Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại

Nội dung text: Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại

1. 1. Dươ ng Th ị Bích Trâm 2. Hoàng Thị Thu Th ả o 3. Huỳnh Thị Tuy ế t 4. Nguyễ n Th ị Thanh C ả nh 5. Nguyễ n Th ị Kim Thoa 4. Trầ n Th ị Kim Khoa 7. Trầ n Th ị Bích Li ễ u 8. Mai Thị T ố Uyên 9. Hoàng Anh Tuấ n 10. Lâm Thanh Tâm 11.Bùi Xuân Trưở ng
2. NỘ I DUNG CHÍNH I.Các vấ n đ ề chung v ề cho vay doanh nghiệ p II.Cho vay ngắ n h ạ n đ ố i v ớ i doanh nghiệ p. III.Cho vay trung và dài hạ n đ ố i vớ i doanh nghi ệ p IV.Chiế t kh ấ u th ươ ng phi ế u và chứ ng t ừ có giá
3. I.CácI.Các vvấấ n n đđ ề ề chungchung vv ề ề chocho 1.1Các khái niệ m:vayvay doanhdoanh nghinghiệệ p p a/Cho vay là gì? Cho vay là mộ t hình th ứ c c ấ p tín d ụ ng, theo đó t ổ ch ứ c tín d ụ ng giao cho khác hàng môt khoả ng ti ề n đ ể s ử d ụ ng vào m ụ c đích và th ờ i h ạ n nhấ t đ ị nh theo th ỏ a thu ậ n v ớ i nguyên t ắ c có hoàn tr ả c ả g ố c và lãi. Thờ i h ạ n nh ấ t đ ị nh ở đây chính là th ờ i h ạ n cho vay. b/Thờ i h ạ n cho vay là gì? Thờ i h ạ n cho vay là kho ả ng th ờ i gian đ ượ c tính t ừ khi khách hàng b ắ t đầậố u nh n v n vay cho đ ếờểảếợố n th i đi m tr h t n g c và lãi v ố n vay đã đượỏậ c th a thu n trong h ợồ p đ ng tín d ụữổứ ng gi a t ch c tính d ụ ng và khách hàng. Dự a vào th ờ i h ạ n,có th ể chia cho vay doanh nghi ệ p thành cho vay ngắ n h ạ n,trung h ạ n và dài h ạ n. *Cho vay ngắ n h ạ n là các kho ả n vay có th ờ i h ạ n cho vay đ ế n 12 tháng. *Cho vay trung hạ n là các kho ả n vay có th ờ i h ạ n cho vay t ừ trên 12 tháng đế n 60 tháng. *Cho vay dài hạ n là các kho ả n vay có th ờ i h ạ n cho vay t ừ trên 60 tháng trở lên.
4. 1.21.2 nguyênnguyên ttắắ c c vayvay vv ố ố n n 1.2.1.Sử d ụ ng v ố n đúng m ụ c đích đã th ỏ a thuậ n trong h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng: Đảảố m b o v n vây đúng m ụ c đích th ỏậằảảệảửụố a thu n nh m b o đ m hi u qu s d ng v n vây và khả năng thu h ồ i n ợ vây sau này Về phía ngân hàng tr ướ c khi cho vay c ầ n tìm hi ể u rõ m ụ c đích vây v ố n c ủ a khách hàng, đòng thờ i ph ả i ki ể m tra xem khách hàng có s ử d ụ ng v ố n vay đúng nh ư m ụ c đích đã cam kế t không , vì vi ệ c s ử d ụ ng v ố n vây vay đúng m ụ c đích có ả nh h ưở ng r ấ t lớ n đ ế n kh ả năng thu h ồ i v ố n sau này . Việ c khách hàng s ử d ụ ng v ố n vây không đúng m ụ c dích d ễ d ẫ n đ ế n th ấ t thoát và lả ng phí khi ế n v ố n vây không t ạ o ra đ ượ c ngân l ư u đ ể tr ả n ợ cho ngân hàng. Về phía khách hàng vi ệ c s ử d ụ ng v ố n vây đúng m ụ c đích góp ph ầ n nâng cao hi ệ u quảửụố s d ng v n vây , đ ồờ ng th i giúp doanh nghi ệảảệ p đ m b o vi c hoàng tr ảợ n cho ngân hàng . Từ đó , nâng cao uy tính c ủ a khách hàng đ ố i v ớ i ngân hàng và cũng c ố quang hệ vay v ố n c ủ a khách hàng v ớ i ngân hàng sau này.
5. 1.2.2. Hoàn trả n ợ g ố c và lãi v ố n vay đúng th ờ i h ạ ng đã thỏ a thu ậ n trong h ợ p đ ồ ng tính d ụ ng : Hoàn trả n ợ g ố c và lãi v ố n vay là 1 nguyên t ứ c không th ể thiế u trong ho ạ t đ ộ ng cho vay Điệ u này xu ấ t phát t ừ tính ch ấ t t ạ m th ờ i nhàn r ỗ i c ủ a nguồ n v ố n mà ngân hàng s ử d ụ ng đ ể cho vay . Đạ i đa s ố ngu ồ n v ố n mà ngân hàng cho vây đ ượ c huy độ ng t ừ khách hàng send ti ề n ,do đó , sau khi vây trong mộ t th ờ i h ạ ng nh ấ t đ ị nh , khách hàng vay ti ề n ph ả i hoàng trả l ạ i cho ngân hàng đ ể ngân hàng hoàn tr ả cho khách hàng gử i ti ề n . Hơ n h ơ n n ữ a b ả n ch ấ t c ủ a quan h ệ tính d ụ ng là quang h ệ chuyể n nh ượ ng t ạ m th ờ i quy ề n s ử d ụ ng v ố n vay n ế u sau mộ t th ờ i gian nh ấ t đình v ố n vây ph ả i hoàng tr ả , cã g ố c và lãi
6. 1.3.Điề u ki ệ n vay Ngân hàng chỉ xem xét cho vay khi khách hàng th ỏ a mãn mộ t s ố đi ề u ki ệ n vay nh ấ t đ ị nh.các đi ề u ki ệ n vay vố n khách hàng c ầ n có bao g ồ m: •Có năng lự c pháp lu ậ t dân s ự ,năng l ự c hành vi dân s ự và chị u trách nhi ệ m dân s ự theo quy đ ị nh c ủ a pháp lu ậ t •Có mụ c đích vay v ố n h ợ p pháp •Có khả năng tài chính đ ả m b ả o tr ả n ợ trong th ờ i h ạ n cam kế t •Có phươ ng án s ả n xu ấ t kinh doanh,d ị ch v ụ kh ả thi và có hiệ u qu ả •Thự c hi ệ n quy đ ị nh v ề b ả o đ ả m ti ề n vay theo quy đ ị nh củ a chính ph ủ và h ướ ng d ẫ n c ủ a ngân hàng nhà n ướ c Việ t Nam
7. Ví dụ minh h ọ a :đi ề u ki ệ n vay v ố n tình hu ố ng Sacombank khách hàng doanh nghiệ p khi vay v ố n ph ả i th ỏ a mãn các điề u ki ệ n sau : Có năng lự c pháp lu ậ t dân s ự ; Mụ c đích vay v ố n h ợ p pháp Có khả năng tài chính đ ả m b ả o tr ả n ợ trong th ờ i h ạ n cam k ế t Có vố n t ụ có tham gia vào d ự án ho ặ c ph ươ ng án s ả n xu ấ t kinh doanh (đố i v ớ i vay trung và dài h ạ n :v ố n t ụ có tham gia t ố i thiể u là 30% ) Có phươ ng án kinh doanh hi ệ u qu ả ,kh ả thi phù h ợ p v ớ i quy đị nh c ủ a pháp lu ậ t Có tài sả n đ ả m b ả o h ợ p pháp cho kho ả ng vay ho ặ c đ ượ c bên thứ 3 b ả o lãnh Có trụ s ở trên cùng đ ị a bàn ho ạ t đ ộ ng v ớ i các đ ơ n v ị tr ự c thuộ c sacombank
8. 1.4 MỤỐ C ĐÍCH VAY V N Theo quy chế cho vay c ủ a khách hàng cũng nh ư trong ph ầ n trình bày về các đi ề u ki ệ n vay v ố n thì các Ngân hàng th ươ ng mạ i khi cho vay yêu c ầ u khách hàng ph ả i có m ụ c đích vay v ố n hợ p pháp va cam k ế t s ử d ụ ng v ố n vay đúng m ụ c đích đã thõa thuậ n.Nghĩa là : M ụ c đích vay v ố n c ủ a Doanh nghi ệ p m ở r ộ ng quy mô sả n xu ấ t,đ ầ u t ư vào D ự án.Nói tóm l ạ i là nh ằ m m ụ c đích vay vố n c ủ a Doanh nghi ệ p là đ ể phát tri ể n kinh t ế - xã h ộ i.Tuy nhiên mụ c đích vay v ố n ph ả i h ợ p pháp Ví dụ m ụ c đích vay v ố n - Tình hu ố ng sacombank Sacombank đồ ng ý cho khách hàng doanh nghi ệ p vay v ố n đ ể s ử dụ ng vào các m ụ c đích sau : Bổ sung v ố n l ư u đ ộ ng thi ế u h ụ t trong quá trình s ả n xu ấ t kinh doanh,cung ứ ng d ị ch v ụ ; Tài trợ v ố n đ ể s ả n xu ấ t,ch ế bi ế n hàng xu ấ t kh ẩ u. Thanh toán tiề n hàng trong n ướ c theo h ợ p đ ồ ng mua bán.
9. 1.5.Hồ s ơ vay v ố n Khi có nhu cầ u vay v ố n,khách hàng g ử i cho t ổ ch ứ c tín d ụ ng m ộ t bộ h ồ sơ vay v ố n bao g ồ m gi ấ y đ ề ngh ị vay v ố n và các tài li ệ u c ầ n thi ế t chứ ng minh đ ủ đi ề u ki ệ n vay v ố n. - Khách hàng phả i ch ị u trách nhi ệ m tr ướ c pháp lu ậ t v ề tính chính xác và hợ p pháp c ủ a các tài li ệ u g ử i cho t ổ ch ứ c tín d ụ ng. - Tổ ch ứ c tín d ụ ng h ướ ng d ẫ n các lo ạ i tài li ệ u khách hàng c ầ n g ử i v ớ i đ ặ c điể m c ụ th ể c ủ a t ừ ng lo ạ i khách hàng,t ừ ng lo ạ i cho vay và kho ả n vay. - Thông thườ ng b ộ h ồ s ơ vay v ố n g ồ m có: +Giấ y đ ề ngh ị vay v ố n +Giấ y t ờ ch ứ ng minh t ư cách pháp nhân c ủ a khách hàng (gi ấ y phép thành lậ p,quy ế t đ ị nh b ổ nhi ệ m giám đ ố c,đi ề u l ệ ho ạ t đ ộ ng ) +Phươ ng án s ả n xu ấ t kinh doanh và k ế ho ạ ch tr ả n ợ ,ho ặ c d ự án đ ầ u t ư . +Báo cáo tài chính củ a th ờ i kí g ầ n nh ấ t. +Các giấờ y t liên quan đ ế n tài s ảầốếấặả n c m c , th ch p ho c b o lãnh n ợ vay. +Các giấ y t ờ liên quan khác n ế u c ầ n thi ế t. - Khi cụ th ể hóa h ồ s ơ vay v ố n,các NHTM có th ể yêu c ầ u khách hàng n ộ p cho ngân hàng nhữ ng tài li ệ u c ầ n thi ế t phù h ợ p v ớ i đ ặ c đi ể m ho ạ t đ ộ ng củ a t ừ ng ngân hàng.
10. Ví dụ v ề b ộ h ồ s ơ vay vố n khách hàng ph ả i xuấ t trình khi vay v ố n củ a các ngân hàng:
11. Sacombank Bộ h ồ s ơ vay v ố n g ồ m: 1.Hồ s ơ v ề t ư cách pháp nhân: -Giấ y phép thành l ậ p,đăng kí kinh doanh; -Giấ y phép đ ầ u t ư ,tu ch ỉ nh(n ế u có); -Các văn bả n có liên quan nh ư đi ề u l ệ công ty,quy ế t đ ị nh b ổ nhi ệ m ngườ i đ ạ i di ệ n theo pháp lu ậ t và k ế toán tr ưở ng,văn b ả n ch ấ p thu ậ n danh sách HĐQT,ban quả n tr ị ,h ộ i đ ồ ng thành viên c ủ a c ấ p có th ẩ m quy ề n. 2.Hồ s ơ s ử d ụ ng vay v ố n: -Giấ y đ ề ngh ị vay v ố n theo m ẫ u c ủ a Sacombank; -Kế ho ạ ch kinh doanh,h ợ p đ ồ ng đ ầ u t ư ,h ợ p đ ồ ng kinh t ế ; -Kế ho ạ ch s ử d ụ ng v ố n và hoàn tr ả n ợ ; -Giấ y t ừ ch ứ ng minh m ụ c đích s ử d ụ ng v ố n; -hộ kh ẩ u,CMND c ủ a ng ườ i đ ạ i di ệ n công ty và v ợ /ch ồ ng (đ ố i v ớ i công ty h ợ p danh);hộ kh ẩ u,CMND c ủ a ch ủ DN(đ ố i v ớ i DNTN). 3.Hồ s ơ v ề tình hình tài chính:b ả ng cân đ ố i k ế toán,báo cáo k ế t qu ả kinh doanh. 4.Hồ s ơ v ề tài s ả n đ ả m b ả o. 5.Hồ s ơ khác theo yêu c ầ u c ủ a sacombank.
12. Vietcombank Bộ h ồ s ơ vay v ố n g ồ m có: 1.Giấ y đ ề ngh ị vay v ố n (theo m ẫ u). 2.Các tài liệ u ch ứ ng minh năng l ự c pháp lu ậ t,năng l ự c hành vi dân sự ,trách nhi ệ m dân sự c ủ a khách hàng(nh ư quy đ ị nh t ạ i Điể m 1.1 trong đi ề u ki ệ n vay v ố n),khách hàng vay vố n t ừ l ầ n th ứ 2 trở đi không ph ả i g ử i các tài li ệ u quy đ ị nh t ạ i đi ể m này,tr ừ tr ườ ng hợ p có các s ự thay đ ổ i. 3.Các tài liệ u ch ứ ng minh tình hình s ả n xu ấ t,kinh doanh,d ị ch v ụ ,đ ờ i số ng,kh ả năng tài chính c ủ a khách hàng và c ủ a ng ườ i b ả o lãnh(n ế u có) như :các báo cáo tài chính,báo cáo k ế t qu ả s ả n xu ấ t kinh doanh/dị ch v ụ trong th ờ i gian g ầ n nh ấ t;các tài li ệ u liên quan khác như biên b ả n góp v ốềệếị n đi u l ,quy t đ nh giao v ốườợầ n tr ng h p c n thiế t ngân hàng có th ể yêu c ầ u khách hàng báo cáo nhanh tình hình tài chính(theo mẫ u c ủ a NH). 4.Các tài liệ u,ch ứ ng t ừ liên quan đ ế n m ụ c đích s ử d ụ ng v ố n vay,tính khả thi và hi ệảủự u qu c a d án ho ặươ c ph ng án vay v ố n:tùy t ừố ng đ i tượ ngvay v ố n c ụ th ể mà ngân hàngs ẽ yêu c ầ u khách hàng vay cung cấ p các tài li ệ u,có th ể có 1 trong các lo ạ i ch ứ ng t ừ sau:
13. 4.1 Hợ p đ ồ ng kinh t ế v ề mua,bán hàng hóa,d ị ch vụ ,h ợ p đ ồ ng bao tiêu s ả n ph ẩ m,h ợ p đ ồ ng xu ấ t nhậ p kh ẩ u ủ y thác,thông báo ch ỉ tiêu k ế ho ạ ch nhà n ướ c giao,giấ y phép xu ấ t nh ậ p kh ẩ u,th ư tín d ụ ng,th ư b ả o lãnh các tài liệ u khác liên quan đ ế n nhu c ầ u vay v ố n và sử d ụ ng v ố n. 4.2 Đố i v ớ i d ụ án vay v ố n trung dài h ạ n ,khách hàng sao gử i ngân hàng các h ồ s ơ pháp lý liên quan d ế n d ự án đ ầ u tư nh ư :báo cáo kh ả thi,gi ấ y phép xây d ự ng,gi ấ y phép v ề vệ sinh môi tr ườ ng,d ự toán ,h ợ p đ ồ ng thi công,k ế t qu ả đấ u th ầ u và các tài li ệ u liên quan đ ế n s ử d ụ ng v ố n vay theo quy chế qu ả n lý đ ầ u t ư và xây d ự ng c ơ b ả n hi ệ n hành củ a Nhà n ướ c. 5.Hồ s ơ th ế ch ấ p,c ầ m c ố ho ặ c b ả o lãnh:th ự c hi ệ n theo quy đị nh c ủ a ngân hàng v ề đ ả m b ả o ti ề n vay đ ố i v ớ i t ừ ng trườ ng h ợ p vay v ố n.
14. 1.6.Thẩ m đ ị nh và quy ế t đ ị nh cho vay: - Để có căn c ứ ra quy ế t đ ị nh cho vay hay không cho vay,các t ổ chứ c tín d ụ ng đ ề u có đ ư a ra quy trình xét duy ệ t cho vay theo nguyên tắ c đ ả m b ả o tính đ ộ c l ậ p và phân đ ị nh rõ ràng trách nhi ệ m cá nhân,trách nhiệ m gi ữ a khâu th ẩ m đ ị nh và quy ế t đ ị nh cho vay. - Khi thẩ m đ ị nh t ổ ch ứ c s ẽ xem xét ,đánh giá tính kh ả thi,hi ệ u qu ả c ủ a d ự án đầ u t ư ,ph ươ ng án s ả n xu ấ t,kinh doanh,d ị ch v ụ hay d ự án đ ầ u tưươ ,ph ng án ph ụụờố c v đ i s ng và kh ả năng hoàn tr ảợ n vay c ủ a khách hàng để quy ế t đ ị nh cho vay. - Tổ ch ứ c tín d ụ ng quy đ ị nh c ụ th ể và niêm y ế t công khai th ờ i h ạ n t ố i đa phả i thông báo quy ế t đ ị nh cho vay ho ặ c không cho vay đ ố i v ớ i khách hàng kểừ t khi nh ậượầủồơ n đ c đ y đ h s vay v ố n và thông tin c ầế n thi t củ a khách hàng. - Trườ ng h ợ p không cho vay,t ổ ch ứ c tín d ụ ng ph ả i thông báo cho khách hàng bằ ng văn b ả n,trong đó nêu rõ căn c ứ t ừ ch ố i cho vay. - Trườ ng h ợ p cho vay thì t ổ ch ứ c tín d ụ ng và khách hàng s ẽ ký k ế t h ợ p đồ ng tín d ụ ng và th ự c hi ệ n các khâu ti ế p theo c ủ a quy trình tín d ụ ng. - Thẩ m đ ị nh và quy ế t đ ị nh cho vay là khâu r ấ t quan tr ọ ng trong toàn b ộ quy trình tín dụ ng, ả nh h ưở ng r ấ t l ớ n đ ế n các khâu sau và cũng nh ư uy tín ,hiệ u qu ả ho ạ t đ ộ ng c ủ a t ổ ch ứ c tín d ụ ng.
15. 1.7.Hợ p đ ồ ng tín d ụ ng Hợ p đ ồ ng tin d ụ ng là m ộ t cam k ế t th ỏ a thu ậ n giữ a việ c cho vay c ủ a t ổ ch ứ c tín d ụ ng và khách hàng vay (pháp nhân) trong khuôn khổ pháp lu ậ t. H ợ p đ ồ ng tín dụ ng có th ể đ ượ c th ể hi ệ n b ằ ng văn b ả n hay b ằ ng mi ệ ng có thể có ng ườ i làm ch ứ ng, n ế u vi ph ạ m h ợ p đ ồ ng hay không theo cam kế t thì 2 bên s ẽ cùng nhau ra tòa và bên thua sẽ ch ị u m ọ i phí t ổ n. Phả i có các n ộ i dung :v ề đi ề u ki ệ n vay,m ụ c đích s ử d ụ ng vố n vay,ph ươ ng pháp cho vay,hình th ứ c b ả o đ ả m,giá tr ị tài sả n b ả o đ ả m,ph ươ ng th ứ c tr ả n ợ ,và nh ữ ng cam k ế t khác đượ c các bên thõa thu ậ n.
16. Ngoài ra,hợ p đ ồ ng tín d ụ ng cũng c ầ n nêu rõ quy ề n và nghĩa v ụ củ a 2 bên: khách hàng và ngân hàng. Khách hàng vay có quyề n: Từ ch ố i các yêu c ầ u c ủ a t ổ ch ứ c tín d ụ ng không đúng v ớ i các thõa thuậ n trong h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng Khiế u n ạ i , kh ở i ki ệ n vi ệ c vi ph ạ m h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng theo quy đ ị nh củ a pháp lu ậ t. Nghĩa vụ khách hàng Cung cấ p đ ầ y đ ủ ,trung th ự c các thông tin,tài li ệ u liên quan đ ề n vi ệ c vay vố n và ch ị u trách nhi ệ m v ề tính chính xác c ủ a các thông tin,tài liệ u đã cung c ấ p. Sử d ụ ng v ố n vay đúng m ụ c đích, th ự c hi ệ n đúng các n ộ i dung đã th ỏ a thuậ n trong h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng và các cam k ế t khác. Trả n ợ g ố c và lãi v ố n vay theo th ỏ a thu ậ n trong h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng Chị u trách nhi ệ m tr ướ c pháp lu ậ t khi không th ự c hi ệ n đúng nh ữ ng thỏậềệảợ a thu n v vi c tr n vay và th ựệ c hi n các nghĩa v ụảảợ b o đ m n vay đã cam kế t trong h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng.
17. 2 ngân hàng có quyề n 1.yêu cầ u khác hàng cung c ấ p tài li ệ u ch ứ ng minh ph ươ ng án sả n xu ấ t,kinh doanh,d ị ch v ụ ho ặ c d ự án đ ầ u t ư ,ph ươ ng án phụ c v ụ đ ờ i s ố ng kh ả thi,kh ả năng tài chính c ủ a mình và c ủ a ngườ i b ả o lãnh tr ướ c khi quy ế t đ ị nh cho vay 2.từ ch ố i yêu c ầ u vay v ố n c ủ a khách hàng n ế u th ấ y không đ ủ đi ề u kiệ n vay v ố n,ho ặ c ph ươ ng án vay v ố n không có hi ệ u qu ả ,không phù h ợ p v ớ i quy đị nh c ủ a pháp lu ậ t ho ặ c ngân hàng không đ ủ ngu ồ n v ố n đ ể cho vay. 3. kiể m tra,giám sát quá trinh vay v ố n,s ử d ụ ng v ố n vay và tr ả n ợ c ủ a khách hàng. 4.chấ m d ứ t vi ệ c cho vay,thu h ồ i n ợ tr ướ c h ạ n khi phát hi ệ n khách hàng cung cấ p thông tin sai s ự th ậ t,vi ph ạ m h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng 5.khờ i ki ệ n khách hàng vi ph ạ m h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng ho ặ c ng ườ i b ả o lãnh theo quy đị nh c ủ a pháp lu ậ t. 6.khi đế n h ạ n tr ả n ợ mà khách hàng không tr ả n ợ ,n ế u các bên n ế u các bên không có thõa thuậ n khác,thì t ổ ch ứ c tín d ụ ng có quy ề n x ử lý tài s ả n b ả o đảố m v n vay theo s ựỏậ th a thu n trong h ợồểồợ p đ ng đ thu h i n theo quy đ ị nh củ a pháp lu ậặ t ho c yêu c ầườả u ng i b o lãnh th ựệ c hi n nghĩa v ụả b o lãnh đ ố i vớ i tr ườ ng h ợ p khách hàng đ ượ c b ả o đ ả m vay v ố n.
18. 7.miễ n và gi ả m lãi v ố n vay,gia h ạ n n ợ ,đi ề u ch ỉ nh kỳ hạ n n ợ th ự c hi ệ n theo quy đ ị nh,mua bán n ợ theo quy đị nh c ủ a ngân hàng nhà n ướ c vi ệ t nam và thự c hi ệ n vi ệ c đ ả o n ợ ,khoanh n ợ , xóa n ợ theo quy đị nh c ủ a chính ph ủ và h ướ ng d ẫ n c ủ a nhà nướ c vi ệ t nam. Nghĩa vụ ngân hàng 1.thự c hiên đúng các thõa thu ậ n trong h ợ p đ ồ ng tín dụ ng 2.lư u gi ữ h ồ s ơ tín d ụ ng phù h ợ p v ớ i quy đ ị nh pháp luậ t.
19. 1.8 giớ i h ạ n và h ạ n ch ế cho vay; Giớ i h ạ n tín d ụ ng khi vay ng ắ n h ạ n; 1.tổ ng d ư n ợ cho vay đ ố i v ớ i m ộ t khách hàng không đ ượ c vượ t quá 15% v ố n t ự có c ủ a ngân hàng, tr ừ tr ườ ng h ợ p đ ố i vớ i nh ữ ng kho ả n cho vay t ừ các ngu ồ n v ố n ủ y thác c ủ a chính phủ ,c ủ a các t ổ ch ứ c và cá nhân. 2.trong trườ ng h ợ p đ ặ c bi ệ t,ngân hàng ch ỉ đ ượ c cho vay vượ t quá m ứ c gi ớ i h ạ n cho vay theo quy đ ị nh v ừ a nêu khi đượủướ c th t ng chính ph ủ cho phép đ ốớừườ i v i t ng tr ng hợ p c ụ th ể 3.việ c xác đ ị nh v ố n t ự có c ủ a các ngân hàng đ ể làm căn c ứ tính toán giớ i h ạ n cho vay đ ượ c th ự c hi ệ n theo quy đ ị nh củ a ngân hàng nhà n ướ c vi ệ t nam.
20. Hạ n ch ế : 1.ngân hàng không đượ c cho vay không có b ả o đ ả m,cho vay v ớ i nh ữ ng điề u ki ệ n ư u đãi v ề lãi xu ấ t, v ề m ứ c cho vay đ ố i v ớ i nh ữ ng đ ố i t ượ ng sau đây. Tổ ch ứ c ki ể m toán,ki ể m toán viên có trách nhi ệ m ki ể m toán t ạ i t ổ ch ứ c tín dụ ng cho vay;thanh tra viên th ự c hi ệ n nhi ệ m v ụ thanh tra t ạ i t ổ ch ứ c tín dụ ng cho vay;k ế toán tr ưở ng c ủ a t ổ ch ứ c tín d ụ ng cho vay Các cổ đông l ớ n c ủ a t ổ ch ứ c tín d ụ ng Doanh nghiệ p có m ộ t trong nh ữ ng đ ố i t ượ ng quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1.đi ề u 77 củậ a lu t các t ổứ ch c tín d ụợữ ng s h u trên 10% v ốềệủ n đi u l c a doanh nghiệ p đó.
21. 1.9Nhữ ng tr ườ ng h ợ p không cho vay: Ngoaìữ nh ng gi ợ́ i han va ̣̀han chê ́́tin dung ̣ nh ưừ v a trinh̀ bay, ̀ ngân hang ̀ con ̀ không đ ượ c cho vay trong nhữ ng tr ườ ng h ợ p sau đây: Thanh̀ viên Hôi ̣ đông ̀ quan ̉ tri, ̣ Ban kiêm ̉ soat, ́ Tông ̉ giaḿ đôc ́ (Giam ́ đôc), ́ Pho ́tông ̉ giam ́ đôc ́ (Pho ́giam ́ đôc)́ cua ̉ tô ̉ch ứ c tin ́ dung; ̣ Cań bô ̣nhân viên cua ̉ chinh ́ tô ̉ch ứ c tin ́ dung ̣ đo ́ thự c hiên ̣ nhiêm ̣ vu ̣thâm ̉ đinh, ̣ quyêt ́ đinh ̣ cho vay; Bô,́ me, ̣ v ợ , chông, ̀ con cua ̉ thanh ̀ viên Hôi ̣ đông ̀ quan̉ tri, ̣ Ban kiêm ̉ soat, ́ Tông ̉ giam ́ đôc ́ (Giaḿ đôc), ́ Pho ́tông ̉ giam ́ đôc ́ (Pho ́giam ́ đôc). ́
22. Cać ph ươ ng th ứ c cho vay: Phươ ng th ứ c cho vay la ̀ươph ng th ứự c th c hiên ̣ câṕ tin ́ dung ̣ cho khach ́ hang ̀ cua ̉ ngân hang. ̀ Hiên ̣ nay trong cho vay đôí v ớ i doanh nghiêp, ̣ cac ́ ngân hang̀ th ươ ng mai ̣ co ́thê ̉thoa ̉ thuân ̣ v ớ i khach ́ hang̀ vê ̀ự̉s dung loai ̣ươ ph ng th ứ c cho vay. Tuy ̀ the đăc̣ điêm ̉ chu chuyên ̉ vôn ́ cua ̉ khach ́ hang, ̀ ngân hang̀ va ̀khach ́ hang ̀ co ́thê ̉thoa ̉ thuân ̣ l ự a choṇ ph ươ ng th ứ c cho vay thich ́ h ợ p. Đa sô ́cac ́ NHTM đêù co ́đ ư a ra cac ́ ph ươ ng th ứ c cho vay cuả minh ̀ cho khach ́ hang ̀ tham khao ̉ .
23. 2.1.Xác đị nh nhu c ầ u v ố n ng ắ n h ạ n c ủ a doanh nghi ệ p Trong quá trình hoạ t đ ộ ng,doanh nghi ệ p c ầ n đ ầ u t ư v ố n vào tài sả n l ư u đ ộ ng và tài s ả n c ố đ ị nh.V ề nguyên t ắ c, doah nghi ệ p có thểửụốắạặ s d ng v n ng n h n ho c dài h ạểợ n đ tài tr cho vi ệ c đầ u t ư vào tài s ả n l ư u đ ộ ng. Do vậ y,đ ể đ ầ u t ư vào tài s ả n l ư u đ ộ ng,doanh nghi ệ p th ườ ng phả i s ử d ụ ng ngu ồ n v ố n ng ắ n h ạ n. Nhìn vào bả ng cân đ ố i tài s ả n c ủ a donah nghi ệ p,chúng ta có thể d ể dàng nh ậ n ra ngu ồ n v ố n ng ắ n h ạ n mà doanh nghi ệ p thườ ng s ử d ụ ng đ ể tài tr ợ cho tài s ả n l ư u đ ộ ng th ườ ng có: *Các khoả n n ợ ph ả i tr ả ng ườ i bán; *Các khoả n ứ ng tr ướ c c ủ a ng ườ i mua; *Thuế và các kho ả n ph ả i n ộ p Nhà N ướ c; *Các khoả n ph ả i tr ả công nhân viên; *Các khoả n ph ả i tr ả khác; *Vay ngắ n h ạ n t ừ ngân hàng.
24. Về nguyên t ắ c,doanh nghi ệ p nên t ậ n d ụ ng và huy đ ộ ng tấ t c ả các ngu ồ n v ố n ng ắ n h ạ n mà doanh nghi ệ p có th ể tậ n d ụ ng đ ượ c.Khi nào thi ế u h ụ t,doanh nghi ệ p m ớ i nên sử d ụ ng ngu ồ n tài tr ợ ng ắ n h ạ n c ủ a ngân hàng.Auwj thiế u h ụ t v ố n ng ắ n h ạ n c ủ a doanh nghi ệ p có th ể do s ự chênh lệ ch v ề th ờ i gian và doanh s ố gi ữ a ti ề n thu bán hàng(inflows) và tiề n đ ầ u t ư tài s ả n l ư u đ ộ ng(out flows) hoặ c do nhu c ầ u gia tang đ ầ u t ư tài s ả n l ư u đ ộ ng đ ộ t biế n theo th ờ i v ụ .Do v ậ y nhu c ầ u ng ắ n h ạ n th ườ ng xuyên và nhu cầ u tài tr ợ ng ắ n h ạ n th ờ i v ụ .Nhu c ầ u tài tr ợ thườ ng xuyên do đ ặ c đi ể m luân chuy ể n v ố n c ủ a doanh nghiệ p ngành s ả n xu ấ t kinh doanh quy ế t đ ị nh.
25. 3.4.Các phươ ng th ứ c cho vay trung và dài hạ n: Như trong ph ầ n m ụ c đích cho vay đã nói ,cho vay dài hạ n nh ằ m giúp khách hàng đ ủ v ố n đ ầ u t ư vào tài sả n c ố đ ị nh. D ự a vào m ụ c đích vay,ngân hàng có thể cho khách hàng vay v ố n dài h ạ n đ ể đ ầ u t ư mua sắ m tài s ả n c ố đ ị nh nh ư máy móc thi ế t b ị hoặ c cho khách hàng vay v ố n dà h ạ n đ ầ u t ư vào mộ t d ự án đ ầ u t ư .Cho nên v ề ph ươ ng th ứ c cho vay dài hạ n có th ể là: *Cho vay mua sắ m máy móc thi ế t b ị . *Cho vay đầ u t ư d ự án.
26. 3.4.Các phươ ng th ứ c cho vay trung và dài hạ n: Như trong ph ầ n m ụ c đích cho vay đã nói ,cho vay dài hạ n nh ằ m giúp khách hàng đ ủ v ố n đ ầ u t ư vào tài s ả n c ố đị nh. D ự a vào m ụ c đích vay,ngân hàng có th ể cho khách hàng vay vố n dài h ạ n đ ể đ ầ u t ư mua s ắ m tài s ả n c ố đ ị nh như máy móc thi ế t b ị ho ặ c cho khách hàng vay v ố n dà hạ n đ ầ u t ư vào m ộ t d ự án đ ầ u t ư .Cho nên v ề ph ươ ng thứ c cho vay dài h ạ n có th ể là: *Cho vay mua sắ m máy móc thi ế t b ị . *Cho vay đầ u t ư d ự án.
27. 2.2.1.Cho vay từ ng l ầ n: Đặ c đi ể m các ph ươ ng th ứ c cho vay t ừ ng l ầ n là mỗ i l ầ n khách hàng vay món nào thì ph ả i làm hồ s ơ vay món đó .Do v ậ y ,đôi khi ph ươ ng thứ c cho vay này còn đ ượ c g ọ i là cho vay theo món .như v ậ y ,n ế u trong m ộ t quý khách hàng có bao nhiêu món vay ,thì khách hàng phả i làm bấ y nhiêu h ồ s ơ xin vay .B ộ ph ậ n tín dụ ng ti ế n hành phân tích h ồ s ơ xin vay và xem xét cho vay đôi vớ i t ừ ng b ộ h ồ s ơ c ụ th ể .Cách thứ c phát ti ề n vay ,thu n ợ và thu lãi đượ c th ự c hi ệ n nh ư sau:
28. 2.2.1.1 Phát tiề n vay: Dự a vào h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng ,ngân hàng phát d ầ n ti ề n vay theo yêu cầ u c ủ a khách hàng .Quá trình phát ti ề n vay còn đượ c g ọ i là gi ả i ngân .V ề m ặ t h ạ ch toán ,khi gi ả i ngân ,khoả n ti ề n vay đ ượ c chuy ể n tr ả th ả ng cho nhà cung c ấ p hoặ c ghi Có vào tài kho ả n ti ề n g ử i cho khách hàng n ế u khách hàng có yêu cầ u chính đáng và ghi N ợ s ố ti ề n vay vào tả i kho ả n cho vay c ủ a ngân hàng . 2.2.1.2 Thu nợ và lãi: Theo phươ ng th ứ c cho vay t ừ ng l ầ n .N ợ góc và lãi thu cùng mộ t th ờ i đi ể m .Khi đ ế n ngày tr ả n ợ ghi vào h ợ p đ ồ ng tín dụ ng ,khách hàng ph ả i ch ủ đ ộ ng l ậ p gi ấ y tr ả n ợ cho ngân hàng .Ngân hàng sẽ trích ti ề n g ử i c ủ a khách hàng đ ể ghi nợ b ằ ng cách ghi N ợ vào t ả i kho ả n ti ề n g ử i c ủ a khách hàng và ghi Có vào tài khoả n cho vay c ủ a ngân hàng .Còn tiề n lãi ngân hàng s ẽ thu sau khi tính toán trên s ố d ư ổ n đị nh ,theo công th ứ c :
29. Lãi tiề n vay =s ố ti ề n vay * lãi su ấ t vay * th ờ i h ạ n vay Ngân hàng thu lãi vay bằ ng cách ghi N ợ vào tài khoả n ti ề n g ử i c ủ a khách hàng và ghi Có vào tài khoả n thu nh ậ p c ủ a ngân hàng .Tr ườ ng h ợ p tài khoả n ti ề n g ử i c ủ a khách hàng không có đ ủ s ố d ư để ngân hàng có th ể thu n ợ ho ặ c lãi ,ngân hàng có thể xem xét gia h ạ n n ợ cho khách hàng ,n ế u khách hàng không đượ c gia h ạ n n ợ ,ngân hàng s ẽ chuy ể n nợ g ố c ho ặ c lãi sang m ợ quá h ạ n và áp d ụ ng hình thứ c ch ế tài b ằ ng lãi su ấ t n ợ quá h ạ n đ ể thúc gi ụ c khách hàng trả n ợ .
30. 2.2.1.3 Phạ m vi áp d ụ ng: Cho vay từ ng l ầ n theo món đ ượ c áp d ụ ng trong các tr ườ ng h ợ p sau : Khách hàng vay không thườ ng xuyên: Khách hàng vay thườ ng xuyên nh ư ng ch ư a đ ượ c ngân hàng tín nhiệ m cho áp d ụ ng h ạ n m ứ c tín d ụ ng: Thườ ng áp d ụ ng cho các kho ả n vay dài h ạ n ho ặ c cho vay các d ự án; Thuongf xuyên yêu cầ u khách hàng ph ả i có đ ả m b ả o . Nhìn chung ,cho vay từ ng l ầ n theo món có nh ữ ng ư u đi ể m sau là ngân hàng có thể ch ủ đ ộ ng s ử d ụ ng v ố n và thu lãi nhi ề u đ ố i v ớ i từ ng kho ả n vay ,nh ưượểủ ng nh c đi m c a nó là th ủụ t c vay ph ứạ c t p ,tố n chi phí ,th ờ i gian ,khách hàng không ch ủ đ ộ ng đ ượ c ngu ồ n vố n ,hi ệ u qu ả s ử d ụ ng v ố n vay không cao do có th ể phát sinh ,vào mộ t th ờ i đi ể m nào đó ,khách hàng v ừ a có s ố n ợ trên tài kho ả n cho vay vừ a có s ố d ư có trên tài kho ả n ti ề n g ử i .
31. 222. Cho vay theo hạ ng m ứ c tín d ụ ng Đị nh Nghĩa: Hạ n m ứ c tính d ụ ng là m ứ c d ư n ợ vay t ố i đa đượ c duy trì trong m ộ t th ờ i h ạ n nh ấ t đ ị nh mà ngân hàng và khách hàng đã thỏ a thu ậ n trong h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng. _ Đặ c đi ể m: + Khác vơ í lo ạ i vay t ừ ng ph ầ n,ngân hàng không xác đ ị nh kỳ hạ n n ợ cho t ừ ng món vay mà ch ỉ kh ố ng ch ế theo h ạ n m ứ c tín dụ ng + Đố i v ơ í ph ươ ng th ứ c cho vay này ,m ộ t h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng đượ c s ử d ụ ng cho c ả quý. + Đế n cu ố i quý ,h ợ p đ ồ ng tín d ụ ng s ẽ đ ượ c thanh lý và sang đầ u quý sau,khách hàng mu ố n vay ph ả i n ộ p m ộ t b ộ hồ s ơ vay m ớ i 222.1 Phát tiề n vay: Ngân hàng sẽ căn c ứ vào b ả ng kê ch ứ ng t ừ xin vay c ủ a khách để gi ả i ngân b ằ ng cách ghi N ợ vào tai kho ả n cho vay luân chuyể n và chuy ể n tr ả th ẳ ng cho nhà cung c ấ p ho ặ c ghi Có vào tài khoả n ti ề n g ử i theo yêu c ầ u h ợ p pháp c ủ a khách hàng.
32. 222.2 Thu nợ : _ Việ c thu n ợ theo tài kho ả n cho vay luân chuy ể n,khi đó v ề mặ t k ế toán ngân hàng ghi Có vào tài kho ả n cho vay luân chuyể n và nh ư v ậ y d ư n ợ c ủ a khách s ẽ gi ả m. _ Nế u tài kho ả n cho vay luân chuy ể n có d ư n ợ b ằ ng 0 t ứ c là vào thờ i đi ể m đó khách hàng đã tr ả h ế t n ợ ngân hàng , khi đó nế u có ti ề n thu khách hàng ,ti ề n thu d ị ch v ụ ho ặ thu khác thì ngân hàng sẽ chuy ể n vào bên Có tài kho ả n ti ề n g ử i c ủ a khách hàng. 222.3: Thu lãi: _ Cuố i m ỗ i tháng ngân hàng s ẽ tính lãi theo ph ươ ng pháp tích số : + Nế u h ạ n m ứ c tính d ụ ng v ẫ n còn ,ngân hàng s ẽ thu lãi b ằ ng cách ghi Nợ tài kho ả n cho vay luân chuy ể n + Nế u h ạ n m ứ c tính d ụ ng đã h ế t thì ngân hàng s ẽ trích ti ề n t ừ tài khoả n ti ề n g ử i c ủ a khách hàng đ ể thu lãi
33. 222.4:Phạ m vi áp d ụ ng: _ Áp dụ ng cho khách hàng có nhu câu vay v ố n thườ ng xuyên và đ ượ c ngân hàng tín nhi ệ m. Thườ ng khi cho vay lo ạ i này ,ngân hàng không yêu cầ u đ ả m b ả o tín d ụ ng: _ Ư u đi ể m: (1) Thủ t ụ c đ ơ n gi ả n: (2) Khách hàng chủ đ ộ ng đ ượ c ngu ồ n v ố n vay (3) Lãi vay trả cho ngân hàng th ấ p. _ Nhượ c đi ể m: (1) Ngân hàng dễ b ị đ ộ ng v ố n kinh doanh (2) Thu nhậ p lãi cho vay th ấ p 222.5 Cách xác đị nh h ạ n m ứ c tín d ụ ng: _ Căn cứ đ ể xác đ ị nh h ạ n m ứ c tín d ụ ng là k ế hoăch tài chính củ a doanh nghi ệ p,trong đó d ự báo chi tiế t v ề tài s ả n và ngu ồ n v ố n.
34. _ Các khoả n m ụ c trong bả n ké hoăch tài chính có thể li ệ t kê ở b ả ng d ướ i đây: Tài Sả n Nợ và v ố n ch ủ s ở h ữ u _ Tài sả n l ư u đ ộ ng _ Nợ ph ả i tr ả + Tiề n m ặ t và ti ề n g ử i ngân + Nợ ng ắ n h ạ n: hàng •Phả i tr ả ng ườ i bán + Chứ ng khoán ng ắ n h ạ n • + Khoả n ph ả i thu Phả i tr ả công nhân viên + Hàng tồ n kho •Phả i tr ả khác + Tài sả n l ư u đ ộ ng khác •Vay ngắ n h ạ n ngân hàng _ Tài sả n c ố đ ị n ròng + Nợ dài h ạ n _ Đầ u t ư tài chính dài h ạ n Tổ ng c ộ ng tài s ả n _ Vố n ch ủ s ở h ữ u Tổ ng c ộ ng n ợ và v ố n ch ủ sở h ữ u
35. Dự a vào k ế hoăc h tài chính này ,nhân viên tín d ụ ng s ẽ ti ế n hành xác đị nh h ạ n m ứ c tín d ụ ng theo t ừ ng b ướ c sau: + Xác đị nh và th ẩ m đ ị nh tính ch ấ t h ợ p lý c ủ a t ổ ng tài s ả n + Xác đị nh và th ẩ m đ ị nh tích ch ấ t h ợ p lý c ủ a ngu ồ n v ố n + Xác đị nh h ạ n m ứ c tính d ụ ng theo công th ứ c: Hạ n m ứ c tín d ụ ng = Nhu c ầ u v ố n l ư u đ ộ ng – V ố n chủ s ở h ữ u tham gia Nhu cầ u v ố n l ư u đ ộ ng = Giá tr ị tài s ả n l ư u đ ộ ng – Nợ ng ắ n h ạ n phi ngân hàng – N ợ ng ắ n h ạ ng có thể s ử d ụ ng
36. 3.1 Hiệ u qu ả kinh t ế c ủ a d ự án : -Tạ o thu nh ậ p cho doanh nghi ệ p ,đ ể tái đầ u t ư đ ẩ y m ạ nh đ ầ u t ư và m ở r ộ ng đ ị a bàn hoạ t đ ộ ng cũng nh ư đ ố i v ớ i công nghệ cho dây chuy ề n . -Tạ o ngu ồ n thu cho ngân sách nhà n ướ c . -Tạ o công ăn vi ệ c làm cho công nhân . 3.2 Tổ ng h ợ p các ngu ồ n đ ể tr ả n ợ c ủ a dự án : -Từ doanh thu ho ạ t đ ộ ng kinh doanh và các khoả ng thu nh ậ p khác c ủ a đ ơ n v ị . -Từ ngu ồ n kh ấ u hao tài s ả n c ố đ ị nh c ủ a đơ n v ị .
37. Stt Diễ n gi ả i Năm0 Năm1 Năm2 Năm3 Năm4 Năm5 1 Thiế t b ị -Số d ư đ ầ u năm 14660 12565 10471 8377 6283 Trạ m tr ộ n 10713 10713 9182 7652 6121 4591 Dàn +búa đóng 3000 3000 2571 2143 1714 1286 Cẩ u bánh l ố p 947 947 812 676 541 406 -Khấ u hao(đ ề u) 2094 2094 2094 2094 2094 Trạ m tr ộ n 1530 1530 1530 1530 1530 Dàn +búa đóng 429 429 429 429 429 Cẩ u bánh l ố p 135 135 135 135 135 -Giá trị s ử d ụ ng còn l ạ i 12565 10471 8377 6283 4188 Trạ m tr ộ n 9182 7652 6121 4591 3061 Dàn +búa đóng 2571 2143 1714 1286 857 Cẩ u bánh l ố p 812 676 541 406 271 2 Xây dự ng c ơ b ả n -Số d ư đ ầ u năm 2820 2538 2256 1974 1692 -Khấ u hao 282 282 282 282 282 -Giá trị s ử d ụ ng còn l ạ i 2538 2256 1974 1692 1410 3 Đầ u t ư ki ế n thi ế t ban đ ầ u -Giá trị ban đ ầ u 453 362 272 181 91 -Giá trị kh ấ u hao 91 91 91 91 91 -Giá trị s ử d ụ ng còn l ạ i 362 272 181 91 0 4 Tổ ng giá tr ị kh ấ u hao 2467 2467 2467 2467 2467
38. 3.3. Tính toán các chỉ tiêu hi ệ u qu ả : -Xác đị nh giá tr ị hi ệ n t ạ i ròng c ủ a d ự án : NPV(10,8% ,5 năm) =5371312000đ >0 Như v ậ y giá tr ị hi ệ n t ạ i ròng sau 5 năm ho ạ t đ ộ ng >0 ,phươ ng án đ ầ u t ư có hi ệ u qu ả v ề m ặ t tài chính . -Xác đị nh t ỷ su ấ t n ộ i hoàn c ủ a d ự án : IRR (5 năm) =20,5% >10,8% Như v ậ y ,giá tr ị IRR d ươ ng và >10,8% chi phí s ử dụ ng v ố n yêu c ầ u sau 5 năm ho ạ t đ ộ ng ,cho th ấ y việ c s ử d ụ ng v ố n đ ầ u t ư c ủ a d ự án có hi ệ u qu ả .
39. IV. Chiế t kh ấ u th ươ ng phiế u và ch ứ ng t ừ có giá 1.1) Khái niệ m chi ế t kh ấ u Chiế t kh ấ u la m ộ t hình th ứ c c ấ p tín d ụ ng theo đó các tổ ch ứ c tín d ụ ng nh ậ n các ch ứ ng t ừ có giá và trao cho khách mộ t s ố ti ề n b ằ ng m ệ nh giá c ủ a chứ ng t ừ nh ậ n chi ế t kh ấ u tr ừ đi ph ầ n l ợ i nhu ậ n và chi phí mà ngân hàng dượ c h ưở ng. So v ớ i cho vay , chiế t kh ấ u có đi ể m khác bi ệ t là: Không cầ n tài s ả n th ế ch ấ p mà s ử d ụ ng ngay ch ứ ng từ nh ậ n chi ế t kh ấ u làm đ ả m b ả o tín d ụ ng. Ngân hàng thu lãi trướ c khi phát ti ề n vay b ằ ng cách khấ u tr ừ vào m ệ nh giá. Quy trình xem xét cấ p tín d ụ ng đ ơ n gi ả n và nhanh chóng hơ n so v ớ i cho vay.
40. Các ngân hàng thươ ng m ạ i hi ệ n nay th ườ ng nh ậ n chi ế t khấ u hai lo ạ i ch ứ ng t ừ c ơ b ả n: th ươ ng phi ế u và ch ứ ng từ có giá khác nh ư trái phi ế u, kỳ phi ế u, .Ch ẳ ng h ạ n, VCB và Eximbank la hai NHTM có hoạ t đ ộ ng chi ế t kh ấ u chứ ng t ừ có giá khá m ạ nh. C ụ th ể VCB nh ậ n chi ế t kh ấ u cả hai lo ạ i th ươ ng phi ế u và ch ứ ng t ừ có giá khác trong khi Eximbank chủ y ế u nh ậ n chi ế t kh ấ u ch ứ ng t ừ có giá giá khác như công trái, tái phi ế u.
41. Ta xét hai ví dụ sau: Ví dụ 1 :Gi ớ i thi ệ u d ị ch v ụ chi ế t kh ấ u-Tình hu ố ng VCB. Để t ạ o thu ậ n l ợ i cho khách hàng có nhu c ầ u v ề v ố n t ạ m th ờ i khi nh ữ ng chứ ng t ừ có giá ch ư a đ ế n h ạ ng thanh toán ho ặ c cho nh ữ ng khách h ả ng xuấ t kh ẩ u đang ch ờ Ngân hàng n ướ c ngoài tr ả ti ề n khi đã xu ấ t trình chứ ng t ừ thanh toán xu ấ t kh ẩ u hàng hóa qua ngân hàng, VCB có th ể áp dụ ng nghi ệ p v ụ chi ế t kh ấ u . Căn c ứ vào tính kh ả thi ho ặ c tính linh ho ạ t củứừ a ch ng t , VCB s ẽư đ a ra t ỷệ l và lãi su ấấẫấớ t h p d n nh t v i Quý khách. Có hia laoi5 chiế t kh ấ u ch ủ y ế u : Chiế t kh ấ u ch ứ ng t ừ có giá : NHNTVN mua đ ứ t nh ữ ng ch ứ ng t ừ nh ư : Kỳ phiế u, s ổ ti ế t ki ệ m do NHNT phát hành. Chiế t kh ấ u ch ứ ng t ừ thanh toán hàng xu ấ t : có hai hình th ứ c ch ủ y ế u sau : Chiế t kh ấ u mi ễ n truy đòi : NHNT mua đ ứ t toàn b ộ ch ứ ng t ừ . Chiế t kh ấ u truy đòi : NHNTVN th ự c hi ệ n chi ế t kh ấ u đ ượ c quy ề n đòi l ạ i tiề n khách hàng n ế u Ngân hàng n ướ c ngoài t ừ ch ố i thanh toán.
42. Ví dụ 2 : Giớ i thi ệ u d ị ch v ụ chi ế t kh ấ u – Tình huố ng Eximbank. Eximbank triể n khai s ả n ph ẩ m Chi ế t kh ấ u gi ấ y t ờ có giá nhằ m góp phầ n nhằ m thõa mãn nhu c ầ u c ủ a khách hàng khi tham gia giao dị ch v ớ i Eximbank. Đây là sả n ph ẩ m m ớ i đ ượ c tri ể n khai nh ằ m đa d ạ ng hoá sả n ph ẩ m d ị ch v ụ củ a Eximbank trong chi ế n l ượ c phái triể n lâu dài và bề n v ữ ng c ủ a mình. Đố i t ượ ng áp dung : •Khách hàng là tổ ch ứ c, cá nhân Việ t Nam. •Tổ ch ứ c ,cá nhân nướ c ngoài đang sinh số ng , ho ạ t đ ộ ng h ợ p pháp tạ i Vi ệ t Nam. •Tổ ch ứ c tín dụ ng. Phươ ng th ứ c chi ế t kh ấ u :Chiế t kh ấ u không hoàn lạ i. Các loạ i gi ấ y t ờ có giá nhậ n chi ế t kh ấ u : •Trái phiế u Chính phủ Công trình giao thông thủ y l ợ i, kỳ h ạ ng 05 năm, lo ạ i vô danh. •Công trái xây dự ng T ổ qu ố c , lo ạ i vô danh.
43. www.themegallery.com 1.2 Chiết khấu thương phiếu “Thươ ng phi ế u” là chứ ng ch ỉ có giá ghi nhậ n l ệ nh yêu c ầ u thanh toán hoặ c cam k ế t thanh toán không điề u ki ệ n m ộ t s ố ti ề n xác đị nh trong mộ t th ờ i gian nh ấ t đ ị nh. Th ươ ng phi ế u g ồ m có 2 loạ i: h ố i phi ế u và lệ nh phi ế u. Theo Luậ t H ố i phi ế u c ủ a Anh, h ố i phi ế u là mệ nh l ệ nh đòi ti ề n vô điề u ki ệ n do m ộ t ng ườ i ký phát cho ngườ i khác để yêu c ầ u ng ườ i này, vào mộ t ngày nhấ t đ ị nh ho ặ c m ộ t ngày có thể xác đị nh trong tươ ng lai, ph ả i tr ả m ộ t s ố phi ế u nh ấ t đ ị nh cho ng ườ i c ầ m phi ế u, ngườ i có tên trên phiế u ho ặ c tr ả cho m ộ t ng ườ i khác theo lệ nh c ủ a ngườ i có tên trên phiế u. Theo Lu ậ t các công cụ chuy ể n nh ượ ng c ủ a Việ t Nam s ố 49/205/QH11 ngày 29/11/2005 và có hiệ u l ự c pháp lý kể t ừ ngày 01/07/2006 “hố i phi ế u” hay “hố i phi ế u đòi n ợ” là chứ ng chỉ có giá do ngườ i ký phát lậ p, yêu c ầ u ng ườ i b ị ký phát thanh toán không điề u ki ệ n m ộ t s ố ti ề n xác đị nh khi có yêu cầ u ho ặ c vào mộ t thờ i gian nh ấ t đ ị nh trong t ươ ng lai cho ng ườ i th ụ h ưở ng. Company Logo
44. www.themegallery.com Trong thươ ng m ạ i qu ố c t ế , h ố i phi ế u do ng ườ i xu ấ t kh ẩ u ký phát để đòi ti ề n ng ườ i tr ả ti ề n, có thể là ngườ i nh ậ p kh ẩ u hoặ c ngân hàng phát hành thư tín dụ ng theo yêu c ầ u c ủ a ng ườ i nhậ p kh ẩ u. Trong thươ ng m ạ i n ộ i đ ị a, h ố i phi ế u do ng ườ i ký phát hoặ c ngườ i bán hàng phát hành để đòi ti ệ n ng ườ i b ị ký phát – ngườ i mua hàng, ngườ i b ả o lãnh ho ặ c ngân hàng bả o lãnh cho h ố i phiế u đó. Pháp lệ nh Th ươ ng phi ế u đã l ỗ i th ờ i không cón hiệ u lự c pháp lý. Company Logo
45. www.themegallery.com  Lệ nh phi ế u là cam k ếảợộặềườ t tr n do m t ho c nhi u ng i ký phát nh ằ m cam kế t vào m ộ t ngày nh ấịẽảộốềấị t đ nh s tr m t s ti n nh t đ nh cho ngườụưở i th h ng có ghi tên trên l ệ nh phi ếặ u ho c cho m ộườ t ng i khác theo lệ nh c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng. Theo Lu ậ t Các công c ụ chuy ể n nhượ ng c ủ a Vi ệ t Nam s ố 49/2005/QH11 ngày 29/11/2005 và có hi ệ u lự c pháp lý k ể t ừ ngày 01/07/2006 “hố i phi ế u” hay “hố i phi ế u đòi n ợ ” là chứ ng ch ỉ có giá do ng ườ i phát hành l ậ p, cam k ế t thanh toán không điề u ki ệ n m ộ t s ố ti ề n xác đ ị nh khi có yêu c ầ u ho ặ c vào m ộ t th ờ i gian nhấ t đ ị nh trong t ươ ng lai cho ng ườ i th ụ h ưở ng .  Chiế t kh ấ u th ươ ng phi ế u (CKTP) là hình th ứ c tín d ụ ng ng ắ n h ạ n c ủ a ngân hàng thươ ng m ạượựệướ i đ c th c hi n d i hình th ứ c khách hàng s ẽ chuyể n nh ượ ng quy ềởữươ n s h u th ng phi ế u ch ưếạ a đ n h ng thanh toán cho ngân hàng để nh ậ n m ộ t kho ả n ti ề n th ấ p h ơ n m ệ nh giá c ủ a thươ ng phi ếốề u. S ti n chênh l ệữệ ch gi a m nh giá th ươ ng phi ế u so v ớ i số ti ề n khách hàng nh ậ n đ ượ c g ọ i là lãi chi ế t kh ấ u vá phí hoa h ồ ng. Company Logo
46. www.themegallery.com Sơ đ ồ quy trình nghiệ p v ụ chi ế t kh ấ u th ươ ng phi ế u có thể mô t ả như sau: Hàng hoá, dị ch v ụ Người tr ả ti ề n Người th ụ h ưở ng Thươ ng phi ế u Đòi tiề n Ngân hàng Chiế t kh ấ u thươ ng m ạ i Thanh toán thươ ng phi ế u Số ti ề n nh ậ n đ ượ c khi chi ế t kh ấ u Company Logo
47. Chiế t kh ấ u th ươ ng phi ế u v ừ a gi ố ng nh ư hành vi mua bán chứ ng khoán ở ch ỗ chuy ể n qu ề n đòi n ợ ở con ợ đồ ng th ờ i v ừ a gi ố ng tín dụ ng ở ch ỗ nó không đơ n thuầ n là hành vi mua bán vì nế u ngân hàng không đòi đượ c n ợ thì sẽ có quyề n đòi n ợ ở ng ườ i xin chi ế t khấ u.Nh ư v ậ y, chi ế t kh ấ u th ươ ng phi ế u là mộ t h ợ p đồ ng đ ượ c phép truy đòi.do vậ y, th ự c ch ấ t chi ế t kh ấ u thươ ng phi ế u là hình thứ tín dụ ng ng ắ n h ạ n.
48. Khi thự c hi ệ n chi ế t kh ấ u th ươ ng phi ế u, ngân hàng xác đị nh s ố l ượ ng phát ra cho khách hàng như sau: Số ti ề n chuy ể n cho = Mệ nh giá TP – Lãi chiế t kh ấ u – Hoa hồ ng ngườ i xin chi ế t kh ấ u Trong đó : Hoa hồng phí = mệ nh giá TP x Tỷ l ệ hoa h ồ ng (%) Mệnh giá TP x Lãi chi ế t kh ấ u (%/năm) x S ố ngày nh ậ n chi ế t kh ấ u Lãi chiết kh ấ u = 360
49. Số ngày nhậ n chi ế t kh ấ u tính từ ngày xin chiế t kh ấ u đ ế n ngày đáo hạ n (không tính ngày xin chiế t kh ấ u và ngày đáo hạ n). Cách thứ c thu lãi đ ượ c th ự c hi ệ n ngay khi chi ế t kh ấ u bằ ng cách khấ u tr ừ vào mệ nh giá.Đế n ngày thanh toán in trên thươ ng phi ế u,ngân hàng thự c hi ệ n thu n ợ ở ng ườ i trả ti ề n b ằ ng cách thông báo cho ngườ i tr ả ti ề n ho ạ c g ử i thư phi ế u đ ế n ngân hàng uỷ nhi ệ m nh ờ thu h ộ .N ế u không thu đượ c n ợ ngân hàng có thể x ử lí bằ ng cách hoàn thươ ng phi ế u truy đòi ng ườ i xin chi ế t kh ấ u ho ặ c truy tố tr ướ c pháp luậ t.
50. Ví dụ 3 minh ho ạ nghi ệ p v ụ chi ế t kh ấ u th ươ ng phi ế u. Ngày 2 tháng 5 công ty vigidomex lien hệ VCB xin chi ế t kh ấ u miễ n truy đòi h ố i phi ế u có mệ nh giá 230 ngàn USD vớ i nhữ ng đ ặ c tính sau: Ngày phát hành: 12/3 Ngày đế n h ạ n thanh toán: 12/9 Chấ p nh ậ n tr ả ti ề n b ở i: HSBC Khi nhậ n chi ế t kh ấ u kh ố i phi ế u này, VCB áp dụ ng lãi su ấ t chiế t kh ấ u 6%/năm và hoa hồ ng phí là 0,2% mệ nh giá hố i phiế u. Hãy xác đị nh s ố ti ề n công ty nh ậ n đ ượ c khi chi ế t kh ấ u mỗ i phi ế u? Giả i Vớ i nh ữ ng thong tin đã cho, có thể xác đị nh: Thờ i h ạ n chi ế t kh ấ u: 130 ngày (từ 02/05 đ ế n 12/09) Lãi suấ t chi ế t kh ấ u: 6%/năm Mệ nh giá hố i phi ế u =232 000 USD Lãi chiế t kh ấ u= 232 000*(6%*130/360)= 502667 USD Phí chiế t kh ấ u = 232 000*0,2% = 464 USD Số ti ề n khách hàng nhậ n đ ượ c: