Bài giảng Hệ thống tài chính Việt Nam - Phần 1: Hệ thống tài chính Việt Nam

Nội dung text: Bài giảng Hệ thống tài chính Việt Nam - Phần 1: Hệ thống tài chính Việt Nam

1. 08/07/2012 HỆ THỐNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM HOẠT ĐỘNG CỦA MỘT SỐ NHÓM 1 TRUNG GIAN TÀI CHÍNH THEO LUẬT CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG NĂM 2010 I HỆ THỐNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM 1. Khái niệm 2. Chức năng 3. Cấu trúc 4. Các công cụ tài chính 5. Cơ sở hạ tầng tài chính II HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TRUNG GIAN TÀI CHÍNH TẠI ViỆT NAM THEO LUẬT CÁC TCTD 2010 1. Hệ thống ngân hàng 2. Các định chế trung gian tài chính khác 1
2. 08/07/2012 HỆ THỐNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM Là tổng thể các hoạt động tài chính trong các lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế quốc dân Có quan hệ hữu cơ với nhau về việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể kinh tế - xã hội hoạt động trong lĩnh vực đó 2
3. 08/07/2012 1 3 Làm cầu nối Sàng lọc , giữa tiết kiệm chuyển giao và và đầu tư phân tán rủi ro Hệ thống tài chính 2 4 Giám sát Vận hành hệ doanh nghiệp thống thanh toán Tài chính Công (NSNN) Thị trường tài chính Trung gian tài chính Tài chính Tài chính Doanh nghiệp hộ gia đình 3
4. 08/07/2012 Thời hạn của tín dung 1 Loại tín dụng Thị trương chính thức và THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH phi chính thức Thị trương sơ Thi trường tập cấp và thứ trung và phi cấp tập trrung 1993 1996 1998 2000 2005 2007 2009 2011 4
5. 08/07/2012 Các tổ chức trung gian tài chính Tổng tài sản Tổng vốn điều lệ Huy động vốn 4.213.439 tỷ đồng 285.740 tỷ đồng 2.601.034 tỷ (212,6%GDP) đồng Các tổ chức tài chính hoạt động 1 theo luật các tổ chức tín dụng Tổ 2 Công ty bảo hiểm chức tài Tổ chức tín dụng hoạt động trên chính 3 sàn chứng khoán Việt Nam Các loại hình tổ chức tài 4 chính khac Collect by www.thuonghieuso.net Company Logo 5
6. 08/07/2012 Năm 1858 Cuối thế kỉ XIX 6
7. 08/07/2012 Năm 1951 Năm 1960 Ngân hàng QG VN Ngân hàng NNVN Năm 1976 1986 1990 nay 7
8. 08/07/2012 Quản lí nhà nước về tiền tệ Ổn định giá trị và hoạt động ngân hàng đồng tiền Ngân Bảo đảm Phát hành tiền an toàn hàng hoạt động trung ngân hàng Ngân hàng của các tổ chức và các tổ chức tín ương tín dụng dụng Thúc đẩy phát Làm dịch vụ tiền tệ cho triển kinh tế xã chinh phủ hội Hiện nay: - 3 ngân hàng thương mại quốc doanh Các - 39 ngân hàng cổ phần đô thị và nông thôn; ngân hàng - 48 chi nhánh ngân hàng nước ngoài, thương mại - 12 ngân hàng 100% vốn nước ngoài - 1 ngân hàng việt nam tại nước ngoài - 5 ngân hàng liên doanh Ngoài ra còn có 1 ngân hàng chính sách xã hội và ngân hàng phát triển Việt Nam VDB 8
9. 08/07/2012 Hiện có 17 công ty tài chính trực thuộc các tổng công ty lớn. Các công ty tài chính này chủ yếu là dàn xếp tài chính cho tổng công ty mà nó trực thuộc vd: Công ty tài chính than khoáng sản, công ty tài chính tàu thủy, công ty tài chính cổ phần dầu khí Hiện có 13 công ty cho thuê tài chính, trong đó có 4 liên doanh.Một công ty trực thuộc Vinashin và 8 công ty là công ty con của các đại gia ngân hàng: 2 của Agribank, 2 của Bidv, 1 của Sacombank, 1 của vietcombank, 1 của ACB và 1 của Vietinbank 9
10. 08/07/2012 Các quỹ tín dụng: Bao gồm: 1 quỹ tín dụng nhân dân TW và 1057 quỹ tín dụng nhân dân cơ sở với tổng vốn huy động khoảng 6500 tỷ đồng Ngoài ra c̣n một số loại hình tổ chức tài chính khác hoạt động theo Luật các tổ chức tín dụng là các công ty quản lý tài sản, các tổ chức cầm đồ 10
11. 08/07/2012 Năm 1880 Năm 1926, 1929 Hội bảo hiểm ngoại quốc 1952, 1965 Việt Nam Sau đó, Chính phủ 11
12. 08/07/2012 Các công ty bảo hiểm : Hiện tổng số doanh nghiệp bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm Việt Nam đã là 52 doanh nghiệp. Trong đó: - 29 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ - 11 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ - 11 doanh nghiệp môi giới bảo hiểm và 1 doanh nghiệp tái bảo hiểm Quy mô thị trường: Tổng doanh thu phí bảo hiểm cả năm 2010 đạt khoảng 38.700 tỷ đồng 12
13. 08/07/2012 1. Ủy ban chứng khoán Nhà nước: Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước khi mới thành lập là cơ quan trực thuộc Chính phủ, năm 2004 chuyển thành cơ quan trực thuộc Bộ tài chính. Có nhiệm vụ chính trong việc tổ chức và giám sát các hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam. 2. Các công ty chứng khoán Hiện có 102 công ty chứng khoán hoạt động với chức năng là các tổ chức môi giới trên thị trường chứng khoán như lập các thủ tục phát hành, bảo lănh phát hành chứng khoán ( năm 2004 chỉ có 13 công ty chứng khoán), tổng doanh thu năm 2010 là 10000 tỷ đồng 13
14. 08/07/2012 - Quỹ lương hưu - Tiết kiệm bưu điện - Quỹ hỗ trợ phát triển và các quỹ đầu tư phát triển của các tỉnh, thành phố Bao gồm: - Các khoản cho vay của ngân hàng và các tổ chức tài chính khác - Trái phiếu chính phủ - Tín phiếu kho bạc - Trái phiếu đô thị - Trái phiếu công ty - Cổ phiếu - Chứng chỉ tiền gửi - Hợp đồng mua lại chứng khoán - Phiếu nợ thương mại (thương phiếu) - Hối phiếu có ngân hàng chấp thuận - Vay liên ngân hàng - Vay thế chấp mua bất động sản 14
15. 08/07/2012 Các công cụ tài chính phái sinh Hợp Hợp đồng Quyền Hoán đồng giao chọn đổi kì hạn sau -Hệ thống luật pháp và quản lý của Nhà nước - Nguồn lực và thông lệ giám sát - Cung cấp thông tin - Hệ thống thanh toán 15
16. 08/07/2012 HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TRUNG GIAN TÀI CHÍNH TẠI VỆT NAM THEO LUẬT CÁC TCTD 2010 Ngân hàng thương mại • Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật TCTD 2010 nhằm mục tiêu lợi nhuận. 16
17. 08/07/2012 Hoạt động của NHTM • Huy động vốn • Cấp tín dụng • Cung ứng các dịch vụ thanh toán • Các hoạt động khác Huy động vốn • Nhận tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm và các loại tiền gửi khác. • Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu để huy động vốn trong nước và nước ngoài. • Vay vốn của Ngân hàng Nhà nước, vay vốn của tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính. • . 17
18. 08/07/2012 Cấp tín dụng • Hoạt động cho vay. • Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá khác. • Bảo lãnh ngân hàng. • Bao thanh toán trong nước; bao thanh toán quốc tế đối với các ngân hàng được phép thực hiện thanh toán quốc tế. • Cung ứng các dịch vụ thanh toán • Thực hiện dịch vụ thanh toán trong nước bao gồm séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thư tín dụng, thẻ ngân hàng, dịch vụ thu hộ và chi hộ; • Thực hiện dịch vụ thanh toán quốc tế và các dịch vụ thanh toán khác sau khi được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận. 18
19. 08/07/2012 Các hoạt động khác • Kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối và sản phẩm phái sinh. • Tư vấn tài chính doanh nghiệp, tư vấn mua, bán, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp và tư vấn đầu tư. • Mua, bán trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp. • Nghiệp vụ ủy thác và đại lý. • Tham gia thị trường tiền tệ. • Hoạt động đầu tư: Góp vốn, mua cổ phần. 19
20. 08/07/2012 • Công ty Tài chính là loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng, với chức năng là sử dụng vốn tự có, vốn huy động và các nguồn vốn khác để cho vay, đầu tư; cung ứng các dịch vụ tư vấn về tài chính, tiền tệ và thực hiện một số dịch vụ khác theo quy định của pháp luật. Các hoạt động chính 1 Hoạt động huy động vốn. 2 Hoạt động tín dụng. 3 Hoạt động đầu tư. 4 Hoạt động khác. Collect by www.thuonghieuso.net Company Logo 20
21. 08/07/2012 Hoạt động huy động vốn • Nhận tiền gửi của tổ chức; • Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu để huy động vốn của tổ chức; • Vay vốn của tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật; vay Ngân hàng Nhà nước dưới hình thức tái cấp vốn theo quy định của Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Collect by www.thuonghieuso.net Company Logo Hoạt động tín dụng • Cho vay, bao gồm cả cho vay trả góp, cho vay tiêu dùng; • Bảo lãnh ngân hàng; • Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhượng, các giấy tờ có giá khác; Collect by www.thuonghieuso.net Company Logo 21
22. 08/07/2012 Hoạt động đầu tư • Góp vốn, mua cổ phần của công ty tài chính; • Mua, bán trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp; • Mua bán kỳ hạn chứng từ có giá; Collect by www.thuonghieuso.net Company Logo Hoạt động khác • Thực hiện các dịch vụ kiều hối, kinh doanh vàng; • Làm đại lý kinh doanh bảo hiểm; • Kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối theo quy định của Ngân hàng Nhà nước; • Collect by www.thuonghieuso.net Company Logo 22
23. 08/07/2012 Hiện có 13 công ty cho thuê tài chính, trong đó có 4 liên doanh.Một công ty trực thuộc Vinashin và 8 công ty là công ty con của các đại gia ngân hàng: 2 của Agribank, 2 của Bidv, 1 của Sacombank, 1 của vietcombank, 1 của ACB và 1 của Vietinbank Khái niệm: là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật TCTD 2010, trừ các hoạt động nhận tiền gửi của cá nhân và cung ứng các dịch vụ thanh toán qua tài khoản của khách hàng 23
24. 08/07/2012 Đặc điểm: Là tổ chức tín dụng phi ngân hàng. Thực hiện các hoạt động ngân hàng đối với các tổ chức. Hoạt động dưới 3 hình thức: CTCTTC trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên; CTCTTC trách nhiệm hữu hạn một thành viên và CTCTTC cổ phần. Hoạt động của công ty CTTC 1 2 3 Hoạt động ngân Hoạt động cho Hoạt động khác: hàng: thuê tài chính: -nhận vốn uỷ thác -huy động vốn việc cấp tín dụng -mua bán trái phiếu CP trung hạn, dài hạn -kinh doanh ngoại -cấp tín dụng trên cơ sở hợp đồng hối cho thuê tài chính Cho các tổ chức 24
25. 08/07/2012 So sánh giữa NHTM và công ty CTTC • Giống nhau:  công ty CTTC và NHTM đều là trung gian tài chính,đều là các tổ chức kinh doanh tiền tệ,đứng ra làm trung gian chuyển vốn từ người cho vay tới người đi vay,từ nơi thừa tới nơi thiếu  Đều tạo lợi nhuận cho mình bằng cách họ đặt mức lãi suất cao hơn cho các khoản vay so với mức lãi suất mà họ phải thanh toán cho người đi gửi tiết kiệm So sánh giữa NHTM và công ty CTTC Khác nhau: NHTM được nhận tiền gửi và huy động vốn ngắn hạn, trong khi công ty CTTC là trên 1 năm (trung và dài hạn) NHTM thực hiện huy động vốn từ công chúng trong khi đó theo Luật TCTD thì Công ty CTTC chỉ được huy động vốn từ nội bộ tập đoàn và nhóm công ty 25
26. 08/07/2012 2.3.1 HỢP TÁC XÃ Khái niệm: - Tổ chức tín dụng là hợp tác xã là loại hình tổ chức tín dụng được tổ chức theo mô hình hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng nhằm mục đích chủ yếu là tương trợ giữa các thành viên thực hiện có hiệu quả các hoạt động sản xuất, kinh doanh dịch vụ và cải thiện đời sống. - Tổ chức tín dụng là hợp tác xã gồm ngân hàng hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân. (Theo điều 73, mục 6, chương III, luật TCTD VN 2010 ) HỢP TÁC XÃ TÍN DỤNG Ngân hàng Quỹ tín dụng hợp tác xã nhân dân 26
27. 08/07/2012 Hoạt động của HTX điều hòa vốn thực hiện các hoạt động ngân hàng đối với thành viên là các quỹ tín dụng nhân dân. Hoạt động của quỹ tín dụng nhân dân Nhận tiền gửi bằng đồng Việt Nam Cho vay bằng đồng Việt Nam. Cung ứng dịch vụ chuyển tiền, thực hiện các nghiệp vụ thu hộ, chi hộ cho các thành viên. Các hoạt động khác, bao gồm: -Tiếp nhận vốn ủy thác cho vay của Chính phủ, tổ chức, cá nhân; - Vay vốn của các tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính khác; - Nhận ủy thác và làm đại lý một số lĩnh vực liên quan đến hoạt động ngân hàng, quản lý tài sản theo quy định của Ngân hàng Nhà nước; - Làm đại lý kinh doanh bảo hiểm; - Cung ứng dịch vụ tư vấn về ngân hàng, tài chính cho các thành viên. 27
28. 08/07/2012 A)Khái niệm: Tổ chức tài chính vi mô là tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính cho những người có thu nhập thấp. Hầu hết các tổ chức tài chính vi mô đều cho vay tín dụng vi mô và chỉ nhận gửi những khoản tiết kiệm rất nhỏ từ người vay chứ không phải từ công chúng. ví dụ: - liên minh tín dụng, hợp tác xã tín dụng - ngân hàng thương mại tư nhân - các tổ chức phi chính phủ (NGO) - các tổ chức tài chính phi ngân hàng và một bộ phận nào đó của ngân hàng nhà nước 28
29. 08/07/2012 • Hiện nay,ở Việt Nam có hàng trăm tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính vi mô thuộc ba khu vực: khu vực chính thức, khu vực bán chính thức và khu vực phi chính thức. Khu vực chính thức gồm hệ thống quỹ tín dụng nhân dân, Ngân hàng chính sách xã hội và Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Khu vực bán chính thức gồm các tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước và chương trình của các tổ chức xã hội. Khu vực phi chính thức là các nhóm cho vay tương hỗ dưới hình thức phường, họ, hụi, thậm chí vay nặng lãi. HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC TÀI CHÍNH VI MÔ Nhận tiền gửi bằng đồng Việt Nam Cấp tín dụng Các B) hoạt động Mở tài khoản của tổ chức tài chính vi mô Một số hoạt động khác của tổ chức tài chính vi mô 29
30. 08/07/2012 HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC TÀI CHÍNH VI MÔ Chỉ nhận tiền gửi bằng đồng Việt Nam dưới các hình thức Tiền gửi của tổ chức và cá nhân bao gồm cả tiền gửi Tiết kiệm bắt buộc theo tự nguyện của khách hàng quy định của tổ chức tài tài chính vi mô, trừ tiền chính vi mô; gửi nhằm mục đích thanh toán. HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC TÀI CHÍNH VI MÔ Chỉ được cấp tín dụng bằng đồng Việt Nam dưới hình thức cho vay, k có hình thức Cấp tín khác dụng Việc cấp tín dụng của tổ chức tài chính vi mô có thể được bảo đảm bằng tiết kiệm bắt buộc, bảo lãnh của nhóm khách hàng tiết kiệm và vay vốn 30
31. 08/07/2012 HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC TÀI CHÍNH VI MÔ Mở tài khoản của tổ chức tài chính vi mô Giống như các tổ chức trung gian tài chính khác, thì tổ chức tài chính vi mô được mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, đối với khách hàng tổ chức tài chính vi mô không được mở tài khoản thanh toán cho khách hàng. HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC TÀI CHÍNH VI MÔ Ủy thác, nhận ủy thác cho vay vốn Một số hoạt Cung ứng các dịch vụ tư vấn tài chính liên động quan đến lĩnh vực tài chính vi mô khác của tổ chức tài Cung ứng dịch vụ thu hộ, chi hộ và chuyển chính vi tiền cho khách hàng tài chính vi mô. mô Làm đại lý cung ứng dịch vụ bảo hiểm 31
32. 08/07/2012 A)Khái niệm: Chi nhánh ngân hàng nước ngoài là đơn vị phụ thuộc của ngân hàng mẹ, ngân hàng có trụ sở đặt bên ngoài nước Việt Nam. Chi nhánh ngân hàng nước ngoài không có tư cách pháp nhân theo pháp luật Việt Nam, được ngân hàng mẹ bảo đảm bằng văn bản về việc chịu trách nhiệm đối với mọi nghĩa vụ và cam kết của chi nhánh tại Việt Nam CITI BANK 32
33. 08/07/2012 Trụ sở HSBC Chi nhánh HSBC ở TP.HCM KOREA EXCHANGE BANK (Hàn Quốc) 33
34. 08/07/2012 Điều kiện mở chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam Ngân hàng nước ngoài có tổng tài sản có ít nhất là 20 tỷ USD vào năm liền kề năm nộp hồ sơ đề nghị thành lập chi nhánh ngân hàng nước ngoài Được quyền thực hiện các hoạt động như hoạt động của ngân hàng thương mại theo Luật các tổ chức tín dụng 2010 đã quy định chỉ trừ các hoạt động Các hoạt động Hoạt động mà ngân hàng nước ngoài không được phép Hoạt động góp vốn, thực hiện tại nước mua cổ phần nơi ngân hàng nước ngoài đặt trụ sở chính ĐượcĐược quyền quyền thực thực hiện hiện các cáchoạt hoạt động động như nhưhoạt hoạt động động của củangân ngân hàng hàng thương thương mại mạitheo theo Luật Luật các cáctổ chức tổ chức tín tín 34 dụngdụng 2010 2010 đã quy đã quyđịnh định chỉ trừchỉ cáctrừ cáchoạt hoạt động động sau sauđây :đây : - Hoạt - Hoạt động động góp gópvốn ,vốn mua, mua cổ phần cổ phần - Hoạt - Hoạt động động mà ngânmà ngân hàng hàng nước nước ngoài ngoài không không đượcđược phép phép thực thực hiện hiện tại nước tại nước nơi ngânnơi ngân hàng hàng nước nước ngoàingoài đặt trụđặt sở trụ chính sở chính. .
35. 08/07/2012 Được quyền thực hiện các hoạt động như hoạt động của ngân hàng thương mại theo Luật các tổ chức tín dụng 2010 đã quy định chỉ trừ các hoạt động Các Hoạt động theo quy mô, loại hình, lĩnh hoạt vực hoạt động của ngân hàng nước động ngoài đã được quy định trong Luật tổ chức tín dụng Chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ được cung ứng một số dịch vụ ngoại hối trên thị trường quốc tế cho khách hàng tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về ngoại hối ĐượcĐược quyền quyền thực thực hiện hiện các cáchoạt hoạt động động như nhưhoạt hoạt động động của củangân ngân hàng hàng thương thương mại mạitheo theo Luật Luật các cáctổ chức tổ chức tín tín dụngdụng 2010 2010 đã quy đã quyđịnh định chỉ trừchỉ cáctrừ cáchoạt hoạt động động sau sauđây :đây : - Hoạt - Hoạt động động góp gópvốn ,vốn mua, mua cổ phần cổ phần - Hoạt - Hoạt động động mà ngânmà ngân hàng hàng nước nước ngoài ngoài không không CNNHđượcđược phép phép thực thực hiện hiện tại nước tại nước nơi ngânnơi ngân hàng hàng nước nước nướcngoàingoài đặt trụđặt sở trụ chính sở chính. . NHTM ngoài tại Khác nhau VN -Không được tham gia - Được phép tham gia hoạt hoạt động góp vốn, mua động góp vốn, mua cổ cổ phần. phần. - Chỉ được cung ứng 1 vài -Tham gia thực hiện hầu dịch vụ ngoại hối như mua hết các dịch vụ ngoại hối và bán ngoại tệ. các sản phẩm phái sinh. - Không được mở các - Được phép mở các điểm điểm giao dịch ngoài trụ giao dịch ngoài trụ sở chi sở chi nhánh nhánh 35
36. 08/07/2012 NHÓM 1 Nguyễn Tư Hiếu T H Nguyễn Phước Tân À N Nguyễn Phương Nam H Hà Văn Thực V I Trần Thị Thu Hường Ê Cao Hữu Hải N Lê Quốc Phong 36