Một số nội dung chủ yếu cho hiện đại hóa hạ tầng thông tin, thống kê khoa học và công nghệ Việt Nam

Nội dung text: Một số nội dung chủ yếu cho hiện đại hóa hạ tầng thông tin, thống kê khoa học và công nghệ Việt Nam

1. Nghiïn cûáu - Trao àöíi MÖÅT SÖË NÖÅI DUNG CHUÃ YÏËU CHO HIÏÅN ÀAÅI HOÁA HAÅ TÊÌNG THÖNG TIN, THÖËNG KÏ KHOA HOÅC VAÂ CÖNG NGHÏÅ VIÏÅT NAM ThS Cao Minh Kiïím Höåi Thöng tin Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Viïåt Nam Tomá tùt:æ Khaiá quatá mötå sö ë quan àiïmí hiïnå àaiå hoaá ha å têngì thöng tin, thöngë kï KH&CN. Giúiá thiïuå nhûngä nöiå dung cú banã hiïnå àaiå hoa á ha å têngì thöng tin, thöngë kï KH&CN, bao göm:ì Xêy dûngå va â phatá triïní CSDL quöcë gia vï ì KH&CN; hiïnå àaiå hoa á cacá nguönì tin KH&CN àiïnå tû/söã ë trong nûúcá va â quöcë tï;ë hònh thanhâ va â phatá triïní thû viïnå sö ë quöcë gia vï ì KH&CN; phatá triïní nguönì tin truy cêpå mú ã vï ì KH&CN va â hï å thöngë tapå chñ khoa hocå Viïtå Nam trûcå tuyïn;ë phatá triïní va â khai thacá hiïuå qua ã Mangå thöng tin NC&ÀT quöcë gia va â cacá mangå thöng tin KH&CN cuaã cacá bö,å nganh,â àõa phûúng; xêy dûngå va â phatá triïní Hï å thöngë thöng tin thöngë kï KH&CN; xêy dûngå va â phatá triïní Trung têm dû ä liïuå quöcë gia vï ì KH&CN. Tûâ khoáa: Thöng tin KH&CN; haå têìng thöng tin; haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN; hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN; Viïåt Nam. Key considerations for modernizing S&T information and statistics infrastructure of Vietnam Summary: Generalizes some view-points on modernizing S&T information and statistical infrastructure; presents some basic contents for modernizing the infrastructure of Vietnam S&T information and statistics, including creating and developing the National S&T database, modernizing domestic and international electronic and digital S&T information resources, establishing and developing the National S&T Digital Library, developing S&T open-access information resources and Vietnam Journals Online developing and effectively exploiting the National Research & Education Information Network and S&T information networks, attached to ministries, branches, localities; creating and developing S&T information and statistical system, creating and developing the National S&T Data Centre. Keywords: S&T information: information infrastructure; S&T statistics: modernization of S&T information and statistics infrastructure; Vietnam. aå têìng thöng tin àûúåc hiïíu laâ “hïå thöëng - Caác CSDL vïì thöng tin vaâ thöëng kï trang thiïët bõ phuåc vuå cho viïåc saãn KH&CN; Hxuêët, truyïìn àûa, thu thêåp, xûã lyá, lûu - Caác trung têm dûä liïåu, trang thöng tin vaâ trûä vaâ trao àöíi thöng tin söë, bao göìm maång cöíng thöng tin àiïån tûã; viïîn thöng, maång Internet, maång maáy tñnh vaâ - Caác nguöìn tin KH&CN trong nûúác vaâ CSDL” (Luêåt Cöng nghïå thöng tin, söë quöëc tïë dûúái daång àiïån tûã; 67/2006/QH11 ngaây 29 thaáng 6 nùm 2006). - Hïå thöëng trang thiïët bõ kyä thuêåt àïí xûã lyá, Haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN àûúåc truyïìn taãi vaâ lûu giûä thöng tin KH&CN; Caác hiïíu laâ haå têìng thöng tin cho hoaåt àöång thöng maång thöng tin KH&CN kïët nöëi khu vûåc vaâ tin vaâ thöëng kï KH&CN. Haå têìng thöng tin, quöëc tïë, bao göìm maång thöng tin NC&ÀT thöëng kï KH&CN laâ thaânh phêìn cú baãn cuãa quöëc gia vaâ caác maång thöng tin KH&CN cuãa nguöìn lûåc thöng tin KH&CN, bao göìm têåp hïå caác böå, ngaânh, àõa phûúng. thöëng trang thiïët bõ kyä thuêåt àïí thu thêåp, xûã lyá, Hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï truyïìn taãi, phöí biïën, tòm kiïëm vaâ lûu giûä thöng KH&CN laâ viïåc chuyïín àöíi, phaát triïín haå tin, caác CSDL vaâ têåp húåp nguöìn tin söë/nguöìn têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN trïn cú súã tin àiïån tûã. Nghõ àõnh 11/2014/NÀ-CP cuãa aáp duång nhûäng phûúng phaáp, phûúng tiïån Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN hiïån àaåi dûåa trïn sûå phaát triïín vaâ aáp duång xaác àõnh thaânh phêìn cuãa haå têìng thöng tin, maånh meä nhûäng tiïën böå KH&CN, nhêët laâ thöëng kï KH&CN bao göìm: cöng nghïå thöng tin vaâ truyïìn thöng, nêng cao - CSDL quöëc gia vïì KH&CN; vai troâ, taác àöång vaâ taåo ra hiïåu quaã, nùng suêët THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015 11
2. Nghiïn cûáu - Trao àöíi lao àöång cao trong hoaåt àöång thöng tin, thû - Xêy dûång vaâ hiïån àaåi hoaá CSDL quöëc gia viïån vaâ thöëng kï KH&CN. vïì KH&CN; caác CSDL thöng tin vaâ thöëng kï Baâi viïët giúái thiïåu nhûäng nöåi dung cú baãn KH&CN; cuãa hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï - Hiïån àaåi hoaá caác nguöìn tin KH&CN söë KH&CN àïën nùm 2020 àûúåc àïì xuêët trong trong nûúác vaâ quöëc tïë; Àïì aán nghiïn cûáu cêëp Böå “Nghiïn cûáu cú súã - Xêy dûång vaâ phaát triïín thû viïån söë vïì lyá luêån vaâ thûåc tiïîn hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng KH&CN; tin, thû viïån vaâ thöëng kï KH&CN Viïåt Nam”. - Xêy dûång vaâ phaát triïín Hïå thöëng thöng 1. Quan àiïím hiïån àaåi hoáa haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN; tin, thöëng kï KH&CN - Hiïån àaåi hoaá Maång thöng tin NC&ÀT Tûâ nghiïn cûáu nhûäng àõnh hûúáng, chuã quöëc gia vaâ caác maång thöng tin KH&CN cuãa trûúng vaâ quan àiïím cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúác caác böå, ngaânh, àõa phûúng. vïì phaát triïín KH&CN, chuáng töi thêëy hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN phaãi 2.1. Xêy dûång vaâ phaát triïín CSDL quöëc àûúåc tiïën haânh trïn cú súã caác quan àiïím sau: gia vïì KH&CN vaâ caác CSDL vïì KH&CN - Thöng tin, thû viïån vaâ thöëng kï KH&CN Hï å thöngë cacá CSDL vï ì KH&CN va â CSDL laâ thaânh phêìn quan troång cuãa tiïìm lûåc thöngë kï KH&CN, trong ào á bao gömì CSDL KH&CN, laâ nguöìn lûåc quan troång cho hoaåt quöcë gia vï ì KH&CN, la â thanhâ phênì quan trongå àöång KH&CN vaâ cöng taác quaãn lyá, àiïìu haânh, cuaã ha å têngì thöng tin, thöngë kï KH&CN. Xêy hoaåch àõnh chñnh saách phaát triïín KH&CN; dûngå va â phatá triïní CSDL quöcë gia vï ì KH&CN àa ä àûúcå quy àõnh trong Luêtå KH&CN 2013 vaâ - Phaát triïín haå têìng thöng tin, thû viïån vaâ thöëng kï KH&CN vûâa laâ muåc tiïu vûâa laâ biïån Nghõ àõnh 11/2014/NÀ-CP vïì thöng tin phaáp àaãm baão cho hoaåt àöång KH&CN, nêng KH&CN cungä nhû àûúcå àï ì cêpå trong cacá àõnh cao nùng lûåc quaãn lyá, àiïìu haânh, hoaåch àõnh hûúng,á chiïnë lûúcå phatá triïní KH&CN. Àiïuì 58 chñnh saách phaát triïín KH&CN; Luêtå Cöng nghï å thöng tin àa ä àõnh nghôa “CSDL quöcë gia la â têpå húpå thöng tin cuaã mötå hoùcå mötå - Phaát triïín haå têìng thöng tin, thû viïån vaâ sö ë lônh vûcå kinh tï ë - xa ä höiå àûúcå xêy dûng,å cêpå thöëng kï KH&CN àaãm baão tñnh cöng khai, nhêtå va â duy trò àapá ûngá yïu cêuì truy nhêpå va â sûã minh baåch trong quaãn lyá vaâ thûåc hiïån nhiïåm dungå thöng tin cuaã cacá nganhâ kinh tï ë va â phucå vuå vuå KH&CN; lúiå ñch cöng cöng”.å CSDL quöcë gia vï ì KH&CN - Àêìu tû cho hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, àûúcå hiïuí la â têpå húpå thöng tin co á tö í chûcá vï ì tiïmì thû viïån vaâ thöëng kï KH&CN laâ àêuì tû cho lûcå va â kïtë qua ã hoatå àöngå KH&CN quöcë gia, phaát triïín; Nhaâ nûúác àêìu tû têåp trung kïët húåp àûúcå xêy dûng,å duy trò va â phatá triïní nhùmç cung vúái huy àöång caác nguöìn lûåc trong nûúác vaâ cêpë dû ä liïuå va â thöng tin àêyì àu,ã chñnh xac,á kõp quöëc tïë àïí hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thû thúiâ vï ì KH&CN, phucå vu å hoachå àõnh chñnh viïån vaâ thöëng kï KH&CN; sach,á lanhä àao,å quanã ly,á nghiïn cûuá khoa hocå vaâ - Ài thùèng vaâo hiïån àaåi vaâ höåi nhêåp quöëc tïë phatá triïní cöng nghï,å giaoá ducå va â àaoâ tao,å sanã àöëi vúái xêy dûång vaâ phaát triïín haå têìng thöng xuêt,ë kinh doanh. Tiïmì lûcå KH&CN co á thï í àûúcå tin, thû viïån vaâ thöëng kï KH&CN; phaát huy coi la â bao gömì nhên lûc,å taiâ lûc,å vêtå lûcå (hï å thöngë töëi àa vaâ khai thaác hiïåu quaã nguöìn lûåc thöng tö í chûc,á cú sú ã vêtå chêtë ky ä thuêt, ),å thöng tin (tin tin, thû viïån vaâ thöëng kï KH&CN trong nûúác lûc)å conâ hoatå àöngå KH&CN theo nghôa röngå bao vaâ nhêåp tûâ nûúác ngoaâi. gömì cacá hoatå àöngå liïn quan àïn:ë 2. Nöåi dung hiïån àaåi hoáa haå têìng thöng - Hoaåt àöång nghiïn cûáu khoa hoåc, nghiïn tin, thöëng kï KH&CN cûáu vaâ triïín khai thûåc nghiïåm, phaát triïín cöng Hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï nghïå, ûáng duång cöng nghïå, dõch vuå KH&CN, KH&CN Viïåt Nam thúâi gian túái têåp trung vaâo phaát huy saáng kiïën vaâ hoaåt àöång saáng taåo khaác möåt söë vêën àïì nhû sau: nhùçm phaát triïín KH&CN; 12 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015
3. Nghiïn cûáu - Trao àöíi - Phaát triïín tiïìm lûåc KH&CN; - Xêy dûång vaâ phaát triïín CSDL Caán böå - Súã hûäu trñ tuïå; nghiïn cûáu vaâ phaát triïín (NC&PT) cuãa caác töí - Tiïu chuêín ào lûúâng chêët lûúång; chûác NC&PT; - Hoaân thiïån vaâ phaát triïín CSDL Nhiïåm vuå - Nùng lûúång nguyïn tûã, an toaân bûác xaå vaâ KH&CN (bao göìm têåp húåp thöng tin nhiïåm haåt nhên; vuå KH&CN àûúåc triïín khai, kïët quaã thûåc hiïån - Quaãn lyá nhaâ nûúác caác dõch vuå cöng trong nhiïåm vuå KH&CN vaâ kïët quaã ûáng duång); lônh vûåc thuöåc Böå quaãn lyá theo quy àõnh cuãa - Hoaân thiïån vaâ nêng cêëp CSDL Cöng böë phaáp luêåt. khoa hoåc vaâ trñch dêîn khoa hoåc; Nghõ àõnh 11/2014/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã - Xêy dûång CSDL vïì cöng nghïå, cöng vïì thöng tin KH&CN àaä quy àõnh CSDL quöëc nghïå cao, chuyïín giao cöng nghïå; gia vïì KH&CN laâ möåt böå phêån cuãa haå têìng thöng tin KH&CN vaâ bao göìm nhûäng thaânh - Xêy dûång vaâ phaát triïín CSDL Thöëng kï phêìn chñnh: KH&CN; - Thöng tin vïì caác töí chûác KH&CN; - Xêy dûång vaâ phaát triïín CSDL quöëc tï ë vïì KH&CN; - Thöng tin vïì caán böå nghiïn cûáu khoa hoåc vaâ phaát triïín cöng nghïå; - Xêy dûång vaâ phaát triïín CSDL Doanh nghiïåp KH&CN; - Thöng tin vïì caác nhiïåm vuå KH&CN (àang tiïën haânh, àaä kïët thuác vaâ kïët quaã ûáng - Hoaân thiïån vaâ phaát triïín CSDL Thöng tin duång); súã hûäu trñ tuïå; - Thöng tin vïì taâi liïåu sú ã hûäu trñ tuïå, caác - Hoaân thiïån vaâ phaát triïín CSDL Thöng tin cöng böë KH&CN vaâ chó söë trñch dêîn trïn caác tiïu chuêín, quy chuêín quöëc gia; taåp chñ, kyã yïëu höåi nghõ, höåi thaão khoa hoåc - Hoaân thiïån vaâ phaát triïín CSDL Thöng tin trong nûúác vaâ quöëc tïë; an toaân bûác xaå vaâ haåt nhên, nùng lûúång - Thöng tin vïì cöng nghïå, cöng nghïå cao, nguyïn tûã. chuyïín giao cöng nghïå; 2.1.2. Phaát triïín hïå thöëng quaãn trõ CSDL quöëc gia têåp trung - Thöng tin vïì thöëng kï KH&CN; Trûâ möåt söë CSDL chuyïn biïåt àûúåc xêy - Thöng tin vïì doanh nghiïåp KH&CN; dûång búãi möåt àún võ (nhû CSDL vïì súã hûäu - Thöng tin vïì KH&CN trong khu vûåc vaâ cöng nghiïåp; CSDL tiïu chuêín, ), viïåc xêy trïn thïë giúái; dûång, cêåp nhêåt, quaãn lyá, khai thaác vaâ sûã duång - Caác thöng tin khaác coá liïn quan [7]. CSDL quöëc gia vïì KH&CN àûúåc thûåc hiïån Nhûäng nghiïn cûáu vïì hiïån traång haå têìng theo nguyïn tùæc têåp trung thöëng nhêët tûâ trung thöng tin thöëng kï KH&CN cho thêëy hiïån taåi ûúng àïën àõa phûúng trïn cú súã phên àõnh chuáng ta àaä coá nhûäng cú súã ban àêìu cho hïå quyïìn haån, traách nhiïmå roä raâng theo nhiïåm thöëng CSDL quöëc gia vïì KH&CN, tuy vêåy vuå, chûác traách cuãa caác töí chûác, caá nhên coá liïn nhûäng CSDL thaânh phêìn cuãa CSDL quöëc gia quan. Vò vêåy, viïåc xêy dûång möåt hïå thöëng vïì KH&CN coân phên taán, khöng àûúåc quaãn lyá quaãn trõ CSDL quöëc gia têåp trung hiïån àaåi, têåp trung. hiïåu quaã, àaáp ûáng àûúåc caác yïu cêìu vïì thöng tin laâ rêët quan troång. Cho àïën nay nhûäng Nöåi dung hiïån àaåi hoaá CSDL quöëc gia vïì CSDL thaânh phêìn àûúåc xêy dûång àöåc lêåp, KH&CN bao göìm: riïng leã, trïn nhûäng nïìn taãng khaác nhau. Nöåi 2.1.1. Xêy dûång vaâ phaát triïín caác CSDL dung naây bao göìm caác hoaåt àöång: thaânh phêìn cuãa CSDL quöëc gia vïì KH&CN - Xêy dûång böå siïu dûä liïåu thöëng nhêët cho Nöåi dung naây têåp trung vaâo: caác CSDL thaânh phêìn cêìn quaãn lyá têåp trung; - Xêy dûång vaâ phaát triïín CSDL Töí chûác trûúác hïët têåp trung xêy dûång böå siïu dûä liïåu KH&CN; cho caác CSDL thaânh phêìn vïì töí chûác THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015 13
4. Nghiïn cûáu - Trao àöíi KH&CN, caán böå NC&PT, nhiïåm vuå phuåc vuå hoaåt KH&CN trong nhûäng lônh vûåc KH&CN, cöng böë KH&CN; thöëng kï troång àiïím vaâ ûu tiïn höåi nhêåp quöëc tïë; KH&CN; - Höî trúå xêy dûång vaâ phaát triïín nhûäng sûu - Xêy dûång caác chuêín cho xûã lyá nöåi dung têåp taâi liïåu coá giaá trõ cao trong möåt söë lônh vûåc trong xêy dûång CSDL (caác baãng phên loaåi, ûu tiïn, troång àiïím vïì KH&CN; caác cöng cuå phuåc vuå àõnh chó muåc; caác quy tùæc - Xêy dûång hïå thöëng thöng tin vïì nhûäng mö taã); nguöìn tin KH&CN miïîn phñ vaâ truy cêåp múã - ÛÁng duång caác phêìn mïìm hiïån àaåi, phuåc phuåc vuå NC&PT, giaáo duåc vaâ àaâo taåo; Hûúáng vuå cho thiïët kïë vaâ xêy dûång hïå thöëng phêìn dêîn khai thaác nguöìn tin miïîn phñ vaâ nguöìn tin mïìm CSDL tiïn tiïën, tñnh nùng cao, tûúng truy cêåp múã; thñch vúái caác chuêín CSDL quöëc tïë; - Xêy dûång trang thöng tin àiïån tûã vaâ - Xêy dûång trung têm dûä liïåu àïí quaãn trõ, phuåc vuå, sao lûu caác CSDL. CSDL vïì nguöìn tin miïîn phñ vaâ truy cêåp múã; 2.2. Hiïån àaåi hoaá caác nguöìn tin KH&CN - Biïn soaån taâi liïåu giúái thiïåu vaâ hûúáng dêîn söë trong nûúác vaâ quöëc tïë khai thaác caác nguöìn tin miïîn phñ vaâ truy cêåp múã; Nguöìn tin KH&CN söë laâ möåt thaânh phêìn quan troång cuãa haå têìng thöng tin, thöëng kï - Töí chûác nhûäng khoaá àaâo taåo, hûúáng dêîn KH&CN. Nguöìn tin KH&CN co á giaá trõ trïn khai thaác caác nguöìn tin miïîn phñ vaâ truy cêåp thïë giúái ngaây nay hêìu hïët àaä àûúåc phöí biïën úã múã. daång àiïån tûã. Nghiïn cûáu hiïån traång cho thêëy 2.3. Hònh thaânh vaâ phaát triïín thû viïnå söë nguöìn tin KH&CN àiïån tûã cuãa Viïåt Nam coân quöëc gia vïì KH&CN rêët haån chïë, thiïëu, chûa àuã àaáp ûáng yïu cêìu Phaát triïín thû viïån söë laâ möåt xu thïë cuãa thïë phaát triïín [Cao Minh Kiïím vaâ cöång sûå, 2014]. giúái. Nhiïìu quöëc gia àaä hònh thaânh nhûäng dûå Vò thïë möåt trong nhûäng nöåi dung hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN laâ hiïån aán vïì thû viïån söë quöëc gia, trong àoá coá thû àaåi hoaá nguöìn tin KH&CN àiïån tûã. viïån söë quöëc gia vïì KH&CN [Cao Minh Kiïím vaâ cöång sûå, 2014]. Trïn cú súã xem xeát nhûäng àõnh hûúáng phaát triïín KH&CN, cho rùçng nhûäng nöåi dung hiïån Xêy dûång àïì aán phaát triïín thû viïån söë quöëc àaåi hoaá nguöìn tin KH&CN àiïån tûã bao göìm: gia vïì KH&CN têåp trung vaâo nhûäng nöåi dung - Duy trò vaâ phaát triïín nhûäng nguöìn tin sau: KH&CN cöët loäi thöng qua mua, mua quyïìn - Xêy dûång quan àiïím cú baãn vïì hïå thöëng truy cêåp (phaát triïín) nhùçm àaáp ûáng nhu cêìu thû viïån söë quöëc gia vïì KH&CN; lûåa choån vaâ thöng tin KH&CN cú baãn cuãa hoaåt àöång aáp duång nhûäng chuêín àûúåc sûã duång röång raäi KH&CN, àùåc biïåt trong nhûäng lônh vûåc troång trïn thïë giúái cho xêy dûång vaâ phaát triïín thû àiïím vaâ ûu tiïn göìm: cöng nghïå thöng tin vaâ viïån söë quöëc gia vïì KH&CN; truyïìn thöng, cöng nghïå sinh hoåc, cöng nghïå - Xêy dûång vaâ phaát triïín caác thû viïnå söë vêåt liïåu múái, cöng nghïå chïë taåo maáy-tûå àöång trong möåt söë lônh vûåc KH&CN; hoáa, cöng nghïå möi trûúâng; nhûäng nghiïn cûáu ûáng duång KH&CN trong caác lônh vûåc - Xêy dûång vaâ phaát triïín thû viïån vïì KH&CN nöng nghiïåp, KH&CN y-dûúåc, KH&CN cho möåt söë loaåi hònh taâi liïåu KH&CN nùng lûúång, KH&CN giao thöng KH&CN quan troång nhû: Taâi liïåu àiïìu tra cú vêån taãi, KH&CN xêy dûång, KH&CN biïín, baãn (àùåc biïåt vïì taâi nguyïn thiïn nhiïn, biïín KH&CN quaãn lyá vaâ sûã duång taâi nguyïn thiïn àaão, ), baáo caáo kïët quaã nghiïn cûáu; luêån aán nhiïn, KH&CN vuä truå; tiïën syä, ; - Àêìu tû thûúâng xuyïn mua quyïìn truy cêåp - Phaát triïín hïå thöëng tra cûáu liïn thöng thû möåt söë CSDL KH&CN quan troång cöët loäi viïån söë quöëc gia vïì KH&CN. 14 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015
5. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 2.4. Phaát triïín nguöìn tin truy cêåp múã vïì + Tùng thïm söë lûúång taåp chñ KH&CN, KH&CN vaâ hïå thöëng Taåp chñ khoa hoåc Viïåt nhêët laâ caác taåp chñ KH&CN cuãa caác trûúâng àaåi Nam trûåc tuyïën hoåc haâng àêìu; lûåa choån taåp chñ coá uy tñn vaâ Trong àiïìu kiïån giaá caã taåp chñ KH&CN chêët lûúång cao àïí àûa lïn VJOL, àùåc biïåt laâ tùng liïn tuåc, xu thïë nguöìn tin truy cêåp múã caác taåp chñ coá chó söë taác àöång cao; (open access) àang phaát triïín, cêìn thiïët phaãi + Tùng cûúngâ nöiå dung tiïngë Anh cuaã cacá tapå phaát triïín nguöìn tin truy cêåp múã cuãa Viïåt chñ trïn VJOL (bö í sung nhan àï,ì thû muc,å tûâ Nam. Hiïån nay chuáng ta àaä xêy dûång àûúåc hïå khoa á va â tomá tùtæ (nïuë co)á bùngç tiïngë Anh; tùng thïm thöëng Taåp chñ khoa hoåc Viïåt Nam trûåc tuyïën sö ë tapå chñ khoa hocå Viïtå Nam bùngç tiïngë Anh; (VJOL - Vietnam Journals Online, + Thuác àêíy quaãng baá VJOL àïën cöång àöìng [Lï Thõ Hoa, 2013]. khoa hoåc Viïåt Nam trong nûúác vaâ úã nûúác Nhûäng nöåi dung vïì phaát triïín nguöìn tin ngoaâi, cöång àöìng khoa hoåc quöëc tïë; truy cêåp múã vïì KH&CN vaâ hïå thöëng Taåp chñ + Àaâo taåo nhên lûåc vêån haânh: töí chûác têåp khoa hoåc Viïåt Nam trûåc tuyïën cêìn triïín khai huêën, höåi thaão cho nhûäng ngûúâi tham gia triïín thûåc hiïån bao göìm: khai VJOL trïn caã nûúác; - Phaát triïín caác nguöìn tin truy cêåp múã cuãa + Nêng cêpë phênì mïmì quanã trõ OJS; tùng caác viïån nghiïn cûáu vaâ caác trûúâng àaåi hoåc cûúngâ trang thiïtë bõ àamã baoã kha ã nùng lûu trûä thöng qua xêy dûång caác kho lûu trûä nöåi böå va â truy cêpå àöngì thúiâ cuaã nhiïuì banå àoc;å tùng (institutional repositories). Nöåi dung thöng tin cûúngâ quanã trõ nöiå dung thöng tin trïn website. trong caác kho truy cêåp múã nöåi böå coá thïí bao göìm: 2.5. Phaát triïín vaâ khai thaác hiïåu quaã Maång thöng tin NC&PT Viïåt Nam + caác baâi baáo cuãa caác caán böå nghiïn cûáu, (VinaREN) vaâ caác maång thöng tin KH&CN caác giaãng viïn cuãa viïån, trung têm NC&PT, cuãa caác böå, ngaânh, àõa phûúng caác trûúâng àaåi hoåc àaä àùng trïn caác taåp chñ KH&CN quöëc tïë; Hiïån nay, nhiïìu maång thöng tin KH&CN trong nûúác àaä àûúåc caác töí chûác thöng tin, thû + caác baâi viïët, baâi cöng böë taåi caác höåi nghõ, viïån Viïåt Nam xêy dûång vaâ àûa vaâo hoaåt höåi thaão khoa hoåc (trong nûúác vaâ quöëc tïë) do àún võ töí chûác hoùåc cuãa caác caán böå caác thuöåc àöång. Viïåt Nam àaä xêy dûång vaâ àûa vaâo vêån àún võ àaä trònh baây, cöng böë taåi caác höåi nghõ, haânh Maång Thöng tin NC&PT Viïåt Nam höåi thaão khoa hoåc quöëc tïë; (VinaREN) [Nguyïîn Höìng Vên, 2013]. Nöåi dung hiïån àaåi hoaá caác maång thöng tin + caác baáo caáo kïët quaã nghiïn cûáu, luêån aán KH&CN trong nûúác vaâ VinaREN bao göìm: cuãa caác caán böå, hoåc viïn cuãa töí chûác àaä baão vïå thaânh cöng; - Àaãm baão vaâ duy trò kïët nöëi vaâ nêng cêëp kïët nöëi VinaREN vúái möåt söë maång NC&ÀT + caác kïët quaã nghiïn cûáu KH&CN khaác quöëc tïë vúái bùng thöng röång, hiïåu quaã; cuãa àún võ coá thïí phöí biïën cöng khai, miïîn phñ. - Àaãm baão kinh phñ àïí duy trò kïët nöëi vúái caác maång GLORIAD, TEIN, APAN; - Phaát triïín hïå thöëng Taåp chñ khoa hoåc Viïåt Nam trûåc tuyïën (VJOL). Nhûäng nöåi dung phaát - Hö î trú å tùng cûúngâ va â nêng cêpë trang thiïtë bõ triïín VJOL bao göìm: cho Trung têm vênå hanhâ mangå quöcë gia (VNNOC) àamã baoã bùng thöng va â chêtë lûúngå kïtë nöi;ë + Duy trò hoaåt àöång öín àõnh cuãa VJOL vúái sûå cêåp nhêåt thûúâng xuyïn caác taåp chñ (thúâi - Duy trò, nêng cêëp caác trung têm vêån haânh gian höìi cöë laâ 5 nùm, àö å chêåm so vúái phaát maång (NOC) khu vûåc úã möåt söë thaânh phöë lúán; haânh laâ 12 thaáng); àaãm baão hoaåt àöång cuãa hïå - Höî trúå möåt söë töí chûác KH&CN Viïåt Nam thöëng maáy chuã vaâ phêìn mïìm quaãn trõ VJOL, trong nhûäng lônh vûåc ûu tiïn vaâ troång àiïím, tïn miïìn www.vjol.info.vn, sao lûu dûä liïåu nhûäng töí chûác KH&CN tham gia vaâo caác hoaåt phoâng ngûâa sûå cöë, an ninh, an toaân dûä liïåu; àöång húåp taác NC&PT song phûúng vaâ àa THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015 15
6. Nghiïn cûáu - Trao àöíi phûúng kïët nöëi vaâo VinaREN; Viïåc höî trúå coá + phaát triïín Dõch vuå dûä liïåu di àöång (Data thïí bao göìm höî trúå vïì trang thiïët bõ kïët nöëi, mobility service) bùçng cöng nghïå maång àiïìu àaâo taåo nguöìn nhên lûåc vêån haânh hïå thöëng, höî khiïín bùçng phêìn mïìm (Software-Defined trúå khai thaác thöng tin KH&CN; Network - SDN technologies); - Phaát triïín nguöìn nhên lûåc vêån haânh + nghiïn cûáu xêy dûång giaãi phaáp khöi phuåc VinaREN, cuãa caác NOC vaâ möåt söë töí chûác sau tai hoaå nhúâ di truá Haå têìng nhû laâ dõch vuå KH&CN thaânh viïn VinaREN coá tham gia (IaaS) sang trung têm dûä liïåu tûâ xa; vaâo chûúng trònh húåp taác nghiïn cûáu song + nghiïn cûáu ûáng duång IPv6 cho phûúng, àa phûúng; VinaREN; - Xêy dûång vaâ töí chûác thûåc hiïån caác nhiïåm 2.6. Xêy dûång vaâ phaát triïín Hïå thöëng vuå àêíy maånh ûáng duång vaâ khai thaác hiïåu quaã thöng tin thöëng kï KH&CN VinaREN. Nhûäng nhiïåm vuå thuöåc nhoám naây Hoaåt àöång thöëng kï KH&CN àaä àûúåc triïín bao göìm nhûäng nghiïn cûáu ûáng duång khai tûúng àöëi àöìng böå trong thúâi gian gêìn VinaREN thöng qua kïët nöëi vúái caác maång àêy [Lï Xuên Àõnh, 2013]. Tuy nhiïn, haå têìng NC&ÀT quöëc tïë (nhû GEANT, Internet2, thöng tin cho thöëng kï KH&CN chûa phaát TEIN4, nhûäng maång khu vûåc, ) àïí phaát triïín triïín tûúng xûáng. Nhiïåm vuå hiïån àaåi hoaá haå nhûäng dõch vuå tiïn tiïën nhû: têìng thöng tin thöëng kï KH&CN têåp trung + phaát triïín VinaREN nhû möåt maång thûã vaâo nhûäng nöåi dung cú baãn: nghiïåm cho nghiïn cûáu vïì maång Internet - Àöíi múái vaâ hoaân thiïån hïå thöëng chó tiïu tûúng lai vaâ höî trúå nhûäng cöång àöìng àùåc thuâ thöëng kï KH&CN; nhû: vêåt lyá nùng lûúång cao (high-energy - Hoaân thiïån vaâ àöíi múái phûúng thûác thu Physics), thiïn vùn, vùn hoa á àiïnå tû ã (e-Culture, thêåp thöng tin thöëng kï KH&CN trïn cú súã cyberperformances); àöíi múái chïë àöå baáo caáo thöëng kï cú súã va â töíng + triïín khai nhiïåm vuå nghiïn cûáu vaâ trao húåp vïì KH&CN; phaát triïín hïå thöëng trûåc àöíi thöng tin liïn quan àïën biïën àöíi khñ hêåu, tuyïën thu thêåp thöng tin thöëng kï tûâ baáo caáo quan trùæc thúâi tiïët vaâ cöng nghïå phoâng chöëng thöëng kï cú súã vaâ baáo caác thöëng kï töíng húåp thiïn tai àiïån tûã trïn cú súã haå têìng VinaREN vïì KH&CN trïn cú súã ûáng duång cöng nghïå (E- Disaster Technologies); Quaãn trõ vaâ lûu thöng tin vaâ truyïìn thöng hiïån àaåi; trûä dûä liïåu liïn quan àïën khñ hêåu; - Hoaân thiïån vaâ àöíi múái phûúng thûác thu + triïín khai nghiïn cûáu vaâ aáp duång sûã duång thêåp thöng tin thöëng kï KH&CN thöng qua àiïån toaán àaám mêy trïn VinaREN (VinaREN àiïìu tra thöëng kï; nghiïn cûáu aáp duång phûúng cloud) àïí cung cêëp dõch vuå khöng gian lûu phaáp àiïìu tra thöëng kï trûåc tuyïën; trûä, maáy chuã aão vaâ maáy traåm aão cho caác nhaâ - Xêy dûång hïå thöëng thöng tin thöëng kï khoa hoåc Viïåt Nam; KH&CN; CSDL thöëng kï KH&CN; nghiïn + triïín khai thûã nghiïåm roaming àaâo taåo cûuá xêy dûngå nhûngä bö å siïu dû ä liïuå (metadata) (education roaming hay eduroam) úã Viïåt chuêín cho xêy dûång hïå thöëng thöng tin Nam trïn cú súã sûã duång haå têìng VinaREN; thöëng kï KH&CN, phuåc vuå trao àöíi thöng tin + triïín khai phöí biïën nöåi dung y tïë (Web thöëng kï. IPTV with Medical contents); 2.7. Xêy dûång vaâ phaát triïín Trung têm dûä + xêy dûång vaâ cung ûáng caác chûúng liïåu quöëc gia vïì KH&CN trònh àaâo taåo y hoåc vaâ caác khoaá àaâo taåo sau Àïí hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng tin, thöëng kï àaåi hoåc vïì phêîu thuêåt trïn haå têìng hïå thöëng KH&CN, cêìn thiïët xêy dûång Trung têm dûä video-conference; liïåu quöëc gia vïì KH&CN. Nöåi dung nhiïåm vuå + phaát triïín haå têìng thöng tin vaâ húåp taác xêy dûång vaâ phaát triïín Trung têm dûä liïåu quöëc KH&CN khu vûåc haå lûu söng Mï Köng; gia vïì KH&CN bao göìm: 16 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015
7. Nghiïn cûáu - Trao àöíi - Àêìu tû xêy dûång cú súã haå têìng kyä thuêåt thöng tin KH&CN cuãa caác böå, ngaânh, àõa Trung têm dûä liïåu quöëc gia vïì KH&CN; phûúng; xêy dûång vaâ phaát triïín Hïå thöëng - Àêìu tû trang bõ haå têìng cöng nghïå thöng thöng tin thöëng kï KH&CN; xêy dûång vaâ phaát tin cho Trung têm dûä liïåu quöëc gia vïì triïín Trung têm dûä liïåu quöëc gia vïì KH&CN. KH&CN; Nhûäng nöåi dung hiïån àaåi hoaá haå têìng thöng - Àêìu tû xêy dûång, phaát triïín Hïå thöëng tin, thöëng kï KH&CN Viïåt Nam coá thïí àûúåc quaãn trõ têåp trung, giaám saát möi trûúâng; triïín khai thûåc hiïån dûúái hònh thûác nhûäng àïì - Xêy dûång caác cú chïë liïn quan vêån haânh, aán hoùcå chûúng trònh. Trong thúâi gian trûúác khai thaác, àaãm baão taâi chñnh, phaát triïín nguöìn mùæt, cêìn têåp trung xêy dûång vaâ thûåc hiïån möåt nhên lûåc cho Trung têm dûä liïåu quöëc gia vïì söë àïì aán/chûúng trònh sau: KH&CN. - Àïì aán/Chûúng trònh xêy dûång vaâ phaát Kïët luêån triïín CSDL quöëc gia vïì KH&CN; Haå têìng thöng tin, thöëng kï KH&CN laâ - Chûúng trònh tùng cûúâng nguöìn tin möåt böå phêån cuãa cú súã haå têìng cuãa KH&CN. KH&CN àiïån tûã/söë trong nûúác vaâ quöëc tïë höî Nhûäng nöåi dung cú baãn hiïån àaåi hoaá haå têìng trúå hoaåt àöång KH&CN noái chung vaâ triïín thöng tin, thöëng kï KH&CN bao göìm: Xêy khai thûåc hiïån caác àïì aán/chûúng trònh quöëc dûång vaâ phaát triïín CSDL quöëc gia vïì gia vïì KH&CN; KH&CN; hiïån àaåi hoaá caác nguöìn tin KH&CN - Àïì aán xêy dûång vaâ phaát triïín thû viïån söë àiïån tûã/söë trong nûúác vaâ quöëc tïë; hònh thaânh quöëc gia vïì KH&CN; vaâ phaát triïín thû viïån söë quöëc gia vïì KH&CN; phaát triïín nguöìn tin truy cêåp múã vïì KH&CN - Àïì aán Xêy dûång vaâ phaát triïín Hïå thöëng vaâ hïå thöëng taåp chñ khoa hoåc Viïåt Nam trûåc thöng tin thöëng kï KH&CN; tuyïën; phaát triïín vaâ khai thaác hiïån quaã Maång - Àïì aán Xêy dûång vaâ phaát triïín Trung têm thöng tin NC&ÀT quöëc gia vaâ caác maång dûä liïåu KH&CN. Taâi liïåu tham khaão 1. Bowker G.C, Baker K., Millerand F., vaâ Bowk- 67/2006/QH11 ngaây 29 thaáng 6 nùm 2006). er D. (2010). Toward Information Infrastructure Stud- 6. Luêåt KH&CN (2013). Luêåt sö:ë 29/2013/QH13. ies: Ways of Knowing in a Networked Environment. in “International handbook of Internet research”, 145&type=html&searchType=fulltextsearch&search- Springer, 2010. pp. 97-117 Text= 2. Cao Minh Kiïím, Àaâo Maånh Thùæng, Laåi Hùçng 7. Nghõ àõnh 11/2014/NÀ-CP ngaây 18/02/2014 Phûúng, Trêìn Thõ Haãi Yïën, Dûúng Thõ Phûúng, cuãa Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN; Nguyïîn Minh Hoaâng, Nguyïîn Minh Hiïìn (2014). 8. Nguyïîn Höìng Vên (2013). VinaREN- Siïu haå Nghiïn cûáu xêy dûång Chûúng trònh tùng cûúâng têìng maång phuåc vuå NC&ÀT úã Viïåt Nam. TC Thöng nguöìn lûåc thöng tin phuåc vuå höåi nhêåp quöëc tïë vïì khoa tin vaâ Tû liïåu, söë chuyïn àïì, tr. 3-21. hoåc vaâ cöng nghïå. Baáo caáo töíng kïët àïì taâi NC cêëp Böå. Haâ Nöåi : Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia, 2014. 9. Nguyïîn Hûäu Huâng, Taå Baá Hûng, Trêìn Maånh 248 tr. Tuêën, Nguyïîn Viïët Nghôa vaâ nhûäng ngûúâi khaác (2005). Nghiïn cûáu cú súã khoa hoåc vaâ thûåc tiïîn cuãa 3. Lï Thõ Hoa (2013). Hïå thöëng “Taåp chñ khoa hoåc viïåc HÀH hïå thöëng thöng tin KH&CN quöëc gia Viïåt Viïåt Nam trûåc tuyïën”: Sûå hònh thaânh vaâ hûúáng phaát Nam trong böëi caãnh höåi nhêåp quöëc tïë. Trung têm triïín. TC Thöng tin vaâ Tû liïåu, söë 1, tr. 4-13. TTKHCNQG, Böå KHCN. Haâ Nöåi, 105 tr. 4. Lï Xuên Àõnh (2012). Cú súã phaáp lyá cho viïåc 10. Nguyïîn Quên (2012). Phaát triïín hïå thöëng kïët triïín khai cöng taác thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå. cêëu haå têìng khoa hoåc vaâ cöng nghïå àaáp ûáng yïu cêìu TC Thöng tin vaâ Tû liïåu, söë 3+4. cöng nghiïåp hoaá, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác. Taåp chñ 5. Luêåt Cöng nghïå thöng tin (Luêåt söë Cöång saãn, thaáng 6, söë 836, tr. 30-34. (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 10-11-2014; Ngaây phaãn biïån àaánh giaá: 20-12-2014; Ngaây chêëp nhêån àùng: 08-02-2015). THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 2/2015 17