Giáo trình Lý thuyết và thực hành MapInfo - Phạm Thị Xuân Thọ (Phần 1)

pdf

69 trang hapham 2520

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Lý thuyết và thực hành MapInfo - Phạm Thị Xuân Thọ (Phần 1)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

giao_trinh_ly_thuyet_va_thuc_hanh_mapinfo_pham_thi_xuan_tho.pdf

Nội dung text: Giáo trình Lý thuyết và thực hành MapInfo - Phạm Thị Xuân Thọ (Phần 1)

Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Ch ng I TNG QUAN V H TH NG THÔNG TIN A LÝ VÀ PH N M M MAPINFO I. T NG QUAN V H TH NG THÔNG TIN A LÝ (GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM – GIS) A. Gi i thi u Khoa h c k thu t ngày càng phát tri n, gi a các ngành xâm nh p vào nhau, an xen vào nhau, h tr và thúc y l n nhau phát tri n ngày càng nhanh h ơn. Nh t là khoa h c công ngh tin h c phát tri n nhanh và thâm nh p sâu vào các l nh v c khoa h c khác. T nh ng n m cu i th p niên 80, h th ng thông tin a lý (GIS) b t u thâm nh p vào Vi t Nam qua các d án h p tác Qu c t . Tuy nhiên, cho n nh ng n m cu i th k XX, GIS mi có c ơ h i phát tri n t i Vi t Nam. GIS ngày càng ưc nhi u ng ưi bi t n nh ư m t công c h tr qu n lý trong các l nh v c qu n lý tài nguyên thiên nhiên, qu n lý t ai, xây d ng bn Hi n nay nhi u c ơ quan nhà n ưc và doanh nghi p ã và ang ti p c n s d ng công ngh thông tin a lý (công ngh GIS) gi i quy t nh ng bài toán thi t k quy ho ch s d ng t, qu n lý và thi t k các công trình c ơ s h t ng k thu t, xây d ng chi n l ưc v th tru ng S phát tri n c a công ngh thông tin a lý v i nhi u ng d ng h u hi u ã thu hút s quan tâm c a nhi u ng ưi và nh ng áp d ng ngày càng phong phú ã t o iu ki n thu n l i cho s phát tri n c a khoa h c thông tin a lý B. nh ngh a Tùy theo cách ti p c n mà có nhi u nh ngh a khác nhau v “H th ng thông tin a lý”. 1. GIS là m t h p công c m nh dùng l ưu tr và truy v n tùy ý, bi n i và hi n th d li u không gian t th gi i th c cho nh ng m c tiêu c bi t. nh ngh a này phù h p v i nh ng công trình nghiên c u khoa h c trong nhi u l nh v c khác nhau có s d ng GIS th c hi n m t s bài toán phân tích không gian trên máy tính. 2. GIS là m t h th ng t ng thu th p, l ưu tr , truy v n phân tích và hi n th d li u không gian. Trong nh ngh a này, nh ng ch c n ng c ơ b n c a m t h th ng thông tin a lý ưc cp. Trong ó, ch t l ưng d li u ưc cao b ng cách nh n m nh n ph ươ ng pháp thu th p d li u t ng lo i tr nh ng sai l ch do các ph ươ ng pháp thu th p d li u th công mang li. 3. GIS là m t tr ưng h p c bi t c a h th ng thông tin v i c ơ s g m nh ng i t ưng, nh ng ho t ng hay nh ng s ki n phân b trong không gian ưc bi u di n nh ư nh ng im, ưng, vùng trong h th ng máy tính. H th ng thông tin a lý x lý, truy v n d li u theo im, ưng, vùng ph c v cho nh ng h i áp và phân tích c bi t. nh ngh a ã c p n tính th i gian khi m r ng khái ni m thông tin a lý n các i t ưng, các ho t ng, các hi n Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 1
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo tưng, ng th i c ng ch ra ph ươ ng pháp bi u di n các i t ưng, ho t ng, s ki n ó áp ng yêu c u x lý b ng máy tính. 4. H th ng thông tin a lý là m t h th ng có ch c n ng x lý các thông tin a lý nh m ph c v vi c quy ho ch, tr giúp quy t nh trong m t l nh v c chuyên môn nh t nh. nh ngh a quan tâm kh n ng ng d ng c a m t h th ng thông tin a lý. 5. H th ng thông tin a lý là m t h th ng s d ng cơ s d li u tr l i các câu h i v b n ch t a lý c a các th c th a lý. 6. H th ng thông tin a lý là m t h th ng qu n tr c ơ s d li u b ng máy tính thu th p, lưu tr , phân tích và hi n th d li u không gian. ây là m t nh ngh a d a vào ch c n ng c a mt h th ng thông tin a lý. 7. H th ng thông tin a lý là m t h th ng bao g m các ch c n ng: 1. Nh p d li u, 2. Qun lý d li u (l ưu tr và truy xu t), 3. Gia công và phân tích d li u, 4. Xu t d li u. ây c ng là mt nh ngh a d a vào ch c n ng c a m t h th ng thông tin a lý. 8. GIS là m t b công c l ưu tr , truy v n, bi n i, hi n th d li u không gian c a các i tưng trong th gi i th c theo th i gian th c. 9. V.v Nh ng nh ngh a trên cho th y r ng h th ng thông tin a lý có nh ng kh n ng c a mt h th ng máy tính (ph n c ng, ph n m m) và các thi t b ngo i vi dùng nh p, l ưu tr , truy v n, x lý, phân tích và hi n th ho c xu t d li u. Trong ó, c ơ s d li u c a h th ng ch a d li u c a các i t ưng, các ho t ng, các s ki n phân b theo không gian và th i gian. Có th nói cách khác r ng h th ng thông tin a lý là m t h th ng máy tính (ph n c ng, ph n m m) và các thi t b ngo i vi có kh n ng tr l i các câu h i c ơ b n Ai? Cái gì? âu? Khi nào? Nh ư th nào? T i sao? Khi ưc xác nh tr ưc m t ho c vài n i dung trong các câu h i ó. Trong ó các câu h i Ai? Cái gì? Xác nh các i t ưng, các ho t ng, các s ki n c n kh o sát; câu tr l i âu? Xác nh v trí c a i t ưng ho c ho t ng ho c s ki n; câu tr l i Nh ư th nào? Ho c T i sao? Là k t qu phân tích c a h th ng thông tin a lý. C. Các b ph n c u thành m t h th ng thông tin a lý 1. Ph n c ng (Hardware) :Bao g m: Máy vi tính, bàn v , máy quét, máy in 2.Các ch ư ng trình ph n m m (Software): Các ch ươ ng trình ph n m m xây d ng GIS ph i có các ch c n ng: a. Nh p d li u, b. Lưu tr và qu n lý d li u, c. Phân tích và x lý d li u, d. Hi n th , trích xu t d li u theo yêu c u, giao di n v i ng ưi s d ng. 3. C s d li u a lý (Spatial Database) Cơ s d li u không gian (Spatial) : Mô t các tính ch t a lý (hình d ng, v trí ) Cơ s d li u thu c tính (Attribute): Mô t các thu c tính c a các i t ưng a lý. 4. i ng chuyên gia (GIS team): Bao g m i ng các chuyên viên làm vi c v i h th ng thông tin a lý các m c và k n ng khác nhau. ây là y u t quan tr ng và quy t nh Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 2
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo trong vi c xây d ng, qu n lý và khai thác h th ng thông tin a lý nh m áp ng m t cách y và nhanh chóng theo m c ích t ra. II. T NG QUAN V PH N M M MAPINFO A. Gii thi u ph n m m MapInfo MapInfo là m t trong nh ng ph n m m ph c v cho vi c xây d ng và qu n lý d li u h th ng thông tin a lý. MapInfo trang b kh n ng x lý d li u (bao g m c nh ng l nh truy v n SQL ch n ra i t ưng) và các c tính hi n th giá tr trên màn hình: - MapInfo có kh n ng m các t p tin d li u d ng dBASE ho c FoxBASE, Lotus 1-2-3 và Microsoft Excel. Nh p vào các t p tin hình nh v i nhi u d ng th c khác nhau. Ngoài ra, MapInfo còn có th t t o t p tin d li u c a nó. - MapInfo cho phép xem thông tin trong 3 lo i c a s : Map, Browser và Graph t ươ ng ng vi c a s b n , b ng thu c tính và th . K thu t liên k t “nóng” c a các lo i c a s cho phép xem cùng m t thông tin trên nhi u c a s khác nhau. Khi thay i thông tin trong m t c a s , s thay i này s ưc c p nh t m t cách t ng sang các c a s khác. - MapInfo cho phép ph n n b n b ng nh ng t m nh im. Kh n ng này làm t ng qui mô, giá tr c a b n n n. - Kh n ng th c hi n nh ng s l a ch n b ng ngôn ng SQL c a MapInfo cho phép th c hi n phép ch n i t ưng nhanh chóng và ti n l i trên m t hay nhi u b ng. - B công c v , hi u ch nh b n và các hàm ch c n ng hoàn h o khác tr giúp trong quá trình xây d ng b n . - Công c Save Workspace cho phép l ưu t t c c a s ang làm vi c vào m t t p tin duy nh t. iu này giúp m các c a s c n thi t m t cách nhanh chóng, ti t ki m th i gian, tránh sai sót. - MapInfo cho phép xây d ng trang in trong c a s Layout v i t p lnh tr giúp r t h u hi u. - MapInfo cho phép thay i h quy chi u c a các l p b n khi b t u s hóa c ng nh ư khi hi n th chúng. Có th nói, MapInfo là m t ph n m m ưc thi t k hòa h p v i các ph n m m khác, ng ưi s d ng không ph i thay i cách làm vi c trên máy tính, MapInfo ch làm thay i k t qu nh n ưc. Có th b t u làm vi c v i MapInfo trên ngu n d li u trong b ng tính Excel, b ng d li u c a Foxpro, các b ng v CAD ho c nh ng d li u a lý khác. N u ch ưa có s n ngu n d li u, MapInfo cung c p công c t o ra ngu n d li u phù h p. B. Hng d n cài t ph n m m * Nh ng yêu c u i v i h th ng: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 3
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Hi n nay chúng ta ang s d ng ph n m m MapInfo phiên b n 6.0 và 7.5 khá ph bi n (tr ưc ây ch dùng phiên b n 3.0 và 4.0), do ó c u hình máy tính c n th a các yêu c u sau: 1. Yêu c u v b nh : MapInfo làm vi c trên môi tr ưng Windows c n t i thi u 32MB Ram, t t nh t nên có s n 64MB Ram. 2. Yêu c u v không gian a c ng: Ph n m m MapInfo chi m kho ng trên 100MB, không k các d li u. 3. Yêu c u v màn hình: lo i VGA ho c các lo i màn hình có phân gi i cao h ơn. 4. Yêu c u v h iu hành: Windows 95 tr lên. Nh ng yêu c u trên là t i thi u cài t ph n m m MapInfo, n u máy tính có c u hình mnh và t t h ơn thì các x lý nh ư tính toán hay truy xu t thông tin s nhanh h ơn và ti t ki m ưc nhi u th i gian h ơn cho ng ưi s d ng. * Cài t MapInfo - ư a a CD ph n m m MapInfo 7.5 vào CD-Rom trên máy tính. - Màn hình cài t MapInfo Professional CD Browser xu t hi n. N u màn hình này không xu t hi n, hãy m Windows Explorer và tìm trên CD t p tin Setup.exe có bi u t ưng , ch n t p tin này r i nh n phím Enter kh i ng ch ươ ng trình cài t - Nh n Next - Ch n I accept the terms in the license agreement , nh p chu t ch n Next Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 4
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Nh p DHSP vào ô Organization , ti p t c nh n Next - Nh n Next > Next > Next > Install : quá trình cài t b t u. - Trong quá trình cài t, MapInfo s ưa ra h p tho i h i ki m tra c p nh t ph n mm trên trang web, b n hãy ch n No . - Khi ph n m m ưc cài t hoàn t t nh n Finish . Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 5
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo C. T ch c thông tin b n trong MapInfo 1. T ch c thông tin theo các t p tin Trong MapInfo các thông tin ưc t ch c theo t ng Table (b ng), m i Table là t p h p các File v thông tin h a ho c phi h a ch a các record (m u tin) d li u mà h th ng t o ra. Dưi ây chúng tôi s gi i thi u v c ơ c u t ch c c a m t Table (b ng) trong MapInfo : Ví d : Ta có m t Table tên Vn_Tinh, trong ó có ch a các i t ưng a lý ưc t ch c theo 5 t p tin sau: a. Vn_Tinh.tab : Ch a các thông tin mô t d li u. ó là t p tin d ng v n b n mô t khuôn d ng c a File l ưu tr thông tin. b. Vn_Tinh.dat : Ch a các thông tin nguyên th y. Ph n m r ng c a t p tin này có th là *.wks, *.dbf, *.xls n u thông tin nguyên th y là các s li u t Lotus 1-2-3, FoxBase và Excel. c. Vn_Tinh.map : Bao g m các thông tin mô t v không gian c a các i t ưng a lý. d. Vn_Tinh.id : Bao g m các thông tin v s liên k t gi a các i t ưng v i nhau. e. Vn_Tinh.ind : Ch a các thông tin v ch m c i t ưng. T p tin này ch có khi trong c u trúc c a Table có ít nh t 1 tr ưng (Field) d li u ã ưc ch n là ch s hóa (Index). Thông qua các thông tin c a File này chúng ta có th th c hi n tìm ki m thông tin qua mt s ch tiêu cho tr ưc b ng ch c n ng Find c a MapInfo 2. T ch c thông tin theo các l p i t ưng Trong GIS nói chung và MapInfo nói riêng u có hai thành ph n chính là d li u không gian và d li u thu c tính, hai thành ph n này ph i ưc liên k t v i nhau: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 6
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo D li u thu c tính D li u không gian D li u không gian là bi u di n hình h c c a các i t ưng a lý liên k t v i v trí trên th gi i th c. Nh ng i t ưng a lý ưc tóm l ưc vào vào b n cách bi u di n : dng text, dng im, d ng ưng và d ng vùng D li u d ng Text D li u d ng im Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 7
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo D li u d ng ưng D li u d ng vùng Vi cách t ch c qu n lý thông tin theo t ng i t ưng nh ư v y ã giúp cho ph n m m MapInfo xây d ng thành các kh i thông tin c l p cho các m nh b n máy tính. iu ó s rt thu n ti n và r t linh ho t khi c n t o ra các b n máy tính v i các ch khác nhau. Vì chúng ta r t d dàng thêm vào các l p thông tin c n thi t ho c lo i b các l p thông tin không cn thi t theo ch ưc t ra. Ch ươ ng trình MapInfo qu n lý và tr u t ưng hóa các i t ưng a lý trong th gi i th c thành các Layer (l p) b n máy tính khác nhau nh ư: • i t ưng ch (Text) : Th hi n các i t ưng c a b n nh ư nhãn, tiêu , ghi chú, a danh • i t ưng im (Point): Th hi n v trí c th c a các i t ưng a lý nh ư: các im mc, im c t c , im ki m soát giao thông • i t ưng ưng (Line): Th hi n các i t ưng a lý ch y dài theo m t kho ng cách nh t nh và không có ưng vi n khép kín. Có th là các on ưng th ng, ưng g p khúc nh ư: ưng giao thông, các sông nh , su i • i t ưng vùng (Region): Th hi n các i t ưng a lý có ưng vi n khép kín và bao ph m t vùng di n tích nh t nh. Ví d nh ư lãnh th a gi i c a m t xã, huy n , kho nh t s d ng vào nông nghi p. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 8
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo D. Giao di n và các công c s d ng chính trong ph n m m MapInfo 1. Kh i ng ch ư ng trình MapInfo: Chúng ta có th kh i ng ch ươ ng trinh MapInfo b ng nhi u cách khác nhau. ây chúng tôi xin ư a ra hai cách kích ho t ch ươ ng trình nhanh và thông d ng nh ư sau: Cách 1: B n b m chu t vào nút Start, ch n Programs, ch n MapInfo, ch n MapInfo Professional 7.5 SCP. Cách 2: Nh p ôi chu t vào bi u t ưng trên màn hình n n. Sau khi ch ươ ng trình ưc kh i ng thì s xu t hi n m t h p tho i Quick Start nh ư hình sau: Trong h p tho i này có các ch c n ng nh ư sau: - Restore Previous Session : M l i t t c các Table c ng nh ư cách trình bày trên màn hình ca phiên làm vi c tr ưc. - Open Last used Workspace : N u ch n ch c n ng này thì ch ươ ng trình MapInfo s m l i trang làm vi c mà ã s d ng l n cu i cùng có tên là Danglam.Wor ( Danglam ưc thay b ng m t tên file c th c a ng ưi s d ng) - Open a Workspace : N u ch n ch c này và sau ó b m OK màn hình s hi n ra h p tho i m file c a môi tr ưng Windows khi ó chúng ta s th c hi n ch n tên trang làm vi c và ch n nút Open m trang làm vi c ã ch n. - Open a Table: N u ch n ch c n ng này và sau ó b m ch n OK màn hình s hi n ra h p tho i m file c a môi tr ưng Windows khi ó chúng ta s th c hi n ch n tên c a Table và ch n nút Open m Table ã ch n Lưu ý: N u b n không mu n xu t hi n h p tho i này m i l n kh i ng MapInfo, vào Options > Preferences > Startup và b ánh d u trong h p Display Quick Start Dialog. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 9
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Nu không mu n truy nh p vào các ch c n ng trên c a h p h i tho i Quick Start thì chúng ta có th b m Cancel tr v màn hình th c ơn c a ch ươ ng trình MapInfo. Màn hình hi n th nh ư sau: Gi i thi u các công c c a MapInfo a. Thanh công c chính (Main) Ch n i t ưng bng cách tr tr c ti p lên i t ưng Ch n các i t ưng n m trong ph m vi m t hình ch nh t Ch n các i t ưng n m trong hình tròn bán kính tùy ý Ch n các i t ưng n m trong nhi u l p theo vùng ch n Hy các i t ưng ang ch n o vùng ch n i t ưng Ch n i t ưng th Phóng to Thu nh Kích ho t h p Change View cho phép thay i các thông s t m nhìn Kéo rê m nh b n th y nh ng vùng b khu t Kích ho t h p Info xem thông tin c a i t ưng To m t liên k t nóng (Hotlink) t nhãn cho i t ưng Kéo rê c a s b n sang m t trình ng d ng khác Kích ho t h p Layer, cho phép i tính ch t c a các l p b n Kích ho t th ưc o kho ng cách Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 10
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Kích ho t c a s Legend Tính t ng các i t ưng ang ưc ch n b. Thanh công c v (Drawing) V im, m i im ưc kí hi u b ng m t symbol V on th ng V a tuy n, bao g m nhi u on th ng n i ti p nhau V cung tròn V a giác V hình tròn ho c elip V hình vuông ho c hình ch nh t V hình vuông ho c hình ch nh t góc bo tròn Gõ i t ưng v n b n To các Frame trong màn hình Layout Cho phép b t, t t ch Reshape, giúp ch nh s a i t ưng Thêm nút vào i t ưng trong ch Reshape Kích ho t h p tho i Symbol Style, cho phép ch n lo i ký hi u Kích ho t h p tho i Line Style, cho phép ch n lo i ưng nét Kích ho t h p tho i Region Style, cho phép ch n lo i vi n, màu a giác Kích ho t h p tho i Text Style, cho phép ch n ki u ch , c ch c. Thanh công c ch ư ng trình (Tool) Nút ch y ch ươ ng trình. Hi n lên danh sách các ch ươ ng trình ưc t o s n và cho phép ch n l a m t trong các ch ươ ng trình ó ch y. Cho phép n ho c hi n c a s MapBasic d. Hp tho i Layer Control Hp tho i Layer Control ch a ng m i công c giúp iu khi n các l p b n , trong hp tho i t t c các l p tham gia t o nên b n và nh ng c tính c a t ng l p: Visible (hi n th ), Editable (cho phép ch nh s a), Selectable (cho phép ch n l a), Auto Label (hi n th nhãn) u ưc hi n th y . Mu n thay i c tính c a l p nào, di chuy n thanh sang n v trí ca l p ó và b t/t t các c tính mong mu n. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 11
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Trong h p Layer Control trên, chúng ta có 8 l p hình thành nên b n và 1 l p Cosmetic Layer . Các l p này ang n m theo d ng “ch ng” (stack), l p trên có th che khu t l p d ưi n u i t ưng c a l p trên l n h ơn so v i i t ưng c a l p d ưi. Mu n s p x p l i v trí các l p, ta di chuy n thanh sáng n l p ó và nh n nút Up ho c Down di chuy n lên hay xu ng. Lp Cosmetic Layer Mi c a s Map trong MapInfo u có l p Cosmetic, ây là l p trên cùng trong m i c a s Map. Lp này có th l ưu các i t ưng h a, i t ưng text Trong tr ưng h p mu n xóa các i t ưng trên l p Cosmetic - Ch n Map > Clear Cosmetic Layer Nu mu n l ưu l i n i dung c a l p Cosmetic - Ch n Map > Save Cosmetic Objects Ch n ch hi n th cho m t l p Trong h p tho i Layer Control , b n có th ch n ch hi n th cho m i l p b ng cách nh n nút Display ho c nh p úp vào m t l p hi n th h p tho i Display Options . Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 12
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Trong h p tho i này b n có th b t/t t ch hi n th (Ô Display Mode ), ch n ch hi n th các i t ưng h a theo ki u m i, cài t ch hi n th c a các l p theo ch phóng i và hi n th h ưng, tr ng tâm, nút c a các i t ưng h a. Display Mode : i v i mi lo i i t ưng im, ưng, vùng, v n b n có m t ch hi n th trong Display Mode khác nhau. ( ) Zoom Layering : Hi n th n i dung c a m t l p b n trong m t gi i h n phóng i (max, min) bt k . Show Line direction : Ch h ưng t im u n im cu i i v i i t ưng là ưng. Show Node : Hi n th trên màn hình các im nút kh ng ch . Show Centroids : Hi n th trên màn hình các im tâm c a vùng. ( ) Chúng ta s xem xét h p tho i Display Mode chi ti t i v i t ng lo i i t ưng: A. i v i i t ưng ưng: - Ô Style thay i ki u ưng - Ô Color thay i màu ưng - Khung Width thay i dày c a ưng - Sau khi ch n xong, b m OK th c hi n ho c nh n Cancel h y b tác d ng. B. i v i i t ưng vùng: Ti khung Fill, • Ô Pattern thay i ki u tô màu cho vùng. • Ô Foreground thay i màu tô vùng • Ô Background thay i ki u tô n n c a vùng Ti khung Border, • Ô Style thay i ki u ưng bao • Ô Color thay i màu ưng bao • Khung Width thay i dày ưng bao Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 13
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo C. i vi i t ưng im • Ô Font ch n ki u ký hi u có trong h th ng • Ô Symbol ch n lo i ký hi u trong danh sach Font • Ô Color thay i màu ca ký hi u • Nh p góc quay cho i tưng im trong h p Rotation Angle Ngoài ra b n có th thay i các tham s trong khung Background và Effect làm t ng thêm s th m m c a các ký hi u. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 14
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Ch ng II TO VÀ HI U CH NH D LI U KHÔNG GIAN Kh n ng t o và hi u ch nh b n c a MapInfo mang n cho b n nh ng ph ươ ng ti n to và hi u ch nh d li u không gian vô cùng phong phú. Giao di n c a các công c và t p l nh trong Drawing r t thân thi n v i ng ưi s d ng. c tính cho phép hi n th các im nút, h ưng on th ng và tâm im c a i t ưng giúp b n d dàng iu khi n các i t ưng khi ti n hành hi u ch nh chúng. I. S D NG NH RASTER T O D LI U KHÔNG GIAN Nh ng hình nh ưc l ưu vào máy tính d ưi d ng nh ng t p tin nh im (Raster Images) có th hi n th trong c a s Map c a MapInfo. Ng ưi ta th ưng dùng nh ng hình nh lo i này làm n n cho các b n vector. Ch ng hn, b n có th quét b n a hình vào máy tính, sau ó s d ng các công c v ti n hành t o các l p b n trên n n b n nh im ã quét vào máy tính. Ph n này s t p trung trình bày nh ng v n sau ây: - Hình nh im (Raster Images) là gì? - Mt vài công d ng c a nh ng t p tin nh im - Các lo i nh im mà MapInfo có th hi n th ưc - M m t t p tin nh im - ng ký m t t m nh im 1. Hình nh im (Raster Images) là gì? Hình nh im là m t lo i hình nh ưc l ưu l i trong máy tính in t , chúng t o nên hình nh b ng t p h p nh ng im nh (pixels) trên màn hình. nh im khác h n v i hình vector (Vector Images). hình vector, các i t ưng ch a c u trúc d li u t a , chúng ưc i di n b i t a X và Y trên b n . Trong MapInfo, nh im ch ưc dùng nh ư m t l p b n dùng tham kh o vì chúng ta ch có th xem mà không th thao tác hi u ch nh các i t ưng trên l p nh im này cng nh ư không th gán các giá tr thu c tính lên các i t ưng bên trên chúng. nh im r t thích h p làm n n t ó chúng ta hình thành các l p b n vector lên trên chúng. Vì là hình nh quét t bên ngoài vào, cho nên nh im có th ch a nhi u chi ti t hơn các l p b n vector. Tuy nhiên, ch nên s d ng nh im khi ã ch nh rõ h quy chi u cho l p im nh ó, n u không b n không th th c hi n vi c ph các l p b n vector lên trên nó. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 15
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Có nhi u cách t o ra các t p nh im. N u b n có máy Scan và có ph n m m Scan, bn có th s d ng máy này quét hình nh vào máy tính. MapInfo có th hi n th các hình nh do b n quét vào b ng máy Scan. M c dù MapInfo không liên l c ưc v i máy Scan nh ưng nó có th c các t p tin do máy Scan t o ra. 2. Mt vài công d ng c a nh ng t p tin nh im - Chuy n t i hình nh vào MapInfo Khi s d ng các t p tin nh im b n có th ưa b n gi y, nh ch p hay nh ng hình nh s ơ khác vào trong MapInfo - S d ng nh im nh ư l p n n cho các l p b n vector khác Khi nh im ưc cho hi n th trong m t c a s b n , b n có th thay i kích th ưc, h s t l , tâm im c a c a s m t cách d dàng b ng cách s d ng các công c rê kéo, phóng to, thu nh Mt b c nh im có th hi n th nhi u chi ti t r t ph c t p mà các l p b n vector khó lòng th c hi n ưc. Thí d , m t nh im mô t khu dân c ư lao ng bao g m nhi u khu nhà xen k các c t h m ch ng ch t. N u s d ng hình vector, chúng ta khó lòng th c hi n y các chi ti t nh ư hình nh im. Bng cách s d ng các nh im làm n n cho các i t ưng h a n m trên m t l p b n vector khác, b n có th có ưc m t n n b n vô cùng chi ti t. Khi ã ph m t l p b n vector lên trên m t n n b n nh im, b n có th s d ng nh im nh ư m t b n tham chi u giúp bn hi u ch nh s a ch a các i t ưng h a c a b n m t cách chính xác. 3. Các lo i t p tin nh im mà MapInfo có th hi n th ưc - Có nhi u d ng t p tin hình nh, nh ưng các d ng sau ây MapInfo có th s d ng: *.jpg, *.gif, *.tif, *.pcx, *.bmp, *.bil. - Các tùy ch n v màu s c MapInfo ch p nh n nh ng lo i nh im có ki u màu s c nh ư sau: • nh en tr ng: Nh ng nh im lo i này t o nên hình nh b ng nh ng pixel tr ng và en. Chúng chi m m t dung l ưng a t i thi u và có th hi n th m t cách nhanh chóng trên máy tính. • nh tr ng en có s c xám: Nh ng nh im lo i này t o nên hình nh b ng nh ng pixel tr ng, en và xám. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 16
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo • nh màu: Nh ng nh im lo i màu ưc t o nên t nh ng pixel màu. Màu s c c a t m nh ph thu c vào lo i t p tin nh. M t t m nh màu lo i 8 bit s d ng 1 byte mã hóa màu s c cho 1 pixel trên màn hình. iu này có ngh a là t m nh c a b n s có 256 màu bi vì m i bit có 2 8 = 256 tr ng thái. Tươ ng t nh ư th , chúng ta còn có lo i nh 24 bit, t c 16 tri u màu. vi c hi n th nh ng t m nh em l i k t q a t t nh t, b n nên s d ng lo i màn hình có phân gi i cao. 4. M m t t p tin nh im Ln u tiên khi b n m m t t p tin nh im trong MapInfo, b n c n ph i tr i qua m t thao tác x lý mà MapInfo g i là Register ( ng ký nh). Nh v y MapInfo m i có th nh v tm nh im c a b n m t cách chính xác trên c a s b n . Bn th c hi n iu này trong h p tho i Images Register. Trong h p tho i này, b n ng ký t a c a m t s im trên t m nh v i MapInfo. Các thông tin v t a này cung c p cho MapInfo v trí, h s phóng i, góc quay c a nh im. Nh v y, MapInfo có th t o ưc s tươ ng h p gi a t m nh im c a b n v i các l p b n vector mà sau này b n có th ph lên. Vi c ng ký nh s t o ra t p tin có ph n m r ng là .TAB. T p tin này MapInfo dùng ch a nh ng thông tin v t a . MapInfo hi n th nh ng t m nh im úng nh ư th c t , b n c n ph i ch nh h qui chi u cho các t m nh im khi ng ký chúng. iu ó r t c n thi t b i vì nh ng b c nh ch p th ưng không thích h p khi hi n th chúng chung trong m t c a s Map v i nh ng l p b n vector. Mt s v n khác c ng r t quan tr ng mà b n c n quan tâm khi ng ký m t t m nh, ó là vi c ưa nh ng im iu khi n (Control Point) và t a c a chúng th t chính xác vào MapInfo. B n th c hi n iu này càng chính xác thì bi n d ng c a nh im càng ít. Bn ch ph i ng ký m t t m nh im khi b n m nó l n u tiên trong MapInfo. nh ng l n sau, b n ch c n ch n t p tin nh im có tên trùng v i tên t p tin nh im c a b n nh ư ph n m r ng là .TAB. MapInfo s m t p tin nh im c a b n v i nh ng thông tin t a mà b n ã khai báo trong l n u tiên. 5. ng ký m t t m nh im ng ký m t t m nh im: có 2 cách ng ký m t t m nh im trong MapInfo. Trong c 2 ph ươ ng pháp, b n ph i iu ch nh t a c a các im iu khi n trên c a s Map và gán ghép chúng v i t a c a các im t ươ ng ng trên t m nh im. Cách 1: Nh p t a các im iu khi n t bàn phím (Dùng trong tr ưng h p nh im ã bi t ta các im iu khi n) Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 17
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Cách 2: Xác nh t a các im iu khi n t màn hình, sau ó MapInfo s t ng chuy n thông tin c a các im này vào h p tho i Register Image. (Dùng trong tr ưng ch ưa bi t t a các im iu khi n) Th c hành Hãy ng ký nh im cho hình b n t nh ng Nai b ng c 2 cách. a. ã bi t t a các im iu khi n (t a im A, B, C, D). b. Ch ưa bi t t a các im iu khi n. Dưi ây là nh im dongnai.jpg c n ng ký H ưng d n a. Tr ưng h p khi ã bi t t a nh im : 1. M t p tin nh im b ng cách ch n File > Open Table và ch nh lo i t p tin là Raster Images trong khung Files of type và ch n file dongnai.jpg. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 18
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Sau ó nh n Open, MapInfo hi n th h p tho i và h i b n r ng: b n mu n hi n th t m nh im xem hay b n mu n ng ký nh im. Nu bn ch n Display thì t m nh im s ưc m ra trên m t c a s Map thông th ưng và b n có th xem nó. Nu b n ch n Register thì h p tho i Image Registration xu t hi n. M t màn hình Preview trong h p tho i Image Registration hi n th hình c a t p tin dongnai.jpg. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 19
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 2. Ch nh h quy chi u cho t p tin nh im b ng cách nh n vào nút Projection. B n c n ph i khai báo h quy chi u cho úng v i tính ch t c a t m nh im nh m gi m t i thi u các sai lch v trí khi khi ph các l p b n vector lên chúng. N u b n không ch nh h quy chi u, MapInfo m c nh s d d ng h quy chi u kinh v tuy n (Longitude/Latitude). 3. b t u th c hi n vi c ng ký nh im, b n ph i bi t ưc ít nh t t a c a 3 im trên tm nh im. ây, gi s chúng ta có t a c a 4 im (3 im tr lên là có th ng ký nh im) A, B, C, D. T a c a các im nh ư sau: • im A (107 0 00’, 11 0 20’) • im B (107 0 20’, 11 0 40’) • im C (107 0 00’, 10 0 40’) • im D (107 0 20’, 10 0 40’) Chuyn i t a D/M/S sang giá tr th p phân Nu b n s d ng t a theo kinh tuy n và v tuy n, b n ph i nh p giá tr th p phân thay vì s d ng giá tr theo ki u /phút/giây. 0 Vd: khai báo t a 11 30’ b n ph i nh p vào giá tr 11.5 . MapInfo kèm m t ch ươ ng trình vi t b ng ngôn ng Map Basic tên là DMSCNVRT cho phép b n chuy n i giá tr t a t h n D/M/S sang h th p phân. ch y ch ươ ng trình này, b n ch n l nh Tools > Run MapBasic Program, c a s Run MapBasic Program xu t hi n, b n ch n t p tin DMSCNVRT và nh n Open. Ch n Tools > Converter > LongLats Calculator > Converts Coords. H p tho i xu t hi n nh ư hình d ưi: Bn hãy nh p giá tr t a theo h D/M/S và nh n Convert có ưc giá tr h th p phân. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 20
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Sau khi chuy n i t a ta có giá tr t a các im d ng h th p phân nh ư sau: • im A ( 107, 11.33333333) • im B ( 107.33333333, 11.66666667 ) • im C ( 107, 10.66666667 ) • im D (107.33333333, 10.66666667) T h p tho i Image Registrstion, ta dùng hai nút +, - và hai thanh tr ưt ngang, d c th y ưc t a các im mu n ng ký. T i v trí im A nh ư hình ban u, b n nh n chu t vào úng giao im t a , xu t hi n h p tho i Add Control Point. T i ô Map X, nh p hoành X c a im A . T i ô Map Y, nh p tung Y c a im A. Sau ó nh n OK, t i v trí im A xu t hi n m t d u c ng màu , b n ã ng ký thành công ưc m t im. Ti p t c làm t ươ ng t nh ư v y cho các im B, C, D t ươ ng ng trên hình. Lưu ý: Khi thêm m t im m i B ho c C ho c D, các b n ph i nh n nút Add. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 21
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 4. Sau khi hoàn thành vi c ng ký t 3 – 4 im nh, b n nh n OK. C a s Map ch a hình nh dongnai.jpg v a ng ký xong xu t hi n. Hãy m t p tin vn_tinh.tab trên cùng c a s ch a nh im dongnai.jpg th y ưc k t qu nh ư sau: b. Tr ưng h p khi m t nh im ch ưa bi t t a nh im: 1. Bn hãy th c hi n các b ưc 1 và 2 nh ư câu a. 2. Bt u nh p các im iu khi n, b n dùng tr chu t nh n vào m t im trên màn hình Preview. MapInfo hi n th h p tho i Add Control Point, trong ó khung Image X và Y ch a t a im iu khi n c a b n v i ơn v là pixel. ây ch là t a trên màn hình ca im iu khi n. B n nh n OK. MapInfo hi n th thông tin v im iu khi n c a bn trên m t hang trong h p tho i Image Registration. Lúc này im iu khi n c a b n vn ch ưa có t a X và Y, chúng ta s nh p các t a sau này. 3. Ch n ít nh t 3 im iu khi n cho m i nh im c a b n. Cách làm t ươ ng t nh ư câu a nh ưng b n không c n nh p giá tr t a cho các im. 4. M l p b n vector vn_tinh.tab nh v nh im trong m t c a s Map. Vào File > Open > ch n ưng d n và m file vn_tinh.tab. B n ph i iu ch nh sao cho c a s Map nm c nh h p tho i Image Registration ti n hành vi c nh p t a các im iu khi n t màn hình c a s Map. Vì chúng ta ang ng ký nh im cho t nh ng Nai nên ca s Vn_tinh Map, b n cho hi n th l n hình nh t nh ng Nai. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 22
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 5. Ch n l nh Table > Raster > Select Control Point from Map 6. Chuy n thanh sáng n v trí im iu khi n th nh t trong h p tho i Image Registration. S d ng tr chu t nh n vào im t ươ ng ng c a im iu khi n th nh t trên c a s Map. MapInfo hi n th h p tho i Add Control Point. Trong h p tho i này, b n có th th y t a c a im iu khi n th nh t t ươ ng ng v i bn vector ã ưc nh p vào. Nh n OK xác nh s ch p nh n c a b n. MapInfo chuy n giá tr t a trên vào h p tho i Image Registration. Hoàn thành vi c khai báo t a cho im th nh t. 7. Ti p t c th c hi n vi c khai báo t a cho các im còn l i. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 23
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 8. Sau khi ã khai báo t a cho t t c các im iu khi n, b n nh n OK trong h p tho i Image Registration. nh im c a b n s hi n th trong c a s b n và n m bên d ưi lp b n vector. Các giá tr sai l ch v trí khi ng ký m t nh im Sau khi ã ng ký m t nh im, MapInfo s hi n th sai l ch tính b ng Pixel c a các im iu khi n. Các giá tr sai l ch này chính là s bi n d ng t ươ ng i gi a v trí các im và iu khi n t a c a chúng mà b n ã nh p vào trong h p tho i Add Control Point. Các giá tr sai l ch này càng nh càng t t. Các giá tr sai l ch quá l n s d n n s sai l ch v v trí gi a nh im và các l p b n vector. iu ch nh chính xác v t a cho m t nh im Bn có th iu ch nh chính xác v t a cho các t m nh im b ng cách ch n thêm m t s im iu khi n. Ph ươ ng pháp th c hi n: - Ch n l nh Table > Raster > Modify Image Registration. - Nh n nút Add trong h p tho i Image Registration và s d ng con tr chu t ch n m t im iu khi n m i trên màn hình Preview và nh p t a b ng cách gõ tr c ti p t bàn phím ho c ch n t a t c a s Map. Bn nên b sung thêm im iu khi n t i trung tâm c a b c nh ho c t i nh ng n ơi mà b n th y s sai bi t v trí l n. ôi khi b n c n ph i thay i t a các im iu khi n vì s sai l ch v trí c a chúng không th ch p nh n ưc. Trong tr ưng h p này, bn có th di chuy n thanh sáng n v trí iu khi n mà b n mu n hi u ch nh trong h p tho i Image Registration. Ti ây, b n có th nh p l i giá tr t a ho c xóa h n im iu khi n b ng cách nh n vào nút Remove trong h p tho i Image Registration. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 24
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 6. M m t t p tin nh im ã ưc ng ký Sau khi ã th c hi n thao tác ng ký trên m t t m nh im trong MapInfo, sau ó b n có th m t p tin nh im m t cách tr c ti p b ng cách ch n File > Open > Table mà không ph i ang ký m t l n n a. m m t t p tin nh im ã ưc ng ký, b n th c hi n nh ng b ưc sau: - Ch n File > Open Table - Ch n tên t p tin nh im t ươ ng ng (chú ý: trong tr ưng h p này, MapInfo ã t o ra mt t p tin có tên trùng v i tên t p tin nh im c a b n, nh ưng ph n m r ng là .TAB) và nh n Open. 7. S d ng các t p tin nh im Sau khi ng ký m t nh im, b n có th hi n th nó trong c a s Map và dùng nó làm nn, b n th y nhi u chi ti t và c tính a hình h ơn b t k l p b n vector nào khác. Bn c ng có th hi n th nhi u l p nh cùng lúc. S l ưng các t p tin nh im ưc s dng trong tr ưng h p này ch ph thu c vào dung l ưng b nh máy tính c a b n. Khi b n hi n th hai nh im chung trong m t c a s Map. MapInfo s s d ng h quy chiu c a l p b n còn l i có th ch ưc nh v m t cách t ươ ng i so v i l p b n nh t. iu ch nh màu s c c a nh im Khi b n ã hi n th m t t p tin nh im trong c a s map, b n có th iu ch nh màu s c ca nó b ng cách ch n l nh Table > Raster > Adjust Image Styles. H p tho i Adjust Image Styles cho phép b n iu ch nh t ươ ng ph n, sáng t i và các tùy ch n v màu s c c a nh im. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 25
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo II. T MÔI TR ƯNG HI U CH NH CHO M T L P D LI U Tr ưc khi th c hi n các thao tác v hay hi u ch nh các i t ưng trên m t l p d li u b n cn ph i t môi tr ưng hi u ch nh cho l p d li u ó. Ch có th s d ng các công c v trên thanh công c Drawing khi ã b t c tính hi u ch nh cho m t l p b n . Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: Cách 1: Quan sát thanh tr ng thái ( phía d ưi màn hình), M c Editing cho bi t r ng b n ang hi u ch nh trên l p d li u nào. B n có th nh p chu t vào ch Editing thay i l p hi u ch nh. Cách 2 : - Kích ho t nút - Di chuy n thanh sáng n l p d li u c n hi u ch nh, ánh d u vào h p Editable. Trong c a s Map, t i m t th i im, ch có m t l p d li u mang c tính Editable. - Nh n OK. Nh ư v y l p d li u ã t môi tr ưng hi u ch nh. B n có th th c hi n các thao tác thêm, xóa, s a trên l p d li u y. III. TO M I CÁC I T ƯNG KHÔNG GIAN Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: - Ch n công c v t ươ ng ng - V i t ưng tr c ti p lên l p Cosmetic - Lưu chúng vào m t l p m i hay m t l p d li u c mà ã b t i t ưng Editable. Ch ng h n, mu n v m t on ưng giao thông, ch n công c v a tuy n (polyline). Lúc này, tr chu t bi n thành hình ch th p. Kích chu t vào v trí b t u c a ưng, di chuy n n các v trí ti p theo và nh p chu t. Ti p t c th c hi n cho n im nút cu i cùng c a on ưng và nh p úp k t thúc v i t ưng ưng. Khi v m t i t ưng, b n có th k t h p di chuy n, xóa, thay i hình dng ho c có th c t dán i t ưng sang m t l p khác, có th nh dng kí hi u, nét cho i t ưng. l ưu l i các i t ưng m i ho c các thay i, ch n menu File > Save. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 26
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Th c hành Bn hãy v các ưng giao thông, ưng sông, ranh gi i huy n, xã c a t nh ng Nai da vào nh im ã ng ký t a ph n th c hành tr ưc. Sau ó, hãy l ưu các lo i ưng trên thành t ng l p riêng bi t. H ưng d n - M File dongnai.tab và vn_tinh.tab cùng m t c a s Map - Ch n Editing là Cosmetic Layer - Phóng to các vùng c n v , ch n công c Polyline . - ư a chu t vào khung Map và b t u th c hi n vi c v các i t ưng - Bn hãy v theo ưng giao thông mà nh im ã có s n. Công vi c này òi h i b n ph i th t t m và kiên nh n thì m i có ưc k t qu chính xác. Sau khi v xong t t c các ưng giao thông, b n vào menu Map > Save Cosmetic Objects Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 27
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Ch n Save, m t h p tho i Save Object to Table xu t hi n, hãy ch n ưng d n l ưu t p tin và gõ tên c n l ưu là duong_giaothong trong ô File name. - Bn ã t o xong l p ưng giao thông c a t nh ng Nai, l p ưng giao thông này có th s d ng l i nhi u l n mà không c n ph i v l i. - Tươ ng t nh ư v y, b n hãy làm công vi c s hóa cho các l p ưng sông, ranh gi i huy n, xã IV. TO NHÃN CHO CÁC I T ƯNG KHÔNG GIAN Bn có th t o nhãn cho các i t ưng h a b ng nhi u cách: - S d ng nút Label trên thanh công c Main - S d ng l nh Draw Autolabels trong menu Map - Gõ nhãn tr c ti p vào i t ưng b ng cách s d ng nút công c text trên thanh Drawing. 1. S d ng nút Label Tr ưc h t, hãy b t c tính Selectable cho l p b n mà b n mu n v nhãn. Kích ch n nút công c Label trên thanh công c Main. Sau ó, nh v tr chu t ngay trên i t ưng c n v nhãn. MapInfo s t nhãn cho i t ưng b ng n i dung c t thu c tính mà b n ch nh trong h p tho i Label Options. Trong h p tho i này, b n có th thay i Font ch , màu s c, kích th ưc c a nhãn. Các nhãn luôn ưc v trên l p Cosmetic Layer . 2. S d ng l nh Draw AutoLabels v nhãn m t cách t ng thay vì ph i dùng công c Label nh n vào t ng i t ưng, b n có th s d ng l nh AutoLabels > Draw AutoLabels trong menu Tools sau khi s d ng l nh Run Map Basic Program > AUTOLBL. Khi ch n l nh này, MapInfo hi n th h p tho i Draw AutoLabels nh ư sau: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 28
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Ch n tên c a Table mu n v nhãn trong h p Label Layer. Sau ó ch nh các tùy ch n trong 2 h p: Allow overlapping labels và Allow duplicate labels . Nu ch n Allow overlapping labels , MapInfo s v nhãn cho t t c các i t ưng b t k các nhãn có th n m ch ng lên nhau. N u không ánh d u vào tùy ch n này, MapInfo s ch v nhãn cho m t s i t ưng, m b o các nhãn có th c ưc rõ ràng. Tùy ch n này th ưng ưc ánh d u khi các i t ưng n m r i rác. Nu ánh d u vào tùy ch n Allow duplicate labels , MapInfo s v nhãn cho t t c các i tưng b t k n i dung các nhãn có th gi ng nhau. Ng ưc l i, MapInfo s không v nhãn cho các i t ưng n u ki m tra th y nhãn c a các i t ưng này trùng v i nhãn c a các i t ưng khác ã v . 3. Lưu các nhãn lên a Các i t ưng nhãn khi ưc v lên l p Cosmetic Layer. Mu n l ưu các i t ưng nhãn (c ng nh ư các i t ưng khác ã v lên l p Cosmetic), ch n menu Map > Save Cosmetic Objects . Trong tr ưng h p này, MapInfo s h i b n l ưu các i t ưng nhãn lên m t l p ã t n t i hay t o mt l p hoàn toàn m i. 4. Xóa các i t ưng nhãn Có 2 ph ươ ng pháp cho phép b n xóa các i t ưng nhãn kh i m t l p b n . Ch n nhãn, ch n l nh Clear trong menu Edit ho c nh n nút Delete. Ph ươ ng pháp này th ưng ưc s d ng khi ch mu n xóa m t i t ưng nhãn. Chú ý, khi s d ng ph ươ ng pháp này, l p Cosmetic c a bn ph i tr ng thái Editable. Ngoài ra, có th s d ng l nh Clear Cosmetic Layer trong menu Map. Ph ươ ng pháp này cho phép xóa t t c các nhãn có trên l p Cosmetic. VI. HI U CH NH CÁC I T ƯNG KHÔNG GIAN 1. Các b ưc th c hi n vi c hi u ch nh d li u không gian - Bt c tính Editable cho l p b n c n hi u ch nh b ng cách vào menu Map > Layer Control. - Kích ch n i t ưng b ng công c Select Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 29
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Nu i t ưng là on th ng, các nút hi u ch nh s n m các im u mút. N u là a giác, các nút h êu ch nh s n m các góc bao i t ưng. Có th kéo i t ưng n m t v trí khác ho c thay i nh d ng, màu s c, ki u nét c a i t ưng. - Mu n xóa i t ưng, ch n im nút, tâm, chi u c a các i t ưng, b t các tùy ch n tươ ng ng trong h p tho i Display Options. H p tho i này xu t hi n khi ch n l nh Map > Layer Control, trong h p tho i Layer Control, nh n nút Display. - Mu n di chuy n i t ưng n m t v trí m i, ch n i t ưng b ng công c Select, nh n gi chu t cho n khi tr chu t bi n thành hình m i tên ch b n h ưng. Ti p t c nh n nút trái chu t và kéo i t ưng n v trí m i. i t ưng s ưc nh v t i v trí m i này. 2. Thu c tính c a i t ưng không gian S d ng công c Select, nh p úp vào i t ưng ho c ch n i t ưng, sau ó vào menu Edit > Get Info. MapInfo s hi n th b ng thu c tính c a i t ưng ó. B ng thu c tính này cung cp nh ng thông tin v i t ưng nh ư: kích th ưc, v trí và các thông tin khác tùy thu c vào lo i i t ưng không gian là im, ưng hay vùng. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 30
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Nu l p b n ang thao tác ch có c tính Selectable, b n ch có th xem các thông tin thu c tính v i t ưng. Nu l p b n ang thao tác mang c tính Editable, b n ch có th thay i giá tr các thu c tính vào h p tho i Object Attribute cho k t qu hi u ch nh chính xác h ơn khi th c hi n b ng cách kéo i t ưng trên màn hình. i v i vi c hi u ch nh các i t ưng d ng v n b n, s d ng h p tho i Text Object nh ư sau: 3. Thay i thu c tính hi n th c a các i t ưng Khi v các i t ưng, MapInfo s ưa ra thu c tính hi n th m c nh cho các i t ưng nh ư lo i n n, màu s c, ưng nét, ký hi u và ki u ch , kích th ưc ch thay i các giá tr thu c tính, tr ưc tiên b t c tính Editable cho m t l p b n . Sau ó, s d ng các l nh Line Style, Region Style, Text Style, Symbol Style trong menu Options, tùy thu c vào lo i i t ưng ang cn hi u ch nh là im, ưng, vùng hay ch mà ch n l nh cho phù h p (Các l nh trên u có nút l nh t ươ ng ng trên thanh công c Drawing). Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 31
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Mu n thay i thu c tính hi n th c a các i t ưng ã t n t i trên b n , tr ưc tiên dung công c Select ch n i t ưng sau ó ch n các l nh t ươ ng ng trên. Các thu c tính v a thay i c ng nh h ưng n nh ng i t ưng ơc v sau này, các thu c tính này s ưc duy trì trong su t quá trình làm vi c cho n khi th c hi n m t s thay i khác. Mt cách khác thay i thu c tính hi n th c a các i t ưng trong c a s Map ang làm vi c, ch n Map > Layer Control, sau ó nh n Display kích ho t h p tho i Display Options. Trong h p này, ánh d u vào h p ki m Style Override kích ho t nút Style Override. Tùy thu c vào l p b n ang cha lo i i t ưng gì mà MapInfo s kích ho t h p tho i Style t ươ ng ng. 4. Thay i hình d ng i t ưng Bn có th thay i hình d ng các i t ưng a giác, a tuy n, on th ng, cung tròn Các bưc th c hi n như sau: - Ch n i t ưng b ng công c Select. - Ch n Edit > Reshape (CTRL + R) ho c s d ng nút Reshape trên thanh công c Drawing. MapInfo s hi n th các im nút c a i t ưng, lúc này b n ã có th th c hi n các thao tác nh ư thêm, xóa, s a các im nút thay i hình d ng i t ưng. + Di chuy n nút: dùng tr chu t nh n vào im nút, gi phím trái chu t và kéo n v trí m i. + Thêm nút: kích ch n nút công c Add Nodes trên thanh công c Drawing. Sau ó, di chuy n tr chu t n v trí trên i t ưng mà b n mu n thêm nút, nh n chu t thêm vào m t nút m i. + Xóa nút: Kích ch n nút b ng công c Select, sau ó nh n phím Delete xóa nút. - Mu n ch n nhi u nút, dùng công c Select k t h p v i phím Shift kích ch n 5. Bt dính vào nút (Snap to nodes) Các nút trên i t ưng không ch ưc s d ng thay i hình d ng i t ưng mà còn dùng n i các i t ưng l i v i nhau. MapInfo g i thao tác này là thao tác b t dính. L nh Preferences trong menu Options cho phép cài t cách th c s d ng ch c n ng này. Khi ch n Options > Preferences > Map Windows, MapInfo hi n th h p tho i Map Windows Preferences ch a ch c n ng Snap Tolerance cho b n nh p khong cách có th b t dính c a các nút. Trong c a s Map, các i t ưng a giác, a tuy n, on th ng, cung tròn và hình ch nh t ch a các im nút có th b t dính ưc. Khi ch c n ng b t dính ưc b t lên, MapInfo tìm ki m nh ng im này b t dính vào khi b n v , hi u ch nh , nh v i t ưng. MapInfo s b t dính các im nút c a i t ưng khi b n chuy n con tr n g n các im nút trong m t ph m vi ã xác nh tr ưc. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 32
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Bt / T t ch c n ng b t dính i t ưng b ng cách nh n phím S trên bàn phím. Ph m vi b t dính ưc quy nh b ng ơn v pixel trong h p tho i Map Windows Preferences. Ch c n ng b t dính vào các im nút có tác d ng lên t t c các l p b n mang c tính Selectable. Ch c n ng này r t h u d ng khi b n v các i t ưng trên m t l p có liên h v trí, hình d ng v i nh ng i t ưng trên lp khác. 6. Vu t cong các i t ưng a tuy n Mt i t ưng ưng khi v có nhi u im g p khúc, b n có th s d ng l nh Smooth u n cong nh ng ch g p khúc ó. Ph ươ ng pháp th c hi n nh ư sau: - Ch n i t ưng - Vào Objects > Smooth Có th tr l i ưng ban u b ng cách vào Objects > Undo ho c Objects > Unsmooth Tr ưc khi dung l nh Smooth Sau khi dung l nh Smooth C hai l nh Smooth và Unsmooth ch có th ưc s d ng i v i nh ng i t ưng a tuy n ưc v b i công c Polyline. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 33
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Ch ng III TO VÀ HI U CH NH D LI U THU C TÍNH D li u thu c tính c a MapInfo ưc ch a trong c u trúc d li u d ng b ng có liên k t vi nh ng i t ưng không gian. I. CÁC KHÁI NI M V C Ơ S D LI U C s d li u (Database) là n ơi l ưu tr d li u trên các v t mang tin ngoài, ưc qu n lý và khai thác theo nh ng nguyên lý th ng nh t nh m th c hi n các nhóm thao tác ch y u sau ây m t cách t i ưu: - To l p c ơ s d li u - Thêm, xóa, s a d li u trong c ơ s d li u - Tìm ki m d li u theo yêu c u Mt c ơ s d li u không ph i ơn thu n ch là s th ng nh t các h th ng t p tin riêng l mà nó ph i ưc thi t k xây d ng m t cách có c u trúc có th hi u rõ v MapInfo, c n ph i n m v ng v cách t ch c d li u c a nó, có th minh h a nh ư sau: • Mi c t ưc g i là m t c t thu c tính (Attribute). Chúng ta c ng có th g i m i thu c tính là m t tr ưng. b ng d li u trên, t p tin có 6 thu c tính là: Tên hành chính, TS, t nông nghi p, t lâm nghi p có r ng, t chuyên dùng, t . • Mi dòng ưc g i là m t m u tin (Record). Các dòng là các giá tr t ươ ng ng l y t mi n giá tr c a m i thu c tính. Hi n b ng d li u có 11 m u tin. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 34
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo • Các m u tin ưc s p x p theo m t th t nh t nh, vi c s p x p này d a trên c t thông tin khóa s p x p. II. TO M T B NG D LI U M I Khi làm vi c v i MapInfo, b n có th m các t p tin c ơ s d li u t nhi u ngu n khác nhau nh ư dBASE, Excel, Lotus 1-2-3 Cng có th t o t p tin c ơ s d li u tr c ti p t MapInfo. Các t p tin này có th ưc hi n th trong c a s Map, Graph ho c Browser. Ph ư ng pháp th c hi n khi t o m t b ng d li u m i trong MapInfo nh ư sau: - Ch n File > New Table. H p tho i New Table xu t hi n: - Trong h p tho i này, ánh d u vào h p Open New Browser ch t o ra b ng d li u thu c tính mà không liên k t n v i các i t ưng h a. Nh n Create, MapInfo hi n th h p tho i New Table Structure. - Ti n hành vi c t o c u trúc cho các thu c tính. Khi t o m t c t thu c tính m i, b n ph i ch nh tên c t, ki u, dài tr ưng d li u và xác nh có s d ng c t thu c tính này làm c t thông tin khóa s p x p hay không. - Nh n nút Add Field n u mu n thêm ti p m t thu c tính m i. Khi ã t o ra y các c t thông tin c n thi t. Nh n Create, MapInfo s t o ra m t b ng d li u r ng có c u trúc các ct nh ư ã t o trên. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 35
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - t tên cho b ng d li u m i ưc t o ra. Lưu ý: Vi c l a ch n c tính Indexed giúp cho vi c th c hi n các l nh la ch n b ng iu ki n (Query) và n i k t (Join) nhanh h n. N u b n mu n s d ng l nh Find tìm ki m i tưng trên m t c t thu c tính thì c t ó ph i mang c tính Index. B n có th ch n c tính Indexed cho b t k c t thu c tính nào. Bn có th quy nh th t c a c t thông tin b ng cách di chuy n thanh sáng n các c t thu c tính t ươ ng ng trong h p tho i New Table Structure và nh n nút Up ho c Down. MapInfo s hi n th các c t thu c tính t trên xu ng d ưi theo th t t trái qua ph i. Khi t o m t bng d li u m i trong Map t nh ng b ng tính c a Excel ho c b ng danh sách Foxpro, MapInfo không òi h i b n ph i t o l i c u trúc cho b ng m i này mà s d ng c u trúc c a các t p tin d li u ó làm c u trúc cho b ng m i. Ln u tiên khi b n m m t t p tin c ơ s d li u d ng .DBF ho c .XLS, MapInfo t ng t o ra m t t p tin có ph n m r ng .TAB và s ưc l ưu l i trên a. L n sau, khi m b n ch c n ch n t p tin có ph n m r ng .TAB Tuy nhiên, c ng có m t s gi i h n c n quan tâm khi làm vi c v i các t p tin c ơ s d li u d ng .XLS c a Excel trong MapInfo nh ư: - Không th thay i c u trúc c a nh ng b ng d li u - Không th thay i n i dung d li u trong các m u tin Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 36
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo kh c ph c tình tr ng này, vào menu File > Save Copy As sao chép các b ng này thành nh ng b ng m i, sau ó th c hi n các thay i c u trúc hay n i dung d li u III. HIN TH VÀ THAY I C U TRÚC B NG D LI U THU C TÍNH Khi ã t o ra m t b ng d li u trong MapInfo, b n có th hi n th , thêm ho c b t các c t thông tin, thay i th t (Order), tên thu c tính (Name), ki u d li u (Type), r ng chu i ký t (Width) ho c khóa s p x p (Indexed) cho b t k thu c tính nào. B n c ng có th ch nh h quy chi u (Projection) cho các b ng d li u. Ngoài ra, b n c ng có th quy nh b ng d li u có ho c không có liên k t v i các i tưng h a (Table is Mappable) Mu n xem ho c thay i c u trúc b ng, ph ương pháp th c hi n nh ư sau: - Vào menu Table > Maintenance > Table Structure. Xu t hi n h p tho i Modify Table Structure - Th c hi n nh ng thay i mà b n mu n, sau ó nh n OK IV. LƯU TR , T O B N SAO CHO CÁC TABLE l ưu l i nh ng thay i mà b n ã t o ra trên d li u không gian ho c trên d li u thu c tính, b n c n ph i l ưu Table b ng cách vào menu File > Save Table. Trong tr ưng h p này, MapInfo s hi n th m t h p tho i cho phép b n ch n l a tên c a Table mà b n mu n l ưu. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 37
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Bn c ng có th s d ng l nh File > Save Copy As t o m t b n sao v i tên m i cho mt Table nào ó, iu này ng ngh a v i vi c t o ra m t Table m i. S d ng l nh này trong nh ng tr ưng h p: - Khi mu n th c hi n nh ng thay i trên m t Table nh ưng v n gi l i b n g c - Khi mu n l ưu l i m t nhóm các m u tin mà b n ã l c ưc t các l nh Query - Khi mu n l ưu l i Table v i các c t t m mà b n ã t o b ng các l nh Update Column - Khi mu n l ưu l i các t p tin c ơ s d li u d ng b ng tính sau ó th c hi n nh ng s thay i c u trúc ho c n i dung các t p tin này. - Khi mu n l ưu l i Table v i m t h quy chi u khác. * Sau khi ch n Save Copy As – h p tho i s xu t hi n: - Ch n tên Table mu n l ưu và nh n Save As - Khi ó h p tho i Save copy of Table as xu t hi n và yêu c u chúng ta t tên m i cho Table hay ghi è và nh n Save. Chú ý : Khi óng Table c thì không ghi l i gi l i thông tin c - B n nh n ch n nút Discard. Nh ư v y Table m i l ưu gi các thông tin ã ưc thay i, còn Table c thông tin v n ưc gi nguyên nh ư tr ưc khi m . V. DI CHUY N VÀ I TÊN CÁC TABLE Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 38
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Do m i Table c a MapInfo ưc t o nên t nhi u t p tin có tên trùng nhau nh ưng khác ph n m r ng (thí d : vn_tinh.tab, vn_tinh.map, vn_tinh.map ), t t c các t p tin này u góp ph n hình thành nên Table. Vì th , chúng ph i ưc l ưu tr trong cùng m t th ư m c. N u b n mu n di chuy n m t Table nào ó t m t th ư m c này sang m t th ư m c khác, b n ph i di chuy n toàn b các t p tin có liên quan. Cng v y, khi i tên m t table b n c ng ph i i tên t t c các t p tin c a nó. MapInfo trang b công c giúp cho vi c thay i này ưc th c hi n m t cách d dàng, ph ươ ng pháp làm nh ư sau: - Vào Table > Maintenance > Rename Table. H p tho i Rename Table xu t hi n. - Ch n tên Table c n i tên. Nh n nút Rename - t tên m i cho Table - Khi th c hi n vi c i tên này, MapInfo s ti n hành i tên t t c các t p tin có liên quan trong Table c a nó. VI. CHÈN CÁC M U TIN VÀO TRONG B NG D LI U THU C TÍNH - Vào menu Table > Append Rows to Table - Trong khung Append Table, ch nh tên c a Table ch a các m u tin mu n chèn vào các Table khác. - Khung to Table, ch nh tên Table s ch a các m u tin. Nh n OK. Nu các c t thông tin c a b n có ki u d li u không kh p nhau, MapInfo s t ng t o ra s chuy n i ki u d li u sao cho chúng t ươ ng h p nhau. VII. XÓA TABLE Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 39
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Lnh xóa Table cho phép b n lo i b hoàn toàn Table và các t p tin có liên quan c a nó. Ph ươ ng pháp th c hi n nh ư sau: - Vào menu Table > Maintenance > Delete Table - Ch n tên c a Table mu n xóa. - Nh n OK. Xu t hi n m t câu thông báo trên màn hình b n xác nh n m t l n n a vi c xóa Table. N u nh n OK, Table s b xóa h n trong a. VIII. LÀM S CH KH I D LI U H A HO C B NG THU C TÍNH Khi th c hi n các thao tác hi u ch nh, thay i d li u trong Table ho c xóa m t s m u tin nào ó trong b ng d li u thu c tính. Các m u tin tuy b xóa nh ưng v n l i nh ng hàng tr ng có màu xám s m trong b ng d li u thu c tính v a làm m t th m m v a làm t n không gian a. xóa b các hàng này, MapInfo cung c p công c l nh là Pack table cho phép làm s ch khi d li u theo l a ch n, có th là b ng thu c tính, d li u h a ho c c hai. Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: - Vào menu Table > Maintenance > Pack Table. H p tho i hi n th nh ư sau: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 40
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Ch n tên Table mu n làm s ch trong h p Pack Table và ch n m t trong 3 tùy ch n: làm sch b ng thu c tính (Pack Tabular Data), làm s ch d li u h a (Pack Graphic Data) ho c c hai (Pack Both Types of Data). - Nh n OK. B ng d li u sau khi ưc xóa s hi n th nh ư hình d ưi ây: IX. NH P D LI U VÀO B NG MapInfo cho phép ng ưi s d ng c p nh t d li u tr c ti p vào b ng thu c tính b ng cách m b ng thu c tính và nh p tr c ti p d li u vào. Ngoài ra, MapInfo cho phép ng ưi s d ng c p nh t d li u vào các b ng thông qua công c l nh Update Column. L nh này cho phép b n: - Thêm m t c t t m m i vào trong b ng d li u ho c c p nh t d li u cho m t c t thu c tính có s n v i ngu n d li u l y t m t b ng khác. - Cp nh t d li u cho m t nhóm các m u tin - To ct thu c tính t a c a các i t ưng 1. Cp nh t d li u cho m t nhóm các m u tin Mu n c p nh t m t cách nhanh chóng cho các m u tin mà b n quan tâm, s d ng công c Select ch n các i t ưng h a trên c a s Map. Sau ó, dùng l nh Update Column cp nh t n i dung d li u. Ph ươ ng pháp này r t h u hi u khi b n mu n c p nh t m t nhóm i tưng có cùng m t n i dung gi ng nhau. - Ch n các i t ưng - Vào menu Table > Update Column c p nh t tên nhóm các i t ưng ã ch n - Nh p n i dung d li u vào h p Value. Nh n OK, MapInfo th c hi n vi c c p nh t d li u vào các m u tin c a c t thu c tính ưc ch n. Th c hành Gi s m t s t nh thành nh ư Hà Tây, Thái Bình, Hòa Bình, Nam nh có t l dân s tươ ng ươ ng nhau là 1.758.998. B n hãy m t p tin vn_tinh.tab sau ó ch n các t nh và c p nh t cùng giá tr trên vào thu c tính “Danso”. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 41
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo H ưng d n - M t p tin vn_tinh.tab, màn hình xu t hi n c a s Map c a vn_tinh. Dùng công c Select ch n các t nh Hà Tây, Thái Bình, Hòa Bình, Nam nh tr c ti p trên b n (b n cng có th ch n trên b ng d li u c a vn_tinh b ng cách nh n vào nút New Browser) - ch n ưc nhi u t nh khác nhau, b n ph i b m chu t trái k t h p v i phím Shift. Nu bn ch n sai, hãy gi nguyên phím Shift và b m chu t trái lên i t ưng m t l n n a hy ch n. Sau khi ch n xong các t nh, b n hãy m b ng thu c tính cua Vn_tinh xem các i tưng t nh ã ưc ch n nh ư hình d ưi ây: - Vào menu Table > Update Column Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 42
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Ti ô Column to Udate, ch n thu c tính là Danso vì chúng ta ang c n c p nh t s li u vào c t này. - Ti ô Value, nh p giá tr là 1758998. - Ti ô Table to Update và ô Get Value From Table: gi nguyên là Selection. Sau ó nh n OK, hãy tr l i b ng thu c tính b n s th y giá tr ã ưc c p nh t vào tr ưng Danso c a các t nh trên. i v i giá tr in vào tr ưng mu n c p nh t b n có th gõ vào tr c ti p nh ư ví d trên ho c có th d ng l nh Assist. Chúng ta s d ng n l nh Assist khi giá tr c p nh t c n dùng n các toán t so sánh, tính toán, l y giá tr c c i, c c ti u (Ph n chi ti t h n s ưc trình bày ch ư ng IV – Ph n IV) Khi dung l nh này thì h p tho i Expression xu t hi n: Trong tr ưng h p b n mu n s d ng thông tin c p nh t t m t Table khác - Ô Get Value From Table s là tên c a Table mà chúng ta l y d li u. Khi ó l nh Join xu t hi n trong hp tho i Update Column. • Caculate : Phép tính Sum, Max, Min, Average Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 43
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo • Of: T tr ưng nào + Các tr ưng c a Table l y d li u + Expression: l y các iu ki n tính toán ti p theo Sau khi l y các iu ki n trên b n nh n nút Join (Specify Join là h p tho i cho phép b n ch n ra tr ưng khóa c a hai Table mà b n mu n liên k t.), h p tho i Specify Join xu t hi n: • Where : Ch n tr ưng khóa Ten_hc Table th nh t (Table Vn_Tinh) • Matches: So trùng v i tr ưng khóa TenHanhChinh Table th hai (Table Luongthuc). 2. To c t thu c tính t a c a các i t ưng Thông th ưng, khi làm vi c trong MapInfo, nh ng thông tin v t a c a các i t ưng không ưc hi n th trong b ng Browser nên b n không có ưc danh sách t a c a các i tưng. MapInfo cung c p cho b n kh n ng th c hi n vi c này n u nh ư b n có nhu c u. L nh Update Column m nh n công vi c này. Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: - To hai c t thu c tính tr ng trong Table c n l y giá tr t a : tung Y, hoành X. - Ch n Table > Update Column. MapInfo hi n th h p tho i Update Column. Trong h p tho i này, ch n cùng m t tên Table c n l y giá tr t a trong c hai khung Table to Update và Get Value From Table. Trong khung Column to Update, ch n c t thu c tính mu n c p nh t là X. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 44
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Trong khung Value, ch nh giá tr mu n c p nh t cho c t X. con tr chu t vào khung Value, nh n nút Assist. Khi ó, MapInfo hi n th h p tho i Expression cho phép nh p bi u th c: Trong h p tho i Expression, nh n vào h p Functions ch n hàm CentroiX. ây là hàm x lý d li u h a tr v giá tr t a X c a tâm im i tưng. Nh n OK tr v h p tho i Update Column. Ti p t c nh n OK trong h p tho i này, MapInfo s t ng ghi các giá tr t a X vào các m u tin t ươ ng ng trong c t X c a chúng. Tươ ng t , ch n hàm CentroiY nh p giá tr t a Y. 3. Tri t xu t m t l p (Export) Ch ươ ng trình MapInfo có th tri t xu t l p thông tin (Layer) sang m t ch ươ ng trình khác. - Vào menu Table > Export, h p tho i Export Table xu t hi n Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 45
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Trong Export Table ch n tên Table c n tri t xu t - Nh n nút Export. H p tho i Export Table to File xu t hi n: - Save in: cho phép b n ch n th ư m c l ưu tr File - File name: t tên File cho l p thông tin s tri t xu t - Save as type: ch n chu ơng trình s chuy n n, trong khung này b n có th ch n các lo i ch ương trình nh ư: MapInfo Interchange (*.mif), Delimited ASCII (*.txt) – D ng v n b n, AutoCAD DXF (*.dxf) – D ng b n v , s d ng trong v AutoCad, dBASE DBF (*.dbf) – D ng c ơ s d li u. • Delimited ASCII (*.txt) • AutoCAD DXF (*.dxf) Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 46
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo * H p tho i Set Coordinate Transformation (xu t hi n khi b n nh n nút Set Transformation) Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 47
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Ch ng IV TRUY V N D LI U I. GEOCODING Các thông tin thu c tính ưc qu n lý trong MapInfo d ưi d ng các m u tin (record). Khi ã có s n các thông tin v i t ưng trong b ng thu c tính thì vi c gán các giá tr thu c tính này vào các i t ưng không gian t ươ ng ng g i là Geocoding. MapInfo cung c p 3 cách Geocoding nh ư sau: - Geocoding theo a ch (Address) : ph ươ ng pháp này th ưng dùng trong tr ưng h p mu n mã hóa các a ch trên ưng ph (ví d : s nhà). - Geocoding theo ưng bao (Boundary): MapInfo s tìm ki m tên c a vùng trong l p b n theo tên c a vùng ã ch n trong h p Search Table và gán t a tr ng tâm c a vùng ó cho b n ghi s li u vùng c a b n. - Geocoding theo t p tin d li u im (ZipInfo): Khi b n có t p tin ch a các mã ZIP (ZIP Code) c a im tr ng tâm các vùng trong l p b n thì khi th c hi n l nh này, d li u t tp tin ZipInfo s t ng chuy n sang c ơ s d li u c a b n theo t ng m u tin t ươ ng ng. Th c hi n Geocoding trong MapInfo, vào menu Table > Geocode, h p tho i Geocode xu t hi n: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 48
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Trong h p tho i, th c hi n l a ch n các tham s sau: - Ch n tên c a l p c n gán t a a lý trong h p Geocode Table - Ch n tên c a tr ưng d li u ch a các thu c tính a lý s ưc dùng th c hi n vi c tìm ki m trong h p Using Column. - Ch n tên c a l p ch a thu c tính a lý s ưc dùng th c hi n vi c tìm ki m trong hp Search Table. - Ch n tr ưng ch a thu c tính c n tìm ki m c a l p ã ch n trong h p Search Table vào hp for Objects in Column. - Ch n ch tìm ki m trong khung Mode là t ng (Automatic) hay bán t ng (Interactive) - Ch n ki u ký hi u th hi n sau khi hoàn thành Geocoding. M c nh, MapInfo th hi n ký hi u hình ngôi sao. II. TÌM KI M D LI U TRONG C A S MAP B NG LNH FIND Khi b n ã hi n th d li u trong m t c a s b n , b n có th s d ng l nh Find tìm ki m các i t ưng h a hay các m u tin trong Table c a b n. Ch c n ng này ch ưc b t sáng và s d ng ưc khi mà trong Table có ít nh t m t tr ưng d liu ưc ánh Index. (Xem li ch ư ng III, ph n II) Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: - Vào Menu Query > Find. H p tho i Find xu t hi n: Trong h p tho i Find, b n ph i ch nh tên c a Table mà b n s d ng trong h p Search Table. Sau ó, ch nh c t ch a thông tin tìm ki m. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 49
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Nh n OK. H p tho i ti p theo xu t hi n cho phép nh p tên c a i t ưng c n tìm. Tr ưng h p ch ưa bi t tên rõ i t ưng c n tìm, nh p m t ho c nhi u ch cái u vào h p có tên tr ưng b n ã ch n b ưc tr ưc. Nh n Enter. MapInfo cho phép xu t hi n tên c a t t c các i t ưng có ch u gi ng ch mà b n ã nh p vào b n ch n l a. MapInfo hi n th v trí c a i t ưng c n tìm trong c a s b n map b ng m t ký hi u hình ngôi sao. Bn hoàn toàn ưc phép ch n ki u ký hi u dùng ánh d u i t ưng khi tìm ki m. iu này ưc th c hi n b ng cách b n nh n vào nút “Mark with Symbol” trong h p tho i Find. III. CH N TR C TI P I T ƯNG Khi làm vi c v i MapInfo, b n s ph i th ưng xuyên s d ng các công c ch n l a i t ưng c ng nh ư các m u tin. Ph n này s trình bày nh ng ki n th c c ơ b n v vi c ch n l a i t ưng và s d ng công c Select trong thanh công c . Ph n này s trình bày nh ng n i dung chính sau ây: • Th nào là s l a ch n? • Các c tính c a s l a ch n • Th c hi n s l a ch n • La ch n t màn hình • Các công c l a ch n i t ưng 1. Th nào là s l a ch n Ngoài vi c cho phép b n t o m t s liên k t gi a d li u không gian và d li u thu c tính, kh n ng phân tích chính c a MapInfo n m ch nó có kh n ng t o nhóm và t ch c các i t ưng. V i m t nhóm i t ưng, b n có th phân tích chúng d a trên m t ho c nhi u bi n. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 50
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Có r t nhi u cách mà b n có th gom nhóm các i t ưng. T t c tùy thu c vào nhu c u công vi c c a b n. có nh ng i t ưng có th r ơi nhi u vào nhóm và b n có th s d ng nhi u hơn m t bi n gom nhóm các i t ưng. MapInfo hoàn toàn có kh n ng t o các nhóm i t ưng. MapInfo g i nh ng nhóm i tưng này là các i t ưng ch n (Selections). M t nhóm i t ưng ch n là m t nhóm con d li u mà MapInfo ã gom chúng l i d a trên m t hay nhi u bi n nào ó. 2. Các c tính c a s l a ch n Khi b n thc hi n m t s l a ch n, MapInfo t o ra nh ng Table t m l ưu tr nh ng mu tin mà b n ch n l a, tên c a nh ng Table th ưng là Query(n) v i n là s th t Table t ng dn theo s l n ch n l a. Bn hoàn toàn có th th c hi n nh ng tác v trên các Table t m này gi ng nh ư i v i nh ng Table khác: • Hi n th trong c a s Browser, c a s Map (n u chúng có các i t ưng h a), Graph ho c Layout. • Ct và copy vào trong Clipboard, sau ó dán (Paste) chúng vào m t Table khác ho c vào mt trình ng d ng khác. • S d ng hi u ch nh Table: N u b n mu n th c hi n m t s s thay i trên m t nhóm nh ng i t ưng nào ó, b n có th làm cho nh ng m u tin này tr ng thái ch n và sau ó hi u ch nh chúng. • Th c hi n nh ng s l a ch n khác. Nu b n mu n l ưu l i các Table t m nh ư nh ng Table bình th ưng, hãy ch n File > Save Copy As, lúc này b n có th th c hi n các x lý trên Table m i này gi ng nh ư b t k m t Table bình th ưng khác. Các Table t m hoàn toàn tùy thu c vào Table g c mà t ó chúng ưc t o ra, n u b n óng các Table g c thì các Table t m có liên quan s t ng b xóa b . 3. Th c hi n s l a ch n MapInfo cung c p cho b n các l nh và công c b n th c hi n nh ng s l a ch n. Chúng có th ưc phân làm 2 nhóm sau: - Ch n la t màn hình: bao g m công c Select, ch n trong ph m vi vòng tròn (Radius Select), ch n trong ph m vi a giác (Boundary Select), ch n trong ph m vi hình ch nh t (Marquee Select) và l nh Select All. N u b n mu n ch n l a i t ưng b ng công c , hãy dùng công c nh n vào ho c bao l y i t ưng. n u b n mu n ch n t t c i t ưng trên m t l p hãy ch n l nh Select All t menu Query. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 51
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Ch n l a b ng iu ki n: L nh Select, l nh SQL. Khi b n th c hi n s l a ch n các i tưng b ng nh ng l nh này, b n ph i t o ra bi u th c logic mà d a vào nó, MapInfo s la ch n các i t ưng. (Ph n này s trình bày chi ti t ph n IV) 4. La ch n t màn hình th c hi n m t s l a ch n t màn hình, l p b n ch a các i t ưng mà b n mun ch n l a ph i tr ng thái Selectable . t thu c tính Selectable cho m t l p, b n ph i ch n Map > Layer Control hi n th h p tho i Layer Control, trong h p tho i này chuy n thanh sáng n l p b n t ươ ng ng và ánh d u vào h p ki m Selectable. Khi th c hi n vi c l a ch n i t ưng trên m t l p, MapInfo hi n th i t ưng ưc l a ch n theo m t ki u khác (nh m phân bi t v i các i t ưng không ưc ch n). N u mu n thay i ki u hi n th này, ch n Options > Preferences hi n th h p tho i Preferences, trong h p tho i hãy ch n nút Map Window hi n th h p tho i Map Window Preferences. Trong h p tho i này, ph n Highlight Control cho phép b n l a các ki u hi n th các i tưng ch n. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 52
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Khi l a ch n i t ưng trên m t l p b n mà l p b n ó ang tr ng thái Editable, MapInfo s hi n th xung quanh i t ưng ch n c a b n nh ng hình vuông nh cho phép b n th c hi n m t s thao tác hi u ch nh. Trong c a s Map, n u có nhi u h ơn m t l p tr ng thái Selectable, MapInfo s l a ch n các i t ưng c a l p n m phía trên. Tuy nhiên, có th ch n các i t ưng c a l p Selectable bên d ưi n u b n nh n và è phím Control khi ch n. Có ngh a là khi b n è phím Control và dùng công c Select nh n vào mt v trí nào ó, MapInfo hi u r ng bn mu n ch n i t ưng trên l p th 2. n u nh n tr chu t ln n a, MapInfo hi u r ng b n mu n ch n i t ưng trên l p th 3 C th quay vòng cho n khi b n ch n úng i t ưng mà b n yêu c u. Nu mu n ch n thêm các i t ưng khác thêm vào nhóm i t ưng ã ch n, hãy k t hp nh n và è phím Shift khi ch n thêm các i t ưng m i. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 53
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Mu n thôi l a ch n các i t ưng ho c các m u tin, b n có th th c hi n m t trong nh ng cách sau: • Thôi ch n m t ho c m t s i t ưng ang ưc ch n: Nh n gi phím Shift, sau ó dùng công c Select nh n vào i t ưng hay m u tin. • Thôi ch n t t c các i t ưng ang ưc ch n: Dùng công c ch n nh n vào m t im tr ng (không có i t ưng) trong c a s Map ho c ch n l nh Unselect All trong menu Query. 5. Các công c l a ch n i t ưng MapInfo trang b nhi u công c l a ch n i t ưng trên thanh công c chính (Main). Chúng bao g m các công c sau ây: • Công c Select • Công c Radius Select • Công c Marquee Select • Công c Boundary Select Mi công c s ưc h ưng d n s d ng c th nh ư sau: Công c Select S d ng công c này l a ch n t ng i t ưng m t. Mu n s d ng nó ch n l a m t i tưng, ph ươ ng pháp th c hi n nh ư sau: 1. Bt c tính Selectable cho l p b n mà b n mu n ch n l a i t ưng (Map > Layer Control) 2. Ch n công c Select t thanh công c chính. 3. Nh n vào 1 i t ưng trong c a s Map. N u l p c a i t ưng có c tính Selectable , MapInfo s chuy n tr ng thái hi n th c a i t ưng ó nh m cho t p tin bi t r ng i tưng ó ang ưc ch n. Nu l p c a i t ưng ó có c tính Editable , MapInfo s chuy n tr ng thái hi n th và ánh d u i t ưng ó b ng các nút hình vuông, chúng t p tin có th hi u ch nh hình d ng i tưng b ng các nút này. N u l p c a i t ưng ó không có c hai c tính Selectable và Editable , MapInfo s không cho phép b n ch n i t ưng. 4. Ch n Window > New Browse Window, sau ó ch n Selection t menu Table, MapInfo to ra m t Table t m trong c a s Browser hi n th các m u tin trong Table t m này, ch cn dùng công c Select nh n vào h p ch n n m bên trái m i m u tin. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 54
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Mu n ch n l a nhi u i t ưng riêng bi t hãy nh n è phím Shift r i ti p t c ch n nh ng i t ưng khác. N u b n ch n i t ưng th hai mà không è phím Shift, MapInfo s thôi ch n i t ưng th nh t và ti p t c ch n i t ưng th c hai. Công c Radius Select Công c Radius Select ưc s d ng ch n l a t t c nh ng i t ưng h a n m trong ph m vi hình tròn mà bán kính tùy ý. Chú ý r ng công c Radius Select s ch n l a t t c các i t ưng h a có tâm im (Centroid) n m trong hình tròn, b t k hình tròn có bao b c h t toàn b i t ưng hay không. ch n l a các i t ưng h a trên m t l p b n , b n hãy b t c tính Selectable ca l p ó lên và t t c tính Selectable c a t t c các l p bên trên. Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: 1. Bt c tính Selectable cho l p b n mà b n mu n ch n i t ưng (Map > Layer Control) 2. Ch n công c Radius Select t thanh công c chính. Bi u t ưng con tr tr thành hình bàn tay khi b n di chuy n con tr vào c a s Map 3. Nh n chu t trái vào m t im trong c a s Map, n ơi mà b n mu n s d ng làm tâm ca vòng tròn bao. 4. Gi nút trái chu t và kéo thành m t hình tròn. MapInfo v ra m t hình tròn xugn quanh tâm im mà b n ã ch n và s o bán kính ưc hi n th trên thanh Status Bar (Góc dưi bên trái màn hình) . 5. Khi b n ã t o ưc vòng tròn bao v i bán kính mà b n mong mu n, hãy th nút trái chu t. MapInfo s ánh d u t t c các i t ưng h a n m trong ph m vi vòng tròn. 6. Ch n Window > New Browse Window, sau ó ch n Selection t th c ơn tên các Table, MapInfo t o ra m t Table t m trong c a s Browse hi n th các m u tin c a các i tưng ã ch n. Bây gi , n u b n mu n ch n các m u tin trong Table t m này, b n ch cn dùng công c Select nh n vào h p ch n n m bên trái m i m u tin. Công c Marquee Select Công c Marquee Select dùng ch n các i t ưng n m trong ph m vi m t hình ch nh t. S d ng công c Marquee Select, bn nh n và rê chu t t o ra m t hình ch nh t bao l y các i t ưng h a n m trong ph m vi hình ch nh t s ưc ch n l a. ch n l a các i t ưng h a trên m t l p b n , b n hãy b t c tính Selectable ca l p ó lên và t t c tính Selectable c a t t c các l p bên trên. Ph ư ng pháp th c hi n nh ư sau: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 55
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 1. Bt c tính Selectable cho l p b n mà b n mu n ch n i t ưng (Map > Layer Control) 2. Ch n công c Marquee Select t thanh công c chính. Bi u t ưng con tr tr thành hình bàn tay khi b n di chuy n con tr vào c a s Map 3. Nh n chu t trái vào m t im trong c a s Map. im này s là m t trong b n góc c a hình ch nh t (tùy thu c vào ph ươ ng mà b n rê chu t) 4. Gi nút trái chu t và rê chu t xác nh góc i di n 5. Khi b n ã t o ưc hình ch nh t bao mà b n mong mu n, hãy th nút trái chu t. MapInfo s v ra hình ch nh t có hai nh i di n t i hai im mà b n ã ch n ( im nh n chu t và im th chu t) MapInfo s ánh d u t t c các i t ưng h a n m trong ph m vi hình ch nh t. 6. Ch n Window > New Browse Window, sau ó ch n Selection t th c ơn tên các Table, MapInfo t o ra m t Table t m trong c a s Browse hi n th các m u tin c a các i tưng ã ch n. Bây gi , n u b n mu n ch n các m u tin trong Table t m này, b n ch cn dùng công c Select nh n vào h p ch n n m bên trái m i m u tin. Công c Boundary Select Trong t t c các công c ch n l a, h u nh ư các b n s d dàng s d ng nh ưng có m t công c r t l và c ng r t h u ích, ó là công c ch n l a i t ưng trong vùng bao b t k . Ph ươ ng pháp th c hi n nh ư sau: 1. Bt c tính Selectable cho 2 l p b n : m t l p có d ng vùng và m t l p có d ng im ho c ưng. 2. Ch n công c Boundary Select t thanh công c chính. Bi u t ưng con tr tr thành hình d u c ng khi b n di chuy n vào c a s Map. 3. Kích vào m t vùng b t k trong c a s Map. L p t c, các i t ưng ưng hay im ang có c tính Selectable trong vùng ó s ưc ch n. IV. TRUY V N B NG BI U TH C Vi c truy v n các i t ưng t ươ ng t nh ư vi c b n t câu h i và MapInfo tr l i. Câu hi và câu tr l i u d a trên ngu n thông tin t các Table. Khi b n có m t s Table ch a thông tin và b n có th yêu c u MapInfo th c hi n m t s vn nh ư sau: - To ra m t c t m i trong Table, l y thông tin t m t s c t khác tính toán v i nhau, sau ó ghi k t qu vào c t m i v a t o. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 56
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Tng h p d li u trong m t Table sao cho ưa ra ưc các s li u t ng k t thay vì ph i xem toàn b n i dung Table. - Ni hai hay nhi u Table l i v i nhau t o ra m t Table duy nh t. - Ch hi n th m t s hành và c t thông tin theo yêu c u. Trong ph n này, chúng ta s h c các th c hi n vi c l a ch n b ng nh ng ph ươ ng ti n r t mnh và ti n d ng c a MapInfo, ó là l nh Select và l nh SQL Select trong menu Query. 1. Truy v n d li u s d ng l nh Select hình thành m t s l a ch n b ng l nh Select, b n ph i xây d ng m t bi u th c truy vn. Bi u th c là m t m nh logic ph n ánh câu h i c a b n v i MapInfo. Thí d , b n có m t Table ch a các ưng giao thông, b n mu n hi n th nh ng ưng giao thông có chi u dài l n h ơn 1000 m, bi u th c truy v n s là: Chieu_dai > 1000 MapInfo s truy tìm t t c các m u tin trong Table tìm ra các m u tin th a mãn iu ki n và ch a nó trong m t Table t m. Có hai cách nh p m t bi u th c vào MapInfo: - Gõ bi u th c m t cách tr c ti p t bàn phím. Cách này r t hi u q a khi b n th c hi n nh ng bi u th c ơn gi n. - Nh n vào nút Assist trong h p tho i Select thành l p bi u th c c a b n. Khi nh n vào nút Assist, MapInfo hi n th h p tho i Expression. Trong h p tho i này, b n s th c hi n vi c xây d ng bi u th c nh vào các th c ơn kéo xu ng. cách này r t hi u qu và d dàng th c hi n khi b n là ng ưi m i t p xây d ng bi u th c ho c i v i vi c th c hi n các bi u th c ph c t p. Hp tho i Expression công c cho b n 3 th c ơn kéo xu ng. Nh các th c ơn này, b n s th c hi n xây d ng bi u th c. Sau ây là ph n trình bày c th các th c ơn này: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 57
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo - Column: Th c ơn này li t kê t t c các c t thu c tính trong Table mà b n ang s d ng truy v n. N u Table c a b n có các c t “Derived” (các c t này ưc t o ra t nh ng ln ch n tr ưc) thì các c t này c ng s ưc li t kê. - Operators (Các toán t ) : Th c ơn này ch a nh ng ký hi u toán t toán h c và toán t lu n lý. Các toán t trong th c ơn này bao g m: +, -, *, /, , =, AND, OR, NOT, WITHIN - Functions (Các hàm): Th c ơn này ch a các hàm toán h c. Các hàm này có th s d ng mt hay nhi u tham bi n và tr v k t qu . B n s d ng các hàm hình thành các phép x lý trên d li u c a c t. Ti ô Function b n có th ch n các hàm chu n c a h th ng nh ư sau: • Abs() hàm l y giá tr tuy t i • Area() hàm l y di n tích c a i t ưng • CentroidX() l y t a X tr ng tâm c a i t ưng • CentroidY() l y t a Y tr ng tâm c a i t ưng • Chr$() l y ký t c a bi u th c • Cos() tính Cosin c a góc • CurDate() l y ngày hi n th i c a h th ng • Day() l y ngày tháng c a h th ng • Distance() tính kh ang cách c a hai im • Format$() nh d ng cho bi u th c • Int() l y ph n nguyên c a m t s • Lease$() chuy n chu i ký t v ch th ưng • Left$() l y các ký t bên trái c a chu i ký t • Len() tính dài c a chu i ký t • LTrim$() lo i b ký t tr ng bên trái c a chu i ký t • Maximum() tính giá tr c c i • Mids$() l y ký t gi a c a chu i ký t • Minimum() l y giá tr c c ti u • Menth() l y thang c a h th ng Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 58
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo • Objectien() tính dài c a i t ưng • Perimeter() tính chu vi c a i t ưng • Proper$() chuy n ký t u tiên c a chu i ký t thành ch hoa • Right$() l y ký t bên ph i c a chu i ký t • Round() làm tròn m t s • Rtrim$() lo i b ký t tr ng bên ph i c a chu i ký t • Sin() tính giá tr Sin c a góc • Str$() chuy n thành chu i ký t • Ucase$() chuy n chu i ký t thành ch hoa • Val() Tính giá tr c a chu i ký t theo ASCII • Weekday() l y ngày trong tu n • Year() l y n m c a h th ng Sau khi thi t l p xong bi u th c, b n nh n OK. Nút Verify ki m tra xem bi u th c c a chúng ta có úng cú pháp hay ch ưa. Các b ưc th c hi n khi s d ng l nh Select − Ch n Query > Select MapInfo hi n th h p tho i Select − Ch nh Table mà b n mu n th c hi n công vi c ch n l a trong h p Select records from Table − To ra m t bi u th c logic dùng l a ch n i t ưng trong hp Satisfy. − Ch n m t c t nào ó s p x p th t các i t ưng ưc ch n trong h p Sort Results hay Column. M c nh, MapInfo s không s p x p th t các m u tin trong b ng k t qu . − Nu b n mu n hi n th các m u tin k t qu ch n l a c a b n trong m t b ng Browse, hãy ánh d u vào h p ki m Browse Results. − Nh n OK. MapInfo t o ra m t Table t m và hi n th n i dung các m u tin trong m t c a s Browse. MapInfo s t tên cho các Table ch a k t qu ch n l a c a b n là Querý. N u b n ti p tc th c hi n l nh Select m t l n n a thì MapInfo s t tên cho Table t m ti p theo là Quer . Bn hoàn toàn có th thay th các tên m c nh này b ng nh ng tên m i do b n ch n. th c hi n iu này, b n hãy gõ tên m i mà b n thích vào khung Store Results in Table trong h p tho i Select. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 59
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Mu n l ưu l i nh ng Table t m nh ư nh ng Table bình th ưng khác, b n hãy ch n File > Save Copy As. 2. Truy v n d li u s d ng l nh SQL Select Khi truy v n s d ng l nh SQL Select, b n có th t o ra các Table Query t m ch a thông tin ưc rút ra t nhi u Table g c khác nhau. Khi b n ch n Query > SQL Select, MapInfo hi n th h p tho i SQL Select. th c hi n vi c xây d ng các bi u th c truy v n b ng SQL Select òi h i b n ph i có nh ng ki n th c c ơ b n v s d ng ngôn ng SQL. Trong h p tho i này: - Select columns: ch nh tên các c t thu c tính mu n hi n th trong b ng t m ch a k t qu c a phép ch n. có th ch n tên các c t này trong h p th c ơn kéo xu ng Column. Mc nh, MapInfo s li t kê t t c các c t trong nh ng Table ưc ch n làm b ng ngu n (*) vào b ng t m. Cng trong h p Select column, b n c ng có th t o ra thêm các c t m i khi s d ng các hàm toán h c rút ra t h p th c ơn kéo xu ng Functions. - from Table : Ch nh tên c a các b ng ưc ch n làm b ng ngu n - where Condition : xây d ng bi u th c iu ki n - Group by Columns: ch nh tên c a c t thu c tính có các m u tin có giá tr thu c tính gi ng nhau mà b n mu n t ng h p d li u cho b ng t c t thu c tính ó. MapInfo cung cp 6 hàm ch c n ng t ng h p d li u: Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 60
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo • Count (*): m s m u tin trong m t nhóm. Hàm này s d ng d u sao ch các mu tin trong nhóm, không phân bi t m u tin có bao nhiêu c t. • Sum (Expression): Tính toán t ng s cho các giá tr trong . Ph m vi tính tng là t t c các m u tin trong nhóm. • Average (Expression): Tính toán giá tr trung bình cho các giá tr trong . Ph m vi tính t ng là t t c các m u tin trong nhóm. • Wtavg (Expression): Tính toán giá tr trung bình Weighted cho các giá tr trong . Ph m vi tính t ng là t t c các m u tin trong nhóm. • Max (Expression): Tìm giá tr l n nh t cho các giá tr trong . Ph m vi tính t ng là t t c các m u tin trong nhóm. • Min (Expression): Tím giá tr nh nh t cho các giá tr trong . Ph m vi tính t ng là t t c các m u tin trong nhóm. - Order by Columns: Ch nh c t thu c tính s p x p d li u trong b ng. N u c t thu c tính ch nh có ki u s , MapInfo s s p x p d li u theo th t t ng d n. N u c t thu c tính ch nh có ki u ch , MapInfo s s p x p theo th t Alphabetical. - Into Table Named: t tên m i cho b ng t m (n u có) Nu b n mu n hi n th ho c không hi n th c a s Browser k t qu ưc ch n, b n b m vào ô vuông Browser results ch n ho c lo i b s l a ch n y. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 61
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Ch ng V PHÂN NHÓM D LI U Mt công d ng ph bi n c a MapInfo là kh n ng gom nhóm các i t ưng d a trên n i dung m t c t thu c tính chung nào ó, c tính này c a MapInfo goi là Redistrict. Redistrict c a MapInfo cho phép b n t o ra nh ng nhóm d li u m i, t ch c l i các nhóm d li u c , tính toán th c hi n th ng kê các giá tr nh m th c hi n các thao tác phân tích, mô ph ng. Ch ươ ng này s t p trung bàn v nh ng v n nh ư sau: - Redistrict là gì? - Ch c n ng c a Redistricting trong vi c phân lo i và t ch c d li u - S d ng c tính Redistricting - Các tùy ch n khi s d ng c tình Redistricting - Vài iu c n bi t v các m u tin không có i t ưng h a i kèm - Lưu l i các s p x p, t ch c d li u I. REDISTRICTING LÀ GÌ? Redistricting là m t quá trình x lý gom nhóm các i t ưng trên b n theo m t c u trúc t ch c nào ó, nh m t o c ơ s cho vi c tính toán, t ng h p d li u, th ng kê các giá tr trên toàn b m ng l ưi. Khi b n th c hi n ch c n ng c tính này, MapInfo s t o ra b n chuyên lo i Individual Value d a trên c t thu c tính mà b n ch nh. Màu s c, ký hi u s ưc gán cho các nhóm i t ưng, nh v y b n th y ưc ph m vi c ng nh ư giá tr c a các nhóm. Các c t d li u th ng kê c ng s xu t hi n trong c a s Districts Browser cùng v i nhóm i t ưng t ươ ng ng. Nh ng l i ích trên ch là m t ph n trong s các l i ích mà Redistricting em l i cho b n. Sc m nh th c s c a c tính này n m trong c a s Districts Browser. Trong c ơ s d li u này, bn có th di chuy n i t ưng t nhóm này sang nhóm khác b ng cách nh n tr chu t vào i tưng và s d ng các nút công c di chuy n i t ưng này vào trong m t nhóm mà b n mong mu n. Khi ó, s li u th ng kê v d li u c ng ưc c p nh t t ng trong c a s Districts Browser. Nh v y, b n th y ngay k t qu c a quá trình thay i c a b n nh h ưng n giá tr tng k t nh ư th nào? Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 62
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo Mt khi b n ã v a lòng v i s s p x p gom nhóm d li u, bn có th l ưu l i chúng lên a. Sau ó, n u c n b n có th thay i các nhóm có ưc m t t ch c d li u nh ư mong mu n. Ch c n ng Redistricting khác t o ra các i t ưng h a m i và c ng khác thay i nh dng (Styles) các i t ưng h a c a b n. Redistricting ch ơn gi n là m t công c gom nhóm các i t ưng d a trên c t thu c tính district (c t thu c tính ch a tên các nhóm) mà thôi. Vì th , các i t ưng h a không h b thay i ngo i tr tr ưng h p b n c tình l ưu l i các nh d ng do Redistricting t o ra. Ch c n ng Redistricting tác d ng lên t t c các l p b n ch a lo i i t ưng a giác, on th ng và im. Tùy thu c Table c a b n ch a các i t ưng h a lo i nào mà MapInfo s t ng s d ng các nh d ng Region, Line và Symbol Style t ươ ng ng. MapInfo gi i h n s lưng nhóm i t ưng c a b n trong m t Table là 300 nhóm. II. CH C N NG C A REDISTRICTING TRONG VI C PHÂN NHÓM D LI U Có th s d ng c tính Redistricting c a MapInfo th c hi n nhi u ng d ng quan tr ng. c tính Redistricting có th s d ng nh ng khi b n mu n n m thông tin h th ng m t cách t ng quát ho c t ch c l i các nhóm i t ưng nh m ph c v cho công tác quy ho ch. Tr ưc khi th c hi n các thao tác x lý Redistricting, nên n m rõ hai v n sau: - Bng phân nhóm (Districts Browser) - Nhóm g c (Target District) 1. Bng phân nhóm (Districts Browser) Bng Districts Browser là ph ươ ng ti n cho phép x lý t o m i và thay i các nhóm. Hoàn toàn gi ng nh ư nh ng b ng Browser trong MapInfo, b ng Districts Browser là m t c a s ưc duy trì m t m i liên k t “nóng” v i c a s Map, các s li u th ng kê trong b ng Districts Browser s thay i theo. B n có th l ưu l i cách phân nhóm ho c ti p t c th c hi n các thao tác phân nhóm. Bng Districts Browser li t kê các nhóm i t ưng trong Table c a b n, m i nhóm là m t m u tin. Các c t thu c tính ch a d li u th ng kê trên toàn b m ng l ưi. Tùy theo bn ch nh trong h p tho i Redistricting mà MapInfo có th li t kê các c t thông tin th ng kê khác nhau Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 63
Giáo trình lý thuy t và th c hành MapInfo 2. Nhóm g c (Target District) Nhóm g c chính là nhóm i t ưng ang ưc ch n trong b ng Districts Browser. Trong bng Districts Browser, luôn luôn có m t nhóm i t ưng (m t m u tin) ưc ch n làm i tưng g c. Trong Redistricting, nhóm g c là nhóm nh n nh ng i t ưng mà b n mu n chuy n chúng i. Có ngh a là: khi b n mu n chuy n m t i t ưng t nhóm A sang nhóm B, thì tr ưc ht b n ph i ch n nhóm B làm nhóm g c. Khi s d ng ch c n ng Redistricting, MapInfo t ng gán thu c tính nhóm g c cho nhóm u tiên trong b ng Districts Browser. Tuy nhiên, có th thay i nhóm g c b ng cách ánh d u ch n vào h p ch n n m u m u tin trong b ng Districts Browser. Có 3 cách ch n nhóm làm nhóm g c : • ánh d u ch n vào h p chn n m u m i m u tin trong b ng Districts Browser • Ch n m t i t ưng trong c a s Map, kích ho t c a s Districts Browser (Nh n tr chu t vào thanh tiêu c a b ng Districts Browser, menu Redistrict xu t hi n), ch n l nh Redistrict > Set Target Distric From Map. L p t c, nhóm ch a i t ưng ang ch n s ưc làm nhóm g c. • Ch n m t i t ưng trong c a s Map b ng công c Select, sau ó dùng tr chu t nh n vào nút Set Target Distric trên thanh công c Main. Nhóm g c ưc ánh d u trong b ng Districts Browser gi ng nh ư m t m u tin ưc ch n. Nhóm g c c ng ưc ghi rõ góc trái màn hình, trên thanh tình tr ng Status Bar. Khi b n ch làm vi c v i m t s ít nhóm trong b ng Districts Browser, b n s r t d dàng ch n nhóm g c. Tuy nhiên trong tr ưng h p b n có nhi u nhóm (t i a là 300 nhóm) b n s ch n ưc i t ưng g c nhanh h ơn b ng cách ch n i t ưng ngay trên c a s Map và ch n lnh ho c nút Set Target Distric From Map. Nu trong h p tho i Redistricter (kích ho t b ng cách nh n Redistrict > Options), tùy ch n Most Recently Used ưc ánh d u thì khi b n ch n m t i t ưng trên c a s Map, MapInfo s t ng d ch chuy n m u tin nhóm c a i t ưng ó lên g n nh c a b ng Redistrict Browser n u m u tin nhóm ó không nhìn th y ưc. Sau ó, b n có th ch n nhóm i t ưng mà b n quan tâm làm nhóm i t ưng g c b ng 1 trong 3 cách nh ư ã trình bày ph n trên. Biên so n: TS. Ph m Th Xuân Th - Nguy n Xuân B c 64