Bài giảng kiểm toán thế tài sản (Phần 1)

Nội dung text: Bài giảng kiểm toán thế tài sản (Phần 1)

1. 19/07/2013 u
   Sau khi hc xong ch ng này sinh viên có th :  Gi i thích c c s và bn ch t vi c phân lo i thuê tài chính và thuê ho t ng.  Trình bày các nguyên tc ghi nh n, ánh giá và trình bày nghi p v thuê tài sn trên báo cáo tài chính. KẾ TOÁN THUÊ TÀI SẢN  Phân tích và x lý các giao dch liên quan n thuê tài sn, c bên i thuê và bên cho thuê PHẦN 1  Phân bi t c ph m vi ca k toán và thu trong k toán thuê tài sn.  Trình bày vi c t ch c công tác ch ng t và ghi s k toán chi ti t OAOO1 2 u u
   Các khái ni m và nguyên tc c bn
   Tng quan v thuê tài sn
   ng dng vào h th ng tài kho n k toán
   Mt s khái ni m c bn
   Mt s lu ý i góc thu
   Phân lo i thuê tài sn
   T ch c lp ch ng t, ghi s k toán chi ti t và tng
   Ghi nh n thuê tài sn hp
   Giao dch bán và thuê li (SV nghiên cu)  Là thuê tài chính  Là thuê ho t ng 3 4 1
2. 19/07/2013 u u
   Theo VAS 06, on 04, thuê tài sn là: “Là s thoa
   Thuê tài chính: “Là thuê tài sn mà bên cho thuê có thu n gi a bên cho thuê va bên thuê vê vi c bên s chuy n giao ph n ln ri ro va li ích gn li n vi cho thuê chuy n quy n s dng tài sn cho bên quy n sơ hu tài sn cho bên thuê. Quy n sơ hu thuê trong mt kho ng th i gian nh t nh ê c tài sn có thê chuy n giao vào cu i th i hn thuê”. nh n ti n cho thuê mt ln ho c nhi u ln”.
   Thuê ho t ng: Là thuê tài sn không ph i là thuê tài chính”. 5 6 u o
   Th i gian thuê: Là kho ng th i gian ca hp ng thuê tài sn
   Cung ng vn cho nn kinh t không hu ngang cng (+) vi kho ng th i gian bên thuê c gia hn thuê tài sn ã ghi trong hp ng, ph i tr thêm ho c không
   Góp ph n i mi công ngh , nhanh chóng ng ph i tr thêm chi phí nu quy n gia hn này xác nh c t ng dng khoa hc công ngh mi i ch c ch n ngay ti th i im kh i u thuê tài sn.
   Th i gian s dng kinh t: Là kho ng th i gian mà tài sn c c tính s dng mt cách hu ích ho c s l ng sn ph m hay n v t ng ng có th thu c t tài sn cho thuê do mt ho c nhi u ng i s dng tài sn.
   Th i gian s dng hu ích: Là kho ng th i gian s dng kinh t còn li ca tài sn thuê k t th i im bt u thuê, không gi i hn theo th i hn hp ng thuê. 7 8 2
3. 19/07/2013 u u u o u u
   Là hp ng thuê tài sn mà hai bên không th n ph ng
   Thuê tài chính: ch m dt hp ng, tr các tr ng hp:  Có s ki n bt th ng xy ra  Hình th c pháp lý: Ch c quy n s dng tài sn  c s ng ý ca bên cho thuê;  Ni dung kinh t:Vi hp ng không c n  Nu 2 bên tho thu n mt hp ng mi v thuê chính tài sn ph ng hu ngang, Li ích và ri ro gn vi quy n ó ho c tài sn t ng t; s hu tài sn thuê ã thu c bên i thuê.  Bên thuê thanh toán thêm mt kho n ti n ngay ti th i im kh i u thuê tài sn.
   Ht hn thuê tài chính  Xác nh quy n s hu có
   Hp ng không có quy n hu ngang mi có th ràng bu c c chuy n giao cho bên i thuê không? Chi phí c hai bên trong vi c th c hi n hp ng và m bo li ích ph i thanh toán thêm nu c chuy n giao quy n và ri ro c chuy n t bên cho thuê sang bên i thuê. s hu tài sn thuê. 9 10 o o u u u
   Các kho n ti n thuê ph i tr : Là tng s ti n bên
   T l chi t kh u tính hi n giá ca các kho n thanh thuê ph i tr cho bên cho thuê theo hp ng. toán ti n thuê ti thi u th ng là lãi su t ng m nh
   Các kho n thanh toán ti n thuê ti thi u: Các kho n trong hp ng thuê ho c lãi su t ghi trong hp ng. ti n bên thuê ph i tr + Giá tr còn li ca tài sn cho thuê c m bo – Ti n hoàn tr các chi phí
   Tng hi n giá ca kho n ti n thu ti thi u và hi n giá dch v và thu – Ti n thuê phát sinh thêm ca giá tr còn li ca tài sn thuê không c m bo bng giá tr hp lý ca tài sn thuê.
   Các kho n ti n thuê khác (nu có) 11 12 3
4. 19/07/2013 eo o u
   Tng quan v thuê tài sn
   Mc ích
   Mt s khái ni m c bn
   C s phân lo i
   Phân lo i thuê tài sn
   Ghi nh n thuê tài sn 13 14 o u o u
   Xác nh rõ trách nhi m ca mi bên i vi tài sn
   Tiêu chu n c bn phân bi t 2 hình th c thuê là thuê (qu n lý, s dng, sa ch a, thanh toán ) “mc chuy n giao ri ro và li ích gn li n vi
   Ghi nh n thông tin v tài sn thuê trong s sách và quy n s hu tài sn t bên cho thuê sang bên trình bày trên báo cáo tài chính. thuê.” 15 16 4
5. 19/07/2013 u u e u u u
   Riêng i vi tr ng hp thuê tài sn là quy n s
   Bên cho thuê chuy n giao quy n sơ hu tài sn cho bên thuê khi dng t th ng ó là thuê ho t ng, vì t ht th i hn thuê;
   Ti th i im kh i u thuê tài sn, bên thuê có quy n la ch n th ng có th i gian s dng kinh t vô hn và mua li tài sn thuê vi mc gia ́ c tính th p hơn gia ́ tr hp ly ́ vào quy n s hu không c chuy n giao cho bên cu i th i hn thuê. thuê khi ht th i hn thuê, nên bên thuê không nh n
   Th i hn thuê tài sn chi m ph n ln th i gian s dng kinh tế ca ph n ln ri ro và li ích gn li n vi quy n s hu tài sn cho dù không có s chuy n giao quy n sơ hu; t.
   Ti th i im kh i u thuê tài sn, gia ́ tr hi n ti ca kho n thanh toán ti n thuê ti thi u chi m ph n ln gia ́ tr hp ly ́ ca tài sn thuê;
   Tài sn thuê thu c lo i chuyên dùng mà ch có bên thuê có kha nng s dng không cn có s thay i, sa ch a ln nào; 17 18 e u u u
   Nu bên thuê hy hp ng va n bu tn th t phát
   Ngày 01.7.20X0, Công ty Hng Th nh ký hp ng cho Xí nghi p bánh ko Hoàng Anh thuê mt dây chuy n máy óng sinh liên quan n vi c hy hp ng cho bên cho gói. Hng Th nh ã mua dây chuy n này vào cùng ngày thuê; 01.7.20X0 vi giá 452.706.000 ng (giá ch a thu GTGT,
   Thu nh p ho c tn th t do s thay i gia ́ tr hp ly ́ thu su t 10%). Các iu kho n ca hp ng thuê nh sau: ́  Th i gian thuê: 4 nm c a gia tr còn l i c a tài s n thuê g n v i bên thuê;  S ti n ph i tr hng nm: 150 tr /nm
   Bên thuê có kha nng ti p tc thuê li tài sn sau  Th i gian s dng kinh t: 6 nm khi ht hn hp ng thuê vi ti n thuê th p hơn gia ́  Giá tr còn li c tính sau khi ht th i gian thuê: 70 tr thuê thi tr ng.  Giá tr còn li ca dây chuy n c m bo bi bên thuê: 50tr 19 20 5
6. 19/07/2013
   Hp ng thuê có th hy ngang, nh ng nu t ý hy
   Xét hp ng cho thuê có c hu ngang không? hp ng, bên thuê ph i bi th ng mt kho n ti n
   Xét quy n s hu có c chuy n giao khi kt thúc t ng ng 4 nm ti n thuê. S ti n 150 tri u ng mà hp ng thuê không? Hoàng Anh ph i tr hàng nm cho Hng Th nh bao gm c 30 tri u ng ti n chi phí bo d ng và bo hi m
   Xét th i gian thuê có chi m ph n ln th i gian s hàng nm do Hng Th nh thanh toán h. dng hu ích ca tài sn không?
   Khi ht hn 4 nm, Hoàng Anh d nh s tr li dây
   Xét giá tr hi n ti ca các kho n ti n thuê ti thi u chuy n cho Hng Th nh. có chi m ph n ln giá tr hp lý ca tài sn thuê Yêu cu: ây là thuê tài chính hay thuê ho t ng? không? 21 22 o u
   Ti n thuê ph i tr mi nm = S ti n ph i tr mi
   Lãi su t ng m nh ca hp ng là lãi su t mà hi n nm - Chi phí bo d ng và bo hi m tr li cho giá ca các kho n thanh toán ti n thuê ti thi u và Hng Th nh hi n giá ca giá tr còn li ca tài sn thuê không = 150 tri u ng – 30 tri u ng c m bo bng vi giá tr hp lý ca tài sn = 120 tri u ng thuê và ó chính là giá mua tài sn.
   Giá tr còn li c m bo = 50 tri u ng 23 24 6
7. 19/07/2013 u
   PV (các kho n thanh toán ti n thuê ti thi u) + PV
   Dùng công th c excel: (giá tr còn li không c m bo) RATE(s nm ca hp ng, s ti n thanh toán hng = 120 + 120/(1+r%) + 120/(1+r%)2 + 120/(1+r%)3 + nm, giá tr mua ca tài sn, s ti n thanh toán vào 50/(1+r%)4 + 20/(1+r%)4 cu i k hn hp ng,0 ho c 1) = 120 + 120/(1+r%) + 120/(1+r%)2 + 120/(1+r%)3 + Nu thanh toán cu i mi k: 0 70/(1+r%)4 Nu thanh toán u mi k: 1 = Giá tr hp lý ca tài sn thuê = Giá mua tài sn =RATE(4,120000,-452706,70000,1) = 452,706 tri u ng ==> r = 12% 25 26 o u u PV =120 + 120/(1+12%) + 120/(1+12%)2 +
   ây là hp ng thuê không th hy ngang. 120/(1+12%)3 + 50/(1+12%)4
   Quy n s hu không c chuy n giao khi kt thúc hp = 120 + 107,143 + 95,663 + 85,414 + 31,776 ng thuê. = 439.996.000
   Th i gian thuê chi m 67% th i gian s dng kinh t ca tài sn thuê.
   Hi n giá ca kho n thanh toán ti n thuê ti thi u chi m ph n ln (97%) giá tr hp lý ca tài sn thuê. ==> ây c coi là hp ng thuê tài chính. 27 28 7
8. 19/07/2013 u
   on 19 VAS 01 - Chu n mc chung  Trong mt s tr ng hp, tài sn không thu c quy n s hu ca doanh nghi p nh ng cn c vào ni dung kinh t ca tài sn thì c ph n nh trong các yu t ca báo cáo tài chính.  Tr ng hp thuê tài chính, hình th c và ni dung kinh t là vi c doanh nghi p i thuê thu c li ích kinh t t vi c s dng tài sn thuê i vi ph n ln th i gian s dng hu ích ca tài sn, i li doanh nghi p i thuê có ngh a v ph i tr mt kho n ti n xp x vi giá tr hp lý ca tài sn và các chi phí tài chính có liên quan. 29 30 u u
   VAS 06 qui nh, trong tr ng hp thuê tài chính, do
   TSC thuê tài chính c theo dõi bng 3 ch tiêu ph n ln ri ro và li ích gn li n vi quy n s hu giá tr : tài sn ã c chuy n giao cho bên thuê, nên bên  Nguyên giá thuê ghi nh n tài sn thuê là tài sn ca chính mình,  Hao mòn ng th i ghi tng mt kho n n dài hn vi giá tr  Giá tr còn li là giá tr hp lý ca tài sn thuê ti th i im kh i u thuê tài sn. 31 32 8
9. 19/07/2013 u u
   Nguyên giá TSC thuê tài chính c ghi nh n
   Ti p theo thí d 1, bi t thêm rng xí nghi p Hoàng theo giá nào th p hn gi a giá tr hp lý ca tài sn Anh ã ph i chi thêm mt kho n ti n là 10.004.000 thuê và giá tr hi n ti ca kho n thanh toán ti n cho vi c àm phán ký kt hp ng thuê tài sn và thuê ti thi u. nh k mi ln tr ti n hàng nm, Hoàng Anh còn ph i tr thêm 15 tri u ng ti n thu GTGT cho
   Các chi phí tr c ti p phát sinh ban u có liên quan Hng Th nh. nh chi phí àm phán, ký kt hp ng cng Yêu cầu: Xác nh nguyên giá tài sn c nh thuê tài c tính vào nguyên giá ca tài sn. chính và lp bng chi t tính gc và lãi thuê hng nm theo bng sau: 33 34
   Tng s ti n ph i tr trong 4 nm là 120 x 4 + 50 = 530 Ngày Khoản thanh toán Chi phí lãi vay Thanh toán Dư nợ tr , bao gm cả gốc và lãi . tiền tối thiểu với LS =12% nợ gốc còn lại
   Ti th i im thuê s ti n 120 tr tr ch ỉ tr ừ vào gốc do 1 2 = 12% x 4 3=1-2 4 lãi thuê ch phát sinh trong su t th i gian thuê. 01.7.X0 439.996.000
   Vi lãi su t ng m nh thì giá tr hi n ti ca kho n ti n 01.7.X0 120.000.000 0 120.000.000 319.996.000 thuê ti thi u là 439.996.000 . 01.7.X1 120.000.000 38.399.520 81.600.480 238.395.520
   Chênh lch gi a s ti n ph i tr và giá tr hi n ti ca 01.7.X2 120.000.000 28.607.462 91.392.538 147.002.982 ti n thanh toán ti thi u là lãi thuê tài chính. 530.000.000 01.7.X3 120.000.000 17.640.358 102.359.642 44.643.340 - 439.996.000 = 90.004.000 01.7.X4 50.000.000 5.356.660 44.643.340 0 35 Nguyên giá TSCĐ = 439 .996 .000 + 10 .004 .000 = 450 .000 .000 đ 36 9
10. 19/07/2013 u o
    VAS 06, on 19 nêu rõ: “Các kho n thanh toán ti n thuê ho t ng (Không bao gm chi phí dch v, bo hi m va bo d ng) ph i c ghi nh n là chi phí sn xu t, kinh doanh theo ph ơ ng pháp ng th ng cho su t th i hn thuê tài sn, không phu thu c vào ph ơ ng th c thanh toán”. 37 38
    Ngày 01.9.20X0, Xí nghi p Minh Nh t thuê ho t ng mt xe ti nh ca công ty ông Thành ch thành ph m giao cho khách hàng. Th i gian thuê là 2 nm, ti n thuê hàng tháng là 5 tri u ng (giá ch a thu GTGT, thu su t 10%) thanh toán mi quý (3 tháng) vào ngày cu i quý. Ngay khi thuê, Minh Nh t ph i t cc mt s ti n bng 6 tháng ti n thuê. S ti n t cc s c nh n li khi nào ch m dt hp ng thuê. Yêu cu: Xác nh các kho n ti n thanh toán ca Minh Nh t cho ông Thành theo th i gian OO 39 40 10
11. 19/07/2013 o u o o u o u o
    Tài sn cho thuê ho t ng vn là tài sn ca bên
    VAS 06, on 26 quy nh: “Doanh thu cho thuê cho thuê  Vn th hi n trên BC KT ho t ng ph i c ghi nh n theo ph ơ ng pháp
    Trích kh u hao i vi tài sn cho thuê ho t ng ng th ng trong su t th i hn cho thuê, không và s dng chính sách kh u hao nh t quán vi các ph thu c vào ph ơ ng th c thanh toán, tr khi áp tài sn t ng t ca bên cho thuê dng ph ơ ng pháp tính khác hp lý hơn.” 41 42 o u o
    Các kho n chi tr c ti p ban u liên quan n vi c
    Ly li thí d 3 cho thuê c ghi nh n ngay vào chi phí trong ky ̀ Yêu cu: Ghi các nghi p v phát sinh ti công ty ông khi phát sinh ho c phân bô dn vào chi phí trong Thành su t th i hn cho thuê phu ̀ hp vi vi c ghi nh n doanh thu cho thuê ho t ng. 43 44 11