Biện pháp giáo dục tính thủ lĩnh cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Nội dung text: Biện pháp giáo dục tính thủ lĩnh cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

1. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ái Loan ___ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TÍNH THỦ LĨNH CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI NGUYỄN THỊ ÁI LOAN* TÓM TẮT Tính thủ lĩnh giúp trẻ luôn tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp; nhanh nhẹn, linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động tập thể; có sức ảnh hưởng đối với bạn bè, những người xung quanh và có khả năng lãnh đạo. Bài viết nêu những biểu hiện của tính thủ lĩnh, đồng thời đề xuất một số biện pháp giáo dục tính thủ lĩnh cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Từ khóa: tính thủ lĩnh, biện pháp giáo dục tính thủ lĩnh cho trẻ 5-6 tuổi. ABSTRACT Methods for educating the leadership for kindergarten children of 5-6 years old The leadership in children helps them become confident and brave in communications; agile, flexible and creative in group activities, influential among friends and the people around as well as able to lead others. The article presents some indications of leadership, as well as suggests some methods for educating leadership for kindergarten children of 5-6 years old. Keywords: leadership, methods for educating the leadership for kindergarten children of 5-6 years old. 1. Đặt vấn đề tạo ra một vòng ảnh hưởng tới những Ngày nay, khoa học kĩ thuật phát người xung quanh mình. Vì thế, người triển như vũ bão đòi hỏi con người phải lớn cần phát hiện sớm khả năng này của tự trang bị cho mình những kĩ năng để trẻ và giáo dục trẻ theo chiều hướng đúng sống và làm việc hiệu quả. Trong đó, kĩ đắn nhất để có thể giúp trẻ tự tin, cải năng lãnh đạo là kĩ năng có thể giúp con thiện kĩ năng giao tiếp, biết cách xác định người sớm thành công trong tương lai, điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, giúp con người làm chủ cuộc sống, có biết lãnh đạo bản thân và lãnh đạo người trách nhiệm trong công việc và luôn biết khác. giúp đỡ người khác. Muốn trở thành một Ở lứa tuổi mẫu giáo 5-6 tuổi, tính nhà lãnh đạo giỏi, thì ngay từ lứa tuổi thủ lĩnh biểu hiện rõ nét qua vui chơi, học mầm non, trẻ cần được rèn luyện và phát tập, lao động, cho nên cần phải xác định huy tố chất lãnh đạo. Tính thủ lĩnh là biểu rõ thủ lĩnh tích cực và thủ lĩnh tiêu cực để hiện cơ bản của tố chất lãnh đạo. Người có hướng bồi dưỡng và giáo dục. Bởi có có tính thủ lĩnh là người luôn biết lập kế thể, ban đầu trẻ đã có tính thủ lĩnh, nhưng hoạch, biết khởi xướng trong các hoạt khi được cô giáo, bạn bè yêu mến, vị nể, động, biết giúp đỡ và dẫn dắt người khác, lâu dần trẻ sẽ tự mãn, kiêu căng, hống hách, tham lam, ích kỉ và cả bắt nạt bạn. Và như thế, tính thủ lĩnh của trẻ đã trở * HVCH, Trường Đại học Sư phạm TPHCM thành tiêu cực. Vì vậy, giáo viên cần phải 77
2. Ý kiến trao đổi Số 57 năm 2014 ___ theo dõi và rèn luyện tính thủ lĩnh cho năng lực, biết dẫn dắt và giúp đỡ người trẻ. Nếu trẻ tiềm ẩn khả năng thủ lĩnh khác, có khả năng chỉ huy, được mọi nhưng giáo viên thường áp đặt, làm hộ, người tín nhiệm và suy tôn. làm thay trẻ, không cho trẻ cơ hội thể Với trẻ mầm non, thủ lĩnh của một hiện mình thì sẽ dập tắt khả năng thủ lĩnh nhóm xuất hiện khi đứa trẻ đó luôn biết của trẻ. Đó là điều đáng tiếc cho một nhà khởi xướng trong các hoạt động, biết dẫn lãnh đạo tương lai. dắt các bạn trong lớp và được các bạn Hiện nay ở Việt Nam, việc rèn yêu mến bầu làm “thủ lĩnh”. Nghiêng về luyện tính thủ lĩnh cho trẻ là một nhu cầu nghiên cứu hoạt động chơi của trẻ em, mang tính thời đại. Bởi xã hội hiện đại Mukhina đã đề cập “tính chất của các luôn cần những con người tiên phong, có mối liên hệ qua lại hiện thực giữa các em tính quyết đoán, dám nghĩ, dám làm, biết trong trò chơi, trên một mức độ đáng kể hợp tác, biết khởi xướng trong mọi hoạt phụ thuộc vào những hành vi của các động, biết lập kế hoạch, mục tiêu cho bản “thủ lĩnh”, phụ thuộc ở chỗ chúng dùng thân cũng như trong hoạt động tập thể. những biện pháp nào để bắt các bạn thực 2. Giải quyết vấn đề hiện những yêu cầu của mình. Trong một 2.1. Thế nào là tính thủ lĩnh? số trường hợp, có thể đó là những đứa trẻ Về khái niệm tính thủ lĩnh, một số được ưa thích nhất trong nhóm, những tác giả quan niệm như sau: đứa trẻ biết thỏa thuận với các bạn cùng Theo Vũ Dũng: “Thủ lĩnh là những tuổi, biết tính đến những nguyện vọng người có năng lực và uy tín trong nhóm” của các bạn, biết giải quyết những nghi [1]. ngờ xuất hiện trong nhóm. Trong một số Trần Quốc Thành và Nguyễn Đức trường hợp khác, “thủ lĩnh” thường là Sơn quan niệm: “Thủ lĩnh là người cầm những đứa trẻ bắt nạt những đứa khác, đầu một nhóm không chính thức. Thủ thích chỉ huy, thích ra lệnh, có khi còn lĩnh xuất hiện do yêu cầu của nội bộ dùng đến cả sức mạnh thể lực” [3, tr.84]. nhóm tự phát - mọi người tự áp đặt vào” Nguyễn Ánh Tuyết đã thấy được [4]. vai trò thủ lĩnh của trẻ trong hoạt động Ngô Công Hoàn đã viết: “Khái vui chơi và cho rằng: “Đó là đứa trẻ được niệm thủ lĩnh gắn liền với các đặc điểm các bạn tôn sùng và vị nể nhất, vì nó tâm lí cá nhân của người đứng đầu nhóm. thường có nhiều sáng kiến và khả năng tổ Do các thành viên trong nhóm suy tôn” chức trò chơi; nó chỉ huy việc phân các [2]. vai và hướng dẫn hành động cho những Theo Bách khoa toàn thư đứa trẻ khác. Em “thủ lĩnh” thường nhận Wikipedia: “Thủ lĩnh là tổ chức một vai chính vì vai chính có quyền lợi nhất” nhóm những người để đạt mục tiêu [5, tr.265]. chung” [7]. 2.2. Biểu hiện tính thủ lĩnh của trẻ Có thể nói, thủ lĩnh là người đứng 2.2.1. Tự tin đầu các nhóm nhỏ, là người có uy tín và Biểu hiện đầu tiên của tính thủ lĩnh 78
3. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ái Loan ___ là sự tự tin. Tự tin là một phẩm chất nhân hiện được cảm xúc và thường hay đề cách, là sự tin tưởng vào năng lực của xướng động tác cho các bạn múa theo, bản thân. Một đứa trẻ tự tin là một đứa luôn nảy ra ý tưởng để chế lời bài hát, trẻ luôn có ý chí và tính kiên định, không giai điệu múa mà không thích bắt chước lùi bước trước những khó khăn, biết vượt bạn. qua những trở ngại và thử thách, mạnh Trong hoạt động vui chơi, tính sáng dạn tham gia các hoạt động. Trẻ mẫu tạo của trẻ thể hiện qua việc lựa chọn vai giáo 5-6 tuổi thể hiện sự tự tin qua nhiều chơi, bạn cùng chơi, nội dung chơi, thỏa hoạt động như: vui chơi, học tập, lao thuận luật chơi và nguyên tắc trong trò động, tham gia các lễ hội Ở hoạt động chơi. Bạn nào có ý tưởng mới lạ, độc nào trẻ cũng luôn mạnh dạn đưa ra ý đáo, luôn có sáng kiến trong khi chơi kiến, chủ động bàn bạc trao đổi, thảo luận thường luôn được bạn bè yêu mến và với bạn trước khi thực hiện ý tưởng. chọn làm thủ lĩnh cho nhóm mình. Sự tự tin giúp trẻ mạnh dạn trước 2.2.3. Luôn biết dẫn dắt và giúp đỡ người đám đông, thích thể hiện vai trò chỉ huy khác trước tập thể, có nhiều sáng kiến trong Đây được xem là yếu tố cần thiết khi chơi cùng bạn, nhanh nhẹn, linh hoạt của một thủ lĩnh. Trẻ có thể giúp bạn xây khi thực hiện nhiệm vụ người lớn giao dựng công trình dang dở, giúp bạn bê cho và không e dè trước những thử thách. chồng sách, trải nệm, trải khăn bàn Sự 2.2.2. Sáng tạo giúp đỡ này diễn ra một cách tự nhiên mà Một đứa trẻ có tính thủ lĩnh là một không hề có sự tác động hay nhắc nhở đứa trẻ sáng tạo. Đó là những biểu hiện của giáo viên. luôn thích tìm tòi, khám phá, có sáng Ngoài ra, trẻ còn biết chỉ huy, đề kiến, luôn tạo ra cái mới, cái độc đáo xướng khi chơi, khi học tập hoặc lao trong các hoạt động. Tính sáng tạo có động tự phục vụ. Chẳng hạn: trong hoạt được là nhờ vốn sống, kinh nghiệm động vui chơi, trẻ là người phân vai chơi phong phú, nền tảng kiến thức, kĩ năng cho các bạn và đề xướng nội dung trò đa dạng đã giúp trẻ thể hiện cái mới, sáng chơi. Khi hoạt động nhóm trong trò chơi tạo trên nền tảng cái cũ. học tập, trẻ thường nêu lên ý tưởng và Tính sáng tạo của trẻ được thể hiện mạnh dạn phân công công việc cho từng trong hoạt động nghệ thuật như: kể bạn. Hay trong các hoạt động lao động tự chuyện, vẽ, nặn, ca hát, vận động theo phục vụ, trẻ phân công bạn nào xếp nệm, nhạc Với hoạt động vẽ, nặn, xé dán, bạn nào trải khăn bàn, bạn nào chồng tính sáng tạo của trẻ biểu hiện khi trẻ có ý ghế và tất cả những công việc trên các tưởng phong phú, mới lạ, không bắt bạn của trẻ đều vui vẻ thực hiện dưới sự chước theo khuôn mẫu, độc lập trong khi phân công của “thủ lĩnh”. Dĩ nhiên, thủ thực hiện mà không cần sự giúp đỡ của lĩnh đó luôn được bạn bè yêu mến, vị nể. cô hay bạn. Hay trong hoạt động múa hát, 2.2.4. Giao tiếp tốt trẻ luôn thích hát múa đúng giai điệu, thể Tính thủ lĩnh còn được thể hiện khi 79
4. Ý kiến trao đổi Số 57 năm 2014 ___ đứa trẻ có khả năng giao tiếp tốt. Nghĩa động đúng, đâu là hành động sai nên việc là biết lắng nghe người đối diện và biết cùng nhau hành động là điều không thể chia sẻ cảm xúc với người khác, luôn tự tránh khỏi. Bên cạnh đó, khi đông trẻ, tin, dạn dĩ trước tập thể, có ý thức về giá giáo viên không thể quán xuyến và quan trị bản thân, có mối quan hệ tốt với mọi tâm hết từng trẻ nên việc bỏ sót hay người xung quanh, mạnh dạn phát biểu ý không phát hiện ra những thủ lĩnh cũng kiến trong giờ học, nêu lên ý tưởng trong có thể xảy ra. Đôi khi, giáo viên có phát giờ chơi, chỉ huy bạn trong hoạt động hiện ra thủ lĩnh nhưng vì quá đông trẻ nhóm nên thường thờ ơ, không quan tâm, Khả năng giao tiếp của trẻ tốt còn thường hay áp đặt trẻ trong quá trình thể hiện ở việc biết diễn đạt ngôn ngữ chơi, ấn định trẻ nào chơi vai nào, chơi mạch lạc, trôi chảy, tạo được ấn tượng góc nào mà không để trẻ tự do lựa chọn với bạn bè và mọi người xung quanh; biết theo ý thích. Rõ ràng, điều đó đã làm đặt ra câu hỏi trong giao tiếp, biết cách giảm đi cơ hội thể hiện mình của trẻ, dần nói chuyện một cách logic, rõ ràng và dần trẻ sẽ không còn tích cực, tự tin, chủ biết thuyết phục người khác đồng ý theo động trong học tập, vui chơi. Với thực quyết định của mình. Ngôn ngữ đóng vai trạng trên, thiết nghĩ nếu có biện pháp tác trò quan trọng trong việc phát triển tư động phù hợp, tính thủ lĩnh của trẻ sẽ duy, hình thành và phát triển nhân cách, được duy trì và phát huy cho đến lớn. là công cụ để trẻ giao tiếp, vui chơi, học Dưới đây là một số biện pháp tiêu biểu. tập. 2.3.1. Giao nhiệm vụ 2.3. Làm thế nào để phát huy tính thủ Giao nhiệm vụ giúp trẻ nhận ra lĩnh cho trẻ? trách nhiệm của bản thân đối với người Tính thủ lĩnh của trẻ nếu được nuôi thân và bạn bè. Giao nhiệm vụ cũng là dưỡng và rèn luyện thì trong tương lai trẻ một cách giúp trẻ cảm thấy mình được sẽ sớm trở thành một nhà lãnh đạo thành tôn trọng và được đối xử như một người công. Thế nên giáo viên và cha mẹ cần lớn thực thụ. Từ đó, trẻ cảm thấy tự tin, phải quan tâm và giáo dục một cách khoa hứng thú và quyết tâm thể hiện nhiệm vụ học, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của cho tới cùng để được người lớn khen và trẻ. Với thực tế ở Việt Nam hiện nay, các tin tưởng. Tuy nhiên, người lớn khi giao trường mầm non đa số là quá tải, sỉ số trẻ nhiệm vụ cho trẻ cũng không nên quá trong một lớp thường rất đông nên rất xem trọng kết quả mà nên chú ý tới cả khó khăn cho giáo viên mầm non trong quá trình trẻ làm như thế nào. Chẳng hạn quá trình rèn luyện và phát huy tính thủ ở lớp, giáo viên yêu cầu trẻ hoàn thành lĩnh. Bởi lẽ, khi đông trẻ, mọi hoạt động nhiệm vụ nào đó trong một khoảng thời diễn ra rất phức tạp, trẻ hay bắt chước gian nhất định, như: ăn trong bao lâu, nhau. Cho nên, nếu có sự xuất hiện của chơi trong bao lâu, sắp xếp đồ chơi trong thủ lĩnh tiêu cực sẽ dễ dẫn đến hiện tượng bao lâu Đồng thời cũng nên giao yêu a dua. Trẻ không phân biệt đâu là hành cầu cho từng tổ hoàn thành công việc nào 80
5. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ái Loan ___ đó. Ví dụ: Tổ Ong Vàng trải nệm, tổ hiểm. Vậy bây giờ mình sẽ làm thế nào?” Kiến Nâu lau bàn, tổ Nhím Xinh chồng Trẻ nêu ý kiến: “Thưa cô, con sẽ xây cầu ghế Và khi đó, trong tổ sẽ xuất hiện vượt dành cho người đi bộ ạ”. Cô động thủ lĩnh phân công nhiệm vụ cho từng viên: “Đó là một ý tưởng rất hay, vậy con bạn, đề xướng kế hoạch và thảo luận sẽ xây như thế nào?” Trẻ trả lời với nhiều nhóm để đưa ra kết luận cho nhóm. ý tưởng khác nhau. Và cuối cùng, cô Khi ở nhà, cha mẹ nên giao cho trẻ chọn một giải pháp hay nhất. Sau đó, trẻ những nhiệm vụ vừa sức: xếp quần áo bắt tay vào việc xây cầu vượt dành cho của trẻ, xếp dép, xếp sách vở lên kệ người đi bộ. hay lập một kế hoạch cho một chuyến đi Việc tạo cơ hội cho trẻ không đồng chơi dã ngoại, lập kế hoạch cho các bữa nghĩa với việc phải làm thay trẻ mà nên ăn, bữa tiệc sinh nhật của bé, của anh chị để trẻ tự giải quyết. Chẳng hạn người lớn bé, của ba mẹ bé để bé có tinh thần không nên can thiệp vào những xích trách nhiệm với người thân, với bạn bè và mích giữa trẻ với bạn bè mà nên để trẻ tự những người xung quanh. Thông qua kế cư xử và nghĩ ra cách giải quyết. Chẳng hoạch, trẻ biết nên làm việc gì trước, việc hạn: “Cô ơi, bạn Minh không chơi với gì sau, sắp xếp công việc cho hợp lí, để con”, “Mẹ ơi, chị Trúc đánh con, nói con khi bắt tay vào công việc trẻ sẽ thực hành là đồ ích kỉ” Trong những tình huống dễ dàng và khoa học. như thế, người lớn cần kiên quyết không 2.3.2. Tạo cơ hội cho trẻ giải quyết vấn đề xen vào mà nên để trẻ tự quyết định. Vì Muốn rèn khả năng ứng xử linh như thế trẻ sẽ không ỷ lại, không có ý hoạt, khả năng giải quyết vấn đề nhanh nghĩ dựa dẫm mà phải tự mình biết cách nhẹn, giáo viên là người nên tạo cơ hội ứng xử với bạn bè sao cho hòa đồng, vui cho trẻ trải nghiệm với những tình huống vẻ, đoàn kết. có vấn đề để trẻ luôn chủ động tích cực. Cần đặt ra cho trẻ những tình huống Và trong quá trình trẻ giải quyết tình như: Chúng ta đang bị đắm tàu trên 1 hòn huống, vốn kinh nghiệm còn nghèo nàn, đảo và chúng ta phải tìm cách sống sót hạn hẹp, nên cần có sự hướng dẫn, giúp cho đến khi có người đến giúp đỡ. Phải đỡ của giáo viên. Chẳng hạn: tìm ra cách nào để có thực phẩm để ăn, Trong hoạt động vui chơi, ở góc bảo vệ mình trước con vật hung dữ và xây dựng, trẻ xây xong bệnh viện trong cách sống với người dân bản xứ. Cho trẻ thời gian rất nhanh và ngồi ngắm công 10 phút để mỗi cá nhân quyết định làm trình của mình. Còn rất nhiều thời gian thế nào nếu trẻ là một thuyền trưởng và nhưng trẻ không tiếp tục làm nữa. Cô tàu bị đắm. Sau đó mỗi trẻ sẽ chia sẻ ý giáo đến: “Các bạn xây gì mà đẹp thế?” tưởng đó cho bạn bè và tìm ra ý tưởng Trẻ trả lời: “Con xây bệnh viện”. Cô giáo nào khả thi nhất để bắt đầu chuyến phiêu gợi ý: “Ồ, bệnh viện này xây sát đường lưu thú vị. [6] quốc lộ như thế này, nếu người đi bộ ở 2.3.3. Làm giàu vốn sống, vốn kinh bên kia đường qua bệnh viện sẽ rất nguy nghiệm cho trẻ 81
6. Ý kiến trao đổi Số 57 năm 2014 ___ Các hoạt động trẻ tham gia sẽ là mạnh dạn khi tiếp xúc với mọi người hiệu quả nếu như vốn sống vốn kinh xung quanh cũng như hình thành khả nghiệm của trẻ đa dạng, phong phú. năng dạn dĩ trước đám đông và dám thể Chẳng hạn như trong trò chơi, nếu trẻ có hiện mình trước tập thể. vốn sống, vốn kinh nghiệm phong phú thì 3. Kết luận trò chơi của trẻ diễn ra hấp dẫn, lôi cuốn Tính thủ lĩnh của trẻ mẫu giáo 5-6 bạn cùng chơi. Còn nếu vốn kinh nghiệm tuổi là một phẩm chất quan trọng của của trẻ nghèo nàn thì trò chơi sẽ khô nhân cách, là thể hiện sự tự ý thức và nhu cứng, chủ đề chơi cứ lặp đi lặp lại hàng cầu tự khẳng định mình, thể hiện khả ngày không có gì mới làm cho trẻ mất năng tự lập, tự điều chỉnh bản thân và hứng thú, dễ chán nản và dễ bỏ dở giữa biết khởi xướng trong các hoạt động, chừng. luôn biết giúp đỡ, lắng nghe và chia sẻ Trẻ có nhiều vốn sống, vốn kinh với người khác. Trẻ có tính thủ lĩnh nếu nghiệm sẽ là điều kiện cần thiết để phát được quan tâm và giáo dục thì trẻ sẽ phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo trong trò triển tốt về mặt nhân cách cũng như rèn chơi cũng như trong các hoạt động học cho trẻ khả năng tư duy, sáng tạo trong tập. Vốn sống, vốn kinh nghiệm càng cách giải quyết vấn đề. Trẻ mẫu giáo 5-6 nhiều trẻ càng có nhiều ý tưởng để phát tuổi là lứa tuổi chuẩn bị bước vào trường triển chủ đề chơi, nội dung chơi và trong phổ thông, sắp thực hiện những công việc các hoạt động khác ở trường mầm non. như một người học sinh thực thụ, nên Chính vì thế, việc lĩnh hội kinh nghiệm việc điều chỉnh hành vi cá nhân, khả và kiến thức được thực hiện thông qua năng thỏa thuận, hợp tác với bạn trong nhiều con đường như giao tiếp với thế nhóm, khả năng đề xướng trong các hoạt giới xung quanh, thông qua các giờ hoạt động cũng như sự tự tin, mạnh dạn thể động có chủ đích và ở mọi lúc mọi nơi hiện mình, thuyết phục người khác là với nhiều hình thức như trò chuyện, trải điều rất cần thiết khi trẻ bước vào lớp 1 nghiệm, quan sát để kích thích óc tò mò, và các bậc học sau này. Nếu trẻ được thích khám phá của trẻ, từ đó tư duy của giáo dục tính thủ lĩnh tốt thì lớn lên trẻ có trẻ phát triển đồng nghĩa với việc phát thể lãnh đạo người khác hoặc sẽ trở thành triển khả năng sáng tạo. Xem tranh ảnh, một nhà lãnh đạo thành công trong tương nghe kể chuyện về những câu chuyện nào lai. Vậy nên, giáo dục tính thủ lĩnh cho đó có nội dung về bạn bè trong nhóm, về trẻ 5-6 tuổi là một nhu cầu cần thiết trong những thủ lĩnh trong nhóm chơi. Bên xã hội hiện đại, bởi trước khi muốn lãnh cạnh đó, cho trẻ xem phim hoặc gặp gỡ đạo người khác, trẻ phải là người biết những nhân vật thiếu nhi nổi tiếng, có lãnh đạo bản thân mình, biết sống có sức ảnh hưởng lớn để trẻ có dịp tiếp xúc, trách nhiệm không những với bản thân trò chuyện và rèn cho trẻ lòng tự tin, mình mà còn với gia đình và xã hội. 82
7. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Thị Ái Loan ___ TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Vũ Dũng (chủ biên) (2000), Tâm lí học xã hội, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 2. Ngô Công Hoàn (1997), Tâm lý học xã hội trong quản lí, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. 3. Mukhina (1980), Tâm lí học mẫu giáo, tập II, Nxb Giáo dục. 4. Trần Quốc Thành, Nguyễn Đức Sơn, Tâm lí học xã hội, Nxb Đại học Sư phạm. 5. Nguyễn Ánh Tuyết (chủ biên), Nguyễn Như Mai, Đinh Kim Thoa (2006), Tâm lí học trẻ em lứa tuổi mầm non (từ lọt lòng đến 6 tuổi), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. 6. 10904.html 7. (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 13-3-2014; ngày phản biện đánh giá: 24-3-2014; ngày chấp nhận đăng: 08-4-2014) TỰ HỌC TỰ BỒI DƯỠNG – MỘT GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO (Tiếp theo trang 76) TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2005), Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lí và giáo viên mầm non hè. 2. Đăng Quốc Bảo, Trần Quốc Thành (2008), Một số vấn đề về quản lí giáo dục và lí luận dạy học đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo. 3. Phạm Mạnh Hùng, Trần Thị Ngọc Trâm (2009), Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lí và giáo viên mầm non năm học 2009 - 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo. 4. Nguyễn Cảnh Toàn (1997), Khơi dậy tiềm năng sáng tạo, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 5. Trường Cao đẳng Sư phạm Mẫu giáo Trung ương I (2004), Chuyên đề bồi dưỡng đổi mới chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non, Bộ Giáo dục và Đào tạo. (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 19-3-2014; ngày phản biện đánh giá: 28-3-2014; ngày chấp nhận đăng: 08-4-2014) 83