Giáo trình Kế toán tài chính 3 - Lê Thị Minh Châu

Nội dung text: Giáo trình Kế toán tài chính 3 - Lê Thị Minh Châu

1. KẾ TOÁN TÀI CHÍNH – HP 3 MỤC TIÊU
   Người học có thể: CHỨNG TỪ - SỔ KẾ TOÁN
   Hiểu về các yếu tố trong một hệ thống kế toán BÁO CÁO TÀI CHÍNH thực: chứng từ, sổ kế toán, báo cáo kế toán;
   Có kỹ năng thực hiện các bước công việc trong TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN một quy trình kế toán cơ bản: lập chứng từ; mở sổ, ghi sổ kế toán; lập các BCTC, BC thuế;
   Hình dung về hệ thống kế toán và tổ chức GV: Lê Thị Minh Châu công tác kế toán trong doanh nghiệp để có thể sẵn sàng làm việc và tổ chức công việc trong trong môi trường đó;
   Biết khai thác các kênh thông tin để cập nhật kiến thức đáp ứngGV: Leyêu Thi Minh cầuChau công việc. 2 NỘI DUNG Tài liệu học tập
   Bài giảng của GV, các bài tập
   Chương 1: Chứng từ kế toán
   Các văn bản pháp quy về các nội dung liên quan
   Chương 2: Sổ kế toán và các hình thức kế
   Các mẫu chứng từ, sổ, báo cáo để thực hành toán
   Các web site chuyên ngành:
   Chương 3: Báo cáo thuế (Chuyển sang
   Bộ tài chính (mof.gov.vn) môn Kế toán và lập báo cáo thuế)
   Tổng cục thuế (gdt.gov.vn)
   Hội Kế toán
   Chương 4: Hệ thống báo cáo tài chính
   Web kế toán
   Chương 5: Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp GV: Le Thi Minh Chau 3 GV: Le Thi Minh Chau 4 1
2. Chương 1 CHỨNG TỪ KẾ TOÁN Hệ thống thông tin kế toán
   Quy trình kế toán HOẠT ĐỘNG Các quyết định kinh tế Người ra SXKD quyết định
   Chứng từ kế toán: Yêu TT
   Ý nghĩa, vai trò của chứng từ kế toán Dữ cầu đã liệu TT
   Phân loại chứng từ kế toán xử lý HỆ THỐNG KẾ TOÁN
   Tìm hiểu quy định pháp lý về chứng từ kế toán
   Thực hành chứng từ kế toán: Xử lý: Cung cấp Đo lường:
   Lập một số chứng từ KT thông dụng Phân loại, thông tin : Thu thập
   Kiểm tra chứng từ Sắp xếp, Báo cáo dữ liệu kế toán
   Phân loại chứng từ Lưu trữ
   Lưu trữ chứng từ GV: Le Thi Minh Chau 5 GV: Le Thi Minh Chau 6 Quy trình kế toán CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
   Ý nghĩa của chứng từ kế toán Nghiệp vụ Chứng Sổ
   Phân loại chứng từ kế toán kinh tế BáoBáo cáo cáo phát sinh từ Sách
   Tìm hiểu quy định pháp lý về chứng từ KT
   Thực hành chứng từ KT:
   Lập một số chứng từ KT thông dụng °Quá trình thu thập và xử lý thông tin
   Kiểm tra chứng từ °Quá trình tập hợp và lưu trữ dữ liệu
   Phân loại chứng từ °Quá trình kiểm soát nghiệp vụ
   Lưu trữ chứng từ GV: Le Thi Minh Chau 7 GV: Le Thi Minh Chau 8 2
3. Ýù nghĩa của chứng từ kế toán Phân loại chứng từ kế toán Phiếu chi Chứng Chứng từ mệnh 1 từ gốc lệnh 2 Bắt buộc
   Ý nghĩa pháp lý Chứng từ CHỨNG chấp
   Ý nghĩa về mặt quản lý TỪ hành NN
   Ý nghĩa về mặt kế toán Hướng dẫn Chứng từ tổng hợp GV: Le Thi Minh Chau 9 Chứng từ gốc Chứng từ gốc
   Phân loại theo nội dung nghiệp vụ:
   Tính pháp định :
   Chứng từ về lao động tiền lương
   Chứng từ bắt buộc
   Chứng từ về hàng tồn kho
   Chứng từ về bán hàng
   Chứng từ hướng dẫn
   Chứng từ về tiền tệ
   Hình thức vật chất của chứng từ:
   Chứng từ về TSCĐ
   Chứng từ bằng giấy
   
   Chứng từ điện tử 3
4. Thí dụ Các yếu tố cơ bản của chứng từ gốc 1
   Tên gọi và số hiệu của chứng từ kế toán Trong mỗi loại nghiệp vụ dưới đây, loại
   Ngày, tháng, năm lập chứng từ kế toán chứng từ nào được sử dụng? Nội dung
   Tên, địa chỉ, mã số thuế (nếu có) của đơn vị hoặc cá nhân lập chứng từ cần thể hiện trong từng chứng từ?
   Tên, địa chỉ, mã số thuế (nếu có) của đơn vị hoặc cá - Nhân viên thu mua tạm ứng tiền mặt nhân nhận chứng từ - Nhân viên thu mua thanh toán tạm ứng
   Nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh - Xuất kho vật liệu dùng cho sản xuất
   Số lượng, đơn giá và số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính ghi bằng số; tổng số tiền ghi bằng chữ. - Bán thành phẩm phân xưởng 1 chuyển
   Chữ ký, họ và tên của người lập, người duyệt chứng sang chế biến ở phân xưởng 2 từ và những người có liên quan đến chứng từ kế toán - Bán sản phẩm, hàng hóa => Giải thích ý nghĩa của từng yếu tố!! - Rút tiền từ tài khoản tiền gởi NH Thí dụ 3 Chứng từ tổng hợp Quy trình lưu chuyển chứng từ xuất kho vật liệu tại Công ty G như sau:
   Công dụng: Khi có nhu cầu sử dụng vật tư, Phân xưởng lập
   Tổng hợp số liệu từ các chứng từ gốc một liên Phiếu xin lĩnh vật tư gửi cho phòng
   Lập ra định khoản kế toán để ghi sổ kế toán Kế hoạch. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất và
   Ý nghĩa: là căn cứ trực tiếp để ghi sổ kế định mức vật tư, Phòng kế hoạch lập Phiếu toán xuất vật tư làm 2 liên, Trưởng phòng phê duyệt và giao 1 liên cho Phân xưởng đi lĩnh
   Một số loại chứng từ tổng hợp: hàng, 1 liên cho Phòng Kế toán để ghi chép.
   Chứng từ ghi sổ Sau khi phát hàng, thủ kho ghi Thẻ kho và lưu
   Bảng tổng hợp chứng từ gốc Phiếu xuất theo ngày xuất. Phòng Kế toán sau khi ghi sổ sẽ lưu Phiếu xuất theo số thứ tự. GV: Le Thi Minh Chau 15 4
5. Các yếu tố cơ bản của chứng từ CHỨNG TỪ GHI SỔ Số 01 Thí dụ tổng hợp Ngày .31 tháng 05 năm 200x 2 - Số và ngày lập chứng từ tổng hợp; Trích yếu TK đối ứng Số tiền Ghi Nợ Có chú - Nội dung tóm tắt nghiệp vụ; - Định khoản kế toán; - Số tiền phải ghi vào các tài khoản đối ứng; - Số lượng (hoặc liệt kê) chứng từ gốc đính kèm; - Họ tên, chữ ký của kế toán trưởng và người lập chứng từ tổng hợp. CHỨNG TỪ GHI SỔ Số 02 Thí dụ Ngày .31 tháng 05 năm 200x 2 Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán Trích yếu TK đối ứng Số tiền Ghi
   Xây dựng danh mục chứng từ kế toán sử Nợ Có chú dụng
   Quản lý, thiết kế, và sử dụng biểu mẫu chứng từ
   Hướng dẫn các bộ phận liên quan thực hiện đúng chế độ chứng từ kế toán
   Lập và tổ chức thực hiện quy trình lưu chuyển chứng từ
   Tổ chức xử lý chứng từ ở phòng kế toán
   Tổ chức bảo quản và lưu trữ chứng từ GV: Le Thi Minh Chau 20 5
6. Chứng từ kế toán - yêu cầu chung- Căn cứ pháp lý Biểu mẫu chứng từ
   Luật kế toán Tuân thủ quy định Nhà nước
   Đánh số trước liên tục Ngh ị đị nh 129 Bảo quản biểu mẫu
   Chế độ chứng từ KT: QĐ15/2006/QĐ-BTC Lập và lưu chuyển chứng từ
   Luật thuế GTGT và các thông tư hướng Ghi chép đầy đủ nội dung dẫn Lưu chuyển hợp lý
   Luật Thuế TNDN và các thông tư hướng Đính kèm chứng từ gốc dẫn Đánh dấu chứng từ để tránh sử dụng lại Kiểm tra trước khi ghi chép chứng từ
   Nghị định 51/2010/CP-NĐ Lưu trữ và bảo quản chứng từ GV: Le Thi Minh Chau 21
   Thông tư 153/2010/TT-BTCGV: Le Thi Minh Chau 22 Chế độ chứng từ kế toán Quy định về hóa đơn GTGT
   Nội dung và m ẫu ch ứng t ừ k ế tốn.
   Nghị định 51/2010;
   Hệ th ống bi ễu m ẫu ch ứng t ừ k ế tốn.
   Thông tư 153/2010:
   Lập ch ứng t ừ k ế tốn.
   Chương I: Hướng dẫn chung
   Chương II: Tạo và phát hành hóa đơn
   Ký ch ứng t ừ k ế tốn.
   Chương III: Sử dụng hóa đơn
   Trình t ự luân chuy ển và ki ểm tra ch ứng t ừ k ế
   Chương IV: Quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá tốn. nhân trong quản lý, sử dụng hóa đơn
   Dịch ch ứng t ừ k ế tốn ra ti ếng Vi ệt.
   Chương V: Xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn
   Chương VI: Kiểm tra, thanh tra về hóa đơn, giải quyết
   Sử d ụng,qu ản lý,in và phát hành bi ễu m ẫu khiếu nại, vố cáo vi phạm về hóa đơn ch ứng t ừ k ế tốn.
   Chương VII: Tổ chức thực hiện
   Danh m ục ch ứngGV: t Leừ Thi kMinhế Chau tốn. 23 GV: Le Thi Minh Chau 24 6
7. Thực hành lập chứng từ KT Bài tập
   Biểu mẫu
   Hợp đồng mua bán đã được thực hiện
   Cách lập:
   Các mẫu chứng từ
   Phiếu thu: căn cứ lập, chữ ký các bên liên quan
   Yêu cầu:
   Phiếu chi: căn cứ lập, sự phê duyệt, chữ ký các
   Lập các chứng từ ghi nhận việc thực hiện HĐ: bên liên quan
   Ở bên bán
   Sec: các quy định về việc sử dụng sec
   Ở bên mua
   Phiếu nhập kho
   Phiếu xuất kho
   Hóa đơn GTGT GV: Le Thi Minh Chau 25 GV: Le Thi Minh Chau 26 Kiểm tra chứng từ Kiểm tra chứng từ
   Kiểm tra trước, trong và sau khi thực hiện NV
   Bộ ctừ: Với 1 nghiệp vụ hoàn chỉnh, phân biệt:
   Phân biệt:
   Chứng từ mệnh lệnh: làm cơ sở cho các ctừ khác, chưa có giá trị ghi sổ
   Hóa đơn chứng từ hợp pháp / không hợp pháp
   Ctừ thực hiện (chấp hành): ghi nhận giao dịch đã được
   Hóa đơn chứng từ hợp lệ / không hợp lệ thực hiện, là căn cứ để ghi sổ
   Hóa đơn thật / hóa đơn giả
   Một bộ chứng từ có thể phải được ghi sổ bằng nhiều bút toán khác nhau, liên quan đến nhiều sổ KT khác
   Chứng từ có giá trị ghi sổ / không có gtrị ghi sổ nhau
   Ví dụ:
   Bộ chứng từ xuất khẩu
   Bộ chứng từ XDCB để hình thành TSCĐ GV: Le Thi Minh Chau 27 GV: Le Thi Minh Chau 28 7
8. Một số trường hợp và cách xử lý Phân loại chứng từ: đã học
   Có thể xảy ra những trường hợp sai sót Theo tính pháp lý Theo công dụng và trình tự xử lý nào? Chứng Chứng từ mệnh từ gốc
   KT xử lý như thế nào trong từng trường lệnh hợp? Bắt buộc Chứng từ CHỨNG chấp TỪ hành Hướng dẫn Chứng từ ghi sổ GV: Le Thi Minh Chau 29 GV: Le Thi Minh Chau 30 Trong thực tế: Trong thực tế: KT Phân loại CT như thế nào? Phân loại CT phục vụ ghi sổ và lưu trữ
   Mục đích:
   Phân loại CT phục vụ ghi sổ:
   Phân loại CT phục vụ ghi sổ:
   Phân loại theo nội dung
   Ghi sổ theo trình tự thời gian
   Sắp xếp theo trình tự thời gian
   Ghi sổ theo hệ thống:
   Phân loại, sắp xếp CT phục vụ lưu trữ và
   Phân loại phục vụ việc đối chiếu kiểm tra kiểm tra, tra cứu:
   Phân loại phục vụ lưu trữ và kiểm tra, tra cứu
   Có những cách phân loại, sắp xếp nào??? GV: Le Thi Minh Chau 31 GV: Le Thi Minh Chau 32 8
9. Chương 2 Bảo quản, lưu trữ chứng từ SỔ KẾ TOÁN
   Bảo quản chứng từ chưa sử dụng:
   Sổ kế toán, các loại sổ kế toán
   Mua, in chứng t ừ? Thủ tục?
   Hình thức kế toán:
   Quản lý ctừ chưa sử dụng thế nào?
   Hình thức kế toán Nhật ký chung
   Giao và kiểm soát việc sử dụng chứng từ của các bộ phận, cá nhân liên quan?
   Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái
   Bảo quản chứng từ đã qua sử dụng:
   Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
   Điều 44, 41 Luật Kế toán
   Hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ
   Một số lưu ý:
   
   Bản chính Hình thức kế toán trên máy vi tính
   Thời gian lưu trữ
   Trường hợp ctừ, tài liệu KT bị mất, bị hủy hoại GV: Le Thi Minh Chau 33 GV: Le Thi Minh Chau 34 QUY TRÌNH XỬ LÝ THÔNG TIN KT Quy trình kế toán NVKT phát Nghiệp vụ sinh được Tài Sổ Định Báo cáo kinh tế Chứng Báo cáo ghi nhận Báo cáo Báo cáo khoản khoản phát sinh từ Sách trong ctừ Sổ kế toán: thực hiện quá trình xử lý và lưu trữ dữ liệu GV: Le Thi Minh Chau 35 GV: Le Thi Minh Chau 36 9
10. Sổ kế toán - Căn cứ pháp lý Các loại sổ kế toán
    Theo phương pháp ghi chép vào sổ:
    Luật kế toán
    Sổ ghi theo trình tự thời gian
    Sổ ghi theo hệ thống
    Ngh ị đị nh 129
    Sổ liên hợp
    Chế độ sổ kế toán: QĐ15/2006/QĐ-BTC
    Theo mức độ phản ảnh các đối tượng kế toán:
    Sổ tổng hợp
    Sổ chi tiết
    Sổ kết hợp kế toán tổng hợp và chi tiết
    Theo cách tổ chức sổ:
    Sổ đóng thành quyển
    Sổ tờ rời
    Sổ điện tử GV: Le Thi Minh Chau 37 Hình thức kế toán Các hình thức kế toán
    Hình thức kế toán là việc tổ chức hệ
    Hình thức kế toán NHẬT KÝ – SỔ CÁI thống sổ kế toán:
    Hình thức kế toán NHẬT KÝ CHUNG
    Số lượng sổ
    Hình thức kế toán CHỨNG TỪ GHI SỔ
    Hình thức kế toán NHẬT KÝ CHỨNG TỪ
    Kết cấu sổ
    Hình thức kế toán TRÊN MÁY VI TÍNH
    Mối quan hệ giữa các loại sổ trong việc ghi chép, tổng hợp các số liệu từ chứng từ gốc để cung cấp các chỉ tiêu lập báo cáo kế => Khác nhau: SỔ KT SỬ DỤNG toán. TRÌNH TỰ GHI CHÉP GV: Le Thi Minh Chau 40 10
11. Căn cứ để lựa chọn hình thức kế toán Hình thức kế toán thích hợp NHẬT KÝ - SỔ CÁI
    Quy mô của doanh nghiệp
    Sổ kế toán sử dụng:
    Số lượng tài khoản sử dụng
    Sổ tổng hợp: Nhật ký – sổ cái
    Sổ chi tiết: Các sổ (thẻ) chi tiết
    Số lượng nghiệp vụ kinh tế phát sinh
    Điều kiện vận dụng:
    Số lượng và trình độ của nhân viên kế toán
    Quy mô nhỏ
    Có ít nghiệp vụ kinh tế phát sinh
    Trang bị kỹ thuật phục vụ công tác kế toán
    Sử dụng ít tài khoản Thí Hình thức KT NHẬT KÝ - SỔ CÁI: dụ trình tự ghi chép CHỨNG TỪ GỐC BẢNG TỔNG HỢP SỔ QUỸ SỔ CHI TIẾT CHỨNG TỪ GỐC NHẬT KÝ – SỔ CÁI Bảng tổng hợp chi tiết BÁO CÁO KẾ TOÁN 11
12. Hình thức KT CHỨNG TỪ GHI SỔ Hình thức KT Chứng từ ghi sổ
    Sổ kế toán sử dụng:
    Đặc điểm:
    Sổ tổng hợp:
    Mọi NVKT phát sinh được định khoản trên các
    Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ chứng từ ghi sổ
    Ghi chép thủ công, còn trùng lắp, không kịp
    Sổ cái thời
    Sổ chi tiết: Các sổ (thẻ) chi tiết
    Điều kiện vận dụng: DN có nhiều NVKT phát sinh, sử dụng nhiều tài khoản Thí Thí dụ dụ
    Số dư ngày 30/4/200x của TK111 “Tiền mặt” là 12.000.000đ, TK112 “Tiền
    gởi ngân hàng” là 28.000.000đ. Trong tháng 5/200x, có các nghiệp vụ Lập Chứng từ ghi sổ số 01 cho các nghiệp vụ thu kinh tế phát sinh liên quan đến thu chi tiền mặt như sau: tiền mặt;
    PT số 51 ngày 5/5: khách hàng thanh toán nợ bằng tiền mặt: 13.000.000đ
    Lập Chứng từ ghi sổ số 01 cho các nghiệp vụ thu
    PC số 40 ngày 10/5: thanh toán cho người bán bằng tiền mặt: tiền mặt; 10.000.000đ
    PT số 52 ngày 12/5: rút TGNH về nhập quỹ tiền mặt: 18.000.000đ
    Ghi Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ
    PC số 41 ngày 15/5: chi tiền mặt trả lương cho CNV: 18.000.000đ
    Ghi sổ cái TK111 “Tiền mặt”
    PC số 42 ngày 20/5: tạm ứng cho CNV đi công tác: 1.900.000đ
    PC số 43 ngày 25/5: nộp tiền mặt vào NH: 6.000.000đ (Đã nhận được giấy báo NH)
    PT số 53 ngày 27/5: khách hàng thanh toán nợ bằng tiền mặt: 15.000.000đ
    PT số 54 ngày 29/5: thu hồi tạm ứng thừa: 300.000đ
    PC số 44 ngày 30/5: nộp tiền mặt vào NH: 14.000.000đ (Đã nhận giấy báo NH)
    Giả sử kế toán lập chứng từ ghi sổ một lần vào cuối tháng 12
13. CHỨNG TỪ GỐC Hình thức KT NHẬT KÝ CHUNG
    CHỨNG TỪ Sổ kế toán sử dụng: SỔ QUỸ SỔ CHI TIẾT GHI SỔ
    Sổ tổng hợp: Sổ đăng ký - Nhật ký chung CTGS - Các Nhật ký chuyên dùng (Nhật ký đặc SỔ CÁI BẢNG TỔNG HỢP biệt) CHI TIẾT - Sổ cái BẢNG CÂN ĐỐI
    Sổ chi tiết: Các sổ (thẻ) chi tiết TÀI KHOẢN BÁO CÁO KẾ TOÁN Thí Hình thức KT NHẬT KÝ CHUNG Bài tập dụ
    Đặc điểm:
    Kết cấu sổ và ghi chép đơn giản, thuận lợi cho việc ứng dụng tin học
    Ghi chép trùng lắp
    Trình tự xử lý nghiệp vụ nhanh
    Điều kiện vận dụng: mọi loại hình DN, nhất là trong điều kịên ứng dụng tin học 13
14. Hình thức kế toán NHẬT KÝ CHUNG CHỨNG TỪ GỐC Sổ trong các hình thức KT Hình Ctừ Đ.khoản T/khoản Đối chiếu Báo cáo SỔ QUỸ SỔ CHI TIẾT thức KT NK CHUYÊN NHẬT KÝ DÙNG CHUNG NK -SC NK-SC NK - SC C.từ NK - SC Báo cáo Sổ c.tiết BảngTHCT SỔ CÁI BẢNG TỔNG HỢP Chứng Chứng từ Sổ cái BảngCĐTK CHI TIẾT C.từ Báo cáo từ ghi sổ ghi sổ Sổ c.tiết BảngTHCT BẢNG CÂN ĐỐI Nhật ký NK chung Sổ cái BảngCĐTK TÀI KHOẢN C.từ Báo cáo chung NK ĐB Sổ c.tiết BảngTHCT NK - CT Không còn thông dụng BÁO CÁO KẾ TOÁN 54 TRÌNH T Ự GHI S Ổ K Ế TỐN Hình thức kế toán trên máy vi tính THEO HÌNH TH ỨC K Ế TỐN TRÊN MÁY VI TÍNH PH ẦN M ỀM K Ế
    Làm k ế tốn b ằng máy vi tính: l ựa ch ọn CH ỨNG T Ừ K Ế TỐN TỐN SỔ K Ế TỐN
    Mua, ho ặc -Sổ t ổng h ợp -Sổ chi ti ết
    Tự xây d ựng hình th ức k ế tốn trên máy vi tính cho phù h ợp BẢNG T ỔNG H ỢP CH ỨNG TỪ K Ế TỐN CÙNG LO ẠI - Báo cáo tài chính - Báo cáo k ế tốn qu ản tr ị MÁY VI TÍNH Ghi chú: Nh ập s ố li ệu hàng ngày In s ổ, báo cáo cu ối tháng, cu ối n ăm Đố i chi ếu, ki ểm tra 55 14
15. Thực hành sổ kế toán - hình thức Nhật Ký Chung -
    Tài liệu được cung cấp: - Số liệu KT cuối kỳ trước: Bảng cân đối tài khoản, Bảng tính khấu hao, Bảng phân bổ chi phí trả trước, Bảng tổng hợp nhập – xuất – tồn, Bảng tổng hợp chi tiết TK 131, TK 331. - Chứng từ KT của kỳ thực hành: Hóa đơn mua vào, hóa đơn bán ra, Bảng lương, số liệu Tiền gởi ngân hàng
    Yêu cầu: - Mở các sổ KT cần thiết theo hình thức KT Nhật Ký Chung; - Thực hiện quá trình ghi sổ, khóa sổ và hoàn thành kỳ kế toán; - Kết xuất ra các số liệu kế toán cuối kỳ (gồm các bảng như đã được cung cấp cuối kỳ trước. GV: Le Thi Minh Chau 57 15