Bài giảng Thị trường tiền tệ - Nguyễn Anh Vũ

Nội dung text: Bài giảng Thị trường tiền tệ - Nguyễn Anh Vũ

1. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ NỘI DUNG THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ MONEY MARKET  Khái niệm và phân loại  Các chủ thể tham gia trên thị trường tiền tệ  Các cơng cụ trên thị trường tiền tệ  Một số nghiệp vụ trên thị trường tiền tệ.  Thị trường tiền tệ liên ngân hàng Người hướng dẫn : Nguyễn Anh Vũ  Thị trường mở Khoa TTCK – ĐH Ngân Hàng Nguyễn Anh Vũ 1 Nguyễn Anh Vũ 2 KHÁI NIỆM PHÂN LOẠI THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ Thị trường tiền tệ là thị trường giao dịch các loại Phân loại theo cơ cấu thị trường : giấy tờ cĩ giá ngắn hạn thơng thường cĩ kỳ hạn dưới một năm. Hiểu theo nghĩa rộng hơn TTTT là + Thị trường tiền tệ sơ cấp thị trường tài chính chú trọng huy động và giao + Thị trường tiền tệ thứ cấp dịch các nguồn vốn ngắn hạn. Theo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Phân loại theo tiền tệ : NHNN Việt Nam năm 2003 : Thị trường tiền tệ là + Thị trường nội tệ thị trường vốn ngắn hạn, nơi mua bán ngắn hạn các giấy tờ cĩ giá, bao gồm Tín phiếu kho bạc, tín + Thị trường ngoại tệ phiếu Ngân hàng Nhà nước, chứng chỉ tiền gửi và các giấy tờ cĩ giá khác. Phân loại theo các loại cơng cụ: Thị trường tiền tệ là nơi các chủ thể tham gia huy +Thị trường tiền gửi và tín dụng ngắn hạn động và đầu tư các nguồn vốn ngắn hạn, đồng thời cũng là mơi trường để NHTW tiến hành các nghiệp + Thị trường các giấy tờ cĩ giá ngắn hạn vụ nhằm thực thi chính sách tiền tệ. Nguyễn Anh Vũ 3 Nguyễn Anh Vũ 4 Financial Markets & Institutions - Money Market 1
2. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ PHÂN LOẠI THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ CÁC CHỦ THỂ THAM GIA TRÊN TTTT Phân loại theo phạm vi thị trường : Ngân hàng trung ương + Thị trường tiền tệ liên ngân hàng Ngân hàng thương mại + Thị trường mở Các tổ chức tài chính phi ngân hàng + Thị trường khách hàng Các doanh nghiệp Cá nhân, hộ gia đình Nguyễn Anh Vũ 5 Nguyễn Anh Vũ 6 CÁC CƠNG CỤ CỦA THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ TÍN PHIẾU KHO BẠC Là giấy nợ ngắn hạn do chính phủ (kho Tín phiếu kho bạc (Treasury Bill- TB) bạc nhà nước) phát hành nhằm bù đắp Chứng chỉ tiền gửi ( Certificate of thiếu hụt ngân sách nhà nước và để Deposit – CD) thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ. Thương phiếu (Commercial paper-CP) Tín phiếu kho bạc thường được thực Giấy chấp nhận của ngânhàng hiện với kỳ hạn 3 tháng, 6 tháng, 12 (Banker’s Acceptance – BAs) tháng. Hợp đồng mua lại và hợp đồng mua lại TPKB được coi là cơng cụ tài chính ngược (Repurchase and Reverse khơng cĩ rủi ro và là cơng cụ phổ biến Agreement – Rp hay Repo) nhất trên thị trường tiền tệ. Nguyễn Anh Vũ 7 Nguyễn Anh Vũ 8 Financial Markets & Institutions - Money Market 2
3. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Chứng chỉ tiền gửi THƯƠNG PHIẾU Certificate of Deposit – CD COMMERCIAL PAPER Chứng chỉ tiền gửi là một cơng cụ vay nợ do ngân hàng bán cho người gửi tiền, Thương phiếu là giấy nhận nợ ngắn hạn được thanh tốn lãi theo lãi suất đã định do các doanh nghiệp phát hành nhằm vay trước và khi đáo hạn sẽ được hồn trả vốn ngắn hạn của các đối tác khác nhau hết giá mua ban đầu. trên thị trường. Thương phiếu thường Hầu như các ngân hàng đều phát hành CD cĩ thể chuyển nhượng được, điều được phát hành nhằm tài trợ cho nhu cầu này khiến CD trở nên hấp dẫn hơn so với vốn lưu động của doanh nghiệp các khoản tiền gửi thơng thường và trở thành một hàng hĩa quan trọng trên thị Thơng thường thương phiếu do các doanh trường tiền tệ. nghiệp cĩ xếp hạng tín nhiệm cao phát Các chứng chỉ tiền gửi ký danh thường hành, khơng cĩ bảo đảm và cĩ thời hạn được hưởng quyền lợi bảo hiểm tiền gửi trong vịng 270 ngày. Nguyễn Anh Vũ 9 Nguyễn Anh Vũ 10 Theo Pháp lệnh thương phiếu Luật các cơng cụ chuyển nhượng "Thương phiếu" là chứng chỉ cĩ giá ghi nhận lệnh yêu cầu thanh tốn hoặc cam kết thanh tốn Hối phiếu địi nợ là giấy tờ cĩ giá do người ký khơng điều kiện một số tiền xác định trong một phát lập, yêu cầu người bị ký phát thanh tốn thời gian nhất định. Thương phiếu gồm hối phiếu khơng điều kiện một số tiền xác định khi cĩ và lệnh phiếu. yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định "Hối phiếu" là chứng chỉ cĩ giá do người ký phát lập, yêu cầu người bị ký phát thanh tốn khơng trong tương lai cho người thụ hưởng. điều kiện một số tiền xác định khi cĩ yêu cầu Hối phiếu nhận nợ là giấy tờ cĩ giá do người hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai phát hành lập, cam kết thanh tốn khơng điều cho người thụ hưởng. kiện một số tiền xác định khi cĩ yêu cầu hoặc "Lệnh phiếu" là chứng chỉ cĩ giá do người phát hành lập, cam kết thanh tốn khơng điều kiện vào một thời điểm nhất định trong tương lai một số tiền xác định khi cĩ yêu cầu hoặc vào cho người thụ hưởng. một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng. Nguyễn Anh Vũ 11 Nguyễn Anh Vũ 12 Financial Markets & Institutions - Money Market 3
4. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Giấy chấp nhận của ngân hàng Banker’s Acceptance – BA BA thực ra là các hối phiếu do cơng ty phát hành, cĩ thời hạn ngắn. Ngân hàng cam kết thanh tốn cho người thụ hưởng một số tiền nhất định khi đến hạn bằng cách đĩng dấu đã chấp nhận ( Accepted) lên hối phiếu. BA là một cơng cụ rất lâu đời, nĩ thường phát sinh trong các giao dịch thương mại quốc tế Nguyễn Anh Vũ 13 Nguyễn Anh Vũ 14 Comparing Money Market Securities : Hợp đồng mua lại A comparison of rates Repurchase Agreement - Repo Hợp đồng mua lại là một thỏa thuận giữa hai bên, theo đĩ nhà kinh doanh ( dealer ) bán giấy tờ cĩ giá cho nhà đầu tư ( Investor ) rồi cam kết mua lại GTCG đã bán vào một ngày nhất định ở một mức giá nhất định. Về mặt bản chất các repo chính là những khoản vay ngắn hạn với các GTCG làm tài sản đảm bảo. Hợp đồng Repo cĩ thể cĩ kỳ hạn từ over-night đến 30 ngày hoặc lâu hơn, nhưng phổ biến nhất là kỳ hạn nhỏ hơn 2 tuần Hợp đồng mua lại ngược ( Reserve Repo )là một sự đổi chiều thỏa thuận . Nhà kinh doanh mua các giấy tờ cĩ giá từ nhà đầu tư rồi cam kết sẽ bán lại cho nhà đầu tư với cùng một giá tại một thời điểm nào đĩ trong tương lai. Nguyễn Anh Vũ 15 Nguyễn Anh Vũ 16 Financial Markets & Institutions - Money Market 4
5. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ LIÊN NGÂN HÀNG LIÊN NGÂN HÀNG L TTTTLNH là thị trường tiền tệ bán buơn, ãi suất trên thị trường tiền tệ liên ngân nơi giao dịch nguồn vốn ngắn hạn giữa hàng của một số trung tâm tài chính các ngân hàng thương mại, các tổ chức London: Libor (London interbank offered rate) tài chính với nhau. Tokyo: Tibor (Tokyo interbank offered rate) Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng New York: Nibor (New york interbank offered rate) được coi là mức lãi suất chuẩn, thường Singapore: Sibor (Singapore interbank offered rate) được các tổ chức tài chính dùng làm cơ Hongkong: Hibor (Hongkong interbank offered rate) sở khi tính tốn lãi suất cho vay áp Paris: Pibor (Paris interbank offered rate) dụng đối với khách hàng và là cơ sở thực hiện các giao dịch liên quan đến lãi Ở Việt Nam NHNN cơng bố lãi suất bình quân suất. trên thị trường liên ngân hàng ( Vnibor ) Nguyễn Anh Vũ 17 Nguyễn Anh Vũ 18 THỊ TRƯỜNG MỞ NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞ NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞ Nghiệp vụ trường mở là một trong những cơng Theo luật NHNN Việt Nam cụ chủ yếu để NHTW thực thi chính sách tiền tệ. Nghiệp vụ thị trường mở là nghiệp vụ mua, Thơng qua nghiệp vụ thị trường mở, NHTW sẽ bán các giấy tờ cĩ giá ngắn hạn do Ngân mua bán các giấy tờ cĩ giá ngắn hạn ( chủ yếu hàng Nhà nước thực hiện trên thị trường là tín phiếu kho bạc ) trên thị trường thứ cấp tiền tệ nhằm thực hiện chính sách tiền tệ nhằm điều chính dự trữ của các NHTM. quốc gia. Nghiệp vụ TTM giúp NHTW tác động đến lãi suất ngắn hạn và đạt đến các mục tiêu khác Ngân hàng Nhà nước thực hiện nghiệp vụ thị của CSTT. trường mở thơng qua việc mua, bán ngắn Như vậy hiểu một cách đơn giản, TTM là thị trường trong đĩ NHTW thực hiện việc mua bán hạn tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi, các giấy tờ cĩ giá ngắn hạn với các NHTM và tín phiếu Ngân hàng Nhà nước và các loại các định chế tài chính khác nhằm thực thi giấy tờ cĩ giá khác trên thị trường tiền tệ để chính sách tiền tệ quốc gia. thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia Nguyễn Anh Vũ 19 Nguyễn Anh Vũ 20 Financial Markets & Institutions - Money Market 5
6. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ QUY CHẾ NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG THÀNH VIÊN THAM GIA MỞ CỦA NHNN VIỆT NAM NGHIỆP VỤ TT MỞ NHNN tham gia thị trường mở vừa với tư cách Thành viên tham gia thị trường mở là một thành viên giao dịch vừa là người điều Các loại giấy tờ cĩ giá được giao dịch hành thị trường. Ngân hàng Nhà nước cấp trên thị trường mở giấy cơng nhận là thành viên tham gia nghiệp Phương thức mua bán vụ thị trường mở cho các tổ chức tín dụng cĩ đủ điều kiện. Phương thức đấu thầu Thành viên tham gia nghiệp vụ thị trường mở là các tổ chức tín dụng thành lập và hoạt động theo Luật Các tổ chức tín dụng cĩ đủ điều kiện theo quy định. Nguyễn Anh Vũ 21 Nguyễn Anh Vũ 22 Điều kiện làm thành viên tham gia NVTTM CÁC LOẠI GIẤY TỜ CĨ GIÁ ĐƯỢC GIAO DỊCH TRÊN TT MỞ Các tổ chức tín dụng được cơng nhận là thành Các loại giấy tờ cĩ giá được Ngân hàng Nhà nước viên tham gia nghiệp vụ thị trường mở khi cĩ đủ chấp nhận giao dịch qua nghiệp vụ thị trường mở các điều kiện sau đây: phải cĩ đủ các điều kiện sau đây: Cĩ tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng Nhà nước Cĩ thể mua, bán được và nằm trong danh mục (Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước hoặc Ngân các loại giấy tờ cĩ giá được giao dịch qua hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố); nghiệp vụ thị trường mở; Cĩ đủ các phương tiện cần thiết để tham gia Được phát hành bằng đồng Việt Nam; nghiệp vụ thị trường mở gồm: máy FAX, máy vi Được lưu ký tại Ngân hàng Nhà nước trước khi tính nối mạng internet; đăng ký bán; Cĩ giấy đăng ký tham gia nghiệp vụ thị trường Giấy tờ cĩ giá được mua hẳn hoặc bán hẳn cĩ mở. thời hạn cịn lại tối đa là 90 ngày Nguyễn Anh Vũ 23 Nguyễn Anh Vũ 24 Financial Markets & Institutions - Money Market 6
7. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ CÁC LOẠI GIẤY TỜ CĨ GIÁ ĐƯỢC GIAO DỊCH TRÊN TT MỞ Phương thức giao dịch giấy tờ cĩ giá Mua cĩ kỳ hạn: Là việc Ngân hàng Nhà nước mua và Danh mục các loại giấy tờ cĩ giá được giao nhận quyền sở hữu giấy tờ cĩ giá từ tổ chức tín dụng, dịch trên thị trường mở do Thống đốc Ngân đồng thời tổ chức tín dụng cam kết sẽ mua lại và nhận hàng Nhà nước quy định trong từng thời kỳ. lại quyền sở hữu giấy tờ cĩ giá đĩ sau một thời gian nhất định. Các loại giấy tờ cĩ giá được giao dịch thường Bán cĩ kỳ hạn: Là việc Ngân hàng Nhà nước bán và bao gồm: chuyển giao quyền sở hữu giấy tờ cĩ giá cho tổ chức tín o Tín phiếu kho bạc dụng, đồng thời cam kết sẽ mua lại và nhận lại quyền sở hữu giấy tờ cĩ giá đĩ sau một thời gian nhất định. o Tín phiếu ngân hàng nhà nước Mua hẳn: Là việc Ngân hàng Nhà nước mua và nhận o Trái phiếu kho bạc quyền sở hữu giấy tờ cĩ giá từ tổ chức tín dụng, khơng kèm theo cam kết bán lại giấy tờ cĩ giá. o Trái phiếu đầu tư do ngân sách trung ương Bán hẳn: Là việc Ngân hàng Nhà nước bán và chuyển thanh tốn. giao quyền sở hữu giấy tờ cĩ giá cho tổ chức tín dụng, khơng kèm theo cam kết mua lại giấy tờ cĩ giá. Nguyễn Anh Vũ 25 Nguyễn Anh Vũ 26 PHƯƠNG THỨC ĐẤU THẦU Phương thức đấu thầu Đấu thầu khối lượng: Là việc xét thầu trên Lãi suất thống nhất: Tồn bộ khối lượng cơ sở khối lượng dự thầu của các tổ chức tín trúng thầu được tính thống nhất theo dụng, khối lượng giấy tờ cĩ giá Ngân hàng một mức lãi suất trúng thầu; Nhà nước cần mua hoặc bán và lãi suất do Ngân hàng Nhà nước thơng báo. Lãi suất riêng lẻ: Từng mức khối lượng trúng thầu được tính tương ứng với từng Đấu thầu lãi suất: Là việc xét thầu trên cơ sở lãi suất dự thầu, khối lượng dự thầu của mức lãi suất dự thầu được xét là lãi suất các tổ chức tín dụng và khối lượng giấy tờ cĩ trúng thầu; giá Ngân hàng Nhà nước cần mua hoặc bán. Nguyễn Anh Vũ 27 Nguyễn Anh Vũ 28 Financial Markets & Institutions - Money Market 7
8. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ MỘT SỐ NGHIỆP VỤ TRÊN THỊ NGHIỆP VỤ PHÁT HÀNH TRƯỜNG TIỀN TỆ TÍN PHIẾU KHO BẠC TẠI VIỆT NAM Tín phiếu Kho bạc được phát hành theo hình NGHIỆP VỤ PHÁT HÀNH TÍN PHIẾU thức đấu thầu qua Ngân hàng Nhà nước. Khối KHO BẠC TẠI VIỆT NAM lượng và lãi suất tín phiếu kho bạc hình thành qua kết quả đấu thầu. NGHIỆP VỤ CHIẾT KHẤU GIẤY TỜ CĨ Ngân hàng Nhà nước làm đại lý cho Bộ Tài chính GIÁ NGẮN HẠN trong việc phát hành, thanh tốn tín phiếu kho bạc trúng thầu và được hưởng phí do bộ tài NGHIỆP VỤ REPO chính quy định. Trái phiếu Chính phủ được đấu thầu tại Ngân hàng Nhà nước bao gồm tín phiếu kho bạc, trái phiếu ngoại tệ và các loại giấy tờ cĩ giá khác do Bộ Tài Chính và Ngân hàng Nhà nước thoả thuận bổ sung trong từng thời kỳ. Nguyễn Anh Vũ 29 Nguyễn Anh Vũ 30 QUY CHẾ ĐẤU THẦU TÍN PHIẾU KHO BẠC QUA NHNN Đối tượng tham gia đấu thầu Đối tượng tham gia đấu thầu Các tổ chức tín dụng hoạt động theo Luật Các tổ chức tín dụng. Hình thức đầu thầu Cơng ty bảo hiểm, quỹ bảo hiểm, quỹ đầu Phương thức đấu thầu tư, hoạt động hợp pháp tại Việt Nam; các Xác định lãi suất và khối lượng trúng chi nhánh quỹ đầu tư nước ngồi tại Việt thầu Nam. Ngân hàng Nhà nước tham gia mua tín Xác định giá bán tín phiếu phiếu kho bạc trong trường hợp các thành viên tham gia đầu thầu khơng mua hết khối lượng tín phiếu kho bạc trong từng phiên đấu thầu. Nguyễn Anh Vũ 31 Nguyễn Anh Vũ 32 Financial Markets & Institutions - Money Market 8
9. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Điều kiện tham gia đấu thầu Hình thức đấu thầu Các đối tượng theo quy định quy định được Ngân hàng Việc đấu thầu trái phiếu trong một phiên đấu Nhà nước xem xét cấp giấy cơng nhận thành viên tham thầu, sẽ được áp dụng một trong hai hình thức gia đấu thầu tín phiếu kho bạc, khi hội đủ các điều kiện sau: sau: Cĩ tư cách pháp nhân, được thành lập hoặc hoạt động hợp pháp theo pháp luật hiện hành của Việt Nam. Đấu thầu cạnh tranh lãi suất; Cĩ mức vốn pháp định tối thiểu là 20 tỷ đồng Việt Nam. Kết hợp giữa đấu thầu cạnh tranh lãi suất và Cĩ tài khoản tiền đồng mở tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước hoặc các chi nhánh Ngân hàng Nhà nước được đấu thầu khơng cạnh tranh lãi suất. Khi áp chỉ định. Trường hợp đối tượng đề nghị tham gia theo quy dụng hình thức này, khối lượng trái phiếu đấu định khơng được mở tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước thì mở tài khoản tại một ngân hàng thương mại. thầu khơng cạnh tranh lãi suất khơng vượt quá Cĩ giấy đề nghị tham gia đấu thầu tín phiếu kho bạc tại 30% tổng khối lượng trái phiếu dự kiến phát Ngân hàng Nhà nước và đăng ký danh sách những người được uỷ quyền ký các văn bản tham gia đấu thầu tại hành của đợt đấu thầu đĩ. Ngân hàng Nhà nước. Nguyễn Anh Vũ 33 Nguyễn Anh Vũ 34 Hình thức đấu thầu Phương thức đấu thầu Đấu thầu cạnh tranh lãi suất là hình thức Đấu thầu trực tiếp: Các thành viên bỏ trực đấu thầu mà các thành viên tham gia đưa ra tiếp phiếu đăng ký đấu thầu vào hịm phiếu các mức lãi suất dự thầu, để xác định lãi suất tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước, hoặc và khối lượng trúng thầu của các thành viên chi nhánh ngân hàng Nhà nước được chỉ định. trong phiên đấu thầu. Đấu thầu qua mạng: Các thành viên gửi đăng Đấu thầu khơng cạnh tranh lãi suất là hình ký đấu thầu, tiếp nhận kết quả thơng qua thức đấu thầu mà các thành viên tham gia chỉ mạng đấu thầu trái phiếu của Ngân hàng Nhà đăng ký khối lượng, khơng đưa ra mức lãi nước. Đấu thầu trái phiếu thơng qua mạng suất dự thầu. Khối lượng trúng thầu của các phải bảo đảm an tồn, bảo mật theo quy định thành viên áp dụng theo lãi suất trúng thầu trong đấu thầu cạnh tranh lãi suất. Nguyễn Anh Vũ 35 Nguyễn Anh Vũ 36 Financial Markets & Institutions - Money Market 9
10. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Xét thầu Đối với hình thức đầu thầu cạnh tranh lãi suất Đối với hình thức đấu thầu cạnh tranh Khối lượng trái phiếu trúng thầu được xét theo lãi suất lãi suất đăng ký đấu thầu từ thấp đến cao.  Trường hợp cĩ lãi suất trần: Lãi suất trúng Đối với hình thức đấu thầu cạnh tranh thầu là lãi suất đăng ký đấu thầu cao nhất lãi suất kết hợp đấu thầu khơng cạnh trong phạm vi lãi suất trần mà tại đĩ khối tranh lãi suất trong một phiên đấu lượng trái phiếu trúng thầu khơng vượt quá thầu. khối lượng trái phiếu dự kiến phát hành.  Trường hợp khơng cĩ lãi suất trần: Lãi suất trúng thầu là mức lãi suất đăng ký dự thầu cao nhất mà tại đĩ khối lượng trái phiếu trúng thầu khơng vượt quá khối lượng trái phiếu thơng báo phát hành. Nguyễn Anh Vũ 37 Nguyễn Anh Vũ 38 Đấu thầu cạnh tranh lãi suất kết hợp Đối với hình thức đấu thầu cạnh tranh lãi suất đấu thầu khơng cạnh tranh lãi suất Trường hợp tại mức lãi suất trúng thầu, tổng Xác định khối lượng đấu thầu cạnh khối lượng đăng ký đấu thầu vượt quá khối tranh lãi suất và khơng cạnh tranh lãi lượng dự kiến phát hành thì khối lượng trái suất. phiếu tại mức lãi suất trúng thầu sẽ được phân bổ theo tỷ lệ thuận cho các mức đăng ký đấu Xác định lãi suất và khối lượng trái thầu tại lãi suất đĩ, bảo đảm khối lượng trái phiếu trúng thầu của các thành viên phiếu trúng thầu khơng vượt quá khối lượng tham gia trái phiếu dự kiến phát hành. Lãi suất trúng thầu được áp dụng để tính giá bán cho tất cả khối lượng trái phiếu trúng thầu. Nguyễn Anh Vũ 39 Nguyễn Anh Vũ 40 Financial Markets & Institutions - Money Market 10
11. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Xác định KLĐT cạnh tranh LS và khơng cạnh tranh LS Xác định lãi suất và khối lượng trúng thầu Lãi suất và khối lượng trái phiếu trúng thầu của các Trường hợp khối lượng đặt thầu khơng cạnh tranh lãi thành viên đấu thầu cạnh tranh lãi suất thực hiện theo suất của các thành viên trong phiên đấu thầu nhỏ hơn quy định đã nêu ở phần trước. hoặc bằng 30% khối lượng trái phiếu dự kiến phát Lãi suất trúng thầu trong đấu thầu cạnh tranh lãi suất hành thì khối lượng đấu thầu khơng cạnh tranh lãi suất được áp dụng để tính giá bán trái phiếu cho cả khối bằng khối lượng đăng ký đấu thầu khơng cạnh tranh lãi lượng trái phiếu trúng thầu khơng cạnh tranh lãi suất. suất của các thành viên. Khối lượng đấu thầu cạnh Trường hợp tổng khối lượng đặt thầu khơng cạnh tranh tranh lãi suất bằng khối lượng trái phiếu dự kiến phát lãi suất lớn hơn 30% khối lượng dự kiến phát hành thì hành trừ đi (-) khối lượng đấu thầu khơng cạnh tranh khối lượng trái phiếu trúng thầu sẽ được phân bổ tỷ lệ lãi suất. thuận với khối lượng đăng ký dự thầu của từng thành Trường hợp khối lượng đấu thầu khơng cạnh tranh lãi viên, để đảm bảo khối lượng trúng thầu trong đấu thầu suất của các thành viên trong phiên đấu thầu lớn hơn khơng cạnh tranh lãi suất bằng 30% khối lượng dự kiến phát hành. 30% khối lượng trái phiếu dự kiến phát hành thì khối lượng đấu thầu khơng cạnh tranh lãi suất bằng 30% và Trong phiên đấu thầu kết hợp giữa cạnh tranh lãi suất với khơng cạnh tranh lãi suất mà khơng xác định được khối lượng đấu thầu cạnh tranh lãi suất bằng 70% khối lãi suất trúng thầu của hình thức đấu thầu cạnh tranh lượng trái phiếu dự kiến phát hành. lãi suất thì phiên đấu thầu đĩ khơng cĩ kết quả trúng thầu. Nguyễn Anh Vũ 41 Nguyễn Anh Vũ 42 Xác định giá bán TPKB Bán TPKB theo hình thức ngang mệnh giá Giá bán tín phiếu kho bạc bằng 100% mệnh giá. • Bán tín phiếu kho bạc theo hình thức Số tiền thanh tốn (gốc và lãi) tín phiếu kho bạc khi ngang mệnh giá. đến hạn được tính theo cơng thức sau: • Bán tín phiếu kho bạc theo hình thức n chiết khấu T = G + ( G x Ls x ) 365 Trong đĩ:  T: Tổng số tiền ( gốc + lãi) tín phiếu được thanh tốn khi đến hạn.  G: Giá bán tín phiếu kho bạc.  Ls: Lãi suất tín phiếu trúng thầu (tính theo tỷ lệ %/ 365 ngày).  n : Số ngày trong thời hạn tín phiếu Nguyễn Anh Vũ 43 Nguyễn Anh Vũ 44 Financial Markets & Institutions - Money Market 11
12. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Bán TPKB theo phương thức chiết khấu Ví dụ Ngân hàng nhà nước thơng báo đấu thầu 1000 o Giá bán tín phiếu kho bạc được xác định theo cơng thức tín phiếu kho bạc, mệnh giá 100 triệu đồng, lãi sau: suất trần 7%. Tình hình đặt thầu cụ thể như MG sau : G = Ls x n Đấu thầu khơng cạnh tranh lãi suất : 1 + 365 Tổ chức Số lượng Trong đĩ:  G: Giá bán tín phiếu kho bạc. NH A 100  MG: Mệnh giá tín phiếu kho bạc. NH B 150  Ls: Lãi suất tín phiếu trúng thầu (tính theo tỷ lệ %/ 365 ngày). NH C 100  n : Số ngày trong thời hạn tín phiếu. Chủ sở hữu tín phiếu kho bạc được thanh tốn bằng NH D 150 mệnh giá tín phiếu khi đến hạn Nguyễn Anh Vũ 45 Nguyễn Anh Vũ 46 Đấu thầu cạnh tranh lãi suất NGHIỆP VỤ CHIẾT KHẤU GTCG Tổ chức Số lượng Lãi suất A 100 4.5% Sau khi được phát hành trên thị trường sơ cấp, B 200 8.2% các giấy tờ cĩ giá ngắn hạn tiếp tục được C 150 5.2% chuyển nhượng trên thị trường thứ cấp thơng qua nghiệp vụ chiết khấu. D 200 6.0% Ngân hàng trung ương thực hiện nghiệp vụ E 100 6.1% chiết khấu, tái chiết khấu đối với các ngân hàng F 150 6.5% thương mại G 50 5.6% NHTM thực hiện nghiệp vụ chiết khấu giấy tờ cĩ H 300 6.1% giá đối với khách hàng. Các nhà kinh doanh tín phiếu thực hiện vai trị Hãy xác định lãi suất trúng thầu, khối lượng trúng của nhà tạo lập thị trường ( Market Maker ) thầu và giá bán cho từng thành viên. TPKB được bằng cách yết lãi suất mua ( Bid ) và lãi suất phát hành theo phương thức chiết khấu bán ( Ask ) Nguyễn Anh Vũ 47 Nguyễn Anh Vũ 48 Financial Markets & Institutions - Money Market 12
13. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ NGHI NGHIỆP VỤ CHIẾT KHẤU GTCG ỆP VỤ CHIẾT KHẤU GTCG o Giá chiết khấu được xác định theo cơng thức: Lãi suất chiết khấu được tính như sau : Ký hiệu: F là mệnh giá của GTCG MG G = P là giá chiết khấu của GTCG Ls x n m là thời hạn của GTCG (m có thể là 1 + tháng, ngày) 365 r là l Trong đĩ: ãi suất chiết khấu  G: Giá bán tín phiếu kho bạc.  MG: Mệnh giá tín phiếu kho bạc.  Ls: Lãi suất tín phiếu trúng thầu (tính theo tỷ lệ %/ 365 F P 12 F P 365 ngày). r x r x  n : Số ngày trong thời hạn tín phiếu. P m P m Nguyễn Anh Vũ 49 Nguyễn Anh Vũ 50 NGHIỆP VỤ REPO Nghiệp vụ Repo Chúng ta cũng cĩ thể coi việc phát hành các Xác định giá trị giấy tờ cĩ giá tại thời điểm hợp đồng Repo là một nghiệp vụ trên thị định giá ( trước khi diễn ra giao dịch) trường tiền tệ ( gọi tắt là nghiệp vụ Repo ). Nghiệp vụ Repo cĩ thể do NHTW thực hiện với Giá thanh tốn giữa người mua và người bán: các NHTM, hoặc do các ngân hàng, các tổ chức Gđ = G x (1- h) tài chính thực hiện với khách hàng .Một Repo Trong đĩ: là kết hợp của 2 giao dịch riêng rẽ :  Gđ: Giá thanh tốn; Bán các giấy tờ cĩ giá kèm theo cam kết sẽ mua lại chúng theo cùng một giá tại thời điểm  G: Giá trị giấy tờ cĩ giá tại thời điểm định trong tương lai. Người bán cam kết trả cho giá; người mua một lãi suất nhất định.  h: Tỷ lệ chênh lệch giữa giá trị giấy tờ cĩ giá Mua các giấy tờ cĩ giá theo cam kết trả lại tại thời điểm định giá và giá thanh tốn; chúng và nhận lại tiền gốc cộng với lãi suất nhất định vào một thời điểm nào đĩ trong tương lai. Nguyễn Anh Vũ 51 Nguyễn Anh Vũ 52 Financial Markets & Institutions - Money Market 13
14. Đại Học Ngân Hàng - Khoa TTCK Nguyễn Anh Vũ Nghiệp vụ Repo NGHIỆP VỤ REPO Giá mua lại giấy tờ cĩ giá giữa Ngân hàng Nhà nước Các giấy tờ cĩ giá được dùng để thực hiện với các tổ chức tín dụng xác định theo cơng thức sau: nghiệp vụ Repo thường là tín phiếu kho bạc, R x n trái phiếu chính phủ, tuy nhiên cũng cĩ trường Gv = Gđ x ( 1+ ) 365 hợp dựa trên thương phiếu cơng ty và chứng Trong đĩ: chỉ tiền gửi. Hiện nay tại Việt Nam nhiều cơng  Gv: Giá mua lại; ty chứng khốn đã triển khai nghiệp vụ Repo  Gđ: Giá thanh tốn; cổ phiếu OTC đối với khách hàng.  R: Lãi suất Repo Trong thời hạn Repo các quyền lợi phát sinh  n: Thời hạn bán (số ngày); liên quan đến GTCG như : lãi coupon, cổ tức, lợi tức đều thuộc về người bán, người mua o Chênh lệch giữa giá bán ban đầu và giá mua lại trong hợp đồng Repo chính là thu nhập của nhà đầu tư. cĩ trách nhiệm chuyển lại cho người bán. Nguyễn Anh Vũ 53 Nguyễn Anh Vũ 54 NGHIỆP VỤ REPO NGHIỆP VỤ REPO Tác dụng của Repo và Repo ngược : NHTM và các định chế tài chính khác đĩng + Đối với bên bán giấy tờ cĩ giá và cam kết mua lại họ sử dụng Repo như một cơng cụ huy động vốn nhằm vai trị là những nhà kinh doanh ( dealers ) tài trợ cho các nhu cầu vốn ngắn hạn của mình.Nĩ trong nghiệp vụ Repo, họ cĩ thể sử dụng cĩ thể đáp ứng được nhu cầu vốn rất ngắn hạn nghiệp vụ Repo như một cơng cụ tài trợ overnight hoặc vài ba ngày – khi mà các nghiệp vụ ngắn hạn cho các khách hàng của mình. tín dụng truyền thống rất khĩ đáp ứng. + Đối với bên mua giấy tờ cĩ giá và cam kết bán lại họ Đồng thời Repo cũng cung cấp cho các ngân sử dụng Repo như một cơng cụ tận dụng nguồn vốn hàng một phương tiện huy động vốn tích ngắn hạn để đầu tư mà khơng sợ ảnh hưởng đến cực, nguồn vốn này khơng áp dụng các quy khả năng thanh khoản. Đây là khoản đầu tư ít rủi ro do Repo là khoản tín dụng cĩ thời hạn ngắn và được định về dự trữ bắt buộc, bảo hiểm tiền gửi đảm bảo đầy đủ bằng các chứng khốn cĩ chất vậy nên chi phí huy động vốn rất thấp. lượng cao. Nguyễn Anh Vũ 55 Nguyễn Anh Vũ 56 Financial Markets & Institutions - Money Market 14