Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học môi trường - Chương 5: Các phương pháp chọn mẫu nghiên cứu trong khoa học môi trường - Lê Quốc Tuấn

Nội dung text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học môi trường - Chương 5: Các phương pháp chọn mẫu nghiên cứu trong khoa học môi trường - Lê Quốc Tuấn

1. CaCaùcùc phphööôngông phaphaùpùp chochoïnïn maãumaãu nghieânnghieân ccöùöùuu trongtrong KhoaKhoa hohoïcïc MoâiMoâi trtrööôôøngøng TS. Leâ Quoác Tuaán Khoa Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
2. Thieát keá vaø phaùt trieån Phaùt trieån Thieát keá Phaùt trieån keá caùc coâng cuï khaûo saùt baûng caâu hoûi khaûo saùt hoaïch phoûng vaán Caùc nguoàn Choïn maãu döõ lieäu Caùc phaân tích Ñònh löôïng Ñònh tính Thu thaäp soá lieäu ban ñaàu Phaân tích Phaân tích döõ lieäu Caùc keát quaû Thaûo luaän vaø phaùt trieån moâ hình CaCaùcùc bbööôôùcùc thiethieátát kekeáá momoätät nghieânnghieân ccöùöùuu
3. ChoChoïnïn maãumaãu khakhaûoûo sasaùtùt „ ChoChoïnïn ññòaòa ññieieåmåm khakhaûoûo sasaùtùt trongtrong tietieánán trtrììnhnh ññieieàuàu tratra tataøiøi nguyeânnguyeân „ ChoChoïnïn cacaùcùc nhonhoùmùm xaõxaõ hohoäiäi ññeeåå ññieieàuàu tratra ddöö lualuaänän xaõxaõ hohoäiäi „ ChoChoïnïn maãumaãu vavaätät lielieäuäu ññeeåå khakhaûoûo nghienghieämäm ttíínhnh chachaátát côcô,, lylyù,ù, hohoùaùa trongtrong NCNC vavaätät lielieäuäu „ ChoChoïnïn maãumaãu nnööôôùcùc,, ññaaátát,, khoângkhoâng khkhíí trongtrong nghieânnghieân ccöùöùuu moâimoâi trtrööôôøngøng Vieäc choïn maãu coù aûnh höôûng quyeát ñònh tôùi ñoä tin caäy cuûa keát quaû NC vaø chi phí caùc nguoàn löïc
4. ChoChoïnïn maãumaãu khakhaûoûo sasaùtùt „ VieVieäcäc chochoïnïn maãumaãu phaphaûiûi ññaaûmûm babaûoûo ttíínhnh ngaãungaãu nhieânnhieân „ MaãuMaãu phaphaûiûi mangmang ttíínhnh ññaaïiïi diedieänän „ KhoângKhoâng chochoïnïn maãumaãu theotheo ññònhònh hhööôôùngùng chuchuûû quanquan cucuûaûa ngngööôôøiøi nghieânnghieân ccöùöùuu „ CoCoùù 22 cacaùchùch tietieápáp cacaänän chochoïnïn maãumaãu:: „ PhiPhi xaxaùùcc xuaxuaáátt:: KhoângKhoâng quanquan taâmtaâm ññeeánán côcô cacaáuáu vavaøø ttææ leleää %% maãumaãu soso vôvôùiùi khakhaùchùch thetheåå nghieânnghieân ccöùöùuu „ XaXaùùcc xuaxuaáátt:: QuanQuan taâmtaâm ññeeánán côcô cacaáuáu maãumaãu theotheo nhienhieàuàu tieâutieâu chchíí nhnhöö CôCô cacaáuáu xaõxaõ hohoäiäi,, CôCô cacaáuáu giôgiôùiùi,, CôCô cacaáuáu hohoïcïc vavaánán,, CôCô cacaáuáu nghengheàà nghienghieäpäp
5. MoMoäätt sosoáá cacaùùchch chochoïïnn maãumaãu xaxaùùcc xuaxuaátát thoângthoâng duduïngïng „ LaLaáyáy maãumaãu ngaãungaãu nhieânnhieân 99MoãiMoãi ññônôn vòvò lalaáyáy maãumaãu cocoùù côcô hohoäiäi hiehieänän diedieänän trongtrong maãumaãu babaèngèng nhaunhau „ LaLaáyáy maãumaãu heheää thothoángáng 99MoMoätät ññooáiái ttööôôïngïng gogoàmàm nhienhieàuàu ññônôn vòvò cocoùù sosoáá ththöùöù ttöïöï 99ChoChoïnïn momoätät ññônôn vòvò ngaãungaãu nhieânnhieân cocoùù sosoáá ththöùöù ttöïöï babaátát kykyøø 99LaLaáyáy momoätät sosoáá babaátát kykyøø lalaømøm khoakhoaûngûng cacaùchùch maãumaãu,, cocoängäng vavaøoøo sosoáá ththöùöù ttöïöï cucuûaûa maãumaãu ññaaàuàu tieântieân
6. LaLaáyáy maãumaãu ngaãungaãu nhieânnhieân LaLaáyáy maãumaãu heheää thothoángáng
7. MoMoäätt sosoáá cacaùùchch maãumaãu xaxaùùcc xuaxuaáátt thoângthoâng duduïngïng „ LaLaáyáy maãumaãu ngaãungaãu nhieânnhieân phaânphaân tataàngàng 99ÑÑooáiái ttööôôïngïng ñöñöôôïcïc chiachia thathaønhønh nhienhieàuàu lôlôùpùp 99MoãiMoãi lôlôùpùp cocoùù nhnhööõngõng ññaaëcëc trtrööngng ññooàngàng nhanhaátát 99CoCoùù thetheåå ththöïöïcc hiehieänän kyõkyõ thuathuaätät lalaáyáy maãumaãu ngaãungaãu nhieânnhieân ttöøöø moãimoãi lôlôùpùp Ví duï trong cuoäc ñieàu tra veà tình hình hoïc taäp cuûa SV, ngöôøi ta phaân theo caùc lôùp nhö: SV naêm 1, naêm 2, naêm 3, naêm 4. Sau ñoù phaùt phieáu ngaãu nhieân theo töøng loaïi lôùp.
8. LaLaáyáy maãumaãu ngaãungaãu nhieânnhieân phaânphaân tataàngàng
9. MoMoäätt sosoáá cacaùùchch maãumaãu xaxaùùcc xuaxuaáátt thoângthoâng duduïngïng „ LaLaáyáy maãumaãu heheää thothoángáng phaânphaân tataàngàng 99ÑÑooáiái ttööôôïngïng gogoàmàm nhienhieàuàu tataäpäp hôhôïpïp khoângkhoâng ññooàngàng nhanhaátát lieânlieân quanquan ññeeánán nhnhööõngõng thuothuoäcäc ttíínhnh cacaànàn nghieânnghieân ccöùöùuu 99PhaânPhaân chiachia ññooáiái ttööôôïngïng thathaønhønh nhienhieàuàu lôlôùpùp,, moãimoãi lôlôùpùp cocoùù nhnhööõngõng ññaaëcëc trtrööngng ññooàngàng nhanhaátát 99ÑÑooáiái vôvôùiùi moãimoãi lôlôùpùp,, ththöïöïcc hiehieänän kyõkyõ thuathuaätät lalaáyáy maãumaãu heheää thothoángáng
10. MoMoäätt sosoáá cacaùùchch maãumaãu xaxaùùcc xuaxuaáátt thoângthoâng duduïngïng „ LaLaáyáy maãumaãu ttöøöøngng cucuïmïm 99ÑÑooáiái ttööôôïngïng ñöñöôôïcïc chiachia thathaønhønh nhienhieàuàu cucuïmïm 99MoãiMoãi cucuïmïm khoângkhoâng chchöùöùaa ñöïñöïngng ññônôn vòvò ññooàngàng nhanhaátát,, mamaøø dòdò biebieätät Ví duï trong cuoäc ñieàu tra veà söû duïng thôøi gian roãi cuûa SV, ngöôøi ta khoâng laáy maãu theo lôùp, maø choïn ôû caâu laïc boä, nhaø aên, saân boùng
11. LaLaáyáy maãumaãu ttöøöøngng cucuïmïm
12. ChoChoïnïn phphööôngông phaphaùpùp tietieápáp cacaänän khakhaûoûo sasaùtùt „„ TieTieápáp cacaänän lalaøø chochoïnïn choãchoã ñöùñöùngng ññeeåå quanquan sasaùtùt,, lalaøø bbööôôùcùc khôkhôûiûi ññaaàuàu cucuûaûa NCKHNCKH „„ TieTieápáp cacaänän lalaøø ssöïöï llöïöïaa chochoïnïn choãchoã ñöùñöùngng ññeeåå quanquan sasaùtùt ññooáiái ttööôôïngïng khakhaûoûo sasaùtùt,, xemxem xexeùtùt ññooáiái ttööôôïngïng nghieânnghieân ccöùöùuu
13. MoMoäätt sosoáá phphööôngông phaphaùùpp tietieáápp cacaänän thoângthoâng duduïngïng „„ TieTieápáp cacaänän nonoäiäi quanquan vavaøø ngoangoaïiïi quanquan „„ TieTieápáp cacaänän quanquan sasaùtùt hoahoaëcëc ththöïöïcc nghienghieämäm „„ TieTieápáp cacaänän cacaùù biebieätät vavaøø soso sasaùnhùnh „„ TieTieápáp cacaänän phaânphaân ttííchch vavaøø totoångång hôhôïpïp „„ TieTieápáp cacaänän ññònhònh ttíínhnh vavaøø ññònhònh llööôôïngïng „„ TieTieápáp cacaänän thothoángáng keâkeâ vavaøø xaxaùcùc xuaxuaátát
14. „„ TieTieápáp cacaänän nonoäiäi quanquan vavaøø ngoangoaïiïi quanquan 99TieTieápáp cacaänän nonoäiäi quanquan lalaøø nghnghóó theotheo yyùù mmììnhnh 99TieTieápáp cacaänän ngoangoaïiïi quanquan lalaøø nghnghóó theotheo yyùù ngngööôôøiøi khakhaùcùc
15. „„ TieTieápáp cacaänän quanquan sasaùtùt hoahoaëëcc ththöïöïcc nghienghieämäm 99QuanQuan sasaùtùt hoahoaëcëc ththöïöïcc nghienghieämäm ññeeåå thuthu thathaäpäp thoângthoâng tintin 99TieTieápáp cacaänän quanquan sasaùtùt ssöûöû duduïngïng chocho nhienhieàuàu loaloaïiïi hhììnhnh NC:NC: MoâMoâ tataûû,, giagiaûûii ththííchch vavaøø giagiaûiûi phaphaùpùp 99TieTieápáp cacaänän ththöïöïcc nghienghieämäm ñöñöôôïcïc ssöûöû duduïngïng trongtrong:: KHTN,KHTN, KHXHKHXH vavaøø NCNC CoângCoâng nghengheää
16. „„ TieTieápáp cacaänän cacaùù biebieätät vavaøø soso sasaùnhùnh 99TieTieápáp cacaänän cacaùù biebieätät chocho phepheùpùp quanquan sasaùtùt ssöïöï vavaätät momoätät cacaùchùch coâcoâ lalaäpäp vôvôùiùi cacaùcùc ssöïöï vavaätät khakhaùcùc 99TieTieápáp cacaänän soso sasaùnhùnh chocho phepheùpùp quanquan sasaùtùt ssöïöï vavaätät trongtrong ttööôngông quanquan 99TieTieápáp cacaänän nanaøyøy giugiuùpùp ngngööôôøiøi NCNC chochoïnïn ssöïöï vavaätät hoahoaëcëc thiethieátát kekeáá ththíí nghienghieämäm ññooáiái chchöùöùngng
17. „„ TieTieápáp cacaänän phaânphaân ttííchch vavaøø totoångång hôhôïpïp 99PhaânPhaân ttííchch lalaøø ssöïöï phaânphaân chiachia ssöïöï vavaätät thathaønhønh nhnhööõngõng cacaáuáu thathaønhønh cocoùù babaûnûn chachaátát khakhaùcùc biebieätät nhaunhau 99ToToångång hôhôïpïp lalaøø xaxaùcùc lalaäpäp momoáiái lieânlieân heheää tataátát yeyeáuáu gigiööõaõa cacaùcùc cacaáuáu thathaønhønh 99TieTieápáp cacaänän nanaøyøy giugiuùpùp ngngööôôøiøi NCNC ñöñöaa rara momoätät ññaaùnhùnh giagiaùù totoångång hôhôïpïp ññooáiái vôvôùiùi ssöïöï vavaätät ñöñöôôïcïc xemxem xexeùtùt
18. „„ TieTieápáp cacaänän ññònhònh ttíínhnh vavaøø ññònhònh llööôôïngïng 99ThoângThoâng tintin thuthu thathaäpäp luoânluoân totoànàn tataïiïi ddööôôùiùi dadaïngïng ññònhònh ttíínhnh vavaøø ññònhònh llööôôïngïng 99ÑÑooáiái ttööôôïngïng khakhaûoûo sasaùtùt luoânluoân ñöñöôôïcïc xemxem xexeùtùt ôôûû cacaûû 22 khkhííaa cacaïnhïnh nanaøyøy 99MuMuïcïc tieâutieâu cuocuoáiái cucuøngøng lalaøø nhanhaänän ththöùöùcc babaûnûn chachaátát ññònhònh ttíínhnh cucuûaûa ssöïöï vavaätät
19. „„ TieTieápáp cacaänän thothoángáng keâkeâ vavaøø xaxaùcùc xuaxuaátát 99TieTieápáp cacaänän thothoángáng keâkeâ vavaøø xaxaùcùc xuaxuaátát lalaøø haihai cacaùchùch tietieápáp cacaänän trongtrong nghieânnghieân ccöùöùuu quanquan heheää gigiööõaõa ññònhònh ttíínhnh vavaøø ññònhònh llööôôïngïng 99TrongTrong thothoángáng keâkeâ,, ngngööôôøiøi tata xemxem xexeùtùt toatoaønøn boboää cacaùcùc ssöïöï vavaätät hiehieänän hhööõuõu ññeeåå ñöñöaa kekeátát lualuaänän veveàà babaûnûn chachaátát ssöïöï vavaätät 99TrongTrong xaxaùcùc suasuaátát,, ngngööôôøiøi tata xemxem xexeùtùt momoätät cacaùchùch cocoùù llöïöïaa chochoïnïn theotheo maãumaãu ññeeåå quaqua ññooùù ññaaùnhùnh giagiaùù babaûnûn chachaátát ssöïöï vavaätät
20. ÑÑaaëtët giagiaûû thiethieátát nghieânnghieân ccöùöùuu „„ LaLaøø ññieieàuàu kiekieänän giagiaûû ññònhònh cucuûaûa nghieânnghieân ccöùöùuu „„ LaLaøø nhnhööõngõng ttììnhnh huohuoángáng giagiaûû ññònhònh dodo ngngööôôøiøi NCNC ññaaëtët rara ññeeåå lylyùù ttööôôûngûng hohoùaùa ññieieàuàu kiekieänän ththöïöïcc nghienghieämäm
21. „„ QuanQuan heheää gigiööõaõa giagiaûû thuyethuyeátát vavaøø giagiaûû thiethieátát trongtrong nghieânnghieân ccöùöùuu 99GiaGiaûû thuyethuyeátát lalaøø nhanhaänän ññònhònh sôsô boboä,ä, lalaøø kekeátát lualuaänän giagiaûû ññònhònh cucuûaûa nghieânnghieân ccöùöùuu,, lalaøø lualuaänän ññieieåmåm khoakhoa hohoïcïc mamaøø ngngööôôøiøi NCNC ññaaëtët rara GiaGiaûû thuyethuyeátát cacaànàn ñöñöôôïcïc chchöùöùngng minhminh hoahoaëcëc babaùcùc boboû.û. 99GiaGiaûû thiethieátát lalaøø ññieieàuàu kiekieänän giagiaûû ññònhònh GiaGiaûû thiethieátát khoângkhoâng cacaànàn phaphaûiûi chchöùöùngng minhminh,, cocoùù thetheåå bòbò babaùcùc boboûû neneáuáu ññieieàuàu kiekieänän giagiaûû ññònhònh quaquaùù lylyùù ttööôôûngûng
22. „„ ÑÑaaëtët giagiaûû thiethieátát nghieânnghieân ccöùöùuu 99GiaGiaûû thiethieátát lalaøø ññieieàuàu kiekieänän giagiaûû ññònhònh nhanhaèmèm lylyùù ttööôôûngûng hohoùaùa cacaùcùc ññieieàuàu kiekieänän ññeeåå chchöùöùngng minhminh giagiaûû thuyethuyeátát 99GiaGiaûû thiethieátát NCNC ñöñöôôïcïc hhììnhnh thathaønhønh babaèngèng cacaùchùch loaloaïiïi boboûû momoätät sosoáá ññieieàuàu kiekieänän ((biebieánán)) khoângkhoâng cocoùù hoahoaëcëc cocoùù íítt momoáiái lieânlieân heheää trtröïöïcc tietieápáp vôvôùiùi nhnhööõngõng lualuaänän ccöùöù ññeeåå chchöùöùngng minhminh giagiaûû thuyethuyeátát NC.NC. 99LLöïöïaa chochoïnïn ññieieàuàu kiekieänän nanaøoøo hoahoaëcëc biebieánán nanaøoøo ññeeåå ññaaëtët giagiaûû thiethieátát,, ttöùöùcc lalaøø ññeeàà lylyùù ttööôôûngûng hohoùaùa,, lalaøø dodo yeâuyeâu cacaàuàu cucuûaûa ngngööôôøiøi NCNC quyequyeátát ññònhònh
23. CaCaùchùch lalaáyáy maãumaãu vavaøø babaûoûo quaquaûnûn maãumaãu
24. DuDuïngïng cucuïï chchöùöùaa maãumaãu nnööôôùcùc •• MMẫẫuu llấấyy trongtrong ccáácc chaichai vôvô trtrùùngng ccóó nnấấpp đđậậyy NênNên ssửử ddụụngng chaichai nhnhựựaa đđểể llấấyy mmẫẫuu •• NNếếuu mmẫẫuu nnưướớcc ccóó chchứứaa nhinhiềềuu ChlorinChlorin,, bbììnhnh chchứứaa phphảảii chocho thêmthêm NaNa2SS2OO3 (sodium(sodium thiosulfatethiosulfate)) trtrưướớcc khikhi khkhửử trtrùùngng •• NNếếuu mmẫẫuu chchứứaa nhinhiềềuu kimkim loloạạii nnặặngng:: bbììnhnh chchứứaa phphảảii chocho thêmthêm EDTAEDTA trtrưướớcc khikhi khkhửử trtrùùngng •• CCóó ththểể kkếếtt hhợợpp NaNa2SS2OO3 vvàà EDTAEDTA trongtrong ccùùngng mmộộtt chaichai chchứứaa mmẫẫuu
25. CaCaùchùch lalaáyáy maãumaãu nnööôôùcùc „ VòiVòi nnưướớcc:: • Mở lớn vòi nước để chảy trong 2 – 3 phút • Giảm vòi để lấy mẫu vào bình chứa • Không lấy các tia nước chảy tràn bên ngoài vòi • Có thể khử trùng vòi nước trước khi lấy mẫu. Khử trùng bằng cồn, nước nóng. „ NNưướớcc gigiếếngng đđààoo:: bubuộộcc vvậậtt nnặặngng vvààoo bbììnhnh chchứứaa đđểể llấấyy mmẫẫuu „ NNưướớcc sôngsông,, susuốốii:: • Cho bình chứa ngập vào trong lòng nước • Hướng miệng bình ngược dòng chảy. „ NNưướớcc hhồồ ttĩĩnhnh:: đđẩẩyy bbììnhnh nnưướớcc vvềề trtrưướớcc đđểể ttạạoo dòngdòng chchảảyy nhânnhân ttạạoo
26. Moät soá caùch laáy maãu nöôùc thoâng duïng
27. VòVò trtríí lalaáyáy maãumaãu „ NNưướớcc uuốốngng hayhay nnưướớcc sinhsinh hohoạạtt:: LLấấyy mmẫẫuu ởở cucuốốii ququáá trtrììnhnh xxửử lýlý „ NNưướớcc ccấấpp:: LLấấyy mmẫẫuu ggầầnn nnơơii đđặặtt vòivòi bbơơmm „ NNưướớcc sôngsông hhồồ:: llấấyy ởở gigiữữaa dòngdòng hayhay ccááchch xaxa bbờờ,, khôngkhông llấấyy mmẫẫuu ququáá ggầầnn bbờờ,, khôngkhông llấấyy ssáátt mmặặtt nnưướớcc hayhay ququáá ggầầnn đđááyy
28. BaBaûoûo quaquaûnûn maãumaãu „ TTốốtt nhnhấấtt mmẫẫuu đđưượợcc phânphân ttííchch ngayngay khikhi llấấyy „ NNếếuu khôngkhông ththểể phânphân ttííchch ngayngay trongtrong vòngvòng 11 gigiờờ,, phphảảii bbảảoo ququảảnn mmẫẫuu ởở 44oCC khôngkhông ququáá 2424 gigiờờ „ NNếếuu bbảảoo ququảảnn trongtrong ththờờii giangian ddààii nênnên đôngđông llạạnhnh ởở 20200CC Xem theâm TCVN – Höôùng daãn laáy maãu nöôùc
29. PhaânPhaân ttííchch maãumaãu vavaøø xxöûöû lylyùù maãumaãu
30. Moät soá thieát bò phaân tích nöôùc
31. MoMoätät sosoáá phphööôngông phaphaùpùp phaânphaân ttííchch chachaátát llööôôïngïng nnööôôùcùc „ PhaânPhaân ttííchch BODBOD (Biochemical(Biochemical OxygenOxygen Demand)Demand) „ PhaânPhaân ttííchch CODCOD (Chemical(Chemical OxygenOxygen Demand)Demand)
32. MoMoätät sosoáá tieâutieâu chuachuaånån nnööôôùcùc Tieâu chuaån nöôùc maët Tieâu chuaån nöôùc thaûi coâng nghieäp
33. TaTaøiøi lielieäuäu thamtham khakhaûoûo ChChööôngông IV:IV: ThuThu thathaäpäp vavaøø xxöûöû lylyùù thoângthoâng tintin VuõVuõ CaoCao ÑÑaaømøm,, GiaGiaùoùo trtrììnhnh phphööôngông phaphaùpùp lualuaänän nghieânnghieân ccöùöùuu khoakhoa hohoïcïc Webpage:Webpage: d=523&ur=quoctuand=523&ur=quoctuan