính rieâng. MAPB TENPB DIADIEM PHONGBAN (0,n) Ngaøy BÑ Phuï traùch DEAN (MADA, TENDA, PHONG, DIADIEM_DA, NGAYBÑ) (1,1) DEAN MADA TENDA DIADIEM
19. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 6. Moái keát hôïp (1,n) – (1,n) MANV NHANVIEN (1,n) THOIGIAN PHANCONG PHANCONG (MANV, MADA, THOIGIAN) (1,n) MADA DEAN TENDA DDIEM_DA
20. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Böôùc 7. Thuoäc tính ña trò DIADIEM MAPB TENPB PHONGBAN DIADIEM_PHG (MAPB, DIADIEM)
21. Chöông 3 MOÂ HÌNH QUAN HEÄ II. Chuyeån moâ hình ER sang moâ hình quan heä Löôïc ñoà CSDL sau khi chuyeån ñoåi NHANVIEN (MANV, HONV, TENLOT, TENNV, PHAI, LUONG, DIACHI, NGAYSINH, MANQL, PHG PHONGBAN (MAPB, TENPB, TRPHG, NGAYBÑ) DIADIEM_PHG (MAPB, DIADIEM) DEAN (MADA, TENDA, NGAYBD, PHONG, DIADIEM_DA) PHANCONG (MANV, MADA, THOIGIAN) THANNHAN(MANV, TENTN,PHAI,NGSINH,QUANHE)