›
›

Giáo trình Kế toán thương mại dịch vụ - Vũ Thị Thùy Linh

pdf 195 trang hapham 600
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Kế toán thương mại dịch vụ - Vũ Thị Thùy Linh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfgiao_trinh_ke_toan_thuong_mai_dich_vu_vu_thi_thuy_linh.pdf

Nội dung text: Giáo trình Kế toán thương mại dịch vụ - Vũ Thị Thùy Linh

  1. ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP.HCMKHOA TAØI CHÍNH KEÁ TOAÙN Bieân soaïn Th.s Vuõ Thò Thuyø Linh – Chuû bieân Th.s Nguyeãn Thò Thu Hieàn – Hieäu ñính TS. Nguyeãn Trung Tröïc – Th.S Ñoaøn Vaên Ñính GIAÙO TRÌNH KEÁ TOAÙN THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ Lưu hành nội bộ - năm 2007 1
  2. LÔØI MÔÛ ÑAÀU Keá toaùn Thöông maïi – dòch vuï laø moät trong nhöõng moân hoïc chuyeân ngaønh cuûa hoïc sinh – sinh vieân chuyeân ngaønh Keá toaùn. Ñeå giuùp sinh vieân coù kieán thöùc chuyeân saâu veà haïch toaùn ñaëc thuø cuûa hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi – dòch vuï taïi caùc doanh nghieäp, khoa Taøi Chính Keá Toaùn – Tröôøng Ñaïi hoïc Coâng Nghieäp TP. HCM xin giôùi thieäu giaùo trình naøy. Noäi dung cuûa giaùo trình ñaõ caên cöù vaøo luaät Keá toaùn, heä thoáng chuaån möïc keá toaùn vaø caùc chính saùch keá toaùn cuûa Vieät Nam ñaõ ban haønh trong thôøi gian qua ñeå toång hôïp vaø bieân soaïn neân giaùo trình “Keá toaùn thöông maïi – dòch vuï ” vôùi caùc chöông nhö sau : Chöông 1 : Toång quan veà doanh nghieäp thöông maïi - dòch vuï Chöông 2 : Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi Chöông 3 : Keá toaùn mua baùn haøng hoaù trong nöôùc Chöông 4 : Keá toaùn xuaát nhaäp khaåu Chöông 5 : Keá toaùn kinh doanh dòch vuï Chöông 6 : Keá toaùn xaây döïng Gíao trình do Th.s Traàn Phöôùc – Phoù khoa Taøi chính keá toaùn,Th.s Nguyeãn Thò Thu Hieàn – Tröôûng boä moân keá toaùn 2
  3. – Khoa TCKT, Th.s Vuõ Thò Thuøy Linh, TS. Nguyeãn Trung Tröïc giaûng vieân cuûa khoa bieân soaïn . Maëc duø Taùc giaû ñaõ coù nhieàu coá gaéng, song khoâng theå traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát, raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa baïn ñoïc vaø ñoàng nghieäp ñeå taøi lieäu ñöôïc hoaøn chænh hôn Traân troïng caùm ôn Caùc Taùc giaû 3
  4. MỤC LỤC Trang CHƯƠNG I: TOÅNG QUAN VEÀ DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ 1.1. Khaùi nieäm vaø ñoái töôïng kinh doanh 6 thöông maïi - dòch vuï 1.2. Ñaëc ñieåm doanh nghieäp thöông maïi 7 dòch vu 1.3. Toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong 9 doanh nghieäp thöông maïi - dòch vuï. CHÖÔNG 2: KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI 2.1. Caùc khaùi nieäm 15 2.2. Nguyeân taéc ghi nhaän vaø xöû lyù cheânh 18 leäch tyû giaù 2.3. Nguyeân taéc haïch toaùn cheânh leäch tyû 20 giaù hoái ñoaùi 2.4. Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù 21 CHÖÔNG 3: KEÁ TOAÙN MUA BAÙN HAØNG HOAÙ TRONG NÖÔÙC 3.1. Toång quaùt 30 4
  5. 3.2 Keá toaùn mua haøng hoaù 32 3.3. Keá toaùn baùn haøng hoaù 42 CHÖÔNG 4: KEÁ TOAÙN XUAÁT NHAÄP KHAÅU HAØNG HOÙA 4.1. Toång quaùt 66 4.2. Keá toaùn nhaäp khaåu haøng hoaù tröïc tieáp 75 4.3. Keá toaùn nhaäp khaåu uyû thaùc 95 4.4. Keá toaùn xuaát khaåu tröïc tieáp 102 4.5. Keá toaùn xuaát khaåu uûy thaùc 110 CHÖÔNG 5: KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH DÒCH VUÏ 5.1. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh nhaø haøng 123 5.2. Keá toaùn kinh doanh khaùch saïn 135 5.3. Keá toaùn kinh doanh du lòch 147 5.4. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh vaän taûi 155 CHÖÔNG 6: KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP XAÂY DÖÏNG 6.1. Ñaëc ñieåm ngaønh xaây döïng 169 6.2. Keá toaùn hoaït ñoäng xaây döïng 172 5
  6. CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ 1.1 KHAÙI NIEÄM VAØ ÑOÁI TÖÔÏNG KINH DOANH THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ 1.1.1 Khaùi nieäm Hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi laø hoaït ñoäng löu thoâng phaân phoái haøng hoaù treân thò tröôøng buoân baùn cuûa töøng quoác gia rieâng bieät hoaëc giöõa caùc quoác gia vôùi nhau Kinh doanh dòch vuï laø ngaønh kinh doanh saûn phaåm voâ hình, chaát löôïng khoù ñaùnh giaù vì chòu nhieàu yeáu toá taùc ñoäng töø ngöôøi baùn, ngöôøi mua vaø thôøi ñieåm chuyeån giao dòch vuï ñoù, raát nhieàu loaïi hình dòch vuï phuï thuoäc vaøo thôøi vuï Trong neàn kinh teá, quaù trình löu chuyeån haøng hoaù vaø dòch vuï phuïc vuï ñöôïc giao cho nhieàu ngaønh ñaûm nhaän nhö : noäi thöông, ngoaïi thöông, löông thöïc, vaät tö, döôïc phaåm, du lòch, böu ñieän, vaän taûi 6
  7. 1.1.2 Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi – dòch vuï Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi laø caùc loaïi haøng hoaù phaân theo töøng ngaønh nhö noâng, laâm, thuûy, haûi saûn; haøng coâng ngheä phaåm tieâu duøng; vaät tö thieàt bò; thöïc phaåm cheá bieán; löông thöïc Hoaït ñoäng dòch vuï raát ña daïng vaø phong phuù, toàn taïi döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau : dòch vuï thöông maïi, dòch vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, du lòch, tö vaán, ñaàu tö, baûo hieåm, vaän taûi Trong giaùo trình, taùc giaû xin giôùi thieäu 3 lónh vöïc thoâng duïng nhaát : nhaø haønh khaùch saïn, kinh doanh du lòch, vaän taûi 1.2 ÑAËC ÑIEÅM DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ 1.2.1 Ñaëc ñieåm veà löu chuyeån haøng hoùa Löu chuyeån haøng hoùa laø quaù trình vaän ñoäng cuûa haøng hoùa, kheùp kín moät voøng luaân chuyeån cuûa haøng hoùa trong caùc doanh nghieäp thöông maïi dòch vuï. Löu chuyeån haøng hoùa bao goàm ba khaâu: Mua vaøo, döï tröõ vaø baùn ra. Trong ñieàu kieän kinh doanh hieän nay, caùc doanh nghieäp thöông maïi caàn tính toaùn döï tröõ haøng hoùa hôïp lyù, traùnh ñeå haøng toàn kho quaù lôùn, keùo daøi moät voøng luaân chuyeån haøng hoaù, 7
  8. nhaèm söû duïng voán hôïp lyù, tieát kieäm chi phí, taêng hieäu quaû kinh teá. Quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï caùc saûn phaåm dòch vuï thöôøng dieãn ra ñoàng thôøi ngay cuøng moät ñòa ñieåm neân cung – caàu dòch vuï khoâng theå taùch rôøi nhau maø phaûi ñöôïc tieán haønh ñoàng thôøi 1.2.2 Ñaëc ñieåm veà vieäc tính giaù Trong quaù trình mua haøng, caùc doanh nghieäâp thöông maïi caàn tính toaùn xaùc ñònh ñuùng ñaén giaù thanh toaùn trong khaâu mua ñeå xaùc ñònh ñuùng giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï laøm cô sôû xaùc ñònh keát quaû kinh doanh. Veà nguyeân taéc, haøng hoaù trong doanh nghieäp thöông maïi ñöôïc xaùc ñònh theo giaù mua thöïc teá ôû töøng khaâu kinh doanh : - Trong khaâu mua: Giaù mua thöïc teá laø soá tieàn thöïc teá maø doanh nghieäp phaûi chi ra ñeå coù ñöôïc quyeàn sôû höõu veà soá haøng hoaù ñoù. Giaù mua thöïc teá bao goàm giaù thanh toaùn vôùi ngöôøi baùn (+) Chi phí thu mua (+) Caùc khoaûn thueá khoâng ñöôïc hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi, chieát khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù). - Trong khaâu döï tröõ (thôøi ñieåm nhaäp kho): Trò giaù voán haøng hoùa nhaäp kho bao goàm giaù thanh toaùn vôùi ngöôøi 8
  9. baùn (+) Chi phí thu mua (+) Cacù khoaûn thueá khoâng ñöôïc hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi, chieát khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù). - Trong khaâu baùn: Trò giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï ñöôïc xaùc ñònh ñuùng baèng giaù voán haøng hoùa nhaäp kho ñeå ñaûm baûo nguyeân taéc nhaäp giaù naøo xuaát giaù ñoù. Tuy nhieân, do söï bieán ñoäng giaù treân thò tröôøng, doanh nghieäp thöông maïi phaûi mua haøng töø nhieàu nhaø cung caáp khaùc nhau, vì vaäy giaù xuaát baùn cuûa haøng hoùa coù theå aùp duïng moät trong caùc phöông phaùp sau: + Ñôn giaù bình quaân gia quyeàn: + Gía thöïc teá ñích danh; + Giaù nhaäp tröôùc – xuaát tröôùc + Giaù nhaäp sau xuaát tröôùc Saûn phaåm dòch vuï coù söï khaùc bieät nhau veà cô caáu chi phí so vôùi caùc saûn phaåmvaät chaát khaùc : tyû troïng chi phí nguyeân vaät lieäu thaáp, chi phí nhaân coângtröïc tieáp vaø chi phí saûn xuaát chung töông ñoái cao. Trò giaù voán cuûa dòch vuï cung caáp cuõng chính laø giaù thaønh cuûa saûn phaåm dòch vuï 1.3 TOÅ CHÖÙC COÂNG TAÙC KEÁ TOAÙN TRONG DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ. 1.3.1 Nguyeân taéc toå chöùc 9
  10. Toå chöùc coâng taùc keá toaùn doanh nghieäp laø vieäc toå chöùc söû duïng caùc phöông phaùp keá toaùn ñeå thöïc hieän vieäc ghi cheùp, phaân loaïi, toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh teá taøi chính phaùt sinh phuø hôïp vôùi chính saùch vaø cheá ñoä keá toaùn taøi chính hieän haønh , phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñaûm baûo thöïc hieän toát chöùc naêng nhieäm vuï cuûa keá toaùn. Do ñoù, vieäc toå chöùc coâng taùc keá toaùn caàn thöïc hieän theo caùc nguyeân taéùc sau: 1.1 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi ñuùng vôùi nhöõng quy ñònh trong ñieàu leä toå chuùc keá toaùn nhaø nöôùc, trong cheá ñoä keá toaùn ban haønh phuø hôïp vôùi caùc chính saùch, cheá ñoä quaûn lyù kinh teá taøi chính cuûa nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø. 1.2 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm toå chuùc saûn xuaát kinh doanh, toå chöùc quaûn lyù cuûa doanh nghieäp 1.3 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong doanh nghieäp phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc tieát kieän vaø hieäu quaû. 1.4 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi ñaûm baûo keát hôïp toát giöõa keá toaùn taøi chính vaø keá toaùn quaûn trò. 1.3.2 Noäi dung toå chöùc Toå chöùc coâng taùc keá toaùn laø vieäc toå chöùc thöïc hieän haïch toaùn ban ñaàu, phaân loaïi toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh teá – taøi chính baèng caùc phöông phaùp keá toaùn ñuùng vôùi 10
  11. nguyeân taéc, cheá ñoä, theå leä keá toaùn do nhaø nöôùc ban haønh vaø phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, ñieàu kieän cuûa doanh nghieäp, noäi dung cuï theå cuûa toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong doanh nghieäp bao goàm. 1.3.2.1 Toå chuùc haïch toaùn ban ñaàu: Haïch toaùn ban ñaàu laø khaâu ñaàu tieân, quan troïng cuûa coâng taùc keá toaùn. Moïi nghieäp vuï kinh teá- taøi chính phaùt sinh ñeàu phaûi laäp chöùng töø keá toaùn laøm cô sôû cho vieäc ghi soå keá toaùn. Theo cheá ñoä chöùng töø keá toaùn hieän haønh (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1141-TC/CÑKT ngaøy 01/11/1995 cuûa Boä Taøi chính) bao goàm 05 loaïi chöùng töø: - Chöùng töø keá toaùn tieàn löông: 9 maãu -Chöùng töø keá toaùn veà haøng toàn kho: 8 maãu - Chöùng töø keá toaùn veà baùn haøng : 10 maãu. - Chöùng töø keá toaùn veà tieàn teä : 7 maãu. - Chöùng töø keá toaùn veà taøi saûn coá ñònh: 5 maãu. Chöùng töø keá toaùn coù hai heä thoáng : - Heä thoáng chöùng töø keá toaùn baét buoäc: Laø nhöõng chöùng töø keá toaùn phaûn aùnh caùc moái quan heä kinh teá giöõa caùc phaùp nhaân. Ñoái vôùi heä thoáng chöùng töø naøy, nhaø nöôùc 11
  12. quy ñònh thoáng nhaát veà quy caùch, maãu bieåu, chæ tieâu phaûn aùnh vaø phöông phaùp laäp; - Heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn: Chuû yeáu laø nhöõng chöùng töø söû duïng trong noäi boä doanh nghieäp. Ñoái vôùi heä thoáng chöùng töø naøy, nhaø nöôùc chæ höôùng daãn caùc chæ tieâu cô baûn, caên cöù vaøo ñaëc ñieåm, ñieàu kieän cuï theå maø caùc doanh nghieäp vaän duïng coù theå theâm hoaëc bôùt hay thay ñoåi thieát keá maãu bieåu. Theo noäi dung toå chöùùc coâng taùc keá toaùn naøy, tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñieåm saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, caên cöù vaøo heä thoáng chöùng töø keá toaùn nhaø nöôùc ñaõ ban haønh, caùc doanh nghieäp caàn xaùc ñònh caùc loaïi chöùng töø caàn söû duïng, thöïc hieän toát vieäc toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø keá toaùn nhö kieåm tra chöùng töø, ghi soå, baûo quaûn, löu tröõ chöùng töø. 1.3.2.2 Toå chöùc vaän duïng heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn Heä thoáng taøi khoaûn nhaø nöôùc ban haønh söû duïng cho taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp, thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá nhaèm phuïc vuï cho vieäc toång hôïp vaø kieåm tra kieåm soaùt caùc ñoái töôïng keá toaùn Heä thoáng taøi khoaûn do Boä Taøi Chính phaùt haønh theo quyeát ñònh soá 15/2006/QÑ-BTC bao goàm : 12
  13. - Töø loaïi 1 ñeán loaïi 4 : nhöõng taøi khoaûn taøi saûn – nguoàn voán, ghi keùp, coù soá dö cuoái kyø duøng ñeå laäp baûng caân ñoái keá toaùn - Töø loaïi 5 ñeán loaïi 9 : nhöõng taøi khoaûn trung gian, ghi keùp, khoâng coù soá dö cuoái kyø, ñöôïc phaûn aùnh treân baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh - Loaïi 0 coù soá dö cuoái ky,ø ghi ñôn, ngoaøi baûng caân ñoái keá toaùn 1.3.2.3 Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä soå keá toaùn - Toå chöùc heä thoáng soå keá toaùn toång hôïp vaø chi tieát xöû lyù thoâng tin töø caùc chöùng töø keá toaùn nhaèm phuïc vuï cho vieäc xaùc laäp caùc baùo caùo taøi chính vaø quaûn trò, nhaèm kieåm tra, kieåm soaùt caùc loaïi taøi saûn, nguoàn voán, töøng quaù trình hoaït ñoäng - Theo luaät Keá toaùn heä thoáng soå bao goàm : soå caùi, soå nhaät kyù(theo maãu baét buoäc veà noäi dung vaø phöông phaùp ghi cheùp), soå, theû keá toaùn chi tieát(qui ñònh mang tính höôùng daãn) - Heâï thoáng soå keá toaùn phaûi phuø hôïp vôùi hình thöùc keáâ toaùn, theo höôøng daãn cuûa Boä taøi chính taïi quyeát ñònh soá 15/2006 ngaøy 20/3/2006 coù caùc hình thöùc keá toaùn nhö sau : + Nhaät kyù chung 13
  14. + Nhaät kyù – soå caùi + Chöùng töø ghi soå + Nhaät kyù – chöùng töø + Keá toaùn treân maùy vi tính 1.3.2.4 Toå chöùc cung caáp thoâng tin qua heä thoáng baùo caùo keá toaùn - Heä thoáng baùo caùo taøi chính duøng ñeå cung caáp thoâng tin veá tình hình taøi chính, tình hình kinh doanh vaø caùc luoàng tieàn cuûa doanh nghieäp, ñaùp öùng yeâu caàu quaûn lyù cuûa doanh nghieäp, cô quan nhaø nöôùc vaø nhu caàu höõu ích cuûa ngöôøi söû duïng ñeå ñöa ra caùc quyeát ñònh kinh teá, theo qui ñònh hieän nay goàm + Baûng caân ñoài keá toaùn + Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh + Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä + Baûng thuyeát minh baùo caùo taøi chính - Baùo caùo keá toaùn quaûn trò bao goàm caùc baùo caùo laäp ra ñeå phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn trò cuûa doanh nghieäp ôû nhieàu caáp khaùc nhau vaø khoâng baét buoäc phaûi coâng khai 14
  15. CHÖÔNG 2 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI 2.1 CAÙC KHAÙI NIEÄM 2.1.1 Tyû giaù hoái ñoaùi - Hoái ñoaùi (Exchange) : laø söï chuyeån ñoåi töø moät ñoàng tieàn naøy sang ñoàng tieàn khaùc xuaát phaùt töø caùc yeâu caàu thanh toaùn giöõa caùc caù nhaân, caùc coâng ty, caùc toå chöùc thuoäc 2 quoác gia khaùc nhau döïa treân moät tyû leä nhaát ñònh giöõa 2 ñoàng tieàn. Tyû leä ñoù goïi laø tyû giaù hoái ñoaùi (tyû giaù) - Tyû giaù hoái ñoaùi giöõa(Exchange rate) 2 ñoàng tieàn chính laø giaù caû cuûa ñoàng tieàn naøy tính baèng moät soá ñôn vò ñoàng tieàn kia. Ví duï tyû giaù giöõa USD vaø VNÑ, vieát laø USD/VNÑ, chính laø soá löôïng VNÑ caàn thieát ñeå mua 1 USD - Tyû giaù hoái ñoaùi theo Luaät ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam laø tyû leä giöõa giaù trò cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam vôùi giaù 15
  16. trò cuûa ñoàng tieàn nöôùcngoaøi vaø ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cung caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng coù söï ñieàu tieát cuûa Nhaø nöôùc, do ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam xaùc ñònh vaøcoâng boá - Trong quan heä giao dòch vôùi khaùch haøng caùc ngaân haøng nieâm yeát 2 tyû giaù : tyû giaù baùn ngaân haøng aùp duïng khi baùn ngoaïi teä; tyû giaù mua ngaân haøng aùp duïng khi mua ngoaïi teä; giöõa 2 tyû giaù coù cheânh leäch nhaèm ñaûm baûo ngaân haøng thu lôïi nhuaän 2.1.2 Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi Trong quaù trình kinh doanh phaùt sinh caùc ñôn vò tieàn teä khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä söû duïng trong keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính, thì qui ñoåi vaø seõ laøm phaùt sinh cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi. Caùc khaùi nieäm veà cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi - Ñôn vò tieàn teä keá toaùn: Laø ñôn vò tieàn teä ñöôïc söû duïng chính thöùc trong vieäc ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính. - Ngoaïi teä: Laø ñôn vò tieàn teä khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä keá toaùn cuûa moät doanh nghieäp. - Tyû giaù hoái ñoaùi: Laø tyû giaù trao ñoåi giöõa hai ñôn vò tieàn teä. 16
  17. - Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi: Laø cheânh leäch phaùt sinh töø vieäc trao ñoåi thöïc teá hoaëc quy ñoåi cuûa cuøng moät soá löôïng ngoaïi teä sang ñôn vò tieàn teä keá toaùn theo caùc tyû giaù hoái ñoaùi khaùc nhau. - Tyû giaù hoái ñoaùi cuoái kyø: Laø tyû giaù hoái ñoaùi söû duïng taïi ngaøy laäp Baûng Caân ñoái keá toaùn. - Caùc khoaûn muïc tieàn teä: Laø tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn hieän coù, caùc khoaûn phaûi thu, hoaëc nôï phaûi traû baèng moät löôïng tieàn coá ñònh hoaëc coù theå xaùc ñònh ñöôïc. 2.1.3 Caùc tröôøng hôïp phaùt sinh cheânh leäch tyû giaù - Cheânh leäch tyû giaù ñaõ thöïc hieän : cheânh leäch do thöïc teá phaùt sinh trong kyø töø caùc giao dòch mua baùn haøng hoaù, dòch vuï, vay – nôï, thanh toaùn baèng ngoaïi teä ñöôïc qui ñoåi theo tyû giaù hoái ñoaùi ngaøy giao dòch ( tyû giaù thöïc teá hay tyû giaù giao dòch bình quaân treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng do ngaân haøng Nhaø nöôùc coâng boá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï), coù 2 tröôøng hôïp : + Ñoái vôùi DN ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh keå caû coù ñaàu tö xaây döïng cô baûn + Ñoái vôùi DN chöa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñang ñaàu tö xaây döïng cô baûn ñeå hình thaønh TSCÑ 17
  18. - Cheânh leäch tyû giaù chöa thöïc hieän : cheânh leäch do ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoai teä taïi ngaøy laäp baûng caân ñoái keá toaùn ôû thôøi ñieåm cuoái naêm taøi chính, ñöôïc ghi theo tyû giaù hoái ñoaùi cuoái kyø cho caû 2 tröôøng hôïp neâu treân - Cheânh leäch töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính cuûa hoaït ñoäng ôû nöôùc ngoaøi 2.2.NGUYEÂN TAÉC GHI NHAÄN VAØ XÖÛ LYÙ CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ 2.2.1 Nguyeân taéc ghi nhaän cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi - Vieäc qui ñoåi ngoaïi teä ra ñôn vò tieàn teä keá toaùn caên cöù vaøo tyû giaù giao dòch thöïc teá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï ñeå ghi soå vaø theo doõi nguyeân teä treân taøi khoaûn 007 - Ñoái vôùi “caùc khoaûn muïc tieàn teä” coù phaùt sinh ngoaïi teä laøm giaûm, ghi soå theo tyû giaù ghi treân soå keá toaùn ( tyû giaù xuaát ngoaïi teä, tyû giaù nhaän Nôï). Ngöôïc laïi, coù phaùt sinh ngoaïi teä laøm taêng, ghi soå theo tyû giaù thöïc teá - Ñoái vôùi “caùc khoaûn muïc phi tieàn teä” coù phaùt sinh ngoaïi teä, ghi soå theo tyû giaù thöïc teá - Cuoái naêm taøi chính, phaûi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä theo tyû gía hoái ñoaùi cuoái kyø laø tyû giaù giao dòch bình quaân treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng do 18
  19. ngaân haøng Nhaø nöôùc coâng boá taïi thôøi ñieåm laäp baûng caân ñoái keá toaùn 2.2.2 Nguyeân taéc xöû lyù cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi - Ñoái vôùi DN ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh keå caû ñaàu tö xaây döïng cô baûn + Toaøn boä cheânh leäch ñaõ thöïc hieän ghi nhaän vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa naêm taøi chính + Toaøn boä cheânh leäch chöa thöïc hieän ghi nhaän vaøo khoaûn “cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi”, sau khi buø tröø giöõa phaùt sinh Nôï vaø phaùt sinh Coù seõ chuyeån vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa naêm taøi chính + DN khoâng ñöôïc chia lôïi nhuaän hoaëc traû coå töùc treân laõi cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi chöa thöïc hieän - Ñoái vôùi DN chöa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñang ñaàu tö xaây döïng cô baûn + Toaøn boä cheânh leäch ñaõ thöïc hieän vaø chöa thöïc hieän phaûn aùnh luõy keá treân baûng caân ñoái keá toaùn chæ tieâu “cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi” + Khi keát thuùc quaù trình ñaàu tö , ôû thôøi ñieåm quyeát toaùn, baøn giao ñöa taøi saûn coá ñònh vaøo hoaït ñoäng, keát chuyeån 19
  20. toaøn boä vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa naêm taøi chính coù ñöa TSCÑ vaøo söû duïng hoaëc phaân boå toái ña naêm naêm keå töø khi coâng trình ñöa vaøo hoaït ñoäng - Phaùt sinh töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính cuûa hoaït ñoäng nöôùc ngoaøi + Cô sôû ñoù phuï thuoäc DN trong nöôùc, tính ngay vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính trong kyø + Cô sôû ñoù hoaït ñoäng ñoäc laäp vôùi DN trong nöôùc, phaûn aùnh luõy keá treân taøi khoaûn “cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi” vaø chæ ñöôïc tính vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính khi DN thanh lyù khoaûn ñaàu tö thuaàn ñoù ôû cô sôû nöôùc ngoaøi 2.3 NGUYEÂN TAÉC HAÏCH TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI 2.3.1 Phöông phaùp chæ söû duïng tyû giaù thöïc teá (1) Taøi khoaûn thuoäc vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, doanh thu, chi phí, beân Nôï caùc TK voán baèng tieàn, beân Nôï caùc khoaûn phaûi thu, beân Coù caùc TK phaûi traû, caùc khoaûn thueá phaûi noäp khi phaùt sinh nghieäp vuï lieân quan ñeán ngoaïi teä thì phaûi ghi soå theo TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï. (2) Beân Coù caùc TK voán baèng tieàn thì phaûi ghi soå theo TGTT luùc xuaát ngoaïi teä. TGTT xuaát ngoaïi teä coù theå löïa 20
  21. choïn 1 trong 4 phöông phaùp : Bình quaân gia quyeàn, FIFO, LIFO, thöïc teá ñích danh. (3) Beân Coù TK phaûi thu, beân Nôï TK phaûi traû thì phaûi ghi soå TGTT luùc ghi nhaän nôï. 2.3.2 Phöông phaùp coù söû duïng tyû giaù haïch toaùn (1) TK thuoäc VT, HH, TSCÑ, DT,CP, thueá phaûi noäp phaûi ghi soå theo TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï. (2) Beân Nôï hoaëc beân Coù Voán Baèng Tieàn, caùc khoaûn phaûi thu, phaûi traû ghi soå theo TGHT. 2.3.3 Taøi khoaûn söû duïng - Taøi khoaûn 413 “cheânh leäch tyû giaù”, coù 3 taøi khoaûn caáp 2 : 4131 “cheânh leäch tyû giaù ñaùnh giaù laïi cuoái naêm taøi chính”; 4132 “cheânh leäch tyû giaù trong giai ñoaïn ñaàu tö XDCB”; 4133 “cheânh leäch tyû giaù töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính” - Taøi khoaûn 242, 3387, 515, 635 2.4 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ 2.4.1 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ ÑAÕ THÖÏC HIEÄN 2.4.4.1 Phöông phaùp chæ söû duïng tyû giaù thöïc teá (TGTT) 21
  22. + Neáu doanh nghieäp ñang trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh (Keå caû coù xaây döïng cô baûn chöa hoaøn thaønh): (1) Mua saém vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí baèng ngoaïi teä: Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133, : TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV TGTT xuaát ngoaïi teä) (2) Khi mua chòu vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí baèng ngoaïi teä: Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133, : TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï Coù TK 331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï - Khi chi ngoaïi teä ñeå traû nôï cho ngöôøi ngöôøi baùn: Nôï TK 331: TGTT luùc ghi soå 22
  23. Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc ghi soå TGTT xuaát ngoaïi teä) (3) Doanh thu baùn chòu TP,HH,DV phaûi thu baèng ngoaïi teä: Nôï TK 131: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï - Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng ngoaïi teä: Nôï TK 1112, 1121: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV TGTT luùc ghi soå) Ví duï 1: Taïi Coâng ty Thaønh Coâng, aùp duïng tyû giaù thöïc teá (TGTT) ñeå haïch toaùn ngoaïi teä. Soá dö ñaàu thaùng 12/2003: TK1122: 23
  24. 1.500.000ñ (100USD), TK 331 dö coù: 7.500.000ñ (500USD), giaû söû caùc taøi khoaûn lieân quan khaùc khoâng coù soá dö. Tyû giaù xuaát ngoaïi teä tính theo phöông phaùp FIFO. Trong thaùng 12/2003, phoøng keá toaùn coù caùc taøi lieäu sau: (1). Ngaøy 1/12, chi tieàn maët VNÑ mua ngoaïi teä qua ngaân haøng 500USD, TGTT 15.100ñ/USD. (2). Ngaøy 5/12, thanh toaùn cho nhaø cung caáp baèng ngoaïi teä qua ngaân haøng 400USD, TGTT 15.200ñ/USD. (3). Ngaøy 15/12, xuaát baùn moät loâ haøng thu baèng ngoaïi teä qua ngaân haøng giaù chöa thueá GTGT 2.000USD, thueá GTGT 10%: 200USD, TGTT 15.300ñ/USD. Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh treân. Giaûi: (1) Nôï 1122 7.550.000 (500USD x 15.100) Coù 1111 7.550.000 (2) Nôï 331 6.000.000 (400USD x 15.000) Nôï 635 30.000 (6.030.000 – 6.000.000) Coù 1122 6.030.000 (100USDx15.000)+(300USDx15.100) (3) Nôï 1122 33.660.000 (2.200USD x 15.300) Coù 511 30.600.000 (2.000 USD x 15.300) 24
  25. Coù 3331 3.060.000 (200 USD x 15.300) + Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa hoaøn thaønh (chöa phaùt sinh DT, CP: Phöông phaùp töông töï nhöng neáu laõi CLTG lieân quan ñeán ngoaïi teä thì haïch toaùn vaøo beân Coù TK 4132, ngöôïc laïi neáu loã beân Nôï TK 4132. 2.4.4.2 Phöông phaùp coù söû duïng tyû giaù haïch toaùn (TGHT) (1) Mua saém vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí baèng ngoaïi teä: Nôï TK 151,152,153,156,211,213,641,642,133, : TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï Nôï TK635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV TGHT) (2) Khi mua chòu vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí baèng ngoaïi teä: Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133, : TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï 25
  26. Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV TGTT luùc PSNV) - Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng ngoaïi teä: Nôï TK 1112, 1122: TGHT Coù TK 131: TGHT + Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa hoaøn thaønh (chöa phaùt sinh DT, CP): 26
  27. Phöông phaùp töông töï nhöng neáu laõi CLTG lieân quan ñeán ngoaïi teä thì HT vaøo beân Coù TK 4132, ngöôïc laïi neáu loã beân Nôï TK 4132. 2.4.2 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ CHÖA THÖÏC HIEÄN Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø: Theo Chuaån möïc keá toaùn soá 10 “Nhöõng aûnh höôûng cuûa vieäc thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi” vaø Thoâng tö 105/2003/TT- BTC ngaøy 4.11.2003 doanh nghieäp ñöôïc pheùp ñieàu chænh caùc taøi khoaûn coù lieân quan ñeán ngoaïi teä goàm: voán baèng tieàn, nôï phaûi thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính naêm. (1) Khi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä: - Neáu phaùt sinh laõi CLTG: Nôï TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341, 342, Coù 413 - Neáu phaùt sinh loã CLTG 27
  28. Nôï TK 413 Coù TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341, 342, (2) Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù do ñaùnh giaù laïi cuoái naêm Buø tröø giöõa toång phaùt sinh nôï TK 413 vaø phaùt sinh coù TK 413 keát chuyeån vaøo chi phí taøi chính (neáu loã), doanh thu hoaït ñoäng taøi chính (neáu laõi). (2a) Keát chuyeån laõi CLTG Nôï TK 413 Coù TK 515 (2b) K/c loã CLTG Nôï TK 635 Coù TK 413 Ví duï 2 : Laáy laïi ví duï 1 vaø theâm nghieäp vuï: (4). Ngaøy 31/12, ñeå laäp baùo caùo taøi chính, keá toaùn ñieàu chænh soá dö caùc taøi khoaûn coù goác ngoaïi teä; TGTT ngaøy 31/12 : 15.400ñ/USD. Yeâu caàu: Ñieàu chænh soá dö caùc taøi khoaûn coù goác ngoaïi teä vaø ñònh khoaûn nghieäp vuï phaùt sinh treân. Giaûi: 28
  29. (4) Ñieàu chænh soá dö ngoaïi teä cuoái kyø: Taøi khoaûn: 1122: - Soá dö cuoái kyø VNÑ: 1.500.000 + (7.550.000+33.660.000- 6.030.000)=36.680.000 - Soá dö cuoái kyø USD: 100 + (500 + 2.200 - 400) = 2.400 - Cheânh leäch tyû giaù do ñieàu chænh soá dö : (2.400x15.400) – 36.680.000 = 280.000 - Haïch toaùn: Nôï 1122 280.000 Coù 4131 280.000 . Taøi khoaûn: 331 - Soá dö cuoái kyø VNÑ: 7.500.000 + (0 - 6.000.000)= 1.500.000 - Soá dö cuoái kyø USD: 500 + (0 - 400) = 100 - Cheânh leäch tyû giaù do ñieàu chænh soá dö : (100x15.400) – 1.500.000 = 40.000 - Haïch toaùn: Nôï 4131 40.000 Coù 331 40.000 . Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù cuoái kyø Nôï 4131 240.000 (280.000 – 40.000) Coù 515 240.000 29
  30. CHÖÔNG 3 KEÁ TOAÙN MUA BAÙN HAØNG HOÙA TRONG NÖÔÙC 3.1. TOÅNG QUAÙT 3.1.1 Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng thöông maïi - Mua baùn haøng hoaù trong nöôùc hay coøn goïi laø noäi thöông laø lónh vöïc hoaït ñoäng thöông maïi trong töøng nöôùc, thöïc hieän quaù trình löu chuyeån haøng hoùa töø nôi saûn xuaát, haøng nhaäp khaåu tôùi nôi tieâu duøng - Hoaït ñoäng thöông maïi laø vieäc thöïc hieän moät hay nhieàu haønh vi thöông maïi cuûa thöông nhaân, bao goàm vieäc mua, baùn haøng hoaù, cung öùng dòch vuï thöông maïi vaø caùc hoaït ñoäng xuùc tieán thöông maïi nhaèm muïc ñích lôïi nhuaän hoaëc nhaèm thöïc hieän caùc chính saùch kinh teá - xaõ hoäi Trong ñoù: 30
  31. + Haønh vi thöông maïi laø haønh vi cuûa thöông nhaân trong hoaït ñoäng thöông maïi laøm phaùt sinh quyeàn vaø nghóa vuï giöõa caùc thöông nhaân vôùi nhau hoaëc giöõa thöông nhaân vôùi caùc beân coù lieân quan; + Haøng hoaù goàm maùy moùc, thieát bò, nguyeân lieäu, nhieân lieäu, vaät lieäu, haøng tieâu duøng, caùc ñoäng saûn khaùc ñöôïc löu thoâng treân thò tröôøng, nhaø ôû duøng ñeå kinh doanh döôùi hình thöùc cho thueâ, mua, baùn; + Dòch vuï thöông maïi goàm nhöõng dòch vuï gaén vôùi vieäc mua baùn haøng hoaù + Xuùc tieán thöông maïi laø hoaït ñoäng nhaèm tìm kieám, thuùc ñaåy cô hoäi mua baùn haøng hoaù vaø cung öùng dòch vuï thöông maïi; + Thöông nhaân goàm caù nhaân, phaùp nhaân, toå hôïp taùc, hoä gia ñình coù ñaêng kyù kinh doanh hoaït ñoäng thöông maïi moät caùch ñoäc laäp, thöôøng xuyeân 3.1.2 Nhieäm vuï cuûa keá toaùn mua baùn haøng hoaù: - Ghi cheùp phaûn aùnh kòp thôøi tình hình löu chuyeån haøng hoaù cuûa doanh nghieäp veà trò giaù vaø soá löôïng. - Theo doõi tình hình toàn kho vaø tính giaù haøng toàn kho, tính giaù haøng xuaát kho 31
  32. - Theo doõi haøng baùn bò traû laïi, giaûm giaù haøng toàn kho, ñònh möùc döï tröõ - Phaân boå hôïp lyù chi phí mua haøng ngoaøi giaù mua cho soá haøng ñaõ baùn vaø haøng toàn cuoái kyø ñeå xaùc ñònh giaù voán haøng ñaõ baùn vaø haøng toàn cuoái kyø - Löaï choïn phöông phaùp vaø xaùc ñònh ñuùng giaù voán haøng xuaát baùn ñeå ñaûm baûo keát quaû tieâu thuï haøng hoaù chính xaùc - Theo doõi vaø thanh toaùn kòp thôøi coâng nôï vôùi nhaø cung caáp vaø khaùch haøng coù lieân quan cuûa töøng thöông vuï giao dòch 3.2. KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.2.1 Khaùi nieäm - Haøng hoaù mua vaøo ñeå baùn ra chuû yeáu laø töø nôi saûn xuaát, töø ñôn vò nhaäp khaåu ( ñoái vôùi baùn buoân ), töø caùc ñôn vò baùn buoân ( ñoái vôùi ñôn vò baùn leû haøng hoaù) - Haøng hoaù mua ñöôïc thöïc hieän theo nhieàu phöông thöùc giao nhaän : mua tröïc tieáp, mua theo phöông thöùc chuyeån haøng, theo hôïp ñoàng cung caáp, mua theo phöông thöùc ñaët haøng Moãi phöông thöùc mua haøng ñeàu coù nhöõng thoûa thuaän veà caùch thöùc, nôi giao nhaän, thanh toaùn, phí toån coù lieân quan ñeán töøng thöông vuï 32
  33. - Thanh toaùn tieàn mua haøng treân cô sôû hoaù ñôn vaø hôïp ñoàng kyù keát theo nhieàu hình thöùc : traû tröôùc, traû ngay, traû chaäm 3.2.2. Chöùng töø - Phöông thöùc chuyeån haøng: beân baùn giao haøng theo nhö hôïp ñoàng vaø gôûi HOAÙ ÑÔN GÍA TRÒ GIA TAÊNG hay HOAÙ ÑÔN BAÙN HAØNG, phieáu xuaát kho kieâm hoaù ñôn laø caên cöù ñeå beân mua thanh toaùn tieàn haøng cho beân baùn vaø ghi soå - Phöông thöùc nhaän haøng : beân mua cöû ngöôøi ñeán nhaän haøng cuûa beân baùn, mang theo giaáy uûy nhieäm ñeán nhaän haøng, sau khi nhaän haøng xong ngöôøi nhaän haøng kyù nhaän treân chöùng töø baùn haøng cuûa beân baùn vaø nhaän laïi moät baûn (lieân 2) veà noäp cho keá toaùn - Tröôøng hôïp mua haøng noâng, laâm,thuûy saûn cuûa ngöôøi tröïc tieáp nuoâi troàng hoaëc ngöôøi khoâng kinh doanh baùn, khoâng coù hoaù ñôn theo cheá ñoä qui ñònh phaûi laäp baûng keâ haøng hoaù mua vaøo theo ñuùng qui ñònh laøm cô sôû nhaäp haøng - Chöùng töø goàm : bieân baûn kieåm nghieäm, phieáu nhaäp kho (3lieân) 3.2.3 Nguyeân taéc haïch toaùn haøng hoaù 33
  34. - Chæ ñöôïc xem laø haøng hoaù khi caùc ñoái töôïng ñöôïc DN mua vaøo vôùi muïc ñích laø ñeå baùn - Nguyeân taéc haïch toaùn vaø ñaùnh giaù cuõng gioáng nhö ñoái vôùi nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, caàn löu yù: Haøng hoaù mua coù hoaù ñôn ñaëc thuø ghi giaù thanh toaùn laø giaù ñaõ coù thueá GTGT xaùc ñònh giaù mua chöa thueá = giaù thanh toaùn / (1+T%) T%laøthueásuaát Thueá GTGT= giaù thanh toaùn – giaù mua chöa thueá - Gía thöïc teá haøng mua vaøo phaûi ñöôïc chi tieát theo 2 chæ tieâu: giaù mua vaø chi phí thu mua haøng hoaù Gía nhaäp kho HH = giaù mua chöa thueá - chieát khaáu,giaûm giaù ( pp khaáu tröø thueá GTGT ) Gía nhaäp kho HH =giaù thanh toaùn coù thueá tieâu thuï ñaëc bieät(neáu coù) - chieát khaáu,giaûm giaù (thueá GTGT theo phöông phaùp tính thueá tröïc tieáp ) Chi phí thu mua: vaän chuyeån boác dôõ, bao bì,thueâ kho,hao huït - DN haïch toaùn haøng toàn kho theo pp keâ khai thöôøng xuyeân haøng ngaøy xuaát kho theo giaù mua HH, cuoái kyø phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra vaø haøng toàn 34
  35. kho ñeå tính giaù voán, tieâu thöùc phaân boå tuøy thuoäc vaøo tình hình cuï theå cuûa DN 3.2.4. TK söû duïng - DN haïch toaùn haøng toàn kho theo pp keâ khai thöôøng xuyeân söû duïng TK 156 “Haøng hoaù” Coù 2 Taøi khoaûn caáp 2 TK 1561”Giaù mua haøng hoaù”, goàm: - Trò giaù haøng hoaù mua vaøo nhaäp kho theo giaù hoaù ñôn - Thueá nhaäp khaåu (neáu coù) - Chi phí gia coâng (neáu coù ) TK 1562 ”Chi phí thu mua haøng hoaù”, goàm: - Chi phí baûo hieåm haøng hoaù - Tieàn thueâ kho, thueâ beán baõi - Chi phí vaän chuyeån, boác xeáp - Chi phí baûo quaûn haøng hoaù töø nôi mua veà ñeán kho - Caùc khoaûn hao huït töï nhieân trong ñònh möùc - Thuû tuïc nhaän haøng - DN haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp kieåm keâ ñònh kyø söû duïng caû 2 TK 156 “HAØNG HOAÙ” , 611(6112) “MUA HAØNG HOAÙ” 35
  36. - TK 156 : Beân Nôï : keát chuyeån giaù thöïc teá haøng toàn kho luùc cuoái kyø Beân Coù: keát chuyeån giaù trò thöïc teá haøng toàn kho ñaàu ky Dö Nôï : giaù thöïc teá haøng toàn kho - TK 611(6112) : Beân Nôï: - keát chuyeån haøng hoaù chöa baùn ñöôïc ñaàu kyø - trò giaù mua vaøo cuûa haøng hoaù coù (chöa) thueá GTGT - chi phí thu mua haøng hoa - thueá NK hay thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp - giaù voán cuûa haøng ñaõ baùn bò traû laïi Beân Coù: - khoûan chieát khaáu hay gæam giaù ñöôïc höôûng - giaù mua cuûa haøng ñaõ mua traû laïi cho ngöôøi baùn - keát chuyeån haøng hoaù chöa b1n ñöôïc luùc cuoái kyø - gía trò haøng hoùa ñaõ xuaát trong kyø Khoâng coù soá dö 3.2.5 Keá toaùn mua haøng 3.2.5.1 Mua HH nhaäp kho bình thöôøng (1) Caên cöù Hoaù Ñôn, Bieân Baûn Kieåm Nhaän, Phieáu Nhaäp Kho nhaäp kho Haøng Hoaù hoaëc caên cöù vaøo baûng keâ haøng hoaù mua vaøo 36
  37. Nôï TK 156(1561) hoaëc TK 611(6112) Nôï TK 1331 Hoaëc Nôï TK 156(1561) hoaëc 611(6112) Coù TK 331, 111,112,311,141 Coù TK331,111,112,311,141 (2) Chi phí thu mua Haøng Hoaù thöïc teá phaùt sinh Nôï TK 156(1562) hoaëc TK 6112 Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1562)hoaëc 6112 Coù TK111,112,141,331 Coù TK 111,112,141,331 (3) Chieát khaáu hay giaûm giaù ñöôïc höôûng: Nôï TK331,111,112 Coù TK1561 hoaëc TK 6112 hoaëc Nôï TK 331 Coù TK 133(1331) Coù TK 1561 hoaëc TK6112 (4) Traû laïi haøng ñaõ mua cho ngöôøi baùn caên cöù Phieáu Xuaát Kho Nôï TK 331,111,112 Coù TK1561-hoaëc TK 611(6112) Coù TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 331,111,112 Coù TK 156(1561) - hoaëc TK 611(6112) 37
  38. (5) Xuaát kho HH ñi gia coâng, cheá bieán: Nôï TK 154 Coù TK 156(1561) - hoaëc TK 611(6112) (6) Chi phí gia coâng cheá bieán Nôï TK 154 hoaëc TK 631 Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 154 hoaëc TK 631 Coù TK111,112,331 Coù TK 111,112,331 (7) Khi gia coâng xong Haøng Hoaù ñöôïc nhaäp laïi kho: Nôï TK 156(1561) hoaëc TK 6112 Coù TK 154 hoaëc TK 631 3.2.5.2 Mua HH nhaäp kho coù phaùt sinh thieáu, thöøa (1) Mua Haøng Hoaù nhaäp kho phaùt hieän thieáu (Treo thieáu chöa roõ nguyeân nhaân theo giaù chöa thueá GTGT) Nôï TK 156(1561) , TK611(6112) (trò giaù thöïc nhaäp) Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1561), TK611(6112) Nôï TK 138(1381) Nôï TK 138(1381) (trò giaù thieáu) Coù TK 331,111,112 Coù TK 331,111,112 (2) Beân baùn gôûi haøng tieáp cho ñuû vaø beân mua ñoàng yù nhaän haøng 38
  39. Nôï TK 156(1651) – TK 611(6112) Coù TK 138(1381) (3) Beân baùn khoâng giao tieáp soá thieáu: Nôï TK 331,111,112 Coù TK 138 (1381) Coù TK 1331 ( Coù theå ghi nhaän haøng hoaù thieáu chöa roõ nguyeân nhaân theo giaù thanh toaùn ) (4) Mua haøng nhaäp kho phaùt hieän thöøa so vôùi hoaù ñôn cuûa beân baùn, nhaäp kho theo giaù trò hoaù ñôn cuûa beân baùn Nôï TK 156(1561), TK 611(6112) Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 156(1561),TK 611(6112) Coù TK 331,111,112 Coù TK 331,111,112 (5) Nhaäp kho soá haøng thöøa (ghi nhaän haøng thöøa chöa roõ nguyeân nhaân theo giaù thanh toaùn ) Nôï TK 156(1561) – TK 611(6112) Nôï TK 1331 Hoaëc Nôï TK 1561, TK 6112 Coù TK 338(3381) Coù TK 331 (6) Beân mua ñoàng yù mua soá haøng thöøa ñaõ nhaäp kho: Nôï TK 338(3381) Coù TK331,111,112 (7) Beân mua xuaát traû haøng thöøa cho beân baùn: 39
  40. Nôï TK 338(3381) Coù TK 156(1561) – TK611(6112) Coù TK 1331 (8) Soá haøng thöøa ñöôïc baûo quaûn rieâng : Nôï TK002 (9) Sau ñoù xuaát kho traû ngöôøi baùn : Coù TK 002 Ví duï: Coâng ty thöông maïi vaø dòch vuï ABC, noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, trong thaùng 1/n coù tình hình mua baùn haøng hoaù nhö sau: (1). Mua 100 case maùy vi tính, ñaõ nhaäp kho, ñôn giaù mua chöa thueá GTGT 15USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. (2). Chi phí vaän chuyeån mua 100 case 550.000ñ goàm thueá GTGT 10%, ñaõ thanh toaùn baèng tieàn taïm öùng. (3). Mua 200 thanh Ram 128MB, ñôn giaù mua chöa thueá GTGT 10USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi nhaäp kho phaùt hieän thieáu 2 thanh Ram chöa roõ nguyeân nhaân, kieåm tra chaát löôïng coù 8 thanh Ram khoâng ñaït yeâu caàu, beân baùn ñoàng yù ñoåi laïi 8 thanh Ram naøy 40
  41. (4). Coâng ty phaùt hieän 10 case mua ôû nghieäp vuï 1 giao khoâng ñuùng quy caùch, ñeà nghò beân baùn nhaän laïi vaø beân baùn ñaõ nhaän laïi haøng vaø giaûm tröø nôï. (5). Thanh toaùn tieàn haøng taïi nghieäp vuï 1 (sau khi tröø haøng traû laïi), TGTT xuaát ngoaïi teä 15.600ñ. (6) Ñaõ nhaäp kho haøng ñoåi vaø thieáu ôû nghieäp vuï 3 töø beân baùn vaø do mua haøng ñaït doanh soá thaùng, Cty ñöôïc beân baùn taïi nghieäp vuï 3 giaûm giaù 1USD/thanh RAM (giaù chöa thueá GTGT) vaø soá tieàn giaûm giaù treân ñöôïc caán tröø vaøo laàn mua naøy, laàn mua naøy mua: 100 thanh RAM ñôn giaù mua chöa thueá GTGT 10USD thueá GTGT 10%, chöa thanh toaùn tieàn.TGTT 15.600ñ (7). Sau khi caán tröø soá tieàn ñöôïc giaùm giaù Cty ñaõ thanh toaùnbaèng Tieàn GöûiNgaân Haøng taát caû soá nôï mua RAM, TGTT xuaát ngoaïi teä: 15.600ñ. Yeâu caàu: ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân. Giaûi : (1) Nôï TK 1561 23.550.000 = 100x$15x15.700 Nôï TK 1331 1.177.500 Coù TK 331 24.727.500 =100x$15x105%x15.700 (2) Nôï TK 1562 500.000 Nôï TK 1331 50.000 41
  42. Coù TK 141 550.000 (3) Nôï TK 1561 29.830.000 = 190x$10x15.700 Nôï TK 1381 314.000 = 2x10$x15.700 Nôï TK 1388 1.265.000 =8x10$x15.700 Nôï TK 1331 1.570.000 Coù TK 331 32.970.000 = 200x$10x105%x15.700 (4) Nôï TK 331 2.472.750 = 10x$15x105% x15.700 Coù TK 1561 2.355.000=10x$15x15700 Coù TK 1331 117.750 (5) Nôï TK 331 22.254.750 = (100-10)x$15x105%x15.700 Coù TK 1122 22.113.000 = (100-10)x$15x105%x15.600 Coù TK 515 141.750 = (100- 10)x$15x105%x(15.700 – 15.600) (6) a. Nôï TK 1561 1.570.000 Coù TK 1381 314.000 Coù TK 1388 1.256.000 b. Nôï TK 1561 15.600.000= 100x$10x15.600 Nôï TK 1331 1.560.000 Coù TK 331 17.160.000 = 100x$10x110%x15.600 c. Nôï TK 331 329.700 = 200x$10x1%x105%x15.700 Coù TK 1561 312.000 = 200x$10x100%x1%x15.600 Coù TK 1331 15.600=200x$10x5%x1%x15.600 42
  43. Coù TK 515 2100 = 200x$10x105%x1%x(15.700 –15.600) (7) Nôï TK 331 49.800.300 =($2.100 - $21)x15.700+$1.100x15.600 Coù TK 1122 49.592.400 = $3179x15.600 Coù TK 515 207.900 = $2079x(15.700 – 15.600) 3.3 KEÁ TOAÙN BAÙN HAØNG HOAÙ 3.3.1 Khaùi nieäm - Doanh thu laø toång trò giaù caùc lôïi ích kinh teá doanh nghieäp thu ñöôïc trong kyø keá toaùn, phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thoâng thöôøng cuûa doanh nghieäp goùp phaàn laøm taêng voán chuû sôû höõu - Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu + Doanh nghieäp ñaõ chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu saûn phaåm hoaëc haøng hoaù cho ngöôøi mua + Doanh nghieäp khoâng coøn naém giöõa quyeàn quaûn lyù haøng hoaù nhö ngöôøi sôû höõu haøng hoaù hoaëc quyeàn kieåm soaùt haøng hoaù + Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén + Doanh nghieäp ñaõ thu ñöôïc hoaëc seõ thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch baùn 43
  44. haøng + Xaùc ñònh ñöôïc chi phí lieân quan ñeán giao dòch baùn haøng - Thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu : laø thôøi ñieåm chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu haøng hoaù cho ngöôøi mua trong töøng tröôøng hôïp cuï theå. Haàu heát, thôøi ñieåm chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro truøng vôùi thôøi ñieåm chuyeån giao lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu hôïp phaùp hoaëc quyeàn kieåm soaùt haøng hoaù cho ngöôøi mua - Doanh thu noäi boä : laø soá tieàn thu ñöôïc do baùn haøng hoaù giöõa caùc ñôn vò tröïc thuoäc trong cuøng coâng ty, toång coâng ty do söï phaân caáp quaûn lyù laøm phaùt sinh doanh thu - Caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu bao goàm : + Chieát khaáu thöông maïi: khoaûn maø doanh nghieäp giaûm giaù nieâm yeát cho ngöôøi mua haøng vôùi khoái löôïng lôùn phaùt sinh treân khoái löôïng töøng loâ haøng hay treân toång khoái löôïng haøng mua luõy keá trong moät thôøi gian nhaát ñònh 44
  45. + Gæam giaù haøng baùn : laø khoaûn giaûm tröø cho ngöôøi mua do toaøn boä hay moät phaàn haøng hoaù keùm phaåm chaát, sai qui caùch hoaëc laïc haäu thò hieáu + Gía trò haøng baùn bò traû laïi laø giaù trò khoái löôïng haøng baùn ñaõ xaùc ñònh laø tieâu thuï nhöng bò khaùch haøng traû laïi vaø töø choái thanh toaùn do vi phaïm hôïp ñoàng, haøng bò maát, keùm phaåm chaát, khoâng ñuùng qui caùch chuûng loaïi + Thueá tieâu thuï ñaëc bieät, thueá xuaát khaåu, thueá GTGT tính theo phöông phaùp tröïc tieáp laø caùc khoaûn thueá tính tröïc tieáp treân doanh thu baùn haøng 3.3.2 Caùc phöông thöùc baùn haøng 3.3.2.1 Baùn buoân laø baùn haøng cho caùc ñôn vò saûn xuaát kinh doanh ñeå tieáp tuïc quaù trình löu chuyeån cuaû haøng hoùa, coù 2 phöông thöùc: + Phöông thöùc baùn haøng qua kho : haøng hoùa mua veà nhaäp kho roài töø kho xuaát baùn, coù 2 hình thöùc giao nhaän: Hình thöùc nhaän haøng : beân mua ñeán taïi kho beân baùn hoaëc ñeán moät ñòa ñieåm do beân mua qui ñònh ñeå nhaän haøng 45
  46. Hình thöùc chuyeån haøng : beân baùn chuyeån haøng ñeán beân kho cuûa beân mua hoaëc ñeán moät ñòa ñieåm do beân mua qui ñònh ñeå giao haøng + Phöông thöùc baùn haøng vaän chuyeån thaúng : haøng hoaù ñöôïc chuyeån thaúng töø ñôn vò cung caáp ñeán ñôn vò mua khoâng qua kho cuûa ñôn vò trung gian, coù 2 hình thöùc : Vaän chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn : haøng hoùa vaän chuyeån thaúng, ñôn vò trung gian laøm nhieäm vuï thanh toaùn vôùi ñôn vò cung caáp vaø thu tieàn cuûa ñôn vò mua Vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn : haøng hoaù vaän chuyeån thaúng, ñôn vò trung gian khoâng laøm nhieäm vuï thanh toaùn vôùi ñôn vò cung caáp vaø thu tieàn cuûa ñôn vò mua; ñôn vò trung gian ñöôïc höôûng moät tyû leä thuû tuïc phí nhaát ñònh ôû beân mua hoaëc beân cung caáp 3.3.2.2 Baùn leû laø baùn haøng cho ngöôøi tieâu duøng chaám döùt quaù trình löu chuyeån haøng hoaù, coù 3 phöông thöùc baùn haøng + Phöông thöùc baùn haøng thu tieàn taäp trung : nhaân vieân baùn haøng chæ phuï 46
  47. traùch giao haøng, coøn vieäc thu tieàn coù boä phaän chuyeân traùch khaùc laøm + Phöông thöùc baùn haøng khoâng thu tieàn taäp trung : nhaân vieân baùn haøng vöøa laøm nhieäm vuï giao haøng vöøa laøm nhieäm vuï thu tieàn + Baùn haøng töï ñoäng : ngöôøi mua haøng töï choïn haøng hoaù caàn mua trong quaày haøng, cöûa haøng, mang ñeán boä phaän thu ngaân kieåm haøng tính tieàn, laäp hoaù ñôn vaø thu tieàn 3.3.3. Keá toaùn doanh thu baùn haøng hoùa 3.3.3.1 Keá toaùn baùn buoân a.Chöùng töø -Baùn haøng qua kho: Laäp hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn baùn haøng 3 lieân, lieân 1 löu,lieân 2 giao cho khaùch, lieân 3 thuû kho giöõ ghi theû kho vaø chuyeån cho keá toaùn - Baùn haøng vaän chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn : Caên cöù Hôïp Ñoàng baùo cho ngöôøi cung caáp bieát ñeå chuyeån haøng cho ngöôøi mua hoaëc baùo cho beân mua ñeán nhaän haøng tröïc tieáp taïi nôi cung caáp. Sau ñoù ñôn vò baùn buoân chòu traùch nhieäm thanh toaùn tieàn haøng vôùi ngöôøi cung 47
  48. caáp vaø vôùi ngöôøi mua haøng. Hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn baùn haøng laäp 3 lieân, lieân 1 löu, lieân 2 gôûi theo haøng cuøng vaän ñôn, lieân 3 ñeå thanh toaùn - Baùn haøng vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn : ñôn vò cung caáp gôûi cho ñôn vò baùn buoân trung gian baûn sao Hôïp Ñoàng ñeå thoâng baùo cho ñôn vò baùn buoân bieát veà vieäc thöïc hieän Hôïp Ñoàng mua baùn haøng hoaù, ñôn vò baùn buoân seõ ñöôïc höôûng moät khoaûn thuû tuïc phí nhaát ñònh ôû beân mua hoaëc beân cung caáp -Baùn haøng theo phöông thöùc kyù gôûi: xuaát haøng ñöa ñi kyù gôûi, laäp phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä ghi roõ xuaát ñöa ñi baùn kyù gôûi keøm theo Hôïp Ñoàng kyù gôûi. Cô sôû nhaän baùn haøng kyù gôûi, khi baùn haøng phaûi laäp hoaù ñôn baùn haøng theo ñuùng giaù qui ñònh cuûa beân chuû haøng. Hoa hoàng chi cho ñaïi lyù baùn haøng kyù göûi ñöôïc tính vaøo chi phí cuûa beân chuû haøng. Beân nhaän baùn haøng kyù gôûi phaûi noäp thueá GTGT ñoái vôùi khoaûn hoa hoàng ñöôïc höôûng. Chuû haøng phaûi keâ khai vaø noäp thueá GTGT cuûa soá haøng baùn ra treân cô sôû baûng thanh toaùn haøng ñaïi lyù kyù gôûi b.Taøi khoaûn söû duïng: 111; 112; 131; 511; 531; 532; 531 . c.Moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu 48
  49. c1) Baùn buoân theo phöông thöùc tröïc tieáp: (1) Chuyeån giao HH cho ngöôøi mua + Phaûn aùnh toång giaù thanh toaùn cuûa haøng tieâu thuï Nôï TK 111,112,131 Coù TK 511,512 Hoaëc Nôï TK 111,112,131 Coù TK 333 (3331) Coù TK 511,512(coù thueá GTGT) + Phaûn aùnh giaù voán cuûa haøng tieâu thuï Baùn buoân tröïc tieáp qua kho Nôï TK 632/ Coù TK 153(1532): trò giaù bao bì keøm theo,156 (1561) theo giaù mua cuûa haøng ñaõ tieâu thuï Baùn buoân tröïc tieáp theo caùch thöùc vaän chuyeån thaúng Nôï TK 632 trò giaù mua thöïc teá cuûa haøng tieâu thuï Nôï TK 133 (1331) (neáu coù) Coù TK 151,331,111,112 + Bao bì tính rieâng vaø khoaûn chi hoä ngöôøi mua (neáu coù ) (2) Caùc khoaûn chieát khaáu thöông maïi phaùt sinh Nôï TK 521 taäp hôïp chieát khaáu thöông maïi (chöa coù thueá GTGT) Nôï 3331(33311) Coù TK 131,111,112, 3388 (CKTM ñaõ traû hay chaáp nhaän traû cho khaùch) 49
  50. (3) Caùc khoaûn giaûm giaù haøng baùn phaùt sinh Nôï TK 532 giaûm giaù haøng baùn (khoâng thueá GTGT) Nôï TK 3331(33311) CoùTK131,111,112 giaûm giaù haøng ñaõ traû hay chaáp nhaän traû (4) Haøng baùn bò traû laïi + Soá doanh thu haøng baùn bò traû laïi Nôï TK 531 (khoâng thueá GTGT) Nôï TK 3331(33311) Coù TK 131,111,112 + Gæam trò giaù voán haøng baùn bò traû laïi Nôï TK 1561,157,6112 giaù mua haøng bò traû laïi nhaäp kho, göûi taïi kho ngöôøi mua Coù TK 632 giaûm giaù voán haøng baùn (5) Soá chieát khaáu thanh toaùn phaùt sinh trong kyø Nôï TK 635 / Coù TK 131,111,112 c 2) Baùn buoân theo phöông thöùc chuyeån haøng chôø chaáp nhaän (1) Xuaát kho haøng hoaù ñeå baùn theo hình thöùc chuyeån haøng 50
  51. + Baùn buoân tröïc tieáp qua kho Nôï TK 157 Coù TK 156 (1561) giaù mua cuûa haøng xuaát gôûi ñi baùn, TK 153(1532) trò giaù bao bì tính rieâng keøm theo + Baùn buoân tröïc tieáp vaän chuyeån thaúng, khoâng qua kho Nôï TK 157 giaù mua cuûa haøng tieâu thuï Nôï TK 133 (1331) Coù TK 151,331,111,112 (2) Toång giaù thanh toaùn cuûa haøng ñaõ tieâu thuï khi ngöôøi mua chaáp nhaän, ñaõ traû + Nôï TK 111,112,131,1368 Coù TK 511, 512 Hoaëc Nôï TK 111,112,131,1368 Coù TK 333 (3331) Coù TK 511,512 + Nôï TK 632 Coù TK 157 giaù mua c 3) Baùn buoân vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn vaø coù tham gia thanh toaùn - Baùn buoân vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn 51
  52. (1) Thöïc chaát DN thöông maïi laøm trung gian moâi giôùi giöõa beân baùn vaø beân mua ñeå höôûng hoa hoàng (do beân baùn hoaëc beân mua traû). Beân mua nhaän haøng vaø thanh toaùn cho beân baùn. Soá hoa hoàng moâi giôùi ghi Nôï TK 111,112,131 Coù TK 3331 (33311) Coù TK 511, 512 hoa hoàng moâi giôùi ñöôïc höôûng (2) Chi phí lieân quan ñeán baùn haøng Nôï TK 641 Nôï TK 133 (1331) Coù TK 334, 338, 111, 112 - Baùn buoân chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn (1) DN giao hoaù ñôn cho ngöôøi mua ñeán nhaän haøng tröïc tieáp cuûa ngöôùi cung caáp - Nôï TK 131 Coù TK 511 Hoaëc Nôï TK 131 Coù TK 333(3331) Coù TK 511 - Nôï TK 632 Hoaëc Nôï TK 632 Nôï TK 133(1331) Coù TK 331 Coù TK 331 52
  53. (2) DN cöû caùn boä cuûa mình ñeán nhaän haøng cuûa ngöôøi cung caáp, sau ñoù toå chöùc vaän chuyeån haøng ñeán giao cho ngöôøi mua - Nôï TK 157 Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 157 Coù TK 331 Coù TK 331 - Nôï TK 131 Coù TK 511 Hoaëc Nôï TK 131 Coù TK 333(3331) Coù TK 511 - Nôï TK 632 Coù TK 157 c4) Baùn haøng phaùt sinh thöøa – thieáu (1) Trong hình thöùc baùn haøng vaän chuyeån thaúng, nhaân vieân aùp taûi cuøng vôùi beân mua kieåm nhaän, laäp bieân baûn HH thieáu hoaëc thöøa. Khi nhaän giaáy baùo nhaän haøng cuûa beân mua keøm theo bieân baûn + Nôï TK 131 Coù TK 511 Coù TK 333(33311) + Nôï TK 632 giaù voán cuûa HH ñaõ baùn Coù TK157 53
  54. + Nôï TK 138(1381) giaù voán HH thieáu Coù TK 157 + Nôï TK 157 Coù TK 338(3381) giaù voán HH thöøa (2) Beân baùn giao tieáp soá HH thieáu cho ñuû soá treân hoaù ñôn vaø beân mua ñaõ nhaän + Nôï TK 156 (1561) Coù TK 1381 + Nôï TK 157 Coù TK 156 + Nôï TK 131 Coù TK 511 Coù TK 333 (33311) + Nôï TK 632 Coù TK 157 (3) DN baét nhaân vieân aùp taûi hoaëc cô quan vaän taûi boài thöôøng Nôï TK 138 (1388) Coù TK 138(1381) c 5) Baùn haøng theo phöông thöùc kyù gôûi ñaïi lyù (1) Xuaát kho giao HH cho ñaïi lyù baùn: Nôï TK 157 54
  55. Coù TK 156,6112 (2) Nhaän ñöôïc tieàn baùn haøng do ñaïi lyù noäp hoaëc ñaõ xaùc ñònh HH ñaõ baùn + Nôï TK 111,131 theo giaù baùn qui ñònh Coù TK 511 Coù TK 3331(33311) + Nôï TK 632 Coù TK 157 giaù voán HH ñaõ baùn + Nôï TK 641 Coù TK 131,111 hoa hoàng ñaïi lyù c 6) Baùn HH ñoåi vaät tö,HH khaùc cho SXKD + Nôï TK 131 Coù TK 511 , Coù TK 3331 (33311) + Nôï TK 632 Coù TK 156, 157,6112 + Nôï TK 152, 153, 156,6112 Nôï TK133 (1331) Coù TK 131 Hoaëc theo pp tröïc tieáp khoâng thueá caû ñaàu vaøo laãn ñaàu ra 3.3.3.2 Keá toùan baùn leû haøng hoaù a. Chöùng töø thuû tuïc keá toaùn 55
  56. (3) Baùn leû HH ñöôïc thöïc hieän ôû quaày haøng, cöûa haøng, khi xuaát kho giao cho cöûa haøng baùn leû phaûi laäp phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä, chöa ghi giaûm haøng toàn kho chæ ghi giaûm Haøng Hoaù ôû kho vaø taêng Haøng Hoaù ôû cöûa haøng theû keá toaùn chi tieát nhö theû quaày theo doõi nhaäp xuaát baùnHaøng Hoaù (4) Khi baùn leû nhaân vieân laäp Hoaù Ñôn GTGT hoaëc HÑ baùn haøng 2 lieân, lieân 1 löu, lieân 2 giao cho khaùch. Cuoái ngaøy hoaëc cuoái ca laäp baùo caùo baùn haøng cuøng tieàn baùn haøng noäp veà phoøng keá toaùn (5) Ñoái vôùi Haøng Hoaù coù giaù trò thaáp döôùi möùc qui ñònh phaûi laäp hoaù ñôn phaûi laäp baûng keâ baùn leû theo töøng laàn baùn, theo töøng loaïi b. Moät soá nghieäp vuï chuû yeáu (1) Keá toaùn kieåm tra baùo caùo baùn haøng, baûng keâ baùn haøng, giaáy noäp tieàn + Nôï TK 111 Coù TK 511 Coù TK 3331(33311) + Nôï TK 632 Coù TK 156,6112 giaù voán haøng ñaõ baùn (2) Thieáu tieàn baùn haøng laäp bieân baûn chôø xöû lyù: 56
  57. NôïTK138(1381) Coù TK511 (3) Thöøa tieàn baùn haøng + Nôï TK 111,112,113 soá tieàn ñaõ noäp Coù TK 511 Coù TK 3331 (33311) Coù TK 338 (3381)soá noäp thöøa + Nôï TK 632 Coù TK 156 (4) Baùn haøng ñaïi lyù ñuùng giaù qui ñònh cuûa chuû haøng, ñôn vò nhaän haøng ghi + Nôï TK 111,112 Coù TK 331 giaù thanh toaùn + Nôï TK 331 Coù TK 511 hoa hoàng ñöôïc höôûng veà baùn haøng ñaïi lyù Coù TK 33311 + Nôï TK 331 Coù TK 111,112 traû tieàn haøng cho ñaïi lyù + Phaûn aùnh tình hình nhaän vaø thanh toaùn tieàn haøng gôûi baùn treân TK 003 “ Haøng hoaù nhaän baùn hoä” (5) Baùn haøng traû goùp, laõi baùn haøng traû chaäm coi laø thu nhaäp hoaït ñoäng taøi 57
  58. chính : + Nôï TK 131 Coù TK 511 Coù TK 3331(33311), Coù TK 515 + Nôï TK 111 Coù TK 131 + Nôï TK 632 Coù TK 156,6112 (6) Baùn haøng coù khuyeán maõi khoâng tính thueá GTGT ñaàu ra cuûa haøng khuyeán maõi, do ñoù khoâng xuaát hoaù ñôn cho soá haøng khuyeán maõi. Khi baùn haøng keøm khuyeán maõi, soá löôïng haøng khuyeán maõi ghi treân cuøng hoaù ñôn phaûi ghi roõ “haøng khuyeán maõi khoâng thanh toaùn”. Soá thueá GTGT ñaàu vaøo khoâng ñöôïc khaáu tröø cuûa haøng khuyeán maõi ghi: Nôï TK 641 Coù TK 133(1331) (7) Bieáu taëng Haøng Hoaù do quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi ñaøi thoï + Nôï TK 431 Coù TK 511 58
  59. Coù TK 3331 (33311) + Nôï TK 632 Coù TK156,6112 (8) Duøng Haøng Hoaù ñeå traû löông cho nhaân vieân + Nôï TK 334 Coù TK 512 Coù TK 3331(33311) + Nôï TK 632 Coù TK 156,6112 3.3.4 KEÁ TOAÙN CHI PHÍ THU MUA VAØ KEÁT QUAÛ TIEÂU THUÏ HAØNG HOAÙ 3.3.4.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ THU MUA HAØNG HOAÙ - Chi phí thu mua haøng hoaù goàm chi phí vaän chuyeån, boác dôõ, thueâ beán thueâ baõi, hoa hoàng thu mua, hao huït trong ñònh möùc - Chi phí thu mua caàn phaân boå cho haøng tieâu thuï vaø haøng toàn kho, toàn quaày, haøng ñang gôûi baùn, kyù gôûi, haøng mua ñang ñi treân ñöôøng theo tieâu thöùc phuøhôïp + Tieâu thöùc phaân boå: coù theå löïa choïn: Trò gía mua cuûa haøng hoaù; soá löôïng; loâ haøng, + Coâng thöùc: choïn tieâu thöùc “Trò gía mua cuûa haøng hoaù” 59
  60. Chi phí thu mua Chi phí thu Chi phí thu lieân quan ñeán mua phaùt Trò giaù mua mua phaân boå haøng toàn kho sinh trong kyø haøng hoaù cho haøng ñaàu kyø (SDÑK + (PS Nôï TK xuaát baùn ñaõ hoaù ñaõ tieâu TK1562) 1562) xaùc ñònh laø thuï trong kyø = x tieâu thuï Trò giaù mua haøng Trò giaù mua trong kyø hoùa toàn kho ñaàu haøng hoaù (Nôï TK 632 kyø + phaùt sinh ñoái öùng Coù (SDÑK trong kyø 1561) TK 1561) (phaùt sinh nôï TK 1561) - Chi phí thu mua HH baùn ra trong kyø baèng chi phí thu mua HH toàn kho ñaàu kyø coäng chi phí thu mua HH phaùt sinh trong kyø tröø chi phí thu mua HH toàn cuoái kyø - Ñònh khoaûn + Taäp hôïp chi phí thu mua Nôï TK 156 (1562) Nôï TK 133 (1331) coÙ TK 311,111,112,334 + Phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra Nôï TK 632 Coù TK 156 (1562) 3.3.4.2. KEÁ TOAÙN KEÁT QUAÛ TIEÂU THUÏ HAØNG HOAÙ Keát quaû tieâu thuï HH bieåu hieän qua chæ tieâu “lôïi nhuaän” hay “loã” 60
  61. KQTT HH= DT thuaàn – Gía voán haøng baùn – CP baùn haøng – CPQLDN - Keát chuyeån caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu baùn haøng Nôï TK 511 Coù TK 521,531,532, 3332,3331(noäp thueá GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp) - Keát chuyeån doanh thu thuaàn : Nôï TK 511,512 Coù TK 911 - Phaân boå chi phí thu mua cho haøng tieâu thuï: Nôï TK 632 Coù TK 1562, 6112 - Keát chuyeån giaù voán haøng baùn: Nôï TK 911 Coù TK 632 - Thueá thu nhaäp doanh nghieäp phaûi noäp trong kyø = lôïi nhuaän chòu thueá x thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp Lôïi nhuaän chòu thueá = doanh thu thuaàn baùn haøng hoaù - trò giaù voán haøng baùn ra – chi phí baùn haøng vaø chi phí quaûn lyù doanh nghieäp Nôï TK 8211 / Coù TK 3334 61
  62. - Keát chuyeån chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh nghieäp, chi phí thueá thu nhaäp hieän haønh NôïTK 911 Coù TK 641, 642 keát chuyeån soá trong kyø Coù TK 142 (1422) chi phí chôø keát chuyeån Coù TK 8211 ( chi phí thueá thu nhaäp hieän haønh ): thueá thu nhaäp phaûi noäp trong kyø - Keát chuyeån keát quaû ( neáu laõi ): Nôï TK 911 Coù TK 421 - Neáu loã ghi ngöôïc laïi Ví duï: Coâng ty thöông maïi vaø dòch vuï ABC, noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, trong thaùng 1/n coù tình hình mua baùn haøng hoaù nhö sau: - Soá dö ñaàu kyø: + TK 1561: 5.440.000ñ, trong ñoù 20 Ram 128, ñôn giaù 155.000ñ/caùi; 10 case ñôn giaù 234.000ñ/caùi. + TK 1562: 150.000ñ. - Trong thaùng phaùt sinh nhö sau: 62
  63. (1). Mua 100 case maùy vi tính, ñaõ nhaäp kho, ñôn giaù mua chöa thueá GTGT 15USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. (2). Chi phí vaän chuyeån mua 100 case 550.000ñ goàm thueá GTGT 10%, ñaõ thanh toaùn baèng tieàn taïm öùng. (3). Mua 200 thanh Ram 128MB, ñôn giaù mua chöa thueá GTGT 10USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi nhaäp kho phaùt hieän thieáu 2 thanh Ram chöa roõ nguyeân nhaân, kieåm tra chaát löôïng coù 8 thanh Ram khoâng ñaït yeâu caàu, beân baùn ñoàng yù ñoåi laïi 8 thanh Ram naøy (bieát ñeán cuoái thaùng beân baùn vaãn chöa ñoåi haøng). (4) Toång hôïp tình hình xuaát baùn cho coâng ty K trong thaùng nhö sau : 20 case, ñôn giaù chöa thueá GTGT 250.000ñ/caùi; 50 thanh Ram 128, ñôn giaù 170.000ñ/caùi; thueá GTGT 5%, chöa thu tieàn. (5) Do coâng ty K mua soá löôïng lôùn coâng ty chieát khaáu cho khaùch 1% treân toång giaù baùn chöa thueá vaø tröø vaøo nôï phaûi thu (6) Keát chuyeån chi phí baùn haøng 100.000 vaø chi phí quaûn lyù doanh nghieäp 200.000. Thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp 28% treân lôïi nhuaän chòu thueá 63
  64. Yeâu caàu: ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân (goàm caû vieäc tính giaù voán haøng hoaù ñaõ tieâu thuï, keát chuyeån doanh thu thuaàn, chi phí vaø xaùc ñònh keát quaû kinh doanh).Bieát raèng chi phí thu mua phaân boå theo soá löôïng haøng hoaù Gæai : (1) Nôï TK 1561 23.550.000 Nôï TK 1331 1.177.500 Coù TK 331 24.727.500 (2) Nôï TK 1562 500.000 Nôï TK 1331 50.000 Coù TK 141 550.000 (3) Nôï TK 1561 29.830.000 Nôï TK 1381 314.000 Nôï TK 1388 1.256.000 Nôï TK 1331 1.570.000 Coù TK 331 32.970.000 (4) Nôï TK 632 10x234.000+ 10x15x15.700+20x155.000+ 30x10x15.700=12.505.000 Coù TK 1561 (5) Phaân boå chi phí thu mua cho haøng toàn cuoái kyø : (150.000+500.000):(100+10)x90 = 531.818 (6) Phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra trong kyø : 64
  65. 150.000 + 500.000 –531.818 = 118.182 (7) Nôï TK 632 / Coù TK 1562 118.182 (8) Nôï TK 131 14.175.000 Coù TK 511 13.500.000 Coù TK 33311 675.000 (9) Nôï TK 521 / Coù TK 131 135.000 (10) Nôï 511 / Coù TK 521 135.000 (11) Nôï TK 511 / Coù TK 911 13.365.000 (12) Thueá thu nhaäp phaûi noäp trong kyø: (13.365.000-[12.623.182+100.000+200.000])x28%=123.709 Nôï TK 8211 / Coù TK 3334 123.709 (13) Nôï TK 911 13.046.891 Coù TK 632 12.623.182 Coù TK 641 100.000 Coù TK 642 200.000 Coù TK 8211 123.709 (14) Nôï TK 911 / Coù TK 421 318.109 65
  66. CHÖÔNG 4 KEÁ TOAÙN XUAÁT NHAÄP KHAÅU HAØNG HOÙA 4.1. TOÅNG QUAÙT Hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu laø moät boä phaän cuûa lónh vöïc löu thoâng haøng hoùa, laø caàu noái giöõa saûn xuaát vaø tieâu duøng treân phaïm vi quoác teá vôùi chöùc naêng toå chöùc löu chuyeån haøng hoùa giöõa trong nöôùc vôùi nöôùc ngoaøi. Hoaït ñoäng xuaát, nhaäp khaåu chieám moät vò trí quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân, noù taïo ñieàu kieän môû roäng thò tröôøng cho neàn saûn xuaát trong nöôùc, ñoàng thôøi cuõng phuïc vuï cho nhu caàu trong nöôùc veà nhöõng maët haøng trong nöôùc chöa 66
  67. saûn xuaát ñöôïc hoaëc ñaõ saûn xuaát ñöôïc nhöng chöa ñaùp öùng nhu caàu veà maët soá löôïng vaø chaát löôïng. Ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu laø nhöõng maët haøng thuoäc theá maïnh cuûa neàn saûn xuaát trong nöôùc thuoäc caùc ngaønh coâng nghieäp, noâng nghieäp Ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng nhaäp khaåu khoâng chæ ñôn thuaàn laø nhöõng maët haøng phuïc vuï cho nhu caàu tieâu duøng cuûa caùc taàng lôùp daân cö maø chuû yeáu laø caùc trang thieát bò, maùy moùc, vaät tö, kyõ thuaät hieän ñaïi phuïc vuï cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá quoác daân trong taát caû caùc ngaønh, caùc ñòa phöông vaø treân moïi lónh vöïc. 4.1.1 Nhöõng ñieàu kieän thöông maïi quoác teá (International commercial terms - Incoterms ) Hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu coù nhöõng ñaëc ñieåm chuû yeáu sau : – Quaù trình löu chuyeån haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu theo moät voøng kheùp kín phaûi qua 2 giai ñoaïn baùn haøng: Mua vaø baùn haøng xuaát khaåu, mua vaø baùn haøng nhaäp khaåu, vì vaäy thôøi gian löu chuyeån haøng hoùa thöôøng daøi hôn löu chuyeån haøng hoùa trong nöôùc. 67
  68. – Haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu coù theå tieán haønh theo phöông thöùc tröïc tieáp hoaëc uûy thaùc. Xuaát, nhaäp khaåu tröïc tieáp laø phöông thöùc maø doanh nghieäp xuaát, nhaäp khaåu tröïc tieáp ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng xuaát, nhaäp khaåu vôùi thöông nhaân nöôùc ngoaøi. Xuaát, nhaäp khaåu uûy thaùc laø phöông thöùc maø ñôn vò coù giaáy pheùp xuaát, nhaäp khaåu haøng hoùa tieán haønh uûy thaùc cho ñôn vò khaùc coù chöùc naêng thöïc hieän xuaát, nhaäp khaåu haøng hoùa cuûa mình, do ñoù phaûi traû cho ñôn vò naøy moät khoaûn thuø lao goïi laø phí uûy thaùc. – Giaù caû haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu luoân gaén lieàn vôùi caùc ñieàu kieän vaø cô sôû giao haøng khaùc nhau. Trong giai ñoaïn hieän nay, caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu cuûa Vieät Nam thöôøng mua haøng nhaäp khaåu theo ñieàu kieän CIF vaø baùn haøng xuaát khaåu theo ñieàu kieän FOB. Noäi dung chuû yeáu cuûa nhöõng ñieàu kieän naøy nhö sau : Theo ñieàu kieän FOB (Free on board) töùc laø “giao leân taøu”. Theo ñieàu kieän naøy, ngöôøi baùn phaûi giao haøng leân taøu do ngöôøi mua chæ ñònh taïi caûng boác xeáp haøng quy ñònh; xin giaáy pheùp xuaát khaåu; laøm ñuû caùc thuû tuïc haûi quan caàn thieát chòu traùch nhieäm veà moïi chi phí, ruûi ro, toån thaát cho ñeán khi haøng ñaõ qua lan can taøu taïi caûng boác haøng. 68
  69. Ngöôøi mua phaûi kòp thôøi chæ ñònh taøu chôû haøng, kyù keát hôïp ñoàng vaän chuyeån, traû cöôùc phí vaän chuyeån, nhaän haøng taïi caûng boác xeáp haøng theo quy ñònh vaø trong thôøi haïn quy ñònh; chòu caùc phí toån coù lieân quan vaø caùc ruûi ro veà haøng hoùa keå töø khi haøng ñaõ qua lan can taøu taïi caûng boác xeáp haøng. Theo ñieàu kieän CIF (cost, insurance and Freight) töùc laø “tieàn haøng, phí baûo hieåm vaø cöôùc phí”. Theo ñieàu kieän naøy ngöôøi baùn phaûi kyù hôïp ñoàng vaän chuyeån, traû cöôùc phí vaän chuyeån ñeå chôû haøng ñeán caûng ñích, xin giaáy pheùp xuaát khaåu, laøm ñuû caùc thuû tuïc haûi quan caàn thieát cho vieäc xuaát khaåu haøng hoùa, chòu ruûi ro vaø phí toån veà vieäc ñoù; chòu phí toån mua baûo hieåm haøng haûi ñeå traùnh cho ngöôøi mua ruûi ro maát maùt hoaëc hö haïi haøng hoùa trong quaù trình vaän chuyeån, giao haøng leân taøu taïi caûng boác haøng trong thôøi haïn quy ñònh; chòu moïi phí toån coù lieân quan ñeán haøng hoùa cho ñeán khi haøng ñaõ ñöôïc giao leân taøu taïi caûng boác xeáp haøng, cuõng nhö cöôùc phí ñeå chôû haøng ñeán caûng ñích, keå caû caùc phí kyù hôïp ñoàng vaän taûi; chòu moïi ruûi ro vaø toån thaát haøng hoùa cho ñeán khi haøng ñaõ qua haún lan can taøu taïi caûng boác xeáp haøng. 69
  70. Ngöôøi mua nhaän haøng vaø traû tieàn khi coù hoùa ñôn, vaän ñôn ñaõ ñöôïc giao cho mình; nhaän haøng ñöôïc giao taïi caûng boác dôû haøng vaø tieáp nhaän haøng hoùa ñoù töø ngöôøi chuyeân chôû taïi caûng ñeán qui ñònh; chòu moïi phí toån coù lieân quan ñeán haøng keå töø khi haøng ñöôïc giao cho mình taïi caûng boác dôû haøng, tröø chi phí vaän chuyeån vaø caùc chi phí khaùc maø Coâng ty haøng haûi ñaõ thu khi kyù hôïp ñoàng vaän taûi; chòu moïi ruûi ro vaø toån thaát veà haøng hoùa keå töø khi haøng ñaõ qua haún lan can taøu taïi caûng boác dôû haøng. Ngöôøi mua caàn löu yù raèng theo ñieàu kieän CIF, ngöôøi baùn chæ phaûi mua baûo hieåm vôùi phaïm vi toái thieåu, neáu ngöôøi mua muoán ñöôïc baûo hieåm vôùi phaïm vi roäng hôn thì phaûi coù söï thoûa thuaän roõ raøng vôùi ngöôøi baùn hoaëc töï mình mua baûo hieåm. – Vieäc thanh toaùn tieàn haøng xuaát nhaäp khaåu raár ña daïng vaø phöùc taïp theo caùc phöông thöùc thanh toaùn ñöôïc aùp duïng trong töøng hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá thöôøng duøng laø : nhôø thu, chuyeån tieàn, tín duïng, chöùng töø 4.1.2 Caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá a. Phöông thöùc chuyeån tieàn (remittance): 70
  71. - Chuyeån tieàn traû sau :ngöôøi nhaäp khaåu laäp leänh chuyeån tieàn cho ngaân haøng phuïc vuï mình traû tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân haøng ñaïi lyù sau khi ñaõ nhaän ñöôïc haøng hoaù vaø chöùng töø - Chuyeån tieàn traû tröôùc : ngöôøi nhaäp khaåu laäp leänh chuyeån tieàn cho ngaân haøng phuïc vuï mình traû tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân haøng ñaïi lyù tröôùc khi nhaän ñöôïc haøng hoaù vaø chöùng töø b. Phöông thöùc nhôø thu ( collection of payment ) - Phöông thöùc nhôø thu hoái phieáu trôn ( clean collection ) : ngöôøi xuaát khaåu uûy thaùc cho ngaân haøng thu hoä tieàn ôû ngöôøi nhaäp khaåu caên cöù vaøo hoái phieáu do mình laäp ra coøn chöùng töø haøng hoaù göûi thaúng cho ngöôøi nhaäp khaåu - Phöông thöùc nhôø thu hoái phieáu keøm chöùng töø ( documentary collection) : ngöôøi xuaát khaåu sau khi ñaõ hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng, tieán haønh uûy thaùc cho ngaân haøng phuïc vuï mình thu hoä tieàn ôû ngöôøi nhaäp khaåu caên cöù vaøo hoái phieáu vaø boä chöùng töø haøng hoaù vôùi ñieàu kieän ngöôøi 71
  72. nhaäp khaåu thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän traû tieàn thì ngaân haøng môùi trao boä chöùng töø cho ngöôøi nhaäp khaåu nhaän haøng hoaù c. Phöông thöùc tín duïng chöùng töø (documentary credit) : ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi nhaäp khaåu theo yeâu caàu cam keát baèng moät vaên baûn phaùp lyù laø thö tín duïng seõ traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi xuaát khaåu, neáu ngöôøi xuaát khaåu xuaát trình ñöôïc boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp vôùi qui ñònh neâu roõ trong thö tín duïng 4.1.3 Nguyeân taéc ñaùnh giaù vaø kieåm nhaän haøng hoùa 4.1.3.1. Nguyeân taéc ñaùnh giaù haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu: a) Ñoái vôùi haøng hoùa xuaát khaåu – Giaù nhaäp kho cuûa haøng xuaát khaåu laø giaù thöïc teá mua vaøo hoaëc giaù thaønh saûn xuaát, cheá bieán thöïc teá cuûa haøng hoùa nhaäp kho. – Giaù xuaát kho cuûa haøng hoùa xuaát khaåu laø giaù thöïc teá nhaäp kho cuûa töøng loâ haøng hoaëc coù theå tính theo caùc phöông phaùp khaùc nhö phöông phaùp bình quaân gia truyeàn – Giaù baùn haøng xuaát khaåu laø giaù thöïc teá ghi treân hoùa ñôn baùn haøng. Baùn theo giaù naøo ghi ñuùng theo giaù ñoù (ví 72
  73. duï: Baùn theo ñieàu kieän FOB ghi FOB, baùn theo ñieàu kieän CIF ghi CIF ) vaø ñöôïc tính ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo tyû giaù bình quaân lieân ngaân haøng taïi thôøi ñieåm xaùc ñònh coù doanh thu. b) Ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu. – Giaù nhaäp kho cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù mua thöïc teá ghi treân hoùa ñôn cuûa ngöôøi baùn, mua giaù naøo ghi giaù ñoù (giaù FOB, giaù CIF ) vaø ñöôïc quy ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieàm nhaän haøng coäng vôùi thueá nhaäp khaåu hoaëc thueá khaùc coäng chi phí thu mua haøng hoùa. Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính treân cô sôû giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng vôùi thueá nhaäp khaåu vaø nhaân vôùi thueá suaát thueá GTGT. Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu seõ ñöôïc coi laø thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu töø neáu haøng nhaäp khaåu thuoäc ñoái töôïng chòu thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø thueá. Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu thuoäc dieän chòu thueá GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp thì thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù thöïc teá cuûa haøng mua veà nhaäp kho. 73
  74. Neáu haøng nhaäp khaåu phaûi noäp thueá tieâu thuï ñaëc bieät thì khoâng phaûi noäp thueá GTGT ôû khaâu nhaäp khaåu nhöng khi baùn haøng doanh nghieäp phaûi tính vaøo noäp thueá GTGT. Thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu cuõng ñöôïc tính treân cô sôû giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng vôùi thueá nhaäp khaåu vaønhaân vôùi thueá suaát thueá tieâu thuï ñaëc bieät. Thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù thöïc teá haøng mua veà nhaäp kho. – Giaù xuaát kho cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù nhaäp kho thöïc teá cuûa töøng loâ haøng. – Caùc bieân baûn giao nhaän vôùi taøu, caûng, caùc bieân baûn giaùm ñònh haøng hoùa nhaäp khaåu laø nhöõng cô sôû ñeå haïch toaùn caùc khoaûn thieät haïi, toån thaát ñeå khieáu naïi; ñoøi boài thöôøng. Caùc khoaûn thöøa, thieáu toån thaát chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân, traùch nhieäm thì haïch toaùn vaøo taøi khoûan 138 (1381) hoaëc 388 (3381) “ñeå chôø xöû lyù”. 4.1.3.2. Nguyeân taéùc kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho Kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho phaûi chaáp haønh nhöõng nguyeân taéc sau: 74
  75. – Vieäc kieåm nhaän haøng hoùa phaûi do ngöôøi chòu traùch nhieäm vaät chaát veà baûo quaûn haøng hoùa tröïc tieáp tieán haønh. – Khi kieåm nhaän haøng hoùa phaûi caên cöù vaøo chöùng töø cuûa beân baùn, vaän ñôn cuûa chuû phöông tieän vaän taûi vaø caùc chöùng töø mua haøng khaùc ñeå kieåm tra veà soá löôïng vaø chaát löôïng haøng hoùa. Moïi sai leäch giöõa soá nhaän thöïc teá vaø soá ghi treân chöùng töø ñeàu phaûi laäp bieân baûn ñeå laøm caên cöù xöû lyù. – Neáu kieåm nhaän nguyeân toa (xe löûa), nguyeân coâng– ten–nô hoaëc xe kín (xe thuøng) thì tröôùc heát phaûi kieåm tra daáu keïp chì ôû cöûa toa taøu hoaëc cöûa xe. Neáu kieåm nhaän theo nguyeân ñai, nguyeân kieän thì phaûi kieåm nhaän theo daáu cuûa ñai kieän, kieåm nhaän ñuû soá löôïng kieän, troïng löôïng töøng kieän, vieäc kieåm nhaän cuï theå soá löôïng, chaát löôïng haøng hoùa trong toa xe, trong coâng–ten–nô, trong bao, kieän ñöôïc tieán haønh trong thôøi haïn vaø ñuû thaønh phaàn theo quy ñònh ôû hôïp ñoàng kinh teá. Haøng hoùa kieåm nhaän ôû saân ga, beán caûng thì ngöôøi kieåm nhaän phaûi coù giaáy uûy quyeàn nhaän haøng vaø chòu traùch nhieäm ñöa haøng veà ñôn vò hoaëc giao baùn thaúng. Sau khi kieåm nhaän haøng hoùa phaûi laäp bieân baûn kieåm nghieäm, laäp phieáu nhaäp kho theo ñuùng vôùi soá haøng hoùa (ñoái vôùi nhöõng thöù caàn thieát) vaø löôïng haøng hoùa thöïc teá ñaõ nhaän. 75
  76. Ñeå giaûm bôùt khoái löôïng chöùng töø, beân mua coù theå söû duïng daáu kieåm nhaän ñeå ñoùng vaøo maët sau cuûa chöùng töø do beân baùn gôûi, vôùi noäi dung sau: Soá kieåm nhaän. Soá vaø ngaøy cuûa chöùng töø keøm theo. Toång giaù trò haøng hoùa, bao bì ñaõ kieåm nhaän thöïc teá. Soá bieân baûn kieåm nhaän neáu coù. Chöõ kyù vaø ngöôøi phuï traùch vaät chaát. 4.2. KEÁ TOAÙN NHAÄP KHAÅU HAØNG HOAÙ TRÖÏC TIEÁP 4.2.1 Khaùi nieäm _ Nhaäp khaåu tröïc tieáp laø hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp coù tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam ( nhaø nhaäp khaåu ) vôùi caùc caù nhaân toå chöùc ôû nöôùc ngoaøi ( nhaø xuaát khaåu ) _ Nhaäp khaåu tröïc tieáp coù theå tieán haønh theo nghò ñònh thö kyù keát giöõa 2 nhaø nöôùc hoaëc ngoaøi nghò ñònh thö theo hôïp ñoàng kyù keát giöõa 2 hay nhieàu toå chöùc buoân baùn cuï theå thuoäc nöôùc nhaäp haøng vaø nöôùc xuaát haøng 76
  77. _ Nhaäp khaåu tröïc tieáp goàm 2 giai ñoaïn : nhaäp khaåu haøng hoaù vaø tieâu thuï haøng nhaäp khaåu, doanh nghieäp ñöôïc ghi doanh soá nhaäp khaåu vaø doanh soá baùn haøng nhaäp khaåu; caùc chi phí, thueá nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù trò voán haøng nhaäp khaåu 4.2.2 Chöùng töø – Soå saùch Ñeå thöïc hieän moät hôïp ñoàng nhaäp khaåu haøng hoùa, doanh nghieäp thöôøng phaûi tieán haønh caùc coâng vieäc sau : – Laøm thuû tuïc nhaäp khaåu theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc. – Thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ban ñaàu cuûa khaâu thanh toaùn nhö: laøm ñôn xin môû L/C, thöïc thi kyù quyõ vaø môû L/C Neáu hôïp ñoàng mua baùn quy ñònh thanh toaùn baèng L/C. – Thueâ phöông tieän vaän taûi, neáu hôïp ñoàng mua baùn quy ñònh haøng ñöôïc giao ôû nöôùc xuaát khaåu. – Mua baûo hieåm – Laøm thuû tuïc haûi quan – Nhaän haøng – Kieåm tra haøng hoùa nhaäp khaåu 77
  78. – Khieáu naïi veà haøng hoùa bò toån thaát, thieáu huït, khoâng phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng – Thanh toaùn tieàn haøng vaø thanh lyù hôïp ñoàng. 4.2.3 Phöông phaùp haïch toaùn 4.2.3.1 Taøi khoaûn söû duïng TK 144 “Taøi saûn caàm coá, kyù cöôïc kyù quyõ ngaén haïn”. TK 156 “Haøng hoùa”. 4.2.3.2 Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. – Khi kyù quyõ môû L/C, ghi: Nôï TK 144 – theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm. Coù TK 111, 112 – theo tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ. Coù TK 515 – khoaûn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi. Tröôøng hôïp tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm kyù quyõ nhoû hôn tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ thì khoaûn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi ñöôïc ghi vaøo beân Nôï TK 635. Ñoàng thôøi ghi Coù TK 007. – Neáu doanh nghieäp mua ngoaïi teä ñeå kyù quyõ môû L/C 78
  79. Nôï TK 1122 – Tyû giaù baùn thöïc teá taïi thôøi ñieåm mua cuûa ngaân haøng Coù TK 1111, 1121 Kyù quyõ môû L/C cuøng ngaøy mua ngoaïi teä Nôï TK 144 / Coù TK 1122 Kyù quyõ môû L/C sau ngaøy mua ngoaïi teä Nôï TK 144 Nôï TK 635 ( hoaëc Coù 515) Coù TK 1112, 1122 – Neáu doanh nghieäp vay ngoaïi teä cuûa ngaân haøng ñeå môû L/C thì khi chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn kyù quyõ, ghi: Nôï TK 144 Coù TK 311 – Khi haøng veà ñeán caûng, ga theo thoâng baùo cuûa haûi quan, doanh nghieäp tieán haønh nhaän haøng vaø kieåm haøng. Caên cöù giaáy baùo nhaän haøng vaø caùc chöùng töø khaùc coù lieân quan ñeán haøng nhaäp khaåu ñaõ hoaøn thaønh thuû tuïc haûi quan, ghi: Nôï TK 151,1561,157 Theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm Coù TK 331 79
  80. – Caên cöù thoâng baùo noäp thueá nhaäp khaåu cuûa haûi quan, keá toaùn ghi : Nôï TK 151, 1561, 157 Coù Tk 333 (3333) – Chi tieát thueá nhaäp khaåu. – Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 133 Coù TK 333 (33312) Hoaëc ghi: Nôï TK 151, 1561, 157 Coù TK 333 (33312) – Caùc chi phí giaùm ñònh haûi quan, thueâ kho, thueâ baõi, phí ngaân haøng ghi: Nôï TK 151, 1562, 157 Nôï TK 133 Coù TK 111, 112 – Khi nhaän ñöôïc giaáy baùo cuûa ngaân haøng veà khoaûn tieàn traû cho thöông nhaân nöôùc ngoaøi baèng tieàn kyù quyõ, ghi: Nôï TK 331 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå Coù TK 144 – theo tyû giaù ñaõ ghi soå. 80
  81. Neáu coù cheânh leäch veà tyû giaù hoái ñoaùi thì ghi vaøo TK 515 hoaëc TK 635. Tröôøng hôïp soá tieàn ñaõ kyù quyõ khoâng ñuû ñeå thanh toaùn cho ngöôøi baùn ôû nöôùc ngoaøi thì phaûi xuaát quyõ ngoaïi teä ñeå thanh toaùn cho ñuû soá. Caên cöù vaøo giaáy baùo Nôï cuûa ngaân haøng, ghi: Nôï TK 331 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå. Coù TK 112 (1122) – Theo tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ Coù TK 515 – Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi Hoaëc ghi: Nôï TK 331 Nôï TK 635 Coù TK 112 (1122) Ñoàng thôøi ghi Coù TK 007 4.2.3.3 Ví duï minh hoïa Taïi coâng ty kinh doanh thöông maïi X haïch toaùn thueá GTGT theo PP khaáu tröø coù moät vaøi soá lieäu sau lieân quan ñeán vieäc nhaäp khaåu tröïc tieáp haøng hoùa ñeå kinh doanh thöông maïi : 1. Noäp tieàn vaøo TK TGNH laø 400.000.000ñoàng 81
  82. 2. Xuaát TGNH mua 100.000USD ñeå kyù quó L/C. Tyû giaù baùn ngoaïi teä cuûa ngaân haøng 15.900ñ/USD 3. Nhaäp khaåu moät daây chuyeàn maùy moùc thieát bò theo giaù CIF Saøi Goøn laø 50.000USD, tyû giaù laø 15.900ñ/USD. Thueá nhaäp khaåu 10%, thueá GTGT ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu 10%. Chi phí vaän chuyeån töø caûng veà kho 2.100.000ñ, goàm 5% thueá GTGT thanh toaùn baèng tieàn maët. Chi phí laép ñaët chaïy thöû ñöôïc keá toaùn taäp hôïp nhö sau: a. Chi phí NVL xuaát duøng 25.500.000ñ b. Chi phí laép ñaët thueâ ngoaøi thanh toaùn baèng tieàn maët theo Hoaù Ñôn goàm 10% thueá GTGT 30.800.000ñ c. Chi phí thueâ chuyeân gia thanh toaùn baèng TGNH 30.000.000ñ 4. Nhaäp khaåu moät loâ haøng coù trò giaù ghi nhaän treân hoaù ñôn thöông maïi do beân baùn caáp laø 150.000USD. Thueá suaát thueá nhaäp khaåu 20%, thueá suaát thueá tieâu thuï ñaëc bieät 50%, thueá suaát thueá GTGT 10%. Gía tính thueá cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù treân hôïp ñoàng thöông maïi. Tyû giaù giao dòch 15.920ñ/USD 82
  83. 5. Chi phí naâng haï boác dôõ kieåm ñeám ñaõ ñöôïc chi baèng tieàn maët 25.000.000ñ, thueá GTGT 10%, leä phí Haûi quan chi 5.000.000ñ baèng tieàn maët 6. DN tieán haønh kieåm tra haøng vaø phaùt hieän coù moät soá kieän haøng khoâng ñuùng vôùi qui caùch theo hôïp ñoàng DN ñaõ thoâng baùo vôùi beân baùn Vaø beân baùn ñoàng yù giaûm 1% toång trò giaù loâ haøng cho DN 7. Nhaän ñöôïc chöùng töø do NH baùo ñaõ thanh toaùn cho beân baùn 100.000USD tieàn haøng 8. Noäp caùc khoaûn thueá phaùt sinh lieân quan ñeán loâ haøng nhaäp khaåu qua NH 9. Thanh toaùn heát soá tieàn coøn thieáu cho beân baùn qua NH trong thôøi haïn ñuôïc höôûng chieát khaáu thanh toaùn 2% treân toång soá tieàn phaûi thanh toaùn . Tyû giaù xuaát ngoaïi teä 15.930ñ/USD 10. Khaùch haøng thanh toaùn baèng chuyeån khoaûn 10.000USD tyû giaù thöïc teá luùc phaùt sinh nghieäp vuï 15.920ñ/USD . Bieát raèng tyû giaù luùc phaùt sinh nôï 15.900ñ/USD, tyû giaù xuaát ngoaïi teä 15.910ñ/USD Giaûi : (1) Nôï TK 1121 / Coù TK 1111 400.000.000 83
  84. (2) Nôï TK 144 / Coù TK 1121 1.590.000.000 =100.000 x 15.900 (3) a. Nôï TK 241 / Coù TK 331 795.000.000 =50,000 x 15.900 b. Nôï TK 241 / Coù TK 3333 79.500.000 =795.000.000 x 10% c. Nôï TK 1331 / Coù TK 33312 87.450.000 = (795.000.000+79.500.000)x10% d. Nôï TK 241 2.000.000 Nôï TK 1331 100.000 Coù TK 1111 2.100.000 e. Nôï TK 241 / Coù TK 152 25.500.000 f. Nôï TK 241 28.000.000 Nôï TK 1331 2.800.000 Coù TK 1111 30.800.000 g. Nôï TK 241/ Coù TK 112 30.000.000 h. Nôï TK 211 / Coù TK 241 960.000.000 (4) a.Nôï TK 1561 /Coù TK 331 2.388.000.000 =150.000 x 15.920 b.Nôï TK 1561 1.910.400.000 Coù TK 3333 477.600.000 =2.388.000.000 x 20% 84
  85. Coù TK 3332 1.432.800.000 =(2.388.000.000 + 477.600.000) x 50% (5) Nôï TK 1562 30.000.000 =25.000.000+5.000.000 Nôï TK 1331 2.500.000 Coù TK 1111 32.500.000 (6) Nôï TK 331 / Coù TK 1561 23.880.000 =150.000 x 15.920x1% (7) Nôï TK 331 1.592.000.000 = 100.000 x 15.920 Coù TK 144 1.590.000.000 = 100.000 x 15.900 Coù TK 515 2.000.000 (8) a. Nôï TK 1331 / Coù TK 33312 429.840.000 b. Nôï TK 3332 1.432.800.000 Nôï TK 3333 477.600.000 Nôï TK 33312 429.840.000 Coù TK 1121 2.339.440.000 (9) Nôï TK 331 772.120.000 =(150.000 x99% - 100.000) x15.920 Coù TK 1122 725.292.900 = {(150.000 x99%) x98% - 100.000} x 15.930 Coù TK 515 46.827.100 (10) Nôï TK 1122 159.200.000 Coù TK 131 159.000.000 85
  86. Coù TK 515 200.000 4.3 KEÁ TOAÙN NHAÄP KHAÅU UYÛ THAÙC 4.3.1 Khaùi nieäm - Nhaäp khaåu uûy thaùc laø moät trong nhöõng phöông thöùc kinh doanh, trong ñoù doanh nghieäp kinh doanh khoâng ñöùng ra tröïc tieáp ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông maø thoâng qua moät ñôn vò nhaäp khaåu coù kinh nghieäm trong lónh vöïc naøy kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông thay cho mình - Ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng uûy thaùc nhaäp khaåu : coù 3 beân tham gia + Beân ñoái taùc nöôùc ngoaøi : ngöôøi xuaát khaåu tröïc tieáp kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu + Beân nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu : ñôn vò ñöùng ra thay maët cho beân uûy thaùc nhaäp khaåu tröïc tieáp kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân ñoái taùc nöôùc ngoaøi + Beân uûy thaùc nhaäp khaåu : ñôn vò coù nhu caàu nhaäp khaåu haøng hoaù nhöng khoâng tröïc tieáp kyù hôïp ñoàng ngoaïi thöông 86
  87. 4.3.2. Keá toaùn taïi ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu 4.3.2.1 Chöùng töø – Soå saùch Ñôn vò nhaäp khaåu uûy thaùc kyù hôïp ñoàng vôùi ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu ñeå nhaäp khaåu haøng hoùa, nguyeân vaät lieäu, maùy moùc thieát bò, .theo yeâu caàu cuûa ñôn vò uûy thaùc, ñoàng thôøi thoûa thuaän möùc phí uûy thaùc. Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu nhaø nöôùc quaûn lyù baèng haïn ngaïch (quota), ñôn vò uûy thaùc phaûi cung caáp haïn ngaïch cho ñôn vò nhaäp khaåu uûy thaùc. 4.3.2.2 Phöông phaùp haïch toaùn (1). Khi traû tröôùc moät khoaûn tieàn uûy thaùc mua haøng theo hôïp ñoàng uûy thaùc nhaäp khaåu cho ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu môû LC, ., caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 111, 112 (2). Khi nhaän haøng uûy thaùc nhaäp khaåu do ñôn vò nhaän uûy thaùc giao traû, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: 87
  88. (2.1). Phaûn aùnh giaù trò haøng nhaäp khaåu uûy thaùc, thueá nhaäp khaåu, thueá GTGT haøng nhaäp khaåu hoaëc thueá tieâu thuï ñaëc bieät neáu coù, caên cöù vaøo hoùa ñôn xuaát traû haøng cuûa beân nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu vaø caùc chöùng töø lieân quan, ghi: (2.1.1). Tröôøng hôïp haøng hoùa nhaäp khaåu duøng vaøo saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chòu thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø thueá thì thueá GTGT cuûa haøng nhaäp khaåu seõ ñöôïc khaáu tröø, ghi: a/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu noäp hoä caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi: Nôï TK 151, 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu khoâng bao goàm thueá GTGT haøng nhaäp khaåu) Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu). b/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu laøm thuû tuïc keâ khai thueá nhöng ñôn vò uûy thaùc töï noäp thueá vaøo NSNN thì giaù trò haøng nhaäp khaåu ñöôïc phaûn aùnh nhö buùt toaùn taïi ñieåm a. khi noäp caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi: 88
  89. Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 111, 112 (2.1.2). Tröôøng hôïp haøng hoùa nhaäp khaåu duøng vaøo hoaït ñoäng kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï khoâng chòu thueá GTGT hoaëc chòu thueá GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp hoaëc duøng vaøo hoaït ñoäng ñöôïc trang traûi baèng nguoàn kinh phí khaùc thì thueá GTGT haøng nhaäp khaåu khoâng ñöôïc khaáu tröø, ghi: a/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu noäp hoä caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi: Nôï TK 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu bao goàm caû caùc khoaûn thueá phaûi noäp) Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) b/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc laøm thuû tuïc keâ khai thueá, nhöng ñôn vò uûy thaùc töï noäp caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, thì giaù trò haøng nhaäp khaåu ñöôïc keá toaùn nhö buùt toaùn taïi ñieåm a. Khi noäp thueá vaøo NSNN, ghi: Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) 89
  90. Coù TK 111, 112 (2.2). Phí uûy thaùc nhaäp khaåu phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 151, 152, 1561, 211 Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) (2.3). Soá tieàn phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu caùc khoaûn chi hoä cho hoaït ñoäng nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 151, 152, 1562, 211 Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (neáu coù) Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) (3). Khi traû tieàn cho ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu veà soá tieàn haøng coøn laïi, tieàn thueá nhaäp khaåu, tieàn thueá GTGT, thueá tieâu thuï ñaëc bieät (neáu nhôø ñôn vò nhaän uûy thaùc noäp hoä vaøo NSNN), phí uûy thaùc nhaäp khaåu vaø caùc khoaûn chi hoä, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) 90
  91. Coù TK 111, 112 (4). Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu chuyeån traû haøng uûy thaùc nhaäp khaåu chöa noäp thueá GTGT, ghi: (4.1). Khi nhaän haøng, caên cöù phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä cuûa ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, keá toaùn phaûn aùnh giaù trò haøng nhaäp khaåu uûy thaùc theo giaù ñaõ coù thueá GTGT haøng nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu bao goàm caùc khoaûn thueá phaûi noäp) Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu) (4.2). Khi nhaän hoùa ñôn GTGT haøng uûy thaùc nhaäp khaåu cuûa ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, keá toaùn phaûn aùnh thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø, ghi: (4.2.1). Tröôøng hôïp haøng uûy thaùc nhaäp khaåu coøn toàn kho, ghi: Nôï TK 133 - Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø Coù TK 152, 1561, 211. (4.2.2). Tröôøng hôïp haøng hoùa uûy thaùc nhaäp khaåu ñaõ xuaát baùn, ghi: Nôï TK 133 - Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø Coù TK 632 - Giaù voán haøng baùn 91
  92. 4.3.3. Keá toaùn taïi ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu 4.3.3.1 Chöùng töø – Soå saùch Beân nhaän uûy thaùc nhaäp phaûi thöïc hieän toaøn boä coâng vieäc cuûa ñôn vò tröïc tieáp nhaäp khaåu, laøm thuû tuïc nhaäp khaåu, tieáp nhaän haøng hoùa vaø thoâng baùo cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp ñeán nhaän haøng khi haøng veà. Caùc chi phí veà kieåm nhaän, giaùm ñònh, boác dôõ do beân uûy thaùc nhaäp chòu, neáu beân nhaän uûy thaùc nhaäp traû thay thì sau ñoù seõ thu laïi cuûa beân uûy thaùc nhaäp. Beân nhaän uûy thaùc nhaäp ñöôïc höôûng phí uûy thaùc tính theo tyû leä % treân trò giaù haøng nhaäp khaåu 4.3.3.2 Phöông phaùp haïch toaùn (1). Khi nhaän cuûa ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu moät khoaûn tieàn mua haøng traû tröôùc ñeå môû LC, ., caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 111, 112 Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho töøng ñôn vò giao uûy thaùc nhaäp khaåu)(2). Khi chuyeån tieàn hoaëc vay ngaân haøng ñeå kyù quyõ môû LC (neáu thanh toaùn baèng thö tín duïng), caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 144 - Caàm coá, kyù quyõ, kyù cöôïc ngaén haïn Coù TK 111, 112, 311. 92
  93. (3). Khi nhaäp khaåu vaät tö, thieát bò, haøng hoùa, ghi: (3.1). Soá tieàn haøng uûy thaùc nhaäp khaåu phaûi thanh toaùn hoä vôùi ngöôøi baùn cho beân giao uûy thaùc, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng (Neáu haøng ñang ñi ñöôøng) Nôï TK 1561 - Haøng hoùa (Neáu haøng veà nhaäp kho) Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ngöôøi baùn) Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng nhaäp kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát ngöôøi baùn nöôùc ngoaøi) (3.2). Thueá nhaäp khaåu phaûi noäp hoä cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng Nôï TK 1561 - Haøng hoùa Coù TK 3333 - Thueá xuaát, nhaäp khaåu (Chi tieát thueá nhaäp khaåu) 93
  94. Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng nhaäp kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 3333 - Thueá xuaát, nhaäp khaåu (Chi tieát thueá nhaäp khaåu) (3.3). Thueá giaù trò gia taêng haøng nhaäp khaåu phaûi noäp hoä cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng Nôï TK 1561 - Haøng hoùa Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp (33312) Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng qua nhaäp kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp (33312). (3.4). Thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp hoä cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: 94
  95. Nôï TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng Nôï TK 1561 - Haøng hoùa Coù TK 3332 - Thueá tieâu thuï ñaëc bieät Tröôøng hôïp nhaän haøng cuûa nöôùc ngoaøi khoâng qua nhaäp kho chuyeån giao thaúng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 3332 - Thueá tieâu thuï ñaëc bieät. (3.5). Khi traû haøng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù vaøo hoùa ñôn GTGT xuaát traû haøng vaø caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho töøng ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 1561 - Haøng hoùa (Giaù trò haøng nhaäp khaåu ñaõ bao goàm caùc khoaûn thueá phaûi noäp) Coù TK 151 - Haøng mua ñang ñi treân ñöôøng. (3.6). Tröôøng hôïp traû haøng cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu chöa noäp thueá GTGT, caên cöù phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä, ghi nhö buùt toaùn 3.5. Sau khi ñaõ noäp thueá GTGT ôû khaâu nhaäp khaåu cho haøng hoùa nhaäp khaåu uûy thaùc, phaûi laäp hoùa ñôn GTGT göûi cho ñôn vò giao uûy thaùc. 95
  96. (4). Ñoái vôùi phí uûy thaùc nhaäp khaåu vaø thueá GTGT tính treân thì phí uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù vaøo hoùa ñôn GTGT vaø caùc chöùng töø lieân quan, keá toaùn phaûn aùnh doanh thu phí uûy thaùc nhaäp khaåu, ghi: Nôï TK 131, 111, 112 (Toång giaù thanh toaùn) Coù TK 511 - Doanh thu baùn haøng (5113) Coù TK 3331 - Thueá GTGT phaûi noäp (5). Ñoái vôùi caùc khoaûn chi hoä cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu lieân quan ñeán hoaït ñoäng nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu (Phí ngaân haøng, phí giaùm ñònh haûi quan, chi thueâ kho, thueâ baõi, chi boác xeáp vaän chuyeån haøng .), caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho töøng ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Coù TK 111, 112 (6). Khi ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu chuyeån traû heát soá tieàn haøng nhaäp khaåu, tieàn thueá nhaäp khaåu, thueá GTGT haøng nhaäp khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät (neáu ñôn vò uûy thaùc nhôø noäp hoä vaøo NSNN caùc khoaûn thueá naøy), vaø caùc khoaûn chi hoä cho hoaït ñoäng nhaäp khaåu uûy thaùc, phí uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù vaøo caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 111, 112 96
  97. Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho töøng ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) (7). Khi thanh toaùn hoä tieàn haøng nhaäp khaåu vôùi ngöôøi baùn cho ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ngöôøi baùn) Coù TK 112, 144 (8). Khi noäp hoä thueá nhaäp khaåu, thueá GTGT haøng nhaäp khaåu, thueá tieâu thuï ñaëc bieät vaøo NSNN, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi: Nôï TK 3331, 3332, 3333 Coù TK 111, 112 (9). Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu laøm thuû tuïc noäp thueá nhaäp khaåu, ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu töï noäp caùc khoaûn thueá naøy vaøo NSNN, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, keá toaùn phaûn aùnh soá tieàn ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu ñaõ noäp vaøo NSNN, ghi: Nôï TK 3331, 3332, 3333 Coù TK 131 - Phaûi thu cuûa khaùch haøng (Chi tieát cho töøng ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu) Thực hành: Nhaäp khaåu uyû thaùc 97
  98. Caùc doanh nghieäp sau noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, haïch toaùn ngoaïi teä TGTT: - Cty A: ñôn vò uyû thaùc nhaäp khaåu; Cty B: ñôn vò nhaän uyû thaùc nhaäp khaåu. Trong thaùng 1/n coù tình hình nhaäp khaåu nhö sau: (1). Ngaøy 4/1/n, Cty A chuyeån khoaûn cho Coâng ty B ñeå kyù quyõ môû L/C: 6.000USD, TGTT luùc giao dòch: 15.600, TGTT xuaát ngoaïi teä 15.500. (2). Ngaøy 10/1/n Cty A nhaän ñöôïc loâ haøng maùy tính xaùch tay, TGTT 15.650. a/ 100 boä maùy, ñôn giaù CIF 1.000USD/maùy b/ Thueá nhaäp khaåu phaûi noäp (10% c/ Thueá GTGT haøng nhaäp khaåu phaûi noäp 10% d/ Leä phí haûi quan 200.000ñ e/ Chi phí vaän chuyeån töø caûng veà kho Cty A: Giaù chöa thueá GTGT 1.000.000, thueá GTGT 10% f/ Phí uyû thaùc nhaäp khaåu (chöa goàm thueá GTGT 10%): theo hôïp ñoàng uyû thaùc 1% treân toång giaù CIF. Bieát: - Coâng ty B noäp hoä caùc khoaûn thueá, leä phí, cho Coâng ty A 9 8
  99. - Haøng giao taïi caûng khoâng nhaäp kho Cty B; taát caû chi phí, thueá lieân quan ñeán haøng hoaù Cty A, Cty B ñeàu thanh toaùn baèng TGNH. (3). Ngaøy 12/1/n hai beân thanh lyù hôïp ñoàng vaø thanh toaùn soá tieàn nôï coøn laïi baèng chuyeån khoaûn. Ngay sau ñoù Cty B cuõng ñaõ chuyeån traû tieàn haøng cho phía nöôùc ngoaøi, bieát TGTT luùc giao dòch 15.700, TGTT xuaát ngoaïi teä 15.500 (cho caû Cty A vaø Cty B). Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá treân töø luùc phaùt sinh nghieäp vuï cho ñeán luùc keát thuùc hôïp ñoàng: (I). Taïi Cty A. (II). Taïi Cty B. Giaûi: (I). Haïch toaùn taïi Coâng ty A: Ñôn vò uyû thaùc (1). Chuyeån khoaûn kí quyõ : Nôï TK 331(B) : 93.600.000 (15.600 x 6.000$) Coù TK 112.2 : 93.000.000 (15.500x6.000$) Coù TK 515 : 600.000 (2). Coâng ty nhaän loâ haøng (2a). Giaù mua Nôï TK 1561 : 1.565.000.000 (100 x 1.000$ x15.650) Coù TK 331(B) : 1.565.000.000 99
  100. (2b). Thueá nhaäp khaåu : Nôï TK 1561 : 156.500.000 (1.565.000.000x10%) Coù TK 331(B) :156.500.000 (2c). Thueá GTGT haøng nhaäp khaåu : Nôï TK 1331 : 172.150.000 =[10% (100x1.100 x15650)] Coù TK 331(B) : 172.150.000 (2d). Leä phí haûi quan : Nôï TK 1562 : 200.000 Coù TK 331(B) : 200.000 (2e). Chi phí vaän chuyeån : Nôï TK 1562 : 1.000.000 Nôï TK 1331 : 100.000 (1.000.000x10%) Coù TK 331(B) : 1.100.000 (2f). Phí uyû thaùc nhaäp khaåu : NôTK 1562 : 15.650.000 (1%x100x1.000x15.650) Nôï TK 1331 : 1.565.000 (15.650.000x10%) Coù TK 331(B) : 17.215.000 (3). Thanh lyù hôïp ñoàng vaø thanh toaùn tieàn : Nôï TK 331(B) : 1.818.565.000 Coù TK 112.1 : 347.165.000= 200.000+1.100.000 +$22.100x15650 100
  101. Coù TK 112.2 : 1.457.000.000= ($100.000-$6.000) x 15.500 Coù TK 515 : 14.400.000=6000x50+94.000x150 (II). Haïch toaùn taïi Coâng ty B: Ñôn vò nhaän uyû thaùc (1). Nhaän tieàn öùng tröôùc ñeå môû L/C : (1a). Nôï TK 112.2: 93.600.000 (6.000$ x15.600) Coù TK 131 (A) : 93.600.000 (1b). Nôï TK 144: 93.600.000 (6.000$x15.600) Coù TK112.2 : 93.000.000 (6.000$x15.500) Coù TK 515 : 600.000 (2). Nhaäp khaåu haøng (2a). Giaù mua haøng: Nôï TK 131 (A) : 1.565.000.000 Coù TK 331 (XK): 1.565.000.000 (2b). Thueá nhaäp khaåu : Nôï TK 131(A) : 156.500.000 (1.565.000.000x10%) Coù TK 3333 : 156.500.000 (2c). Thueá GTGT haøng nhaäp khaåu : Nôï TK 131(A) : 172.150.000 (1.565.000.000+156.500.000)x10% Coù TK 33312 : 172.150.000 (2d) Nôï TK 3333 156.500.000 101
  102. Nôï TK 33312 172.150.000 Coù TK 1121 328.650.000 (2e). Leä phí haûi quan : Nôï TK 131(A) : 200.000 Coù TK 112.1: 200.000 (2f). Chi phí vaän chuyeån : Nôï TK 131(A) : 1.100.000 Coù TK 112.1 : 1.100.000 (2g). Phí uyû thaùc : Nôï TK 131(A) : 17.215.000 Coù TK 511 : 15.650.000 (1%x100x1.000x15.650) Coù TK 333.1 : 1.565.000 [10%(1%x100x1.000x15.650)] (3a). Thanh toaùn tieàn : Nôï TK 112.2 : 1.475.800.000 (100.000$- 6.000$)x15.700 Nôï TK 112.1 : 347.165.000 (*) Nôï TK 635 6.000x50=300.000 Coù TK 131 : 1.818.565.000 ( ) Coù TK 515 : 4.700.000 (*) ,( ) : Tính gioáng cty A (3b). Thanh toaùn Nôï TK phaûi traû nöôùc ngoaøi: 102
  103. Nôï TK 331 1.565.000.000 (100.000x15.650) Coù TK 144: 93.600.000 (6.000$x15.600) Coù TK 1122 1.457.000.000 (94.000$x15.500) Coù TK 515 14.400.000(1.565.000.000- 93.600.000-1.457.000.000). 4.4 KEÁ TOAÙN XUAÁT KHAÅU TRÖÏC TIEÁP 4.4.1 Khaùi nieäm : - laø hoaït ñoäng trao ñoåi haøng hoaù dòch vuï giöõa caùc toå chöùc, caù nhaân Vieät Nam ( nhaø xuaát khaåu ) vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi ( nhaø nhaäp khaåu ) thoâng qua mua baùn ñaët treân neàn taûng lyù thuyeát veàlôïi theá so saùnh - Nhöõng maët haøng xuaát khaåu laø nhöõng maët haøng coù theá maïnh trong nöôùc, coù lôïi theá so saùnh so vôùi haøng hoaù cuøng loaïi cuûa caùc nöôùc khaùc. Ñoái vôùi Vieät Nam laø caùc maët haøng thuoäc nhoùm thuû coâng myõ ngheä ( maây,tre, ñan ) , ngaønh khai thaùc vaø saûn xuaát saûn phaåm thoâ ( daàu khí, khí ñoát ),ngaønh cheá bieán nguyeân lieäu noâng saûn, laâm saûn (gaïo,tieâu, caø pheâ, thuûy haûi saûn ) 4.4.2 Chöùng töø – Soå saùch 103
  104. Ñeå thöïc hieän moät hôïp ñoàng xuaát khaåu haøng hoùa, doanh nghieäp thöôøng phaûi tieán haønh caùc coâng vieäc sau : – Laøm thuû tuïc xuaát khaåu theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc (xin giaáy pheùp xuaát khaåu neáu caàn). – Kyù hôïp ñoàng xuaát khaåu, nhöõng noäi dung chuû yeáu cuûa hôïp ñoàng laø : + Teân haøng + Chaát löôïng + Soá löôïng + Giao haøng + Giaù caû + Thanh toaùn + Bao bì vaø kyù maõ hieäu + Baûo haønh + Phaït vaø boài thöôøng thieät haïi + Baûo hieåm + Baát khaû khaùng + Khieáu naïi + Troïng taøi 104
  105. – Thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ôû giai ñoaïn ñaàu cuûa khaâu thanh toaùn nhö: nhaéc nhôû ngöôøi mua môû L/C theo ñuùng yeâu caàu, kieåm tra L/C – Chuaån bò haøng hoùa ñeå xuaát khaåu – Kieåm tra haøng xuaát khaåu – Laøm thuû tuïc haûi quan – Thueâ phöông tieän vaän taûi – Giao haøng cho ngöôøi vaän taûi – Mua baûo hieåm cho haøng hoùa xuaát khaåu – Laäp boä chöùng töø thanh toaùn, goàm phöông tieän thanh toaùn vaø caùc chöùng töø gôûi haøng, cuï theå thöôøng bao goàm : Hoái phieáu thöông maïi Vaän ñôn ñöôøng bieån Ñôn hoaëc giaáy chöùng nhaän baûo hieåm Hoùa ñôn thöông maïi Giaáy chöùng nhaän phaåm chaát haøng hoùa Giaáy chöùng nhaän troïng/khoái löôïng Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù haøng hoùa Phieáu ñoùng goùi haøng hoùa 105
  106. Giaáy kieåm dòch thöïc vaät – Giaûi quyeát khieáu naïi (neáu coù) vaø thanh lyù hôïp ñoàng 4.4.3 Phöông phaùp haïch toaùn 4.4.3.1. Taøi khoaûn söû duïng Taøi khoaûn 511 – Chi tieát doanh thu haøng xuaát khaåu Taøi khoaûn 632 – Giaù voán haøng baùn. 4.4.3.2. Ñònh khoaûn nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. - Khi xuaát kho haøng hoùa chuyeån ra beán caûng, beán taøu, ñeå chuaån bò giao haøng cho ngöôøi vaän taûi thì caên cöù vaøo “Phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä” keøm theo “Leänh ñieàu ñoäng noäi boä”, ghi : Nôï TK 157 Coù TK 1561 – Tröôøng hôïp haøng xuaát khaåu ñöôïc mua theo phöông thöùc vaän chuyeån thaúng thì ghi : Nôï TK 157 Nôï TK 133 Coù TK 331 – Khi hoaøn thaønh traùch nhieäm giao haøng, haøng xuaát khaåu ñöôïc xaùc ñònh laø ñaõ baùn thì keá toaùn laäp Hoùa ñôn baùn 106