Hệ số tầm quan trọng trong các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu của Việt Nam và nước ngoài

Nội dung text: Hệ số tầm quan trọng trong các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu của Việt Nam và nước ngoài

1. KẾT CẤU - CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG HỆ SỐ TẦM QUAN TRỌNG TRONG CÁC TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ KẾT CẤU CỦA VIỆT NAM VÀ NƯỚC NGOÀI TS. CAO DUY KHÔI Viện KHCN Xây dựng Tóm tắt: Tầm quan trọng của công trình, theo nhiên hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam quan điểm thiết kế phổ biến trên thế giới, cần được mới có QCVN 03/2012 “Nguyên tắc phân loại, phân xem xét khi tính toán kết cấu. Cần có hai thông tin: cấp công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ Phân loại, phân cấp công trình theo tầm quan trọng thuật đô thị”, chưa có giá trị hệ số tầm quan trọng của nó, và giá trị hệ số tầm quan trọng tương ứng. Bài tương ứng. báo này sẽ tóm lược các phương pháp kể đến tầm Bài báo này sẽ tóm lược phương pháp kể đến quan trọng của công trình trong thiết kế kết cấu theo tầm quan trọng của công trình trong thiết kế kết cấu các hệ thống Tiêu chuẩn của Mỹ, Nga, Châu Âu và theo các hệ thống tiêu chuẩn của Mỹ, Nga, Châu Âu Việt Nam, từ góc độ thiết kế thực hành. Từ đó rút ra và Việt Nam, từ góc độ thiết kế thực hành. Từ đó rút một số nhận xét và kiến nghị cần lưu tâm khi soát xét ra một số nhận xét và kiến nghị cần lưu tâm khi soát hệ thống Tiêu chuẩn thiết kế của Việt Nam. xét hệ thống tiêu chuẩn thiết kế của Việt Nam. 1. Đặt vấn đề Thiết kế có kể đến tầm quan trọng của công trình 2. Phương pháp kể đến tầm quan trọng của công là quan điểm thiết kế phổ biến trên thế giới. Để kể đến trình trong các hệ tiêu chuẩn tầm quan trọng của công trình khi tính toán kết cấu 2.1. Tiêu chuẩn Mỹ ASCE 7-2010 [2] cần có đầy đủ hai thông tin: Phân loại, phân cấp công trình theo tầm quan trọng của nó, và giá trị hệ số tầm ASCE 7-2010 [2] phân cấp các công trình theo 04 quan trọng tương ứng. Các hệ thống tiêu chuẩn của cấp nguy hiểm (risk category) từ I đến IV, trong đó Mỹ, Nga, Châu Âu đều có các thông tin này. Tuy cấp I là thấp nhất, cấp IV là cao nhất. Bảng 1. (lược dịch từ bảng 1.5-1, [2]) – Cấp công trình của nhà và các công trình khác Cấp công Chức năng hoặc lượng người trong nhà và công trình trình Nhà và các công trình khác gây rủi ro thấp cho nhân mạng trong trường hợp hư hại I Tất cả các loại nhà và các công trình khác trừ các loại đã được liệt kê vào cấp I, III và IV II Nhà và các công trình khác khi hư hại có thể gây ra rủi ro đáng kể đối với nhân mạng Nhà và các công trình không thuộc cấp IV, có thể gây ra các hậu quả kinh tế đáng kể và/hoặc làm gián đoạn nghiêm trọng cuộc sống hàng ngày của cư dân III Nhà và các công trình không thuộc cấp IV, có chứa chất độc hoặc chất nổ vượt quá số lượng cho phép và có khả năng nguy hại đối với cộng đồng nếu bị thất thoát Nhà và các công trình khác được xếp vào loại thiết yếu Nhà và các công trình khác, khi hư hại có thể là mối đe dọa nghiêm trọng đối với cộng đồng Nhà và các công trình khác có chứa số lượng đáng kể chất độc mạnh vượt quá số lượng cho IV phép, nguy hiểm và là mối đe dọa đối với cộng đồng nếu bị thất thoát Nhà và các công trình khác, cần thiết để duy trì chức năng của các công trình khác thuộc cấp IV Căn cứ theo hướng dẫn phân cấp công trình trên, ASCE 7-2010 đưa ra hệ số tầm quan trọng (importance factor) tương ứng với các cấp như sau: Tạp chí KHCN Xây dựng - số 3/2014 3
2. KẾT CẤU – CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG Đối với tải trọng động đất: Bảng 2. (trích từ bảng 1.5-2, [2]) Hệ số tầm quan trọng đối với tải trọng động Cấp công trình đất Ie I 1.00 II 1.00 III 1.25 IV 1.50 Đối với phương pháp tĩnh ngang tương đương thì trong đó: giá trị Ie nhân trực tiếp vào lực cắt đáy V. Đối với Kd – hệ số hướng gió, lấy theo bảng 6-4 của phương pháp phổ phản ứng, theo điều 12.9.2 thì giá ASCE 7-2005; trị Ie được nhân vào phổ phản ứng, và dùng phổ phản ứng đó để tính toán các tham số thiết kế cần quan Kz – hệ số thay đổi áp lực gió theo chiều cao và tâm như độ lệch tầng, nội lực trong các cấu kiện, dạng địa hình, lấy theo bảng 6-3 của ASCE 7-2005; Như vậy, cách sử dụng hệ số tầm quan trọng đối Kzt – hệ số địa hình, lấy theo hình 6-4 của ASCE với tải trọng động đất theo ASCE 7-2010 là tương tự 7-2005; như TCVN 9386 : 2012. V – vận tốc gió cơ sở (gió giật 3 giây, đo tại độ Đối với tải trọng gió: cao 10m từ mặt đất, địa hình chuẩn là C, chu kỳ lặp 50 năm), tính bằng m/s; Trong ASCE 7-2005 [1], áp lực gió qz tại độ cao z được tính theo công thức (6-15) của tiêu chuẩn: I – hệ số tầm quan trọng của tải trọng gió, lấy theo 2 2 qz = 0.613KzKztKdV I (N/m ); bảng 6-1 của ASCE 7-2005. Bảng 3. (dịch từ bảng 6-1, ASCE 7-2005) – Hệ số tầm quan trọng đối với tải trọng gió theo ASCE 7-2005 Hệ số tầm quan trọng đối với tải trọng gió Cấp công trình Các vùng có xu hướng không có bão hoặc vùng có bão với vận tốc V = 80-100 mph, và Vùng có bão với V > 100 mph Alaska I 0.87 0.77 II 1.00 1.00 III 1.15 1.15 IV 1.15 1.15 Ngoài ra, trong các tổ hợp cơ bản để tính toán 3 giây, đo tại độ cao 10m từ mặt đất, địa hình chuẩn là theo trạng thái cực hạn mà tải trọng gió là chủ đạo, thì C) cho các cấp công trình khác nhau. Cụ thể là: tải trọng gió được nhân với hệ số tổ hợp bằng 1.6 Bản đồ A: Cho nhà và công trình cấp II. Xác suất (điều 2.3.2, ASCE 7-2005). vượt quá là 7% trong vòng 50 năm (Chu kỳ lặp trung bình 700 năm). Trong ASCE 7-2010 [2], áp lực gió qz tại độ cao z được tính theo công thức: Bản đồ B: Cho nhà và công trình cấp III và IV. Xác 2 2 suất vượt quá là 3% trong 50 năm (chu kỳ lặp trung qz = 0.613KzKztKdV (N/m ) bình 1700 năm). trong đó các hệ số K , K và K vẫn lấy như ASCE d z zt Bản đồ C: Cho nhà và công trình cấp I. Xác suất 7-2005. vượt quá là 15% trong 50 năm (chu kỳ lặp trung bình Hệ số tầm quan trọng không xuất hiện trong công 300 năm). thức trên. Thay vào đó, ASCE 7-2010 đưa ra 03 bản Như vậy, ASCE 7-2010 đã phân ra 03 loại bản đồ đồ vận tốc gió A, B, C (với vận tốc gió cơ sở là gió giật cho các cấp công trình khác nhau. Trong ASCE 7- 4 Tạp chí KHCN Xây dựng – số 3/2014
3. KẾT CẤU - CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG 2010, hệ số tổ hợp tải trọng gió trong các tổ hợp cơ - 1,0 - đối với nhà và công trình có tầm quan trọng bản mà tải trọng gió là chủ đạo lấy bằng 1, vì chu kỳ bình thường; lặp của tải trọng gió đã lấy cực đại quy định cho từng - 0,8 – đối với nhà và công trình có tầm quan cấp công trình chứ không lấy chu kỳ quy ước là 50 trọng thấp. năm đối với tải trọng gió như trong ASCE 7-2005. Như vậy, việc kể đến tầm quan trọng của công Ngoài ra, khi tính toán với các tải trọng lũ lụt, trình thông qua việc phân cấp công trình và sử dụng tuyết, bang, tiêu chuẩn Mỹ ASCE 7 cũng xét tới hệ số hệ số tầm quan trọng trong tính toán kết cấu là bắt tầm quan trọng. buộc đối với Liên bang Nga. 2.2. Hệ thống tiêu chuẩn Nga Thừa hành điều luật bắt buộc trên, tiêu chuẩn Theo điều 4, Đạo luật Liên bang số 384-FZ [11] ký GOST R 54257-2010 “Độ tin cậy của kết cấu xây ngày 30/12/2009 “Quy chuẩn kỹ thuật về an toàn của dựng và nền. Những nguyên tắc và yêu cầu cơ bản” nhà và công trình”, thì nhà và công trình được chia [9] đã đưa ra những quy định chi tiết hơn để phân cấp làm 3 cấp theo tầm quan trọng: nâng cao, trung bình công trình theo tầm quan trọng (mục 9). Theo đó, phụ và thấp. thuộc vào các hậu quả về xã hội, môi trường và kinh tế do công trình bị hư hại hay phá hủy, nhà và công Khoản 7, điều 26, Đạo luật Liên bang số 384-FZ, trình được phân thành các cấp 1a (tầm quan trọng quy định: đặc biệt), cấp 1b (tầm quan trọng cao), cấp 2 (tầm Các tính toán luận chứng cho sự an toàn của các quan trọng bình thường) và cấp 3 (tầm quan trọng giải pháp kết cấu của nhà hoặc công trình phải được thấp). Trong đó cấp 1a và 1b là phân cấp nhỏ hơn thực hiện có kể đến cấp theo tầm quan trọng của nhà của cấp 1 theo Đạo luật 384-FZ [11]. hoặc công trình đang thiết kế. Với mục đích trên, các Hướng dẫn cụ thể hơn về phân cấp công trình có giá trị tính toán của nội lực trong các cấu kiện kết cấu thể xem thêm trong GOST R 54257-2010 “Độ tin cậy và nền móng của nhà hoặc công trình phải được xác của kết cấu xây dựng và nền. Những nguyên tắc và định có kể đến hệ số tầm quan trọng không được yêu cầu cơ bản” [9]. thấp hơn các giá trị sau: Căn cứ theo cấp công trình, GOST R 54257-2010 - 1,1 – đối với nhà và công trình có tầm quan đưa ra các giá trị tối thiểu của hệ số tầm quan trọng trọng nâng cao; như bảng dưới. Bảng 4. (bảng 2 của [8]) – Các giá trị tối thiểu của hệ số tầm quan trọng Các giá trị tối thiểu của hệ số Cấp công trình tầm quan trọng 1a 1,2 1b 1,1 2 1,0 3 0,8 Cấp công trình theo tầm quan trọng và giá trị hệ Đối với các tổ hợp tải trọng đặc biệt (ví dụ, tổ hợp số tầm quan trọng cụ thể được xác định bởi chủ có chứa tải trọng động đất) thì quy tắc kể đến tầm nhiệm thiết kế và được chấp thuận bởi chủ đầu tư, quan trọng của công trình được quy định riêng trong nhưng không thấp hơn các giá trị nêu trong bảng 4. các tiêu chuẩn thiết kế hoặc trong nhiệm vụ thiết kế Đối với các bộ phận kết cấu khác nhau của công trình [9]. Có thể hiểu rằng, nếu tiêu chuẩn thiết kế chuyên cho phép sử dụng các hệ số tầm quan trọng khác ngành (ví dụ tiêu chuẩn thiết kế kháng chấn) đã có nhau. quy định riêng về tầm quan trọng thì tuân theo quy định đó và không sử dụng các hệ số tầm quan trọng Hệ số tầm quan trọng được nhân trực tiếp vào hệ nêu trên. quả các tác động xác định bởi tính toán cho các tổ hợp tải trọng cơ bản theo trạng thái giới hạn thứ nhất. Các phiên bản tiêu chuẩn thiết kế kháng chấn cũ Khi tính toán theo trạng thái giới hạn thứ hai, hệ số (SNiP II-7-81 và SNiP II-7-81*) không có hướng dẫn tầm quan trọng cho phép lấy bằng 1. phân loại công trình theo tầm quan trọng. Tạp chí KHCN Xây dựng - số 3/2014 5
4. KẾT CẤU – CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG Tiêu chuẩn mới SP 14.13330.2011 [10] đã bổ sung dành riêng cho thiết kế chống động đất. Dự thảo tiêu bảng hướng dẫn phân loại công trình theo tầm quan chuẩn thiết kế kháng chấn mới của Việt Nam đã được trọng và có hệ số tầm quan trọng tương ứng (bảng 3) biên soạn trên cơ sở tiêu chuẩn này của Nga [5]. Bảng 5. Trích từ [1] - Hệ số K 0 được xác định theo chức năng của công trình Chức năng của nhà hoặc công trình Giá trị K 0 1. Nhà tưởng niệm và các công trình khác; nhà hát quy mô lớn, cung thể thao và gian hòa nhạc trên 2000 chỗ, các tòa nhà chính phủ có tầm quan trọng nâng cao, trạm phát thanh có tổng công suất phát 2,0 trong một tòa nhà trên 500 W 2. Nhà và công trình: - Chức năng của nó phải được bảo đảm khi có động đất và khi khắc phục hậu quả của nó (nhà thông tin chính phủ, nhà phục vụ công tác cứu hộ khẩn cấp và cảnh sát; các hệ thống cấp năng lượng và nước; các công trình chữa cháy, cấp ga; các công trình chứa khối lượng lớn các chất độc và chất nổ có thể gây nguy hiểm đối với khu dân cư; các cơ quan y tế có thiết bị để sử dụng trong các tình huống tai nạn); 1,5 - Trong đó xuất hiện nguy hiểm cho người ở trong (bệnh viện, trường học, mẫu giáo, nhà ga, sân bay, bảo tàng, nhà hát, rạp xiếc, hòa nhạc và các gian thể thao, chợ có mái, các tổ hợp thương mại có mặt đồng thời hơn 300 người, nhà cao hơn 16 tầng); - Các nhà và công trình khác mà dừng sử dụng có thể dẫn tới thiệt hại nặng nề về kinh tế, xã hội và môi trường. 3. Nhà và công trình khác không nêu ở 1 và 2. 1,0 4. Các công trình tạm có thời gian sử dụng dưới 3 năm 0,75 2.3. Tiêu chuẩn châu Âu Phụ lục B của EN 1990 [3] có hướng dẫn cách phân loại công trình dựa trên hậu quả do hư hại công trình (bảng B1) như sau: Bảng 6. (trích từ [6]) Phân loại Mô tả Ví dụ về nhà và công trình dân dụng hậu quả Hậu quả nghiêm trọng đối với tổn thất sinh mạng Khán đài, công trình công cộng mà hậu quả CC3 hoặc hậu quả kinh tế, xã hội hoặc môi trường là rất của sự hư hỏng là nghiêm trọng (ví dụ hội lớn trường nhà hát) Hậu quả trung bình đối với tổn thất sinh mạng, Công trình công cộng, công sở và chung cư, CC2 hoặc hậu quả về kinh tế, xã hội hoặc môi trường là nơi hậu quả của các hư hỏng là trung bình (ví đáng kể dụ công sở) Hậu quả nhỏ đối với tổn thất sinh mạng, hoặc hậu Công trình nông nghiệp, nơi mọi người không CC1 quả về kinh tế, xã hội hoặc môi trường là nhỏ hoặc thường xuyên lui tới (ví dụ nhà kho, nhà kính) có thể bỏ qua được Tiếp theo, mục B.2 và B.3 của EN 1990 [3] có Ngoài ra, EN 1990 [3] có phân cấp theo tuổi thọ đề cập đến phân loại độ tin cậy của công trình thiết kế và phân loại theo khu vực sử dụng để xác định hoạt tải tác dụng. (Realibility class – RC). Theo đó công trình được Theo quan điểm riêng của tác giả, những hướng chia làm ba loại độ tin cậy RC1, RC2 và RC3. dẫn trong phụ lục B của EN 1990 [3] khá phức tạp và Tuy nhiên, mối liên hệ giữa các khái niệm RC1, khó áp dụng trong thiết kế thực hành, do thiếu các chỉ RC2, RC3 với CC1, CC2, CC3 chỉ được đề cập dẫn cụ thể như các hệ thống tiêu chuẩn khác. một cách chung chung là có thể phù hợp với Riêng Eurocode 8 [4] chia công trình thành 04 cấp nhau. từ I đến IV (bảng 7 dưới đây). Bảng 7. (lược dịch từ bảng 4.3, [4]) – Cấp công trình theo tầm quan trọng Nhà Cấp công trình Nhà có tầm quan trọng thấp đối với an toàn của cộng đồng I Nhà thông thường, không thuộc các cấp khác II Nhà mà kháng chấn là quan trọng từ góc độ các hậu quả do sụp đổ gây ra, như trường học, III phòng họp, trụ sở văn hóa Nhà mà tính toàn vẹn trong động đất có tầm quan trọng sống còn đối với việc bảo vệ dân cư, IV như bệnh viện, trạm cứu hỏa, nhà máy điện, 6 Tạp chí KHCN Xây dựng – số 3/2014
5. KẾT CẤU - CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG Hệ số tầm quan trọng cho các cấp lần lượt là 0.8, Riêng tiêu chuẩn thiết kế kháng chấn TCVN 1, 1.2, 1.4. Hệ số này được nhân trực tiếp vào giá trị 9386:2012 [8] có đề cập khá cụ thể đến phân cấp công gia tốc nền tham chiếu agr để chuyển thành giá trị gia trình và hệ số tầm quan trọng tương ứng như sau: tốc nền sử dụng trong thiết kế. Phân cấp công trình thành 05 cấp theo mức độ 2.4. Tiêu chuẩn Việt Nam quan trọng tương tự QCVN 03:2012; Trong hệ thống quy chuẩn (QC), tiêu chuẩn (TC) Cấp đặc biệt: yêu cầu tính với giá trị gia tốc lớn Việt Nam có QCVN 03/2012 “Nguyên tắc phân loại, nhất có thể mà không nêu giá trị hệ số tầm quan phân cấp công trình dân dụng, công nghiệp và hạ trọng γI cụ thể; tầng kỹ thuật đô thị” [6] nêu cách phân loại, phân cấp Cấp I: γI=1,25; công trình, nhằm mục đích làm cơ sở để xác định các giải pháp kinh tế-kỹ thuật khi lập và xét duyệt các dự Cấp II: γI =1; án đầu tư, thiết kế xây dựng công trình (điều 1.1, Cấp III: γI =0,75; QCVN 03/2012 [7]). Theo đó, các công trình được Cấp IV: Không cần tính động đất; chia làm 5 cấp: cấp đặc biệt, cấp I, II, III, IV. Trong đó cấp đặc biệt là cấp cao nhất, cấp IV là cấp thấp nhất. Cách sử dụng: tương tự Eurocode 8, nhân trực tiếp vào gia tốc nền tham chiếu a . Tuy nhiên, trong hệ thống QC, TC của Việt Nam, gr trừ tiêu chuẩn thiết kế kháng chấn TCVN 9386:2012, Hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam phục vụ tính toán không đề cập đến hệ số tầm quan trọng của nhà và kết cấu về cơ bản dựa trên hệ thống tiêu chuẩn Nga, công trình tương ứng với cách phân cấp công trình tuy nhiên hoàn toàn không có khái niệm hệ số tầm trong QCVN 03:2012/BXD. Nghĩa là trong các trường quan trọng, mặc dù đã có quy định cụ thể về phân hợp tính toán kết cấu với các tổ hợp tải trọng cơ bản, cấp công trình. Chỉ riêng tiêu chuẩn thiết kế kháng thì không có sự khác biệt giữa công trình cấp đặc biệt chấn TCVN 9386:2012 dựa trên Eurocode 8 là có hệ và công trình bình thường. số tầm quan trọng. 2.5. Tổng hợp so sánh giữa các hệ thống Bảng 8. Tổng hợp so sánh phương pháp kể đến hệ số tầm quan trọng trong tính toán kết cấu Mỹ (ASCE 7-2010) Nga Châu Âu Việt Nam Có. Chia làm 3 cấp CC1, Có. Chia làm 04 cấp: 1a, Có. Chia làm 5 cấp CC2, CC3 (hoặc RC1, Có. Chia làm 04 cấp từ I 1b, 2, 3. Cấp 1a là quan công trình: cấp đặc RC2, RC3). CC3 (hoặc Phân cấp đến IV. Cấp IV là quan trọng nhất. biệt, cấp I, II, III, IV. RC3) là quan trọng nhất. công trình trọng nhất. Có phân cấp riêng trong Trong đó cấp IV là cấp Có phân cấp riêng trong theo tầm Không có phân cấp riêng trường hợp tính toán thấp nhất. trường hợp tính toán quan trọng trong trường hợp tính kháng chấn: Chia làm 04 Phân cấp tương tự kháng chấn: Chia làm 04 toán kháng chấn. cấp từ 1 đến 4. Cấp 1 là trong tính toán kháng cấp từ I đến IV, với cấp quan trọng nhất. chấn. IV là cấp cao nhất. Sử dụng hệ số tầm quan trọng chung cho các tổ Hệ số tầm - Sử dụng hệ số tầm hợp tải trọng cơ bản. quan trọng quan trọng riêng cho một Các tổ hợp tải trọng đặc Chỉ có hệ số tầm quan Chỉ có hệ số tầm quan trong tính số loại tải trọng: gió, biệt có quy định riêng về trọng cho trường hợp trọng cho trường hợp toán kết động đất, lũ lụt, tuyết, hệ số tầm quan trọng tính toán kháng chấn. tính toán kháng chấn. cấu băng trong các TC chuyên ngành hoặc nhiệm vụ thiết kế. Nhân hệ số tầm quan sử dụng 3 bản đồ phân trọng vào hệ quả của tất vùng gió: cả các tổ hợp tải trọng cơ A (chu kỳ lặp 700 năm) bản. Không có quy định cụ dành cho công trình cấp Đối với tải Hệ số tầm quan trọng thể. Chu kỳ lặp của tải Không có quy định cụ II; trọng gió: không nhỏ hơn: trọng gió tính toán vào thể B (chu kỳ lặp 1700 năm) 1,2 đối với cấp 1a; khoảng >1800 năm. - cấp III, IV; 1,1 đối với cấp 1b; C (chu kỳ lặp 300 năm) - 1,0 đối với cấp 2; cho công trình cấp I. 0,8 đối với cấp 3. Tạp chí KHCN Xây dựng - số 3/2014 7
6. KẾT CẤU – CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG Mỹ (ASCE 7-2010) Nga Châu Âu Việt Nam Cấp đặc biệt: tính với giá trị gia tốc lớn nhất cấp I - Ie = 1,0; cấp 1 - hệ số K =2; có thể. 0 cấp I - γI = 0,8; cấp II - Ie = 1,0; cấp 2 - K =1,5; Cấp I: γI=1,25 Đối với tải 0 cấp II - γI = 1; cấp III - Ie = 1,25; cấp 3 - K =1; Cấp II: γI =1 trọng động 0 cấp III - γI = 1,2; cấp IV - Ie = 1,5. cấp 4 - K =0,75. Cấp III: γI =0,75 đất 0 cấp IV - γI = 1,4. Nhân vào lực cắt đáy Nhân vào giá trị tải trọng Cấp IV: Không cần tính Nhân vào gia tốc tham hoặc phổ phản ứng. động đất. động đất. chiếu a . gR Nhân vào gia tốc tham chiếu agR. QCVN 03:2012/BXD, Tài liệu Luật LB 384-FZ, GOST R BS EN 1990:2002, BS TCVN 9386:2012, tham ASCE 7-2010 54257-2010, SP EN 1998-1:2004 TCVN 2737:1995, chiếu 14.13330.2011 QCVN 02:2009/BXD 3. Nhận xét và kiến nghị công tác thiết kế an toàn và kinh tế, phù hợp với điều kiện Việt Nam. Thông qua nghiên cứu, phân tích một số hệ thống tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến ở Việt Nam, có thể TÀI LIỆU THAM KHẢO thấy rằng, việc phân cấp công trình theo tầm quan 1. ASCE 7-2005 Minimum design loads for buildings and trọng và kể đến nó trong tính toán kết cấu là cần thiết. other structures. Phương pháp kể đến tầm quan trọng trong thiết 2. ASCE 7-2010 Minimum design loads for buildings and kế thực hành kết cấu là sử dụng hệ số tầm quan other structures. trọng. Điểm qua các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu được đề cập đến trong bài này, có hai quan điểm về cách 3. BS EN 1990:2002 Basis of structural design. sử dụng hệ số tầm quan trọng. Quan điểm thứ nhất là 4. BS EN 1998-1:2004 Design of structures for earthquake áp dụng hệ số tầm quan trọng riêng biệt cho một số resistance. Part 1 – General rules, seismic actions and tải trọng nhất định (ví dụ, tải trọng gió, động đất, tuyết, rules for buildings. băng, lũ lụt, như tiêu chuẩn Mỹ ASCE 7-2010). Các tải trọng còn lại (tĩnh tải, hoạt tải) được sử dụng trong 5. Dự thảo TCVN “Thiết kế công trình trong vùng động thiết kế không phụ thuộc vào cấp công trình. Quan đất”, 2014. điểm thứ hai là sử dụng một hệ số tầm quan trọng 6. NGUYỄN XUÂN CHÍNH. Dự thảo bản dịch EN cho tất cả các tải trọng cơ bản (tải trọng thường 1990:2002. xuyên, tải trọng tạm thời), và có thể có hệ số tầm 7. QCVN 03/2012 “Nguyên tắc phân loại, phân cấp công quan trọng riêng cho các tải trọng đặc biệt (chẳng hạn trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật đô thị”. tải trọng động đất), như đề cập đến trong tiêu chuẩn Nga. 8. TCVN 9386:2012. Thiết kế công trình chịu động đất. Đối với các tải trọng cơ bản, hệ thống tiêu chuẩn 9. ГОСТ Р 54257-2010 НАДЕЖНОСТЬ Việt Nam không đề cập đến hệ số tầm quan trọng, СТРОИТЕЛЬНЫХ КОНСТРУКЦИЙ И ОСНОВАНИЙ. mặc dù các tiêu chuẩn thiết kế chủ yếu của Việt Nam Основные положения и требования đều được biên soạn dựa trên hệ thống tiêu chuẩn 10. СП 14.13330.2011 Строительство в сейсмических Nga. районах. Актуализированная редакция СНиП II-7- Thực tế như vậy đòi hỏi cần thiết bổ sung vào hệ 81*. thống tiêu chuẩn Việt Nam cách thức kể đến tầm 11. Федеральный закон Российской Федерации N 384- quan trọng của công trình trong tính toán thiết kế kết ФЗ от 30 декабря 2009 г. "Технический регламент о cấu nói chung. Ngoài ra, cần có nghiên cứu tìm hiểu безопасности зданий и сооружений". xem cách xác định hệ số tầm quan trọng ở các nước như thế nào và cách áp dụng các hệ số này sao cho Ngày nhận bài sửa: 1/7/2014. 8 Tạp chí KHCN Xây dựng – số 3/2014