Bài giảng Nhập môn lập trình - Bài 7: Mảng hai chiều - Nguyễn Văn Trãi

Nội dung text: Bài giảng Nhập môn lập trình - Bài 7: Mảng hai chiều - Nguyễn Văn Trãi

1. NHẬP MÔN LẬP TRÌNH Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi MẢNG HAI CHIỀU 1
2. & VC BB Nội dung 1 Khái niệm 2 Khai báo 3 Truy xuất dữ liệu kiểu mảng 4 Một số bài toán trên mảng 2 chiều Mảng hai chiều 2 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
3. & VC BB Ma Trận 0 1 n-1 0 n-1 0 0 Am,n An m-1 n-1 Mảng hai chiều 3 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
4. & VC BB Ma Trận 0 n-1 0 n-1 0 n-1 0 0 0 An n-1 n-1 n-1 dòng = cột dòng > cột dòng n-1 dòng + cột < n-1 Mảng hai chiều 4 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
5. & VC BB Khai báo kiểu mảng 2 chiều Cú pháp typedef [ ][ ]; . N1, N2: số lượng phần tử mỗi chiều Ví dụ typedef int MaTran[3][4]; 0 1 2 3 0 Kiểu MaTran 1 2 Mảng hai chiều 5 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
6. & VC BB Khai báo biến mảng 2 chiều Cú pháp . Tường minh [ ][ ]; . Không tường minh (thông qua kiểu) typedef [ ][ ]; ; , ; Mảng hai chiều 6 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
7. & VC BB Khai báo biến mảng 2 chiều Ví dụ . Tường minh int a[10][20], b[10][20]; int c[5][10]; int d[10][20]; . Không tường minh (thông qua kiểu) typedef int MaTran10x20[10][20]; typedef int MaTran5x10[5][10]; MaTran10x20 a, b; MaTran11x11 c; MaTran10x20 d; Mảng hai chiều 7 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
8. & VC BB Truy xuất đến một phần tử Thông qua chỉ số [ ][ ] Ví dụ 0 1 2 3 . Cho mảng 2 chiều như sau 0 1 int a[3][4]; 2 . Các truy xuất • Hợp lệ: a[0][0], a[0][1], , a[2][2], a[2][3] • Không hợp lệ: a[-1][0], a[2][4], a[3][3] Mảng hai chiều 8 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
9. & VC BB Gán dữ liệu kiểu mảng Không được sử dụng phép gán thông thường mà phải gán trực tiếp giữa các phần tử = ; //sai [ ][giá trị cs2] = ; Ví dụ int a[5][10], b[5][10]; b = a; // Sai int i, j; for (i = 0; i < 5; i++) for (j = 0; j < 10; j++) b[i][j] = a[i][j]; Mảng hai chiều 9 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
10. & VC BB Truyền mảng cho hàm Truyền mảng cho hàm . Tham số kiểu mảng trong khai báo hàm giống như khai báo biến mảng void NhapMaTran(int a[50][100]); . Tham số kiểu mảng truyền cho hàm chính là địa chỉ của phần tử đầu tiên của mảng • Có thể bỏ số lượng phần tử chiều thứ 2 hoặc con trỏ. • Mảng có thể thay đổi nội dung sau khi thực hiện hàm. void NhapMaTran(int a[][100]); void NhapMaTran(int (*a)[100]); Mảng hai chiều 10 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
11. & VC BB Truyền mảng cho hàm Truyền mảng cho hàm . Số lượng phần tử thực sự truyền qua biến khác void XuatMaTran(int a[50][100], int m, int n); void XuatMaTran(int a[][100], int m, int n); void XuatMaTran(int (*a)[100], int m, int n); Lời gọi hàm void NhapMaTran(int a[][100], int &m, int &n); void XuatMaTran(int a[][100], int m, int n); void main() { int a[50][100], m, n; NhapMaTran(a, m, n); XuatMaTran(a, m, n); } Mảng hai chiều 11 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
12. & VC BB Một số bài toán cơ bản Viết chương trình con thực hiện các yêu cầu sau . Nhập mảng . Xuất mảng . Tìm kiếm một phần tử trong mảng . Kiểm tra tính chất của mảng . Tính tổng các phần tử trên dòng/cột/toàn ma trận/đường chéo chính/nửa trên/nửa dưới . Tìm giá trị nhỏ nhất/lớn nhất của mảng . Mảng hai chiều 12 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
13. & VC BB Một số quy ước Kiểu dữ liệu #define MAXD 50 #define MAXC 100 Các chương trình con . Hàm void HoanVi(int x, int y): hoán vị giá trị của hai số nguyên. . Hàm int LaSNT(int n): kiểm tra một số có phải là số nguyên tố. Trả về 1 nếu n là số nguyên tố, ngược lại trả về 0. Mảng hai chiều 13 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
14. & VC BB Thủ tục HoanVi & Hàm LaSNT void HoanVi(int &x, int &y) { int tam = x; x = y; y = tam; } int LaSNT(int n) { int i, dem = 0; for (i = 1; i <= n; i++) if (n%i == 0) dem++; if (dem == 2) return 1; else return 0; } Mảng hai chiều 14 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
15. & VC BB Nhập Ma Trận Yêu cầu . Cho phép nhập mảng a, m dòng, n cột Ý tưởng . Cho trước một mảng 2 chiều có dòng tối đa là MAXD, số cột tối đa là MAXC. . Nhập số lượng phần tử thực sự m, n của mỗi chiều. . Nhập từng phần tử từ [0][0] đến [m-1][n-1]. Mảng hai chiều 15 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
16. & VC BB Hàm Nhập Ma Trận void NhapMaTran(int a[][MAXC], int &m, int &n) { printf(“Nhap so dong, so cot cua ma tran: ”); scanf(“%d%d”, &m, &n); int i, j; for (i=0; i<m; i++) for (j=0; j<n; j++) { printf(“Nhap a[%d][%d]: ”, i, j); scanf(“%d”, &a[i][j]); } } Mảng hai chiều 16 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
17. & VC BB Xuất Ma Trận Yêu cầu . Cho phép nhập mảng a, m dòng, n cột Ý tưởng . Xuất giá trị từng phần tử của mảng 2 chiều từ dòng có 0 đến dòng m-1, mỗi dòng xuất giá giá trị của cột 0 đến cột n-1 trên dòng đó. Mảng hai chiều 17 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
18. & VC BB Hàm Xuất Ma Trận void XuatMaTran(int a[][MAXC], int m, int n) { int i, j; for (i=0; i<m; i++) { for (j=0; j<n; j++) printf(“%d ”, a[i][j]); printf(“\n”); } } Mảng hai chiều 18 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
19. & VC BB Tìm kiếm một phần tử trong Ma Trận Yêu cầu . Tìm xem phần tử x có nằm trong ma trận a kích thước mxn hay không? Ý tưởng . Duyệt từng phần của ma trận a. Nếu phần tử đang xét bằng x thì trả về có (1), ngược lại trả về không có (0). Mảng hai chiều 19 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
20. & VC BB Hàm Tìm Kiếm int TimKiem(int a[][MAXC], int m, int n, int x) { int i, j; for (i=0; i<m; i++) for (j=0; j<n; j++) if (a[i][j] == x) return 1; return 0; } Mảng hai chiều 20 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
21. & VC BB Kiểm tra tính chất của mảng Yêu cầu . Cho trước ma trận a kích thước mxn. Ma trận a có phải là ma trậntoàn các số nguyên tố hay không? Ý tưởng . Cách 1: Đếm số lượng số ngtố của ma trận. Nếu số lượng này bằng đúng mxn thì ma trận toàn ngtố. . Cách 2: Đếm số lượng số không phải ngtố của ma trận. Nếu số lượng này bằng 0 thì ma trận toàn ngtố. . Cách 3: Tìm xem có phần tử nào không phải số ngtố không. Nếu có thì ma trận không toàn số ngtố. Mảng hai chiều 21 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
22. & VC BB Hàm Kiểm Tra (Cách 1) int KiemTra_C1(int a[][MAXC], int m, int n) { int i, j, dem = 0; for (i=0; i<m; i++) for (j=0; j<n; j++) if (LaSNT(a[i][j]==1) dem++; if (dem == m*n) return 1; return 0; } Mảng hai chiều 22 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
23. & VC BB Hàm Kiểm Tra (Cách 2) int KiemTra_C2(int a[][MAXC], int m, int n) { int i, j, dem = 0; for (i=0; i<m; i++) for (j=0; j<n; j++) if (LaSNT(a[i][j]==0) dem++; if (dem == 0) return 1; return 0; } Mảng hai chiều 23 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
24. & VC BB Hàm Kiểm Tra (Cách 2) int KiemTra_C3(int a[][MAXC], int m, int n) { int i, j, dem = 0; for (i=0; i<m; i++) for (j=0; j<n; j++) if (LaSNT(a[i][j]==0) return 0; return 1; } Mảng hai chiều 24 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
25. & VC BB Tính tổng các phần tử Yêu cầu . Cho trước ma trận a, kích thước mxn. Tính tổng các phần tử trên: • Dòng d, cột c • Đường chéo chính, đường chéo phụ (ma trận vuông) • Nửa trên/dưới đường chéo chính (ma trận vuông) • Nửa trên/dưới đường chéo phụ (ma trận vuông) Ý tưởng . Duyệt ma trận và cộng dồn các phần tử có tọa độ (dòng, cột) thỏa yêu cầu. Mảng hai chiều 25 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
26. & VC BB Hàm tính tổng trên dòng int TongDong(int a[][MAXC], int m, int n, int d) { int j, tong; tong = 0; for (j=0; j<n; j++) // Duyệt các cột tong = tong + a[d][j]; return tong; } Mảng hai chiều 26 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
27. & VC BB Hàm tính tổng trên cột int TongCot(int a[][MAXC], int m, int c) { int i, tong; tong = 0; for (i=0; i<m; i++) // Duyệt các dòng tong = tong + a[i][c]; return tong; } Mảng hai chiều 27 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
28. & VC BB Hàm tính tổng đường chéo chính int TongDCChinh(int a[][MAXC], int n) { int i, tong; tong = 0; for (i=0; i<n; i++) tong = tong + a[i][i]; return tong; } Mảng hai chiều 28 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
29. & VC BB Hàm tính tổng trên đường chéo chính int TongTrenDCChinh(int a[][MAXC], int n) { int i, j, tong; tong = 0; for (i=0; i<n; i++) for (j=0; j<n; j++) if (i < j) tong = tong + a[i][j]; return tong; } Mảng hai chiều 29 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
30. & VC BB Hàm tính tổng dưới đường chéo chính int TongTrenDCChinh(int a[][MAXC], int n) { int i, j, tong; tong = 0; for (i=0; i j) tong = tong + a[i][j]; return tong; } Mảng hai chiều 30 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
31. & VC BB Hàm tính tổng trên đường chéo phụ int TongDCPhu(int a[][MAXC], int n) { int i, tong; tong = 0; for (i=0; i<n; i++) tong = tong + a[i][n-i-1]; return tong; } Mảng hai chiều 31 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
32. & VC BB Tìm giá trị lớn nhất của Ma Trận Yêu cầu . Cho trước ma trận a, kích thước mxn. Tìm giá trị lớn nhất trong ma trận a (gọi là max) Ý tưởng . Giả sử giá trị max hiện tại là giá trị phần tử đầu tiên a[0][0] . Lần lượt kiểm tra các phần tử còn lại để cập nhật max. Mảng hai chiều 32 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
33. & VC BB Hàm tìm Max int TimMax(int a[][MAXC], int m, int n) { int i, j, max; max = a[0][0]; for (i=0; i max) max = a[i][j]; return max; } Mảng hai chiều 33 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi