Giáo trình Lập kế hoạch sản xuất ngành may - Trần Thanh Hương (Phần 2)

Nội dung text: Giáo trình Lập kế hoạch sản xuất ngành may - Trần Thanh Hương (Phần 2)

1. Truong DH SPKT TP. HCM BAØI 2: MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CAÀN QUAN TAÂM VEÀ COÂNG TAÙC LAÄP KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT I. ÑAÙNH GIAÙ VEÀ KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT: Trong moät xí nghieäp coâng nghieäp noùi chung vaø xí nghieäp may noùi rieâng, muoán hoaøn thieän quaù trình saûn xuaát moät saûn phaåm, caàn thieát phaûi coù ñaày ñuû caùc yeáu toá sau: Con ngöôøi – Cô sôû vaät chaát – Nguyeân vaät lieäu. Söï keát hôïp haøi hoøa vaø söû duïng coù hieäu quaû nhöõng yeáu toá noùi treân coù ñöôïc do söï ñoùng goùp to lôùn cuûa coâng taùc laäp keá hoaïch saûn xuaát ( KHSX). Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa vieäc laäp KHSX thì noù phaûi mang ñaày ñuû caùc tính chaát sau: - Tính caân ñoái: saûn xuaát ñöôïc coi laø caân ñoái khi töông quan giöõa 3 yeáu toá: con ngöôøi – cô sôû vaät chaát, nguyeân vaät lieäu ñöôïc xaùc laäp treân cô sôû keát hôïp chaët cheõ chuùng vôùi nhau, khoâng chæ trong khoâng gian toaøn xí nghieäp maø töøng phaân xöôûng saûn xuaát maø coøn coù caû theo thôøi gian, phaïm vi ca saûn xuaát, ngaøy saûn xuaát. - Tính nhòp nhaøng: coâng vieäc ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân, ñeàu ñaën, khoâng neân quaù caäp raäp hoaëc thaûnh thôi. Vieäc caân nhaéc cho keá hoaïch nhòp nhaøng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo tieán ñoä saûn xuaát vaø döï kieán phaân coâng keá hoaïch haøng thaùng, quí, naêm. - Tính song song: cuøng luùc tieán haønh taát caû caùc coâng vieäc treân taát caû caùc daây chuyeàn saûn xuaát. Khi laäp keá hoaïch, caàn caân nhaéc xem coâng vieäc naøo caàn laøm ñoàng thôøi vôùi nhau ñeå soaïn thaûo tieán ñoä thöïc hieän vaø boá trí nhaân söï cho ñoàng boä, nhaèm ruùt ngaén thôøi gian saûn xuaát. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM - Tính lieân tuïc ( linh hoaït): caùc yeáu toá vaät chaát cuûa saûn phaåm trong thôøi gian saûn xuaát caàn ñöôïc saép xeáp sao cho chuùng luoân ôû traïng thaùi vaän ñoäng. Coù theá, ta môùi taän duïng ñöôïc heát coâng suaát cuûa coâng nhaân, thieát bò vaø coâng suaát cuûa maùy moùc. Tính linh hoaït theå hieän ôû ñaây coøn laø nhöõng keá hoaïch döï truø mang tính ñôn giaûn, duøng laáp choã troáng khi caùc boä phaän, caù nhaân ñaõ hoaøn taát coâng vieäc cuûa mình. Vì vaäy, coù theå noùi: ñaûm baûo tính lieân tuïc trong saûn xuaát laø moät yeâu caàu cao nhaát cuûa coâng taùc laäp KHSX hieän nay. II. NHÖÕNG YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI VIEÄC LAÄP KHSX: 1. Khaû naêng taøi chính: laø moät vaán ñeà heát söùc quan troïng, coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán vieäc laäp KHSX. Khaû naêng taøi chính cho pheùp nhaø saûn xuaát coù caùi nhìn toaøn dieän, ñaày ñuû hôïn cuõng nhö coù theå trôû tay kòp khi caùc bieán ñoäng khaùc xaûy ra. Vì vaäy, neáu khaû naêng taøi chính suy yeáu seõ ñoàng thôøi keùo theo suy yeáu nhieàu yeáu toá khaùc. 2. Nhu caàu khaùch haøng: tuøy theo thôøi ñieåm vaø coâng taùc tieáp thò giöõa caùc doanh nghieäp, tuøy theo möùc ñoä caïnh tranh, maø ñoâi khi nhu caàu khaùch haøng coù söï bieán ñoäng raát lôùn, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc tieâu thuï saûn phaåm ñoái vôùi doanh nghieäp cuûa ta. Do ñoù, trong khi laäp vaø thöïc hieän keá hoaïch, bao giôø yeáu toá tieáp thò caïnh tranh döïa treân söï tìm hieåu nhu caàu khaùch haøng khoâng bao giôø ñöôïc taùch rôøi nhau. 3. Coâng suaát thieát keá: trong quaù trình laäp keá hoaïch, thöôøng ngöôøi ta coù xu höôùng laäp ra nhöõng keá hoaïch sao cho taän duïng heát coâng suaát cuûa thieát bò, duïng cuï, nhaø xöôûng, con ngöôøi , maø queân tính ñeán nhöõng truïc traëc, khoù khaên seõ xaûy ñeán trong quaù trình laäp vaø 9 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
2. Truong DH SPKT TP. HCM thöïc hieän keá hoaïch. Vì vaäy, khi laäp KHSX, luoân caàn nhôù vaän duïng tính saùng taïo, linh hoaït vaø nhòp nhaøng ñeå taän duïng toái ña coâng suaát theo thieát keá. Taøi chính Tieáp thò Saûn xuaát ( Voøng tieàn teä) (Nhu caàu -Coâng suaát thieát bò cuûakhaùch haøng ) - Haøng toàn kho Quaûn trò Coâng ngheä ( Thu hoài voán KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT ( Hoaøn chænh, oån ñaàu tö) ñònh ) Nguoàn nhaân löïc Cung öùng vaät tö ( hoaïch ñònh ñaàu vaøo nhaân löïc ) ( BanNhöõng quyen yeáu © Truongtoá aûnh höôûngDH Su tôùipham vieäc Ky laäp thuat KHSX) TP. HCM 4. Ñieàu kieän veà coâng ngheä: coâng ngheä caøng hoaøn chænh, oån ñònh bao nhieäu thì caøng deã daøng ñaït ñöôïc keá hoaïch ñeà ra baáy nhieâu. Do ñoù, trong saûn xuaát coâng nghieäp, vieäc caûi tieán coâng ngheä, chuyeân moân hoùa saûn xuaát luoân gaén lieàn vôùi vieäc naâng cao tính ñoàng nhaát veà chaát löôïng cuûa saûn phaåm, ñaûm baûo toát ñöôïc keá hoaïch ñaõ ñeà ra. 5. Söï bieán ñoäng veà nguoàn cung öùng vaät tö ñaàu vaøo: Söï bieán ñoåi caùc yeáu toá ñaàu vaøo coù nhieàu yeáu toá nhö: nguyeân lieäu, trang thieát bò, maùy moùc, chính saùch aùp duïng coù theå thay ñoåi maø ta khoâng theâ löôøng tröôùc ñöôïc, vaø nhö theá, chuùng taùc ñoäng tích cöïc hay tieâu cöïc ñeán quaù trình laäp KHSX. Vì vaäy, khi tieán haønh laäp KHSX, caàn tìm hieåu kyõ veà ñaëc ñieåm, kyõ naêng, coâng suaát, phöông thöùc giao dòch, thanh toaùn .cuûa doanh nghieäp cung öùng haøng cho doanh nghieäp cuûa ta. Töø ñoù, coù theå deã daøng löôøng tröôùc ñöôïc nhöõng truïc traëc neáu coù veà nguoàn cung öùng nguyeân phuï lieäu. Thoâng thöôøng, ta neân coù nhöõng moái quan heä ña daïng hôn veà nguoàn cung öùng ñeå nhöõng aûnh höôûng neáu coù cuûa nguoàn cung öùng seõ khoâng aûnh höôûng quaù lôùn ñeán KHSX cuûa chuùng ta. 6. Nguoàn nhaân löïc: nhaán maïnh ñeán yeáu toá con ngöôøi trong saûn xuaát vaø kinh doanh. Khi tieán haønh laäp KHSX, caàn ñeà ra nhöõng bieän phaùp ñeå söû duïng nguoàn nhaân löïc saün coù vaø coù nhöõng cheá ñoä, chính saùch giuùp cho nguoàn nhaân löïc naøy luoân oån ñònh. Ñoàng thôøi kích thích ñoäi nguõ caùn boä coâng nhaân vieân luoân gaén boù vôùi nhau vì lôïi ích cuûa coâng ty.Trong 10 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
3. Truong DH SPKT TP. HCM caùc keá hoaïch daøi haïn, caàn coù phöông aùn thu huùt, ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc phuø hôïp vôùi yeâu caàu xaõ hoäi vaø yeâu caàu cuûa chính doanh nghieäp. 7. Quaûn trò thu hoài voán ñaàu tö: khi ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa nhöõng phöông aùn ñaõ ñem ra so saùnh, ngöôøi ta thöôøng xem xeùt hieäu quaû saûn xuaát theo yeáu toá thôøi gian. Do ñoù, caàn ñaëc bieät quan taâm ñeán phöông aùn maø song song vôùi vieäc giaûm möùc ñaàu tö, haï giaù thaønh saûn phaåm, coøn phaûi ñaûm baûo ruùt ngaén thôøi gian thöïc hieän, coù khaû naêng phaân phoái kòp thôøi saûn phaåm treân thò tröôøng, thu hoài voán vaø quay voøng voán nhanh. III. QUI TRÌNH THÖÏC HIEÄN KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT: Sau quaù trình laäp KHSX, vieäc thöïc hieän keá hoaïch cuõng ñoøi hoûi phaûi ñöôïc quan taâm ñuùng möùc vaø phaûi tuaân thuû theo moät qui trình nghieâm ngaët. Vieäc thöïc hieän keá hoaïch ôû moãi moät caáp thaáp hôn phaûi baûo ñaûm tính khaû thi. Neáu ñieàu naøy khoâng thöïc hieän ñöôïc, caàn phaûi phaûn hoài cuï theå vaø kòp thôøi ñeå coù caùc keá hoaïch ñieàu chænh caàn thieát. Coù theå thaáy roõ ñieàu naøy trong sô ñoà thöïc hieän keá hoaïch saûn xuaát döôùi ñaây: KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT Caàn thay ñoåi KHSX khoâng? Lòch trình tieán ñoä saûn xuaát Caàn thay ñoåi lòch trình saûn xuaát khoâng? Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Xem laïi nhu caàu Keá hoaïch nhu caàu vaät tö vaät tö Vieäc thöïc hieän Vieäc thöïc hieän Xem laïi coâng suaát coù ñaùp coù ñaùp öùng nhu Keá hoaïch nhu caàu coâng suaát thieát bò öùng nhu caàu coâng caàu keá hoaïch vaät coâng suaát thieát bò tö khoâng? suaát khoâng? Khoâng Xaùc ñònh tính hieän thöïc Thöïc hieän keá hoaïch coâng suaát Thöïc hieän keá hoaïch vaät tö 11 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
4. Truong DH SPKT TP. HCM Qua phaàn trình baøy treân, ta thaáy roõ: muoán hoaïch ñònh nhu caàu vaät tö chính xaùc, phaûi xaùc ñònh chính xaùc tính khaû thi cuûa lòch tieán ñoä trong moái quan heä vôùi coâng suaát maùy moùc thieát bò. Do ñoù, hoaït ñoäng ñieàu khieån lòch tieán ñoä saûn xuaát coù taàm quan troïng ñaëc bieät, noù coù taùc ñoäng ñeán coâng taùc hoaïch ñònh nhu caàu vaät tö vaø KHSX. Lòch tieán ñoä KHSX laø boä phaän chuû yeáu cuûa chu kyø saûn xuaát. Thoâng thöôøng, caùc doanh nghieäp laäp tieán ñoä saûn xuaát chung cho moãi thôøi kyø saûn xuaát nhaát ñònh vaø sau ñoù, qui ñònh thôøi gian ngaén hôn ñeå thöïc hieän keá hoaïch ñoù. Moãi söï vi phaïm tieán ñoä KHSX ñeàu khoâng ñöôïc chaáp nhaän trong quaù trình saûn xuaát IV. PHAÂN TÍCH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG LAÄP KHSX KHOÂNG THAØNH COÂNG: 1. Phaân tích nhöõng yeáu toá laøm cho vieäc laäp keá hoaïch bò thaát baïi: Trong quaù trình thöïc hieän KHSX, coù raát nhieàu nguyeân nhaân khieán ngöôøi ta thaát baïi khi laäp keá hoaïch, ngoaøi lyù do hieån nhieân laø vieäc laäp keá hoaïch ñoøi hoûi söï khaúng ñònh tröôùc veà moät töông lai baát ñònh, vaø caùc söï kieän thöôøng khoâng xaûy ra nhö chuùng ta döï kieán. Trong soá nhöõng nguyeân nhaân quan troïng nhaát veà vieäc laäp keá hoaïch khoâng hieäu quaû, caàn phaûi keå ñeán moät soá nguyeân nhaân sau: - KHSX khoâng khaû thi - Naêng löïc toå chöùc quaûn lyù chöa phuø hôïp, caùn boä quaûn lyù quaù tin vaøo kinh nghieäm cuûa mình, do ñoù khoâng thöïc hieän ñaày ñuû caùc böôùc ñeà ra töø keá hoaïch . - Chöa löôøng tröôùc ñöôïc caùc baát traéc - Khoâng nhaän thöùc ñöôïcBan taàmquyen quan © Truong troïng DH cuûa SuKHSX, pham do Ky ñoù thuat khi TP.thöïc HCM hieän keá hoaïch khoâng ñuùng hoaëc sai höôùng - Thieáu söï ñaàu tö veà vieäc laäp keá hoaïch do nhaø quaûn lyù khoâng nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng vaø hieäu quaû coù ñöôïc töø vieäc laäp KHSX. - Thieáu söï hoã trôï cuûa ban quaûn trò cao caáp cuõng nhö cuûa caùc phoøng ban lieân quan trong quaù trình thöïc hieän KHSX. - Thieáu söï giao phoù quyeàn haïn roõ raøng - Thieáu hoaëc laäp lòch trình chöa phuø hôïp - Laãn loän nhöõng nghieân cöùu veà keá hoaïch vaø laäp KHSX. - Thieáu vieäc xaây döïng vaø trieån khai nhöõng keá hoaïch ñuùng ñaén. - Coù xu höôùng ñaùnh giaù thaáp taàm quan troïng cuûa nhöõng tieàn ñeà cho vieäc laäp KHSX. - Khoâng söû duïng ñeán nguyeân taéc haïn cheá caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laäp KHSX. - Thieáu bieän phaùp kieåm soaùt thích hôïp vaø thieáu caùc thoâng tin phaûn hoài. - Söùc ì vaø khoâng chòu thay ñoåi trong vieäc laäp KHSX. 2. Caùc haïn cheá thöôøng gaëp khi laäp KHSX: - Vì khoù bieát ñöôïc chính xaùc veà töông lai neân vieäc nghieân cöùu caùc tieàn ñeà laäp KHSX thöôøng coù nhöõng sai soùt nhaát ñònh. Hieän nay, caùc vaán ñeà naøy coù theå thu heïp ñöôïc khi coù söï tieán boä cuûa kyõ thuaät döï baùo vaø khi caùc nhaø quaûn lyù doanh nghieäp chuù yù hôn veà taát caû caùc muïc tieâu cuûa keá hoaïch . - Coù moät caùch giaûm söï may ruûi cuûa caùc yeáu toá baát ñònh trong töông lai: ñoù laø laäp caùc keá hoaïch döï phoøng. Töùc laø phaûi coù söï nghieân cöùu, phaân tích tình huoáng ñeå laäp ra caùc keá 12 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
5. Truong DH SPKT TP. HCM hoaïch döï truø, khi coù nhöõng baát traéc chuùng ta coù theå luoân öùng phoù vôùi nhöõng hoaøn caûnh baát ngôø. - Söï linh hoaït trong laäp KHSX coù theå aùp duïng ñöôïc trong moät soá tröôøng hôïp. Tuy nhieân, moät doanh nghieäp khoâng theå luùc naøo cuõng ñöa ra moät quyeát ñònh laâu daøi vaø luoân ñaûm baûo ñöôïc tính ñuùng ñaén cuûa noù. Maët khaùc, tính linh hoaït ñöôïc taïo döïng neân coù theå toán keùm ñeán möùc lôïí ích thu ñöôïc khoâng thaám gì so vôùi möùc chi tieâu. - Moät yeáu toá haïn cheá khaùc trong vieäc laäp KHSX xuaát phaùt töø söï thay ñoåi quaù nhanh ôû moät ngaønh. Söï thay ñoåi quaù nhanh vaø phöùc taïp taïo neân nhieàu raéc roái vaø gaây ra cho vieäc laäp keá hoaïch nhöõng khoù khaên gheâ gôùm, thöôøng laøm naëng neà theâm nhöõng vaán ñeà môùi naûy sinh. Toùm laïi: maëc duø taát caû nhöõng yeáu toá ít nhieàu ñeàu coù nhöõng aûnh höôûng khaùc nhau, nhöng neáu ngöôøi ta coù theå nhaän ra vaø taùch bieät ñöôïc caùc nhaân toá chung trong caùc vaán ñeà, thì vieäc laäp keá hoaïch coù theå ñöôïc ñôn giaûn hoùa vaø ñaït hieäu quaû hôn raát nhieàu. V. LAÄP LÒCH TRÌNH SAÛN XUAÁT: Trong quaù trình saûn xuaát, ta caàn tieán haønh nhieàu vieäc khaùc nhau vaø nhöõng coâng vieäc naøy caàn ñöôïc saép xeáp thaønh moät lòch trình chaët cheõ, nhaát laø trong nhöõng thôøi kyø cao ñieåm. Vieäc laäp lòch trình ñoøi hoûi ngöôøi caùn boä keá hoaïch caàn coù kieán thöùc, kinh nghieäm chuyeân moân voán soáng vaø ñoä nhaïy trong xöû lyù tình huoáng phaùt sinh. Thoâng thöôøng, ñeå laäp lòch trình, phoøng keá hoïach caàn döïa treân caùc döõ lieäu veà thôøi gian, veà naêng suaát, veà phöông phaùp tính toaùn ñeå coù ñuôïc hieäu quaû toái öu trong quaù trình saûn xuaát. Muoán saép xeáp toái öu caùcBan coâng quyen vieäc, © Truongcaàn naém DH vöõng Su phamcaùc nguyeân Ky thuat taéc TP.öu tieânHCM sau ñaây: 1. Caùc nguyeân taéc öu tieân: a. Caùc nguyeân taéc: - Nguyeân taéc 1: coâng vieäc naøo ñöôïc ñaët haøng tröôùc thì laøm tröôùc FCFS: First Come First Service - Nguyeân taéc 2: coâng vieäc naøo phaiû hoaøn thaøn sôùm nhaát seõ ñöôïc laøm tröôùc EDD: Earliest Due Date - Nguyeân taéc : coâng vieäc naøo coù thôøi gian thöïc hieän ngaén nhaát thì laøm tröôùc SPT: Shorter Processing Time - Nguyeân taéc 4: coâng vieäc naøo coù thôøi gian thöïc hieän daøi nhaát thì laøm tröôùc LPT: Longest Processing Time b. Caùc coâng thöùc: - Thôøi gian trung bình hoaøn taát moät coâng vieäc: ∑ thôøi gian hoaøn taát saûn phaåm keå caû chôø ñôïi Ttb = Soá coâng vieäc 13 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
6. Truong DH SPKT TP. HCM - Soá coâng vieäc trung bình naèm trong heä thoáng: ∑ thôøi gian hoaøn taát saûn phaåm keå caû chôø ñôïi Ntb = ∑ thôøi gian saûn xuaát - Thôøi gian treã haïn trung bình: ∑ ngaøy treã TRtb = Soá coâng vieäc c. Ví duï aùp duïng: coù 5 coâng vieäc A, B, C, D, E vôùi thôøi gian saûn xuaát vaø thôøi ñieåm giao haøng nhö sau: Coâng vieäc Thôøi gian saûn xuaát (ngaøy) Thôøi gian giao haøng (ngaøy thöù) A 6 8 B 2 6 C 8 18 D 3 15 E 9 23 Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM c1. Xeùt theo nguyeân taéc FCFS: A laøm trong 6 ngaøy, xong A môùi laøm B. Vaäy B phaûi chôø 6 ngaøy. Thôøi gian thöïc hieän B laø 2 ngaøy. Vaäy thôøi ñieåm hoaøn thaønh B laø 6 ngaøy chôø, coäng theâm 2 ngaøy thöïc hieän, baèng 8 ngaøy.Maøthôøi ñieåm hoaøn thaønh theo yeâu caàu cuûa coâng vieäc B laø ngaøy thöù 6. Vaäy coâng vieäc B ñaõ bò chaäm maát 2 ngaøy: Coâng Thôøi gian caàn Thôøi gian hoaøn taát Thôøi ñieåm phaûi hoaøn Thôøi gian chaäm vieäc saûn xuaát ( caû chôø ñôïi) thaønh theo yeâu caàu treã so vôùi yeâu caàu A 6 6 8 0 B 2 8 6 2 C 8 16 18 0 D 3 19 15 4 E 9 28 23 5 ∑ 28 77 11 14 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
7. Truong DH SPKT TP. HCM Xeùt caùc coâng thöùc 77 Ttb= = 15, 4 ngaøy 5 77 Ntb= = 2,75 28 11 TRtb= = 2,2 ngaøy 5 c2. Xeùt nguyeân taéc EDD: Coâng Thôøi gian caàn Thôøi gian hoaøn Thôøi ñieåm phaûi hoaøn Thôøi gian chaäm treã vieäc saûn xuaát taát ( caû chôø ñôïi) thaønh theo yeâu caàu so vôùi yeâu caàu B 2 2 6 0 A 6 8 8 0 D 3 Ban quyen © Truong 11 DH Su pham Ky 15 thuat TP. HCM 0 C 8 19 18 1 E 9 28 23 5 ∑ 28 68 6 Xeùt caùc coâng thöùc: 68 Ttb= = 13,6 ngaøy 5 68 Ntb= = 2,42 28 6 TRtb= = 1,2 ngaøy 5 15 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
8. Truong DH SPKT TP. HCM c3. Xeùt nguyeân taéc SPT: Coâng Thôøi gian caàn Thôøi gian hoaøn taát Thôøi ñieåm phaûi hoaøn Thôøi gian chaäm treã vieäc saûn xuaát ( caû chôø ñôïi) thaønh theo yeâu caàu so vôùi yeâu caàu B 2 2 6 0 D 3 5 15 0 A 6 11 8 3 C 8 19 18 1 E 9 28 23 5 ∑ 28 65 9 Xeùt caùc coâng thöùc: 65 Ttb= = 13 ngaøy 5 65 Ntb= = 2,32 28 Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM 9 TRtb= = 1,8 ngaøy 5 c4. Xeùt nguyeân taéc LPT: Coâng Thôøi gian caàn Thôøi gian hoaøn taát Thôøi ñieåm phaûi hoaøn Thôøi gian chaäm treã vieäc saûn xuaát ( caû chôø ñôïi) thaønh theo yeâu caàu so vôùi yeâu caàu E 9 9 23 0 C 8 17 18 0 A 6 23 8 15 D 3 26 15 11 B 2 28 6 22 ∑ 28 103 48 Xeùt caùc coâng thöùc: 103 Ttb= = 20,6 ngaøy 5 16 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
9. Truong DH SPKT TP. HCM 103 Ntb= = 3,68 28 48 TRtb= = 9,6 ngaøy 5 c5. So saùnh caùc nguyeân taéc : Nguyeân taéc Ttb Ntb TRtb 1. FCFS 15,4 2,75 2,2 2. EDD 13,6 2,42 1,2 3. SPT 13 2,32 1,8 4. LPT 20,6 3,68 9,6 Keát quaû cho thaáy nguyeân taéc SPT laø toát nhaát, vì noù cho thôøi gian hoaøn taát trung bình cho moät coâng vieäc laø nhoû nhaát, ñoàng thôøi soá coâng vieäc trung bình naèm trong heä thoáng laø nhoû nhaát. Tuy nhieân, trong nguyeân taéc naøy, thì thôøi gian treã haïn trung bình laïi chöa phaûi laø toái öu, do ñoù cuõng chöa hoaøn toaøn laø toát nhaát. Nguyeân taéc naøy khi aùp duïng trong thöïc teá, thöôøng ñöôïc xem laø nguyeân taéc toát nhaát trong 4 nguyeân taéc keå treân. Maëc duø vaäy, nguyeân taéc naøy coù baát lôïi laø ñaåy nhöõng coâng vieäc caànBan phaûi quyen laøm © trongTruong moät DH thôøi Su phamgian daøi Ky xuoángthuat TP.döôùi, HCM deã gaây maát loøng ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng quan troïng vaø deã gaây ra nhöõng thay ñoåi bieán ñoäng ñoái vôùi nhöõng coâng vieäc caàn laøm trong moät thôøi gian daøi. Beân caïnh ñoù, nguyeân taéc FCFS tuy hieäu quaû khoâng cao, nhöng khoâng phaûi laø nguyeân taéc xaáu nhaát vì noù laøm haøi loøng khaùch haøng, theå hieän tính coâng baèng. Ñaây cuõng laø moät yeáu toá raát quan troïng trong saûn xuaát vaø dòch vuï. Nguyeân taéc EDD trong tröôøng hôïp naøy, cho thôøi gian treã haïn trung bình laø nhoû nhaát, cuõng coù theå ñöôïc löaï choïn ñeå aùp duïng cho nhöõng tröôøng hôïp ñaõ taän duïng toái ña coâng suaát cuûa trang thieát bò vaø naêng suaát cuûa coâng nhaân. Toùm laïi, tuyø theo tröôøng hôïp cuï theå cuûa doanh nghieäp, khi caàn phaân tích lòch trình vaø saép xeáp thöù töï öu tieân cuûa caùc coâng vieäc treân moät maùy hay treân moät chuyeàn, ngöôøi ta coù theå öùng duïng caùc nguyeân taéc vöøa neâu ñeå löïa choïn lòch trình phuø hôïp nhaát trong coâng ty, xí nghieäp hay xöôûng may. 2. Ñaùnh giaù möùc ñoä hôïp lyù cuûa caùc coâng vieäc (MÑHL): Ñoâi khi khoù coù theå löïa choïn vaø saép xeáp caùc coâng vieäc öu tieân theo caùc nguyeân taéc vöøa neâu. Do ñoù, caàn xeùt theâm moät ñaïi löôïng nöõa goïi laø kieåm tra laïi möùc ñoä hôïp lyù cuûa caùc coâng vieäc, giuùp ta coù theå ñi ñeán quyeát ñònh löïa choïn söï öu tieân cho caùc coâng vieäc, giuùp ta coù theå ñi ñeán quyeát ñònh löïa choïn söï öu tieân cho caùc coâng vieäc ñöôïc deã daøng hôn nhö sau: Toång thôøi gian coøn laïi MÑHL = 17 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
10. Truong DH SPKT TP. HCM Soá coâng vieäc coøn laïi tính theo thôøi gian Neáu thôøi gian coù ñôn vò tính laø ngaøy, thì: Toång soá ngaøy coøn laïi tính ñeán thôøi ñieåm giao haøng MÑHL = Soá coâng vieäc coøn laïi theo hôïp ñoàng ñaõ kyù ñeán thôøi ñieåm giao haøng Ví duï: taïi moät coâng ty coù 3 coâng vieäc ñöôïc ñaët haøng nhö baûng sau. Giaû söû ngaøy 25-12 laø ngaøy ta ñang xeùt. Coâng vieäc Thôøi ñieåm giao haøng Coâng vieäc coøn laïi tính theo ngaøy A 30-12 4 B 28-12 5 C 27-12 2 Coâng vieäc MÑHL Möùc ñoä öu tieân A 5/4= 12.5 3 B 3/5=0.6 1 C 2/2=1 2 Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Nhaän xeùt: - Coâng vieäc A coù MÑHL > 1: Chöùng toû seõ hoaøn thaønh sôùm hôn kyø haïn, khoâng öu tieân, xeáp thöù töï öu tieân 3 - Coâng vieäc B coù MÑHL < 1: chöùng toû seõ bò chaäm, caàn xeáp öu tieân 1 ñeå taäp trung chæ ñaïol - Coâng vieäc C coù MÑHL = chöùng toû seõ hoaøn thaønh ñuùng kyø haïn. Xeáp öu tieân 2 Coâng duïng cuûa chæ tieâu MÑHL khi laäp lòch trình: - Quyeát ñònh vò trí cuûa caùc coâng vieäc ñaëc bieät - Laäp quan heä öu tieân giöõa caùc coâng vieäc ñaëc bieät. - Laäp quan heä giöõa caùc coâng vieäc ñöôïc löu laïi ñeå giaønh thôøi gian thöïc hieän caùc coâng vieäc phaûi thöïc hieän ngay. - Ñieàu chænh thöù töï öu tieân vaø thay ñoåi theo yeâu caàu treân cô sôû söï tieán trieån cuûa caùc coâng vieäc. - Theo doõi chaët cheõ söï tieán trieån vaø vò trí cuûa caùc coâng vieäc. 3. Phöông phaùp veõ sô ñoà GANTT: - Ñoái vôùi caùc chöông trình saûn xuaát dòch vuï ñôn giaûn bao goàm ít coâng vieäc cuõng nhö ñoái vôùi caùc chöông trình ngaén haïn, ta coù theå duøng phöông phaùp sô ñoà GANTT do Herry Gantt tìm naêm 1910 ñeå laäp lòch trình saûn xuaát. 18 Thu vien DH SPKT TP. HCM -
11. Truong DH SPKT TP. HCM - Muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc laø ñöa caùc nguoàn taøi nguyeân, nguoàn löïc vaøo söû duïng phuø hôïp vôùi caùc quaù trình saûn xuaát vaø ñaït ñöôïc thôøi gian yeâu caàu. - Thöïc chaát phöông phaùp sô ñoà Gantt laø bieåu dieãn caùc coâng vieäc vaø thôøi gian thöïc hieän chuùng theo phöông naèm ngang vaø theo moät tæ leä qui ñònh tröôùc. - Lòch trình thöôøng ñöôïc laäp theo kieåu tieán tôùi töø traùi sang phaûi, coâng vieäc naøo caàn laøm tröôùc thì xeáp tröôùc, coâng vieäc naøo laøm sau thì xeáp sau gioáng nhö coâng ngheä yeâu caàu. - Tuy vaäy, cuõng coù theå laäp sô ñoà theo kieåu giaät luøi töø phaûi sang traùi, coâng vieäc cuoái cuøng ñöôïc xeáp tröôùc , giaät luøi veà coâng vieäc ñaàu tieân. - Caû 2 kieåu treân, tieán tôùi hay giaät luøi, khoâng coù kieåu naøo hôn haún kieåu naøo. Vì vaäy, trong thöïc teá, ngöôøi ta hay duøng kieåu tieán tôùi vì ñôn giaûn vaø deã veõ. - Phöông phaùp sô ñoà Gantt ñöôïc duøng raát phoå bieán vaø noùi chung caùc doanh nghieäp ñaõ quen duøng, neân ta chæ caàn xeùt ví duï sau: Moät coâng ty X caàn hoaøn thaønh moät hôïp ñoàng saûn xuaát goàm coù 4 coâng vieäc A, B, C, D. Sau khi caân ñoái vaät tö, thieát bò, nhaân löïc, ta tính ñöôïc thôøi gian thöïc hieän töøng coâng vieäc vaø saép xeáp lòch trình thöïc hieän nhö sau: Thôøi gian thöïc hieän ( thaùng ) Coâng vieäc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 A B C Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM D Caùc öu nhöôïc ñieåm cuûa Sô ñoà Gantt - Öu ñieåm: Ñôn giaûn, deã laäp Nhìn thaáy roõ caùc coâng vieäc, thôøi gian thöïc hieän chuùng Thaáy roõ toång thôøi gian hoaøn thaønh taát caû caùc coâng vieäc - Nhöôïc ñieåm: Khoâng thaáy roõ moái quan heä phuï thuoäc laãn nhau giöõa caùc coâng vieäc nhö theá naøo. Khoâng thaáy roõ coâng vieäc naøo laø troïng taâm, phaûi taäp trung chæ ñaïo Khi coù nhieàu phöông aùn laäp lòch trình ( nhieàu sô ñoà cuøng hoaøn thaønh moät nhoùm coâng vieäc) thì khoù ñaùnh giaù ñöôïc sô ñoà naøo toát, hay sô ñoà naøo chöa toát. Khoâng coù ñieàu kieän giaûi quyeát baèng sô ñoà caùc yeâu caàu veà toái öu hoùa tieàn baïc, thôøi gian cuõng nhö caùc nguoàn löïc khaùc. Ñeå khaéc phuïc nhöõng khuyeát ñieåm treân. Vaøo naêm 1958, ngöôøi ta ñaõ tìm ra moät phöông phaùp khaùc, ñoù laø phöông phaùp sô ñoà PERT (Program Evaluation and Review Technique – Tham khaûo taøi lieäu “ Quaûn trò saûn xuaát vaø dòch vuï” – Giaùo sö Ñoàng Thò Thanh Phöông). 19 Thu vien DH SPKT TP. HCM -