Bài giảng Thuốc khử trùng và thuốc sát trùng - Võ Thị Trà An
35 trang
2340
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thuốc khử trùng và thuốc sát trùng - Võ Thị Trà An", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_thuoc_khu_trung_va_thuoc_sat_trung_vo_thi_tra_an.pdf
Nội dung text: Bài giảng Thuốc khử trùng và thuốc sát trùng - Võ Thị Trà An
- THU C KH TRÙNG VÀ THU C SÁT TRÙNG BM Khoa học sinh học thú y Khoa CNTY, ĐH Nơng Lâm TP.HCM a
- KHÁI NI M - Thuốc khử trùng (disinfactants): tiêu diệt vi khuẩn hoặc các vi sinh vật nhiễm khác; phá hủy nguyên sinh chất của vi khuẩn và luơn cả vật chủ → chỉ được sử dụng cho các đồ vật vơ sinh. - Thuốc sát trùng (antiseptics): ức chế sự sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật hoặc giết chết vi khuẩn ở một nồng độ khơng làm ảnh hưởng đến mơ bào vật chủ → sử dụng cho các mơ bệnh - Ranh giới giữa chất sát trùng và chất khử trùng khơng rõ rệt, tùy theo nồng độ sử dụng và các điều kiện áp dụng. o
- ► a a ► a ► a o a o o o o o y y ► u ► u ► u au a u a u o a
- Ch ất vơ c ơ l ớn Ch ất vơ c ơ nh ỏ Mầm b ệnh Nướ c và ch ất t ẩy r ửa Ch ất sát trùng Bề m ặt nhi ễm m ầm b ệnh và đấ t cát Adapted from “Manual de bioseguridad en Granjas Porcinas”, Pecuarias, 2001 Quét để lo ại b ỏ rác và các ch ất h ữu c ơ cĩ kích th ướ c l ớn Bề m ặt nhi ễm m ầm b ệnh và đấ t cát
- Rửa b ằng áp l ực Chú ý: khuy n cáo vi c làm m b m t ch t b n tách kh i b m t tr c khi r a b ng n c cĩ ch t t y r a và áp l c Bề m ặt nhi ễm b ẩn khơng cĩ rác l ớn Sát trùng L u ý: vi c sát trùng cĩ hi u qu , b m t sát trùng ph i s ch rác và b i b n (ch t vơ c ơ) Bề m ặt sát trùng trong ti ến trình t ấy u ế
- ao a o a o Ch t t y r a Thu c kh trùng Thu c sát trùng (cleanser) (disinfectant) (antiseptic) VI VIRUS CĨ N M VIRUS KHƠNG TR C VI KHU N KHU N V LIPID V LIPID KHU N BK CĨ BÀO T M c th p/ y u M c trung bình M c cao/ m nh
- CH T KH TRÙNG LÍ T Ư NG CH T SÁT TRÙNG LÍ T Ư NG ► ► a o ► a o ► y a ► a ► a ► NGUYÊN T C SÁT TRÙNG, KH TRÙNG ► Ðể đạt hiệu quả, cần cĩ một thời gian để phát sinh tác dụng ► Ðể gia tăng hiệu quả cần chú ý vệ sinh sạch sẽ mơi trường và dụng cụ trước khi áp dụng các biện pháp hĩa học hoặc vật lý vì ► Rửa sạch bằng nước giữa 2 loại hĩa dược rất cần thiết để tránh đối kháng ► Ưu tiên sát trùng bằng nhiệt hơn là hĩa chất (nếu cĩ thể), trong đĩ nhiệt ẩm cĩ hiệu quả và nhanh hơn nhiệt khơ ► Cần lựa chọn thuốc sát trùng khử trùng phù hợp với tính nhạy cảm của mầm bệnh
- ► u uy y u u ► y o a u y u A o o e a o o o a o y a o e o o o a au o a e a u y a uy a a e o e o A ơ a e a o o e e o o y a A u ơ a e o a a y a a e o a e y u a a e y a a a o y e o o a o a o ua e o e e a a o u a e e a o u a a
- à a o ► Thu c nhĩm ch t ho t di n (surfactants). Cĩ tính l ng c c (RCOONa) m t u ái n c, m t u ái ch t béo duy trì tính liên t c gi a d u và n c nh t ơ ng hĩa ch t béo trên da + “treo” các vi khu n bám dính da khi r a s b trơi i. ► Ph tác ng vi khu n G+ và kháng acid ► Ho t tính s gia t ng khi cĩ thêm KI và gi m i khi cĩ nhi u Ca 2+ (n c c ng). ► S d ng: r a tay, vùng ph u thu t, d ng c www.uams.edu/ /orientation/handWash/soap.jpg
- a a o o a o o ► Làm biến tính protein, giảm sức căng bề mặt. ► Thường dùng nhất là ethanol 70% và isopropanol 50%. Cần thời gian để cĩ tác dụng ((33 phútphút,, dd 7070 95%) → khơng thích hợp khử trùng diện tích lớn ► Phổ tác độngđộng:: tế bào sinh dưỡng (kể cả BKBK trực khuẩn lao, virus cĩ vỏ, nấm) nhưng khơng cĩ tác dụng trên bào tử ► Tương kỵ với HNO 333, KMnO 444, Na 222SSOOSO 444, CuSO 4 (muối gây kết tủa), máu mủ (albumin) ► Nhược điểmđiểm:: dễ cháy, đắt tiền ► Sử dụngdụng:: sát trùng tay, da, kim tiêm, dụng cụ
- Chlorhexidine • Ph kháng khu n: G+ (t t h ơn iodine trong ch ng Staphylococcus aureus chĩ); n m; Mycoplasma • Làm h màng t bào; k t t a v t ch t • Dung d ch 0,5% cĩ tác d ng sát khu n trong 15 giây, ho t tính kéo dài trong 5-6h • Ho t tính khơng gi m khi cĩ máu ho c ch t h u cơ nh ng b vơ ho t b i n c c ng, savon, ch t h at di n khơng ion • D ng dung d ch 4% ho c d ng ch t t o b t l ng 2% dùng sát trùng tr c ph u thu t, r a v t th ơ ng, nhúng vú viêm
- a Chu n b vùng ph u thu t
- o ► Khuếch tán vào tế bào và ức chế tổng hợp protein của vi khuẩn, 90% vi khuẩn chết sau 3 phút ► Ít gây độc, chỉ gây khơ da và cĩ thể hạn chế bằng cách bơi glycerin ► Phổ tác động: rộng vi khuẩn (cả vi khuẩn lao, vi khuẩn cĩ nha bào), virus, nấm, trứng kí sinh trùng ► Các chế phẩm: * Dung dịch cồn iod 1%, tan trong cồn, tác dụng kháng khuẩn của iod mạnh hơn. * PVP iodine 10% (polyvinylpyrrolidone iodineiodine iod hữu dụng 1%) Iodophore: phĩng thích dần iod, ít kích ứng, kéo dài thời gian tác dụng (4(4 6h)6h) ► Sử dụngdụng:: sát trùng da nơi sắp phẫu thuật, nơi tiêm, thiến, rốn, nhúng vú viêm, rửa cơ quan sinh dục USE VIRAL DISEASE DILUTION POULTRY DISEASES: 1 : 160 SWINE VESICULAR DISEASE: 1 : 650 FOOT & MOUTH DISEASE: 1 : 600
- e u o o e ► á u o í ú á u ơ ► u ù à ► ày ay á u ơ ĩ y í à í í ơ ay u e y e u a e uy o á a á o ú í ù ơ ĩa á ► ù á ù ơ á e a u N c oxygià (peroxid hydrogen H 2O2) ► á o y ĩa ì ĩ í o y a ú à ày ay ĩ a a a e ► a ĩ u ơ ► á á ù á u u í á ào ơ ào ► ơ à à ù u ĩ y ơ
- e a e a
- o ► e o y e o a a o a u e y e u a a ► o a u e o o o o u a e e a ► o u a y e e e u o a e o a a o u a a e e e ► o u e a e a o a e u a a a a o u o e e a a a e o a u ► u ơ o ► u uy a u u o ► ay ơ o u a u u ► a a a o y o
- a y a y o ► u á ù o à ĩ ► á ù o u a ơ ua Nhi t ► ơ á u o y ĩa à áy o e ► u u a u ao ào u ơ ĩa ào ► y á y u o o ► á o a o ’
- a e
- Á á a í a o ►λ A o ► u à u ào a y o o u e o o u ì á ► ù í u y u e a
- o a ye o a ye ► ào à a ú o ú ► á u á u u eo ào á ► u o á ù á u à e a ú u ► ĩ u a
- a e u e ► ú à o í o a à ► u o à í ì a á o a ơ á ► ĩ á ào á à o u ► à ► ú ĩ y a à ĩ ú a ► a u a a o ĩ ► u a y á o á à a áy a → a ► á ù u u á a
- a o o ► u ĩ o a o ► o á a a o u y a í ơ o ĩ á ù u a o o a o ► à u ĩa ày ao ơ ĩ á á u u uy u o ía o á í á ► á á u u ĩ u u u ào à u ao ► á ù a ơ a u u ù u u o
- o a a o ► á a o a o à a y o o o → ĩ í ► ơ á e y e a ào o á o e à o a ► á u u ► a à à a ơ ơ ù
- o ay y e y e a u o a o o a u u o o u y o o e a u y o o e o u o o a e o e o e u ► o e ► o e ► ou e o o ea u
- o ► o e o o y e ► o e a o e u o a e a e e a o y e
- a u e a y ► y u u u u a a eu o o a o y ơ e e e a o A u e a e a y y o o e e o u e a a o o a a e a e o e u o a o o e o e u e o e a e a e a o e e e a e e e a a au e o o o o e u o e e e o o o e o e e a a e a e a e a o e o a a u e o o o e o e u e e e u o y
- a e a e ee ea e a eu e oo e oo e u eo e o a o ou a u o e o o y ee a e o ► e á á u à uy ĩa í a á ay í ► á y uy á y à ào o e ► u ĩ u a ào á ► ù u u ú y u u u áo a ơ u a u ► u á ì ù
- A u ơ e o ► o a a A ► A e a ► o e y e e u o a o a a o a a y u u e o y y o y e o a e o e u o a a e e a e o u u a o e y o y ou e o e o e y a e y o e y ► á á u à e o á y u u ► u ĩ u ơ à í ơ e o ► u ù á ù ay u á ù u ► ơ e o ĩ á ù à áy à áy
- a a a y a o o o a o a e y e ► ĩ a o a e y e ► ù à o e a y ĩa ĩ a o e à o e o a e u ► á u á u u ào u u ► ù u o u u à u a ► o í ơ í à u á ĩ uy ơ y u ù eo u a
- a y a o o o a o a e y e ► u ù á ù à o u u ► u o o ù ù áy u y ù u ù ► o o à o o a y ► o a e y e o u o ► o e o a e y e o o
- a o o o o a y a u a a e y e ► Glutaraldehyde: chứa 2 nhóm Aldehyde=> tác động rất nhanh làm biến đổi màng protein của virus, vi khuẩn, nấm mốc và cả với bào tử của vi trùng. ► Cocobenzyl dimenthyl ammonium chloride: gây tác động với enzym của vi khuẩn, nấm => ngăn cản quá trình sinh tổng hợp. Phân huỷ màng phospholipid của các virus.
- a u u o o o oa o o o o o o o a o a a o
