Bài giảng Kiểm toán - Chương 2: Hệ thống kiểm soát nội bộ - Lê Lan Phương

Nội dung text: Bài giảng Kiểm toán - Chương 2: Hệ thống kiểm soát nội bộ - Lê Lan Phương

1. GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ 1 Số tín chỉ: 2 tín chỉ Hệ đào tạo: Cao đẳng chính quy Giáo viên: LÊ LAN PHƯƠNG
2. NỘI DUNG 1 TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 2 HỆ THỐNG KSNB 3 TRÌNH TỰ KIỂM TOÁN 2
3. CHƯƠNG 2: 3
4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1 Khái niệm, chức năng của hệ thống kiểm soát nội bộ  2.1.1 Khái niệm  2.1.2 Chức năng của hệ thống kiểm soát nội bộ 2.2 Các yếu tố cấu thành hệ thống KSNB  2.2.1 Môi trường kiểm soát  2.2.2 Hệ thống kế toán  2.2.3 Các thủ tục kiểm soát  2.2.4 Kiểm toán nội bộ 4
5. 2.1.1 KHÁI NIỆM HỆ THỐNG KSNB Là những chính sách, tiêu chuẩn và thủ tục được thiết lập để đảm bảo các hoạt động cần thiết được thực hiện một cách hợp lý nhằm đạt được các mục tiêu sau: • Sự tuân thủ luật • Tính hữu hiệu 2 pháp và các quy và hiệu quả của • Sự trung thực và định hiện hành hoạt động đáng tin cậy của thông tin 1 3 5
6. Hạn chế vốn có của hệ thống kiểm soát nội bộ là gì? 6
7. TRẢ LỜI Chi phí cho hệ thống KSNB không được vượt quá những lợi ích mà hệ thống đó mang lại Phần lớn các thủ tục kiểm soát nội bộ được thiết lập cho các nghiệp vụ thường xuyên, lặp đi lặp lại hơn là các nghiệp vụ không thường xuyên Khả năng hệ thống KSNB không phát hiện được sự thông đồng của thành viên trong ban quản lý 7
8. 2.1.2 CHỨC NĂNG CỦA HỆ THỐNG KSNB Bảo vệ tài sản của đơn vị Bảo đảm độ tin cậy của các thông tin Bảo đảm việc thực hiện các chế độ pháp lý Bảo đảm hiệu quả của hoạt động và năng lực quản lý. 8
9. BẢO VỆ TÀI SẢN CỦA ĐƠN VỊ Vì sao hệ thống Tài sản của KSNB lại góp đơn vị bao phần bảo vệ tài gồm những sản của đơn vị gì? 9
10. BẢO VỆ TÀI SẢN CỦA ĐƠN VỊ Tài sản hữu hình: nhà cửa, vật kiến trúc, máy móc Tài sản vô hình: Phần mềm, bản quyền, quyền sử dụng đất Tài sản phi vật chất: Sổ sách kế toán, chứng từ, tài liệu . Tài sản có thể bị đánh cắp, lạm dụng vào những mục đích khác hoặc hư hại nếu không được bảo vệ bởi hệ thống KSNB thích hợp. 10
11. BẢO ĐẢM ĐỘ TIN CẬY CỦA CÁC THÔNG TIN Các thông tin do bộ máy kế toán xử lý và cung cấp phải đảm bảo: Tính kịp thời về thời gian Tính chính xác của thông tin Phản ánh đầy đủ và khách quan các nội dung chủ yếu của mọi hoạt động kinh tế tài chính 11
12. BẢO ĐẢM VIỆC THỰC HIỆN CÁC CHẾ ĐỘ PHÁP LÝ Duy trì và kiểm tra việc tuân thủ các chính sách có liên quan đến các hoạt động của doanh nghiệp Ngăn chặn, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm Đảm bảo việc ghi chép kế toán đầy đủ, chính xác Đảm bảo việc lập BCTC trung thực và khách quan 12
13. BẢO ĐẢM HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG & NĂNG LỰC QUẢN LÝ Ngăn ngừa sự lặp lại không cần thiết các tác nghiệp, gây ra sự lãng phí trong hoạt động và sử dụng kém hiệu quả các nguồn lực trong doanh nghiệp. Nâng cao khả năng quản lý, điều hành của bộ máy quản lý doanh nghiệp 13
14. 2.2 CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH HỆ THỐNG KSNB MÔI TRƯỜNG KIỂM TOÁN KIỂM SOÁT NỘI BỘ HỆ THỐNG KẾ THỦ TỤC KIỂM HỆ THỐNG TOÁN SOÁT KSNB 14
15. 2.2.1 MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT Bao gồm toàn bộ nhân tố bên trong đơn vị và bên ngoài đơn vị có tính môi trường tác động đến việc thiết kế hoạt động và xử lý dữ liệu của các loại hình kiểm soát nội bộ. Các đặc thù về quản lý Cơ cấu tổ . chức Công tác kế Chính sách hoạch nhân sự 15
16. MỘT SỐ NHÂN TỐ CHÍNH THUỘC VỀ MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT (1). Trình độ, ý thức, đạo đức, triết lý, phong cách điều hành của BGĐ, Hội đồng Quản trị (2). Cơ cấu tổ chức của đơn vị (3). Đội ngũ nhân sự (4). Kế hoạch và dự toán (5). Kiểm toán nội bộ (6). Các phương pháp truyền đạt sự phân công quyền hạn (7). Các yếu tố bên ngoài 15 16
17. 2.2.2 HỆ THỐNG KẾ TOÁN Tại sao hệ thống kế toán lại được xem là yếu tố cấu thành hệ thống KSNB??? 17
18. 2.2.2 HỆ THỐNG KẾ TOÁN Cung cấp những thông tin cần thiết cho quá trình quản lý Đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các mặt hoạt động của đơn vị HỆ THỐNG KẾ TOÁN 18
19. 2.2.2 HỆ THỐNG KẾ TOÁN Hệ thống chứng từ kế toán Hệ thống báo Hệ thống sổ kế cáo kế toán toán Hệ thống tài khoản kế toán 19
20. 2.2.2 HỆ THỐNG KẾ TOÁN Một hệ thống kế toán hữu hiệu phải đảm bảo các mục tiêu sau đây  Tính có thực  Sự phê chuẩn  Tính đầy đủ  Sự đánh giá  Sự phân loại  Tính đúng kì  Quá trình chuyển sổ và tổng hợp chính xác 20
21. 2.2.3 CÁC THỦ TỤC KIỂM SOÁT Bất kiêm nhiệm Phân công phân Ủy quyền & nhiệm rõ ràng phê chuẩn 21
22. NGUYÊN TẮC BẤT KIÊM NHIỆM Nguyên tắc này quy định sự cách ly thích hợp về trách nhiệm trong các nghiệp vụ có liên quan nhằm ngăn ngừa các sai phạm và hành vi lạm dụng quyền hạn Khuyến nghị:  Một số nội dung công việc không nên để cá nhân thực hiện kiêm nhiệm: Nắm giữ tài sản Ghi sổ kế toán Lập bảng biểu Phê duyệt 22
23. NGUYÊN TẮC PHÂN CÔNG & PHÂN NHIỆM Trách nhiệm và công việc cần được phân chia cụ thể cho nhiều bộ phận và cho nhiều người trong bộ phận. Tạo ra sự chuyên môn hóa trong công việc, sai sót ít khi xảy ra và khi xảy ra thường dễ phát hiện. 23
24. NGUYÊN TẮC ỦY QUYỀN VÀ PHÊ CHUẨN Theo sự ủy quyền của nhà quản lý, các cấp dưới được giao cho quyết định và giải quyết một số công việc trong một phạm vi nhất định. Để tuân thủ tốt quá trình kiểm soát, mọi nghiệp vụ kinh tế phải được phê chuẩn đúng đắn. 24
25. 2.2.4 KIỂM TOÁN NỘI BỘ TỔ CHỨC NHÂN SỰ - Phải trực thuộc một cấp cao - Nhân viên có năng lực đủ để không giới hạn phạm vi chuyên môn và đạo đức hoạt động nghề nghiệp phù hợp với các - Được giao một quyền hạn quy định hiện hành tương đối rộng rãi - Hoạt động độc lập 25
26. 2.3 TRÌNH TỰ NGHIÊN CỨU HT KSNB 2.3.1 Thu thập hiểu biết về hệ thống KSNB và mô tả chi tiết hệ thống KSNB trên giấy tờ làm việc. 2.3.2 Đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát để lập kế hoạch cho các khoản mục trên BCTC 2.3.3 Thực hiện thử nghiệm kiểm soát 2.3.4 Lập bảng đánh giá hệ thống KSNB 26
27. 2.3.1 THU THẬP HIỂU BIẾT VỀ HỆ THỐNG KSNB VÀ MÔ TẢ CHI TIẾT HỆ THỐNG KSNB TRÊN GIẤY TỜ LÀM VIỆC Tại sao KTV phải tìm hiểu thiết kế và vận hành của hệ thống KSNB của khách hàng? 27
28. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN Phương pháp tiếp cận theo khoản mục Phương pháp tiếp cận theo chu trình nghiệp vụ 28
29. CÁC PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG Dựa vào kinh nghiệm trước đây của KTV đối với khách hàng Thẩm vấn nhân viên của công ty khách hàng Xem xét các sổ tay về thủ tục và chế độ của công ty khách hàng Kiểm tra chứng từ và sổ sách đã hoàn tất Quan sát các mặt hoạt động và quá trình hoạt động của công ty khách hàng 29
30. MÔ TẢ HỆ THỐNG KSNB Lưu đồ Bảng câu hỏi về hệ thống KSNB Bảng tường thuật 30
31. BẢNG CÂU HỎI VỀ HỆ THỐNG KSNB ➢ Đưa ra các câu hỏi theo 7 mục tiêu chi tiết của hệ thống KSNB ➢ Các câu trả lời được thiết kế dưới dạng trả lời “CÓ” hoặc “KHÔNG” ➢ Các câu trả lời “KHÔNG” cho thấy yếu điểm của hệ thống KSNB 31
32. LƯU ĐỒ 1 • Lưu đồ ngang 2 • Lưu đồ dọc → Giúp kiểm toán viên nhận xét chính xác hơn về các thủ tục kiểm soát áp dụng đối với các hoạt động và dễ dàng chỉ ra các thủ tục kiểm soát cần bổ sung 32
33. BẢNG TƯỜNG THUẬT Cung cấp thêm sự phân tích về kiểm soát → Giúp kiểm toán viên hiểu đầy đủ hơn về hệ thống KSNB 33
34. CÂU HỎI THẢO LUẬN PHƯƠNG PHÁP NÀO SẼ ĐƯỢC THỰC HIỆN NHIỀU NHẤT 34
35. 2.3.2 ĐÁNH GIÁ BAN ĐẦU VỀ RỦI RO KIỂM SOÁT ĐỂ LẬP KẾ HOẠCH CHO CÁC KHOẢN MỤC TRÊN BCTC Nhận diện các mục tiêu kiểm soát mà theo đó quá trình đánh giá vận dụng Nhận diện các quá trình kiểm soát đặc thù Nhận diện và đánh giá các nhược điểm của hệ thống KSNB Đánh giá rủi ro kiểm soát 35
36. 2.3.3 THỰC HIỆN THỬ NGHIỆM KIỂM SOÁT Thử nghiệm kiểm soát bao gồm: Kiểm tra tài liệu Quan sát Phỏng vấn Thực nghiệm 36
37. MỤC ĐÍCH CỦA THỬ NGHIỆM KIỂM SOÁT Thu thập bằng chứng về sự hữu hiệu của các quy chế và thủ tục kiểm soát để giảm bớt các thử nghiệm cơ bản trên số dư và nghiệp vụ 37
38. 2.3.4 LẬP BẢNG ĐÁNH GIÁ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC THÔNG TIN PHẢN ÁNH TRÊN BẢNG ĐÁNH GIÁ KSNB Các mục tiêu của KSNB Các thông tin mô tả thực trang của KSNB Bản chất và tính hệ trọng của các rủi ro tương ứng Nguyên tắc thiết kế và vận hành các thủ tục kiểm soát Đánh giá về KSNB 38