›
›

Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý ở công ty xây lắp – vật liệu xây dựng

pdf 74 trang hapham 650
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý ở công ty xây lắp – vật liệu xây dựng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfluan_van_mot_so_giai_phap_nham_nang_cao_hieu_luc_quan_ly_o_c.pdf

Nội dung text: Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý ở công ty xây lắp – vật liệu xây dựng

  1. Luận văn tốt nghiệp ĐỀ TÀI Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý ở công ty xây lắp vật liệu xây dựng
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Lêi më ®Çu Tr¶i qua lÞch sö cña kinh tÕ thÕ giíi, chóng ta thÊy r»ng víi bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo, ph¸t triÓn hay suy tho¸i ®Òu do tæ chøc qu¶n lý quyÕt ®Þnh. Ngay sau c¸ch m¹ng th¸ng m­êi Nga n¨m 1917, LªNin ®· kh¼ng ®Þnh: “ Tæ chøc qu¶n lý lµ nhiÖm vô chñ yÕu vµ trung t©m cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng, trong ®ã nhiÖm vô nhµ n­íc trªn hÕt vµ tr­íc hÕt ®­îc quy l¹i thµnh nhiÖm vô thuÇn tuy kinh tÕ ”1. Sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ n­íc ta trong nhiÒu n¨m qua còng ®· chøng tá tÇm quan träng cña tæ chøc qu¶n lý. Lµ mét doanh nghiÖp- phÇn tö cã vai trß quyÕt ®Þnh m¹nh mÏ tíi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nhÊt ®Þnh chÞu sù chi ph«Ý cña quy luËt ®ã. Trong m«i tr­êng héi nhËp cña nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay vai trß cña qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp cÇn ®­îc coi träng vµ thøc hiÖn hiÖu qu¶ h¬n hÕt. Mäi quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®Òu ®­îc x¸c ®Þnh bëi tiªu chuÈn cuèi cïng lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña tõng c¸ nh©n. ChÝnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp cã nhËn thøc ®óng ®¾n vµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý cña m×nh lµ mét nhiÖm vô ®Æc biÖt quan träng. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn vµ sù t×m hiÓu s©u s¾c vÒ c«ng t¸c qu¶n lý t¹i c«ng ty x©y l¾p – vËt liÖu x©y dùng trong thêi gian thùc tËp võa qua, em ®· chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý ë c«ng ty x©y l¾p – vËt liÖu x©y dùng “ . VÊn ®Ò qu¶n lý cã thÓ ®­îc nh×n nhËn d­íi nhiÒu gi¸c ®é kh¸c nhau, tuy nhiªn trong ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò thùc tËp nµy em xin ®Ò cËp tíi hiÖu lùc trong qóa tr×nh qu¶n lý víi bèn chøc n¨ng c¬ b¶n: LËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm tra. Em hy väng víi néi dung trong chuyªn ®Ò nµy sÏ gãp phÇn nhá vµo sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. 1 Lª Nin toµn tËp- TËp 36 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Néi dung chuyªn ®Ò ®­îc thùc hiªn qua ba phÇn: Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ qu¶n lý vµ hiÖu lùc qu¶n lý. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vµ hiÖu lùc qu¶n lý cña c«ng ty x©y l¾p vËt liÖu x©y dùng. Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý ®èi víi c«ng ty x©y l¾p vËt liÖu x©y dùng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o Khoa Khoa häc qu¶n lý- §¹i häc KTQD ®· trang bÞ vèn kiÕn thøc cho em trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng. §Æc biÖt lµ sù tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì cña c« gi¸o §ç ThÞ H¶i Hµ ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò nµy. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé thuéc C«ng ty X©y l¾p – VËt liÖu x©y dùng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong thêi gian thùc tËp taÞ c«ng ty. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Ch­¬ng I Tæng quan vÒ qu¶n lý vµ hiÖu Lùc qu¶n lý. I. nh÷ng kh¸i niÖm.: 1. §Þnh nghÜa qu¶n lý. 1.1. Kh¸i niÖm qu¶n lý: Trªn thùc tÕ tån t¹i nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸i niÖm “ qu¶n lý”. Th«ng th­êng, qu¶n lý ®ång nhÊt víi c¸c ho¹t ®éng tæ chøc chØ huy, ®iÒu khiÓn, ®éng viªn, kiÓm tra, ®iÒu chØnh theo lý thuyÕt hÖ thèng: “qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cã h­íng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn mét hÖ thèng nµo ®ã nh»m biÕn ®æi nã tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c theo nguyªn lý ph¸ vì hÖ thèng cò ®Ó t¹o lËp hÖ thèng míi vµ ®iÒu khiÓn hÖ thèng”1. Trªn c¬ së ®ã, chóng ta cã thÓ hiÓu qu¶n lý kinh tÕ lµ sù t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi t­îng qu¶n lý trong qóa tr×nh tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nh»m ®¹t tíi môc tiªu kinh tÕ – x· héi ®· ®Æt ra. Nh­ vËy néi hµm kh¸i niÖm qu¶n lý kinh tÕ ®­îc hiÓu nh­ sau: - Qu¶n lý kinh tÕ lµ sù t¸c ®éng gi÷a chñ thÓ qu¶n lý vµ ®èi t­îng qu¶n lý. Trong ®ã chñ thÓ qu¶n lý lµ nh÷ng tæ chøc vµ c¸ nh©n, nh÷ng nhµ qu¶n lý cÊp trªn. cßn ®èi t­îng qu¶n lý hay cßn gäi lµ kh¸ch thÓ qu¶n lý lµ nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n, nhµ qu¶n lý cÊp d­íi, còng nh­ c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n ng­êi lao ®éng. Sù t¸c ®éng trong mèi quan hÖ qu¶n lý mang tÝnh hai chiÒu vµ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tæ chøc, l·nh ®¹o, lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra ®iÒu chØnh - Chñ thÓ qu¶n lý vµ ®èi t­îng qu¶n lý cÊu thµnh hÖ thèng qu¶n lý. Mét nÒn kinh tÕ hay mét doanh nghiÖp ®Òu xem nh­ mét hÖ thèng víi hai ph©n hÖ chñ yÕu: chñ thÓ qu¶n lý vµ ®èi t­îng qu¶n lý. Trong nhiÒu tr­êng hîp mçi ph©n hÖ cã thÓ ®­îc coi nh­ mét hÖ thèng phøc t¹p. - Qu¶n lý kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh lùa chän vµ thiÕt kÕ hÖ thèng chøc n¨ng, nguyªn t¾c, ph­¬ng ph¸p, c¬ chÕ, c«ng cô, c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý 1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn kinh tÕ, ®ång thêi x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ b¶o ®¶m nguån lùc th«ng tin, vËt chÊt cho c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc thùc thi. - Môc tiªu cña qu¶n lý kinh tÕ lµ huy ®éng tèi ®a c¸c nguån lùc, mµ tr­íc hÕt lµ nguån lùc lao ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ phôc vô lîi Ých con ng­êi. 1.2. Néi dung cña qu¶n lý kinh tÕ. §Ó qu¶n lý, chñ thÓ qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn nhiÒu lo¹i c«ng viÖc kh¸c nhau. Nh÷ng lo¹i c«ng viÖc qu¶n lý nay mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi, ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ ho¹t ®éng qu¶n lý. §ã cã thÓ coi lµ nh÷ng nhiÖm vô mµ qu¶n lý cÇn lµm vµ còng lµ néi dung cña chøc n¨ng qu¶n lý. Ph©n tÝch chøc n¨ng qu¶n lý nh»m tr¶ lêi c©u hái: c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc g× trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, còng lµ ®Ó hiÓu râ néi dung cña chøc n¨ng qu¶n lý. HiÖn nay, c¸c chøc n¨ng qu¶n lý th­êng ®­îc sem sÐt theo hai c¸ch tiÕp cËn. NÕu xÐt theo qu¸ tr×nh qu¶n lý th× néi dung qu¶n lý cã thÓ hiÓu lµ: lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm tra. NÕu theo lÜnh vùc ho¹t ®éng cña tæ chøc th× nh÷ng lÜnh vùc cña qu¶n lý g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng sau ®©y: - Qu¶n lý lÜnh vùc Marketing. - Qu¶n lý lÜnh vùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn. - Qu¶n lý s¶n xuÊt. - Qu¶n lý tµi chÝnh. - Qu¶n lý nguån nh©n lùc - Qu¶n lý chÊt l­îng. - Qu¶n lý c¸c dÞch vô hç trî cho tæ chøc: th«ng tin, ph¸p lý, ®èi ngo¹i §ã chØ lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n theo ho¹t ®éng cña tæ chøc. Tuú vµo lÜnh vùc, quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®«ng, trong c¸c tæ chøc cã thÓ cßn tån t¹i nh÷ng chøc n¨ng kh¸c n÷a. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Nh­ ®· kh¼ng ®Þnh tõ ®Çu, trong chuyªn ®Ò nµy chóng ta chØ t×m hiÓu néi dung cña qu¶n lý theo qu¸ tr×nh qu¶n lý víi nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n, chung nhÊt ®èi víi mäi nhµ qu¶n lý, kh«ng ph©n biÖt cÊp bËc, ngµnh nghÒ, quy m« lín nhá cña tæ chøc vµ m«i tr­êng x· héi. DÜ nhiªn sù phæ biÕn ®ã kh«ng cã nghÜa lµ ®ång nhÊt mµ chÝnh sù vËn dông vµ sö dông ph­¬ng thøc t¸c ®éng kh¸c nhau ®· lµm nªn tÝnh ®a d¹ng, mu«n h×nh v¹n tr¹ng cho qu¶n lý vµ t¹o nªn sù kh¸c biÖt ë mçi tæ chøc. 1.2.1. LËp kÕ ho¹ch: §©y lµ néi dung quan träng nhÊt, lµ chøc n¨ng ®Çu tiªn cña qu¶n lý. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c lý thuyÕt khoa häc qu¶n lý kh¼ng ®Þnh nh­ v©y. trªn gãc ®é gia quyÕt ®Þnh, lËp kÕ ho¹ch lµ mét lo¹i gia quyÕt ®Þnh ®Æc thï ®Ó x¸c ®Þnh mét t­¬ng lai cô thÓ mµ c¸c nhµ qu¶n lý mong muèn cho tæ chøc cña hä. Chóng ta cã thÓ h×nh dung lËp kÕ ho¹ch lµ dßng s«ng c¶ cßn c¸c néi dung kh¸c cña qu¶n lý nh­ nh÷ng nh¸nh phô tõ dßng s«ng c¶ ®ã ch¶y ra. V× lÏ ®ã lËp kÕ ho¹ch lµ chøc n¨ng khëi ®Çu vµ quan träng nhÊt ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý. LËp kÕ ho¹ch lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, cã b¾t ®Çu vµ kÕt thóc râ rµng. LËp kÕ ho¹ch lµ mét qu¸ tr×nh tiÕp diÔn ph¶n ¸nh vµ thÝch øng ®­îc víi nh÷ng biÕn ®éng diÔn ra trong m«i tr­êng cña mçi tæ chøc. Trªn ý nghÜa nµy, lËp kÕ ho¹ch ®­îc coi lµ qu¸ tr×nh thÝch øng víi sù kh«ng ch¾c ch¾n b»ng viÖc x¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng ¸n hµnh ®éng ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu cô thÓ cña tæ chøc, nh÷ng yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n cã ngu«ng gèc rÊt ®a d¹ng. Lo¹i yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n thø nhÊt gäi lµ kh«ng ch¾c ch¾n vÒ tr¹ng th¸i. Chóng liªn quan ®Õn mét m«i tr­êng kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc. Lo¹i thø hai lµ kh«ng ch¾c ch¾n vÒ sù ¶nh h­ëng, tøc lµ sù ¶nh h­ëng cña nh÷ng biÕn ®æi cña m«i tr­êng lµ kh«ng thÓ l­êng tr­íc vµ l­îng ho¸ chÝnh x¸c. Mét lo¹i yÕu tè kh¸c kh«ng ch¾c ch¾n n÷a lµ kh«ng ch¾c ch¾n vÒ hiÖu qu¶. Tøc lµ tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò gÆp ph¶i tæ chøc cã thÓ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p, ph¶n øng nh­ng kh«ng thÓ lùa chän hËu qu¶ sÏ ®i ®Õn ®©u. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Tãm l¹i, lËp kÕ ho¹ch lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu vµ lùa chän c¸c ph­¬ng thøc vµ gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®ã. NÕu kh«ng cã c¸c kÕ ho¹ch, nhµ qu¶n lý cã thÓ kh«ng biÕt tæ chøc va khai th¸c con ng­êi vµ c¸c nguån lùc kh¸c cña tæ chøc mét hiÖu qu¶, thËm trÝ kh«ng cã ®­îc mét ý t­ëng râ rµng vÒ c¸i hä cÇn vµ tæ chøc khai th¸c nã. Kh«ng cã kÕ ho¹ch, nhµ qu¶n lý vµ nh©n viªn cña hä lµm viÖc kh«ng cã sù ®Þnh h­íng, mÊt dÇn c¬ héi ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh, kh«ng biÕt khi nµo vµ ë ®©u hä ph¶i lµm g×. lóc ®ã viÖc kiÓm tra trong tæ chøc rÊt phøc t¹p v× kh«ng cã hÖ tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh. Ngoµi ra trong thùc tÕ, nh÷ng kÕ ho¹ch tåi, hoÆc x©y dùng tèt mµ kh«ng ®­îc thùc hiÖn ®Õn n¬i ®Õn chèn sÏ ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t­¬ng lai cña toµn bé tæ chøc. §Ó hiÓu râ thªm qu¸ tr×nh cña mét kÕ ho¹ch vµ c¸c lo¹i kÕ ho¹ch th­êng dïng trong tæ chøc, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp. Chóng ta sÏ xem xÐt c¸c néi dung sau: a)Qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch Mét quy tr×nh chung cho mét kÕ ho¹ch lµ thùc sù cÇn thiÕt. Nã lµ sù tæng qu¸t ho¸ tõ nhiÒu lo¹i kÕ ho¹ch kh¸c nhau trong c¸c tæ chøc qu¶n lý. C¸c lý thuyÕt khoa häc qu¶n lý ®· thèng nhÊt mét quy tr×nh nh­ sau: Kh¼ng ®Þnh sø mÖnh X¸c ®Þnh X©y dùng X©y dùng môc tiªu ph­¬ng ¸n ph­¬ng thøc lùa chän ph­¬ng ¸n Nghiªn cøu vµ dù b¸o Lùa chän ThÓ chÕ ho¸ ph­¬ng ¸n kÕ ho¹ch hîp lý a1) Kh¼ng ®Þnh sø mÖnh: Nh­ vËy c«ng viÖc ®Çu tiªn cña lËp kÕ hoach. Lµ kh¼ng ®Þnh sø mªnh. §©y lµ viÖc lµm cÇn thiÕt víi c¸c nhµ qu¶n lý ë ®ã hä ph¶i ®­a ra quan ®iÓm vµ hÖ t­ t­ëng xuyªn xuèt trong mäi ho¹t ®éng cña tæ chøc. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Nh÷ng môc tiªu ®Þnh tÝnh vµ dµi h¹n mµ tæ chøc h­íng tíi. ViÖc lµm nay nh»m môc ®Ých h­íng c¸c bé phËn, ph©n hÖ trong tæ chøc ho¹t ®éng v× môc tiªu chung nhÊt qu¸n víi môc tiªu tèi cao cña tæ chøc. Qua ®ã khiÕn tõng c¸ nh©n vµ nhãm lµm viÖc g¾n m×nh víi ý niÖm cña tæ chøc vµ ®Ó hä hiÓu r»ng viÖc lµm cña hä, kÕ ho¹ch mµ hä tham gia lµ h­íng tíi c¸i g× vµ hä ®ang ®­îc g× vµ cã tr¸ch nhiÖm nh­ thÕ nµo víi môc tiªu Êy. Tõ ®ã t¹o tÝnh thèng nhÊt xuyªn suèt qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch. a2) Nghiªn cøu vµ dù b¸o. §©y lµ c«ng viÖc ®­îc tiÕn hµnh bëi c¸c chuyªn gia hoÆc c¸c nhµ qu¶n lý trùc tiÕp lµm. hä cÇn thu thËp th«ng tin bªn trong vµ bªn ngoµi tæ chøc ®Ó xem tæ chøc ®ang ®èi mÆt víi c¸i g× cÇn ph¶i lµm g× vµ cã thÓ lµm g×? ®©y lµ c«ng viÖc khã kh¨n vµ phøc t¹p bëi v× nã lµ b­íc ®Öm ®Ó mét kÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng víi nh÷ng con sè cô thÓ vµ nÕu nghiªn cøu vµ dù b¸o thiÕu chÝnh x¸c cã nghÜa lµ kÕ ho¹ch còng ®æ vì chóng ta cø h×nh dung viÖc dù b¸o thêi tiÕt ®­a ra th«ng tin sai lÖch r»ng: biÓn lÆng gÝo nhÑ trong khi c¸c con tÇu lÇn l­ît ra kh¬i vµ høng chÞu b·o t¸p. TÊt nhiªn lËp kÕ ho¹ch ngoµi tÝnh kh¸ch quan vèn cã nã cßn mang tÝnh chñ quan, cã thÓ dõng hoÆc chuyÓn h­íng, c©n ®èi l¹i nh­ng hËu qu¶ còng ch¼ng tèt ®Ñp g×. viÖc nghiªn cøu vµ dù b¸o ph¶i t¹o ®­îc c¬ së th«ng tin cho x¸c ®Þnh môc tiªu vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Trong nhiÖm vô nµy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nghiªn cøu dù b¸o c¸i g×? C¸c th«ng tin cã ®­îc lµ c¸c th«ng tin vÒ nguy c¬ vµ c¬ héi tæ chøc, tõ ®ã cã thÓ rót ra c¸c gi¶i ph¸p gi¶m bít sù ®e do¹ ®ång thêi ph¸t huy tËn dông c¸c c¬ héi vµ ®iÓm m¹nh bªn trong. Mét nguyªn t¾c chung ®­îc ®­a ra lµ tËn dông c¬ héi vµ h¹n chÕ rñi ro. a3) X¸c ®Þnh môc tiªu: Sau khi ®· cã nh÷ng th«ng tin tõ nghiªn cøu vµ dù b¸o, viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu ®­îc tiÕn hµnh. Tøc lµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cuèi cïng mµ tæ chøc mong muèn ®¹t tíi. Nã ®­îc t¹o ra trªn c¬ së nh÷ng c¸i cÇn ph¶i cã vµ c¸i cã thÓ cã cña tæ chøc. Mét môc tiªu ®­îc coi lµ ®óng ®¾n khi nã ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn + Ph¶i cô thÓ: - Nãi vÒ vÊn ®Ò g×. - Giíi h¹n thêi gian. - KÕt qu¶ l­îng ho¸ ®­îc. + Ph¶i linh ho¹t: §¸p øng ®­îc sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng. + Cã tÝnh ®Þnh l­îng: ThÓ hiÖn b»ng c¸c con sè ®· tÝnh to¸n vµ c©n ®èi kü l­ìng. + TÝnh kh¶ thi: Nh÷ng môc tiªu ®­a ra tæ chøc cã thÓ ®¶m b¶o tÝnh thùc hiÖn ®­îc. + TÝnh nhÊt qu¸n: Gi÷a c¸c bé phËn, c¸c cÊp th× môc tiªu khã nhÊt qu¸n, ®ã lµ thùc tÕ kh«ng tr¸nh khái nh­ng ®iÒu quan träng lµ gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu, do ®ã c¸c môc tiªu ®Ò ra chÊp nhËn ®­îc vµ ®­îc coi lµ hîp lý. Khi x¸c nhËn môc tiªu cÇn ph¶i xem xÐt mèi t­¬ng quan gi÷a c¸c yÕu tè sau: - Chñ së h÷u: Hä quan t©m tíi gi¸ trÞ gia t¨ng vµ lîi nhuËn - C«ng nh©n viªn: Hä quan t©m tíi t¨ng thu nhËp, ®­îc ®¶m b¶o viÖc lµm vµ ch¨m sãc phóc lîi. - Kh¸ch hµng: §ßi hái c¸c tiªu chuÈn cho s¶n phÈm dÞch vô nh­ chÊt l­îng, gi¸ c¶, dÞch vô ®i kÌm. Mét xu h­íng lµ nhu cÇu, ®ßi hái cña kh¸ch hµng cµng cao theo sù ph¸t triÓn cña tri thøc,khoa häc, hiÓu biÕt cuéc sèng cña hä vµ c«ng nghÖ cÇn ph¶i ra ®êi ®Ó phôc vô ®iÒu ®ã. - X· héi: Nh×n chung lµ cÇn ®Õn yÕu tè m«i tr­êng sinh th¸i, gi¸ trÞ x· héi ph¶i ®­îc ®¶m b¶o. V× thÕ viÖc ®Ò ra môc tiªu lµ mét phÇn cña quy tr×nh x¸c ®Þnh, thiÕt lËp t­¬ng quan lùc l­îng gi÷a tæ chøc víi c¸c yÕu tè bªn ngoµi. B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh môc tiªu lµ ph©n tÝch lùa chän môc tiªu riªng ­u tiªn cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. a4) X©y dùng ph­¬ng ¸n 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Trªn c¬ së nh÷ng môc tiªu ®· x¸c ®Þnh, c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt ®­îc x©y dùng. T×m ra c¸c ph­¬ng thøc thùc hiÖn môc tiªu, c¸c gi¶i ph¸p vµ c«ng cô cho thùc hiÖn môc tiªu. C¸c gi¶i phÊp ®­a ra trªn nh÷ng m« h×nh lý thuyÕt, nh÷ng tri thøc kinh nghiÖm tõ nh÷ng kÕ ho¹ch t­¬ng tù mµ c¸c tæ chøc ®· lµm hoÆc m×nh ®· lµm, ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia c¸c nhµ khoa häc ®Ó cã thÓ x©y dùn s¸ng t¹o ra c¸c ph­¬ng ¸n cã kÕ ho¹ch. Thùc tÕ ®øng tr­íc mét vÊn ®Ò cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt kh¸c nhau. Nhµ qu¶n lý cÇn ph¶i biÕt lùa chän lÊy nh÷ng ph­¬ng ¸n ®­îc cho lµ kh¶ quan ®Ó so s¸nh ®¸nh gi¸. Th«ng th­êng nªn cã ba ph­¬ng ¸n ®Ó lùa chän, nhiÒu hay Ýt ®Òu kh«ng tèt. NhiÒu ph­¬ng ¸n sÏ dÉn tíi khã ra quyÕt ®Þnh, chång chÐo vµ « hîp khã ®­a ra ph­¬ng ¸n ­u viÖt. Trong khi Ýt ph­¬ng ¸n sÏ dÉn tíi thiÕu th«ng tin. Trong c«ng viÖc nµy ®ßi hái ng­êi lËp cã ®ñ n¨ng lùc kinh nghiÖp vµ c¶ b¶n lÜnh ®Ó cã thÓ m¹o hiÓm ®­a ra ph­¬ng ¸n ®­îc coi lµ míi. C¸c ph­¬ng ¸n ®­a ra ph¶i trªn c¬ së ®Çy ®ñ th«ng tin vµ kÞp thêi chÝnh x¸c. a5) Ph©n tÝch lùa chän ph­¬ng ¸n §Ó cã thÓ ph©n tÝch vµ ®i ®Õn lùa chän ph­¬ng ¸n tèt nhÊt ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i x©y dùng ®­äc hÖ thèng chØ tiªu lµm c¨n cø lùa chän. Nh÷ng chØ tiªu nµy lµ c¸c sè liÖu tÝnh to¸n khoa häc cïng víi kinh nghiÖm vµ ®· ®­îc thö nghiÖm. Nh÷ng chØ tiªu ®ã cã thÓ lµ c¸c yÕu tè m«i tr­êng kinh doanh hoÆc nh÷ng yÕu tè cña m«i tr­êng tæ chøc, môc ®Ých, môc tiªu cña tæ chøc. Dùa trªn tiªu chuÈn thèng nhÊt nµy c¸c ph­¬ng ¸n ®­a ra ra ®­íco s¸nh ®¸nh gi¸ trªn ph­¬ng diÖn tÝnh kh¶ thi, tÝnh hiÖu qu¶, søc c¹nh tranh, chi phÝ, doanh thu, lîi nhuËn, thÞ phÇn, quy m« nguån lùc Ph­¬ng ¸n tèi ­u ®­îc lùa chän kh«ng ph¶i h¼n lµ ph­¬ng ¸n tho¶ m·n tÊt c¶ c¸c yÕu tè nãi trªn mµ th­êng ®ã lµ ph­¬ng ¸n tho¶ m·n nhiÒu nhÊt nh÷ng yÕu tè ®ã. a6) ThÓ chÕ ho¸ kÕ ho¹ch. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Tõ ph­¬ng ¸n tèi ­u ®­îc lùa chän c¸c nhµ qu¶n lý sÏ ®­a vµo thùc tÕ th«ng qua thÓ chÕ ho¸. Thùc chÊt lµ lµm ph¸p lý ho¸ b»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thùc hiÖn. Qóa tr×nh kÕ ho¹ch ®i vµo thùc tÕ kh«ng tr¸nh khái sù ph¶n øng bÊt lîi vµ ®Ó ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn ®­îc th«ng suÊt th× ph¶i ®¶m b¶o b»ng c«ng cô ph¸p lý. Th­êng th× chñ thÓ lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u vµ chñ thÓ quyÕt ®Þnh thÓ chÕ ho¸ kÕ ho¹ch lµ ®ång nhÊt. Nh­ng trong tr­êng hîp cã sù kh¸c nhau th× ®«i khi ph­¬ng ¸n ®­îc thÓ chÕ ho¸ vµ ph­¬ng ¸n lùa chän ®­a ra lµ kh¸c nhau. §iÒu nµy phô thuéc vµo yÕu tè chñ quan cña ng­êi qu¶n lý. b) C¸c lo¹i h×nh kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc qu¶n lý cña m×nh, doanh nghiÖp cÇn rÊt nhiÒu kÕ ho¹ch d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. Theo h×nh thøc thÓ hiÖn th× mét doanh nghiÖp th­êng cã nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp sau: b1) KÕ ho¹ch chiÕn l­îc. §©y lµ lo¹i kÕ ho¹ch dµi h¹n cña tæ chøc nã mang nh÷ng néi dung sau: + Quan ®iÓm ®­êng lèi, chøc n¨ng nghiÖp vô cña tæ chøc + Môc tiªu, môc ®Ých cña tæ chøc + C¸c gi¶i ph¸p, c«ng cô ®Ó thùc hiÖn môc tiªu. Víi nh÷ng kÕ ho¹ch nµy th­êng ®­îc quyÕt ®Þnh bëi nhµ qu¶n lý, l·mh ®¹o cÊp cao. b2) ChÝnh s¸ch. ChÝnh s¸ch lµ nh÷ng h­íng dÉn quy ®Þnh vÒ t­ duy vµ hµnh ®éng khi ra quyÕt ®Þnh trong nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n. Mét chÝnh s¸ch ®­a ra lµ ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò cô thÓ, nã thÓ hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p c«ng cô nhÊt ®Þnh vµ lµ lo¹i kÕ ho¹ch sö dông th­êng xuyªn. Mét chÝnh s¸ch th­êng mang nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn + ThÓ hiÖn hÖ thèng gi¸ trÞ còng nh­ quan ®iÓm cña tæ chøc. ChÝnh s¸ch l­¬ng cao, chÝnh s¸ch tuyÓn dông lµ mét trong nhiÒu chÝnh s¸ch ®Æc tr­ng cña mét doanh nghiÖp. + C¸c chÝnh s¸ch bao giê còng cã sù tù do vµ s¸ng t¹o, ph¹m vi cña tù do vµ s¸ng t¹o cßn tuú thuéc vµo cÊp ®é, chøc vô cña qu¶n lý, n¨ng lùc cña nhµ qu¶n lý vµ c¶m nhËn thøc cña ®èi t­îng qu¶n lý. + Mét chÝnh s¸ch ®­a ra lµ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ®Ó mang tÝnh chÊt th­êng xuyªn, lÆp ®i lÆp l¹i. Nh»m ®¶m b¶o sù thèng nhÊt thùc hiÖn, tiÕt kiÖm thêi gian c«ng søc ®Ó tËp chung vµo nguån lùc, t×m gi¶i ph¸p thùc hiÖn cho c¸c vÊn dÒ th­êng xuyªn xuÊt hiÖn, tËp trung søc lùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lÇn ®Çu xuÊt hiÖn hoÆc phøc t¹p khã kh¨n h¬n. Trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã ta thÊy r»ng mét chÝnh s¸ch tèt nhÊt, hiÖu qu¶ sÏ gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò cho doanh nghiÖp vµ cÇn ph¶i tËp trung x©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch ®Æc tr­ng cho tæ chøc cña m×nh. b3) Thñ tôc. Lµ lo¹i chÝnh s¸ch x©y dùng mét lÇn vµ sö dông nhiÒu lÇn. Thñ tôc ®Ò ra mét c¸ch chÝnh x¸c vµ chi tiÕt mét chuçi c¸c hµnh ®éng cÇn lµm theo tr×nh tù cô thÓ thêi gian hoÆc cÊp bËc qu¶n lý ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cô thÓ. ChÝnh v× cã tÝnh quy t¾c nªn thñ tôc kh«ng cã ph¹m vi s¸ng t¹o cho nhµ qu¶n lý. b4) Quy t¾c. Còng gièng nh­ thñ tôc quy t¾c hµm chøa néi dung víi nh÷ng ®iÒu ®­îc lµm vµ kh«ng ®­îc lµm. Nh­ng sù kh¸c biÖt gi÷a quy t¾c vµ thñ tôc ®ã lµ quy tÊc kh«ng quy ®Þnh tr×nh tù c«ng viÖc theo thêi gian nh­ thñ tôc.Cã thÓ coi thñ tôc nh­ mét dßng chuçi c¸c quy t¾c nh­ng cã nh÷ng quy t¾c kh«ng n»m trong bÊt kú thñ tôc nµo. VÝ dô mét doanh nghiÖp ®Æt ra mét quy t¾c ®ã lµ chØ ph¸t l­¬ng vµo ngµy thø hai tuÇn ®Çu tiªn trong th¸ng, ®iÒu ®ã kh«ng n»m trong mét thñ tôc nµo. b5) Ch­¬ng tr×nh. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn §ã lµ mét sè nh÷ng chÝnh s¸ch, thñ tôc, quy t¾c vµ nh÷ng nhiÖm vô ®­îc giao. C¸c b­íc tiÕn hµnh, nh÷ng thñ tôc cã thÓ huy ®éngnh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu quan träng mang tÝnh ®èc lËp t­¬ng ®«Ý. Mét ®Æc ®iÓm vÒ nh÷ng môc tiªu cña mét ch­¬ng tr×nh ®ã lµ nã mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi vµ nh÷ng môc tiªu ­u tiªn. Nh÷ng môc tiªu nµy chØ ®­îc chÞu tr¸ch nhiÖm ë mét bé phËn nh­ng ®ßi hái sù phèi hîp cña nhiÒu bé phËn kh¸c nhau. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã th× mét ch­¬ng tr×nh ®ßi hái huy ®éng nguån lùc lín vµ ®­îc x¸c ®Þnh ph©n bè cô thÓ: Ai lµ ng­êi qu¶n lý, ai phèi hîp, ng©n s¸ch nh­ thÕ nµo vµ giíi h¹n thêi gian thùc thi. Mét ch­¬ng t×nh lín th× bao gåm nhiÒu ch­¬ng tr×nh nhá, hç trî c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh mét ph­¬ng thøc qu¶n lý míi cã hiÖu qu¶ cao gäi lµ qu¶n lý theo ch­¬ng tr×nh môc tiªu. Ph­¬ng ph¸p qu¶n lý nµy ®­îc ph¸t triÓn réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp v× nã ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o vµ chñ ®éng cña cÊp d­íi. b6) Ng©n quü. Lµ lo¹i h×nh kÕ ho¹ch ®­îc lËp víi nh÷ng néi dung vÒ ng©n s¸ch hoÆc néi dung phi tiÒn tÖ nh­: lao ®éng bÊt ®éng s¶n nh­ng ®­îc sè ho¸ cô thÓ. Cã nhiÒu lo¹i h×nh ng©n s¸ch kh¸c nhau, chóng ta sÏ t×m hiÓu mét sè lo¹i ng©n quü mµ c¸c doanh nghiÖp th­êng ph¶i sö dông. - Ng©n quü tµi chÝnh: Nªu cô thÓ sè tiÒn mµ tæ chøc dù ®Þnh chi tiªu cho n¨m ng©n s¸ch hoÆc mét giai ®o¹n cô thÓ vµ ®­îc lÊy tõ nh÷ng nguån cô thÓ nµo. Ng©n quü tµi chÝnh bao gåm: + B¶ng kª khai thu nhËp dù kiÕn + B¶ng kª khai l­u l­îng tiÒn mÆt + B¶ng c©n ®èi - Ng©n quü ho¹t ®éng: ChØ ra gi¸ trÞ b»ng tiÒn cho c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ tæ chøc dù kiÕn sÏ sö dông trong n¨m ng©n s¸ch. Nh÷ng ng©n quü nµy bao gåm: + Ng©n quü doanh thu: Dù ®o¸n l­îng hµng b¸n ra trong t­¬ng lai 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn + Ng©n quü chi phÝ: LiÖt kª nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña ®¬n vÞ vµ l­îng tiÒn ®­îc ph©n chia cho tõng ho¹t ®éng ®ã. + Ng©n quü tiÒn mÆt: X¸c ®Þnh l­îng tiÒn mÆt ®Ó chi tiªu cho nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ. + Ng©n quü ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: Th­êng lµ rÊt lín phôc vu cho nhu cÇu ph¸t triÓn l©u dµi. Trong c¸c lo¹i ng©n quü trªn khã x¸c ®Þnh nh¸t lµ ng©n quü doanh thu v× nã phô thuéc vµo gi¸ c¶ thÞ tr­êng, mét yÕu tè lu«n biÕn ®éng. Trªn ®©y lµ nh÷ng lo¹i h×nh kÕ ho¹ch th«ng dông tong c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp. C¸c kÕ ho¹ch ®ã mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi, nã ®éc lËp v× ®­îc x©y dùng ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu riªng biÖt nh­ng l¹i h­íng tíi môc tiªu tèi ®a cña tæ chøc vµ ®«i khi nhiÒu lo¹i kÕ ho¹ch cïng ®­îc ®­a ra bëi mét chñ thÓ qu¶n lý v× thÕ sù ®éc lËp nµy lµ t­¬ng ®èi. Trong qu¸ tr×nh triÓn khai cÇn cã sù phèi hîp nhÞp nhµng, ®ång ®iÖu gi÷a c¸c kÕ ho¹ch ®Ó gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng tiªu cùc tõ sù m©u thuÉn gi÷a c¸c môc tiªu trong tõng kÕ ho¹ch. 1.2.2 Tæ chøc “Tæ chøc lµ ho¹t ®éng qu¶n lý mang tÝnh chuyªn m«n ho¸ nh»m thiÕt lËp mét hÖ thèng c¸c vÞ trÝ, chøc n¨ng cña mçi c¸ nh©n, bé phËn sao cho c¸c c¸ nh©n vµ bé phËn ®ã phèi hîp ®­îc víi nhau thùc hiÖn môc tiªu hiÖu qu¶ nhÊt”1. §©y lµ chøc n¨ng thø hai cña nhµ qu¶n lý sau chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch, bao gåm c¸c ho¹t ®éng: + Ph©n tÝch chiÕn l­îc, môc tiªu chiÕn l­îc cña tæ chøc råi ph©n chia c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc thµnh c¸c lo¹i ho¹t ®éng chuyªn m«n ho¸. Tõ ®ã chia tæ chøc thµnh c¸c bé phËn ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nãi trªn. 1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn + X¸c lËp vÞ trÝ c¸c c¸ nh©n vµ mèi quan hÖ gi÷a hä tøc lµ x¸c lËp c¬ chÕ lµm viÖc, h×nh thµnh c¬ cÊu bé m¸y vµ ®­îc ®¶m b¶o b»ng nh©n lùc cho ho¹t ®éng. ViÖc tæ chøc lµ do c¸c nhµ l·nh ®¹o, qu¶n lý quyÕt ®Þnh nh­ng còng ph¶i dùa trªn nh÷ng c¬ së khoa häc, nh÷ng thuéc tÝnh c¬ b¶n vµ nguyªn t¾c riªng cã cña tæ chøc. a) C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña tæ chøc. T×m hiÓu néi dung nµy gióp nhµ qu¶n lý tr¶ lêi c©u hái:C«ng t¸c tæ chøc ph¶i nh­ thÕ nµo, mang nh÷ng yÕu tè g×? a1) Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang. §ã lµ sù ph©n chia vµ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng nh»m thiÕt lËp c¸c phßng ban , c¸c bé phËn, c¸c kh©u cña qu¶n lý trong tæ chøc . C¬ së ®Ó tiÕn hµnh sù ph©n chia ®ã lµ: + Ph©n chia theo lÜnh vùc ho¹t ®éng, cã c¸c chøc n¨ng qu¶n lý theo kÜ thuËt. + Theo chøc n¨ng qu¶n lý, theo s¶n phÈm, kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng. + Còng cã thÓ ph©n chia trªn c¬ së sù hîp nhãm c¸c ho¹t ®éng cã mèi quan hÖ gÇn gòi. ViÖc chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang sÏ h×nh thµnh nªn c¸c hÖ bé phËn trong tæ chøc t­¬ng ®èi ®éc lËp nhau, trong ®ã mçi ph©n hÖ, bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mét lÜnh vùc, s¶n phÈm chñ yÕu hoÆc m¶ng thÞ tr­êng, kh¸ch hµng chñ yÕu cña thÞ tr­êng, doanh nghiÖp. a2) Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu däc §ã lµ sù x¸c ®Þnh vµ ph©n chia quyÒn h¹n nhiÖm vô chÝnh thøc cho tõng cÊp qu¶n lý tõ trªn xuèng d­íi trong tæ chøc. KÕt qu¶ thu ®­îc lµ mét c¬ cÊu víi mét thñ tr­ëng cÊp cao duy nhÊt. Kh«ng cã hoÆc tån t¹i Ýt cÊp qu¶n lý ngang hµng víi nhau. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn ChÝnh ®iÒu ®ã t¹o ra sù thèng nhÊt trong tæ chøc, c¸c vÞ trÝ, chøc n¨ng vµ nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm quyÒn lîi víi nh÷ng ng­êi cô thÓ ®­îc x¸c ®Þnh. T¹o ra dùc kªnh th«ng tin theo chiÒu däc râ rµng thèng nhÊt .Ai kiÓm tra ai? Ai lµ ng­êi b¸o c¸o ®· ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ râ rµng. C¸c quyÕt ®Þnh ®­a ra ®­îc tæ chøc thùc hiÖn vµ cã hiÖu lùc m¹nh. Víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín th× chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu däc lµ cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o th«ng suèt th«ng tin hai chiÒu, tuy nhiªn dÔ dÉn ®Õn qu©n chñ, tËp quyÒn b¶o thñ. Mét xu h­íng chung ®ã lµ c¸c nhµ qu¶n lý lu«n kh«ng muèn chia bít quyÒn nh­ng v× kh¶ n¨ng bao qu¸t, kiÓm so¸t cã h¹n v× vËy cÇn ph¶i ph©n cÊp, gi÷a chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang vµ däc cÇn cã sù liªn hÖ vµ phèi hîp lÉn nhau. a3) QuyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ quyÒn h¹n trong tæ chøc. Theo khoa häc qu¶n lý th× quyÒn h¹n lµ quyÒn tù chñ trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh vµ ®ßi hái sù tu©n thñ thi hµnh quyÕt ®Þnh g¾n liÒn víi mét vÞ trÝ, chøc vô qu¶n lý nhÊt ®Þnh trong c¬ cÊu tæ chøc. Trong mét tæ chøc, víi mçi cÊp qu¶n lý,quyÒn h¹n ®ã cã thÓ lµ: - QuyÒn h¹n trùc tuyÕn: Cho phÐp cÊp trªn ra quyÕt ®Þnh trùc tiÕp víi cÊp d­íi. - QuyÒn h¹n tham m­u: Lµ quyÒn tham gia ý kiÕn, t­ vÊn, hç trî cè vÊn chø kh«ng ra quyÕt ®Þnh. Víi quyÒn h¹n nµy ng­êi qu¶n lý ®iÒu tra, kh¶o s¸t , nghiªn cøu , ph©n tÝch ®­a ra ý kiÕn t­ vÊn cho nhµ qu¶ lý trùc tuyÕn - QuyÒn h¹n chøc n¨ng :Lµ quyÒn ®¶m b¶o trao cho chøc n¨ng ra quyÕt ®Þnh vµ kiÓm so¸t nh÷ng ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh cña ho¹t ®éng qu¶n lý kh¸c. Víi quyÒn h¹n nµy th× ph¹m vi chøc n¨ng chuyªn m«n vµ cÇn ®­îc giíii h¹n trong khu«n khæ chøc n¨ng chuyªn m«n vµ cÇn chØ râ ai lµ ng­¬i ®­îc uû quyÒn còng lµ ®Ó x¸c ®Þnh râ rµng chøc n¨ng cña hä . 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Trong tæ chøc gi÷a c¸c lo¹i quyÒn h¹n , møc ®é quyÒn h¹n ®­¬ng nhiªn cã quan hÖ víi nhau . Sù liªn kÕt ®ã lµ phøc t¹p vµ ®Þnh tÝnh nh­ng cã thÓ ph©n lo¹i nh­ sau: - T©p quyÒn: Lµ sù tËp trung quyÒn lùc vµo mét cÊp cao nhÊt, mäi quyÕt ®Þnh do mét chñ thÓ ®­a ra. - Ph©n quyÒn: §ã lµ nhµ qu¶n lý cÊp cao chÊp nhËn trao bít quyÒn cho cÊp kh¸c cña tæ chøc ®ù¬c ra quyÕt ®Þnh nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Møc ®é ph©n chia quyÒn trong mét tæ chøc ®­îc thÓ hiÖn qua sù ®éc lËp cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý cÊp d­íi trong viÖc ra quyÕt ®Þnh, hä kh«ng cÇn th«ng qua cÊp trªn vµ c¸c bé phËn chøc n¨ng kh¸c vµ c¸c quyÕt ®Þnh ®ã cã hiÖu lùc thi hµnh cao, ¶nh h­ëng m¹nh. Nã cßn thÓ hiÖn qua viÖc cÊp d­íi ®­îc quyÒn ra c¸c quyÕt ®Þnh quan träng ®Æc biÖt ë nh÷ng lÜnh vùc quan träng nh­: nh©n sù, tµi chÝnh. Trªn thùc tÕ ®Ó më réng ph©n quyÒn mµ vÉn ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña tæ chøc, ng­êi ta sö dông chÕ ®é tham gia.á ®ã cÊp d­íi ®­îc tham gia víi t­ c¸ch lµ nhµ ph©n tÝch chuyªn m«n vµ t¸c ®éng ®Õn quyÕt ®Þnh, tham gia vµo tæ chøc vµ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm, ®­îc uû quyÒn . a4) Sù phèi hîp. Phèi hîp c¸c bé phËn cña tæ chøc lµ qu¸ tr×nh liªn kÕt ho¹t ®éng cña con ng­êi, nh÷ng ph©n hÖ vµ hÖ thèng riªng lÎ nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña tæ chøc. B¶n chÊt lµ x©y dùng cñng cè quan hÖ th«ng tin, quan hÖ truyÒn th«ng. Môc tiªu cña phèi hîp lµ ®¹t ®­îc sù thèng nhÊt trong ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn bªn trong, bªn ngoµi cña tæ chøc.Trong c¬ cÊu tæ chøc dÔ x¶y ra m©u thuÉn gi÷a chuyªn m«n ho¸ vµ tæng hîp ho¸, m©u thuÉn mÊt c©n ®èi gi÷a kÕ ho¹ch toµn bé tæ chøc víi kÕ ho¹ch c¸c bé phËn vµ c¸ nh©n, ho¹c mÊt c©n ®èi vÒ mÆt c¬ cÊu tæ chøc, quan ®iÓm t­ t­ëng, mÊt c©n ®èi ho¹c bÕ t½c vÒ th«ng tin ho¹c lîi Ých lµ vÊn ®Ò th­êng xuyªn, x¶y ra m©u thuÉn. V× thÕ c«ng t¸c phèi hîp lµ cÇn thiÕt. CÇn ph¶i x©y dùng kªnh 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn th«ng tin, ngang däc, lªn xuèng ph¶i ®¶m b¶o th«ng suèt th«ng tin. Duy tr× mèi liªn hÖ c«ng viÖc gi÷a c¸c bé phËn vµ trong tõng bé phËn, mèi liªn hÖ cña tæ chøc víi m«i tr­êng ngoµi. a5) TÇm kiÓm so¸t. TÇm kiÓm so¸t lµ sè l­îng vµ bé phËn c¸ nh©n mµ nhµ qu¶n lý cè thÓ qu¶n lý trùc tiÕp vµ cã hiÖu qña. XÐt vÒ thùc chÊt nã lµ kh¶ n¨ng nhµ qu¶n lý cã thÓ qu¶n lý ®­îc bao nhiªu. Tõ kh¸i niÖm trªn tÇm kiÓm so¸t lµ cã giíi h¹n nh­ng dÔ thay ®æi vµ khã x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn quy m« tÇm kiÓm so¸t. Th­êng th× c«ng viÖc cµng phøc t¹p th× cµng cÇn sù phèi hîp cao v× thÕ thiÕt kÕ tÇm kiÓm so¸t hÑp vµ ng­îc l¹i. Bªn c¹nh ®ã n¨ng lùc nhµ qu¶n lý, sù th¹o viÖc cÊp d­ãi, hÖ thèng th«ng tin ¶nh h­ëng m¹nh ®Õn tÇm kiÓm so¸t. Nãi ®Õn tÇm kiÓm so¸t lµ xÐt chiÒu réng cña qu¶n lý vµ nã tû lÖ nghÞch víi chiÒu däc tøc qu¶n lý nh­ng xÐt theo cÊp. Muèn cho ®èi t­îng qu¶n lý lµm ®­îc nhiÒu viÖc ph¶i trao cho hä nhiÒu quyÒn vµ tÇm kiÓm so¸t ë c¸c c«ng ty ®a quèc gia hä sö dông kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch ®­îc x©y dùng chÆt chÏ, tÝnh cô thÓ ho¸ cao v× vËy tÇm kiÓm so¸t réng vµ rÊt hiÖu qu¶. b) C¸c nguyªn t¾c thiÕt kÕ tæ chøc. - Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh theo chøc n¨ng: Ph©n chia tæ chøc thµnh c¸c chøc n¨ng theo lÜnh vùc ho¹t ®éng sau ®ã c¸c nhiÖm vô g¾n liÒn víi chøc n¨ng vµ x¸c ®Þnh c¸c c«ng viÖc ho¹t ®éng. - Nguyªn t¾c giao quyÒn: Theo nguyªn t¾c nµy khi chóng ta x¸c ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô vµ nhiÖm vô vµ c«ng viÖc th× cã sù ®¶m b¶o quyÒn h¹n: QuyÒn ra quyÕt ®Þnh, quyÒn sö dông ph©n bæ c¸c nhãm nguån lùc, quyÒn th­ëng ph¹t, kiÓm tra kiÓm so¸t nh©n viªn cña m×nh. - Nguyªn t¾c bËc thang: Nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn ph©n chia cÊp ph¶i ®i ®«i víi quyÒn h¹n. CÊp cao th× quyÒn nhiÒu, phËm vi ¶nh h­ëng lín vµ ng­îc l¹i. Ph¶i ®¶m b¶o cÊp ph¶i cã quyÒn t­¬ng xøng. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn - Nguyªn t¾c thèng nhÊt mÖnh lÖnh tøc lµ cÊp d­íi ph¶i phôc tïng cÊp trªn t«n träng quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh vµ thi hµnh theo. - Nguyªn t¾c ®ång bé: Tøc lµ ®¶m b¶o ai cã quyÒn cã cÊp ®Õn ®©u th× chÞu tr¸ch nhiÖm tíi ®ã kh«ng chång chÐo, tuú tiÖn dÉn ®Õn cho¸n quyÒn cña nhau. Trªn ®©y lµ n¨m nguyªn t¾c c¶u néi dung tæ chøc, no ®¶m b¶o cho tæ chøc x©y dùng mét c¬ cÊu chÆt chÏ râ rµng vµ gän gµng hiÖu qu¶. 1.2.3 L·nh ®¹o. “L·nh ®¹o lµ ho¹t ®éng qu¶n lý mang tÝnh ®Þnh h­íng vÒ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña tæ chøc vÒ m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc, vÒ nh©n sù trong tæ chøc”1. §ã cïng lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng lªn con ng­êi theo h­íng ®¹t ®­îc môc tiªu cña tæ chøc, sù t¸c ®éng ®ã cã thÓ lµ khuyÕn khÝch ®éng viªn, kû luËt, th­ëng ph¹t, ®Ò b¹t Víi t­ c¸ch lµ mét chøc n¨ng cña qu¶n lý th× l·nh ®¹o lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng tíi con ng­êi ®Ó ®¹t ®­îc sù tu©n thñ cña con ng­êi ®èi víi chñ thÎe l·nh ®¹o, lµm cho hä tù nguyÖn vµ nhiÖt t×nh phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu chung cña tæ chøc. Chøc n¨ng l·nh ®¹o lµ qu¸ tr×nh g©y ¶nh h­ëng vµ dÉn d¾t hµnh vi cña con ng­êi trong tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu chung ®Æt ra trong kÕ ho¹ch. a) Néi dung cña l·nh ®¹o. - X¸c ®Þnh ®éng c¬ lµm viÖc cña con ng­êi, hä hµnh ®éng v× c¸i g×, cã thÓ lµ tæng hîp c¸c ®éng c¬ nh­ng ph¶i t×m ®éng c¬ chñ yÕu vµ t¸c ®éng vµo ®ã t¹o høng thó vµ ý thøc lµm viÖc. - X©y dùng ph­¬ng ph¸p l·nh ®¹o øng víi ®éng c¬ lµm viÖc ®ã: cã thÓ lµ ph­¬ng ph¸p kinh tÕ, ph¸p quyÒn, ph­¬ng ph¸p t©m lý gi¸o dôc. 1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn - Trªn c¬ së ph­¬ng ph¸p l·nh ®¹o ®· ®Þnh h×nh, tiÕn hµnh thµnh lËp vµ qu¶n lý nhãm lµm viÖc ®ång thêi phèi hîp hä lµm phøc hîp hiÖu qu¶ lµm viÖc. - Trong qu¸ tr×nh phèi hîp nhãm lµm viÖc ph¶i ®ång thêi gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét, m©u thuÉn vÒ lîi Ých - §Ó ®¶m b¶o c¸c qu¸ tr×nh trªn ®­îc thùc hiÖn vµ cñng cè quyÒn uy nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt giµnh quyÒn lùc vµ g©y ¶nh h­ëng. - Vµ cuèi cïng ®Ó l·nh ®¹o tèt nhµ qu¶n lý cÇn më réng c¸c m«Ý quan hÖ ®èi ngo¹i th«ng qua ho¹t ®éng ®µm ph¸n, giao tiÕp, héi nghÞ b) TÝnh chÊt cña l·nh ®¹o. - Tr­íc hÕt l·nh ®¹o lµ mét chøc n¨ng cÇn thiÕt vµ tÊt yÕu ®èi víi mäi nhµ qu¶n lý tõ cÊp cao ®Õn c¸ap thÊp. - Lµ chøc n¨ng thø ba trong qu¸ tr×nh qu¶n lý l·nh ®¹o cã t¸c dông khëi ®éng tæ chøc vµ vËn hµnh tæ chøc víi c¸c con ng­êi kh¸c nhau, nhãm lµm viÖc kh¸c nhau nh»m h­íng tæ chøc tíi môc tiªu. - L·nh ®¹o ph¶i t«n träng nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ nhiÖt t×nh, ng­êi lao ®éng cÇn ®­îc quan t©m tíi con ng­êi môc ®Ých c¸ nh©n cña hä vµ t×nh c¶m cña hä. c) C¨n cø ®Ó tiÕn hµnh l·nh ®¹o. §iÒu quan träng ®Çu tiªn ph¶i hiÖu ®éng c¬ ®éng lùc lµm viÖc cña con ng­êi th«ng qua lý thuyÕt vÒ ®éng c¬ cña con ng­êi. §iÒu ®ã ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i cã kiÕn thøc vÒ quy luËt t©m lý cña con ng­êi. Tõ ®ã t¹o ra nhiÒu ®iÒu kiÖn lµm xuÊt hiÖn ®éng c¬, duy tr× ®éng c¬ lµm viÖc vµ t¹o ®­îc sù tho¶ m·n cho con ng­êi khiÕn hä lµm viÖc tÝch cùc. Nhµ qu¶n lý cÇn t×m hiÓu lý thuyÕt vÒ ®éng lùc, lý thuyÕt vÒ nhu cÇu ®Ó nhËn biÕt nhu cÇu cña hä trong c«ng viÖc vµ t×m ra mèi liªn hÖ víi ®éng c¬ lµm viÖc nh»m ®­a ra biÖn ph¸p t¸c ®éng t­¬ng øng. TiÕp theo ®Ó l·nh ®¹o th× nhµ qu¶n lý ph¶i cã quyÒn lùc thùc tÕ. Cô thÓ lµ quyÒn ra quyÕt ®Þnh, quyÒn ph©n bè ®Þnh ®o¹t nguån lùc, quyÒn th­ëng ph¹t, quyÒn kiÓm tra. 19
  21. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Trªn thùc tÕ quyÒn lùc thùc tÕ chØ cã thÓ cã ®­îc khi cã quyÒn lùc chÝnh thøc tõ vÞ trÝ võa cã ¶nh h­ëng tõ c¸ nh©n. Nguån lùc con ng­êi lµ rÊt ®a d¹ng v× vËy cÇn hiÓu ®©u lµ ®iÓm m¹nh, ®©u lµ ®iÓm yÕu cña m×nh vµ cña ng­êi kh¸c ®Ó c­ xö hîp lý. NhiÖm vô cña c¸c nhµ qu¶n lý lµ x©y dùng vµ sö dông quyÒn lùc cña m×nh hiÖu qu¶ . 1.2.4 KiÓm tra. “KiÓm tra lµ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng xem xÐt theo dâi, ®o l­êng, ®¸nh gi¸, chÊn chØnh nh»m ®¶m b¶o cho c¸c môc tiªu kÕ ho¹ch cña tæ chøc lµ hoµn thµnh vµ cã kÕt qu¶ cao”1. §ã lµ chøc n¨ng tÊt yÕu cña mäi nhµ qu¶n lý, mäi cÊp qu¶n lý tõ cao cho ®Õn cÊp chuyªn m«n, kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn trong tÊt c¶ qu¸ tr×nh qu¶n lý. Chøc n¨ng kiÓm tra cÇn nhiÒu kü n¨ng vµ c«ng nghÖ nh­ng liªn quan tíi con ng­êi, nã lµ mét chøc n¨ng khã thùc hiÖn v× chÞu nhiÒu ¸p lùc v× vËy nÕu bu«ng láng th× kÕ ho¹ch dÔ bÞ lÖch l¹c vµ sai lÖch. Do ®ã kiÓm tra ®ßi hái ph¶i ®­îc thùc hiªn xuyªn suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng. §Ó hiÓu râ h¬n néi dung kiÓm tra ta t×m hiÓu c¸c néi dung sau: a) B¶n chÊt cña kiÓm tra: B¶n chÊt cña kiÓm tra lµ x©y dùng mèi liªn hÖ ng­îc kªnh th«ng tin ph¶n håi vµ nã ®¶m b¶o suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tæ chøc. Cã thÓ m« t¶ c¸c b­íc cña kiÓm tra quan m« h×nh sau: KÕt qu¶ §o l­êng So s¸nh víi Ph¸t hiÖn thùc tÕ kÕt qu¶ tiªu chuÈn sai lÖch thùc tÕ KÕt qu¶ Ph¸t hiÖn X©y dùng Thùc hiÖn mong muèn nguyªn nh©n ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh cña kÕ ho¹ch sai lÖch ®iÒu chØnh 1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001 20
  22. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Nh­ vËy xuÊt ph¸t tõ kÕt qu¶ thùc tÕ chóng ta sÏ ®o l­êng xem xÐt, sau ®ã so s¸nh víi tiªu chuÈn kiÓm tra, ®­a ra ®¸nh gi¸ nhËn ®Þnh t×m ra sai lÖch. Kh«ng dõng l¹i ë ®ã nhµ qu¶n lý cÇn t×m hiÓu nguyªn nh©n sai lÖch, tõ ®ã x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh víi nh÷ng gi¶i ph¸p vµ hÖ thèng c«ng cô chÝnh x¸c, tiÕp theo cÇn ®­a ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh vµo thùc hiÖn ®Ó h­íng tíi kÕt qu¶n mong muèn cña kÕ ho¹ch, ®¶m b¶o kÕ ho¹ch ®­îc thùc hiÖn ho¸. Tuy nhiªn kiÓm tra chØ thùc hiÖn khi cã kÕt qu¶ thùc tÕ sÏ dÉn tíi mét h¹n chÕ ®ã lµ dÔ lµm chËm tiÕn ®é, víi nh÷ng sai lÇm ph¸t hiÖn muén kh«ng thÓ kh¾c phôc ®­îc mµ chØ ®Ó l¹i nh÷ng kinh nghiÖm ®¾t gi¸ cho qu¸ tr×nh sau. Do ®ã kiÓm tra theo quy tr×nh trªn cã ®é trÔ vÒ thêi gian. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy hiÖn nay c¸c nhµ qu¶n lý coi kiÓm tra lµ qu¸ tr×nh x©y dùng hÖ thèng th«ng tin ph¶n håi xuyªn suèt kÕ ho¹ch, tøc lµ kiÓm tra ®­îc thùc hiÖn ngay tõ ®Çu vµo vµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr­íc ®Ó cã ®Çu ra nh­ mong muèn vµ ®­¬ng nhiªn ®Çu ra l¹i lµ kÕt qu¶ kiÓm tra vµ còng lµ môc tiªu cña kiÓm tra. b) C¸c nguyªn t¾c cña kiÓm tra. §Ó c«ng t¸c kiÓm tra ®¹t hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c chung. §ã lµ nh÷ng nguyªn lý mµ mäi tæ chøc cÇn ph¶i tu©n theo. b1) Nguyªn t¾c kiÓm tra cã träng ®iÓm. Ph¶i x¸c ®Þnh khu vùc ho¹t ®éng thiÕt yÕu, ®iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu. Khu vùc kiÓm tra thiÕt yÕu lµ nh÷ng bé phËn, ph©n hÖ cã nh÷ng ho¹t ®éng ¶nh h­ëng quan träng tíi chøc n¨ng c¬ cÊu cña tæ chøc. §iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu lµ nh÷ng ®iÓm ®Æc biÖt mµ ë ®ã viÖc thu thËp th«ng tin ph¶n håi nhÊt ®Þnh ph¶i thùc hiÖn. NÕu sai lÖch ë nh÷ng ®iÓm nµy kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh kÞp thêi sÏ ¶nh h­ëng lín tíi kÕt qu¶ tæ chøc. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc ®iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu th× cÇn ph¶i biÕt ®iÓm nµo ph¶n ¸nh râ nhÊt môc tiªu cña tæ chøc, ngµnh nµo ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng 21
  23. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn kh«ng ®¹t môc tiªu, ®iÓm nµo mµ ®o l­êng tèt nhÊt sù sai lÖch, ®iÓm nµo mµ nhµ qu¶n lý biÕt râ hËu qu¶ xÊu thuéc vÒ ai, tiªu chuÈn kiÓm tra nµo Ýt tèn kÐm nhÊt mµ vÉn ph¶n ¸nh th«ng tin cÇn thiÕt. b2) KiÓm tra cÇn ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái: CÇn x¸c ®Þnh râ khu vùc, ®iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu mÆt kh¸c chó ý c¸c khu vùc kh¸c, ®iÓm kh¸c trong mèi quan hÖ néi t¹i gi÷a chóng ®Ó t×m ra nguyªn nh©n s©u xa vµ cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®ång bé, triÖt ®Ó vµ toµn diÖn. Bªn c¹nh ®ã b¶n th©n hÖ thèng kiÓm tra ph¶i ®ång bé, cã chñ thÓ kiÓm tra, ph­¬ng tiÖn kiÓm tra hîp lý. Ph¶i cã ph­¬ng ph¸p kiÓm tra chÝnh x¸c vµ khoa häc. b3) KiÓm tra thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch xuÊt ph¸t tõ kÕ ho¹ch chiÕn l­îc. XuÊt ph¸t tõ kÕ ho¹ch chiÕn l­îc ta ph¶i cã b­íc kiÓm tra chiÕn l­îc. Cã thÓ tiÕn hµnh ngay tõ b­íc ®Çu quy tr×nh qu¶n lý chiÕn l­îc lµ nghiªn cøu vµ dù b¸o. Së dÜ nh­ vËy v× chiÕn l­îc lu«n biÕn ®æi ®Æc biÖt vÒ con ng­êi, vÒ gi¶i ph¸p, c¬ cÊu m«i tr­êng lu«n biÕn ®æi. KiÓm tra ph¶i g¾n liÒn víi c¸c kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp, nh÷ng kÕ ho¹ch ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lÆp l¹i, nh÷ng ch­¬ng tr×nh dù ¸n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu träng ®iÓm. CÇn ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lý, sù biÕn ®æi c¬ cÊu vµ c«ng t¸c thùc hiÖn. Cuèi cïng kiÓm tra qu¶n lý tøc lµ kiÓm tra nh÷ng ®èi t­îng lµ nhµ qu¶n lý, lµ c«ng nh©n viªn ®Æc biÖt, nh÷ng phÇn tö bÞ coi lµ cã vÊn ®Ò, ®iÓm s¸ng cÇn gi¸m s¸t. b4) Nguyªn t¾c ®Þa ®iÓm kiÓm tra. Chóng ta kh«ng thÓ ngåi mét chç hoÆc ®i loanh quanh mµ biÕt hÕt ®­îc tæ chøc, do ®ã ph¶i thiÕt kÕ hÖ thèng kiÓm tra ®­îc bè trÝ kÕt hîp kiÓm tra t¹i chç vµ kiÓm tra tõ xa. Ngµy nay c«ng viÖc nµy ®­îc sù hç trî triÖt ®Ó cña hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i. b5) KiÓm tra cÇn phï hîp v¨n ho¸, con ng­êi trong tæ chøc. 22
  24. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Tøc lµ khi tiÕn hµnh kiÓm tra cÇn xem xÐt vÊn ®Ò kiÓm tra cã mèi liªn hÖ nh­ thÕ nµo víi nh÷ng vÊn ®Ò sau: + §Æc ®iÓm vµ môc tiªu cña tæ chøc. + Tr×nh ®é c¸c nh©n viªn cña tæ chøc. + BÇu kh«ng khia trong tæ chøc, t©m lý chung cña mäi ng­êi. + Mèi quan hÖ cña tæ chøc víi tæ chøc kh¸c. ViÖc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy ®Ó tr¸nh g©y ph¶n c¶n, nÕu kh«ng rÊt dÔ g©y t©m lý chèng ®èi. b6) Nguyªn t¾c vÒ sè l­îng nhá c¸c nguyªn nh©n. Tr­íc mét vÊn ®Ò kÕt qu¶ x¶y ra th× lÏ ®­¬ng nhiªn lµ cã nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng víi nguån lùc h¹n chÕ chóng ta kh«ng thÓ t¸c ®éng vµo c¸c nguyªn nh©n ®ã, vµ ®«i khi ®iÒu ®ã sÏ lµ thõa. V× lÏ ®ã cÇn tËp chung vµo mét sè nguyªn nh©n cã ¶nh h­ëng m¹nh vµ dÔ t¸c ®éng. MÆt kh¸c mét nguyªn nh©n cã thÓ ®­a l¹i nhiÒu kÐt qu¶ do ®ã cÇn xem xÐt mèi quan hÖ nh©n qu¶ vµ xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a c¸c nguyªn nh©n víi nhau. b7) Nguyªn t¾c linh ho¹t, chÝnh x¸c, kh¸ch quan vµ c«ng khai. Theo nguyªn t¾c nµy viÖc kiÓm tra cÇn ®¶m b¶o c¸ nguyªn t¾c sau: Linh ho¹t nghÜa lµ néi dung kiÓm tra cÇn biÕn ®æi thÝch øng víi sù biÕn ®æi cña tæ chøc. Vµ sù biÕn ®æi néi dung tÊt yÕu ®ßi hái sù thay ®æi hîp lý vÒ mÆt h×nh thøc cña kiÓm tra. Kh¸ch quan ®ßi hái kiÓm tra ph¶i trªn c¬ së sù ph¶n ¸nh th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c, ®óng thùc tÕ. KiÓm tra ph¶i cã ph¶i cã c¬ së khoa ho¹ tøc lµ tu©n thñ h÷ng nguyªn lý, quy luËt. Thêi ®iÓm kiÓm tra, tÇn sè kiÓm tra cÇn ®­îc ®iÒu chØnh hîp lý. C«ng khai c¶ vÒ néi dung kiÓm tra vµ ®èi t­îng kiÓm tra. §iÒu nµy ph¶i ®­îc th«ng b¸o réng r·i ®Ó mäi ng­êi cïng gi¸m s¸t kÕt qu¶ kiÓm tra. Nh­ v©y chóng ta ®· t×m hiÓu qua néi dung vµ kh¸i niÖm cña qu¶n lý kinh tÕ víi bèn chøc n¨ng c¬ b¶n cña nã: LËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh 23
  25. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn ®¹o vµ kiÓm tra. N¾m v÷ng nh÷ng néi dung nµy lµ c¬ së ®Ó t×m hiÓu nh÷ng néi dung tiÕp theo. 2. §Æc ®iÓm. Chóng ta chØ xem xÐt nh÷ng ®Æc ®iÓm mµ ë ®ã qu¶n lý ë mét doanh nghiÖp ®­îc ph©n biÖt víi qu¶n ký ngµnh, qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n. Theo ®ã qu¶n lý ë mét doanh nghiÖp mang nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: Thø nhÊt, qu¶n lý ë doanh nghiÖp cã tÝnh ®¬n ®iÖu, bé phËn. Nã thÓ hiÖn ph¹m vi qu¶n lý chØ n»m trong pg¹m vi ¶nh h­ëng cña doanh nghiÖp, nhiÖm vô quan träng lµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vi m«. Lîi Ých cña doanh nghiÑp lµ c¬ së so s¸nh ®¸nh gi¸ sö lý nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ. Mét ®iÒu n÷a lµ qu¶n lý ë doanh nghiÖp kh«ng ®ßi hái tÝnh phèi hîp ®a ph­¬ng ®a chiÒu, nhiÌu c¬ quan nh­ qu¶n lý quèc d©n mµ nã chØ h¹n chÕ trong doanh nghiÖp vµ nh÷ng ®èi t¸c chñ yÕu. Thø hai, qu¶n lý trong doanh nghiÖp phôc tïng qu¶n lý nhµ n­íc. C¸c nhµ qu¶n lý h­íng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp theo nh÷ng môc tiªu cña m×nh nh­ng dùa trªn nh÷ng khung ph¸p lý cña nhµ n­íc ®· thiÕt lËp, ®ã lµ c¬ së ho¹t ®éng. Thø ba, tÝnh phøc hîp h¹n chÕ. Nã thÓ hiÖn ë ®èi t­îng qu¶n lý h¹n chÕ, môc tiªu h÷u h¹n vµ h×nh thøc t¸c ®éng ®¬n gi¶n. §iÒu ®ã dÉn tíi bé m¸y qu¶n lý trong doanh nghiÖp ®¬n gi¶n h¬n vµ Ýt bÞ chi phèi bëi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Thø t­, qu¶n lý trong doanh nghiÖp lÊy mùc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, gia t¨ng gi¸ trÞ vµ lîi nhuËn lµ chñ yÕu. §¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp ®­îc sinh ra bëi môc ®Ých sinh lêi vµ qu¶n lý ph¶i h­íng tíi môc tiªu ®ã, lîi nhuËn, gi¸ trÞ gia t¨ng lµ th­íc ®o cuèi cïng cho hiÖu qu¶ qu¶n lý. Bªn c¹nh ®ã cã nh÷ng doanh nghiÖp cña nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ c«ng céng phôc vô lîi Ých cña ®¹i chóng, hoÆc tham gia ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«. C¸ doanh nghiÖp ®ã h­íng tíi môc tiªu tæng thÓ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. 24
  26. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Cuèi cïng, qu¶n lý kinh tÕ trong doanh nghiÖp lµ qu¶n lý ®¬n môc tiªu. TÝnh ®¬n môc tiªu theo nghÜa hÑp ®ã lµ qu¶n lý chØ h­íng tíi mét môc tiªu chÝnh yÕu nµo ®ã th­êng lµ kîi nhuËn, nh­ng xÐt theo nghÜa réng, tøc lµ víi mét sè môc tiªu qu¶n lý trong doanh nghiÖp chØ can nh¾c vµ h­íng vµo môc tiªu ­u tiªn. Trong khi ®ã qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n mang tÝnh ®a môc tiªu: Phóc lîi, an sinh x· héi, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, t¨ng tr­ëng kinh tÕ, v¨n ho¸, m«i tr­êng 3. Chøc n¨ng cña qu¶n lý. Còng gièng nh­ qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ qu¶n lý trong doanh nghiÖp nãi riªng, qu¸ tr×nh qu¶n lý lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn th­êng xuyªn vµ ®ång bé, thèng nhÊt c¸c chøc n¨ng kÕ ho¹ch, tæ chøc vµ l·nh ®¹o, kiÓm so¸t. Chøc n¨ng kÕ ho¹ch lµ chøc n¨ng quan träng hµng ®Çu. C¸c kÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan vµ chñ quan cña doanh nghiÖp trong giai ®o¹n nhÊt ®Þnh ®Ó tiÕn hµnh lùa chän chÝnh x¸c môc tiªu cña m×nh vµ ph­¬ng ¸n tiÕn hµnh trong t­¬ng lai. Nh÷ng kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp cã thÓ lµ kÕ ho¹ch chiÕn l­îc, t¸c nghiÖp nh­ng ®ã lu«n lµ nh÷ng kÕ ho¹ch quan träng. Trong khi kÕ ho¹ch chiÕn l­îc v¹ch mét con ®­êng dµi h­íng doanh nghiÖp ®i theo víi nh÷ng ph­¬ng ¸n dµi h¹n vµ tham väng th× kÕ ho¹ch chiÕn thuËt l¹i tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ddÒ bøc thiÕt ®Ó th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c hoÆc tËn dông c¬ héi kinh doanh Chøc n¨ng tæ chøc, nã quy ®Þnh chøc n¨ng vµ c¬ cÊu t­¬ng øng cña c¸c bé phËn, tËp thÓ vµ c¶ c¸ nh©n. X¸c ®Þnh lý do tån t¹i cña ®¬n vÞ ®ã lµ ®Ó lµm g× vµ cã quan hÖ víi ®¬n vÞ kh¸c nh­ thÕ nµo, ®­îc ®¶m b¶o b»ng c¸i g×? TÊt c¶ lµ ®Ó h­íng tíi môc tiªu chung cña doanh nghiÖp, cña tæ chøc. Chøc n¨ng ®iÒu hµnh, ®iÒu hµnh tøc lµ qu¶n lý cã chøc n¨ng ®­a kÕ ho¹ch vµo thùc hiÖn th«ng qua sù vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ khoa häc hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p vµ c«ng cô nh­ hµnh chÝnh, kinh tÕ, gi¸o dôc 25
  27. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn t©m lý nh»m dÉn d¾t hµnh vi c¸ nh©n, tËp thÓ theo môc tiªu chung, ®ã lµ c«ng viÖc khã kh¨n v× quan hÖ c¸ nh©n, tËp thÓ rÊt tinh vi vµ phøc t¹p v× ®Òu cã yÕu tè con ng­êi. Chøc n¨ng kiÓm so¸t, trong qu¸ tr×nh ®­a kÕ ho¹ch vµo thùc tÕ, kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt sai lÖch. Víi nh÷ng v­íng m¾c ®ã qu¶n lý lµ ®Ó kiÓm so¸t ®­îc, n¾m ®­îc vµ trong tr­êng hîp cÇn thiÕt cã thÓ ®­a ra nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi nh»m kh¾c phôc nh­ngx sai lÖch so víi kÕ ho¹ch. §ã lµ lý do ®Ó qu¶n lý mang chøc n¨ng kiÓm so¸t. 4. Vai trß cña qu¶n lý. Râ rµng ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn con ng­êi trong tõng tæ chøc kh«ng thÓ lµm viÖc riªng lÎ mµ cÇn gia t¨ng tÝnh phèi hîp h­íng tíi môc ®Ých chung. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cña x· héi ngµy cµng ®ßi hái thùc hiÖn trªn quy m« lín h¬n, tÝnh phøc t¹p cao h¬n, ®ßi hëi sù ph©n c«ng hîp t¸c mäi c¸ nh©n trong tæ chøc. ChÝnh sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ ®· lµm xuÊt hiÖn lao ®éng ®Æc biÖt- lao ®éng qu¶n lý. C¸c M¸c ®· kh¼ng ®Þnh: “ Mäi lao ®éng x· héi trùc tiÕp hoÆc lao ®éng chung khi thùc hiÖn trªn mét quy m« t­¬ng ®èi lín, ë møc ®é nhiÒu hay Ýt ®Òu cÇn tíi qu¶n lý”1. Qu¶n lý gióp c¸c tæ chøc vµ thµnh viªn cña nã thÊy râ môc tiªu vµ h­íng ®i cña m×nh. §©y lµ yÕu tè thuéc vÒ t­ duy, nhËn thøc ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt ®èi víi mäi con ng­êi vµ tæ chøc gióp tæ chøc thùc hiÖn ®­îc sø mÖnh cña m×nh, ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng. Trong ho¹t ®éng cña tæ chøc cã bèn yÕu tè t¹o thµnh kÕt qu¶ ®ã lµ: Nh©n lùc, vËt lùc, tµi lùc vµ th«ng tin. Qu¶n lý cã vai trß phèi hîp tÊt c¶ c¸c nguån lùc cña tæ chøc thµnh mét chØnh thÓ, t¹o nªn tÝnh tråi ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cña tæ chøc víi hiÖu qu¶ cao. Môc ®Ých cña qu¶n lý lµ ®¹t gi¸ trÞ gia t¨ng cho tæ chøc. 1 Gi¸o tr×nh nguyªn lý qu¶n lý- NXB HCQG- 2003 26
  28. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn §iÒu kiÖn m«i tr­êng mµ tæ chøc gÆp ph¶i lu«n lu«n biÕn ®éng nhanh. Nh÷ng biÕn ®æi nhanh th­êng t¹o ra c¸c c¬ héi vµ nguy c¬ bÊt ngê. Vai trß cña qu¶n lý lµ gióp tæ chøc thÝch nghi ®­îc víi m«i tr­êng, n¾m b¾t tèt c¬ héi, tËn dông hÕt c¬ héi vµ gi¶m bít ¶nh h­ëng tiªu cùc cña c¸c nguy c¬ liªn quan ®Õn ®iÒu kiÖn m«i tr­êng. Kh«ng nh÷ng thÕ qu¶n lý tèt cßn lµm cho tæ chøc cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn m«i tr­êng. Qu¶n lý cÇn thiÕt ®èi víi mäi lÜnh vùc tõ mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt- kinh doanh ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, tõ mét gia ®×nh, mét ®¬n vÞ d©n c­ ®Õn mét ®Êt n­íc, nh÷ng ho¹t ®éng trong ph¹m vi khu vùc vµ c¶ toµn cÇu. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc thÊt b¹i lµ do qu¶n lý tåi thiÕu kinh nghiÖm, trong khi ®ã c¸c c«ng ty lu«n thµnh ®¹t chõng nµo cßn ®­îc qu¶n lý tèt. VÒ tÇm quan träng cña qu¶n lý ®­îc thÓ hiÖn râ rµng nhÊt ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. B¶ng tæng quan vÒ vÊn ®Ò nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cña c¸c chuyªn gia vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ®· cho thÊy sù cung cÊp vÒ tiÒn b¹c, kü thuËt c«ng nghÖ ®· kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Yõu tè h¹n chÕ trong hÇu hÕt mäi tr­êng hîp chÝnh lµ sù thiÐu thèn vÒ chÊt l­îng vµ søc m¹nh cña c¸c nhµ qu¶n lý. 5. C¸c nguyªn t¾c qu¶n lý. C¸c nguyªn t¾c qu¶n lý lµ nh÷ng quy t¾c chñ ®¹o tiªu chuÈn hµnh vi mµ c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i tu©n thñ trong qu¸ tr×nh qu¶n lý cña m×nh. Trªn c¬ së nh÷ng ®ßi hái cña tæ chøc, sù vËn ®éng c¸c quy luËt kh¸ch quan, kÕt hîp víi thùc tr¹ng xu thÕ ph¸t triÓn cña tæ chøc vµ rµng buéc m«i tr­êng ®· h×nh thµnh nªn nh÷ng nguyªn t¾c chung cña qu¶n lý. Cã thÓ xem xÐt nh÷ng nguyªn t¾c qu¶n lý c¬ b¶n sau ®©y. 5.1. TËp trung d©n chñ. §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña qu¶n lý nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chñ thÓ cña qu¶n lý víi ®èi t­îng qu¶n lý còng nh­ c¸c môc tiªu vµ yªu cÇu qu¶n lý. 27
  29. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn TËp trung vµ d©n chñ lµ hai mÆt cña mét thÓ thèng nhÊt. KhÝa c¹nh tËp trung thÓ hiÖn sù th«ng nhÊt qu¶n lý tõ mÆt tËp trung, trong khi khÝa c¹nh d©n chñ thÓ hiÖn sù t«n träng quyÒn chñ ®éng s¸ng t¹o cña tËp thÓ vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Néi dung nguyªn t¾c ®ßi hái: Ph¶i ®¶m b¶o mèi quan hÖ chÆt chÏ vµ tèi ­u gi÷a tËp trung vµ d©n chñ, d©n chñ ph¶i ®­îc thùc hiÖn trong khu«n khæ tËp trung. Qu¶n lý tËp trung lµ yªu cÇu kh¸ch quan v× nã g¾n liÒn víi sù thèng nhÊt môc tiªu duy tr× vai trß l·nh ®¹o nh­ng cÇn ph¶i c¬ ph­¬ng ph¸p hîp lý tr¸nh quan liªu bao cÊp vµ ®éc ®o¸n. Trong khi ®ã bao ®¶m sù tù chñ cña c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n lµ tÊt yÕu kh¸ch quan v× phÇn tö æn ®Þnh th× hÖ thèng sÏ m¹nh. Do ®ã cÇn t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng ®Ó c¸ nh©n ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh. Tuy nhiªn còng kh«ng ®­îc bu«ng láng dÔ dÉn ®Õn lÊn quyÒn hoÆc t×nh tr¹ng mÊt tÝnh phèi hîp. Ngµy nay kh«ng ph¶i lµ ®i lùa chän qu¶n lý tËp trung hay d©n chñ mµ ®iÒu quan träng lµ t­¬ng quan gi­a d©n chñ víi tËp trung. 5.2.Tu©n thñ luËt ph¸p vµ th«ng lÖ x· héi Ph¸p luËt t¹o ra khung ph¸p lý cho tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o m«i tr­êng cho ph¸t triÓn kinh tÕ, cñng cè vµ b¶o vÖ c¸c nguyªn t¾c cña nÒn kinh tÕ, vµ t¹o ra c¬ chÕ qu¶n lý hiÖu qu¶. Nh­ vËy gi÷a qu¶n lý víi lÜnh vùc chÝnh trÞ- luËt ph¸p cã quan hÖ h÷u c¬ vµ ®ßi hái qu¶n lý ph¶i xem xÐt ®Õn nh÷ng yÕu tè ®ã. Bªn c¹nh ®ã c¸c gi¸ trÞ chung ®­îc x· héi thõa nhËn, c¸c tËp tôc truyÒn thèng, lèi sèng d©n c­, hÖ t­ t­ëng t«n gi¸o g©y t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tæ chøc, s¶n xuÊt- kinh doanh. Do ®ã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i cã sù s¸ng t¹o trong tõng quyÕt ®Þnh, xö lý linh ho¹t c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o cho tæ chøc tån t¹i vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c. 5.3. Phèi hîp ®iÒu hoµ c¸c lîi Ých. 28
  30. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Qu¶n lý suy cho ®Õn cïng lµ qu¶n lý con ng­êi nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng. Song ®éng lùc cña qu¶n lý lµ lîi Ých, do ®ã nguyªn t¾c quan träng cu¶ qu¶n lý ®ã lµ ph¶i chó ý ®Õn lîi Ých con ng­êi, phèi hîp ®iÒu hoµ c¸c lîi Ých, trong ®ã lîi Ých cña ng­êi lao ®éng lµ ®éng lùc trùc tiÕp ®ång thêi chó ý ®Õn lîi Ých tËp thÓ, tæ chøc vµ lîi Ých x· héi. VÒ mÆt lý thuyÕt còng nh­ thùc tiÔn, lîi Ých lµ môc tiªu, tho¶ m·n nhu cÇu lµ ®éng lùc khiÕn con ng­êi hµnh ®éng v× thÕ sÏ cã sù nhÊt trÝ vÒ môc ®Ých vµ hµnh ®éng nÕu cã sù thèng nhÊt nhu cÇu vµ lîi Ých. Thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c nµy ®ßi hái ph¶i chó ý c¸c vÊn ®Ò sau: - C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn quan t©m tr­íc hÕt ®Õn lîi Ých cña ng­êi lao ®éng. Hä lµ ®éng lùc t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô trùc tiÕp cho x· héi, h¬n n÷a lµ nh©n tè cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o vµ gia t¨ng gi¸ trÞ thÆng d­. Bëi ®ã th«ng qua ph­¬ng ph¸p, c«ng cô th× nhµ qu¶n lý t¸c ®éng ®Õn lîi Ých ng­êi lao ®éng ®¶m b¶o hä ®­îc tho¶ m·n c¶ nhu c©u vËt chÊt vµ tinh thÇn. - T¹o ra nh÷ng lîi Ých lín lµ môc tiªu chung cho mäi ng­êi. NÕu kh«ng g¾n lîi Ých c¸ nh©n víi tËp thÓ th× cÝnh sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa c¸ nh©n sÏ bãp chÕt søc sèng cña tæ chøc. V× thÕ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ph¶i cã t¸c dông huy ®éng sù ®ãng gãp vÒ trÝ tuÖ, søc lùc vµ c¬ së vËt chÊt ®Ó x©y dùng tæ chøc vµ ng­êi lao ®éng cã c¬ héi ®Ó tho¶ m·n lîi Ých, ®ång thêi ®­îc h­ëng thô c¸c kho¶n lîi Ých phóc lîi tËp thÓ. - Ph¶i coi träng lîi Ých tinh thÇn vµ lîi Ých vËt chÊt. Trong khi lao ®éng cßn lµ mét ho¹t ®éng b¸t buéc víi con ng­êi th× vÊn ®Ò khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt ®èi víi ng­êi lao ®éng ph¶i ®Æt lªn hµng ®Çu. Song kh«ng v× thÕ mµ coi nhÑ sù quan t©m ®Õn lîi Ých tinh thÇn th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p gi¸o dôc ®éng viªn t­ t­ëng chÝnh trÞ, th­ëng ph¹t, c©n nh¾c, ®Ò b¹t vµo c¸c chøc vô c«ng t¸c hîp lý. KhuyÕn khÝch lîi Ých vµ tinh thÇn vÒ thùc chÊt lµ sù ®¸nh gi¸ cña tËp thÓ vµ x· héi ®èi víi sù cèng hiÕn cu¶ mçi ng­êi lµ sù kh¼ng ®Þnh thang 29
  31. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn bËc cña hä trong céng ®ång. Còng th«ng qua c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch ®ã ng­êi lao ®ég nhËn biÕt ®­îc kÕt qu¶, ý thøc c«ng viÖc m×nh lµm. V× thÕ nã rÊt cÇn thiÕt víi bÊt kú ai vµ vµo bÊt kú giai ®o¹n nµo. 5.4 Nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. Lµ nguyªn t¾c quy ®Þnh môc tiªu cña qu¶n lý, bao gåm c¶ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi, nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ ®ßi hái ng­êi qu¶n lý ph¶i cã quan ®iÓm hiÖu qu¶ ®óng ®¾n, biÕt ph©n tÝch hiÖu qña trong tõng t×nh huèng kh¸c nhau, ®Æt lîi Ých cña tæ chøc lªn trªn lîi Ých c¸ nh©n, tõ ®ã ra quyÕt ®Þnh tèi ­u nh»m t¹o ®­îc c¸c thµnh qu¶ cã lîi nhÊt cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña tæ chøc. Tuy nhiªn tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ kh«ng ®ång nghÜa víi h¹n chÕ tiªu dïng vÊn ®Ò lµ tiªu dïng hîp lý trong kh¶ n¨ng cho phÐp. TiÕt kiÖm còng kh«ng cã nghÜa lµ chi Ýt tiÒn mµ lµ chi sao cho ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt. HiÖu qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng kÕt qu¶ trªn mét ®ång chi phÝ bá ra. Tõ ®ã ph¶i t¨ng kÕt qu¶ vµ gi¶m chi phÝ ®Ó cã hiÖu qu¶ cao. Trong ®ã gi¶m chi phÝ b»ng c¸ch tiÕt kiÖm ®Çu vµo vµ tiÕt kiÖm thêi gian vµ t¨ng kÕt qu¶ b»ng c¸ch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Hai c«ng viÖc nµy cã thÓ ®ång thêi hoÆc lÖch nhau nh­ng ph¶i lu«n h­íng tíi kÕt qu¶ lín h¬n chi phÝ. Ho¹t ®éng qu¶n lý ph¶i ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý sao cho víi mét l­îng chi phÝ nhÊt ®Þnh cã thÓ t¹o ra l­îng gi¸ trÞ nhiÒu nhÊt phôc vô con ng­êi. Lµm ®­îc viÖc nµy ®ßi hái ph¶i m¹nh mÏ c¶i c¸ch øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt, vµ kh«ng ngõng ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý trong néi bé tæ chøc theo h­íng tinh gi¶m v× nhu cÇu c«ng viÖc vµ hiÖu qu¶ cao. 5.5 H­íng vµo kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng môc tiªu. Mét c¸ch qu¶n lý t«ng t¹i trong lÞch sö ®ã lµ nhµ s¶n xuÊt chØ lµm nh÷ng c¸i m×nh cã thÓ vµ v× thÕ mäi kÕt qu¶ ph©nd lín lµ chñ quan. C¸ch 30
  32. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn qu¶n lý ®ã sÏ dÉn tíi kÕt qu¶ lµ doanh nghiÖp sÏ mÊt k¶ n¨ng thÝch øng víi sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Ngµy nay thÞ tr­êng réng lín vµ biÕn ®æi liªn tôc theo thêi gian, nã ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i nhËn biÕt ®©u lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm m×nh cã thÓ khai th¸c vµ hiÓu hä cÇn g× vµ m×nh ph¶i ®¸p øng c¸i g×. Lu«n dù ®o¸n tr­íc nhu cÇu cña hä ®Ó t¹o nªn c¸c yÕu tè s¸ng t¹o trong tæ chøc cña m×nh. §Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy ®ßi hái qu¶n lý ph¶i lµm tèt c«ng t¸c marketing trong ®ã ®Æc biÖt quan träng kh©u nghiªn cøu thÞ tr­êng. §©y cã thÓ coi lµ mét quan ®iÓm qu¶n lý míi trong giai ®o¹n hiÖn nay. Nã ch­a ®­îc ®­a thµnh nguyªn lý qu¶n lý nh­ nh÷ng quan ®iÓm truyÒn thèng nh­ng cã thÓ coi lµ nguyªn t¾c qu¶n lý hiÖn ®¹i. 6. HiÖu lùc qu¶n lý: 6.1. Kh¸i niÖm hiÖu lùc qu¶n lý: Theo khoa häc qu¶n lý : “HiÖu lùc qu¶n lý lµ møc ®é thùc hiÖn ho¸ cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Nã cho thÊy quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­a ra ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo, nhanh hay chËm, ®óng tr×nh tù vµ ®óng tiªu chuÈn cña kÕ ho¹ch hay kh«ng . ThÓ hiÖn sù t«n träng vµ tu©n thñ cña ®èi t­îng qu¶n lý ®èi víi chñ thÓ qu¶n lý ®ång thêi thÓ hiÖn tr×nh ®é n¨ng lùc qu¶n lý vµ tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý”1. Theo kh¸i niÖm nµy ta thÊy hiÖu lùc qu¶n lý mang nh÷ng néi dung sau: HiÖu lùc qu¶n lý thÓ hiÖn gi¸ trÞ hiÖn thùc cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Tõ mét quyÕt ®Þnh ®­a ra ®­a vµo thùc tÕ ®­îc thùc hiÖn ®óng tr×nh tù thêi gian, ®óng ng­êi ®óng viÖc, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®¹t môc tiªu kÕ ho¹ch vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ khi ®ã quyÕt ®Þnh ®­îc coi lµ ®¹t hiÖu lùc qu¶n lý. Còng tõ mét quyÕt ®Þnh ®­a ra trªn c¬ së hiÖu lùc qu¶n lý chóng ta ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é ®óng ®¾n cña nã. V× ®èi t­îng qu¶n lý lµ con ng­êi 1 Gi¸o tr×nh Qu¶n lý häc KTQD- T©pj 1- NXB KHKT-2001 31
  33. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn do ®ã c¸c quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o tÝnh khoa häc vµ ®óng ®¾n th× sÏ ®­îc mäi ng­êi ®ång t×nh ñng hé thùc hiÖn. Vµ cuèi cïng hiÖu lùc qu¶n lý thÓ hiÖn n¨ng lùc tr×nh ®é cña nhµ qu¶n lý vµ tÝnh kû luËt, chuyªn nghiÖp, kü n¨ng lµm viÖc cña ®èi t­îng qu¶n lý. Nh÷ng yÕu tè trªn cña chñ thÓ qu¶n lý vµ ®èi t­îng qu¶n lý ®­îc ®¶m b¶o nhÊt ®Þnh quyÕt ®Þnh qu¶n lý cã hiÖu lùc cao, ®¹t kÕt qu¶. 6.2. C¸c ph­¬ng diÖn cña hiÖu lùc qu¶n lý: 6.2.1. Ph­¬ng diÖn kinh tÕ: Trªn gi¸c ®é kinh tÕ hiÖu lùc qu¶n lý g¾n liÒn víi hiÖu qu¶ kinh tÕ. MÆc dï hiÖu lùc qu¶n lý kh«ng ®ång nhÊt víi hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng kÕt qu¶ trõ ®i chi phÝ. Nh­ng hiÖu lùc qu¶n lý kh«ng chØ dõng l¹i ë møc ®é ®¶m b¶o quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc thi hµnh ®óng kÕ ho¹ch mµ cßn x¸c ®Þnh trªn kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Mét kÕt qu¶ nh­ mong muèn hoÆc v­ît kÕ ho¹ch cho thÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ ®¶m b¶o hiÖu lùc cña quyÕt ®Þnh qu¶n lý lµ thµnh c«ng. §ång thêi trong qu¸ tr×nh triÓn khai kÕ ho¹ch nÕu cã sai lÖch nh­ng ®­îc ph¸t hiÖn kÞp thêi vµ ®iÒu chØnh hîp lý ®em l¹i kÕt qu¶ tèt thÓ hiÖn qu¶n lý ®· ®i s©u, ®i s¸t vµ linh ho¹t nh¹y bÐn. Kh«ng thÓ nãi mét quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc ®¶m b¶o thùc hiÖn vÒ mÆt quy tr×nh nh­ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp lµ ®¹t hiÖu lùc qu¶n lý. Cã nh÷ng kÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng chi li vµ cÈn thËn nh­ng khi ®i vµo thùc tÕ nh÷ng yÕu tè kh«ng kiÓm so¸t ®­îc cña m«i tr­êng bªn ngoµi biÕn ®éng m¹nh mÏ v­ît dù tÝnh cña kÕ ho¹ch vµ cho dï kÕ ho¹ch ®ã cã ®­îc thùc hiÖn ®óng tr×nh tù th× còng kh«ng thÝch øng kÞp, ë ®ã ®ßi hái sù ®iÒu chØnh kÞp thêi cña nhµ qu¶n lý vµo c¸c kh©u xung yÕu ®¶m b¶o môc tiªu ®­îc thùc hiÖn. Nh­ vËy ®«i khi lµm t¨ng chi phÝ qu¶n lý vµ gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ. Qua sù ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng gi÷a hiÖu lùc qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, ®¶m b¶o cho nhau ®­îc thùc hiÖn. 6.2.2. Ph­¬ng diÖn ph¸p lý: 32
  34. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn VÒ mÆt ph¸p lý cña hiÖu lùc qu¶n lý lµ nãi ®Õn tÝnh ®¶m b¶o thùc hiÖn. Nh­ vËy nã g¾n liÒn víi quyÒn lùc thùc tÕ cña nhµ qu¶n lý. Víi mçi quyÕt ®Þnh ®­a ra hä cã quyÒn chØ ®Þnh, c­ìng chÕ thi hµnh vµ ®­îc ®¶m b¶o thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng ph¸p luËt, néi quy, ®iÒu lÖ cña tæ chøc. G¾n liÒn víi quyÕt ®Þnh qu¶n lý lµ nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh ë ®ã quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña tõng ®èi t­îng thi hµnh vµ nh÷ng chÕ tµi kÌm theo trong tr­êng hîp cã sù vi ph¹m. Mét quyÕt ®Þnh ®­îc coi lµ cã hiÖu lùc khi nã ®­îc x©y dùng ®óng quy tr×nh, tr×nh tù luËt ®Þnh vµ thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña cÊp trªn vµ nã ®­îc dïng lµm c¬ së ®Ó x©y dùng, ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña cÊp d­íi vµ ®­îc c¸c ®èi t­îng qu¶n lý phôc tïng thùc hiÖn. 6.2.3. Ph­¬ng diÖn x· héi: Mét quyÕt ®Þnh qu¶n lý sÏ kh«ng thÓ ®¶m b¶o tÝnh hîp lý, kh«ng thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ cã hiÖu lùc ph¸p lý nÕu nã kh«ng ®­îc ®«ng ®¶o mäi ng­êi ñng hé. V× thÕ quyÕt ®Þnh ®ã ®­a ra ph¶i nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hîp lý, v× môc tiªu chung cña tæ chøc vµ phai g¾n lîi Ých mäi ng­êi víi lîi Ých cña tËp thÓ cña tæ chøc, cã nh­ vËy quyÕt ®Þnh ®ã ®¶m b¶o tÝnh ®­îc mäi ng­êi ñng hé. §ã lµ hiÖu lùc qu¶n lý vÒ mÆt x· héi. Do ®ã chñ thÓ qu¶n lý khi ra quyÕt ®Þnh cÇn tÝnh ®Õn lîi Ých c¸ nh©n ng­êi lao ®éng, lîi Ých tËp thÓ vµ ®­a ra th¨m dß ý kiÕn quÇn chóng tr­íc khi ®­a vµo hiÖn thùc. II. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña n©ng cao hiÖu Lùc qu¶n lý: 1. Vai trß cña qu¶n lý ®èi víi doanh nghiÖp: Còng gièng nh­ qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n, qu¶n lý lÜnh vùc qu¶n lý trong doanh nghiÖp cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. NÕu xÐt theo qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch tõ lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, ®iÒu hµnh vµ kiÓm tra th× qu¶n lý ®Òu ph¶i thùc hiÖn xuyªn suèt qu¸ tr×nh ®ã. Qu¶n lý trë nªn cÇn thiÕt vµ quan träng chØ ®¬n gi¶n lµ nh»m môc tiªu ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña tÝnh tråi cña hÖ thèng. Ng­êi NhËt tõ xa x­a vµ c¶ 33
  35. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn ngµy nay vÉn cã mét sù so s¸nh r»ng: Mét ng­êi ViÖt Nam víi mét ng­êi NhËt th× ng­êi NhËt thua, nh­ng ba ng­êi NhËt ®i cïng nhau sÏ lu«n th¾ng ba ng­êi ViÖt Nam. Hä cã thÓ kh¼ng ®Þnh nh­ vËy lµ hä tin vµo kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ tÝnh phèi hîp cña t¸c phong c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i trong cuéc sèng. Râ rµng lµ viÖc phèi hîp søc m¹nh c¸c c¸ nh©n ®Ó thèng nhÊt thùc hiÖn môc tiªu chung víi hiÖu qu¶ cao lu«n ®ßi hái vai trß qu¶n lý ph¶i ®i ®Çu. XÐt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng ta thÊy trong mäi lÜnh vùc cña doanh nghiÖp tõ s¶n xuÊt, marketing, tµi chÝnh, nh©n sù, nghiªn cøu dù b¸o ®Òu cÇn ®­îc qu¶n lý. Vµ sau n÷a lµ phèi hîp hiÖu qu¶ gi÷a c¸c lÜnh vùc ®ã ®ßi hái møc ®é qu¶n lý cao h¬n, nÕu kh«ng sù m©u thuÉn trong tõng lÜnh vùc vµ gi÷a c¸c lÜnh vùc víi nhau sÏ ph¸ vì doanh nghiªp. Mét thùc tÕ lµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶, ph¸ s¶n ®Òu quy l¹i mét nguyªn nh©n s©u sa lµ qu¶n lý kÐm, cßn c¸c doanh nghiÖp chØ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc chõng nµo qu¶n lý cßn ®­îc coi träng vµ lµm tèt chøc n¨ng cña m×nh. Nh­ vËy qu¶n lý liªn quan ®Õn sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. 2. Sù cÇn thiÕt cña n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý: Víi bÊt kú tæ chøc, ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nµo ®Òu mong muèn vµ phÊn ®Êu ho¹t ®éng qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶. Muèn vËy tr­íc tiªn hiÖu lùc qu¶n lý ph¶i ®­îc ®¶m b¶o. ViÖc ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc cña qu¶n lý vµ kh«ng ngõng n©ng cao nã lµ mét ®ßi hái, nhu cÇu tån t¹i cña doanh nghiÖp. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: 2.1. Sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng bªn ngoµi doanh nghiÖp. BÊt kú doanh nghiÖp nµo dï ho¹t ®éng ë nh÷ng lÜnh vùc kh¸c nhau tån t¹i d­íi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau nh­ng ®Òu ho¹t ®éng trong m«i tr­êng kinh tÕ x· héi chung. §ã lµ m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«, m«i tr­êng chÝnh trÞ, m«i tr­êng ph¸p lý chóng lu«n biÕn ®éng vµ ®«i khi v­ît ra ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. Nh÷ng biÕn ®éng ®ã cã thÓ lµ tÝch cùc ®èi víi doanh nghiÖp nµy nh­ng l¹i lµ tiªu cùc ®èi víi 34
  36. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn doanh nghiÖp kh¸c vµ lu«n ®em ®Õn nh÷ng c¬ héi còng nh­ th¸ch thøc mµ doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt. §iÒu quan träng lµ doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng ph¶n øng thÝch hîp ®Ó thÝch øng víi sù biÕn ®éng ®ã, víi nh÷ng c¬ héi m«i tr­êng t¹o ra ph¶i tËn dông ®­îc cßn víi nh÷ng th¸ch thøc ph¶i nhËn thøc ®­îc, hiÓu ®­îc vµ ®­a ra gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh ®Ó gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu cña m«i tr­êng. §iÒu ®ã hoµn toµn phô thuéc vµo nh÷ng quyÕt ®Þnh ®­a ra cña nhµ qu¶n lý, vµ ®Ó nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ ®iÒu ®­¬ng nhiªn ph¶i n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý trong doanh nghiÖp. 2.2. Sù ho¹t ®éng néi t¹i cña doanh nghiÖp. Ngoµi sù t¸c ®éng cña m«i tr­êng vÜ m« doanh nghiÖp cßn chÞu sù chi phèi cña m«i tr­êng vi m«. Tr­íc hÕt ®ã lµ nh÷ng yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp nh­ nguån lùc vÒ c¬ së h¹ tÇng, khoa häc c«ng nghÖ, nguån nguyªn vËt liÖu, nh©n sù, nguån vèn, sau n÷a lµ nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi nh­ nhµ cung cÊp, ®èi t¸c, ®èi thñ c¹nh tranh. PhÇn lín nh÷ng yÕu tè nµy doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc. Tøc lµ hoµn toµn cã thÓ chñ ®éng t×m hiÓu, nhËn biÕt, dù ®o¸n tr­íc nh÷ng thay ®æi vµ chñ ®éng ®iÒu chØnh. VÊn ®Ò lµ ®iÒu chØnh nh­ thÕ nµo, v× nh÷ng nguån lùc cña doanh nghiÖp lµ h÷u h¹n ph¶i lµm sao ®¶m b¶o tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ cao trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ nguån lùc lµ môc tiªu cña qu¶n lý. Víi nh÷ng nhµ cung cÊp, ®èi t¸c vµ ®èi thñ c¹nh tranh ph¶i chñ ®éng víi ph­¬ng ¸n cña m×nh kh«ng ®Ó lÖ thuéc vµo hä. §Æc biÖt ®èi thñ c¹nh tranh ph¶i lu«n nhanh h¬n hä, ®«i khi c¶ hai cïng triÓn khai kÕ ho¹ch c¹nh tranh víi nhau nh­ng bªn nµo qu¶n lý tèt h¬n sÏ triÓn khai kÕ ho¹ch nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, nhanh ch©n h¬n sÏ dµnh phÇn th¾ng. Vµ ®Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu lùc trong qu¶n lý ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. 2.3. §Æc thï ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh. Víi mçi doanh nghiÖp ®Òu cã nh÷ng ®Æc thï s¶n xuÊt kinh doanh riªng cña ngµnh nghÒ. Nh÷ng ®Æc thï ®ã mét mÆt lµm nªn nh÷ng ­u thÕ 35
  37. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn riªng cho doanh nghiÖp mÆt kh¸c t¹o ra nh÷ng yÕu ®iÓm riªng cã cña doanh nghiÖp. Tõ nh÷ng ®Æc tr­ng ®ã doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ph­¬ng ph¸p qu¶n lý phï hîp víi b¶n th©n doanh nghiÖp. Mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ®Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh ®Æc thï vµ kh¾c phôc nh÷ng yÕu ®iÓm vèn cã trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay. Sù héi nhËp lµ rÊt cÇn, ®ßi hái ph¶i lu«n t¹o ra ®­îc yÕu tè míi trong s¶n phÈm cña m×nh, lµm ng¾n chu kú sèng cña s¶n phÈm ®ång thêi kh¼ng ®Þnh b¶n s¾c riªng cña m×nh. §iÒu ®ã ®ßi hái phøc hîp c¸c gi¶i ph¸p ®ång thêi song xuÊt ph¸t ®iÓm ph¶i t­ nhËn thøc mµ ®i, tiªn phong lµ trong qu¶n lý ph¶i cã sù ®æi míi n©ng cao tr×nh ®é, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý. III. C¸c h×nh thøc, xu h­íng nh»n n©ng cao hiÖu Lùc qu¶n lý nhµ n­íc. §øng tr­íc ®ßi hái bøc thiÕt ph¶i kh«ng ngõng c¶i thiÖn n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý, doanh nghiÖp ph¶i ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p chuyÓn ®æi hîp lý. Cã nhiÒu h×nh thøc, xu h­íng kh¸c nhau, tuy nhiªn trong ph¹m vi nghiªn cøu cña m×nh em xin ®Ò cËp ®Õn nh÷ng xu h­íng chung nhÊt cu¶ c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay nh­ sau: 1. Tæ chøc l¹i doanh nghiÖp: Lµ biÖn ph¸p lµm thay ®æi h×nh thøc, môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp theo h­íng mong muèn. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lín phøc t¹p vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh th­êng dÉn ®Õn viÖc cïng lóc qu¶m lý ®a môc tiªu, ®iÒu ®ã dÉn ®Õn nhµ qu¶n lý triÓn khai nhiÒu lo¹i kÕ ho¹ch kh¸c nhau. Mµ th«ng th­êng nhiÒu kÕ ho¹ch nhiÒu môc tiªu sÏ dÉn ®Õn mét thùc tr¹ng lµ chóng m©u thuÉn vµ h¹n chÕ nhau vµ ®­¬ng nhiªn hiÖu lùc qu¶n lý kh«ng ®­îc ®¶m b¶o vµ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bÞ c¶n trë. Trong nh÷ng tr­êng hîp nh­ vËy c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i c©n nh½c em xÐt l¹i doanh nghiÖp vµ viÖc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý. 36
  38. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn C¸c biÖn ph¸p ¸p dông ®Ó tæ chøc l¹i doanh nghiÖp bao båm: S¸p nhËp, chia t¸ch, hîp nhÊt, chuyÓn ®æi doanh nghiÖp. 2. §iÒu chØnh c¬ cÊu trong doanh nghiÖp. C¬ cÊu trong doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mÊt thiÕt víi viÖc n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý. Mét c¬ cÊu ®­îc coi lµ khoa häc hiÖu qu¶ khi mµ nã gãp phÇn t¹o ra kªnh th«ng tin nhanh, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ qu¶n lý nhËn biÕt nhanh vÊn ®Ò vµ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi, triÓn khai nhanh hiÖu qu¶ ®em l¹i lîi ichÝ cho doanh nghiÖp. Nãi ®Õn c¬ cÊu trong doanh nghiÖp, chóng ta ph¶i lu«n xem xÐt hai mÆt c¬ b¶n: c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¬ cÊu qu¶n lý trong ®ã c¬ cÊu qu¶n lý cã ¶nh h­ëng m¹nh mÏ vÒ mÆt ph¸p lý cña hiÖu lùc qu¶n lý. Së dÜ nh­ vËy lµ v× c¬ cÊu qu¶n lý lu«n kÌm theo sù x¸c ®Þnh vÞ trÝ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm vµ lîi Ých cho tõng c¸ nh©n, bé phËn kÌm theo sù ®¶m b¶o vÒ nguån lùc. Khi nh÷ng c«ng viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn tèt, khoa häc ®ång nghÜa t¹o ®­îc” C¬ së h¹ tÇng” cho c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®i vµo thùc tiÔn. Ng­îc l¹i mét c¬ chÕ qu¶n lý bÞ coi lµ r­êm rµ, hçn ®én chång chÐo sÏ c¶n trë viÖc thi hµnh quyÕt ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã c¬ cÊu s¶n xuÊt còng cã ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh tíi hiÖu lùc qu¶n lý. §Æc biÖt víi c¸c doanh nghiÖp lín gåm nhiÒu doanh nghiÖp nhá, c¸c ®éi s¶n xuÊt, ph©n x­ëng. Trong c¬ cÊu s¶n xuÊt sÏ quy ®Þnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ chÕ h¹ch to¸n, quyÒn lîi kinh doanh cho tõng ®¬n vÞ. ViÖc x©y dùng c¬ chÕ s¶n xuÊt hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng s¶n xuÊt kinh doanh cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ ®ã. Cã thÓ thÊy tÝnh hiÖu qu¶ ®ã ë mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp vµ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n trùc thuéc. Râ rµng doanh nghiÖp ®­îc h¹ch to¸n ®éc lËp th× cã quyÒn chñ ®éng s¶n xuÊt kinh doanh h¬n nh­ng laÞ khã theo s¸t c¸c quyÕt ®Þnhqu¶n lý cÊp trªn nh­ h¹ch to¸n trùc thuéc. VÊn ®Ò lµ trong tõng hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ mµ x©y dùng c¬ chÕ s¶n xuÊt hîp lý ®¶m b¶o m«i tr­êng thuËn lîi nhÊt cho c¸c ®¬n vÞ cña m×nh. 37
  39. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Trong qu¶n lý ®Ó n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý mét xu h­íng chung lµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu qu¶n lý sÏ tù ®éng kÐo theo sù thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt. Mäi sù ®iÒu chØnh suy cho cïng ®Òu xoay theo hai h×nh thøc c¬ b¶n lµ tËp trung vµ ph©n cÊp. TËp trung tøc lµ thèng nhÊt quyÒn lùc vµo mét c¬ quan cÊp cao nhÊt. C¬ quan ®ã toµn quyÒn ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, c¸c c¬ quan cÊp qu¶n lý thÊp h¬n ®Òu ph¶i phôc tïng. Víi h×nh thøc nµy sÏ t¹o ra kªnh th«ng tin däc thèng nhÊt, nh­ng l¹i h¹n chÕ tÝnh s¸ng t¹o, søc m¹nh toµn thÓ doanh nghiÖp. Kh¸c víi tËp trung ph©n cÊp tøc lµ chia bít quyÒn. Theo ®ã c¸c cÊp qu¶n lý chãp bu chØ ®iÒu hµnh mang tÝnh ®Þnh h­íng c¸c cÊp trùc thuéc sÏ chñ ®éng linh ho¹t ®­a ra c¸c kÕ ho¹ch c¸c ý kiÕn tham gia t­ vÊn cho cÊp trªn. CÊp trªn sÏ cã nhiÒu th«ng tin h¬n ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh cuèi cïng. §Æc biÖt ë c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n ho¸ cao th× c¸c nhµ qu¶n lý sÏ cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n s¸t thùc h¬n qu¶n lý cÊp cao. Nh­ vËy thùc chÊt lµ më réng chÕ ®é tham gia, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña c¸c c¸ nh©n trong doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ ®iÒu chØnh c¬ cÊu qu¶n lý lµ c©n ®èi l¹i t­¬ng quan gi÷a tËp trung vµ ph©n cÊp. Bëi v× kh«ng doanh nghiÖp nµo thùc hiÖn thuÇn tuý mét xu h­íng, ph©n cÊp vµ tËp trung lu«n tån t¹i ®ång thêi trong doanh nghiÖp. Tuú tõng hoµn c¶nh cô thÓ mµ c©n ®èi quan hÖ gi÷a chóng nh»m ph¸t huy søc m¹nh c¸c c¸ nh©n vµ thèng nhÊt ho¹t ®éng thùc hiÖn môc tiªu chung. 3. TËp trung kh©u xung yÕu: Mäi doanh nghiÖp dï cã c¸c quy m« lín nhá kh¸c nhau nh­ng qu¶n lý ®Òu mang tÝnh ®a d¹ng phøc t¹p. Sù ®a d¹ng tr­íc hÕt ë c¸c kh©u, c¸c bé phËn, lÜnh vùc, ®èi t­îng qu¶n lý, sau n÷a lµ ®a d¹ng c¸c vÊn ®Ò doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt gi¶i quyÕt. Víi sù h¹n chÕ vÒ ngußon Lùc, c¸c 38
  40. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn nhµ qu¶n lý kh«ng thÓ c¨ng ra gi¶i quyÕt hÕt c¸c vÊn ®Ò ®­îc nh­ vËy kh¸c nµo tù lµm yÕu doanh nghiÖp. Do ®ã cÇn ph¶i biÕt lùa chän nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc coi lµ quan träng bøc thiÕt vµ x©y dùng kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt trong ®ã ®· x¸c ®Þnh c¸c bé phËn chÝnh tham gia. C¸c vÊn ®Ò coi träng chØ n¶y sinh hoÆc cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc ë nh÷ng bé phËn nhÊt ®Þnh. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c kh©u quan träng vµ tËp trung nguån lùc gi¶i quyÕt sÏ ®¶m b¶o quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc quan t©m thùc hiÖn nhiÒu h¬n, hiÖu lùc qu¶n lý cao h¬n, ®¹t hiÖu qu¶ cao. 4. §Èy m¹nh chøc n¨ng kiÓm so¸t trong doanh nghiÖp: Víi mçi quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc ®­a ra ®­îc ®¶m b¶o thi hµnh g¾n liÒn víi chøc n¨ng kiÓm so¸t. Thùc chÊt lµ c«ng viÖc gi¸m s¸t vµ ®iÒu chØnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. §©y lµ c«ng viÖc cã vai trß rÊt quan träng v× c¸c lý do sau: Thø nhÊt, kiÓm tra, kiÓm so¸t sÏ cã t¸c ®éng tíi hµnh vi con ng­êi, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña hä vµ ®éng viªn hä thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng n»m trong kÕ ho¹ch ®· v¹ch ra. Thø hai, viÖc tiÕn hµnh kiÓm tra sÏ thøc ®Èy sù thùc hiÖn kÞp thêi vµ cã tr×nh tù c¸c nhiÖm vô ®· ®Æt ra. Nh­ vËy tæ chøc tèt viÖc kiÓm tra sÏ ®em l¹i cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sù linh ho¹t cÇn thiÕt, nÕu kh«ng cã thÓ cã nh÷ng hËu qu¶ x¶y ra do nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng ®­îc hoµn thµnh ®óng thêi h¹n hoÆc do ký luËt lao ®éng bÞ vi ph¹m. Tõ ®ã, ng­êi ta thÊy râ môc ®Ých cña viÖc kiÓm tra kh«ng chØ lµ ®Ó kÞp thêi ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng lÖc l¹c ®· ph¸t hiÖn mµ quan träng h¬n lµ ng¨n ngõa viÖc x¶y ra nh÷ng lÖch l¹c, tËn dông nh÷ng thêi c¬ cã lîi. ViÖc kiÓm tra ®­îc tæ chøc tèt sÏ t¹o ra sù liªn kÕt ng­îc cã hiÖu lùc, nÕu kh«ng nã sÏ kh«ng gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò ®ang xuÊt hiÖn, kh«ng kh¾c phôc ®­îc c¸c kh©u yÕu vµ do ®ã qu¸ tr×nh qu¶n lý khã cã thÓ tiÕn hµnh mét c¸ch b×nh th­êng, hiÖu lùc qu¶n lý kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. 39
  41. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn IV. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu Lùc qu¶n lý. 1. C¬ cÊu tæ chøc: C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c bé phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp. C¸c bé phËn ®ã ®­îc x¸c ®Þnh vÞ trÝ, chøc n¨ng, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm th«ng qua c¬ cÊu tæ chøc cña doanh nghiÖp. V× thÕ tÝnh æn ®Þnh, khoa häc cña c¬ cÊu tæ chøc ®¶m b¶o cho viÖc triÓn khai quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®­îc nhanh ®óng kÕ ho¹ch ®Æt ra. MÆt kh¸c th«ng qua c¬ cÊu tæ chøc qu¸ tr×nh truyÒn th«ng ®­îc thùc hiÖn, tÝnh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy g¾n liÒn víi c¬ cÊu tæ chøc vµ g¾n liÒn víi hiÖu lùc qu¶n lý. 2. N¨ng lùc s¶n xuÊt: 2.1. Trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ: §ã lµ tæng thÓ c¸c yÕu tè phôc vô cho s¶n xuÊt, nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph­¬ng tiÖn truyÒn thèng nÕu nh÷ng yÕu tè nµy ®­îc tr¹ng bÞ tèt ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña c«ng viÖc th× qu¸ tr×nh qu¶n lý ®¶m b¶o ®­îc triÓn khai tèt. Cã nh÷ng vÊn ®Ò trong s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc gi¶i quyÕt tèt ph¶i lµ sù kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn, nÕu chØ cã lý luËn vµ trong khi thùc hiÖn c«ng nghÖ thiÕt bÞ kh«ng ®¸p øng ®­îc dÉn tíi hiÖu lùc qu¶n lý kÐm. Mµ qu¶n lý xÐt theo gi¸c ®é truyÒn th«ng nã lµ qu¸ tr×nh th«ng tin vËy th× c¸c thiÕt bÞ phôc vô th«ng tin ph¶i tèt sÏ ®¶m b¶o th«ng tin ®­îc nhanh chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. Qua ®ã ta thÊy trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn hiÖu lùc qu¶n lý. 2.2. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong khi c¸c yÕu tè trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ lµm chøc n¨ng truyÒn t¶i vËn hµnh th× yÕu tè con ng­êi cã vai trß ®iÒu khiÓn sù vËn hµnh ®ã. Mçi c¸ nh©n l¹i mong nh÷ng yÕu tè riªng vµ t¹o nªn sù ®a d¹ng, phøc t¹p trong tËp thÓ. V× thÕ qu¶n lý cÇn t¹o ®­îc c¬ chÕ lµm viÖc hîp lý, kû luËt chÆt chÏ vµ gi¸m s¸t thi hµnh ®¶m b¶o mçi c¸c nh©n ®­îc ®¶m b¶o bëi lîi Ých vµ tr¸ch nhiÖm riªng cña m×nh sao cho trong c«ng viÖc c¸ nh©n ®Òu ph¶i hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm cña m×nh. 40
  42. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Lµm ®­îc ®iÒu nµy tr­íc tiªn ph¶i n©ng cao nhËn thøc cña ®éi ngò lao ®éng ý thøc sÏ dÉn d¾t hµnh ®éng cña hä. Qua ®ã ta thÊy kü n¨ng lµm viÖc, kû luËt lao ®éng vµ tr×nh ®é nhËn thøc cña hä ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc ®¶m b¶o hiÖu lùc qu¶n lý. 3. N¨ng lùc cña nhµ qu¶n lý: Ngoµi c¸c yÕu tè kh¸ch quan ®· nªu, hiÖu lùc qu¶n lý cßn chÞu t¸c ®éng m¹nh bëi n¨ng lùc cña nhµ qu¶n lý. Lµ mét yÕu tè chñ quan bao gåm tæng hoµ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau mµ nhµ qu¶n lý ph¶i ®¶m b¶o. Tr­íc hÕt lµ vÒ kü n¨ng. §ã lµ kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qña cao, cã thÓ gi¶i nghÜa ®¬n gi¶n lµ biÕt lµm viÖc. Nã ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i cã kü n¨ng vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, n¾m b¾t ®­îc, thùc hiÖn ®­îc c¸c ho¹t ®éng cña qu¶n lý. Sau ®ã lµ kü n¨ng lµm viÖc víi nhiÒu ng­êi mµ tr­íc tiªn lµ ph¶i hiÓu ng­êi kh¸c t¹o ra sù nh¹y c¶m trong viÖc tiÕp cËn víi ng­êi kh¸c, giµnh quyÒn lùc vµ g©y ¶nh h­ëng ®Ó mäi ng­êi nghe, tin vµ lµm viÖc víi m×nh. Nhµ qu¶n lý cßn cÇn x©y dùng kü n¨ng ®µm ph¸n, giao tiÕp gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét vµ x©y dùng ph¸t triÓn nhãm lµm viÖc. Tãm l¹i ®ßi hái hä ph¶i mÉn c¶m , nh¹y c¶m. Kü n¨ng cña ng­êi l·nh ®¹o cßn bao gåm c¶ kh¶ n¨ng nhËn thøc, cã tÇm nh×n s©u vÒ hÖ thèng vµ m«i tr­êng, nh×n ra ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, nh×n ra c¬ héi vµ th¸ch thøc víi m«i tr­êng. Do ®ã nhµ qu¶n lý cÇn cã quan ®iÓm ph¸t triÓn vµ toµn diÖn. §¶m b¶o ®­îc nh÷ng yÕu tè ®ã nhÊt ®Þnh nhµ qu¶n lý sÏ x©y dùng ®­îc cho m×nh n¨ng lùc cao, lµm viÖc ®­îc tr­íc mäi khã kh¨n, dÉn dô ®­îc mäi ng­êi lµm theo m×nh, ®¶m b¶o ®­îc hiÖu lùc qu¶n lý. 41
  43. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Ch­¬ng II Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vµ hiÖu Lùc qu¶n lý ë t¹i c«ng ty vËt liÖu- x©y dùng. I. Tæng quan vÒ c«ng ty: 1. Qu¸ tr×nh ra ®êi: C«ng ty x©y l¾p vËt liÖu- x©y dùng lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, cã nguån gèc tõ liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp §¸ c¸t sái ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 1414/BXD-TCCB ngµy 6/10/1979 cña Bé tr­ëng Bé X©y Dùng. Tõ ®ã liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp ®¸ c¸t sái ®· ®i vµo ho¹t ®éng vµ ®· cã ®ãng gãp rÊt lín cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc nãi chung vµ lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n nãi riªng. Nh­ng do sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ. * T¹i §¹i héi §¶ng VI n¨m 1986 ®Êt n­íc ta chuyÓn h­íng nÒn kinh tÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Sù chuyÓn h­íng nµy ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh m¹nh mÏ vµ qu¸n triÖt thùc hiÖn s©u s¾c t¹i ®¹i h«Þ §¶ng VII n¨m 1991, ®¹i héi VIII n¨m 1996 vµ ®Ó thÝch nghi víi xu thÕ míi, m«i tr­êng míi. Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp §¸, C¸t, Sái chÊm døt ho¹t ®éng vµ chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty VËt liÖu –x©y dùng theo quyÕt ®Þnh sè 124/BXD-TCL§ ngµy 26/1/1996 C«ng ty VËt liÖu x©y dùng ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së s¾p xÕp vµ tæ chøc t¹i c¸c ®¬n vÞ sau: 1. Nhµ m¸y ®¸ hoa Granto Hµ Néi. 2. Nhµ m¸y ®¸ hoa g¹ch l¸t §«ng Anh. 3. XÝ nghiÖp c¸t sái sè 1. 4. XÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng sè 3. 5. XÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng sè 5 Ho¹t ®éng chÝnh cña C«ng ty VËt liÖu x©y dùng lµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh vËt liÖu x©y dùng víi c¸c mÆt hµng chñ yÕu nh­: g¹ch, ®¸, c¸t, sái Víi sù vËn ®éng s¸ng t¹o c«ng ty ®· ph¸t triÓn thªm lÜnh vùc x©y l¾p 42
  44. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn trong x©y dùng vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. V× vËy tíi n¨m 1997 C«ng ty VËt liÖu x©y dùng ®­îc ®æi tªn thµnh C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng theo quyÕt ®Þnh sè 33/BXD-TCL§ ngµy 20/1/1997. Tõ ®ã doanh nghiÖp ®· ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ®­îc xÕp doanh nghiÖp h¹ng I vµ ®· bèn lÇn bæ sung ngµnh nghÒ, nhiÖm vô theo c¸c quyÕt ®Þnh cña Bé X©y dùng n¨m 1997,1999 vµ n¨m 2001. Tuy nhiªn thùc hiÖn qu¸ tr×nh c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, tíi n¨m 2002. C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng trùc thuéc Bé X©y dùng ®­îc chuyÓn thµnh doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp cña Tæng c«ng ty x©y dùng s«ng Hång. Theo quyÕt ®Þnh sè 628/Q§-BXD C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng ho¹t ®éng d­íi sù gi¸m s¸t qu¶n lý cña Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng Hång tõ ®ã tíi nay. 2. Chøc n¨ng nhiÖm vô: Sau khi tiÕp qu¶n ngµy 22 th¸ng 10 n¨m 2002 Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng Hång ®· ra quyÕt ®Þnh sè 335/ Q§-H§QTTCT phª chuÈn ®iÒu lÖ tæ chøc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng ( gäi t¾t lµ c«ng ty). Theo ®ã C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, tæ chøc vµ ho¹t ®éng thùc hiÖn theo ®iÒu lÖ vµ ph©n cÊp qu¶n lý cña tæng c«ng ty x©y dùng S«ng Hång, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp ®ång thêi C«ng ty chÞu sù l·nh ®¹o, qu¶n lý trùc tiÕp cña Tæng C«ng ty. C«ng ty cã: 1. Mét t­ c¸ch ph¸p nh©n theo ph¸p luËt ViÖt Nam. 2. Tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: Building Material Company viÕt t¾t lµ BMC. 3. Trô së chÝnh ®Æt t¹i 72 Phè An D­¬ng- Ph­êng Yªn Phô QuËn T©y Hå, thµnh phè Hµ Néi. 4. Vèn vµ tµi s¶n chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c nguån vèn vµ c¸c kho¶n nî trong ph¹m vi vèn do C«ng ty qu¶n lý. 43
  45. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn 5. Con dÊu do mÉu quy ®Þnh nhµ n­íc, ®­îc më tµi kho¶n t¹i c¸c ng©n hµng trong n­íc. 6. B¶ng c©n ®èi Tµi s¶n, c¸c quü theo quy chÕ tµi chÝnh cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh ®èi víi c¸c DNNN vµ theo ®iÒu lÖ tæ chøc. Chøc n¨ng, nhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty lµ x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng ®­îc cô thÓ ho¸ nh­ sau: - S¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ èp l¸t, m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng phôc vô kh©u h¹ tÇng trong c¸c khu khai th¸c tµi nguyªn lµm vËt liÖu x©y dùng vµ c«ng tr×nh d©n dông xuÊt nhËp khÈu s¶n phÈm vËt t­ thiÕt bÞ chuyªn ngµnh ®¸ c¸t sái vËt liÖu èp l¸t trang trÝ, vËn t¶i ®­êng s«ng vµ gia c«ng söa ch÷a c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thuû, c¸c ngµnh nghÒ khai th¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Liªn kÕt liªn doanh víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc phï hîp víi ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch nhµ n­íc. - Thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng thuû lîi, thuû ®iÖn, c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, c«ng tr×nh ®­êng d©y vµ tr¹m biÕn thÕ. Thi c«ng l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ, c¸c hÖ thèng kü thuËt c«ng tr×nh. Thùc hiÖn trang trÝ néi thÊt c«ng tr×nh x©y dùng. -Kinh doanh than vµ c¸c lo¹i nhiªn liÖu. -Thi c«ng n¹o vÐt luång l¹ch s«ng biÓn b»ng c¬ giíi, bèc xÕp c¸c lo¹i hµng ho¸. -§Çu t­ ph¸t triÓn kinh doanh nhµ vµ h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ quy m« võa vµ nhá. -XuÊt khÈu: S¶n phÈm chuyªn ngµnh vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ néi thÊt. -NhËp khÈu vËt t­, thiÕt bÞ m¸y mãc cho s¶n xuÊt, khai th¸c vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu èp l¸t, gia c«ng c¬ khÝ vµ söa ch÷a can«, xµ lan. 3. Tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty: 44
  46. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Trªn c¬ së quyÒn h¹n vµ chøc n¨ng cña C«ng ty, tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ s¶n xuÊt kinh doanh nh­ sau: Bé m¸y qu¶n lý c«ng tr×nh gåm cã: - Gi¸m ®èc C«ng ty. - C¸c phã Gi¸m ®èc C«ng ty. - KÕ to¸n tr­ëng C«ng ty. - C¸c phßng ban chuyªn m«n nghiÖp vô. - Tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn c¸c ®éi trùc thuéc. C¬ cÊu nµy ®­îc thùc hÖn qua s¬ ®å tæ chøc bé m¸y c«ng ty nh­ sau. 45
  47. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn S¬ ®å tæ chøc bé m¸y c«ng ty. Gi¸m ®èc c«ng ty Phã gi¶m ®èc c«ng ty C¸c chi nh¸nh KÕ to¸n tr­ëng Phßng tæ chøc Phßng kinh Phßng kÕ ho¹ch cña c«ng ty phßng tµi chÝnh hµnh chÝnh doanh tiÕp thÞ kü thuËt kÕ to¸n XÝ nghiÖp ®¸ XÝ nghiÖp x©y l¾p XÝ nghiÖp x©y XÝ nghiÖp x©y l¾p XÝ nghiÖp c¬ khÝ hoa Granito ®¸ hoa g¹ch l¸t l¾p vËt t­ vËn t¶i vËn t¶i vËt liÖu vËn t¶i thuû vËt Hµ Néi §«ng Anh x©y dùng sè 3 liÖu x©y dùng 46
  48. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Víi c¬ cÊu trªn, chøc n¨ng nhiÖm vô cô thÓ c¸c phßng ban ®¬n vÞ nh­ sau: 1.Gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc C«ng ty do tæng C«ng ty bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm vµ khen th­ëng kû luËt. Gi¸m ®èc C«ng ty lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc tæng C«ng ty vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cu¶ C«ng ty. Gi¸m ®èc cña C«ng ty cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt C«ng ty. Gi¸m ®èc C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi sau: - Nh©n viªn, ®Êt ®ai, tµi nguyªn vµ c¸c nnguån lùc kh¸c cña nhµ n­íc do tæng C«ng ty giao l¹i ®Ó qu¶n lý vµ sö dông theo môc tiªu vµ nhiÖm vô. Nhµ n­íc vµ tæng C«ng ty giao cho C«ng ty sö dông, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. - X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ hµng n¨m cña C«ng ty, ph­¬ng ¸n, dù ¸n ®Çu t­ , ®Ò ¸n tæ chøc qu¶n lý C«ng ty tr×nh tæng C«ng ty duyÖt. - Tæ chøc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña C«ng ty. - QuyÕt ®Þnh gi¸ mua, gi¸ b¸n s¶n phÈm vµ dÞch vô phï hîp víi quy chÕ vÒ ph©n cÊp qu¶n lý cña tæng C«ng ty. - §Ò nghÞ tæng C«ng ty quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen th­ëng kû luËt phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr­ëng, tr­ëng phßng trùc thuéc C«ng ty. QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen th­ëng, kû luËt phã tr­ëng phßng C«ng ty, phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp thuéc C«ng ty vµ c¸c chøc danh t­¬ng ®­¬ng. - B¸o c¸o tæng C«ng ty vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. - ChÞu sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña tæng C«ng ty vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ®èi víi viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô theo quy ®Þnh cu¶ luËt doanh nghiÖp nhµ n­íc. 47
  49. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn 1. C¸c phã gi¸m ®èc: C¸c phã gi¸m ®èc gióp gi¸m ®èc ®iÒu hµnh C«ng ty theo ph©n cÊp vµ uû quyÒn cña gi¸m ®èc, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vÒ nhiÖm vô ®­îc gi¸m ®èc ph©n c«ng uû nhiÖm. 2. KÕ to¸n tr­ëng: KÕ to¸n tr­ëng C«ng ty gióp gi¸m ®èc C«ng ty chØ ®¹o tæ chøc thùc hÞªn c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª cña C«ng ty vµ cã nhiÖm vô, quyÒn h¹n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. C¸c phßng ban: C¸c phßng ban chuyªn m«n, nghiÖp vô cã chøc n¨ng tham m­u, gióp viÖc cho gi¸m ®èc C«ng ty qu¶n lý, ®iÒu hµnh c«ng viÖc ®­îc gi¸m ®èc C«ng ty giao cho. 4.1 Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nhiÖm vô vÒ mÆt nh©n sù theo c¸c thñ tôc vÒ hµnh chÝnh nhµ n­íc. 4.2 Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt: X©y dùng vµ t­ vÊn c¸c kÕ ho¹ch, ®Ò ¸n dù ¸n vÒ ph­¬ng diÖn kü thuËt cho C«ng ty. 4.3 Phßng kinh doanh tiÕp thÞ: Ph¸t triÓn, x©y dùng t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Ó tiªu thô s¶n phÈm. 4.4 Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: Xayy dùng c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh, c«ng t¸c thèng kª cho C«ng ty. 4. C¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc. 5.1 XÝ nghiÖp §¸ hoa Arant Hµ Néi: 70- An D­¬ng - S¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm + G¹ch hoa + G¹ch Granito + G¹ch Bloc l¸t hÌ, vØa hÌ 5.2 XÝ nghiÖp x©y l¾p §¸ hoa g¹ch l¸t §«ng Anh trô së: Khèi V thÞ trÊn §«ng Anh. - S¶n xuÊt ®¸ Granit - X©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng, trag trÝ néi thÊt. 5.3 XÝ nghiÖp x©y l¾p vËt t­ vËn t¶i trô së: 72 Phè An D­¬ng- T©y Hå- Hµ Néi, cã chøc n¨ng: - X©y l¾p c¸c c«ng tr×nh x©y dùng 48
  50. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn - VËn t¶i vËt liÖu x©y dùng 5.4.LiÖu x©y dùng vµ x©y l¾p sè 5 trô së: ThÞ trÊn Tam §iÖp- Ninh B×nh, cã chøc n¨ng: - S¶n xuÊt g¹ch Tuynen - NghiÒn ®¸ phô gia - X©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng 5.5. XÝ nghiÖp x©y l¾p vËn t¶i sè 3 trô së: x· Xu©n S¬n, §«ng ChiÒu, Qu¶ng Ninh, cã chøc n¨ng: - S¶n xuÊt g¹ch Tuynen - N¹o vÐt kh¬i th«ng luång l¹ch b»ng c¬ giíi. - VËn t¶i thuû - X©y l¾p c«ng tr×nh 5.6 XÝ nghiÖp c¬ khÝ vËn t¶i thuû vËt liÖu x©y dùng trô së: x· Bå §Ò- Gia L©m - Hµ Néi. Cã chøc n¨ng: - VËn t¶i thuû - Söa ch÷a c¬ khÝ - X©y l¾p c«ng tr×nh. 3. Tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty: Bao gåm c¸c xÝ nghiÖp, ®éi thi c«ng, ph©n x­ëng. - C¨n cø vµo t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong tõng thêi kú, C«ng ty sÏ cã ph­¬ng ¸n thµnh lËp míi, s¸p nhËp, gi¶i thÓ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc tr×nh tæng C«ng ty quyÕt ®Þnh theo ph©n cÊp. - C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty h¹ch to¸n phô thuéc ®­îc tæ chøc theo quy chÕ do gi¸m ®èc C«ng ty phª duyÖt. Quy chÕ ho¹ct ®éng cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty kh«ng ®­îc tr¸i víi ®iÒu lÖ nµy. - C¨n cø vµo ph­¬ng h­íng, môc tiªu kÕ ho¹ch cña nhµ n­øoc, cña tæng C«ng ty vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng, C«ng ty chñ ®éng x¸c ®Þnh ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc phï hîp n¨ng lùc tr×nh ®é, ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n ph¶m ph¸t huy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc vµ cña toµn C«ng ty. 49
  51. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn II. Mét sè yÕu tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu Lùc qu¶n lý cña C«ng ty: 1. Trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt: TÝnh ®Õn nay C«ng ty cã 82 thiÕt bÞ thi c«ng cßn gi¸ trÞ sö dông: B¶ng kª ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ chuyªn m«n C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng. C«ng suÊt N­íc s¶n Sè STT Lo¹i m¸y thi c«ng hoÆc sè liÖu Gi¸ trÞ cßn l¹i xuÊt l­îng ®Æc tr­ng 1 2 3 4 5 6 I. ThiÕt bÞ m¸y thi c«ng 2.930.862.517 1. M¸y xóc UB1412 §øc 01 180CV-1,4m3 130.606.582 2. M¸y xóc Komatsu NhËt 02 150CV-2,1 m3 478.790.220 3. M¸y xóc 04112 Nga 02 150cv-2,1 m3 686.512.000 4. M¸y ñi FIAT 14C Italy 01 51.274.722 5. M¸y ñi T130 Nga 01 150CV 200.000.000 6. M¸y xóc KM602 Ba Lan 07 130CV-0,6 182.228.518 7. M¸y khoan- BMK5 Nga 55.555.794 8. M¸y xóc T010 Nga 150CV 278.929.250 9. M¸y nÐn khÝ 155-2b-5 Nga 5.684.810 10. M¸y nÐn khÝ Rumani 5.083.532 11. M¸y khoan ®¸ CbY-100 Nga 40.624.617 12. M¸y khoan 2H-185,125-TT Nga 32.269.956 13. BiÕn thÕ hµn ViÖt Nam 1.600.000 14. M¸y hµn xoay chiÒu ViÖt Nam 1.193.649 15. M¸y hµn 1 chiÒu ViÖt Nam 1.513.666 16. M¸y ph¸t ®iÖn 25KVA Nga 38.998.600 17. M¸y Ðp khÝ D045 §øc 45.508.000 18. M¸y ñi DT75 Nga 72.302.816 19. Xe n©ng hµng Nga 40.635.053 20. M¸y b¬m n­íc 50F ViÖt Nam 3.262.110 50
  52. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn 21. M¸y b¬m n­íc HP40 ViÖt Nam 12.863.000 22. M¸y trén bª t«ng Nga 34.202.734 23. M¸y trén bª t«ng B50L Ba Lan 5.766.300 24. M¸y ®Çm rung Ba Lan 182.416 25. M¸y ®Çm dïi YV-27 Nga 10.000.000 26. M¸y mµi th« Granito ViÖt Nam 7.276.656 27. P«ng t«ng ghÐp phao ViÖt Nam 37.363.000 28. M¸y mµi ®¸ 2K- 631 ViÖt Nam 6.335.490 29. M¸y mµi mini di ®éng ViÖt Nam 1.121.400 30. M¸y ®¸nh gØ s¾t ViÖt Nam 296.466 31. CÇn cÈu b¸nh lèp Nga 5 TÊn 175.600.000 32. M¸y vËn th¨ng NhËt 500Kg 85.700.000 33. M¸y c¾t thÐp NhËt 50.000.000 34. Dµn gi¸o ViÖt Nam 300.000.000 35. KÝch thuû lùc Nga 5.584.340 36. Kinh vÜ Nga 5.000.000 37. M¸y thuû b×nh TQ 5.000.000 Nguån: B¸o c¸o c«ng ty n¨m 2003 Tæng gi¸ trÞ cßn l¹i lµ: 2.930.862.517(®) t­¬ng øng víi 35% gi¸ trÞ ban ®Çu. Trong ®ã chñ yÕu lµ thiÕt bÞ b¬m hót, trén bª t«ng, mÊy khoan, m¸y ñi, m¸y xóc ®­íc s¶n xuÊt trong n­íc hoÆc nhËp tõ Trung Quèc, Nga vµ §øc. Tuy nhiªn gi¸ trÞ sö dông ®· khai th¸c trong thêi gian dµi Ýt ®­îc tu söa thay thÕ do ®ã ¶nh h­ëng lín tíi chÊt l­îng, tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh vµ c¶n trë n¨ng lùc c¹nh tranh cña C«ng ty trong ®Êu thÇu. Víi hÖ thèng trang thiÕt bÞ nh­ vËy kh«ng cho phÐp v triÓn khai c¸c kÕ ho¹ch lín, víi nh÷ng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh thùc t¹i C«ng ty th­êng bÞ chËm tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh. N¨ng lùc s¶n xuÊt kh«ng ®¶m b¶o, doanh nghiÖp chØ nhËn ®­îc c¸c c«ng tr×nh nhá lÎ ë n÷ng ®Þa bµn xa. Do ®ã viÖc triÓn khai c¸c kÕ ho¹ch l¹i cµng khã h¬n, c¶n trë rÊt lín tíi hiÖu lùc qu¶n lý. 2. §éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n viªn: 2.1. Thùc tr¹ng t¹i C«ng ty: 51
  53. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn 2.1.1 §éi ngò c«ng nh©n viªn kü thuËt: Theo sè liÖu n¨m 2003 ta cã: Thèng kª c«ng nh©n viªn Ngµnh nghÒ Tæng Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt Ghi sè BËc 1 BËc 2 BËc 3 BËc 4 BËc 5 BËc 6 BËc 7 chó I. C«ng nh©n 1071 209 92 205 268 198 93 6 viªn kü thuËt 1.C«ng nh©n 293 171 90 183 235 171 67 6 x©y dùng - Méc 86 22 30 23 11 - NÒ 12 2 5 3 2 - S¬n 54 12 22 13 7 - Khoan ®¸ b¾n 15 8 1 5 1 m×n 2. C«ng nh©n c¬ 5 2 2 1 giíi - VËn hµnh m¸y 212 35 48 73 33 10 9 4 trén, g¹ch - San, ñi, c¹p, 51 6 30 9 2 4 g¹t - Xóc, ®µo 11 2 2 3 2 2 - L¸i «t« c¸c 37 8 12 4 6 3 4 lo¹i - L¸i cÈu, trôc 27 5 7 15 b¸nh xÝch - L¸i, m¸y ca 17 n« - Thuû thñ 36 13 19 52
  54. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn 3. C«ng nh©n c¬ 50 6 14 17 khÝ - Hµn, tiÖn, 100 4 15 30 28 21 2 nguéi - RÌn, gß, s¾t 43 1 6 15 12 8 1 - §iÖn 4 3 1 - Söa ch÷a c¬ 22 2 3 4 9 4 khÝ 4. CN s¶n xuÊt 31 1 6 8 7 8 1 VLXD II. C«ng nh©n 525 136 38 73 142 110 26 kh¸c - Phôc vô, cÊp 66 7 21 20 18 d­ìng - B¶o d­ìng 21 7 6 8 - B¶o kª 26 7 9 8 2 - Thñ kho, tiÕp 19 5 6 8 liÖu III. Lao ®éng 82 38 2 15 12 7 8 phæ th«ng Tæng 2899 586 326 710 738 648 312 24 ( Nguån c¸o c«ng ty n¨m 2003) Tõ b¶ng trªn ta thÊy sè l­îng ®éi ngò c«ng nh©n viªn kü thuËt cã tr×nh ®é tay nghÒ cao lµ rÊt h¹n chÕ, lao ®éng lµnh nghÒ tõ bËc 4 trë lªn chØ cã 984 ng­êi óng víi 34,06%. Kü n¨ng lµm viÖc thÊp kÐm nh­ vËy lµ yÕu tè c¶n trë trong qu¶n lý. N¨ng suÊt lao ®éng thÊp kÐm dÉn tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao v× thÕ hiÖu qu¶ thÊp, hiÖu Lùc qu¶n ký còng v× thÕ mµ thÊp kÐm. 2.1.2 ChÊt l­îng c¸n bé qu¶n lý vµ khoa häc kü thuËt: Theo b¸o c¸o cña C«ng ty n¨m 2003 ta cã: 53
  55. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only.
  56. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Thèng kª chÊt l­îng c¸n bé khoa häc kü thuËt- nghiÖp vô cã ®Õn 30/6/2002 C¸c líp ®µo t¹o Tr×nh ®é ngo¹i Trong ®ã Tuæi ®êi Tr×nh ®é kü thuËt chuyªn m«n Tæng sè ®· qua ng÷ CBCV Tõ Tõ Trong ®ã Chøc danh nghÒ Trªn QL cã ®Õn Ng­êi 18 40 §¹i Trung Hc ChÝnh NN N÷ §¹i KÕt M¸y kinh tÕ Anh 31/10 d©n téc ®Õn trë häc KSXD KTS VLXD cÊp cao cÊp trÞ kh¸c häc cÊu XD 40 lªn Tæng sè CBCNV 179 73 74 105 101 22 2 3 4 4 78 28 44 42 A. C¸n bé l·nh ®¹o qu¶n lý 57 11 5 52 43 6 1 2 1 14 26 36 21 B. C¸n bé lµm KHKT 44 9 14 30 34 14 2 2 2 3 14 2 5 12 C. C¸n bé lµm c«ng t¸c 5 3 5 5 chuyªn m«n D. C¸n bé lµm nghiÖp vô 67 46 28 39 31 5 3 8 E. C¸n bé lµm C.T hµnh chÝnh 6 4 2 4 1 30 1 H. C¸n bé lµm C.T ®oµn thÓ 5 ( Nguån: B¸o c¸o c«ng ty n¨m 2003) 55
  57. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Tõ b¶ng trªn ta thÊy tæng sè c¸n bé qu¶n lý vµ chuyªn m«n cña C«ng ty lµ 149 ng­êi trong ®ã cã 101 ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc chiÕm 56,42% cßn l¹i lµ tr×nh ®é Trung cÊp. Sè c¸n bé lµm qu¶n lý lµ 57 ng­êi th× chØ cã 43 ng­êi cã tr×nh ®é §¹i Häc vµ cã 26 ng­ßi ch­a qua ®µo t¹o vÒ qu¶n lý chiÕm 45,6%. C¸n bé lµm hµnh chÝnh cã 61 ng­ßi trong ®ã 30 ng­êi tr×nh ®é Trung cÊp chiÕm 49,1% vµ kh«ng cã ai qua ®µo t¹o vÒ qu¶n lý. C¸n bé chuyªn m«n cã 5 ng­êi ®Òu chØ ë tr×nh ®é Trung cÊp. C¸n bé lµm kÕ ho¹ch kü thuËt cã 44 ng­êi chØ cã 2 ng­êi qua ®µo t¹o vÒ qu¶n lý chiÕm 4,54%. Qua nh÷ng th«ng sè trªn ta nhËn thÊy: §éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ kü thuËt trong C«ng ty rÊt yÕu vÒ n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n thÊp vµ ®iÒu quan träng lµ ®­îc ®µo t¹o qu¸ Ýt vÒ t­ duy qu¶n lý. Râ rµng ®ã lµ yÕu tè c¶n trë viÖc x©y dùng vµ triÓn khai c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, hiÖu lùc qu¶n lý thÊp. 3. M« h×nh c¬ cÊu qu¶n lý cña C«ng ty: Nh­ ®· m« t¶ ë phÇn tæng quan vÒ C«ng ty ta thÊy C«ng ty sö dông m« h×nh c¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng. Víi m« h×nh nµy ®em l¹i nh÷ng yÕu tè tÝch cùc sau: - HiÖu qu¶ t¸c nghiÖp cao víi nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh lÆp ®i lÆp l¹i hµng ngµy. - Ph¸t huy ®Çy ®ñ nh÷ng ­u thÕ riªng cña tõng bé phËn. - GÜ ®­îc uy tÝn cña nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu. - §¬n gi¶m ho¸ viÖc ®µo t¹o Bªn c¹nh ®ã n÷ng h¹n chÕ dÔ nhËn thÊy lµ: - Thø nhÊt tÝnh phèi hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ lµ thÊp. - DÔ dÉn ®Õn m©u thuÉn gi÷a c¸c ®¬n vÞ khi ®Ò ra môc tiªu. - Giíi h¹n c¸ch nh×n h¹n hÑp cho nh©n viªn, c¸n bé qu¶n lý chung. - Tr¸ch nhiÖm vÒ vÊn ®Ò thùc hiÖn môc tiªu chung cña tæ chøc chØ tËp trung ë c¸c nhµ l·nh ®¹o cña C«ng ty. 56
  58. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Víi sè l­îng c«ng nh©n viªn nh­ hiÖn nay cña C«ng ty vµ ngµnh nghÒ s¶n xuÊt nh­ hiÖn nay cña C«ng ty th× c¬ cÊu nµy lµ ch­a phï hîp. 4. §Æc thï nghµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh: Nghµnh nghÒ chÝnh cña C«ng ty lµ x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ s¶n xuÊt, kinh doanh vËt liÖu x©y dùng, cô thÓ nh­ sau: - S¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ èp l¸t, m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng phôc vô kh©u h¹ tÇng trong c¸c khu khai th¸c tµi nguyªn lµm vËt liÖu x©y dùng vµ c«ng tr×nh d©n dông xuÊt nhËp khÈu s¶n phÈm vËt t­ thiÕt bÞ chuyªn ngµnh ®¸ c¸t sái vËt liÖu èp l¸t trang trÝ, vËn t¶i ®­êng s«ng vµ gia c«ng söa ch÷a c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thuû, c¸c ngµnh nghÒ khai th¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Liªn kÕt liªn doanh víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc phï hîp víi ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch nhµ n­íc. - Thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng thuû lîi, thuû ®iÖn, c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, c«ng tr×nh ®­êng d©y vµ tr¹m biÕn thÕ. Thi c«ng l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ, c¸c hÖ thèng kü thuËt c«ng tr×nh. Thùc hiÖn trang trÝ néi thÊt c«ng tr×nh x©y dùng. -Kinh doanh than vµ c¸c lo¹i nhiªn liÖu. -Thi c«ng n¹o vÐt luång l¹ch s«ng biÓn b»ng c¬ giíi, bèc xÕp c¸c lo¹i hµng ho¸. -§Çu t­ ph¸t triÓn kinh doanh nhµ vµ h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ quy m« võa vµ nhá. -XuÊt khÈu: S¶n phÈm chuyªn ngµnh vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ néi thÊt. -NhËp khÈu vËt t­, thiÕt bÞ m¸y mãc cho s¶n xuÊt, khai th¸c vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu èp l¸t, gia c«ng c¬ khÝ vµ söa ch÷a can«, xµ lan. Nh­ vËy lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh cña c«ng ty lµ vÒ x©y ;¾p vµ vËt liÖu x©y dùng. Trong ®ã x©y l¾p cã tÝnh c¬ ®éng cao, ®Þa bµn réng dµn tr¶i ®ßi hái c«ng ty ph¶i th­êng xuyªn di chuyÓn vµ ph©n t¸n thiÕt bÞ 57
  59. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn thi c«ng vµ lùc l­îng lao ®éng v× thÕ mµ khã kiÓm so¸t, tèn chi phÝ vµ hiÖu lùc qu¶n lý khã ®¶m b¶o. III. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh: 1. Mét sè kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong ba n¨m gÇn ®©y: 1.1. VÒ tµi chÝnh: - N¨m 2001 tæng doanh thu cña c«ng ty lµ 54.617.524.000( ®) t­¬ng øng 109,2% kÕ ho¹ch n¨m, t¨ng 20% so víi n¨m 2000, nép ng©n s¸ch 2,3 tû t­¬ng øng 129% kÕ ho¹ch n¨m. - N¨m 2002 doanh thu ®¹t 65,86 tû t­¬ng øng 105% kÕ ho¹ch n¨m, nép ng©n s¸ch 1,5 tû t­¬ng øng 85% n¨m. - N¨m 2003 doanh thu ®¹t 56,28 tû t­¬ng øng 96% kÕ ho¹ch n¨m, gi¶m 7% so víi n¨m 2002. Thu nhËp b×nh qu©n 610.000 ®ång/th¸ng, nép ng©n s¸ch gi¶m 7% Nh­ vËy qua kÕt qu¶ kinh doanh ta thÊy t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty thiÕu tÝnh æn ®Þnh, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng cßn thÊp vµ bÊt æn. 58
  60. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D­¬ng v¨n toµn Tæng hîp c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch n¨m 2003 C«ng ty x©y l¾p vËt liÖu x©y dùng XN x©y XN ®¸ XN x©y l¾p XN VLXD XN x©y l¾p XN c¬ khÝ Phßng kinh Tæng Tû lÖ % so §¬n TT C¸c chØ tiªu chñ yÕu l¾p vËt t­ hoa §.hoa g¹ch vµ x©y l¾p vËn t¶i vËn t¶i thuû doanh tiÕp céng víi KH tæng vÞ tÝnh vËn t¶i Granito l¸t §«ng Anh sè 5 VLXD sè3 VLXD thÞ c«ng ty c«ng ty giao I Gi¸ trÞ SX vµ KD Tr.® 9.676 6.893 11.193 12.934 4.508 15.663 1.825 62.692 102 - X©y l¾p(c¶ vËt t­ A cÊp) Tr.® 9.676 2.539 6.775 2.442 1.955 10.119 33.506 113 - SX c«ng nghiÖp(Gi¸ C§ 1994) Tr.® 3.912 3.462 10.443 1.500 246 19.563 85 - SXKD kh¸c Tr.® 442 956 49 1.053 5.298 1.825 9.623 10 - Tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch XK USD 2.049 - Theo tiÒn viÖt Tr.® 30 II Tæng doanh thu Tr.® 9.050 7.834 12.006 14.017 5.621 16.080 1.255 65.863 101 Trong ®ã: - X©y l¾p Tr.® 9.050 2.568 6.468 2.441 2.127 10.119 32.773 129 - SX CN VLXD Tr.® 4.846 4.581 11.527 2.335 277 23.566 81 - Doanh thu kh¸c Tr.® 420 957 49 1.159 5.684 1.255 9.524 106 II Tæng sè nép NSNN Tr.® 5 120 435 778 92 88 22 1.540 50 IV Lîi nhuËn tr­íc thuÕ Tr.® 31 1 26 160 -151 32 - 100 40 59