Giáo trình Nghiệp vụ thuế (Phần 6)

Nội dung text: Giáo trình Nghiệp vụ thuế (Phần 6)

1. Hµng n¨m, tæ chøc thu phÝ, lÖ phÝ ph¶i lËp dù to¸n thu, chi göi: c¬ quan qu¶n lý ngµnh, lÜnh vùc cÊp trªn, c¬ quan tµi chÝnh, c¬ quan thuÕ cïng cÊp (®èi víi tæ chøc thu lµ Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp ph¶i göi c¬ quan tµi chÝnh, c¬ quan thuÕ cÊp trªn), Kho b¹c Nhµ n−íc n¬i tæ chøc thu më tµi kho¶n t¹m gi÷ tiÒn phÝ, lÖ phÝ ®Ó kiÓm so¸t chi vµ ph¶i quyÕt to¸n thu chi theo thùc tÕ. Sau khi quyÕt to¸n ®óng chÕ ®é, sè tiÒn phÝ, lÖ phÝ ch−a chi trong n¨m ®−îc phÐp chuyÓn sang n¨m sau ®Ó tiÕp tôc chi theo chÕ ®é quy ®Þnh. TiÒn thu phÝ, lÖ phÝ ph¶i nép vµo Kho b¹c Nhµ n−íc. NÕu phÝ, lÖ phÝ do c¬ quan thuÕ qu¶n lý thu th× ®èi t−îng nép phÝ, lÖ phÝ trùc tiÕp nép tiÒn vµo ng©n s¸ch nhµ n−íc qua Kho b¹c Nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng n¬i thu theo h−íng dÉn cña c¬ quan thuÕ. Tr−êng hîp Kho b¹c Nhµ n−íc ch−a tæ chøc thu tiÒn phÝ, lÖ phÝ trùc tiÕp tõ ®èi t−îng nép th× c¬ quan thuÕ thu tiÒn phÝ, lÖ phÝ thay vµ cuèi ngµy ph¶i lµm thñ tôc nép hÕt sè tiÒn phÝ, lÖ phÝ ®· thu trong ngµy vµo Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. NÕu phÝ, lÖ phÝ do c¸c c¬ quan nhµ n−íc, tæ chøc kh¸c (ngoµi c¬ quan thuÕ) thu th× c¬ quan nhµ n−íc, tæ chøc thu phÝ, lÖ phÝ ®−îc më tµi kho¶n “t¹m gi÷ tiÒn phÝ, lÖ phÝ” t¹i Kho b¹c Nhµ n−íc n¬i thu ®Ó theo dâi, qu¶n lý tiÒn phÝ, lÖ phÝ. §èi víi phÝ, lÖ phÝ do c¬ quan nhµ n−íc hoÆc tæ chøc ®−îc uû quyÒn thu ë n−íc ngoµi ph¶i nép vµo quü t¹m gi÷ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc theo h−íng dÉn cña Bé Tµi chÝnh vÒ qu¶n lý quü t¹m gi÷ ng©n s¸ch nhµ n−íc t¹i c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ViÖt Nam ë n−íc ngoµi. VÒ c¬ b¶n viÖc miÔn gi¶m phÝ, lÖ phÝ lµ kh«ng ®Æt ra, tuy nhiªn trong mét sè tr−êng hîp viÖc miÔn, gi¶m phÝ, lÖ phÝ ®−îc xem xÐt, cô thÓ ë mét sè lo¹i phÝ, lÖ phÝ sau: lÖ phÝ tr−íc b¹; phÝ sö dông cÇu, ®−êng bé, ®ß, phµ; häc phÝ; viÖn phÝ; thuû lîi phÝ §èi víi c¸c kho¶n thu kh¸c: ThuÕ m«n bµi, thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt do c¬ quan thuÕ tæ chøc thu. §èi t−îng nép ph¶i kª khai víi c¬ quan thuÕ, dùa vµo tê khai vµ c¸c giÊy tê cã liªn quan, c¬ quan thuÕ x¸c minh tê khai, h−íng dÉn c¸c ®èi t−îng nép kª khai, tÝnh sè ph¶i nép, th«ng b¸o cho ®èi t−îng nép. Khi nhËn ®−îc th«ng b¸o, ®èi t−îng nép ph¶i cã nghÜa vô nép tiÒn vµo kho b¹c theo th«ng b¸o, trong mét sè tr−êng hîp ®èi t−îng nép kh«ng thÓ nép trùc tiÕp vµo kho b¹c th× c¸n bé thu sÏ thu trùc tiÕp cña ®èi t−îng nép, sau ®ã, ®Þnh kú c¸n bé thu nép tiÒn vµo Kho b¹c Nhµ n−íc. §èi víi c¸c kho¶n thu liªn quan ®Õn ®Êt ®èi t−îng nép ph¶i mét lÇn theo th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ ®óng h¹n, nÕu nép chËm th× bÞ ph¹t 0,1% ngµy. 162
2. Ch−¬ng 11 Tæ chøc bé m¸y vμ quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ 1. Tæ chøc bé m¸y thu thuÕ 1.1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc bé m¸y thu thuÕ 1.1.1. Kh¸i niÖm tæ chøc bé m¸y thu thuÕ Nhµ n−íc ban hµnh c¸c luËt thuÕ ®Ó huy ®éng mét bé phËn thu nhËp quèc d©n vµo ng©n s¸ch nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu chi tiªu cña Nhµ n−íc, qua ®ã Nhµ n−íc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. C¸c luËt thuÕ chØ lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó huy ®éng mét phÇn thu nhËp cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trong x· héi vµo tay Nhµ n−íc, muèn ®−a c¸c luËt thuÕ vµo ®êi sèng x· héi ph¶i th«ng qua bé m¸y thu thuÕ ®Ó tæ chøc thùc thi c¸c luËt thuÕ. Bé m¸y thu thuÕ lµ tæng thÓ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh cã quan hÖ h÷u c¬ víi nhau trªn c¬ së chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quan hÖ c«ng t¸c ®−îc quy ®Þnh ®Ó tæ chøc thùc thi c¸c luËt thuÕ. 1.1.2. Yªu cÇu cña bé m¸y thu thuÕ Trong mçi thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cÇn ph¶i cã mét bé m¸y thu thuÕ phï hîp, song nh×n chung, bé m¸y thu thuÕ cÇn ®¹t ®−îc ba yªu cÇu c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, bé m¸y thu thuÕ ph¶i phï hîp víi tæ chøc bé m¸y Nhµ n−íc. Bé m¸y thu thuÕ lµ mét bé phËn cña bé m¸y qu¶n lý Nhµ n−íc, nã kh«ng tån t¹i riªng biÖt mµ tån t¹i trong mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan Nhµ n−íc kh¸c. Do vËy, bé m¸y thu thuÕ ph¶i phï hîp víi tæ chøc bé m¸y Nhµ n−íc nãi chung ®Ó ®¶m b¶o sù thèng nhÊt trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n−íc. Yªu cÇu nµy ®ßi hái tæ chøc bé m¸y thu thuÕ ph¶i t−¬ng thÝch víi tæ chøc bé m¸y Nhµ n−íc ë c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ t−¬ng thÝch víi tæ chøc bé m¸y c¸c c¬ quan hµnh ph¸p cã liªn quan. Thø hai, bé m¸y thu thuÕ ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n−íc trong mçi giai ®o¹n lÞch sö. C¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã mèi quan hÖ víi bé m¸y thu thuÕ lµ c¸c thµnh viªn cña x· héi víi tr×nh ®é nhËn thøc nhÊt ®Þnh, chÞu sù chi phèi cña c¸c yÕu tè kinh tÕ – x· héi nhÊt ®Þnh. Do ®ã, bé m¸y thu thuÕ ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt nhÊt chøc n¨ng cña nã. Thø ba, bé m¸y thu thuÕ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶. TÝnh hiÖu qu¶ lµ yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶n lý nãi chung. HiÖu qu¶ cña bé m¸y thu thuÕ ®−îc thÓ hiÖn trªn bèn tiªu thøc sau: (1) c¬ cÊu bé m¸y vµ biªn chÕ gän nhÑ; (2) khèi l−îng c«ng viÖc ®¶m nhiÖm lín; (3) kh¶ n¨ng khai th¸c tèt nguån thu vµ hoµn thµnh dù to¸n thu; (4) tiÕt kiÖm chi phÝ hµnh thu. Bé m¸y thu thuÕ cã hiÖu qu¶ cao khi cã c¬ cÊu tæ chøc hîp lý, kh«ng chång chÐo hoÆc bá trèng nhiÖm vô; sö dông Ýt nh©n lùc mµ vÉn hoµn thµnh khèi l−îng c«ng viÖc lín víi chÊt l−îng qu¶n lý cao; khai th¸c tèt mäi nguån thu, hoµn thµnh dù to¸n thu víi chi phÝ hµnh thu tiÕt kiÖm nhÊt. 1.1.3. Néi dung c¬ b¶n cña tæ chøc bé m¸y thu thuÕ 163
3. Tæ chøc bé m¸y thu thuÕ gåm ba néi dung c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc c¸c c¬ quan trong bé m¸y thu thuÕ. §©y lµ néi dung x©y dùng kÕt cÊu hîp lý c¸c c¬ quan theo hÖ thèng tõ trung −¬ng ®Õn c¬ së, h×nh thµnh bé khung cho toµn bé guång m¸y. Mçi c¬ quan thuÕ l¹i x©y dùng c¸c bé phËn, mçi bé phËn thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô qu¶n lý theo tr×nh tù khoa häc. Néi dung nµy ®−îc coi lµ cèt lâi, lµ bé x−¬ng cña bé m¸y thu thuÕ. Thø hai, x©y dùng hÖ thèng c¸c quy ®Þnh, quy tr×nh qu¶n lý vÒ nghiÖp vô vµ vÒ quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan, c¸c bé phËn trong toµn bé m¸y. Néi dung nµy bao gåm nh÷ng quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng c¬ quan, tõng bé phËn trong bé m¸y thu thuÕ; quy ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan, c¸c bé phËn träng hÖ thèng tæ chøc bé m¸y thu thuÕ. Trªn c¬ së ®ã, t¹o lËp néi dung ho¹t ®éng, môc tiªu ho¹t ®éng vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña bé m¸y thu thuÕ ®Ó bé m¸y thu thuÕ vËn hµnh ®−îc th«ng suèt. Néi dung nµy rÊt quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¶ bé m¸y thu thuÕ. Thø ba, x©y dùng lùc l−îng c¸n bé ®¸p øng yªu cÇu thùc hiÖn nhiÖm vô cña bé m¸y thu thuÕ. C¸n bé lu«n lµ mét néi dung c¬ b¶n cña mäi bé m¸y qu¶n lý. Trong tæ chøc bé m¸y thu thuÕ, c¸n bé võa lµ lùc l−îng trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña bé m¸y thu thuÕ võa lµ ng−êi tiÕp xóc thùc tÕ víi ®êi sèng x· héi, triÓn khai c¸c néi dung cña luËt thuÕ, nhËn biÕt vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®èi víi c¸c ®èi t−îng nép thuÕ. Do vËy, x©y dùng bé m¸y thu thuÕ cÇn quan t©m x©y dùng mét lùc l−îng c¸n bé thuÕ cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, n¨ng lùc chuyªn m«n cao, th«ng th¹o nghiÖp vô t−¬ng xøng víi yªu cÇu nhiÖm vô ngµnh thuÕ. 1.1.4. Chøc n¨ng cña bé m¸y thu thuÕ Bé m¸y thu thuÕ gåm cã ba chøc n¨ng chÝnh sau: Thø nhÊt, chøc n¨ng tham m−u. Bé m¸y thu thuÕ cã chøc n¨ng nghiªn cøu dù th¶o néi dung c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn c¸c s¾c thuÕ ®Ó Bé Tµi chÝnh ban hµnh; tæ chøc phæ biÕn c¸c luËt thuÕ ®· ®−îc th«ng qua ra ph¹m vi toµn quèc. Chøc n¨ng nµy rÊt quan träng, nã gãp phÇn h×nh thµnh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy hoµn chØnh vÒ thuÕ nh»m ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¬ së ph¸p lý cho viÖc ®éng viªn nguån thu cho Nhµ n−íc. Thø hai, chøc n¨ng hµnh thu. Theo chøc n¨ng nµy, bé m¸y thu thuÕ tæ chøc ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh ®éng viªn mét phÇn thu nhËp quèc d©n vµo ng©n s¸ch Nhµ n−íc. §©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n chi phèi toµn bé qu¸ tr×nh tæ chøc, x©y dùng bé m¸y còng nh− ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña bé m¸y tõ nh÷ng t¸c nghiÖp cô thÓ ®Õn liªn kÕt c¸c bé phËn trong toµn bé m¸y ®Ó khai th¸c tèi ®a c¸c nguån thu vµ ®−a c¸c luËt thuÕ vµo cuéc sèng. Thø ba, chøc n¨ng kiÓm tra, gi¸m s¸t. Bé m¸y thu thuÕ thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra, gi¸m s¸t trªn hai néi dung chÝnh: (1) kiÓm tra, gi¸m s¸t ®èi t−îng nép thuÕ vµ c¸n bé tæ chøc thùc thi c¸c luËt thuÕ; ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chèng gian lËn, trèn lËu thuÕ; (2) kiÓm tra tÝnh hîp lý cña néi dung c¸c luËt thuÕ khi triÓn khai vµo ®êi sèng x· héi ®Ó hoµn thiÖn c¸c luËt thuÕ. 164
4. 1.1.5. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn tæ chøc bé m¸y thu thuÕ Tæ chøc bé m¸y thu thuÕ chÞu ¶nh h−ëng bëi n¨m nh©n tè c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. Nguån thu cña thuÕ chÝnh lµ tõ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ. Bëi vËy, quy m« nÒn kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ vµ tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ ¶nh h−ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña bé m¸y thu thuÕ. NÕu c¬ cÊu kinh tÕ ®¬n gi¶n, quy m« nÒn kinh tÕ nhá, ph¹m vi diÔn ra c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ hÑp th× bé m¸y thu thuÕ chØ cÇn gän nhÑ mµ vÉn ®¶m b¶o hoµn thµnh nhiÖm vô thu. Trong tr−êng hîp c¬ cÊu kinh tÕ phøc t¹p víi nhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ lµm ph¸t sinh nhiÒu nguån thu ®a d¹ng víi ph¹m vi diÔn ra c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ réng th× ®ßi hái bé m¸y thu thuÕ ph¶i lín h¬n víi c¬ cÊu tæ chøc t−¬ng thÝch th× míi ®¶m b¶o hoµn thµnh nhiÖm vô thu. Thø hai, tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc. Bé m¸y thu thuÕ lµ bé m¸y chuyªn m«n nghiÖp vô gióp nhµ n−íc qu¶n lý ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh thùc thi c¸c luËt thuÕ, cho nªn ®−¬ng nhiªn ph¶i chÞu sù chi phèi cña tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc, ®Æc biÖt lµ viÖc ph©n cÊp quyÒn lùc cña bé m¸y nhµ n−íc. Nh©n tè nµy ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn c¬ cÊu tæ chøc c¸c c¬ quan trong bé m¸y thu thuÕ vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan trong bé m¸y thu thuÕ. Thø ba, quan ®iÓm sö dông thuÕ cña nhµ n−íc. ThuÕ lµ mét c«ng cô cña nhµ n−íc trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ t¸i ph©n phèi thu nhËp quèc d©n nªn thuÕ nãi chung vµ bé m¸y thu thuÕ nãi riªng ph¶i vËn ®éng theo quan ®iÓm sö dông thuÕ cña nhµ n−íc. Nh©n tè nµy ¶nh h−ëng ®Õn néi dung ho¹t ®éng còng nh− nh÷ng t¸c nghiÖp cña bé m¸y thu thuÕ. Thø t−, tr×nh ®é d©n trÝ, phong tôc tËp qu¸n. §èi t−îng nép thuÕ lµ nh÷ng con ng−êi cô thÓ trong x· héi, do ®ã hä chÞu sù chi phèi cña c¸c yÕu tè x· héi, trong ®ã, c¸c yÕu tè cã t¸c ®éng lín ®Õn bé m¸y thu thuÕ lµ tr×nh ®é d©n trÝ vµ phong tôc tËp qu¸n, bëi v× c¸c nh©n tè nµy ¶nh h−ëng lín ®Õn møc ®é hiÓu biÕt vÒ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô nép thuÕ; t¸c ®éng ®Õn ý thøc nép thuÕ tù gi¸c hay kh«ng tù gi¸c, ®Õn kh¶ n¨ng tù tÝnh thuÕ cña ®èi t−îng nép thuÕ. Nh©n tè nµy ¶nh h−ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc tõng bé phËn vµ nh÷ng t¸c nghiÖp cô thÓ cña bé m¸y thu thuÕ. Thø n¨m, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt vµ kh¶ n¨ng ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo qu¶n lý. Ngµy nay, khoa häc kü thuËt ®· thùc sù trë thµnh mét lùc l−îng s¶n xuÊt trùc tiÕp. ViÖc ¸p dông nh÷ng tiÕn bé kü thuËt cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu suÊt c«ng t¸c. C¸c thao t¸c nghiÖp vô cña bé m¸y thu thuÕ cÇn rÊt nhiÒu sù hç trî cña khoa häc kü thuËt. §Æc biÖt, sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn quy tr×nh qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ. Nh©n tè nµy ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn c¬ cÊu bé m¸y, quy tr×nh qu¶n lý vµ lùc l−îng c¸n bé cña bé m¸y thu thuÕ. ViÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn bé m¸y thu thuÕ cho thÊy, khi thiÕt kÕ m« h×nh bé m¸y thu thuÕ còng nh− khi hoµn thiÖn nã cÇn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c ¶nh h−ëng vµ xu h−íng vËn ®éng cña tõng nh©n tè ®Ó x©y dùng bé m¸y phï hîp víi ®iÒu kiÖn lÞch sö hiÖn t¹i, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng thÝch øng nhÊt ®Þnh víi nh÷ng thay ®æi cña ®iÒu kiÖn lÞch sö trong t−¬ng lai ®Ó bé m¸y thu thuÕ gi÷ ®−îc sù æn ®Þnh t−¬ng ®èi cÇn thiÕt. 165
5. 1.1.6. Sù h×nh thµnh bé m¸y thu thuÕ ë ViÖt Nam Sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945, n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ra ®êi. Nh÷ng n¨m ®Çu sau C¸ch m¹ng, nguån thu chñ yÕu lµ ®éng viªn, quyªn gãp nªn bé m¸y thu thuÕ ch−a ®−îc thµnh lËp. N¨m 1951, Nhµ n−íc ban hµnh 7 s¾c thuÕ ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ n−íc. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô thu thuÕ, Nhµ n−íc thµnh lËp bé m¸y thu thuÕ víi tªn gäi “Nha thuÕ vô”. Tæ chøc Nha thuÕ vô bao gåm Nha thuÕ vô Trung −¬ng, Nha thuÕ vô tØnh vµ phßng thuÕ vô huyÖn. N¨m 1954, miÒn B¾c b−íc vµo x©y dùng Chñ nghÜa x· héi, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi thay ®æi c¬ b¶n, quan ®iÓm kinh tÕ vµ quan ®iÓm sö dông thuÕ thay ®æi, Nhµ n−íc b·i bá Nha thuÕ vô vµ tæ chøc bé m¸y thu thuÕ thµnh 3 bé phËn: + Bé phËn thu quèc doanh thùc hiÖn qu¶n lý thu thuÕ ph¸t sinh tõ khu vùc kinh tÕ quèc doanh n»m trong phßng qu¶n lý quèc doanh cña c¬ quan Tµi chÝnh. + Bé phËn thu thuÕ c«ng th−¬ng nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý thu thuÕ c«ng th−¬ng nghiÖp ®èi víi kinh tÕ tËp thÓ, c¸ thÓ kinh doanh c«ng th−¬ng nghiÖp. Bé phËn nµy thuéc phßng qu¶n lý c«ng th−¬ng nghiÖp tËp thÓ, c¸ thÓ cña c¬ quan Tµi chÝnh. + Bé phËn thu thuÕ n«ng nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô thu thuÕ n«ng nghiÖp hîp t¸c x· vµ c¸ thÓ. Bé phËn nµy n»m trong phßng qu¶n lý n«ng l©m nghiÖp cña c¬ quan Tµi chÝnh. Riªng nhiÖm vô thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu do Tæng côc H¶i quan thùc hiÖn. Tæng côc H¶i quan ®−îc thµnh lËp theo c¬ cÊu ngµnh däc, bao gåm: Tæng côc H¶i quan ë trung −¬ng; côc h¶i quan c¸c tØnh, thµnh phè; chi côc h¶i quan ë c¸c cöa khÈu (®−êng biÓn, ®−êng s«ng, ®−êng bé, hµng kh«ng vµ b−u ®iÖn). Nh− vËy, trong giai ®o¹n nµy, n−íc ta kh«ng cã bé m¸y thu thuÕ thèng nhÊt, ba bé phËn ho¹t ®éng ®éc lËp víi nhau, chÞu sù qu¶n lý cña c¬ quan Tµi chÝnh c¸c cÊp. VÒ lÜnh vùc thuÕ, ngoµi H¶i quan chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, chØ cã hai bé phËn thùc hiÖn qu¶n lý vµ tæ chøc thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ tËp thÓ vµ c¸ thÓ. Trong giai ®o¹n nµy, ®éi ngò c¸n bé thuÕ võa thiÕu vÒ sè l−îng võa yÕu vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n. §¹i bé phËn c¸n bé thuÕ lµ bé ®éi chuyÓn ngµnh qua c¸c líp ®µo t¹o s¬ cÊp hoÆc kh«ng qua ®µo t¹o. N¨m 1986, §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI x¸c ®Þnh ®−êng lèi ®æi míi trong ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æt nÒn mãng cho qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý nÒn kinh tÕ ViÖt Nam theo h−íng kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. Trong bèi c¶nh Êy, Nhµ n−íc x¸c ®Þnh quan ®iÓm lÊy thuÕ lµm nguån thu chñ yÕu cña Nhµ n−íc vµ coi thuÕ lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña Nhµ n−íc. Trªn c¬ së ®ã, hÖ thèng thuÕ míi ®· ®−îc nghiªn cøu vµ ban hµnh thèng nhÊt ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §Ó phï hîp víi t×nh h×nh míi cña ®Êt n−íc, cÇn ph¶i tæ chøc l¹i bé m¸y thu thuÕ thèng nhÊt trong c¶ n−íc. Ngµy 07/8/1990, Héi ®ång Bé tr−ëng ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 281/ H§BT thµnh lËp bé m¸y thu thuÕ Nhµ n−íc trùc thuéc Bé Tµi chÝnh. Ngµy 21/8/1991, Bé Tµi chÝnh ra QuyÕt ®Þnh sè 316TC/Q§/TCCB thµnh lËp Tæng côc ThuÕ trùc thuéc Bé Tµi chÝnh lµm nhiÖm vô qu¶n lý thu thuÕ néi ®Þa. ViÖc qu¶n lý thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu vÉn do Tæng côc H¶i quan tiÕp tôc thùc hiÖn. 166
6. Trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Ó ®¶m b¶o thèng nhÊt cao trong c«ng t¸c x©y dùng chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý thu thuÕ, ngµy /10/2002, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 96/2002/N§- CP thay thÕ NghÞ ®Þnh sè 16/CP ngµy 7/3/1994 quy ®Þnh l¹i chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan. Theo ®ã, Tæng côc H¶i quan lµ mét c¬ quan trùc thuéc Bé Tµi chÝnh. Nh− vËy, hiÖn nay bé m¸y thu thuÕ néi ®Þa vµ thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®Òu thèng nhÊt trong sù qu¶n lý cña Bé Tµi chÝnh. 1.2. Tæ chøc bé m¸y thu thuÕ néi ®Þa 1.2.1. Nguyªn t¾c tæ chøc Tæng côc ThuÕ Tæng côc ThuÕ lµ c¬ quan trùc thuéc Bé Tµi chÝnh, chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý thu thuÕ néi ®Þa. Tæng côc ThuÕ lµ mét tæ chøc thèng nhÊt tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së. TÝnh thèng nhÊt trong tæ chøc bé m¸y thu thuÕ cña Tæng côc ThuÕ biÓu hiÖn qua c¸c gi¸c ®é sau: Thø nhÊt, c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ vµ c¸c kho¶n thu kh¸c thuéc ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®Òu ®−îc qu¶n lý thèng nhÊt bëi Tæng côc ThuÕ. Thø hai, c¸c nghiÖp vô qu¶n lý thu thuÕ vµ thu kh¸c ®−îc chØ ®¹o vµ tæ chøc thèng nhÊt trong toµn ngµnh ThuÕ. Thø ba, viÖc qu¶n lý biªn chÕ, c¸n bé, kinh phÝ ho¹t ®éng ®−îc thùc hiÖn thèng nhÊt trong toµn ngµnh ThuÕ. Kinh phÝ ho¹t ®éng cña hÖ thèng thu thuÕ Nhµ n−íc do ng©n s¸ch Trung −¬ng ®µi thä vµ ®−îc tæng hîp vµo dù to¸n thu cña Bé Tµi chÝnh. Trong c«ng t¸c tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc ThuÕ ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c song trïng l·nh ®¹o, võa chÞu sù l·nh ®¹o theo ngµnh däc cña Bé Tµi chÝnh tõ Trung −¬ng xuèng ®Þa ph−¬ng, võa chÞu sù l·nh ®¹o cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®ång cÊp. Cô thÓ lµ: + Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ChÝnh phñ vÒ c«ng t¸c thu thuÕ trong ph¹m vi c¶ n−íc th«ng qua hÖ thèng thu thuÕ Nhµ n−íc. + Trong ph¹m vi quyÒn h¹n do luËt ®Þnh, chñ tÞch UBND c¸c cÊp chÞu tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o c«ng t¸c thu thuÕ trªn ®Þa bµn; c¨n cø vµo thÈm quyÒn quy ®Þnh trong c¸c luËt thuÕ, ®−îc ra quyÕt ®Þnh hoÆc ®Ò nghÞ cÊp trªn quyÕt ®Þnh miÔn thuÕ, gi¶m thuÕ, xö ph¹t hµnh chÝnh trong lÜnh vùc thuÕ theo tê tr×nh cña c¬ quan thuÕ; chØ ®¹o, kiÓm tra, gi¸m s¸t c¬ quan thu thuÕ trong viÖc thi hµnh c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n−íc vÒ thuÕ vµ thu kh¸c; chØ ®¹o c¸c c¬ quan chuyªn m«n cã liªn quan phèi hîp víi c¬ quan thuÕ trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô thu thuÕ trªn ®Þa bµn. + ViÖc bæ nhiÖm c¸c c¸n bé l·nh ®¹o cÊp tr−ëng c¬ quan thu thuÕ ®Þa ph−¬ng cÇn cã sù tho¶ thuËn cña UBND cïng cÊp. ViÖc ®Ò b¹t c¸n bé l·nh ®¹o tõ tr−ëng, phã phßng trë lªn ë c¸c côc thuÕ vµ chi côc thuÕ ph¶i cã sù tham gia ý kiÕn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cïng cÊp. 1.2.2. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Tæng côc ThuÕ C¬ cÊu tæ chøc Tæng côc ThuÕ ®−îc thiÕt kÕ theo m« h×nh chiÒu däc (xem Phô lôc sè 3). ë Trung −¬ng lµ Tæng côc ThuÕ trùc thuéc Bé Tµi chÝnh víi bé m¸y gióp viÖc lµ c¸c ban chøc n¨ng ph©n theo nhiÖm vô tæ chøc vµ ®èi t−îng qu¶n lý: Ban Ph¸p chÕ – ChÝnh s¸ch, Ban Dù to¸n thu thuÕ, Ban Qu¶n lý doanh 167
7. nghiÖp nhµ n−íc, Ban Qu¶n lý doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, Ban Qu¶n lý doanh nghiÖp kh¸c, Ban Qu¶n lý thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, Ban Qu¶n lý thuÕ tµi s¶n vµ thu kh¸c, Ban Hîp t¸c quèc tÕ, Ban Tuyªn truyÒn vµ hç trî ®èi t−îng nép thuÕ, Ban Thanh tra, Ban Tæ chøc c¸n bé, Ban Tµi vô – Qu¶n trÞ, V¨n phßng Tæng côc ThuÕ. ë c¸c tØnh, thµnh phè lµ c¸c côc thuÕ tØnh, thµnh phè víi c¸c chi côc thuÕ quËn huyÖn trùc thuéc vµ c¸c phßng chøc n¨ng ®¶m nhËn c¸c c«ng viÖc chuyªn m«n trong qu¶n lý thu thuÕ vµ c¸c phßng trùc tiÕp qu¶n lý ®èi t−îng nép thuÕ. ë c¸c quËn, huyÖn lµ c¸c chi côc thuÕ quËn, huyÖn víi c¸c tæ chuyªn m«n trong qu¶n lý thu thuÕ vµ c¸c tæ, ®éi trùc tiÕp qu¶n lý ®èi t−îng nép thuÕ. 1.2.3. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan trong Tæng côc ThuÕ 1.2.3.1. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Tæng côc ThuÕ Tæng côc thuÕ lµ bé m¸y cao nhÊt trong hÖ thèng thu thuÕ néi ®Þa cña Nhµ n−íc, cã c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n chñ yÕu sau: (1) So¹n th¶o c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thuÕ vµ thu kh¸c ®Ó Bé Tµi chÝnh ban hµnh hoÆc tr×nh c¸c c¬ quan chøc n¨ng ban hµnh; x©y dùng vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh c¸c v¨n b¶n vÒ thuÕ vµ thu kh¸c cña cÊp trªn. Tæng côc ThuÕ còng ®−îc quyÒn tù ban hµnh theo sù uû quyÒn cña Bé Tµi chÝnh c¸c v¨n b¶n vÒ nghiÖp vô qu¶n lý vµ thu kh¸c. (2) X©y dùng vµ ®iÒu hµnh viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu thuÕ vµ thu kh¸c trong ph¹m vi c¶ n−íc. (3) Tæ chøc c«ng t¸c th«ng tin b¸o c¸o, thèng kª, ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ thu thuÕ phôc vô kÞp thêi cho c«ng t¸c chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña c¬ quan cÊp trªn. (4) Qu¶n lý vÒ tæ chøc, biªn chÕ, c¸n bé, kinh phÝ chi tiªu vµ Ên chØ cña toµn bé hÖ thèng thu thuÕ theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n−íc vµ ph©n cÊp cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh. Tæ chøc c«ng t¸c thi ®ua, tuyªn truyÒn, båi d−ìng chuyªn m«n, nghiÖp vô cho ®éi ngò c¸n bé thuÕ trong c¶ n−íc. (5) Tæ chøc c«ng t¸c thanh tra c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ vµ thu kh¸c trong néi bé ngµnh ThuÕ vµ ®èi víi c¸c ®èi t−îng nép thuÕ; xö lý c¸c vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ thuÕ theo luËt ®Þnh. (6) §−îc quyÒn yªu cÇu c¸c bé, ngµnh, c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cung cÊp c¸c tµi liÖu, sè liÖu, c¸c b¶n kÕ ho¹ch kinh tÕ – x· héi cã liªn quan ®Õn viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý thu thuÕ vµ thu kh¸c. 1.2.3.2. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña côc thuÕ tØnh, thµnh phè Côc thuÕ tØnh, thµnh phè cã c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n chñ yÕu sau: (1) Tæ chøc chØ ®¹o vµ triÓn khai thùc hiÖn thèng nhÊt c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt thuÕ, quy tr×nh nghiÖp vô qu¶n lý thuÕ trªn ®Þa bµn. (2) X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu thuÕ trªn ®Þa bµn; h−íng dÉn, chØ ®¹o c¸c chi côc thuÕ trong viÖc tæ chøc qu¶n lý thu thuÕ. (3) Tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô qu¶n lý thu thuÕ nh− c«ng t¸c tuyªn truyÒn, hç trî ®èi t−îng nép thuÕ; c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra; gi¶i quyÕt miÔn, gi¶m, hoµn thuÕ trªn ®Þa bµn theo luËt ®Þnh. 168
8. (4) QuyÕt ®Þnh xö lý vi ph¹m ph¸p luËt, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o vÒ thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (5) Tæ chøc c«ng t¸c th«ng tin b¸o c¸o, kÕ to¸n, thèng kª thuÕ, qu¶n lý Ên chØ thuÕ. (6) Qu¶n lý tæ chøc bé m¸y, biªn chÕ, c¸n bé trong côc thuÕ; tæ chøc ®µo t¹o, båi d−ìng c¸n bé vµ qu¶n lý ®éi ngò c«ng chøc theo quy ®Þnh cña Nhµ n−íc; qu¶n lý kinh phÝ vµ tµi s¶n cña côc thuÕ. (7) §−îc quyÒn yªu cÇu c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n nép thuÕ, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n cã liªn quan cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý thu thuÕ; ®Ò nghÞ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kh«ng thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm trong viÖc phèi hîp víi c¬ quan thuÕ ®Ó thu thuÕ vµo ng©n s¸ch Nhµ n−íc. (8) §−îc quyÒn Ên ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ thi hµnh ph¸p luËt thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; ®−îc quyÒn th«ng b¸o trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®èi víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ. 1.2.3.3. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chi côc thuÕ Chi côc thuÕ quËn, huyÖn cã c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n chñ yÕu sau: (1) Tæ chøc chØ ®¹o vµ triÓn khai thùc hiÖn thèng nhÊt c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt thuÕ, quy tr×nh nghiÖp vô qu¶n lý thuÕ trªn ®Þa bµn. (2) X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu thuÕ trªn ®Þa bµn chi côc qu¶n lý. (3) Tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô qu¶n lý thu thuÕ nh− c«ng t¸c tuyªn truyÒn, hç trî ®èi t−îng nép thuÕ; c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra; gi¶i quyÕt miÔn, gi¶m thuÕ trªn ®Þa bµn theo luËt ®Þnh. (4) QuyÕt ®Þnh xö lý vi ph¹m ph¸p luËt, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o vÒ thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (5) Tæ chøc c«ng t¸c th«ng tin b¸o c¸o, kÕ to¸n, thèng kª thuÕ, qu¶n lý Ên chØ thuÕ. (6) Qu¶n lý tæ chøc bé m¸y, biªn chÕ, c¸n bé trong chi côc thuÕ; qu¶n lý kinh phÝ vµ tµi s¶n cña chi côc thuÕ. (7) §−îc quyÒn yªu cÇu c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n nép thuÕ, c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n cã liªn quan cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý thu thuÕ; ®Ò nghÞ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn xö lý c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kh«ng thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm trong viÖc phèi hîp víi c¬ quan thuÕ ®Ó thu thuÕ vµo ng©n s¸ch Nhµ n−íc. (8) §−îc quyÒn Ên ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ thi hµnh ph¸p luËt thuÕ theo thÈm quyÒn; ®−îc quyÒn th«ng b¸o trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®èi víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n vi ph¹m nghiªm träng ph¸p luËt thuÕ. Bé m¸y gióp viÖc cña Tæng côc ThuÕ, c¸c côc thuÕ vµ chi côc thuÕ còng ®−îc quy ®Þnh cô thÓ vÒ nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n; trong ®ã, mét mÆt ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng bé phËn; mÆt kh¸c quy ®Þnh râ nhiÖm vô phèi hîp víi c¸c bé phËn cã liªn quan ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý thu thuÕ. 169
9. 1.3. Tæ chøc bé m¸y thu thuÕ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu 1.3.1. Nguyªn t¾c tæ chøc Tæng côc H¶i quan Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan trùc thuéc Bé Tµi chÝnh. Cïng víi nhiÖm vô kiÓm tra, kiÓm so¸t hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu qua cöa khÈu biªn giíi quèc gia; chèng bu«n lËu vµ gian lËn th−¬ng m¹i; Tæng côc H¶i quan chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu. Nguyªn t¾c tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan lµ tËp trung, thèng nhÊt. Tæng côc tr−ëng Tæng côc H¶i quan chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh vÒ c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t h¶i quan; chèng bu«n lËu vµ gian lËn th−¬ng m¹i; thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu. Tæng côc tr−ëng Tæng côc H¶i quan thèng nhÊt qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña H¶i quan c¸c cÊp; H¶i quan cÊp d−íi chÞu sù qu¶n lý, chØ ®¹o cña H¶i quan cÊp trªn. 1.3.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan C¬ cÊu tæ chøc Tæng côc H¶i quan ®−îc tæ chøc theo m« h×nh däc (Xem Phô lôc sè 4). ë Trung −¬ng lµ Tæng côc H¶i quan trùc thuéc Bé Tµi chÝnh. Bé m¸y gióp viÖc cho Tæng côc Tr−ëng Tæng côc H¶i quan gåm cã: Vô Gi¸m s¸t qu¶n lý vÒ h¶i quan; Vô KiÓm tra thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu; Vô Ph¸p chÕ; Vô Hîp t¸c quèc tÕ; Vô KÕ ho¹ch - Tµi chÝnh; Vô Tæ chøc c¸n bé; Thanh tra; V¨n phßng; Côc §iÒu tra chèng bu«n lËu; Côc KiÓm tra sau th«ng quan; Côc C«ng nghÖ th«ng tin vµ Thèng kª h¶i quan. ë c¸c tØnh, thµnh phè lµ côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng. ë c¸c cöa khÈu lµ chi côc H¶i quan cöa khÈu. Ngoµi ra, trùc thuéc côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh cßn cã c¸c ®éi kiÓm so¸t h¶i quan vµ c¸c ®¬n vÞ t−¬ng ®−¬ng. 1.3.3. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan thuéc Tæng côc H¶i quan 1.3.3.1. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Tæng côc H¶i quan (1) ChØ ®¹o toµn ngµnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu, xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh, qu¸ c¶nh, m−în ®−êng ViÖt Nam; thùc hiÖn nhiÖm vô chèng bu«n lËu vµ vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸ qua biªn giíi; chØ ®¹o, h−íng dÉn, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. (2) Tr×nh Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh dù th¶o c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ ngµnh h¶i quan; chiÕn l−îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh h¶i quan vµ tæ chøc thùc hiÖn sau khi ®−îc phª duyÖt. (3) KiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn vÒ c¸c chñ tr−¬ng, biÖn ph¸p qu¶n lý nhµ n−íc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu, xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh, qu¸ c¶nh vµ chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu. (4) Thùc hiÖn hîp t¸c quèc tÕ vÒ h¶i quan theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (5) Qu¶n lý tæ chøc bé m¸y, biªn chÕ; chØ ®¹o, thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l−¬ng vµ chÝnh s¸ch, chÕ ®é ®·i ngé, khen th−ëng, kû luËt ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc nhµ n−íc thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña Tæng côc; tæ chøc c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vµ qu¶n 170
10. lý c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp trùc thuéc Tæng côc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph©n cÊp cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh. (6) Tæ chøc c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn ph¸p luËt vÒ h¶i quan; tæ chøc chØ ®¹o vµ thùc hiÖn thèng kª nhµ n−íc vÒ h¶i quan; kiÓm tra, thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, chèng tham nhòng vµ xö lý vi ph¹m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 1.3.3.2. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña côc H¶i quan tØnh, thµnh phè (1) Tæ chøc, gi¸m s¸t, qu¶n lý vÒ h¶i quan. (2) Tæ chøc chØ ®¹o, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc thùc hiÖn thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, lÖ phÝ h¶i quan vµ thu kh¸c theo ®óng quy tr×nh nghiÖp vô do Tæng côc H¶i quan quy ®Þnh. (3) Tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô ®Ó ph¸t hiÖn, ng¨n ngõa, thu gi÷, khëi tè, ®iÒu tra c¸c hµnh vi bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸ qua biªn giíi thuéc ®Þa bµn phô tr¸ch theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (4) NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chi côc H¶i quan cöa khÈu (5) Thùc hiÖn c¸c quy tr×nh vµ thñ tôc giÊy tê, kiÓm tra hµng ho¸, gi¸m s¸t, qu¶n lý vÒ h¶i quan ®èi víi hµng ho¸, hµnh lý, ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, ngo¹i hèi, tiÒn ViÖt Nam xuÊt, nhËp khÈu qua cöa khÈu. (6) Lµm thñ tôc h¶i quan, gi¸m s¸t h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ t¹i c¸c kho b·i chøa hµng ho¸ xuÊt, nhËp khÈu vµ ®èi víi hµng ho¸ cña thuyÒn viªn, cña hµnh kh¸ch, cña tµu thuyÒn xuÊt, nhËp c¶nh khi ®i vÒ hoÆc trao ®æi, mua b¸n víi nhau gi÷a tµu, thuyÒn xuÊt, nhËp c¶nh víi c¸c tæ chøc kinh doanh xuÊt, nhËp khÈu. (7) Thùc hiÖn thu nép ®Çy ®ñ, kÞp thêi thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (8) Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t, ph¸t hiÖn, ng¨n ngõa, chèng ho¹t ®éng bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, ngo¹i hèi hoÆc tiÒn ViÖt Nam qua cöa khÈu. 1.3.3.3. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ®éi kiÓm so¸t h¶i quan tØnh (1) N¾m ®èi t−îng ho¹t ®éng bu«n lËu trªn ®Þa bµn, x©y dùng kÕ ho¹ch, ph−¬ng ¸n ®Êu tranh chèng bu«n lËu. (2) Tæ chøc tuÇn tra, kiÓm so¸t, phôc kÝch ®Ó ph¸t hiÖn c¸c æ nhãm, ®−êng d©y bu«n lËu; thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa, ng¨n chÆn vµ trùc tiÕp ®Êu tranh, xö lý c¸c vô bu«n lËu, vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, tiÒn tÖ qua biªn giíi. 2. tæ chøc Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ 2.1. Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp ®−îc thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh sè 1209/TCT/Q§/TCCB ngµy 29/7/2004 cña Tæng côc ThuÕ. Néi dung cô thÓ nh− sau: 2.1.1. §èi t−îng ¸p dông quy tr×nh §èi t−îng ¸p dông quy tr×nh nµy bao gåm: 171
11. (1) C¸c doanh nghiÖp thµnh lËp theo LuËt Doanh nghiÖp nhµ n−íc, LuËt Doanh nghiÖp, LuËt ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ LuËt Hîp t¸c x·; (2) C¸c c«ng ty n−íc ngoµi vµ tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi s¶n xuÊt, kinh doanh t¹i ViÖt Nam kh«ng theo LuËt ®Çu t− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam trùc tiÕp kª khai nép thuÕ; (3) C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp kinh tÕ, nhµ kh¸ch, nhµ nghØ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c cña c¸c c¬ quan Nhµ n−íc, §¶ng, ®oµn thÓ, héi, ®¬n vÞ lùc l−îng vò trang nh©n d©n Trung −¬ng, ®Þa ph−¬ng; (4) C¸c hé kinh doanh thùc hiÖn kª khai nép thuÕ GTGT theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ. 2.1.2. Néi dung quy tr×nh Quy tr×nh m« t¶ tr×nh tù c¸c b−íc c«ng viÖc vµ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c b−íc c«ng viÖc qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp (trõ cung cÊp dÞch vô hç trî ®èi t−îng nép thuÕ vµ thanh tra, kiÓm tra): ®¨ng ký thuÕ, xö lý tê khai vµ chøng tõ nép thuÕ, qu¶n lý thu nî thuÕ, xÐt hoµn thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ, miÔn, gi¶m thuÕ. 2.1.2.1. Quy tr×nh ®¨ng ký thuÕ a. §¨ng ký, cÊp m· sè thuÕ (1) H−íng dÉn lËp hå s¬ ®¨ng ký thuÕ: doanh nghiÖp míi ra kinh doanh ph¶i liªn hÖ víi phßng tuyªn truyÒn – hç trî côc thuÕ (phßng TT – HT) ®Ó phßng nµy cÊp mÉu tê khai ®¨ng ký thuÕ cho doanh nghiÖp; h−íng dÉn doanh nghiÖp lËp hå s¬ ®¨ng ký cÊp m· sè thuÕ; h−íng dÉn doanh nghiÖp kª khai c¸c thay ®æi th«ng tin vÒ doanh nghiÖp theo quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký thuÕ hiÖn hµnh. (2) TiÕp nhËn vµ kiÓm tra hå s¬ ®¨ng ký thuÕ: phßng hµnh chÝnh côc thuÕ, c¸c chi côc thuÕ nhËn tê khai ®¨ng ký thuÕ; viÕt phiÕu hÑn tr¶ hå s¬ vµ kÕt qu¶ ®¨ng ký cho doanh nghiÖp (thêi gian hÑn tèi ®a 8 ngµy); vµo sæ nhËn hå s¬ thuÕ vµ chuyÓn hå s¬ cho phßng tin häc xö lý d÷ liÖu côc thuÕ (phßng TH – XLDL). §èi víi c¸c chi côc th× göi c¸c tÖp hå s¬ ®¨ng ký thuÕ cho phßng TH – XLDL qua m¹ng m¸y tÝnh. Phßng TH – XLDL kiÓm tra hå s¬; nÕu hå s¬ kh«ng ®óng quy ®Þnh th× in Th«ng b¸o hå s¬ ®¨ng ký thuÕ ch−a ®óng thñ tôc trong thêi h¹n 3 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn hå s¬ ®Ó phßng hµnh chÝnh göi doanh nghiÖp (®èi víi mét sè ®¬n vÞ cã ®iÒu kiÖn th× cã thÓ ph©n c«ng phßng TH – XLDL trùc tiÕp lµm c¶ kh©u nµy). (3) NhËp vµ xö lý th«ng tin ®¨ng ký thuÕ trªn m¸y tÝnh: phßng TH – XLDL ghi th«ng tin trªn tê khai ®¨ng ký thuÕ cña tõng doanh nghiÖp (x¸c ®Þnh m· môc lôc ng©n s¸ch, m· ngµnh nghÒ kinh doanh, m· lo¹i h×nh kinh tÕ cña doanh nghiÖp ); nhËp c¸c th«ng tin trªn tê khai ®¨ng ký thuÕ vµo ch−¬ng tr×nh ®¨ng ký thuÕ trªn m¸y tÝnh; truyÒn d÷ liÖu vÒ Trung t©m Tin häc – Thèng kª Tæng côc ThuÕ; nhËn kÕt qu¶ kiÓm tra m· sè thuÕ tõ Tæng côc ThuÕ; in, tr×nh ký GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ, Th«ng b¸o m· sè thuÕ vµ chuyÓn cho phßng hµnh chÝnh hoÆc chuyÓn kÕt qu¶ ®¨ng ký thuÕ ®Ó chi côc thuÕ in GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ, Th«ng b¸o m· sè thuÕ (nÕu kÕt qu¶ kiÓm tra m· sè thuÕ ®−îc chÊp nhËn); in, tr×nh ký Th«ng b¸o lý do kh«ng ®−îc cÊp 172
12. m· sè thuÕ (nÕu kÕt qu¶ kiÓm tra m· sè thuÕ kh«ng ®−îc chÊp nhËn) vµ chuyÓn cho phßng hµnh chÝnh. §ång thêi, phßng TT – XLDL th«ng b¸o danh s¸ch doanh nghiÖp míi ®¨ng ký cho c¸c phßng qu¶n lý doanh nghiÖp côc thuÕ hoÆc ®éi qu¶n lý doanh nghiÖp chi côc thuÕ (phßng/®éi QLDN) trªn c¬ së ph©n cÊp qu¶n lý doanh nghiÖp. Thêi gian tèi ®a ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trªn lµ 3 ngµy, kh«ng kÓ thêi gian xö lý t¹i Tæng côc ThuÕ. (4) Ph©n cÊp qu¶n lý doanh nghiÖp: C¨n cø vµo nguyªn t¾c tiªu thøc do Tæng côc ThuÕ quy ®Þnh, côc thuÕ quy ®Þnh tiªu thøc ph©n cÊp doanh nghiÖp do côc qu¶n lý, chi côc qu¶n lý vµ hµng th¸ng th«ng b¸o cho chi côc thuÕ biÕt. ViÖc lËp tiªu thøc do phßng THDT chñ tr× phèi hîp cïng c¸c phßng cã liªn quan chuÈn bÞ tr×nh l·nh ®¹o côc quyÕt ®Þnh. (5) Tr¶ kÕt qu¶ ®¨ng ký thuÕ cho doanh nghiÖp: theo ®óng phiÕu hÑn, phßng hµnh chÝnh hoÆc chi côc thuÕ tr¶ GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ, Th«ng b¸o m· sè thuÕ, b¸n sæ ho¸ ®¬n (nÕu cã) cho doanh nghiÖp; ghi sæ, vµ yªu cÇu doanh nghiÖp ký nhËn GiÊy chøng nhËn, Th«ng b¸o ®ång thêi th«ng b¸o cho doanh nghiÖp biÕt c¬ quan thuÕ trùc tiÕp qu¶n lý doanh nghiÖp. (6) Qu¶n lý c¸c tr−êng hîp vi ph¹m quy ®Þnh ®¨ng ký thuÕ: phßng TH – XLDL/tæ XLDL më sæ theo dâi danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp cã hµnh vi vi ph¹m ®¨ng ký thuÕ. Trªn c¬ së thùc tÕ kiÓm tra hµng th¸ng ®èi chiÕu víi danh s¸ch doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký thuÕ ®Ó ph¸t hiÖn doanh nghiÖp cã kinh doanh nh−ng ch−a ®¨ng ký thuÕ, doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký kinh doanh nh−ng ch−a ®¨ng ký thuÕ, doanh nghiÖp cã thay ®æi th«ng tin ch−a kª khai; in Th«ng b¸o ®«n ®èc kª khai ®¨ng ký thuÕ ®Ó chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi doanh nghiÖp; xem xÐt vµ tr×nh l·nh ®¹o côc/chi côc duyÖt c¸c møc ph¹t hµnh chÝnh vÒ thuÕ ®èi víi tõng hµnh vi vi ph¹m ®Ó thùc hiÖn thñ tôc ph¹t hµnh chÝnh. (Phßng/®éi QLDN rµ so¸t ®Þa bµn ®Ó th«ng b¸o c¸c tr−êng hîp nµy). (7) LËp b¸o c¸o vµ l−u hå s¬ ®¨ng ký thuÕ: ngµy 10 hµng th¸ng, phßng TH – XLDL lËp b¸o c¸o t×nh h×nh ®¨ng ký thuÕ cña th¸ng tr−íc göi Tæng côc ThuÕ, c¸c chi côc thuÕ, c¸c phßng QLDN, phßng thanh tra, phßng TT – HT. b. §ãng m· sè thuÕ • §èi víi doanh nghiÖp göi hå s¬ ®Ò nghÞ ®ãng m· sè thuÕ (1) NhËn hå s¬: phßng TH – XLDL/tæ XLDL nhËn, kiÓm tra hå s¬ ®ãng m· sè thuÕ cña doanh nghiÖp, vµo sæ nhËn hå s¬ ®¨ng ký thuÕ. (2) NhËp th«ng tin vµo m¸y tÝnh: phßng TH – XLDL/tæ XLDL nhËp t×nh tr¹ng ngõng ho¹t ®éng vµo ch−¬ng tr×nh ®¨ng ký thuÕ; th«ng b¸o tªn, m· sè, thêi gian th«ng b¸o ngõng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ò nghÞ ®ãng m· sè thuÕ cho phßng/®éi QLDN vµ phßng/tæ qu¶n lý Ên chØ (phßng/tæ QLAC); göi kÌm theo th«ng b¸o b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ vµ b¸o c¸o quyÕt to¸n ho¸ ®¬n (nÕu cã). (3) QuyÕt to¸n ho¸ ®¬n: phßng/tæ QLAC thùc hiÖn ®«n ®èc, kiÓm tra quyÕt to¸n ho¸ ®¬n cña doanh nghiÖp vµ thùc hiÖn thu håi, thanh huû ho¸ ®¬n theo quy ®Þnh. Thêi gian tèi ®a 10 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn th«ng b¸o tõ phßng TH - XLDL/tæ XLDL. 173
13. (4) QuyÕt to¸n thuÕ: phßng/®éi QLDN ®«n ®èc doanh nghiÖp nép quyÕt to¸n thuÕ; kiÓm tra hå s¬ quyÕt to¸n; phèi hîp víi phßng TH - XLDL/tæ XLDL x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng quyÕt to¸n thuÕ cña doanh nghiÖp ®Ó thu hÕt nî thuÕ hoÆc thùc hiÖn hoµn thuÕ cho doanh nghiÖp; chuyÓn kÕt qu¶ quyÕt to¸n thuÕ cho phßng TH - XLDL/tæ XLDL. Thêi h¹n kiÓm tra hå s¬ quyÕt to¸n t¹i c¬ quan thuÕ kh«ng qu¸ 20 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn hå s¬ tõ phßng TH – XLDL/tæ XLDL. Tr−êng hîp quyÕt to¸n ch−a râ rµng th× lËp hå s¬ ®Ò nghÞ kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp. (5) §ãng m· sè thuÕ: phßng/®éi QLDN, phßng/tæ QLAC chuyÓn ngay kÕt qu¶ quyÕt to¸n thuÕ, quyÕt to¸n ho¸ ®¬n, kÌm hå s¬ ®ãng m· sè thuÕ cña doanh nghiÖp cho phßng TH – XLDL/tæ XLDL ®Ó bé phËn nµy thùc hiÖn ®ãng m· sè thuÕ cña doanh nghiÖp trªn ch−¬ng tr×nh ®¨ng ký thuÕ trªn m¸y tÝnh. (6) Th«ng b¸o doanh nghiÖp ®ãng m· sè thuÕ: phßng TH - XLDL/tæ XLDL göi th«ng b¸o ®ãng m· sè thuÕ cho doanh nghiÖp vµ göi danh s¸ch doanh nghiÖp ®ãng m· sè thuÕ cho phßng TT – HT ®Ó phßng nµy th«ng b¸o c«ng khai doanh nghiÖp ®· ®ãng m· sè thuÕ trªn m¹ng internet vµ mét sè ®µi, b¸o ®Þa ph−¬ng. • §èi víi doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i (1) Ph¸t hiÖn, x¸c minh doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i: phßng/®éi QLDN cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn doanh nghiÖp ngõng kª khai, nép thuÕ vµ tiÕn hµnh x¸c minh t×nh tr¹ng kh«ng cßn tån t¹i cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cßn tån t¹i nh−ng ®· ngõng ho¹t ®éng th× ®«n ®èc doanh nghiÖp lµm thñ tôc ®ãng m· sè thuÕ. NÕu doanh nghiÖp kh«ng cßn t¹i trô së ®· ®¨ng ký th× phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng lËp biªn b¶n doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i. (2) Th«ng b¸o t×nh tr¹ng doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i: phßng/®éi QLDN lËp tê tr×nh l·nh ®¹o duyÖt C«ng v¨n th«ng b¸o tªn doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i t¹i ®Þa ®iÓm ®¨ng ký thuÕ ®Ó th«ng b¸o c«ng khai, ®ång thêi, göi b¶n c«ng v¨n nµy cho c¸c ®¬n vÞ: phßng TH – XLDL/tæ XLDL, phßng/tæ QLAC, phßng/tæ TT- HT. (3) §ãng m· sè thuÕ: phßng TH – XLDL/tæ XLDL nhËp th«ng tin doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i vµo ch−¬ng tr×nh ®¨ng ký m· sè thuÕ trªn m¸y tÝnh vµ ®ãng m· sè thuÕ ngay. (4) Xö lý ho¸ ®¬n: phßng/tæ QLAC thùc hiÖn x¸c ®Þnh sè ho¸ ®¬n cßn tån ®äng t¹i doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i ®Ó kÞp thêi th«ng b¸o c«ng khai sè ho¸ ®¬n kh«ng cßn gi¸ trÞ sö dông, chËm nhÊt lµ 5 ngµy kÓ tõ ngµy ph¸t hµnh th«ng b¸o doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i. (5) Xö lý nî ®äng thuÕ: phßng/®éi QLDN tiÕp tôc theo dâi c¸c tr−êng hîp doanh nghiÖp kh«ng tån t¹i nh−ng cßn nî thuÕ. Qu¸ 15 ngµy kÓ tõ ngµy th«ng b¸o doanh nghiÖp kh«ng cßn tån t¹i, nÕu kh«ng nhËn ®−îc ph¶n håi tõ phÝa doanh nghiÖp, phßng/®éi QLDN thùc hiÖn ph©n lo¹i, ph©n tÝch nî ®äng cña doanh nghiÖp nµy vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p xö lý. §èi víi tr−êng hîp vi ph¹m nghiªm träng, ph¶i lËp hå s¬ ®Ò nghÞ c¬ quan ph¸p luËt xö lý. c. X¸c minh trô së doanh nghiÖp kinh doanh 174
14. §èi víi c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp, trong qu¸ tr×nh xÐt hå s¬ ®¨ng ký thuÕ th× côc thuÕ ph¶i thùc hiÖn x¸c minh ®Þa ®iÓm trô së ®¨ng ký kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó gi¶i quyÕt ®¬n ®Ò nghÞ mua ho¸ ®¬n cña doanh nghiÖp. ViÖc x¸c minh ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng b−íc sau: (1) Phßng TH – XLDL th«ng b¸o tªn, ®Þa chØ cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp ngay khi nhËn ®−îc hå s¬ ®¨ng ký m· sè thuÕ cho phßng QLAC. (2) Phßng QLAC lËp vµ tr×nh l·nh ®¹o côc ký b¶n ®Ò nghÞ c¸c phßng QLDN hoÆc chi côc thuÕ x¸c minh ®Þa ®iÓm trô së thùc tÕ cña doanh nghiÖp ngay trong ngµy hoÆc chËm nhÊt vµo ngµy h«m sau. (3) Phßng/®éi QLDN ®−îc ph©n c«ng thùc hiÖn ®i kiÓm tra thùc tÕ ®Ó x¸c minh ®Þa ®iÓm trô së kinh doanh thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ chuyÓn biªn b¶n kiÓm tra vÒ phßng QLAC trong thêi h¹n tèi ®a 5 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®−îc yªu cÇu x¸c minh. (4) Phßng QLAC lËp sæ b¸n ho¸ ®¬n cho doanh nghiÖp nÕu kÕt qu¶ x¸c minh ®óng víi kª khai ®¨ng ký thuÕ; chuyÓn cho phßng TH – XLDL ®Ó cÊp cho doanh nghiÖp cïng víi cÊp GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ. Thêi h¹n thùc hiÖn tèi ®a lµ 1 ngµy kÓ tõ khi nhËn ®−îc Biªn b¶n x¸c minh ®Þa ®iÓm trô së doanh nghiÖp. 2.1.2.2. Quy tr×nh xö lý tê khai vµ chøng tõ nép thuÕ (1) NhËn tê khai thuÕ: phßng/tæ hµnh chÝnh nhËn tê khai thuÕ, ®ãng dÊu vµo tê khai, ghi sæ vµ chuyÓn tê khai cho phßng TH - XLDL/tæ XLDL; chuyÓn b¶ng kª ho¸ ®¬n cho c¸c phßng/®éi QLDN trùc tiÕp qu¶n lý doanh nghiÖp; phßng TH - XLDL/tæ XLDL kiªm tra tÝnh ®Çy ®ñ cña tê khai thuÕ vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo (nÕu cã); nÕu ph¸t hiÖn kª khai ch−a ®óng thñ tôc th× göi Th«ng b¸o tê khai thuÕ ch−a ®óng quy ®Þnh trong thêi h¹n tèi ®a 2 ngµy kÓ tõ khi nhËn ®−îc tê khai ®Ó chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi doanh nghiÖp. L−u ý: ®èi víi mét sè ®¬n vÞ cã ®iÒu kiÖn th× cã thÓ ph©n c«ng phßng TH - XLDL/tæ XLDL trùc tiÕp thùc hiÖn toµn bé b−íc c«ng viÖc nµy. (2) NhËp vµ xö lý tê khai thuÕ: phßng TH - XLDL/tæ XLDL thùc hiÖn ®ãng tÖp tê khai; nhËp tê khai thuÕ (trong thêi h¹n tèi ®a 2 ngµy kÓ tõ khi ®ãng tÖp tê khai); ph¸t hiÖn lçi tÝnh to¸n sai; x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cña tõng doanh nghiÖp, (3) Thùc hiÖn xö lý lçi tê khai thuÕ: phßng TH - XLDL/tæ XLDL thùc hiÖn: Th«ng b¸o ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh tê khai thuÕ chuyÓn phßng hµnh chÝnh göi doanh nghiÖp ®Ó chØnh söa l¹i tê khai; nÕu doanh nghiÖp lËp tê khai thuÕ thay thÕ tê khai lçi trong thêi h¹n nép thuÕ th× thay thÕ vµo tê khai thuÕ lçi, nÕu qu¸ thêi h¹n nép thuÕ th× göi th«ng b¸o yªu cÇu doanh nghiÖp ®iÒu chØnh vµo th¸ng sau; rµ so¸t c¸c tê khai thuÕ lçi ®Ó ®«n ®èc doanh nghiÖp söa lçi kª khai thuÕ; th«ng b¸o cho phßng/tæ thanh tra danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp th−êng xuyªn kª khai sai ®Ó tham kh¶o khi lËp kÕ ho¹ch thanh tra; thèng kª c¸c lçi kª khai thuÕ th−êng gÆp ®Ó cung cÊp cho phßng/tæ TT – HT theo ®Þnh kú hµng quý. (4) Ên ®Þnh thuÕ ®èi víi tr−êng hîp kh«ng nép tê khai thuÕ: phßng TH - XLDL/tæ XLDL ®«n ®èc doanh nghiÖp nép tê khai thuÕ qua ®iÖn tho¹i hoÆc 175
15. göi Th«ng b¸o ®«n ®èc nép tê khai thuÕ; khi ®· qu¸ thêi h¹n nép tê khai thuÕ, theo dâi danh s¸ch doanh nghiÖp chËm nép hoÆc kh«ng nép tê khai thuÕ ®Ó thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph¹t hµnh chÝnh, nhËp quyÕt ®Þnh ph¹t hµnh chÝnh vµo m¸y ®Ó theo dâi viÖc nép ph¹t cña doanh nghiÖp; nÕu sau khi ph¸t hµnh QuyÕt ®Þnh ph¹t hµnh chÝnh hµnh vi kh«ng nép tê khai thuÕ mµ doanh nghiÖp vÉn kh«ng nép tê khai thuÕ th× phßng/®éi QLDN thùc hiÖn lËp danh s¸ch Ên ®Þnh thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp vµ chuyÓn cho phßng TH - XLDL/tæ XLDL ®Ó nhËp vµo m¸y tÝnh; qu¸ thêi h¹n nªu trªn, nÕu phßng/®éi QLDN kh«ng chuyÓn danh s¸ch Ên ®Þnh thuÕ cho phßng TH - XLDL/tæ XLDL th× ch−¬ng tr×nh qu¶n lý thuÕ trªn m¸y tÝnh sÏ tù ®éng Ên ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cña tõng doanh nghiÖp kh«ng kª khai thuÕ; sau ®ã, phßng TH - XLDL/tæ XLDL in Th«ng b¸o Ên ®Þnh thuÕ chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi doanh nghiÖp. NÕu sau khi nhËn Th«ng b¸o Ên ®Þnh thuÕ, doanh nghiÖp míi nép tê khai thuÕ th× phßng TH - XLDL/tæ XLDL nhËp tê khai nép chËm, m¸y tÝnh sÏ tù ®éng ®iÒu chØnh chªnh lÖch vµo kú sau. (5) NhËp vµ xö lý chøng tõ nép thuÕ: phßng TH - XLDL/tæ XLDL nhËp chøng tõ nép thuÕ cña tõng doanh nghiÖp vµo m¸y tÝnh; m¸y tÝnh sÏ tù ®éng so s¸nh sè ®· nép víi sè ph¶i nép vµ lËp sæ theo dâi thu nép thuÕ. (6) Qu¶n lý t×nh tr¹ng kª khai thuÕ: phßng/®éi QLDN thùc hiÖn ph©n tÝch th«ng tin kª khai thuÕ cña tõng doanh nghiÖp; ph©n lo¹i, xö lý dÊu hiÖu kª khai sai; theo dâi viÖc xö lý tê khai thuÕ cã dÊu hiÖu kª khai sai th«ng qua viÖc khai th¸c d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh. NÕu x¸c ®Þnh ho¸ ®¬n cã dÊu hiÖu nghi ngê th× tiÕn hµnh lËp phiÕu ®Ò nghÞ x¸c minh ho¸ ®¬n chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi ®i x¸c minh. NÕu ph¸t hiÖn dÊu hiÖu khai man, trèn thuÕ th× tr×nh l·nh ®¹o cho kiÓm tra ngay viÖc kª khai thuÕ trùc tiÕp t¹i doanh nghiÖp. Phßng/®éi QLDN më sæ theo dâi viÖc xö lý c¸c tê khai cã dÊu hiÖu kª khai sai theo doanh nghiÖp, theo kú kª khai, theo dÊu hiÖu kª khai sai. Ngµy 15 th¸ng ®Çu quý phßng/®éi QLDN lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ chung t×nh h×nh chÊt l−îng kª khai thuÕ c¸c th¸ng trong quý ®Ó göi doanh nghiÖp vµ c¸c phßng, tæ cã liªn quan. Ngµy cuèi th¸ng ®Çu quý, phßng THDT tæng hîp t×nh h×nh chÊt l−îng kª khai thuÕ toµn côc b¸o c¸o Tæng côc ThuÕ. (7) B¸o c¸o t×nh h×nh xö lý tê khai thuÕ: ngµy cuèi th¸ng, phßng TH - XLDL/tæ XLDL tæng hîp t×nh h×nh kª khai, nép thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp trong th¸ng ®Ó cung cÊp th«ng tin cho l·nh ®¹o vµ c¸c phßng/®éi QLDN, phßng QLAC biÕt. (8) L−u gi÷ tê khai, b¶ng kª ho¸ ®¬n: phßng TH - XLDL/tæ XLDL l−u gi÷ c¸c tÖp tê khai thuÕ, phiÕu ®iÒu chØnh lçi tê khai. Phßng/tæ QLDN l−u gi÷ c¸c b¶ng kª ho¸ ®¬n, b¶ng ph©n tÝch dÊu hiÖu kª khai thuÕ sai vµ kÕt qu¶ xö lý hµng th¸ng. 2.1.2.3. Quy tr×nh qu¶n lý thu nî thuÕ (1) Göi th«ng b¸o ®«n ®èc nép nî thuÕ: th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh, phßng/®éi QLDN n¾m t×nh h×nh doanh nghiÖp nî thuÕ (tra cøu tæ th«ng tin trªn m¹ng) vµ ®«n ®èc doanh nghiÖp nép sè thuÕ cßn nî. Trong vßng 10 ngµy sau thêi h¹n nép thuÕ, phßng TH - XLDL/tæ XLDL in Th«ng b¸o cßn nî thuÕ chuyÓn sang phßng/tæ hµnh chÝnh göi cho doanh nghiÖp. 176
16. (2) Th«ng b¸o sè tiÒn ph¹t do nép chËm tiÒn thuÕ: sau 5 ngµy kÓ tõ ngµy göi Th«ng b¸o ®«n ®èc nép nî thuÕ, phßng TH - XLDL/tæ XLDL in, tr×nh l·nh ®¹o ký Th«ng b¸o ph¹t nép chËm tiÒn thuÕ chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi cho doanh nghiÖp. (3) Ph©n tÝch t×nh tr¹ng nî thuÕ: ngµy 10 hµng th¸ng, phßng/®éi QLDN phèi hîp víi phßng TH - XLDL/tæ XLDL lËp danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn nî thuÕ ®Ó lËp b¶ng ph©n tÝch t×nh tr¹ng nî thuÕ cña tõng doanh nghiÖp. (4) LËp kÕ ho¹ch thu nî: ngµy 15 hµng th¸ng, phßng/®éi QLDN lËp kÕ ho¹ch ®«n ®èc thu nî, ph©n c«ng c¸n bé ®«n ®èc thu nî. (5) Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thu nî, c−ìng chÕ thuÕ: phßng/®éi QLDN thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®«n ®èc thu nî theo quy ®Þnh; c«ng khai danh s¸ch doanh nghiÖp cè t×nh ch©y ú nî thuÕ; lËp hå s¬ c¸c tr−êng hîp nî thuÕ lín kÐo dµi hoÆc cã t×nh tiÕt vi ph¹m nÆng chuyÓn cho phßng/tæ thanh tra ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ thuÕ theo quy ®Þnh hoÆc lËp hå s¬ göi c¬ quan ph¸p luËt xö lý; phßng/tæ thanh tra theo dâi kÕt qu¶ xö lý hå s¬ ®· göi, ®Þnh kú hµng th¸ng tæng hîp t×nh h×nh b¸o c¸o l·nh ®¹o. (6) B¸o c¸o kÕt qu¶ thu nî: hµng th¸ng, phßng/®éi QLDN theo dâi, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu nî cña tõng doanh nghiÖp so víi kÕ ho¹ch thu nî cña phßng/®éi trong th¸ng tr−íc vµ göi 1 b¶n cho phßng dù to¸n – tæng hîp, phßng thanh tra, phßng TH - XLDL/tæ XLDL, phßng/tæ TT – HÄC TËP. Phßng dù to¸n – tæng hîp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu nép cña toµn côc (c¸c phßng QLDN vµ c¸c chi côc) göi l·nh ®¹o côc, chi côc vµ göi b¸o c¸o vÒ Tæng côc ThuÕ theo chÕ ®é quy ®Þnh. (7) L−u tr÷ hå s¬: phßng/®éi QLDN l−u gi÷ hå s¬ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®«n ®èc thu nî thuÕ cña doanh nghiÖp; phßng dù to¸n – tæng hîp l−u c¸c b¸o c¸o tæng hîp t×nh tr¹ng nî. 2.1.2.4. Quy tr×nh xö lý hoµn thuÕ (1) TiÕp nhËn hå s¬ hoµn thuÕ: phßng hµnh chÝnh nhËn hå s¬ hoµn thuÕ vµ chuyÓn hå s¬ ®Ò nghÞ hoµn thuÕ cho phßng/®éi QLDN ngay trong ngµy hoÆc chËm nhÊt lµ ®Çu ngµy lµm viÖc h«m sau. (2) KiÓm tra thñ tôc, hå s¬ hoµn thuÕ: phßng/®éi QLDN thùc hiÖn kiÓm tra thñ tôc, hå s¬ hoµn thuÕ; ph©n lo¹i hå s¬ (®óng hay ch−a ®óng thñ tôc); ®èi víi hå s¬ ch−a ®óng thñ tôc, in Th«ng b¸o hå s¬ hoµn thuÕ ch−a ®óng thñ tôc quy ®Þnh chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi doanh nghiÖp trong thêi h¹n 5 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn hå s¬; ®èi víi hå s¬ kh«ng thuéc diÖn ®−îc hoµn thuÕ, phßng/®éi QLDN in th«ng b¸o chuyÓn phßng/ tæ hµnh chÝnh göi cho doanh nghiÖp biÕt râ lý do kh«ng ®−îc hoµn thuÕ. Thêi h¹n kiÓm tra thñ tôc hå s¬ hoµn thuÕ chËm nhÊt 1 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn hå s¬ tõ phßng hµnh chÝnh chuyÓn sang. (3) Ph©n tÝch, ®èi chiÕu sè liÖu cña hå s¬ hoµn thuÕ: phßng/®éi QLDN thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt hå s¬ hoµn thuÕ theo c¸c néi dung quy ®Þnh. NÕu ph¸t hiÖn vÒ sè liÖu cã sai sãt, ch−a râ th× th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho doanh nghiÖp biÕt ®Ó gi¶i tr×nh, bæ sung hoÆc lËp hå s¬ thay thÕ. Phßng/®éi QLDN ghi c¸c th«ng tin, kÕt qu¶ ®èi chiÕu sè liÖu vµ nhËn xÐt vµo PhiÕu nhËn xÐt hå s¬ 177
17. hoµn thuÕ; ®Ò xuÊt ph©n lo¹i doanh nghiÖp tiÒn hoµn hËu kiÓm hay tiÒn kiÓm hËu hoµn. Thêi h¹n ®Ó ph©n tÝch, ®èi chiÕu sè liÖu vµ ph©n lo¹i hå s¬ chËm nhÊt kh«ng qu¸ 10 ngµy kÓ tõ khi nhËn hå s¬ ®ñ vµ ®óng cña doanh nghiÖp; 2 ngµy ®èi víi c¸c hå s¬ cña ®¬n vÞ sö dông vèn ODA. (4) Thùc hiÖn thñ tôc hoµn thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp tiÒn hoµn hËu kiÓm: (i) ®èi víi doanh nghiÖp côc qu¶n lý: phßng QLDN ph©n tÝch, x¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ®−îc hoµn, lËp PhiÕu kÕt qu¶ hoµn thuÕ, dù th¶o quyÕt ®Þnh tr×nh l·nh ®¹o côc duyÖt göi kÌm cïng PhiÕu nhËn xÐt hå s¬ hoµn thuÕ vµ PhiÕu kÕt qu¶ hoµn thuÕ; (ii) ®èi víi doanh nghiÖp chi côc qu¶n lý: ®éi QLDN tr×nh l·nh ®¹o chi côc c«ng v¨n ®Ò nghÞ quyÕt ®Þnh hoµn thuÕ göi l·nh ®¹o côc kÌm hå s¬ hoµn thuÕ, PhiÕu nhËn xÐt hå s¬ hoµn thuÕ, PhiÕu xÐt kÕt qu¶ hoµn thuÕ cña doanh nghiÖp. (5) KiÓm tra tr−íc khi hoµn thuÕ: phßng/®éi QLDN tiÕn hµnh kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp (theo quy tr×nh thanh tra, kiÓm tra); sau ®ã thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh− b−íc 5 nªu trªn. (6) ThÈm ®Þnh hå s¬ hoµn thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp do chi côc qu¶n lý: phßng tæng hîp – dù to¸n trùc tiÕp nhËn hå s¬ hoµn thuÕ do chi côc göi lªn; thÈm ®Þnh hå s¬ hoµn thuÕ vµ thùc hiÖn thñ tôc hoµn thuÕ trong thêi gian kh«ng qu¸ 5 ngµy tõ ngµy nhËn hå s¬ cña chi côc göi lªn; hoÆc tr×nh l·nh ®¹o côc thuÕ duyÖt QuyÕt ®Þnh hoµn thuÕ hoÆc Th«ng b¸o doanh nghiÖp kh«ng ®−îc hoµn thuÕ göi doanh nghiÖp vµ chi côc thuÕ. Thêi gian phª duyÖt kh«ng qu¸ 2 ngµy kÓ tõ ngµy phßng TH – DT tr×nh phª duyÖt. (7) LËp chøng tõ uû nhiÖm chi hoµn thuÕ: phßng TH – XLDL c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh hoµn thuÕ lËp uû nhiÖm chi hoµn thuÕ göi Kho b¹c Nhµ n−íc tØnh, thµnh phè (kÌm theo mét b¶n quyÕt ®Þnh hoµn thuÕ); trªn c¬ së chøng tõ chi hoµn thuÕ Kho b¹c göi sang phßng TH - XLDL/tæ XLDL nhËp kÕt qu¶ hoµn thuÕ vµo m¸y tÝnh ®Ó theo dâi t×nh tr¹ng thuÕ cña doanh nghiÖp vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n chi hoµn thuÕ. (8) LËp b¸o c¸o vÒ hoµn thuÕ vµ l−u hå s¬ hoµn thuÕ: phßng/®éi QLDN tæ chøc l−u hå s¬ hoµn thuÕ cña ®èi t−îng hoµn thuÕ. Hµng th¸ng, phßng/®éi QLDN lËp b¸o c¸o thèng kª hoµn thuÕ ®Ó göi phßng TH - XLDL/tæ XLDL tæng hîp t×nh h×nh hoµn thuÕ cña côc, chi côc thuÕ tr×nh l·nh ®¹o. Phßng TH – XLDL tæng hîp t×nh h×nh hoµn thuÕ cña toµn côc thuÕ ®Ó b¸o c¸o vÒ Tæng côc ThuÕ theo chÕ ®é quy ®Þnh. 2.1.2.5. Quy tr×nh quyÕt to¸n thuÕ (1) NhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ: phßng/tæ hµnh chÝnh nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo cña doanh nghiÖp; ghi sæ nhËn hå s¬ thuÕ; chuyÓn hå s¬ sang phßng TH – XLDL/tæ XLDL ngay trong ngµy hoÆc chËm nhÊt lµ ngµy lµm viÖc tiÕp theo. (®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ cã ®iÒu kiÖn th× cã thÓ ph©n c«ng c«ng viÖc nµy cho phßng TH – XLDL/tæ XLDL. (2) KiÓm tra thñ tôc hå s¬ quyÕt to¸n thuÕ: phßng TH – XLDL/tæ XLDL thùc hiÖn kiÓm tra ngay c¸c chØ tiªu vÒ h×nh thøc vµ thñ tôc cña hå s¬ quyÕt to¸n thuÕ. NÕu thÊy b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ kh«ng ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh, phßng TH – XLDL/tæ XLDL göi Th«ng b¸o quyÕt to¸n thuÕ ch−a ®óng 178
18. thñ tôc cho doanh nghiÖp chËm nhÊt lµ 5 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n ®Ó yªu cÇu doanh nghiÖp chØnh söa. NÕu qu¸ 10 ngµy so víi thêi h¹n yªu cÇu ®iÒu chØnh b¸o c¸o quyÕt to¸n mµ doanh nghiÖp kh«ng liªn hÖ víi c¬ quan thuÕ ®Ó gi¶i quyÕt th× phßng TH – XLDL/tæ XLDL ghi nhËn xÐt b¸o c¸o quyÕt to¸n kh«ng ®óng thñ tôc quy ®Þnh chuyÓn cho phßng/®éi QLDN ®−a vµo kÕ ho¹ch kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i doanh nghiÖp. (3) NhËp quyÕt to¸n thuÕ: phßng TH – XLDL/tæ XLDL nhËp vµ ghi toµn bé th«ng tin trªn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ vµo m¸y tÝnh; ph¸t hiÖn lçi tÝnh to¸n sai d−íi sù trî gióp cña phÇn mÒm qu¶n lý; in Th«ng b¸o ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ chuyÓn phßng/tæ hµnh chÝnh göi vµ yªu cÇu doanh nghiÖp lËp l¹i b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ; h¹ch to¸n sè thuÕ cßn ph¶i nép hoÆc nép thõa; chuyÓn c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ, c¸c tµi liÖu kÌm theo vµo danh s¸ch lçi quyÕt to¸n cho phßng/®éi QLDN. (4) Ph©n tÝch, ®èi chiÕu sè liÖu b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ t¹i c¬ quan thuÕ: phßng/®éi QLDN tiÕn hµnh kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu trªn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ víi sè liÖu trªn Sæ theo dâi thu nép thuÕ vµ c¸c tµi liÖu qu¶n lý thuÕ; ghi PhiÕu nhËn xÐt b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ (phiÕu mµu xanh thÓ hiÖn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ ch−a cã dÊu hiÖu vi ph¹m; phiÕu mµu vµng thÓ hiÖn mét sè chØ tiªu trªn b¸o c¸o ch−a râ rµng, sai quy ®Þnh; phiÕu mµu ®á thÓ hiÖn møc ®é nghi vÊn khai man, trèn thuÕ). Thêi gian ph©n tÝch, ®èi chiÕu kh«ng qu¸ 20 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®Çy ®ñ hå s¬ quyÕt to¸n thuÕ. (5) §iÒu chØnh b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ: §èi víi b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cã phiÕu nhËn xÐt mµu vµng: phßng/®éi QLDN in vµ göi Th«ng b¸o ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ ®Ó yªu cÇu doanh nghiÖp gi¶i tr×nh hoÆc lËp b¸o c¸o thay thÕ. NÕu qu¸ thêi h¹n yªu cÇu ghi trªn Th«ng b¸o mµ doanh nghiÖp kh«ng ®iÒu chØnh hoÆc kh«ng göi b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ thay thÕ th× thùc hiÖn thñ tôc ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ thuÕ vµ chuyÓn sang thµnh phiÕu mµu ®á. (6) KiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ §èi víi b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cã phiÕu nhËn xÐt mµu ®á: phßng/®éi QLDN lËp danh s¸ch doanh nghiÖp cÇn kiÓm tra quyÕt to¸n t¹i doanh nghiÖp ®Ó bµn, thèng nhÊt víi phßng/tæ thanh tra lËp kÕ ho¹ch thanh tra, kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· cã trong kÕ ho¹ch thanh tra cña phßng/tæ thanh tra th× phßng/tæ thanh tra thùc hiÖn thanh tra. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ch−a cã trong kÕ ho¹ch thanh tra cña phßng/tæ thanh tra th× phßng/®éi QLDN lËp kÕ ho¹ch kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ t¹i doanh nghiÖp tr×nh l·nh ®¹o côc/chi côc duyÖt (viÖc thanh tra, kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp ®−îc thùc hiÖn theo quy tr×nh thanh tra, kiÓm tra). KÕt qu¶ kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ ®−îc chuyÓn ngay cho phßng TH – XLDL/tæ XLDL ®Ó nhËp vµo m¸y tÝnh ®iÒu chØnh sè thuÕ cña doanh nghiÖp. (7) §«n ®èc vµ qu¶n lý t×nh tr¹ng quyÕt to¸n thuÕ: phßng/®éi QLDN thùc hiÖn ®«n ®èc nép quyÕt to¸n thuÕ; lµm thñ tôc ph¹t hµnh chÝnh vÒ chËm nép hoÆc kh«ng nép quyÕt to¸n thuÕ; qu¶n lý viÖc xö lý quyÕt to¸n thuÕ, më Sæ theo dâi t×nh tr¹ng xö lý quyÕt to¸n thuÕ ®Ó theo dâi viÖc nép b¸o c¸o quyÕt 179
19. to¸n thuÕ, t×nh tr¹ng lçi, dÊu hiÖu nghi vÊn, kÕt qu¶ ®iÒu chØnh lçi Phßng TH – XLDL/tæ XLDL in Th«ng b¸o sè thuÕ quyÕt to¸n sau khi c¬ quan thuÕ ®· ph©n tÝch ®èi chiÕu sè liÖu b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cña doanh nghiÖp ®Ó göi doanh nghiÖp biÕt. (8) B¸o c¸o t×nh h×nh quyÕt to¸n thuÕ vµ l−u hå s¬ quyÕt to¸n: phßng/®éi QLDN lËp b¸o c¸o ph©n tÝch b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ, ®¸nh gi¸ chÊt l−îng b¸o c¸o quyÕt to¸n vµ viÖc xö lý quyÕt to¸n thuÕ göi phßng TH – DT ®Ó phßng nµy tæng hîp b¸o c¸o cÊp trªn. Phßng TH – XLDL/tæ XLDL lËp b¸o c¸o Tæng hîp kÕt qu¶ xö lý quyÕt to¸n thuÕ cña côc thuÕ/chi côc thuÕ hµng th¸ng chuyÓn cho c¸c phßng/tæ thanh tra, phßng/®éi QLDN, l·nh ®¹o côc thuÕ, chi côc thuÕ vµ tæng hîp toµn côc ®Ó b¸o c¸o Tæng côc ThuÕ. Phßng/®éi QLDN l−u vµo hå s¬ doanh nghiÖp: quyÕt to¸n thuÕ, c¸c biªn b¶n kiÓm tra quyÕt to¸n, c¸c quyÕt ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh, quyÕt ®Þnh truy thu sau kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ. 2.1.2.6. Quy tr×nh xö lý miÔn, gi¶m thuÕ (1) TiÕp nhËn hå s¬: phßng/tæ hµnh chÝnh tiÕp nhËn hå s¬ ®Ò nghÞ miÔn, gi¶m thuÕ; ghi Sæ nhËn hå s¬ vµ chuyÓn hå s¬ cho phßng/®éi QLDN ngay trong ngµy hoÆc chËm nhÊt vµo ngµy lµm viÖc h«m sau. (2) KiÓm tra thñ tôc hå s¬: phßng/®éi QLDN thùc hiÖn kiÓm tra thñ tôc, hå s¬ ®Ò nghÞ miÔn, gi¶m thuÕ ngay khi nhËn ®−îc hå s¬. Tr−êng hîp kh«ng thuéc ®èi t−îng miÔn, gi¶m, ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho ®èi t−îng nép thuÕ trong thêi h¹n 3 ngµy tÝnh tõ ngµy nhËn hå s¬. Tr−êng hîp hå s¬ ch−a ®Çy ®ñ, ch−a ®óng quy ®Þnh th× ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n yªu cÇu ®èi t−îng nép thuÕ bæ sung, chØnh söa. (3) KiÓm tra x¸c ®Þnh sè thuÕ ®−îc miÔn, gi¶m vµ lËp hå s¬ tr×nh xÐt miÔn, gi¶m thuÕ: • §èi víi doanh nghiÖp do côc thuÕ qu¶n lý: - Phßng QLDN thùc hiÖn ph©n tÝch hå s¬ ®Ó: + X¸c ®Þnh sè thuÕ ®−îc miÔn, gi¶m cho doanh nghiÖp. + Ph©n lo¹i hå s¬ thuéc diÖn ®−îc miÔn, gi¶m vµ hå s¬ cÇn kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp thuéc diÖn ®−îc miÔn, gi¶m theo quy ®Þnh th× lËp tê tr×nh tr×nh l·nh ®¹o côc duyÖt, ký göi hå s¬ miÔn, gi¶m thuÕ vÒ Tæng côc ThuÕ. + Tr−êng hîp qua kiÓm tra hå s¬ miÔn, gi¶m thuÕ ph¸t hiÖn thÊy cÇn kiÓm tra t¹i c¬ së th× phßng QLDN tr×nh l·nh ®¹o côc kÕ hoÆch kiÓm tra t¹i c¬ së. Thêi gian ph©n tÝch vµ ph©n lo¹i kh«ng qu¸ 5 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn hå s¬ cña doanh nghiÖp. - Sau khi cã kÕt luËn vµ xö lý sau khi kiÓm tra, thanh tra t¹i c¬ së, phßng QLDN x¸c ®Þnh sè thuÕ ®−îc miÔn, gi¶m lËp hå s¬ tr×nh l·nh ®¹o côc duyÖt ký göi Tæng côc ThuÕ. - Sau khi thanh tra, kiÓm tra t¹i c¬ së nÕu x¸c ®Þnh ®èi t−îng nép thuÕ kh«ng thuéc diÖn ®−îc miÔn, gi¶m thuÕ th× phßng QLDN tr×nh l·nh ®¹o côc ra 180
20. th«ng b¸o cho doanh nghiÖp trong thêi h¹n 3 ngµy kÓ tõ ngµy cã biªn b¶n kiÓm tra. • §èi víi doanh nghiÖp do chi côc thuÕ qu¶n lý: - §éi QLDN thùc hiÖn c¸c néi dung nh− ®èi víi c¸c doanh nghiÖp do côc thuÕ qu¶n lý. §èi víi nh÷ng hå s¬ x¸c ®Þnh ®ñ ®iÒu kiÖn miÔn, gi¶m thuÕ th× ®éi QLDN tr×nh l·nh ®¹o chi côc ký duyÖt hå s¬ göi côc thuÕ. §èi víi nh÷ng tr−êng hîp nghi vÊn th× tr×nh l·nh ®¹o chi côc kÕ ho¹ch kiÓm tra t¹i c¬ së; sau khi cã kÕt qu¶ kiÓm tra, lËp hå s¬ tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt ký göi côc thuÕ. Tr−êng hîp qua thanh tra, kiÓm tra x¸c ®Þnh doanh nghiÖp kh«ng thuéc diÖn ®−îc miÔn, gi¶m thuÕ th× tr×nh l·nh ®¹o chi côc ra th«ng b¸o cho doanh nghiÖp biÕt. - Phßng tæng hîp – dù to¸n trùc tiÕp nhËn hå s¬ ®Ò nghÞ miÔn, gi¶m thuÕ tõ chi côc thuÕ göi lªn; thÈm ®Þnh hå s¬ vµ tr×nh l·nh ®¹o côc ký duyÖt hå s¬ miÔn, gi¶m thuÕ göi vÒ Tæng côc ThuÕ. NÕu qua thÈm ®Þnh ph¸t hiÖn hiÖn t−îng nghi vÊn th× th«ng b¸o ®Ó l·nh ®¹o chi côc thuÕ gi¶i tr×nh. (4) DuyÖt hå s¬ xÐt miÔn, gi¶m thuÕ: Tæng côc ThuÕ kiÓm tra thñ tôc xÐt miÔn, gi¶m thuÕ vµ tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. (5) Xö lý kÕt qu¶ miÔn, gi¶m thuÕ: khi nhËn ®−îc tê khai ®iÒu chØnh thuÕ sau khi cã quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn do doanh nghiÖp göi ®Õn, phßng/tæ hµnh chÝnh vµo sæ c«ng v¨n vµ chuyÓn ngay cho phßng/tæ XLDL ®Ó ®iÒu chØnh sè thuÕ ph¶i nép. (6) L−u gi÷ hå s¬: phßng/tæ QLDN l−u gi÷ hå s¬ miÔn, gi¶m thuÕ cña doanh nghiÖp do m×nh qu¶n lý. Phßng tæng hîp – dù to¸n l−u gi÷ hå s¬ miÔn, gi¶m thuÕ do chi côc thuÕ qu¶n lý. 2.2. Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi hé kinh doanh c¸ thÓ 2.2.1. §èi t−îng ¸p dông quy tr×nh §èi t−îng ¸p dông quy tr×nh lµ c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ nép thuÕ kho¸n æn ®Þnh vµ nép thuÕ theo kª khai. 2.2.2. Néi dung quy tr×nh Quy tr×nh m« t¶ tr×nh tù thùc hiÖn c¸c b−íc c«ng viÖc vµ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c b−íc c«ng viÖc qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ nép thuÕ kho¸n æn ®Þnh vµ nép thuÕ theo kª khai. 2.2.2.1. Quy tr×nh ®¨ng ký thuÕ (1) H−íng dÉn ®¨ng ký thuÕ: ®éi thuÕ cÊp ph¸t tê khai vµ h−íng dÉn hé kinh doanh c¸ch kª khai ®¨ng ký víi c¬ quan thuÕ. (2) NhËn, kiÓm tra hå s¬ ®¨ng ký thuÕ: ®éi thuÕ nhËn hå s¬ ®¨ng ký thuÕ cña hé kinh doanh; viÕt giÊy biªn nhËn hå s¬, x¸c ®Þnh thêi gian hÑn tr¶ hå s¬ Thêi gian hÑn tr¶ kh«ng qu¸ 10 ngµy lµm viÖc nÕu hé kinh doanh ë cïng quËn, thÞ x· n¬i chi côc ®ãng trô së, kh«ng qu¸ 12 ngµy nÕu hé kinh doanh thuéc ®Þa bµn kh¸c kÓ tõ ngµy ®éi thuÕ nhËn ®−îc hå s¬ hîp lÖ cña hé kinh doanh; kiÓm tra c¸c chØ tiªu kª khai trªn hå s¬, thêi gian kiÓm tra kh«ng qu¸ 2 ngµy; ph¸t hiÖn sai sãt vµ liªn hÖ trùc tiÕp víi hé kinh doanh ®Ó chØnh söa; chuyÓn hå s¬ ®· kª khai ®óng quy ®Þnh cho tæ XLDL, thêi gian ®Ó chuyÓn kh«ng qu¸ 2 ngµy ®èi víi ®Þa bµn ë xa. 181
21. (3) NhËp vµ xö lý hå s¬ ®¨ng ký thuÕ: Tæ XLDL nhËp hå s¬ vµo m¸y tÝnh vµ truyÒn hå s¬ lªn côc thuÕ, thêi gian nhËp vµ truyÒn d÷ liÖu kh«ng qu¸ 2 ngµy. Côc thuÕ kiÓm tra, x¸c nhËn thñ tôc cÊp m· sè thuÕ cho tõng hé kinh doanh vµ chuyÓn kÕt qu¶ vÒ chi côc thuÕ trong thêi h¹n kh«ng qu¸ 3 ngµy lµm viÖc. Tæ XLDL l−u hå s¬ ®¨ng ký thuÕ cña hé kinh doanh theo ®éi vµ ®Þa bµn qu¶n lý. (4) In, göi GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ cho hé kinh doanh: c¨n cø hå s¬ do côc thuÕ truyÒn vÒ, tæ XLDL in GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ cña c¸c hé kinh doanh tr×nh l·nh ®¹o chi côc ký, thêi gian kh«ng qu¸ 2 ngµy lµm viÖc. Tæ XLDL tr¶ ngay trong ngµy GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ cho ®éi thuÕ. §éi thuÕ cÊp GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ cho tõng hé kinh doanh vµ lËp Sæ theo dâi cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ. (5) LËp sæ danh b¹ hé kinh doanh: tæ XLDL lËp danh b¹ hé kinh doanh ®· ®¨ng ký thuÕ theo ®Þa bµn kinh doanh vµ theo ph−¬ng ph¸p nép thuÕ (kho¸n, kª khai doanh sè) ®ång thêi th«ng b¸o cho ®éi thuÕ biÕt ®Ó ®−a vµo bé thuÕ. §éi thuÕ phèi hîp víi chÝnh quyÒn x·, ph−êng ®iÒu tra, ®èi chiÕu thùc tÕ kinh doanh víi sæ bé thuÕ; ®«n ®èc hé míi ra kinh doanh, hé ®æi tªn kª khai hoÆc kª khai bæ sung, ®iÒu chØnh, vµ chuyÓn cho tæ XLDL ®iÒu chØnh hoÆc ®ãng m· sè thuÕ theo quy ®Þnh. 2.2.2.2. Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi hé kho¸n æn ®Þnh a. §èi víi hé míi ra kinh doanh, hé ®ang kinh doanh (1) H−íng dÉn hé míi ra kinh doanh kª khai doanh thu, nhËn tê khai: §éi thuÕ ph¸t tê khai, h−íng dÉn hé kinh doanh kª khai doanh thu kinh doanh. §èi víi hé míi ra kinh doanh, thêi gian nép tê khai chËm nhÊt lµ ngµy 20 cña th¸ng b¾t ®Çu kinh doanh. §èi víi hé ®ang thu thuÕ æn ®Þnh, thêi gian nép tê khai chËm nhÊt lµ ngµy 20 cña th¸ng cuèi kú æn ®Þnh. §éi thuÕ nhËn tê khai cña hé kinh doanh, khi nhËn ph¶i vµo Sæ nhËn hå s¬. (2) §iÒu tra doanh sè thùc tÕ: c¨n cø tê khai thuÕ cña c¸c hé kinh doanh, ®éi thuÕ tiÕn hµnh kh¶o s¸t thùc tÕ mét sè hé kinh doanh theo c¸c ngµnh nghÒ, quy m« kinh doanh. Khi tiÕn hµnh ®iÒu tra doanh sè, ®éi thuÕ mêi c¸c thµnh viªn héi ®ång t− vÊn thuÕ cïng tham gia. §èi víi hé ®· æn ®Þnh, viÖc ®iÒu tra ®−îc thùc hiÖn tr−íc khi hÕt h¹n æn ®Þnh. §èi víi hé míi ra kinh doanh, viÖc ®iÒu tra doanh sè ®−îc thùc hiÖn ngay tõ th¸ng b¾t ®Çu kinh doanh. Khi kÕt thóc ®iÒu tra ph¶i lËp biªn b¶n ®iÒu tra. (3) Dù kiÕn doanh thu tÝnh thuÕ tõng hé kinh doanh: - §éi thuÕ lËp danh s¸ch hé kinh doanh, doanh sè cña tõng hé kinh doanh ®−a ra trao ®æi thèng nhÊt trong ®éi thuÕ. - §éi thuÕ niªm yÕt c«ng khai doanh thu dù kiÕn vµ th«ng b¸o c«ng khai ®Þa ®iÓm, thêi gian niªm yÕt ®Ó hé kinh doanh biÕt vµ tham gia ý kiÕn; cö c¸n bé tiÕp xóc, gi¶i quyÕt kiÕn nghÞ, th¾c m¾c cña c¸c hé kinh doanh. Trªn c¬ së ®ã, ®iÒu chØnh nh÷ng tr−êng hîp bÊt hîp lý nÕu thÊy cÇn thiÕt. - §éi thuÕ ®−a dù kiÕn doanh sè ®· chØnh lý ®Ó héi ®ång t− vÊn thuÕ x·, ph−êng tham gia vµ cã ý kiÕn x¸c nhËn. Dù kiÕn doanh sè cã x¸c nhËn cña héi 182
22. ®ång t− vÊn ®−îc chuyÓn vÒ chi côc thuÕ lµm c¨n cø tÝnh thuÕ. NÕu kh«ng thèng nhÊt ®−îc, ®éi thuÕ tËp hîp ®Ó b¸o c¸o l·nh ®¹o chi côc thuÕ quyÕt ®Þnh. - §éi thuÕ tæng hîp kÕt qu¶ b¸o c¸o chi côc lµm c¨n cø tÝnh thuÕ. - NÕu trong thêi gian æn ®Þnh thuÕ cã sù t¨ng, gi¶m ®ét biÕn vÒ quy m« kinh doanh th× hé kinh doanh ph¶i kª khai víi c¬ quan thuÕ. §éi thuÕ c¨n cø vµo kª khai vµ t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó Ên ®Þnh sè thuÕ. b. §èi víi hé nghØ kinh doanh • §èi víi hé cã ®¬n nghØ kinh doanh (1) TiÕp nhËn hå s¬: ®éi thuÕ nhËn ®¬n nghØ kinh doanh cña hé kinh doanh; khi nhËn ®¬n, ph¶i vµo Sæ nhËn hå s¬. (2) Gi¶i quyÕt ®¬n ®Ò nghÞ nghØ kinh doanh: - §éi thuÕ lËp danh s¸ch hé nghØ kinh doanh tr×nh l·nh ®¹o chi côc thuÕ duyÖt, ký; ®ång thêi dù th¶o th«ng b¸o miÔn, gi¶m thuÕ cho tõng hé kinh doanh cã ®¬n xin nghØ kinh doanh vµ chuyÓn danh s¸ch hé cã ®¬n nghØ kinh doanh th«ng b¸o miÔn, gi¶m thuÕ cho tæ XLDL vµ tæ thanh tra. §èi víi ®¬n nghØ kinh doanh göi tr−íc ngµy 5 hµng th¸ng th× gi¶i quyÕt miÔn, gi¶m ngay trong th¸ng. §èi víi ®¬n nghØ kinh doanh v× lý do kh¸ch quan göi ®Õn c¬ quan thuÕ sau ngµy 5 hµng th¸ng th× gi¶i quyÕt miÔn, gi¶m vµo th¸ng sau. - §éi thuÕ cã tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t t×nh tr¹ng nghØ kinh doanh cña hé kinh doanh trªn ®Þa bµn. NÕu hé kinh doanh cã ®¬n mµ kh«ng nghØ kinh doanh hoÆc ch−a hÕt thêi gian nghØ kinh doanh ®· trë l¹i kinh doanh kh«ng khai b¸o th× ®éi thuÕ ph¶i lËp biªn b¶n vµ dù th¶o quyÕt ®Þnh truy thu thuÕ vµ ph¹t gian lËn thuÕ theo quy ®Þnh tr×nh l·nh ®¹o chi côc ký; ®ång thêi, göi quyÕt ®Þnh nµy cho tæ XLDL. - C¨n cø th«ng b¸o miÔn, gi¶m thuÕ cho hé kinh doanh cã ®¬n xin nghØ kinh doanh do ®éi thuÕ chuyÓn ®Õn, tæ thanh tra chñ tr× tæ chøc phóc tra ®Ó hç trî ®éi thuÕ x¸c ®Þnh cã thùc tÕ nghØ kinh doanh hay kh«ng vµ ng¨n ngõa hµnh vi tiªu cùc gi÷a c¸n bé thuÕ vµ hé kinh doanh. Qua phóc tra nÕu ph¸t hiÖn vi ph¹m, tæ thanh tra dù th¶o quyÕt ®Þnh xö ph¹t tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt ban hµnh ®Ó xö lý ®èi víi c¸c hé kinh doanh vi ph¹m; ®ång thêi xö lý tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸n bé ®éi thuÕ. Sau ®ã, tæ thanh tra chuyÓn danh s¸ch hé kinh doanh vi ph¹m vµ c¸c quyÕt ®Þnh xö lý vi ph¹m cho tæ XLDL. - §éi thuÕ chÞu tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o miÔn, gi¶m thuÕ, quyÕt ®Þnh xö lý cho hé kinh doanh vµ ®«n ®èc hé kinh doanh thùc hiÖn. • §èi víi hé tù nghØ kinh doanh kh«ng khai b¸o Hµng th¸ng, qua c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ trªn ®Þa bµn, nÕu ph¸t hiÖn thÊy hé kinh doanh trªn ®Þa bµn tù nghØ kinh doanh kh«ng khai b¸o th× ®éi thuÕ cã tr¸ch nhiÖm lËp danh s¸ch vµ thèng nhÊt víi Héi ®ång t− vÊn thuÕ ph−êng, x·. ChËm nhÊt lµ ngµy 5 th¸ng sau, ®éi thuÕ chuyÓn 01 b¶n cho tæ XLDL ®Ó ®iÒu chØnh ®−a ra qu¶n lý ngoµi bé vµ 01 b¶n cho tæ thanh tra ®Ó phóc tra. c. §èi víi hé cã ®¬n ®Ò nghÞ miÔn thuÕ theo diÖn cã thu nhËp thÊp (1) §éi thuÕ h−íng dÉn hé kinh doanh cã thu nhËp thÊp lµm ®¬n xin miÔn thuÕ vµ trùc tiÕp nhËn ®¬n cña hé kinh doanh. 183
23. (2) C¨n cø ®¬n xin miÔn thuÕ cña hé kinh doanh, ®éi thuÕ phèi hîp víi tæ thanh tra x¸c minh thu nhËp thùc tÕ vµ lÊy ý kiÕn Héi ®ång t− vÊn thuÕ x·, ph−êng. Sau ®ã, ®èi chiÕu víi chÝnh s¸ch hiÖn hµnh ®Ó x¸c ®Þnh xem cã ®ñ ®iÒu kiÖn miÔn thuÕ kh«ng. NÕu ®ñ ®iÒu kiÖn th× lµm thñ tôc tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt ban hµnh Th«ng b¸o miÔn thuÕ; nÕu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn còng cÇn th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n ®Ó hé kinh doanh biÕt. §éi thuÕ nhËn kÕt qu¶ ký duyÖt cña l·nh ®¹o chi côc chuyÓn trùc tiÕp ®Õn hé kinh doanh; ®ång thêi, chuyÓn 01 b¶n cho tæ XLDL lµm c¬ së lËp hoÆc ®iÒu chØnh sæ bé thuÕ. (3) §éi thuÕ ph¶i qu¶n lý biÕn ®éng vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c hé kinh doanh trong thêi gian miÔn thuÕ ®Ó ph¸t hiÖn hé cã thu nhËp t¨ng ®Õn møc ph¶i nép thuÕ vµ ®Ó yªu cÇu hé kinh doanh kª khai nép thuÕ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. d. Quy tr×nh tÝnh thuÕ, lËp bé thuÕ, c«ng khai thuÕ (1) TÝnh thuÕ, lËp bé thuÕ: c¨n cø dù kiÕn doanh sè c¸c ®éi thuÕ ®· lËp, sau khi ®· ®−îc tæ NV-HT kiÓm tra c©n ®èi chung trªn ®Þa bµn, tæ XLDL tÝnh thuÕ cho tõng hé vµ ph¶n ¸nh vµo trong sæ bé thuÕ; lËp biÓu tæng hîp ph¶n ¸nh sù t¨ng gi¶m vÒ doanh sè vµ møc thuÕ dù kiÕn so víi kú æn ®Þnh tr−íc vµ kiÓm tra l¹i c¸c sè liÖu theo yªu cÇu nghiÖp vô. Trong qu¸ tr×nh tÝnh thuÕ, nÕu dù kiÕn cña ®éi thuÕ ch−a ®¹t yªu cÇu hoÆc cã bÊt hîp lý, tæ XLDL trao ®æi víi c¸c ®éi thuÕ ®Ó ®éi thuÕ xem xÐt l¹i; nÕu cÇn ph¶i kiÓm tra thùc tÕ th× ghi râ yªu cÇu kiÓm tra vµ chuyÓn cho tæ thanh tra - kiÓm tra thùc hiÖn ®iÒu tra l¹i doanh sè. KÕt qu¶ kiÓm tra ®−îc tæ XLDL tæng hîp tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt. (2) DuyÖt bé thuÕ: trªn c¬ së sè liÖu do tæ XLDL tæng hîp, chi côc thuÕ tæ chøc duyÖt bé víi c¸c thµnh phÇn: l·nh ®¹o chi côc, ®éi thuÕ, tæ NV-HT, tæ thanh tra – kiÓm tra. Sau khi bé thuÕ ®−îc duyÖt, tæ XLDL ®iÒu chØnh l¹i sè liÖu (nÕu cã thay ®æi), thêi gian duyÖt bé chËm nhÊt lµ ngµy 15 cña th¸ng ®Çu thêi kú æn ®Þnh. Tæ XLDL ®iÒu chØnh l¹i sè liÖu theo kÕt qu¶ duyÖt bé vµ in sæ bé chÝnh thøc ®Ó l·nh ®¹o chi côc duyÖt. Hµng th¸ng c¨n cø vµo sæ bé æn ®Þnh ®· duyÖt vµ sù biÕn ®éng do hé míi ph¸t sinh, hé nghØ kinh doanh , l·nh ®¹o chi côc duyÖt bæ sung c¸c tr−êng hîp thay ®æi trªn vµ x¸c ®Þnh sè ph¶i thu giao cho ®éi thuÕ thùc hiÖn.ViÖc duyÖt bæ sung chËm nhÊt ph¶i hoµn thµnh vµo ngµy 15 hµng th¸ng. (3) C«ng khai thuÕ: Sau khi l·nh ®¹o ®· duyÖt, c¸c ®éi thuÕ niªm yÕt c«ng khai møc thuÕ cña c¸c hé nµy t¹i trô së UBND ph−êng, x·, trô së ®éi thuÕ (nÕu cã) c¸c tæ ngµnh hµng ®Ó c¸c hé kinh doanh ®−îc biÕt. 2.2.2.3. Quy tr×nh qu¶n lý thuÕ ®èi víi hé nép thuÕ theo kª khai (1) H−íng dÉn nép thuÕ, kª khai thuÕ: tæ NV- HT vµ ®éi thuÕ trùc tiÕp qu¶n lý chÞu tr¸ch nhiÖm h−íng dÉn vµ ®«n ®èc hé kinh doanh kª khai thuÕ, nép tê khai thuÕ ®óng quy ®Þnh. ViÖc ®«n ®èc thùc hiÖn trong 10 ngµy ®Çu th¸ng. Qu¸ 10 ngµy mµ hé kinh doanh kh«ng nép tê khai th× ®éi thuÕ lËp danh s¸ch vµ dù th¶o th«ng b¸o ®«n ®èc hé kinh doanh nép tê khai tr×nh l·nh ®¹o chi côc thuÕ ký, sau ®ã ®éi thuÕ göi cho hé kinh doanh. 184
24. (2) NhËn vµ kiÓm tra tê khai: ®éi thuÕ chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn tê khai thuÕ vµ c¸c b¶ng kª kÌm theo tê khai cña hé kinh doanh; x¸c nhËn ngµy nép tê khai; ghi sæ theo dâi nhËn tê khai thuÕ; kiÓm tra c¸c néi dung ghi trªn tê khai. NÕu ph¸t hiÖn cã lçi, ®éi thuÕ th«ng b¸o cho hé kinh doanh ®Ó chØnh söa lçi tê khai. Thêi h¹n th«ng b¸o kh«ng qu¸ 1 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn tê khai thuÕ. C¸c th«ng tin chØnh söa ph¶i ®−îc ghi vµo phiÕu chØnh söa tê khai thuÕ cã x¸c nhËn cña hé kinh doanh. §éi thuÕ ph©n lo¹i tê khai vµ ®ãng tÖp tê khai theo tõng lo¹i hé (lo¹i kª khai ®óng, lo¹i ph¶i Ên ®Þnh) vµ chuyÓn ngay trong ngµy hoÆc kh«ng qu¸ 1 ngµy cho tæ XLDL. §èi víi hé cã dÊu hiÖu kh«ng b×nh th−êng cÇn Ên ®Þnh thuÕ, ®éi thuÕ ph¶i hoµn tÊt vµ chuyÓn danh s¸ch ®Õn tæ XLDL tr−íc ngµy 13 hµng th¸ng. (3) NhËp d÷ liÖu kª khai: tæ XLDL nhËp tê khai do ®éi thuÕ chuyÓn ®Õn, thêi gian hoµn thµnh chËm nhÊt ngµy 14 hµng th¸ng. Sau ®ã, l−u tê khai thuÕ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. (4) Xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc thuÕ: sau khi ®· göi Th«ng b¸o ®«n ®èc nh−ng hé kinh doanh vÉn kh«ng kª khai, ®éi thuÕ dù th¶o QuyÕt ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh tr×nh l·nh ®¹o chi côc ký, göi 1 b¶n cho tæ XLDL vµ 1 b¶n cho hé kinh doanh thùc hiÖn. (5) Ên ®Þnh thuÕ: ®èi víi nh÷ng hé kinh doanh kh«ng kª khai, ®· nép tê khai thuÕ nh−ng kª khai kh«ng ®óng c¨n cø tÝnh thuÕ, ®· ®−îc th«ng b¸o söa l¹i tê khai nh−ng kh«ng söa, c¬ quan thuÕ ®−îc quyÒn Ên ®Þnh doanh sè tÝnh thuÕ. §éi thuÕ thùc hiÖn Ên ®Þnh doanh thu vµ thuÕ. ViÖc Ên ®Þnh ph¶i hoµn thµnh tr−íc ngµy 13 hµng th¸ng. Sau ®ã, chuyÓn kÕt qu¶ Ên ®Þnh vÒ tæ XLDL ®Ó tÝnh thuÕ, ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ. NÕu sau khi ®· ph¸t hµnh Th«ng b¸o thuÕ, hé kinh doanh míi nép tê khai th× ®éi thuÕ kh«ng söa l¹i sè liÖu ®· Ên ®Þnh thuÕ. §éi thuÕ chuyÓn tê khai nép chËm sang cho tæ XLDL tiÕn hµnh so s¸nh sè thuÕ kª khai vµ sè thuÕ th«ng b¸o. NÕu sè thuÕ trªn tê khai nép chËm cao h¬n sè thuÕ Ên ®Þnh th× ph¸t hµnh th«ng b¸o bæ sung. NÕu sè thuÕ trªn tê khai nép chËm thÊp h¬n sè thuÕ Ên ®Þnh th× phÇn chªnh lÖch ®−îc trõ vµo sè thuÕ ph¶i nép cña th¸ng sau. (6) TÝnh thuÕ, tÝnh nî, tÝnh ph¹t vµ lËp sæ thuÕ, duyÖt bé thuÕ: tæ XLDL c¨n cø vµo tê khai thuÕ, b¶ng tÝnh thuÕ, kÕt qu¶ Ên ®Þnh thuÕ, ®Ó tiÕn hµnh tÝnh thuÕ, tÝnh nî kú tr−íc chuyÓn sang, tÝnh ph¹t nép chËm theo quy ®Þnh ®Ó lËp Sæ bé thuÕ. C¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp cña tæ XLDL, l·nh ®¹o chi côc tæ chøc duyÖt bé thuÕ víi c¸c thµnh phÇn: l·nh ®¹o chi côc, ®éi thuÕ, tæ NV- HT, tæ thanh tra – kiÓm tra. ViÖc duyÖt bé ph¶i hoµn thµnh tr−íc ngµy 15 hµng th¸ng. (7) QuyÕt to¸n thuÕ: - NhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ: tæ hµnh chÝnh nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ cña c¸c hé kinh doanh; x¸c nhËn ngµy nép b¸o c¸o, ghi sæ theo dâi nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ vµ chuyÓn cho ®éi thuÕ ngay trong ngµy hoÆc chËm nhÊt lµ ngµy h«m sau. - KiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ: 185
25. + KiÓm tra s¬ bé quyÕt to¸n thuÕ: ®éi thuÕ ghi sæ theo dâi nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ, sau ®ã tiÕn hµnh kiÓm tra s¬ bé vÒ thñ tôc vµ h×nh thøc b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ. NÕu cã sai sãt, ®éi thuÕ liªn hÖ víi hé kinh doanh yªu cÇu chØnh söa chËm nhÊt 1 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ. + KiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu kª khai trªn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ: ®éi thuÕ kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu kª khai trªn b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ trªn c¬ së ®èi chiÕu víi c¸c tµi liÖu cã liªn quan, thêi gian kiÓm tra tèi ®a 3 ngµy kÓ tõ khi nhËn ®−îc b¸o c¸o quyÕt to¸n thuÕ. Sau ®ã, chuyÓn kÕt qu¶ kiÓm tra quyÕt to¸n cho tæ XLDL. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra nÕu thÊy cã nghi vÊn, ®éi thuÕ lËp phiÕu nhËn xÐt ghi râ nh÷ng nghi vÊn; ®ång thêi, lËp danh s¸ch chuyÓn tæ thanh tra lËp ch−¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch thanh tra, kiÓm tra tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt. §éi thuÕ phèi hîp víi tæ thanh tra tæ chøc kiÓm tra t¹i c¬ së. - X¸c ®Þnh sè thuÕ nép thõa, thiÕu sau quyÕt to¸n: sau khi x¸c ®Þnh sè thuÕ nép thõa, thiÕu thùc tÕ so víi quyÕt to¸n, ®éi thuÕ lËp danh s¸ch kÕt qu¶ xÐt quyÕt to¸n thuÕ chuyÓn tæ XLDL. - §iÒu chØnh sè thuÕ ph¶i nép sau quyÕt to¸n: tæ XLDL nhËp sè chªnh lÖch cßn ph¶i nép sau khi xÐt quyÕt to¸n thuÕ theo tõng ®èi t−îng nép thuÕ, tõng môc thuÕ, ghi sè nµy vµo ph¸t sinh cña th¸ng hiÖn t¹i hoÆc vµo sè thuÕ kú tiÕp theo. Tæ XLDL nhËp sè liÖu trªn quyÕt ®Þnh xö lý kiÓm tra quyÕt to¸n thuÕ t¹i c¬ së. Tæ XLDL bï trõ sè thuÕ thõa vµo sè thuÕ ph¶i nép cña kú thuÕ tíi theo tõng môc thuÕ. §éi thuÕ ph¶i th«ng b¸o cho nh÷ng hé cã sù thay ®æi vÒ sè thuÕ ph¶i nép theo quyÕt to¸n ®Ó hé kinh doanh biÕt vµ thùc hiÖn. 2.2.2.4. Quy tr×nh tæ chøc thu nép thuÕ Quy tr×nh nµy ®−îc ¸p dông cho c¶ ®èi t−îng nép thuÕ kho¸n æn ®Þnh vµ kª khai. (1) Ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ: c¨n cø vµo sæ bé ®· ®−îc duyÖt, tæ XLDL in Th«ng b¸o thuÕ cho hé kinh doanh (®èi víi c¸c chi côc ch−a ®−îc trang bÞ m¸y tÝnh th× chi côc tæ chøc viÕt th«ng b¸o thuÕ) (th«ng b¸o thuÕ ®èi víi hé kho¸n ®−îc ph¸t hµnh 1 lÇn cho c¶ thêi kú æn ®Þnh; th«ng b¸o thuÕ ®èi víi hé kª khai ®−îc ph¸t hµnh hµng th¸ng). Th«ng b¸o thuÕ ®−îc l·nh ®¹o chi côc ký vµ chuyÓn tæ hµnh chÝnh ®ãng dÊu. Liªn 1 ®−îc chuyÓn cho c¸c ®éi thuÕ ®Ó ®−a trùc tiÕp cho c¸c hé kinh doanh hoÆc chuyÓn cho tæ hµnh chÝnh göi qua b−u ®iÖn. Liªn 2 hoÆc cuèng chuyÓn cho tæ XLDL l−u. (2) Tæ chøc thu nép thuÕ: ®éi thuÕ phèi hîp víi UBND x·, ph−êng, ban qu¶n lý chî, tæ ngµnh hµng ®«n ®èc hé kinh doanh nép thuÕ. NÕu ®ñ ®iÒu kiÖn th× hé kinh doanh nép thuÕ trùc tiÕp vµo Kho b¹c t¹i c¸c ®iÓm thu vµ lÞch thu tiÒn; nÕu hé kinh doanh ë xa, kh«ng thÓ trùc tiÕp nép thuÕ vµo Kho b¹c th× c¸n bé thuÕ trùc tiÕp thu theo th«ng b¸o thuÕ vµ viÕt biªn lai thu tiÒn. §èi víi ®Þa bµn gÇn chi côc, c¸n bé thuÕ ph¶i thanh to¸n tiÒn thu thuÕ hµng ngµy. §èi víi vïng nói, h¶i ®¶o, vïng ®i l¹i khã kh¨n, th× thêi h¹n thanh to¸n chËm nhÊt lµ 6 ngµy kÓ tõ khi thu ®−îc tiÒn thuÕ. Sau khi thanh to¸n tiÒn thuÕ, kÕ to¸n chi côc viÕt giÊy nép tiÒn ®Ó c¸n bé thuÕ thùc hiÖn nép tiÒn thuÕ vµo Kho b¹c. §èi víi nh÷ng ®Þa bµn ®· thùc hiÖn uû nhiÖm thu th× viÖc ®«n ®èc thu nép theo quy tr×nh uû nhiÖm thu. 186
26. (3) ChÊm bé thuÕ: Tæ XLDL nhËn giÊy nép tiÒn tõ Kho b¹c, sau ®ã chÊm bé thuÕ, theo dâi t×nh h×nh nép thuÕ vµ nî ®äng thuÕ cña c¸c ®èi t−îng nép thuÕ, xö lý vi ph¹m ®èi víi hé kinh doanh nép chËm thuÕ tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt. §éi thuÕ göi 1 b¶n cho hé kinh doanh vµ ®«n ®èc hé kinh doanh nép thuÕ vµ nép ph¹t. Tæ XLDL lËp danh s¸ch, hå s¬ nh÷ng hé kinh doanh nî thuÕ lín, kÐo dµi chuyÓn cho tæ thanh tra – kiÓm tra tr×nh l·nh ®¹o chi côc duyÖt thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®«n ®èc, c−ìng chÕ theo quy ®Þnh. (4) LËp b¸o c¸o kÕ to¸n, thèng kª thuÕ: theo kú h¹n quy ®Þnh, tæ XLDL lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n, thèng kª thuÕ theo chÕ ®é göi l·nh ®¹o chi côc vµ cÊp trªn. Tæ XLDL cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c hé kinh doanh, vÒ t×nh h×nh kª khai thuÕ, nép thuÕ cña tõng hé kinh doanh cho l·nh ®¹o vµ c¸c bé phËn tæ, ®éi trong chi côc thuÕ. 2.3. Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu 2.3.1. Quy tr×nh thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu theo hîp ®ång mua b¸n Quy tr×nh thñ tôc h¶i quan bao gåm 2 b−íc theo tr×nh tù nh− sau: (1) TiÕp nhËn, ®¨ng ký tê khai h¶i quan vµ quyÕt ®Þnh h×nh thøc kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ • NhiÖm vô cña c«ng chøc h¶i quan tiÕp nhËn, ®¨ng ký tê khai h¶i quan: ViÖc tiÕp nhËn, ®¨ng ký tê khai h¶i quan cho mét l« hµng do mét c«ng chøc h¶i quan thùc hiÖn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ c¸c c«ng viÖc sau ®©y: kiÓm tra sù ®ång bé vµ ®Çy ®ñ cña hå s¬ h¶i quan theo quy ®Þnh; kiÓm tra viÖc kª khai theo néi dung yªu cÇu trªn tê khai h¶i quan, chøng tõ thuéc hå s¬ h¶i quan; ®èi chiÕu chÝnh s¸ch qu¶n lý hµng ho¸ xuÊt khÈu víi l« hµng xuÊt khÈu; nhËp d÷ liÖu cña tê khai h¶i quan vµo m¸y vi tÝnh vµ ®¨ng ký tê khai h¶i quan; chuyÓn hå s¬ h¶i quan cho l·nh ®¹o chi côc; lËp biªn b¶n vi ph¹m vµ ®Ò xuÊt xö lý ®èi víi hµnh vi vi ph¹m thuéc thÈm quyÒn xö lý cña chi côc tr−ëng hoÆc hoµn chØnh hå s¬ ®Ó l·nh ®¹o chi côc b¸o c¸o cÊp trªn xö lý ®èi víi tr−êng hîp v−ît thÈm quyÒn cña chi côc tr−ëng (nÕu cã); ra th«ng b¸o thuÕ theo sè tù tÝnh, tù kª khai cña ng−êi khai h¶i quan ®èi víi c¸c tr−êng hîp: hµng miÔn kiÓm tra thùc tÕ, hµng chuyÓn cöa khÈu. • NhiÖm vô cña l·nh ®¹o chi côc phô tr¸ch quy tr×nh thñ tôc hµng xuÊt khÈu: L·nh ®¹o chi côc phô tr¸ch quy tr×nh thñ tôc hµng xuÊt khÈu chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c phÇn viÖc sau: quyÕt ®Þnh h×nh thøc, tû lÖ kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸; xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh ®èi víi tr−êng hîp vi ph¹m trong thÈm quyÒn xö ph¹t cña chi côc tr−ëng hoÆc x¸c nhËn vµo hå s¬ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh b¸o c¸o cÊp trªn ®èi víi tr−êng hîp vi ph¹m v−ît qu¸ thÈm quyÒn xö ph¹t cña chi côc tr−ëng (nÕu cã); ký x¸c nhËn ®· lµm thñ tôc h¶i quan vµ th«ng quan ®èi víi l« hµng thuéc ®èi t−îng miÔn thuÕ, hµng cã thuÕ suÊt 0% vµ ®−îc miÔn kiÓm tra thùc tÕ hoÆc chuyÓn hå s¬ cho bé phËn lµm nhiÖm vô kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸, tÝnh thuÕ (®èi víi tr−êng hîp hµng ho¸ xuÊt khÈu thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ vµ ph¶i kiÓm tra thùc tÕ); gi¶i quyÕt c¸c v−íng m¾c v−ît thÈm quyÒn cña c«ng chøc h¶i quan cÊp d−íi. 187
27. (1) KiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸, kiÓm tra tÝnh thuÕ B−íc nµy do mét l·nh ®¹o ®éi phô tr¸ch. ViÖc kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ vµ kiÓm tra tÝnh thuÕ do 2 c«ng chøc h¶i quan cïng thùc hiÖn (kh«ng ph©n biÖt mçi ng−êi lµm mét viÖc). C¸c c«ng chøc thùc hiÖn nhiÖm vô ë b−íc nµy ph¶i lµm c¸c c«ng viÖc sau: + §èi víi l« hµng ph¶i kiÓm tra: kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh vµ quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o chi côc vÒ h×nh thøc vµ tû lÖ kiÓm tra; x¸c nhËn kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ vµo tê khai h¶i quan; + §èi víi hµng ho¸ thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ: kiÓm tra viÖc tù tÝnh thuÕ cña ng−êi khai h¶i quan; ®èi chiÕu néi dung tù kª khai, tù tÝnh thuÕ cña ng−êi khai h¶i quan víi kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ (nÕu cã) vµ chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, gi¸; quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh sè thuÕ ph¶i nép (nÕu cã); ra th«ng b¸o thuÕ hoÆc biªn lai thu thuÕ; + ChuyÓn hå s¬ h¶i quan cho l·nh ®¹o ®éi trùc tiÕp ®iÒu hµnh kh©u kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸, kiÓm tra tÝnh thuÕ ®Ó ký x¸c nhËn l« hµng ®· lµm thñ tôc h¶i quan; + §èi víi l« hµng ph¶i lËp biªn b¶n th× ®Ò xuÊt xö lý hµnh vi vi ph¹m hoÆc hoµn chØnh hå s¬ ®Ó l·nh ®¹o chi côc b¸o c¸o cÊp trªn xö lý; + NhËp d÷ liÖu vÒ kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ vµ tÝnh thuÕ vµo m¸y vi tÝnh; + §ãng dÊu nghiÖp vô “§· lµm thñ tôc h¶i quan” vµo tê khai hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ tr¶ cho chñ hµng; + ChuyÓn hå s¬ cho ®éi kÕ to¸n thuÕ vµ phóc tËp hå s¬ h¶i quan. 2.3.2. Quy tr×nh thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu theo hîp ®ång mua b¸n Quy tr×nh thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu theo hîp ®ång bao gåm 3 b−íc nh− sau (xem phô lôc sè ): (1) TiÕp nhËn, ®¨ng ký tê khai h¶i quan vµ quyÕt ®Þnh h×nh thøc kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸: Tr×nh tù b−íc nµy t−¬ng tù nh− b−íc 1 cña l« hµng xuÊt khÈu theo hîp ®ång, chØ cã hai ®iÓm kh¸c lµ: (i) bæ sung mét c«ng viÖc ®èi víi c«ng chøc h¶i quan tr−íc khi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c, ®ã lµ: kiÓm tra danh s¸ch doanh nghiÖp ph¶i c−ìng chÕ lµm thñ tôc h¶i quan; (ii) ch−a thùc hiÖn viÖc ra th«ng b¸o thuÕ theo sè tù tÝnh, tù kª khai cña ng−êi khai h¶i quan ®èi víi c¸c tr−êng hîp: hµng miÔn kiÓm tra thùc tÕ, hµng chuyÓn cöa khÈu. (2) KiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸: B−íc nµy do mét l·nh ®¹o ®éi phô tr¸ch. ViÖc kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ vµ kiÓm tra tÝnh thuÕ do Ýt nhÊt hai c«ng chøc h¶i quan thùc hiÖn, bao gåm c¸c c«ng viÖc sau: + KiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ theo quy ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o chi côc; + X¸c nhËn kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ vµo tê khai h¶i quan; 188
28. + §èi víi l« hµng ph¶i lËp biªn b¶n vi ph¹m th× ®Ò xuÊt xö lý hoÆc hoµn chØnh hå s¬ ®Ó l·nh ®¹o chi côc b¸o c¸o cÊp trªn xö lý; + NhËp d÷ liÖu vÒ kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ vµo m¸y vi tÝnh; + ChuyÓn hå s¬ cho kh©u nghiÖp vô tiÕp theo nh− sau: - ChuyÓn b−íc 3 ®èi víi l« hµng cã thuÕ, cã lÖ phÝ; - ChuyÓn cho l·nh ®¹o ®éi trùc tiÕp ®iÒu hµnh kh©u kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ ®èi víi l« hµng kh«ng thuÕ ®Ó x¸c nhËn ®· lµm thñ tôc h¶i quan vµ th«ng quan theo quy ®Þnh; - ChuyÓn cho l·nh ®¹o chi côc phô tr¸ch quy tr×nh gi¶i quyÕt c¸c tr−êng hîp vi ph¹m ph¶i xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh hoÆc c¸c v−íng m¾c v−ît thÈm quyÒn cña c«ng chøc h¶i quan; (3) KiÓm tra tÝnh thuÕ: B−íc nµy do mét l·nh ®¹o ®éi phô tr¸ch. ViÖc kiÓm tra tÝnh thuÕ cho mét l« hµng do mét c«ng chøc thùc hiÖn (trõ viÖc thu tiÒn do thñ quü thùc hiÖn), bao gåm c¸c c«ng viÖc sau ®©y: + C¨n cø quy ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh, kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ (nÕu cã) vµ kÕt qu¶ tù tÝnh thuÕ cña ng−êi khai h¶i quan ®Ó kiÓm tra x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cña l« hµng; viÕt biªn lai lÖ phÝ h¶i quan; ra th«ng b¸o thuÕ hoÆc biªn lai thu thuÕ; + ChuyÓn biªn lai thu thuÕ vµ biªn lai thu lÖ phÝ cho thñ quü; + NhËp d÷ liÖu vµo m¸y vi tÝnh; + ChuyÓn hå s¬ cho l·nh ®¹o ®éi trùc tiÕp ®iÒu hµnh kh©u kiÓm tra tÝnh thuÕ ®Ó x¸c nhËn ®· lµm thñ tôc h¶i quan vµ th«ng quan theo quy ®Þnh, tr¶ tê khai h¶i quan cho chñ hµng; + ChuyÓn hå s¬ h¶i quan cho ®éi kÕ to¸n thuÕ vµ phóc tËp hå s¬ h¶i quan. 189
29. Chương 12 DỰ TOÁN THU THUẾ 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ DỰ TOÁN THU THUẾ 1.1. Khái niệm, sự cần thiết của dự toán thu thuế Dự toán thu thuế là bảng tổng hợp số thu dự kiến về thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác của Ngân sách Nhà nước trong một thời kỳ nhất định. Dự toán thu thuế là một bộ phận không thể tách rời của dự toán ngân sách nhà nước. Dự toán thu thuế là cơ sở phân bổ nguồn lực tài chính cho hoạt động của Chính phủ trong kỳ kế hoạch. Việc tính toán chính xác dự toán thu thuế có ảnh hưởng quyết định tới việc thực hiện dự toán chi của ngân sách, nhằm đáp ứng yêu cầu của sản xuất và đời sống xã hội trong một thời kỳ kế hoạch. Dự toán thu thuế còn là một trong những tiền đề cho việc thực hiện quản lý bằng dự toán của các ngành khác trong nền kinh tế quốc dân. Đứng trên giác độ này, dự toán thu thuế được coi là một trong các bộ phận cấu thành hệ thống dự toán trong nền kinh tế. Đối với từng địa phương, dự toán thu thuế là chỉ tiêu quan trọng để xác định số bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới, đặc biệt, trong năm đầu của thời kỳ ổn định ngân sách (3-5 năm). Dự toán thu thuế là cơ sở tính mức tăng thu hàng năm mà ngân sách địa phương được hưởng để phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Trong điều hành ngân sách, dự toán thu thuế là cơ sở điều hành chi ngân sách của chính quyền các cấp. Dự toán thu thuế đối với cơ quan thuế các cấp là nhiệm vụ nhà nước giao, mang tính pháp lệnh. Cơ quan thuế các cấp phải lấy việc thực hiện hoàn thành dự toán thu thuế là nhiệm vụ chính trị hàng đầu. Dự toán thu thuế được giao là mục tiêu chỉ đạo công tác thu thuế của cơ quan thuế các cấp. Dự toán thu thuế là mục tiêu phấn đấu cho ngành thuế, trên cơ sở đó, thiết lập sự phối hợp tốt nhất giữa các ngành có liên quan (Tài chính, Kho bạc, Thanh tra, hệ thống chính quyền các cấp và các cơ quan chức năng thuộc chính quyền các cấp ) góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước các cấp. Đứng trên giác độ này, dự toán thu thuế phát huy tác dụng như là một đòn bẩy kinh tế quan trọng thúc đẩy tính chủ động sáng tạo của ngành Thuế và các ngành có liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ tập trung nguồn thu NSNN. 1.2. Phân loại dự toán thu thuế 1.2.1. Căn cứ vào độ dài thời gian của dự toán Căn cứ tiêu thức độ dài thời gian, có thể phân loại dự toán thu thuế thành dự toán dài hạn và dự toán ngắn hạn. Dự toán dài hạn: là dự toán được lập cho thời kỳ 5 -10 năm. Dự toán này mang tính chiến lược, được lập trên cơ sở nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội dài hạn 5-10 năm, phục vụ cho việc xây dựng chiến lược về chi tiêu ngân sách dài hạn 5-10 năm. Dự toán này chủ yếu do Bộ Tài chính và cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lập. 190
30. Dự toán trung hạn: là dự toán được lập cho một thời kỳ từ 2 đến 3 năm. Dự toán trung hạn được lập để phục vụ cho việc xây dựng chiến lược chi tiêu ngân sách trung hạn. Dự toán này chủ yếu do Bộ Tài chính và cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lập. Dự toán ngắn hạn: là dự toán có thời gian hiệu lực từ một năm trở xuống. Dự toán năm: gắn với dự toán ngân sách và kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội hàng năm. Cơ quan thuế các cấp đều phải lập dự toán năm. Dự toán năm mang tính pháp lệnh. Dự toán quý: Căn cứ xây dựng dự toán quý là dự toán pháp lệnh đã được phê chuẩn và dự toán phấn đấu năm. Trên cơ sở số thu của cả năm mà phân bổ cho từng quý cho phù hợp với quy luật vận động nguồn thu trong từng quý. Dự toán quý nhằm mục đích chỉ đạo, điều hành nhằm thực hiện tốt dự toán năm. Cơ quan thuế các cấp đều phải lập dự toán quý. Xét về mặt nội dung, dự toán quý cũng phản ánh đầy đủ các chỉ tiêu như dự toán năm, nhưng không chi tiết đến từng sắc thuế. Cuối mỗi quý, cơ quan thuế phải lập dự toán quý sau gửi cơ quan Tài chính và Kho bạc đồng cấp. Dự toán quý do cơ quan thuế cấp trên giao cho cơ quan thuế cấp dưới để thực hiện. Dự toán tháng: là dự toán mang tính chất tác nghiệp nhằm triển khai thực hiện dự toán quý và dự toán năm. Dự toán tháng được lập ở cấp cục thuế và chi cục thuế. Dự toán quý và tháng còn là cơ sở để cơ quan Tài chính, Kho bạc làm cơ sở để bố trí kinh phí chi tiêu ngân sách quý, tháng. 1.2.2. Căn cứ nội dung dự toán Căn cứ vào nội dung, có thể phân loại dự toán thành dự toán tổng hợp và dự toán chi tiết. Dự toán tổng hợp: phản ánh tổng hợp toàn bộ số thu trên địa bàn, từng địa phương hay cả nước, theo từng khoản thu. Dự toán chi tiết: được lập theo từng sắc thuế, theo từng khu vực kinh tế, theo cấp quản lý. Dự toán chi tiết là dự toán cụ thể hoá các chỉ tiêu của dự toán tổng hợp . 1.2.3. Căn cứ vào hiệu lực pháp lý của dự toán Căn cứ vào tính chất, có thể phân loại dự toán thành dự toán pháp lệnh và dự toán phấn đấu. Dự toán pháp lệnh: là dự toán được Quốc hội thông qua. Căn cứ Nghị quyết về dự toán ngân sách được Quốc hội thông qua, Chính phủ quyết định giao dự toán thu cho từng tỉnh, thành phố. Dự toán pháp lệnh được giao là mục tiêu chỉ đạo trong công tác thu của cơ quan thuế các cấp và là nhiệm vụ chính trị quan trọng của mỗi cấp. Dự toán phấn đấu: có tính chất chỉ đạo nhằm thực hiện tốt, hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán pháp lệnh. Dự toán phấn đấu do cơ quan thuế các cấp lập, giao cho cơ quan thuế cấp dưới thực hiện. Dự toán phấn đấu bao giờ 191
31. cũng cao hơn dự toán pháp lệnh. Cơ quan thuế các cấp coi dự toán phấn đấu là kế hoạch hành động trong công tác quản lý thu. Ngoài ra còn có dự toán thu thuế do Uỷ ban nhân dân giao. Hội đồng nhân dân thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách, trong đó có dự toán thu thuế. Căn cứ Nghị quyết của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân ra quyết định giao dự toán thu thuế cho cơ quan thuế. Dự toán này thông thường cao hơn dự toán Quốc hội thông qua. Dự toán này vừa là dự toán mang tính pháp lệnh đối với các cấp ở địa phương vừa mang tính phấn đấu đối với các cấp (trường hợp dự toán Hội đồng nhân dân thông qua cao hơn dự toán Quốc hội đã thông qua). 2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN THU THUẾ HIỆN HÀNH Ở VIỆT NAM 2.1. Lập dự toán thu thuế Lập dự toán thu thuế là việc xác định các chỉ tiêu của dự toán thu thuế và xây dựng các biện pháp thực hiện các chỉ tiêu đã đề ra. Xét về mặt kỹ thuật nghiệp vụ thì lập dự toán thu thuế chính là quá trình dự đoán, tính toán và tổ chức động viên nguồn thu thuế cho NSNN. 2.1.1. Các nguyên tắc cần quán triệt trong công tác lập dự toán thuế Nguyên tắc tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong mọi hoạt động quản lý kinh tế, xã hội. Tập trung và dân chủ là hai mặt đối lập, song nếu được kết hợp với nhau một cách hợp lý thì sẽ mang lại hiệu quả tối ưu. Trong mọi trường hợp nếu chỉ tuyệt đối hoá một trong hai thái cực: tập trung hoặc dân chủ đều có thể đều có thể dẫn đến tình trạng độc đoán, quan liêu, triệt tiêu động lực sáng tạo. Ngược lại, nếu chỉ có dân chủ mà không có tập trung sẽ dẫn đến tình trạng vô chính phủ, chồng chéo, thậm chí triệt tiêu nhau. Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ một mặt đảm bảo sự nhất quán về mục tiêu và định hướng động viên, đảm bảo tính hợp lý và công bằng giữa các đối tượng động viên; một mặt phát huy tính chủ động sáng tạo của mỗi cấp quản lý nhằm khai thác hết mọi tiềm năng và phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi cấp, mỗi đơn vị quản lý. Để đảm bảo nguyên tắc này, việc xây dựng dự toán thuế phải được thực hiện từ cấp cơ sở nhưng đồng thời phải đảm bảo quyền lãnh đạo tập trung của cấp trên trong việc hướng dẫn và thẩm định dự toán. Trong thực tế, việc lập dự toán thu thuế thường được thực hiện theo trình tự “hai xuống một lên”: cấp trên giao chỉ tiêu định hướng, cấp dưới lập dự toán cụ thể trình cấp trên, cấp trên tổng hợp, cân đối, phê duyệt và giao dự toán chính thức cho cấp dưới. Trình tự lập dự toán này thể hiện sự kết hợp chặt chẽ giữa hai thái cực “ tập trung” và “ dân chủ” làm cho dự toán có tính tiên tiến và hiện thực cao. Việc thực hiện nguyên tắc này đảm bảo tính thống nhất, tập trung phù hợp với nguyên tắc quản lý thống nhất tập trung NSNN và phát huy vai trò chủ động và trách nhiệm của địa phương trong quyết định ngân sách địa phương. Điều này thể hiện ở các mặt: 192
32. + Xây dựng dự toán thu phải lấy kế hoạch phát triển kinh tế làm cơ sở và phải đảm bảo thực hiện được đường lối phát triển kinh tế, xã hội của Nhà nước, và theo đúng hướng dẫn của cấp trên; + Báo cáo dự toán thu phải được thực hiện thống nhất trong các cấp và có sự chỉ đạo tập trung của cấp trên đối với cấp dưới. Công tác lập dự toán thu liên quan nhiều ngành, nhiều đối tượng thuộc các thành phần kinh tế. Do đó, từ khâu xây dựng đến khâu thảo luận dự toán, giao dự toán đều phải được thực hiện công khai, dân chủ ở mỗi cấp cũng như giữa cấp giao dự toán và cấp thực hiện dự toán. Đồng thời, ngành Thuế phải yêu cầu và phối hợp với các cấp, các ngành tham gia vào việc tính toán, xây dựng dự toán thu. Công tác lập dự toán phải được tiến hành từ cơ sở. 2.1.2 Yêu cầu đối với lập dự toán thu thuế - Dự toán thu thuế phải đảm bảo tính khách quan trung thực. Dự toán thu thuế được tính toán có căn cứ chính xác, sẽ tạo điều kiện cho việc tổ chức thực hiện dự toán thu sát đúng với thực tế và đạt mức dự toán. Muốn dự toán thu thuế được xây dựng sát đúng với thực tế, đòi hỏi phải nắm vững và phản ánh đúng tình hình, khả năng sản xuất kinh doanh của từng cơ sở. - Dự toán thu thuế phải đảm bảo tính tiên tiến, tích cực, chủ động phù hợp với tăng trưởng kinh tế và qui luật tăng trưởng thu trên địa bàn. Dự toán thu thuế phải tính toán đầy đủ các nhân tố mới về kinh tế, về chính sách. Dự toán thu thuế tổng thể năm sau phải cao hơn năm trước và phải phù hợp với tốc độ phát triển của nền kinh tế. Trên cơ sở khai thác mọi nguồn thu, dự toán thu thuế phải đáp ứng được nhu cầu chi ngân sách và là một yếu tố đảm bảo thực hiện tốt các nhiệm vụ kinh tế, xã hội tại địa phương. Yêu cầu của dự toán thu thuế là phải mang tính tiên tiến để thúc đẩy khai thác nguồn thu và tăng thu cho ngân sách, nhưng đồng thời phải mang tính hiện thực phù hợp với khả năng thực lực của nền kinh tế và sức đóng góp của dân. Dự toán được lập ra nếu không có tính tiên tiến sẽ không có tác dụng thúc đẩy và khuyến khích. Do đó, sẽ không thể hiện được vai trò đòn bẩy của nó. Ngược lại, nếu dự toán quá xa rời thực tiễn, thoát ly hẳn khả năng thực hiện đóng góp của nền kinh tế nói chung và đối tượng nộp thuế nói riêng thì mục tiêu và tác dụng của dự toán thu thuế sẽ bị vô hiệu hoá hoặc thậm chí gây nên sự kìm hãm đối với nền kinh tế. - Dự toán thu thuế phải tổng hợp theo lĩnh vực thu - Dự toán thu thuế phải lập theo đúng qui định về yêu cầu, nội dung, biểu mẫu và thời hạn lập dự toán ngân sách nhà nước hàng năm. - Dự toán thu thuế phải kèm theo báo cáo thuyết minh rõ cơ sở, căn cứ tính toán. 2.1.3 . Căn cứ xây dựng dự toán thu thuế Dự toán thu thuế là một bộ phận của dự toán tài chính tổng hợp. Vì vậy, khi xây dựng dự toán thu thuế cần phải dựa trên một số căn cứ sau đây: - Nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước 193