Bài giảng Thủy văn công trình - Vũ Thị Minh Huệ

Nội dung text: Bài giảng Thủy văn công trình - Vũ Thị Minh Huệ

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI BỘ MÔN THỦY VĂN TÀI NGUYÊN NƯỚC Giảng viên: Vũ Thị Minh Huệ Thời gian : 3 tín chỉ
2. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình Thủy văn công trình – NXB Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, 2008. 2. Engineering Hydrology: Principles and Practices Victor M. Ponce – Prentice Hall, 1994.-0133154661.
3. Chương 1: Giới thiệu chung Chương 2: Các nguyên lý thủy văn Chương 3: Phân tích tần suất và phân tích tương quan Chương 4: Tính toán các đặc trưng thủy văn thiết kế Chương 5: Điều tiết dòng chảy bằng hồ chứa
4. CHƯƠNG I. GIỚI THIỆU CHUNG I. Khái niệm chung: 70% cơ thể người là nước. Còn trái đất chiếm bao nhiêu % là nước? Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Miinh Huệ - ĐHTL
5. Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
6. Thủy văn là • Sự xuất hiện môn khoa học • Vòng tuần hoàn • Sự phân bố trái đất. N/c về • Các đặc tính hóa lý các loại nước • Sự liên hệ với các sinh vật trên trái đất sống • Sử dụng các nguyên tắc thuỷ văn Thủy văn giải quyết các vấn đề kỹ thuật. • Thiết lập các mối quan hệ xác công trình là 1 định không gian, thời gian, theo khoa học trái mùa, theo năm, theo vùng, hoặc các biến đổi mang tính địa lý đất ứng dụng. của nước. Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
7. II. Vòng tuần hoàn nước: Chương I.Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
8. Khuếch tán hơi Khí nước Tầng ngậm quyển nước Sông, Thảm Các giai hồ, suối thực vật đoạn vận Sự Bốc hơi thăng chuyển Băng hoa Đất hơi nước tuyết Bề mặt đất Bốc thoát hơi Lòng Thấm đất ra Thực Sông, xuống Thoát suối, Mao vật suối, hồ các Dc Mưa Thấm từ lòng hồ, dẫn lên xuống ra đại tầng ngầm đất sông và lòng đất mặt đất dương ngậm ngược nước lại Các giai đoạn vận chuyển chất lỏng Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
9. Phương trình cân bằng nước toàn cầu Phương trình cân bằng nước của Phương trình cân bằng nước mặt: nước mặt và nước ngầm: S = P – (E+T+I+Q) (1-2) S= P – (E+T+G+Q) (1-1) Trong đó: Trong đó: I : thấm hoặc các biểu thức khác ở thời đoạn S: thay đổi lượng trữ trước P: mưa Giả thiết S = 0 (không có sự thay đổi lượng E: bốc hơi trữ trong một đơn vị thời gian), phương trình T: bốc thoát hơi (1-2) khi đó trở thành: G: dòng chảy ngầm ra khỏi lưu vực Q: dòng chảy mặt Q=P-L (1-3) Trong đó L là tổn thất, bằng tổng của bốc hơi, thoát hơi, thấm Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
10. • III.Nhiệm vụ môn học thủy văn công trình: Các phương Cung cấp kiến Phương pháp pháp tính toán thức cơ bản về tính toán cân các đặc trưng sự hình thành Các phương bằng nước trong TVTK phục vụ dòng chảy sông pháp đo đạc và hệ thống, đặc QH, TK và Thi ngòi, lưu vực, thu thập tài liệu biệt là cân bằng công HT CTTL, quá trình hình thủy văn nước đối với hệ GT và các công thànhdòng chảy thống hồ chứa trình xây dựng sông ngòi nước khác Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
11. III. Đặc điểm của hiện tượng thủy văn: Các hiện tượng thủy văn là kết quả tác động cuả nhiều nhân tố tự nhiên Các yếu tố khí tượng Các nhân tố mặt đệm Dòng chảy sinh ra trên mặt đất phụ thuộc: Các yếu tố khí Điều kiện địa Thảm thực vật, hậu hình địa chất thổ nhưỡng v v Y = f(X, Z) (1-4) Trong đó: •X là tập hợp các yếu tố khí tượng, khí hậu tham gia vào sự hình thành dòng chảy sông ngòi: Mưa bốc hơi, gió •Z là tập hợp các đặc trưng mặt đệm tác động lên sự hình thành dòng chảy sông ngòi: : diện tích lưu vực, độ dốc lưu vực, điều kiện địa hình, địa chất, lớp phủ thực vật Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
12. III. Đặc điểm của hiện tượng thủy văn: • Mang tính ngẫu nhiên: – Phụ thuộc chủ yếu vào sự biến đổi ngẫu nhiên của nhóm nhân tố khí hậu, khí tượng. • Mang tính tất định: – Sự thay đổi có chu kỳ của các xu thế bình quân theo thời gian: chu kỳ một năm (mùa lũ, mùa kiệt); chu kỳ nhiều năm (nhóm năm ít nước, nhóm năm nhiều nước). – Tính quy luật biểu thị quan hệ vật lý của các nhân tố ảnh hưởng (X, Z) đến các đặc trưng dòng chảy Y. – Tính địa đới của các hoạt động khí hậu, khí tượng tổ hợp với những hình thế mặt đệm tương đối ổn định của từng khu vực trên lãnh thổ, dẫn đến tính phân vùng rõ rệt của hiện tượng thủy văn. Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
13. IV. Các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu Phân tích Thống kê xác nguyên nhân suất hình thành PP Phân tích PP Tổ hợp PP Lưu vực căn nguyên địa lý tương tự Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
14. CÂU HỎI THẢO LUẬN 1. Phân biệt khái niệm về Thủy văn và Thủy văn công trình 2. Vòng tuần hoàn nước là gì? Sơ đồ mô tả tuần hoàn nước và phương trình cân bằng nước toàn cầu. 3. Các phương pháp nghiên cứu Chương I. Giới thiệu chung Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL