Bài giảng Hệ sinh thái

pdf 71 trang hapham 670
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Hệ sinh thái", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_he_sinh_thai.pdf

Nội dung text: Bài giảng Hệ sinh thái

  1. H SINH THÁI (ecosystem)
  2. Thành ph ần của sinh quy ển Sinh quyeån HST Quaàn xaõ Quaàn theå Caù theå
  3. ecosystem.swf
  4. Thành ph ần HST • Sinh vt sn xu t: th c vt → chuy n quang nng thành hóa nng, nng lưng ưc d tr trong liên kt C-C ( ưng) Carbon dioxide + nnnönöööôôôôùùùùcccc+ hn aaaùaùùùnhnhas hngnsaù sa ùùùng asngöñ gn= ñöôñögnôôôø öñøøøngng gn+ oxygen
  5. • Sinh vt tiêu th (SVTT): ng vt – SVTT bc 1  SVSX – SVTT bc 2  SVTT-1 – SVTT bc 3  SVTT-2
  6. • Sinh vt phân hy: vi sinh vt Aspergillus fumigatus
  7. • Liên h gi a các thành ph n trong HST SVTT-1 SV sản xu ất Ch ất vô cơ SV tiêu th ụ SVTT-2 SV phân hủy SVTT-3
  8. II. S CHUY N HÓA V T CH T BÊN TRONG HST
  9. II.1. CHU I & I TH C N • II.1.1. CHU I T Chu i th c n ưc to nên bi mi quan h dinh dưng ca các loài tn ti trong qu n xã, trong ó loài này bt mt loài khác làm mi, còn v phía mình li tr thành th c n cho mt s loài khác ti p theo. foodchain.swf
  10. – Chuoãi thöùc aên: coù 2 loaïi • Chuoãi thöùc aên môû ñaàu baèng thöïc vaät xanh SVTT-3 • Chuoãi thöùc aên môû ñaàu baèng chaát höõu cô ñaõ bò phaân huyõ SVSX Nhe än Nhe än• ChaCha áátt mumu øønn baõbaõ SVTT-1 SVTT-2 Mo áái
  11. II. 2. Food Webs: Lưới th ức ăn (nhi u chu i th c n) th ỏ SVTT-1 Cáo SVTT-3 cỏ rắn SVSX cào cào SVTT-2 SVTT-1
  12. Môi tr ưng sng càng kh c nghi t  chu i th c n, lưi th c n càng đơ n gi ản
  13. Môi tr ưng sng càng thuaän lôïi  chu i th c n, lưi th c n càng phöùc taïp
  14. II.3. Tháp sinh thái • Tháp sinh thái ưc cu to bng cách xp ch ng liên ti p các bc dinh dưng t th p lên cao. • Do tng nng lưng (ho c s lưng hay kh i lưng) liên ti p gi m gi a các bc dinh dưng nên tháp có áy to dưi, càng lên trên càng nh dn
  15. • Các SV trong chu ỗi th ức ăn (HST) được xếp theo các bậc dinh dưỡng Whittaker (1961) 15 0,1 0,1 100 0,7 12 1,5x10 4 1,3 27 7,2x10 10 17,7 280 Thaùp soá löôïng Thaùp sinh khoái Thaùp naêng suaát (soá löôïng/m 2) (g chaát khoâ/m 2) (mg chaát khoâ/m 2/ngaøy)
  16. Th áp so á löôïng SVTT-3 SVTT-2 SVTT-1 • nuôi sng 1 cá th SVTT-3 cn 1.790.000 các cá th khác
  17. Tha ùp sinh kho ái (kho ái löôïng ) Coïp (48 x10 3 g) Boø Coû (8211x10 3 g)
  18. Tha ùp năng löôïng SVTT-3 21Kcal SVTT-2 383 Kcal SVTT-1 3368 K SVSX 20810 Kcal
  19. • Nguyên tc chuy n nh ưng nng lưng trong HST coân truøng  ư chim thoû cuùt choàn  ư o tieâu thuï cô theå SVTT-2 tieâu thuï tieâu hoùa hh SVTT-1 khoâng tieâu ư hoùa nhieät khoâng SVPH  o tieâu thuï o o SVSX
  20. Tháp năng lượng quy luật 10%chỉ có 10% năng lượng được chuyển sang bậc dinh dưỡng liền kề.
  21. ẦN HOÀN CÁC CH ẤT) ch ất vô cơ Sinh vật SVPH
  22. Chu trình nưc watercycle.swf
  23. Vai trò tu n hoàn nưc • Cung cp nưc cho sinh quy n (quá trình chuy n hóa, quá trình sn xu t, tr bnh, giao thông, du lch ) • Duy trì s sng cho trái t • iu hòa khí hu
  24. Söï phaân boá nöôùc treân traùi ñaát Nöôùc ng ọt beà maët 0,3% Nöôùc ngoït 3% Soâng 2% Nöôùc treân traùi ñaát Nöôùc ngoït Nöôùc ngoït beà maët
  25. Tác động của con ng ười
  26. Tác động của con ng ười • • ư ư • ư • →→→ →→→ ư →→→ o ư • o ư →→→ →→→ ư ơ ư
  27. 2. Chu trình tu ần hoàn tự nhiên của cacbon và oxy ñoát chaùy CO 2/ KK nhieân lieäu quang hôïp khueách taùn CO 2 - SV hoâ haáp, thoái röõa SV chaát höõu cô / thuûy SV ñaát CO 2/ nöôùc CO / ñaát ñaù voâi, chaát 2 traàm laéng
  28. 2. Chu trình tu ần hoàn tự nhiên của cacbon Đố t c há y (nhân tạ o) Hô h ấp Quang h ợp O2 Th ực v ật Độ ng v ật Khu ếch t án Ch ết / phân huỷ Năng l ượ ng vôi hoá thạ ch
  29. ùn a t h CO 2 ác e u h k Mail Room O2 Moâi tröôøng nöôùc rong, HCO - CO Glucose 3 2 taûo Söï caân baèng cuûa CO 2 trong khoâng khí vaø nöôùc
  30. Caùc quaù trình töï nhieân vaø nhaân taïo xaûy ra trong chu trình tuaàn hoaøn cacbon (C) CO 2 / KQ veät CH , CO ñoát röøng, goã, hôïp 4 ñoát chaùy nhieân QH (chuoãi chaát höõu cô lieäu hoaù thaïch / thöùc aên-caïn) HH/PH xe, ñieän, nhieät QH (chuoãi thöùc aên-nöôùc) than buøn than CO 2/nöôùc chaát höõu cô daàu, khí Ñaù voâi buøn chöùa ñaù voâi
  31. greenhouse_stokesley.swf Một số tác động của con ng ười vào chu trình tu ần hoàn tự nhiên của cacbon và oxy: • Phá rừng, cháy rừng, đốt cháy nhiên li ệu hóa th ạch, các quá trình sản xu ất →→→ →→→ tăng khí CO 2 trong không khí sự nóng lên của qu ả địa cầu. • Ch ăn nuôi, tr ồng lúa nước →→→ tăng khí →→→ CH 4 trong không khí sự nóng lên của qu ả địa cầu.
  32. 3. Chu trình tu ần hoàn tự nhiên của nit ơ • Nit ơ là mt nguyên t có ngu n d tr khá giàu trong khí quy n, chi m gn 80% th tích, gp gn 4 ln th tích khí oxy. • Nit ơ là thành ph n quan tr ng cu thành nguyên sinh ch t t bào, là cu trúc ca protein
  33. • Nit ơ t do - N2 có nhi u trong khí quy n, nh ưng chúng không có ho t tính sinh hc i vi ph n ln các loài sinh vt, ch mt s rt ít các loài sinh vt có kh nng ng hoá ưc nit ơ dng này. • Các loài th c vt có th s dng ưc nit ơ dng mu i nh ư nitrat - m d tiêu (NO3-) ho c dng ion amon (NH4+), NO2
  34. N2 Möa Chaát thaûi höõu cô Khöû nitrat TV tieâu thuï Chaát höõu cô R-NH 2 Vi khuaån coá Khoaùng hoùa ñònh ñaïm Nitrat hoùa Nitrit hoùa
  35. Quá trình ph n nitrat hoá C dnh Nitrogen Nitrat hóa Amon hóa
  36. S c nh m (Nitrogen fixation) •C nh m tr ưc ht òi hi s ho t hoá phân t nit ơ tách nó thành 2 nguyên t (N 2  2N), • Khi kt hp nit ơ vi hydro to thành amoniac (N +H  NH3)
  37. • Nh ng sinh vt có kh nng c nh m là vi khu n và to. Chúng gm 2 nhóm chính: – Nhóm sng cng sinh (ph n ln là vi khu n, mt s ít to và nm) – và nhóm sng t do (ch yu là vi khu n và to)
  38. Quá trình amon hoá (Ammoniafication) • Sau khi gn kt hp ch t nit ơ vô cơ  dng hu cơ thông qua s tng hp protein và acid nucleic thì ph n ln chúng li quay tr v chu trình nh ư các ch t th i ca quá trình trao i ch t (urê, acid uric )
  39. •Rt nhi u vi khu n d dưng, Actinomycetes và nm trong t, trong nưc li s dng các hp ch t hu cơ giàu m, cu i cùng chúng th i ra môi tr ưng các dng nit ơ vô cơ (NO2-, NO3- và NH3)
  40. - Quá trình nitrat hoá (Nitrification) • quá trình nitrat tr i qua hai ưc:
  41. Quá trình ph n nitrat hoá (Denitrification) • Con ưng chuy n hoá ca nitrat tr v các dng nh ư N2, NO, N2O ưc gi là quá trình ph n nitrat. •Nh ng i di n ca vi khu n óng vai trò quan tr ng trong quá trình này là Pseudomonas, Escherichia và nm.
  42. Hu qu do tác ng ca con ng ưi vào • HUNK t nhiên : lưng khí CO 2 tng trong khí quy n → nhi t b gi li càng cao → s nóng lên toàn cu (global warming). • Suy thoái lp ozone tng bình lưu: do hp ch t CFC’s (Chlor Flour Cacbon: CFC-11, CFC-12) ưc dùng làm lnh, các bình phun • Hi n tưng phú dưng hóa → mt cân bng sinh thái do thi u DO và tng BOD.
  43. Phospho ch y vào  To phát tri n  lp dày c trên mt h
  44. To áy h b ch t. eutrophication.swf phân hy xác ca to, vi khu n cn s dng oxy. Cá ch t vì thi u oxy
  45. IV. DI N TH SINH THÁI
  46. A. Di n th nguyên sinh Ch tr ng Sinh vt QX tiên phong QX1 QX2 QX nh cc (climax)
  47. B. Di n th th sinh QU N XÃ Hủy do MT QX nh cc (climax)
  48. CÁC H SINH THÁI
  49. • Hi ện nay, con ng ười đã tác động mạnh lên hệ sinh thái (phá rừng, khai thác quá mức các tài nguyên thiên nhiên, khai thác & đốt các nguyên liêu hóa th ạch, ). Bằng ki ến th ức của mình, anh (ch ị) hãy chon 1 hệ sinh thái bất kỳ (HST rừng, HST đất ng ập nước,HST ven bi ển, ) và bàn lu ận về sự tác động của con ng ười và hậu qu ả của nó đối với đối với HST mà minh ch ọn. ưc phép s dng tài li u