Bài giảng Quy hoạch đô thị bền vững - Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Quy hoạch đô thị bền vững - Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_quy_hoach_do_thi_ben_vung_chuong_ii_tong_quan_ve_s.pdf
Nội dung text: Bài giảng Quy hoạch đô thị bền vững - Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Đ.H BÁCH KHOA KHOA KỸ THUẬT XÂY DỰNG - BỘ MÔN KIẾN TRÚC
- NỘI DUNG MÔN HỌC QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG 1. Chương I Khái niệm về định cư 2. Chương II Tổng quan về sự hình thành phát triển ĐT Nghỉ tết 3. Chương III Đô thị hoá ‒ Các lý thuyết về QHĐT 4. Chương IV Phát triển đô thị bền vững 5. Chương V Các khu chức năng đô thị Kiểm tra giữa kỳ 6. Chương VI Quy hoạch khu sản xuất đô thị 7. Chương VII Quy hoạch đơn vị ở đô thị 8. Chương VIII Thiết kế đô thị 9. Chương IX Cải tạo đô thị Thi cuối kỳ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG
- Chương II: TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ 1. NGUỒN GỐC, HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ 2. KHÁI NIỆM VỀ NIÊN LỊCH THẾ GIỚI VÀ CÁC THỜI KÝ 3. ĐÔ THỊ QUA CÁC THỜI KỲ 4. ĐÔ THỊ VIỆT NAM QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ¨ Nguồn gốc & hình thành: ¨ Văn mình nông nghiệp > hoạt động phi nông nghiệp ¨ Nhóm dân cư tập hợp và định cư tại những vị trí có nhiều thuận lợi: giao điểm các tuyến giao thông quan trọng, lưu vực sông, trung tâm các vùng châu thổ màu mỡ, hoặc vùng đất cao chống xâm lược từ bên ngoài. ¨ Phát triển: ¨ Văn minh công nghiệp > thay đổi sâu sắc trong cơ cấu kinh tế > tốc độ công nghiệp hoá và đô thị hoá tăng nhanh. ¨ Giao thông phát triển > mở mang bờ cõi và chiếm thuộc địa > các hoạt động đô thị đa dạng hơn > cấu trúc phức tạp hơn TRÌNHHÌNH THÀNH ¨ Văn minh khoa học công nghệ > giao lưu liên quốc gia, thế giới VÀ QUÁ VÀ TH Ị CĐỐ Ô NGUNG Ồ phẳng > chùm đô thị, chuỗi đô thị và siêu đô thị ngày càng nhiều . ¨ 1 Cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường > KHÍ HẬU BIẾN ĐỔI QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Roma London Paris Saigon Chợ lớn QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Khái niệm về niên lịch thế giới ¤ trước Công nguyên ‒ mốc Công nguyên (năm 1) - sau Công nguyên ¤ Thuật ngữ quốc tế BC ‒ AD I K Ỳ CÁCI TH Ờ I VÀ VÀ I Ớ NIÊNLCHGI Ị TH Ế . 2 QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Sự phân chia các thời kỳ (3 thời kỳ) trong lịch sử phát triển thế giới: Thời kỳ cổ đại (VIII BC – V AD) Thời kỳ cận đại (XVII – nay) 15 10 5 5 10 15 20 nay Thời kỳ trung đại (V – XVII) Sự phân chia chỉ mang tính tương đối, tùy đặc điểm vùng miền, lãnh thổ có thể có những dịch chuyển về mốc thời gian xác định niên đại khác nhau . This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. It is KHUNGmeant to give you a feeling of how the designs looks including text. THỜI GIAN CÁC THỜI KỲ
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ¨ Đặc điểm xã hội: ¤ Chế độ xã hội: Chiếm hữu nô lệ, quyền lực tập trung vào vua, lãnh chúa ¤ Trình độ phát triển sơ khai, nhưng vẫn có những dấu ấn nền tảng cho sự phát triển của nhân loại (triết học, ngôn ngữ, hội học, điêu khắc, kiến trúc, xây dựng ) (VIII BC – V AD) ¨ Nổi bật : HY LẠP, LA MÃ (phương Tây) và AI CẬP, TRUNG đại QUỐC, Ấn Độ (phương Đông) cổ kỳ I K Ỳ CÁCI TH Ờ TH Ị Đ Ô . 3 Thời QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ AI CẬP CỔ ĐẠI (VIII BC ‒ V AD) ¨ Địa lý: hình thành và phát triển dọc theo lưu vực sông Nile ¨ Điều kiện tự nhiên thuận lợi (đồng bằng, phù sa sông) > Thúc đẩy văn minh, phát triển, hình thành nhiều khu dân cư tập trung. ¨ Xã hội phân 4 tầng giai cấp: ¤ Pharaoh ¤ Quan lại và tư tế ¤ Thư lại và thợ thủ công ¤ Nông dân, ngư dân và nô lệ ¨ Tôn giáo tín ngưỡng: thần linh là những yếu tố tự nhiên (Thần sông, không khí, hơi nước, bầu trời, mặt đất) -> quan niệm “một cuộc sống vĩnh cu sau khi chết” > ảnh hưởng đến kiến trúc, xây dựng. QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ AI CẬP CỔ ĐẠI (VIII BC ‒ V AD) QUẦN THỂ KIM TỰ THÁP GIZA “Djeser-Djeseru “LĂNG MỘ (4500 - 2560 BC) HH HATSHEPSUT (1450 BC) “Djeser-Djeseru “ LĂNG MỘ HH HATSHEPSUT (1450 BC)
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ AI CẬP CỔ ĐẠI (VIII BC ‒ V AD) • Khu ở công nhân xây dựng lăng mộ • Vật liệu: gạch nung, đá • Có tường bao quanh khu nhà ở để ngăn gió cát sa mạc • Đường xá gần như bàn cờ, có hệ thống chính phụ Làng Deir el-Medina (1550–1080 BC) LÀNG KAHUN (~3000 BC) Làng Deir el-Medina (1550–1080 BC) -
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ AI CẬP CỔ ĐẠI (VIII BC ‒ V AD) THÀNH PHỐ CẢNG ALEXANDRIA (331 BC) ¨ Alexandre Đại đế ra lệnh xây dựng từ đồ án quy hoạch của kỹ sư Dinocrates ¨ Đuờng phố thẳng tắp tạo thành những khu phố hình vuông hoặc chữ nhật. ¨ Được xem là thành phố đông dân nhất thế giới vào năm 230 BC (̃1 triệu dân) ¨ Nhiều công trình công cộng qui mô lớn (thư viện) và là kỳ quan ç Hải đăng Alexandria xây dựng thế thế giới (hải đăng Alexandria). kỷ thứ 3BC, cao 120̃140m, bị phá hủy do động đất vào TK X QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HY LẠP CỔ ĐẠI (TK VBC ‒ II AD) ¨ Địa lý: bao gồm Hy Lạp và vùng đất quanh Địa Trung Hải sử dụng ngôn ngữ Hy Lạp. ¨ Xã hội: quân chủ tập quyền và chiếm hữu nô lệ. Những cuộc chiến tranh giành đất đai và quyền thống trị giữa các bộ tộc (Hy lạp, Ba tư, Macedonia, Byzantine ). ¨ Tín ngưỡng: Thần linh, mang tính đời thường, gần gũi với các sinh hoạt của con người. ¨ Thời kỳ phát triển rực rỡ, là cái nôi của văn minh nhân loại trong các lĩnh vực triết học, khoa học, văn học, ngôn ngữ, nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Nguyên tắc quy hoạch: ¨ Đơn vị hành chính: Polis ‒ thành bang, bố trí phân biệt rõ khu ở với các khu công trình công cộng (tòa nhà hội đồng thành phố, Agora - quảng trường, chợ, nhà hát ngoài trời). ¨ Đền thờ thần linh luôn được bố trí trên các khu đất cao, lối vào chính từ hướng Nam. ¨ Aristole: Qui mô dân số một thành bang : ̃5000 người (cơ sở cho nhiều nghiên cứu phát triển đô thị hiện đại) QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- q Thành phố thủ phủ Hy Lạp cổ đại. q Acropolis: khu vực trang trọng trong thành phố, nơi xây dựng các đền thờ. q Acropolis Athens: một khu đồi cao có trục đường chính đi qua các đền thờ nhỏ dẫn đến đền chính thờ thần Athena. Chân đồi có nhiều nhà hát ngoài trời, khu dân cư trải rộng xung b ằ ng quanh M ặ t t ế S-Acropolis Th ự c Athen QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- ¨ Thành phố cảng quân sự và thương mại quan trọng nằm về phía Tây Nam của Athen (ở sâu về phía đất liền). ¨ Để đáp ứng sự an ninh và phòng thủ cao, công trình “Long Walls” đã được xây dựng nối liền Athen và Piraeus, dài khoảng 6 miles (̃ 9,6 km). ¨ Piraeus tồn tại đến ngày nay và là một cảng biển quan trọng của Hy Lạp và Châu Âu. ¨ Kiến trúc sư Hippodamus người Miletus CẢNG PIRAEUS (̃500 BC) QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- THÀNH PHỐ MILETUS (̃470 BC) ¨ Thành phố cảng sầm uất và thịnh vượng nhất của Hy Lạp cổ đại. ¨ Miletus được quy hoạch chi tiết chặt chẽ với các công trình công cộng, đền thờ ở vị trí trung tâm, dân cư dàn trải dạng ô cờ. ¨ Tác giả: Kiến trúc sư Hippodamus người Miletus. QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ¨ Đế chế hùng mạnh, chiếm lĩnh và thống trị toàn bộ khu vực Địa trung Hải vào những thế kỷ đầu sau công nguyên. ¨ Chế độ chính trị: Hội đồng nguyên lão (tương đương nghị viện), hoàng đế được bầu chọn hoặc là các tướng lĩnh từ các cuộc chiến tranh. Quân đội hùng mạnh, kinh tế phát triển từ việc thôn tính các lãnh địa. ¨ Tôn giáo, tín ngưỡng: thờ thần linh tương tự như các thần linh của Hy Lạp ¨ Kỹ thuật xây dựng phát triển , các thành phố có nhiều công trình công cộng qui mô: quảng trường (forum), các khu thi đấu thể thao, đấu trường, thư viện, chợ để trao đổi, mua bán hàng hóa, nhà hát, đền thờ các vị thần Những hệ thống dẫn nước qui mô cung cấp nước sạch cho nhà tắm công cộng (rất phát triển) và bể phun I K Ỳ CÁCI TH Ờ TH Ị Đ Ô . nước. 3 ¨ Nhà ở: phân chia khu vực rõ rệt, thị dân trong các khu phố chen I (TK I AD ‒ TK V AD) V TK AD‒ I (TK ĐẠC I LAMÃ Ổ chúc và quí tộc ở các lâu đài tách biệt trên đồi cao. QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Thành Rome: ¨ Thủ phủ của đế chế La Mã cổ đại. ¨ Đường hướng tâm, với trung tâm là các công trình công cộng lớn (đấu trường colosseum, nhà tắm công cộng, các quảng trường ) ¨ Tổ chức và quy hoạch như một đô thị hiện đại ROME (LA MÃ CỔ ĐẠI) QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Một forum ở Rome Forum Jerash ở Jordan QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Đấu trường Coloseum ‒ Rome - Italy QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Cầu dẫn nước Segovia ‒ Tây Ban Nha NHÀ TẮM CÔNG CỘNG DIOCLETIAN ¨ Cầu dẫn nước: cung cấp nước sạch cho người La Mã, một dạng “hạ tầng kỹ thuật đô thị” - rất qui mô, độc đáo. ¨ Nhà tắm công cộng: một loại công trình công cộng phổ biến của người Cầu dẫn nước Pont du Gard - Nimes - Pháp La Mã cổ đại.
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Phương Tây (Châu Âu) ¨ Chế độ Phong kiến, lãnh chúa và nông nô, cha truyền con nối. ¨ Sự phát triển mạnh mẽ của Thiên chúa giáo ¨ Ba giai đoạn phát triển chính: ¤ Sơ kì: 5 thế kỷ (V-X), sự tan rã của đế quốc Tây Roman dẫn đến sự hình thành nhiều vương quốc mới ¤ Trung kỳ: 4 thế kỉ tiếp theo (XI-XV), thời kỳ hưng thịnh của chế độ phong kiến. Bắt đầu hình thành “THÀNH THỊ” với nền kinh tế hàng hóa ¤ Mạt kì: trong khoảng 1-2 thế kỉ (XV-XVII) cuối của thời trung đại, sự lụn tàn của chế độ phong kiến. Kinh tế, xã hội Châu Âu thay đổi mạnh, bước đầu hình thành xã hội tư bản I K Ỳ CÁCI TH Ờ TH Ị Đ Ô . 3 Phương Đông (Trung Quốc, Ấn Độ) ¤ Chế độ phong kiến bao trùm và kéo dài, cho đến TK XVIII, XIX , I (TK V ‒ TK XVII) TK ‒ V (TK ĐẠ TRUNG I I TH Ờ nhiều quốc gia trở thành thuộc địa của các nước phương Tây QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ¨ Đặc điểm chung của các thành phố phương Tây: ¤ Phát triển theo lưu vực sông ¤ Hệ thống giao thông có định hướng ¤ Các công trình công cộng, nhà thờ, trường học được xây dựng qui mô, bề thế, thể hiện sức mạnh của giáo hội và chính quyền > di sản của quốc gia và thế giới. ¤ Hạ tầng và môi trường kém, các thành phố đông dân dễ trở thành ổ dịch bệnh và hỏa họan. ¤ Có sự phát triển thương mại nhưng nông nghiệp vẫn là trụ cột của nền kinh tế. I TRUNGĐẠ I I TH Ờ (TK V ‒ TK XVII) TK ‒ V (TK ¨ 4. MỘT SỐ THÀNH PHỐ CHÂU ÂU THỜI TRUNG ĐẠI: I K Ỳ CÁCI TH Ờ TH Ị Đ Ô . 3 ¤ Paris ‒ Vương quốc Pháp. ¤ London ‒ Vương quốc Angles Sachsen I (TK V ‒ TK XVII) TK ‒ V (TK ĐẠ TRUNG I I TH Ờ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- PARIS ‒ TK XVI - Notre Dame De Paris ‒ TK XII ¨ Phát triển ở hai bên bờ sông Seine với phân khu chức năng cụ thể: tả ngạn phát triển nhà thờ, trường học. Hữu ngạn gồm tài chính, kinh tế ¨ Hệ thống giao thông hoàn chỉnh, kết hợp các hình thức đường vành đai, hướng tâm và bàn cờ ở nội đô. ¨ Nhiều nhà thờ thiên chúa giáo được xây dựng cùng với các trường học. ¨ Bức tường thành đời Charles V, kết hợp với sông và hào sâu để bảo vệ thành phố QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- LONDON ‒ TK XIV ¨ Xuất hiện từ thời La Mã, nhưng ổn định và phát triển mạnh từ TK XI. ¨ Được xây dựng bên bờ sông Thame. ¨ Những công trình nổi tiếng là các Nhà thờ thiên chúa, cung điện hoàng gia (cung điện Winchester, Tháp London .) Tháp London
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ¨ Thành phố phương Đông: Thành Bắc Kinh ¤ Được xây dựng vào thời nhà Minh ‒ TK XV, nhà Thanh nắm quyền thống trị vào TK XVII và giữ nguyên khuôn mẫu đó ¤ Cơ cấu thành quách đền đài, cung điện và các khu vực cúng tế phục vụ cho tín ngưỡng theo quan niệm phong thủy của các triều đại. ¤ Khu cư trú của dân thường bên ngoài Tử cấm Thành được phân bổ bởi một hệ thống ĐƯỜNG Ô CỜ chuẩn mực phát triển từ hệ thống tường thành của hoàng cung. I K Ỳ CÁCI TH Ờ TH Ị Đ Ô . 3 I (TK V ‒ TK XVII) TK ‒ V (TK ĐẠ TRUNG I I TH Ờ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- BẮC KINH THỜI MÃN THANH - TK XV ‒ TỬ CẤM THÀNH
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ¨ Những biến động quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển ¤ Cách mạng công nghiệp khoảng giữa thế kỷ 18, sự thay đổi phương thức sản xuất và cơ cấu kinh tế xã hội ¤ Làm sóng đô thị hóa ào ạt từ nền kinh tế hàng hóa và sản xuất công nghiệp ¨ Đô thị và sự phát triển trong bối cảnh mới nhiều yếu tố tác động ¤ Tập trung dân cư cao dẫn đến nhiều chức năng phát sinh ¤ Đa chức năng trong đô thị ¤ Các vấn nạn (bài tập 1) từ đô thị hóa liên tiếp kích thích những nghiên cứu lý luận phát triển đô thị I K Ỳ CÁCI TH Ờ TH Ị Đ Ô . 3 è NHIỀU LÝ THUYẾT ĐÔ THỊ HỌC HIỆN ĐẠI XUẤT HIỆN (chuơng III) ĐẾ ‒ NNAY) XVII C(TK Ậ NĐẠ I TH Ờ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Thành phố Sheffield ‒ Anh TK XVIII é Thành phố Yorkshire ‒ Anh, TK XIX ç Bản đồ khu “ổ chuột” khét tiếng Old Nichol ‒ London vào cuối TK XIX
- Đô thị công nghiệp ở Chicago đầu TK XX Đô thị công nghiệp ở Tây Đức ‒ TK XX Một khu nhà ở công nhân ở Mỹ, TK XIX
- Từ những nghiên cứu lý luận và thực tế vận dụng của các quốc gia, đô thị cận hiện đại ngày càng phát triển đa dạng với nhiều hình thức, nhiều khu chức năng ç “Residential sprawls” ‒ San Diego ç Apartment towers” - Miami
- SHANGHAI ê é BERLIN NEW YORK é ê SINGAPORE “CBD” ‒ Central Business District
- Chương II: TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ KẾT LUẬN ¨ Thời cổ đại: đô thị hình thành và phát triển ở các nền văn minh lớn của nhân loại, đô thị hay điểm dân cư chủ yếu phục vụ giai cấp thống trị, được xây dựng vị trí thuận lợi hoặc an toàn. ¨ Thời trung đại: Các quốc gia bắt đầu tách biệt, cùng với việc thành lập các thành phố thủ phủ, Giáo hội (ở phương Tây) có ảnh hưởng lớn trong việc phát triển đô thị, tuy nhiên đô thị vẫn còn phụ thuộc nhiều vào nông thôn. ¨ Thời cận hiện đại: chuyển biến mạnh mẽ từ sau cách mạng công nghiệp, bùng nổ “đô thị hóa”. Đô thị phát triển trên cơ sở sản xuất công nghiệp và dịch vụ. Những chuyển biến mới + các vấn nạn của đô thị thúc đẩy nhiều nghiên cứu lý luận đô thị xây dựng và phát triển cho đến ngày nay QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ “Nhất cận thị - nhị cận giang ‒ tam cận lộ” “Thiên ‒ Địa ‒ Nhân” “Thiên thời ‒ Địa lợi ‒ Nhân hòa” “ Tả thanh long ‒ Hữu bạch hổ” ¨ Ảnh hưởng lớn từ 2 nền văn minh: Trung Quốc và Ấn độ, nhưng vẫn giữ đuợc bản sắc của nền văn hóa lúa nước qua những thời kỳ đô hộ hàng ngàn năm. ¨ Gồm 4 thời kỳ chính: 1. Sơ khởi hình thành đô thị 2. Đô thị hoá thời phong kiến T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . 3. Đô thị hóa thời Pháp thuộc 4 4. Đô thị hoá sau Cách mạng tháng 8 đến nay ĐẾ BC‒ NNAY) VI (TK K Ỳ I 4TH Ờ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Sự phân chia các thời kỳ trong lịch sử phát triển đô thị Việt nam: Thời kỳ sơ khởi (VI BC ‒ VII AD) Thời kỳ Pháp thuộc (XIX ‒ XX) 10 5 5 10 15 20 nay Thời kỳ phong kiến (VII ‒ XIX) Thời kỳ sau CMT8 KHUNG THỜI GIAN CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ VIỆT NAM
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ THỜI KỲ SƠ KHỞI HÌNH THÀNH ĐÔ THỊ ¨ Việt Trì ‒ trạm dịch đầu tiên của người Việt Cổ - trung tâm hành chính, kinh tế và quần cư đầu tiên của Văn Lang. ¨ Từ thế kỷ VI BC, nhu cầu trao đổi chính trị, kinh tế, văn hóa giữa 2 nền văn minh: Đông Á (Trung Quốc) và Nam Á (Ấn độ) > ra đời “đô thị - trạm”, “đô thị - cảng” (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK ¨ Cổ Loa ‒ đô thị trạm đầu tiên, hưng thịnh thế kỷ III ‒ II BC ¨ “Lỵ sở” ‒ căn cứ quân sự - hành chính thời Bắc thuộc ¨ Văn hóa Sa Huỳnh ‒ cảng thị phát triển: Hội An, Óc Eo ¨ Cảng thị hình thành và phát triển không do kinh tế VN phát QUÁ TRÌNHHÌNHQUÁ THÀNH triển, mà do có vị trí thuận tiện về giao thông biển cho tàu bè quá cảnh. Mức độ phát triển kinh tế còn rất thấp kém. T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . 4 QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành Cổ Loa ‒ thế kỷ III, II BC
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Đô thị Hội An ‒ Quảng Nam
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Đô thị Óc eo ‒ An Giang
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐÔ THỊ HÓA THỜI PHONG KIẾN ¨ Đặc tính: ¤ Thành ‒ trung tâm chính trị - hành chánh là hạt nhân. Thị - cung cấp các nhu cầu cần thiết cho đồn trú ¤ Nền kinh tế chủ đạo ‒ kinh tế tiểu nông. Chỉ khuyến khích (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK phi nông nghiệp nhằm phục vụ bộ máy cai trị ¤ Kinh tế tự túc >< kinh tế hàng hoá tồn tại đối lập nhau: ổn định làng xã, kìm hãm phát triển và đô thị hoá ¤ Thăng Long: một dạng đô thị chợ phiên lớn nhất vào thế kỷ XVIII ‒ XIX Ø Sự hoà đồng của đô thị vào nông thôn T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . Ế N KI PHONG K Ỳ I TH Ờ HOÁ TH Ị Đ Ô 4 QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành Thăng Long ‒ Hà nội
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành Thăng Long ‒ Hà nội
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐÔ THỊ HÓA THỜI PHONG KIẾN ¨ Các đô thị tiêu biểu: ¤ 679 ‒ thời nhà Đường: trung tâm Tống Bình là trung tâm kiểm soát mọi tuyến đường nội bộ và đường sông nội địa ¤ Đại Việt ‒ Cổ Loa, Hoa Lư (nhà Đinh), Thiên Trường (nhà (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK Trần), Tây Đô (nhà Hồ), Phú Xuân - Huế (nhà Nguyễn) và Thăng Long ‒ Đông đô ‒ Kẻ chợ trên cơ sở Tống Bình, đô thị cổ Đại La và Thăng long ¤ XI ‒ XIV: Đô thị thương maị - trạm dịch tiếp tục hình thành: Vĩnh Bình (Lạng Sơn), Vân Đồn (Quảng Ninh) ¤ XVII ‒ XVIII: Phố Hiến (Hải Hưng), Hội An (QN-ĐN), Saigon ‒ Gia Định T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . Ế N KI PHONG K Ỳ I TH Ờ HOÁ TH Ị Đ Ô ¤ XIX: Hải Phòng, Đà Nẵng 4 QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Kinh đô Hoa Lư ‒ Ninh Bình
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Hoàng thành, thành nhà Hồ ‒ Thanh Hoá
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐÔ THỊ HÓA THỜI PHÁP THUỘC ¨ Chia để trị, lỵ sở nhỏ hình thành kèm đồn trú ¨ Không có hoạt động kinh tế, ngoại trừ một số ít khai khoáng nhằm phục vụ tại chỗ: than Quảng Ninh, dệt Nam Định, ruợu bia Hà nội, xay xát Hải Dương, gốm Thanh Hoá, Bát tràng, đường Biên hoà, xi măng Hải Phòng. (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK ¨ Hầu hết quy mô nhỏ > phát triển chậm > 1930: vài đô thị trung bình: Hà nội, Hải phòng, Nam Định, Saigon, Đà nẵng tách biệt khỏi nông thôn. Số còn lại chỉ như đồn trú. ¨ Tổng dân số đô thị: 10% ¨ Các đô thị tách biệt, hình thành lối sống đô thị khác biệt. ¨ Quy hoạch và quản lý đô thị theo phương Tây ¨ Chưa thay đổi về bản chất. Các chức năng công nghiệp, thương I PHÁPTHUC Ộ I TH Ờ HOÁ TH Ị Đ Ô mại, giải trí, dịch vụ xen cài, chưa tập trung T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . 4 ¨ Kiến trúc Pháp giá trị cao QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Hải Phòng
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành phố Hà nội
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành phố Hà nội
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành phố Sài gòn
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Thành phố Sài gòn
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐÔ THỊ SAU CÁCH MẠNG THÁNG 8 ĐẾN NAY 1. Thời kỳ 1945 ‒ 1975 ¨ Miền Bắc ¤ Tư tưởng nóng vội sau khi dành độc lập ¤ Tư tưởng dàn đều (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK ¤ Tư tưởng kinh tế nhỏ tự cung tự cấp ¤ Quy hoạch cấu trúc đô thị quá cứng: theo Liên Xô cũ không phù hợp HOÁ SAU CM THÁNG 8 SAUCMTHÁNG HOÁ TH Ị Đ Ô T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . 4 QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐÔ THỊ SAU CÁCH MẠNG THÁNG 8 ĐẾN NAY 1. Thời kỳ 1945 ‒ 1975 ¨ Miền Nam: ¤ Tốc độ đô thị hóa nhanh chưa từng thấy để đáp ứng nhu cầu phục vụ kịp thời bộ máy chiến tranh khổng lồ (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK ¤ Mở rộng đô thị cũ (Sài gòn, Biên Hoà, Đà Nẵng, Cần thơ, Buôn mê Thuột, Playku, vv) ¤ Hình thành các đô thị mới bên cạnh các khu căn cứ quân sự (Cam ranh, Trà nóc, Vị Thanh, Môc hoá, vv) ¤ Tỉ lệ dân số đô thị tăng nhanh: từ 10% > 30% ¤ Cơ cấu kinh tế cũng chỉ dựa trên phục vụ tiêu thụ tại chỗ HOÁ SAU CM THÁNG 8 SAUCMTHÁNG HOÁ TH Ị Đ Ô ¤ Tại các đô thị chủ yếu các hình thức khách sạn, sàn nhảy, T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . 4 khu ăn chơi giải trí phục vụ quân độ viễn chinh. QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐÔ THỊ SAU CÁCH MẠNG THÁNG 8 ĐẾN NAY 1. Thời kỳ 1975 ‒ nay ¨ Khó khăn trong cấu trúc đô thị không giống nhau (theo Liên xô cũ, và theo Mỹ) ¨ Phát triển quá nhanh sau thời kỳ mở cửa, ngoài tầm kiểm soát (TK XVII ‒NAY). ‒NAY). XVII (TK do đi từ một nền kinh tế nhỏ lẻ sang tập trung. ¨ Phương pháp tiếp cận theo quy hoạch Liên xô cũ một thời gian quá dài. ¨ Quy hoạch vẫn còn cứng nhắc, không mềm dẻo, duy ý chí, top- down, chậm chạp dẫn đến tình trạng đi sau phát triển, dẫn đến nhiều hệ luỵ cho đô thị. HOÁ SAU CM THÁNG 8 SAUCMTHÁNG HOÁ TH Ị Đ Ô T NAM Ệ T VI TH Ị Đ Ô . 4 QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương II: Tổng quan về sự hình thành phát triển đô thị
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Sài gòn Hà nội
- Chương II TỔNG QUAN VỀ SỰ HÌNH THÀNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Quy hoạch và Quản lý phát triển không hiệu quả
- HẾT CHƯƠNG II TỔNG QUAN VỀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ Tóm tắt nội dung chương II: 1. Nguồn gốc & sự hình thành đô thị 2. Khái niệm về niên lịch thế giới và các thời kỳ 3. Đô thị qua các thời kỳ 4. Đô thị việt nam QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương I-XI: Khái niệm về định cư và quá trình phát triển đô thị
- Chương III: ĐÔ THỊ HOÁ ‒ CÁC LÝ THUYẾT VỀ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ 1. ĐÔ THỊ HÓA ‒ NGUYÊN NHÂN & HẬU QUẢ 2. CÁC LÝ THUYẾT VỀ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ QUY HOẠCH ĐÔ THỊ BỀN VỮNG Chương III-XI: Lý thuyết QHĐT và những vấn đề cần quan tâm