Bài giảng Mở đầu sinh lý bệnh - Nguyễn Lĩnh Toàn

Nội dung text: Bài giảng Mở đầu sinh lý bệnh - Nguyễn Lĩnh Toàn

1. HỌC VIỆN QUÂN Y BỘ MÔN SINH LÝ BỆNH MỞ ĐẦU SINH LÝ BỆNH TS. Nguyễn Lĩnh Toàn CNBM Sinh lý bệnh
2. Mục đích học tập • Nắm được định nghĩa và các nội dung học tập chính của sinh lý bệnh • Nắm được mục đích học môn sinh lý bệnh • Phân tích được tính chất phương pháp luận môn sinh lý bệnh • Nắm được vai trò của sinh lý bệnh trong y học
3. 1.Định nghĩa và nội dung sinh lý bệnh Định nghĩa • SLB là môn học nghiên cứu những qui luật hoạt động của cơ thể và cơ quan khi bị bệnh. Từ đó làm cơ sở cho việc chẩn đoán, điều trị, phòng bệnh.
4. 1.Định nghĩa và nội dung sinh lý bệnh Định nghĩa (Tiếp) • Sinh lý bệnh đại cương: tính chất toàn thân, khái niệm chung về bệnh lý điển hình: viêm, sốt, miễn dịch, u, • Sinh lý bệnh bộ phận: tuần hoàn, hô hấp, gan, tiết niệu
5. 1.Định nghĩa và nội dung sinh lý bệnh Nội dung • Nghiên cứu các yếu tố liên quan và qui luật bệnh (nguyên nhân và điều kiện gây bệnh); • Nghiên cứu bệnh căn, qui luật phát triển bệnh (cơ chế phát sinh, phát triển và kết thúc bệnh - bệnh sinh);
6. 1.Định nghĩa và nội dung sinh lý bệnh Nội dung • Bệnh có thể khỏi hoặc không. => Trả lời câu hỏi "tại sao?", "như thế nào?". => Xây dựng những khái niệm cơ bản của bệnh.
7. 2.Mục đích môn sinh lý bệnh • Trang bị những qui luật chung, cơ bản về bệnh và mối liên quan giữa bệnh và lành. • Giữa các cơ quan trong cơ thể, giữa tại chỗ và toàn thân.
8. 2.Mục đích môn Sinh lý bệnh • Giúp vận dụng những qui luật vào thực tế lâm sàng, không bị lạc giữa "rừng rậm lâm sàng".
9. 2.Mục đích môn Sinh lý bệnh • Xây dựng phương pháp luận để tiếp cận những qui luật bệnh. = dạy phương pháp (tại sao) & kinh nghiệm nghiên cứu.
10. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh 3.1.Tính chất tổng hợp • Cơ thể là một khối thống nhất có mối liên quan giữa các bộ phần với nhau.
11. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh 3.1.Tính chất tổng hợp (tiếp) • Tập hợp những quan sát từ nhiều cơ quan, giai đoạn phát triển của cơ thể = qui luật bệnh tật • => rút ra liên quan tại chỗ và toàn thân trong bệnh tật
12. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh • Từ hiện tượng bệnh lý cụ thể, tìm cách khái quát hoá thành những qui luật hoạt động của cơ thể bị bệnh = tính chất tổng hợp.
13. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh Ví dụ: - Loét dạ dày hành tá tràng - cơ chế toàn thân - Thiếu oxy: nhiều nguyên nhân cơ chế từ các chuyên khoa
14. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh 3.2.Tính chất tích hợp • Nghiên cứu chức năng của từng cơ quan nhưng không tách rời quan hệ chung.
15. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh • Tìm hiểu qui luật hoạt động của cơ thể bị bệnh. Sinh lý bệnh tận dụng mọi khả năng kỹ thuật cũng như thành tựu của những môn học khác.
16. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh • => SLB mang tính chất tích hợp về mặt phương pháp, để giải thích cơ chế bệnh sinh => sử dụng cơ chế hoá sinh, lý sinh, hình thái, phân tử
17. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh • Phải hiểu các môn học khác: hóa sinh, sinh lý, GPB, GP, dược => SLB không có kỹ thuật và phương pháp riêng hay nói cách khác phương pháp SLB là tổng hợp và tích hợp.
18. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh Ví dụ: Nghiên cứu bệnh ung thư = máu, hoá sinh, miễn dịch, di truyền thành qui luật ung thư
19. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh 3.3.Tính chất thực nghiệm Để hiểu cơ chế bệnh phải giải đáp câu hỏi "tại sao?" hay "như thế nào?".
20. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh 3.3.Tính chất thực nghiệm (PP) Để hình thành kết luận có tính qui luật của một bệnh phương pháp TN phải qua 4 bước sau:
21. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh • Quan sát: dùng ngũ quan, dùng phương tiện kỹ thuật, xét nghiệm cận lâm sàng • Giả thuyết: sau khi thu thập dữ kiện ở người bệnh, người thầy thuốc đặt giả thuyết dựa trên những khách quan thu được.
22. 3.Tính chất phương pháp luận trong nghiên cứu sinh lý bệnh • Chứng minh: để kiểm chứng giả thuyết có thể bằng các phương tiện kỹ thuật, điều trị khỏi, đối chiếu lâm sàng – GPB, thực nghiệm trên động vật • Kết luận
23. 4.Vai trò của sinh lý bệnh trong y học 4.1. Soi sáng cho công tác phòng và điều trị Muốn dự phòng bệnh nào cần nắm được qui luật hoạt động của chúng. SLB nghiên cứu qui luật hoạt động của bệnh, => đề ra được nguyên tắc phòng và điệu trị bệnh.
24. 4.Vai trò của sinh lý bệnh trong y học 4.1. Soi sáng cho công tác phòng và điều trị Biết quan hệ giữa nguyên nhân và điều kiện gây bệnh, giữa con người và môi trường -> dự phòng tốt.
25. 4.Vai trò của sinh lý bệnh trong y học • Điều trị đề ra 3 cách: – điều trị nguyên nhân, – điều trị bệnh sinh, – điều trị triệu chứng
26. 4.Vai trò của sinh lý bệnh trong y học 4.2. Là cơ sở của y học hiện đại Là phương pháp luận của y học hiện đại. Nhờ phương pháp thực nghiệm mà SLB không dừng lại ở quan sát và giả thuyết, có khả năng chứng minh nên đã làm cho y học hiện đại phát triển.
27. 4.Vai trò của sinh lý bệnh trong y học 4.3.Là môn học triết học của y học • Nêu qui luật biện chứng và duy vật về bệnh. • Vì SLB đi từ quan sát và thực nghiệm khoa học => xây dựng thành lý luận, => làm kim chỉ nam trong hành nghề.
28. 4.Vai trò của sinh lý bệnh trong y học 4.3. Là môn học triết học của y học • Vấn đề nguyên nhân và điều kiện, tại chỗ và toàn thân. Các nền y học cổ khó phát triển được vì thiếu cơ sở lý luận.
29. §¬n vÞ anh hïng lùc lîng vò trang thêi kú ®æi míi XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!