Bài giảng Tài chính quốc tế - Cán cân thanh toán

Nội dung text: Bài giảng Tài chính quốc tế - Cán cân thanh toán

1. 4/25/2012 LOGO Nội dung chính: MÔN HỌC: TÀI CHÍNH QUỐC TẾ 1 Một số khái niệm 2 Kết cấu cán cân thanh toán Cán Cân Thanh Toán 3 Nguyên tắc bút toán kép BOP (The Balance of 4 Thặng dư và thâm hụt BOP 4 Payment – BOP) 5 LOGO LOGO 1. Các khái niệm LOGO Ví dụ cán cân thanh toán (Triệu USD)  Cán cân thanh toán: Ký hiệu Nội dung Thu Chi Cán cân Cán cân bộ phận tích luỹ  “BOP là một bản báo cáo thống kê tổng hợp, ghi XK hàng hoá 150 chép lại giá trị tất cả các giao dịch kinh tế giữa TB NK hàng hoá -200 người cư trú với người không cư trú trong một thời Cán cân thương mại -50 -50 gian nhất định” XK dịch vụ 120  Người cư trú và người không cư trú: SE NK dịch vụ -160  -Bao gồm: các cá nhân; các gia đình; các công ty; CA Cán cân dịch vụ -40 -90 các tổ chức quốc tế Thu từ thu nhập 20  -Người cư trú phải hội tụ các điều kiện theo luật IC chi trả thu nhập -10 cư trú hiện hành. Thu nhập 10 -80 Thu chuyển giao vãng lai 30 Tr Chi chuyển giao vãng lai -20 Chuyển giao vãng lai 10 -70 1
2. 4/25/2012 LOGO Ví dụ cán cân thanh toán (triệu USD) LOGO 2. Kết cấu và các bộ phận của BP Vốn dài hạn chảy vào 140 KL Vốn dài hạn chảy ra -50 Kết cấu BOP K Cán cân vốn dài hạn 90 20 Vốn ngắn hạn chảy vào 20 KS Vốn ngắn hạn chảy ra -55 Cán cân vốn ngắn hạn -35 -15 Cán cân vãng lai Cán cân vốn Cán cân bù đắp chính OM Lỗi và sai sót- OM 0 CA (K) thức ( Official Finance OB Cán cân tổng thể -15 Balance – OFB) OFB Cán cân bù đắp chính thức 15 0 NHTW bán ngoại hối 100 Cán cân tổng thể NHTW mua ngoại hối -85 (Overall Balance-OB) Tổng thu (+), chi (-) 580 -580 Kết cấu cán cân bộ phận Kết cấu cán cân bộ phận LOGO LOGO (Cán cân vãng lai) Cán cân vốn (Capital Balance – K) CC chuyển Chuyển giao Cán cân Cán cân Cán cân Cán cân vốn Cán cân vốn giao VL một vốn một thương mại dịch vụ thu nhập dài hạn (KL) ngắn hạn(KS) chiều chiều -Các khoản -Đầu tư trực Tổng hợp Tổng hợp -Viện trợ -Tín dụng -Các khoản thu và chi cho tiếp khoản thu khoản thu -Quà tặng ngắn hạn viện trợ ko người lao động -Đầu tư gián và chi XNK và chi XNK -Hiện vật -Kinh doanh hoàn lại -Lãi và khoản cho mục tiếp (vốn dài hàng hoá dịch vụ thanh toán ngoại hối -Khoản xoá đích tiêu dùng hạn) từ đầu tư -Vốn đầu cơ nợ CA = TB + SE + IC + Tr K =KL + KS + KTR 2
3. 4/25/2012 LOGO Kết cấu cán cân bộ phận LOGO Kết cấu cán cân bộ phận  Cán cân cơ bản (Basic Balance – BB)  Cán cân bù đắp chính thức (Official Financing  -Cán cân cơ bản = Cán cân vãng lai + Cán cân vốn balance – OFB): dài hạn  Hay: BB = CA + KL OFB R L #  -Ý nghĩa của BB: phản ảnh sự ổn định lâu dài của R -Thay đổi dự trữ ngoại hối quốc gia nền kinh tế và tỉ giá hối đoái L -Tín dụng với IMF và các ngân hàng trung  Cán cân tổng thể (Overall balance – OB) trung ương khác  OB = CA + K + nhầm lẫn sai sót (OM) # - Thay đổi dự trữ của các NHTW khác bằng Đồng tiền của quốc gia lập cán cân thanh toán LOGO Kết cấu cán cân bộ phận LOGO Ví dụ:  Cán cân thanh toán (BOP)  Một quốc gia cĩ các cán cân như sau: TB = - 50 tr USD BOP = Cán cân tổng thể + cán cân bù đắp chính thức = 0  SE = - 50 tr USD  IC = 10 tr USD Hay: Cán cân vãng lai + Cán cân vốn + Nhầm lẫn sai Tr = 5 tr USD Sai sĩt + Cán cân bù đắp chính thức = 0 KL = 100 tr USD Hay: CA + K + OM + OFB = 0 KS = - 40 Tr USD  KTR = 10 tr USD OM = 0  Cán cân bù đắp chính thức phải bằng bao nhiêu? 3
4. 4/25/2012 LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép của BOP LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép của BOP “ Mỗi một giao dịch giữa người cư trú và không cư trú điều được ghi hai bút toán có giá trị tuyệt đối Xuất khẩu hàng hoá bằng nhau nhưng ngược dấu” Xuất khẩu dịch vụ Ví dụ: doanh nghiệp VN xuất khẩu sang Mỹ trị giá 100 triệu USD và nhập khẩu máy tính từ Mỹ cũng Các giao dịch Thu từ thu nhập trị giá 100 triệu USD. làm phát sinh Thu từ chuyển giao VL BOP của Việt Nam BOP của Mỹ khoản thu (+) Tài khoản vãng lai (tr. USD) Giảm tiền gởi Giảm tài sản có ở nước ngoài -XK gạo: + 100 tr. - NK gạo: -100 Tăng tài sản nợ Tăng đi vay -NK máy tính: - 100 triệu - XK máy: +100 nước ngoài Giảm dự trữ quốc gia LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép của BOP LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép  Các ví dụ: Nhập khẩu hàng hoá . Ví dụ 2:Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ trị giá 100 Nhập khẩu dịch vụ triệu USD, thanh toán bằng cách ghi vào tài khoản gửi của Việt Nam tại ngân hàng Mỹ Chi cho thu nhập Các giao dịch làm phát sinh BOP của Việt Nam BOP của Mỹ Chi từ chuyển giao VL khoản chi (-) Tài khoản vãng lai (tr. USD) Tăng tài sản có Tăng tiền gởi ở nước ngoài Xuất khẩu gạo: +100 Nhập khẩu gạo : -100 Giảm nợ vay Giảm tài sản nợ nước ngoài Tài khoản vốn: Tăng dữ trữ quốc gia Tăng tài sản có ( tăng số dư Tăng tài sản nợ ( tăng số dư tiền gửi nước ngoài): -100 tiền gửi từ nước ngoài): +100 4
5. 4/25/2012 LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép LOGO 4. Thặng dư và thâm hụt BOP  Các ví dụ:  Khái niệm: . Ví dụ 2: Chính phủ Mỹ tặng cho chính phủ Việt  - “ BOP luôn ở trạng thái cân bằng” Nam 100 tr. USD bằng cách ghi có vào tài khoản  -“ Thâm hụt hay thặng dư BOP là thâm hụt hay của Bộ tài chính Việt Nam ở tại Mỹ thặng dư của một hay một nhóm các cán cân bộ phận nhất định trong BOP” BOP của Việt Nam BOP của Mỹ  - “ Xác định thặng dư hay thâm hụt BOP là xác Tài khoản vãng lai (tr. USD) định thặng dư hay thâm hụt từng cán cân bộ Thu chuyển giao một chiều +100 Chi chuyển giao 1 chiều: -100 phận” Tài khoản vốn:   BOP = X – M + SE + IC+TR + KL + KS + R = 0 (1) Tăng tài sản có ( tăng số dư Tăng tài sản nợ ( tăng số dư tiền gửi nước ngoài): -100 tiền gửi nước ngoài: +100 4. Thặng dư và thâm hụt BOP 4. Thặng dư và thâm hụt BOP LOGO (ý nghĩa kinh tế của cán cân chính) LOGO (ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)  Thặng dư và thâm hụt cán cân thương mại  Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai:  TB = X – M  CA = X – M + SE + IC + TR  -Cán cân vãng lai thặng dư khi:  - Cán cân thương mại thặng dư khi: X-M>0  X-M + SE + IC + TR > 0  - Cán cân thương mại thâm hụt khi: X-M<0  Tổng thu của người cư trú lớn hơn tổng chi cho người kg  Cán cân thương mại là bộ phận chính của CA cư trú hay tài sản ròng của quốc gia tăng lên so với phần  Cán cân thương mại phản ảnh kịp thời nhất xu còn lại của thế giới hướng vận động của cán cân vãng lai  - Cán cân vãng lai thâm hụt khi:  X-M + SE + IC + TR <0  Tổng thu của người cư trú nhỏ hơn tổng chi cho người kg cư trú, hay tài sản ròng của quốc gia giảm xuống so với phần còn lại của thế giới 5
6. 4/25/2012 4. Thặng dư và thâm hụt BOP 4. Thặng dư và thâm hụt BOP LOGO (ý nghĩa kinh tế của cán cân chính) LOGO (ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)  Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai (tt):  Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai (tt):  -Cán cân vãng lai cân bằng khi:  a/ Trong dài hạn:  X - M + SE + IC + TR = 0  -Dự trữ ngoại hối của NHTW là kg đổi, tức: R 0  Tổng thu bằng tổng chi giữa người cư trú và kg a.1 Khả năng 1: KL 0 cư trú.  Nguồn vốn ngắn chảy vào và được cân bằng  Do: BOP = X-M+SE+IC+TR+KL+KS+ R = 0 với nguồn vốn dài hạn chảy ra không tốt với nền kinh tế  KL + KS + = 0 a.2 Khả năng 2: KL > 0 ; và KS 0 thì quốc gia không  Từ (1) ta có: KS R 0 KS R bị rủi ro thanh khoản nào b.1 Khả năng 1: R 0;KS 0 -Cán cân cơ bản thâm hụt là tín hiệu xấu về tình NHTW cân đối nguồn vốn ngắn hạn bằng cách trạng nền kinh tế bán ngoại tệ để bảo vệ tỉ giá không cho giảm giá b.2 Khả năng 2: R 0;KS 0 Nguồn vốn ngắn hạn chảy vào tăng dự trữ ngoại hối 6
7. 4/25/2012 4. Thặng dư và thâm hụt BOP Câu hỏi thảo luận LOGO (ý nghĩa kinh tế của cán cân chính) LOGO  Thặng dư và thâm hụt cán cân tổng thể 1. Việc phá giá đồng nội tệ ảnh hưởng như thế nào OB = (X – M + SE + IC + TR + KL + KS) đến cán cân thương mại trong ngắn hạn và trong OB = - OFB dài hạn (trong trường hợp các quốc gia phát triển và đang phát triển) - Nếu OB thặng dư, nó cho biết số tiền có sẵn của một quốc gia có thể sử dụng để tăng dự trữ ngoại 2. Có khả năng một quốc gia bị thâm hụt tài khoản hối vãng lai đồng thời lại thặng dư trong cán cân thanh toán hay không? Hãy giải thích câu trả lời - Nếu OB thâm hụt, nó cho biết số tiền quốc gia của bạn, sử dụng các con số giả định cho tài phải hoàn trả bằng cách giảm dự trữ ngoại hối khoản vãng lai và tài khoản vốn (Thâm hụt cán cân tổng thể có thể giải quyết: giảm 3. Tại sao chính phủ lại quan tâm đến một khoản dự trữ ngoại hối, vay từ các ngân hàng khác, tăng thặng dư hay thâm hụt lớn trong tài khoản vãng tài sản nợ của NHTW) lai? LOGO Câu hỏi thảo luận  Hạch toán các giao dịch sau đây vào cán cân thanh toán quốc tế của Mỹ và Anh:  Công ty Boeing của Mỹ xuất khẩu máy bay Boeing trị giá 80 tr. USD cho hãng hàng không Anh. Thanh toán bằng cách ghi nợ trên tài khoản tiền gửi của hãng hàng không Mỹ tại ngân hàng của Anh. Tỉ giá: $1,6/£ LOGO 7
8. 4/25/2012 LOGO Câu hỏi thảo luận LOGO Câu hỏi thảo luận Hạch toán các giao dịch sau đây vào BOP của Việt Việt Nam có số thâm hụt trong tài khoản vãng lai là 1 tỉ Nam đôla và thặng dư trong tài khoản vốn 500 tr. USD trong năm 1997  Việt Nam xuất khẩu hàng hoá sang EU trị giá  Cán cân thanh toán của Việt Nam là bao nhiêu? Điều gì 100 tr. USD, đồng thời nhập khẩu hàng hoá từ đã xẩy ra với các tài sản của Việt Nam EU có trị giá 50 tr. USD. Số tiền còn lại trả nợ  Giả sử NHTW không mua cũng không bán các tài sản của cho Mỹ Việt Nam. Dự trữ tài sản nước ngoài của NHTW trong  Tổng công ty dầu khí Việt Nam phát hành trái năm 1997 thay đổi như thế nào? Sự can thiệp này thể phiếu quốc tế trị giá 50 tr. USD. Số tiền trên hiện trong cán cân thanh toán của Việt Nam như thế được nhập khẩu thiết bị là 30 tr. USD, số còn lại nào? gửi ngắn hạn tại Hồng Công.  Cán cân thanh toán như thế nào nếu trong năm trên NHTW nước ngoài mua 600 tr. Đôla tài sản của Việt  Ngân hàng ngoại thương Việt Nam vay của ngân Nam. Việc mua này thể hiện trong tài khoản cán cân hàng Citibank trị giá 15 tr. thời hạn 1 năm thanh toán nước ngoài như thế nào? 8