Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáu 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động âm nhạc - Nguyễn Thị Hiền

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáu 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động âm nhạc - Nguyễn Thị Hiền

1. TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi tích cực tham gia hoạt động âm nhạc Lĩnh vực/ Môn: Giáo dục mẫu giáo Tên tác giả: Nguyễn Thị Hiền Giáo viên Mẫu giáo bé
2. 1 ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO 3- 4 TUỔI TÍCH CỰC THAM GIA HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài 1.1 Cơ sở lý luận Âm nhạc giống như là món ăn tinh thần không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta, nó mang đến cho ta những giây phút thư giãn thực sự thoải mái, cho ta cảm nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước, con người. Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Th «ng qua ¢m nh¹c, trÎ sÏ linh ho¹t, m¹nh d¹n, tù tin, th«ng minh h¬n. ¢m nh¹c cßn gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷, ph¸t triÓn tai nghe v c¶m xóc cho trÎ. 1.2 C¬ së thùc tiÔn Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, múa, tr ß chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 3-4 tuổi, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin trong giáo dục thì việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào các môn học ở trường Mầm non là điều hết sức cần thiết. Với môn Âm nhạc cũng vậy, đưa công nghệ thông tin vào môn học này sẽ làm cho giờ học của trẻ sôi nổi, sinh động hơn, trẻ hứng thú hơn khi được tham gia hoạt động tập thể. Với mục đích mong muốn tổ chức cho trẻ học tốt hơn môn Âm nhạc, tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Âm nhạc cho trẻ để giờ học đạt kết quả cao hơn. Xuất phát từ đặc điểm trên đã thưc sự thúc đẩy tôi chọn đề tài : “ Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động âm nhạc” 1
3. 2 2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu tìm kiếm biện pháp nhằm phát huy khả năng âm nhạc cho trẻ 3 - 4 tuổi từ đó đưa ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ tích cực, mạnh dạn, tự tin trong hoạt động âm nhạc của trường MN Hoa Hồng - Nghĩa Tân Cầu Giấy. 3. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé 3- 4 tuổi phát huy tính tích cực trong hoạt động âm nhạc II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 1. Thuẩn lợi - khó khăn: 1. 1. Thuận lợi: - Đa số trẻ của lớp nhanh nhẹn, có sức khoẻ tốt để tham gia vào các hoạt động của lứa tuổi. - Lớp được trang bị đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng thuận tiện như: Máy vi tính, máy chiếu, đàn, ti vi, đầu đĩa phù hợp với trẻ. - Các giáo viên của lớp nhiệt tình, có đủ trình độ chuyên môn, có tố chất tốt về âm nhạc. - Ban giám hiệu nhà trường luôn đi sâu đi sát, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như mở các lớp bồi dưỡng công nghệ thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ - Đa số phụ huynh của lớp nhiệt tình, quan tâm chu đáo tới con em và thường xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình học tập của con em mình. 1.2 Khó khăn : 1.2.1: Về phía trẻ : Đa số trẻ trong lớp lần đầu tiên tới trường nên chưa có nề nếp học tập . Tuy cùng độ tuổi nhưng khả năng hòa nhập không đều. Một số trẻ nhút nhát và không đi học đều: Ngọc Hà, Khánh Chi, Xuân Khánh An, Hồng Minh, Đức Minh, Đức Khiêm. Một số trẻ tăng động : Khoa Nam, Nhật Nam cũng làm ảnh hưởng đến quá trình học Hơn nữa tâm lý trẻ mẫu giáo bé còn chưa ổn định, ở lứa tuổi này bé đang trải qua “Thời kì khủng hoảng tuổi lên ba” tính độc lập bắt đầu xuất hiện ở trẻ, nhu cầu muốn khẳng định mình là rất lớn, trẻ muốn cái gì cũng dành về mình, do đó tính ích kỉ càng có dịp phát triển. trẻ không chịu phái hợp các hoạt động với các bạn trong lớp Nhiều trẻ chưa hát rõ lời, hát đúng giai điệu. Thực trạng: Qua khảo sát đầu năm trên trẻ về kả năng âm nhạc của trẻ, kết quả thu được cho thấy nhiều vấn đề đáng quan tâm : 2
4. 3 Nội dung Số Đầu năm cháu (Tháng 9) Trẻ hứng thú trong giờ học 45% Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát 44 30% Khả năng vận động theo nhạc 35% Hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ 40% (Bảng khảo sát đầu năm – Tháng 9) 1.2.2: Về phía giáo viên: Trong thực tế ở trường mầm non và tại các nhóm lớp trình độ của mối giáo viên là khác nhau mặt khác môn giáo dục âm nhạc còn tuỳ thuộc vào năng khiếu và sở trường của mỗi người vì vậy khi truyền đạt kiên thức về âm nhạc cho trẻ còn gặp hạn chế khi giáo viên không có hoặc khả năng còn kém trong môn âm nhạc Giáo viên còn chưa chú trọng kĩ năng ca hát cho trẻ, ép trẻ học hát theo kiểu học thuộc lòng, giáo viên chưa thực sự đầu tư chó trẻ hát về nghệ thuật Cô giáo còn chưa lựa chọn và cập nhật những tác phẩm hay và mới lạ cho trẻ để trẻ có hứng thú hơn khi học hát. Bên cạnh đó giáo viên không phải là người chuyên nghiệp chỉ chuyên về giảng dạy âm nhạc nên không có sự đầu tư và lĩnh hỗi những kiến thức và cách sử dụhang các dụng cụ âm nhạc một cách thành thạo đó cũng là một hạn chế khi cô cần truyền đạt cho trẻ làn điệu: dân ca Băc Bộ, Nam Bộ, hát đối, hát sẩm hay giai điệu nào cần sự dụng kết hợp với cả những đạo cụ âm nhạc khó như: Đàn ghi ta, trống, kèn 1.2.3 Về phía phụ huynh: Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến việc học hanh của con em mình chỉ nghĩ đến trường là chỉ đảm bảo việc ăn, ngủ, không quan tâm đên việc học hành của con lại còn xem nhẹ các môn học phu nhất là âm nhạc không bao giờ giup trẻ ôn lại bài hay bồi dượng thêm khi ở nhà Từ những nguyên nhân trên và thực tiễn đã áp dụng ở lớp học của mình dưới góc độ là một giáo viên tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi học tốt giáo dục âm nhạc. 2. B iÖn ph¸p: 3
5. 4 2.1 Biện pháp 1: Tạo môi trường học tập để kích thích trẻ tham gia hoạt động âm nhạc Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật được trẻ mẫu giáo rất yêu thích. Đây là loại hình được xem như phương tiện để thực hiện các hoạt động giáo dục một cách hiệu quả ở trường Mâm non. Do đặc diểm tâm sinh lý lứa tuổi Mẫu giáo bé, các cháu tuy còn nhỏ tuổi nhưng rất thích cái đẹp, mầu sắc sặc sỡ, mới lạ. Để tiến hành hoạt động âm nhạc cần tạo ra một môi trường âm nhạc là rất cần thiết. Vì vậy tôi luôn cố gắng tạo nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn trang trí xung quanh lớp để trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tôi luôn chú ý tận dụngdiện tích phòng học, góc âm nhạc một cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường học gần gũi, thoải mái cho trẻ. Sắp xếp đồ dung tạo môi trường âm nhạc cho trẻ - Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, thùng thiếc, thùng giấy chứa đậu, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng sành. Có thể để giấy báo hay những loại giây phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy theo ý tưởng các nhân, phục vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do. 4
6. 5 - Tôi còn sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển các loại nhạc cụ dân tộc. Khi có điều kiện tôi dùng đàn thật hay có thể sử dụng mô hình, tranh cho trẻ quan sát. Một số loại băng nhạc thiếu nhi - Ngoài ra còn có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, vòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác. Một số loại nhạc cụ âm nhạc - ĐÓ kích thích tính tò mò, ham hiểu biết lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa. - Tại góc âm nhạc, t «i còng chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình trang trí váy áo làm mặt nạ hóa trang Trẻ vô cùng sung sướng khi được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc. 5
7. 6 2. 2. Biện pháp 2 : Luôn thay đổi hình thức tổ chức hoạt động học nhẹ nhàng, linh hoạt Đặc điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ rẻ ở lứa tuổi mẫu giáo bé ( 3-4 tuổi) khả năng chú ý, ghi nhớ chưa cao. Trẻ chỉ có thể tập trung tối đa 15 đến 20 phút, trẻ thường dễ chịu ảnh hưởng tác động từ bên ngoài, (ngồi không ngay ngắn trong khi học, mất trật tự, không kiềm chế các hoạt động cá nhân). Trong khi đó việc trẻ tập trung, ghi nhớ có chủ đích và hứng thú trong giờ hoạt động chung là rất quan trọng. Vì vậy tôi nhận thấy rằng nếu không thay đổi, làm mới các biện pháp và hình thức dạy học khác nhau, trẻ sẽ không hứng thú trong giờ học và sẽ không đạt hiệu quả cao trong giờ dạy. Từ đó nghiên cứu các tài liệu, suy nghĩ thay đổi các hình thức vào bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng những câu nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi, sử dụng các trò chơi tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học, và tiết học xuyên suốt theo một chủ đề. Ví dụ: Ở chủ đề thực vật dạy bài hát “Màu hoa” cô giáo có thể lam một số loại hoa tươi để thu hút trẻ. 6
8. 7 Trẻ biểu diễn bài hát màu hoa cùng đồ dùng mà cô và trẻ cùng chuẩn bị - Ở chủ đề động vật dạy bài hát “Đố bạn” cô dùng các câu đố về các con vật - Tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào các hoạt động trọng tâm. Ví dụ: Tổ chức dạy hát là trọng tâm thì có thể cho trẻ tập hát nhanh - chậm, hát to - nhỏ, hát nối tiếp nhau . - Tæ chức biểu diễn có thể sử dụng nhiều hình thức như: Múa, hát, hát đối. 7
9. 8 Trẻ tham gia biểu diễn trong giờ học VD: Chủ đề Bản Thân : Cái Mũi Cô thay đổi hình thưc vào bài một cách đơn thuần cô sử dụng hình ảnh chú Hề từ Rạp Xiếc vốn được các bạn nhỏ rât yêu thích để lấy sự hứng thú của trẻ và váo bài một cách tự nhiên 8
10. 9 Trẻ tham gia biểu diễn văn nghệ cùng chú hề Ví dụ: Ở chủ đề nghề nghiệp: Bài hát “Anh tý sún” Sử dụng video về hình ảnh Tý Sún lười đánh răng đến thăm các bạn nhỏ để dặn dò và khuyên các bạn đánh rănng thường xuyên mỗi ngày giống lời bài hát 9
11. 10 2.3. Biện pháp 3: Sử dụng các loại nhạc cụ âm nhạc và trang phục gây hứng thú cho trẻ: Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm hình thành tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giaó trong vấn đề này là phải tạo được sự hứng thú say mê hoạt động nghệ thuật. Để gõ đệm cho một bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách trẻ kết hợp với việc sử dụng đũa gõ những ly thủy tinh có lượng nước khác nhau tạo ra một tổ hợp âm thanh hài hòa, rất hay. Trong quá trình trẻ chơi tại góc âm nhạc, giáo viên có thể tận dụng để giới thiệu cho một số đàn dân tộc trẻ biết. Ví dụ về đàn tranh, sau khi cô giới thiệu chọn tiếng đàn tranh trong đàn organ, cô cho trẻ nghe một bài hát quen thuộc giúp trẻ dễ cảm thụ. Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo nhịp bài Cháu vẽ ông mặt trời của tác giả Tân Huyền. Cô tạo hứng thú cho trẻ bằng cách cho trẻ quan sát hình ông mặt trời từ từ nhô lên khỏi dãy núi. Cô trò chuyện cùng trẻ về mặt trời, giáo dục trẻ khi đi ra ngoài trời nắng to cần đội mũ, nón. Cô hỏi trẻ đã được làm quen với bài hát nào kể về mặt trời? Ai sáng tác bài hát? Sau đó cô dạy trẻ vận động theo nhạc Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ và biểu diễn phù hợp với tính chất âm nhạc và nội dung bài hát sẽ làm phong phú thêm đời sống văn hoá, có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức, góp phần vào việc hình thành nhân cách trẻ thơ. Trẻ hát đồng thời sử dụng nhạc cụ gõ đệm Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ và biểu diễn phù hợp với tính chất âm nhạc và nội dung bài hát sẽ làm phong phú thêm đời sống văn hoá, 10
12. 11 có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức, góp phần vào việc hình thành nhân cách trẻ thơ. Để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn hấp dẫn, bắt mắt, tôi dùng các trang phục làm từ ruy băng, giấy màu các loại, trang kim, phế liệu Cô và trẻ cùng nhau trang trí để làm trang phục kích thích trẻ tham gia hoạt động. Trẻ được mặc bộ quần áo do chính mình tham gia trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với hoạt động âm nhạc. Trẻ hứng thú biểu diễn khi mặc các trang phục 11
13. 12 Ví dụ: Dạy trẻ vận động minh hoạ bài Em thích làm chú bộ đội. Tôi cho cả lớp đội mũ chú bộ đội, khi cho trẻ lên biểu diễn cho trẻ mặc trang phục của chú bộ đội. Tôi nhận thấy trên nét mặt vui tươi, hồ hởi trên mỗi trẻ. Trẻ vui sướng ngỡ mình là chú bộ đội vác súng bước đi hùng tráng. Trẻ được thể hiện tình cảm của mình đối với chú bộ đội. Kết quả tôi thấy trẻ rất hứng thú, có ý thức, tích cực tham gia hoạt động, đạt được những yêu cầu của bài soạn. Trẻ vận động bài cháu tập làm 12
14. 13 2 4. Biện pháp 4: Kết hợp âm nhạc vào trong các hoạt động. - Vận động theo nhạc trong giờ đầu đón trẻ, cuối buổi trả trẻ. Vào đầu giờ đón trẻ hoặc cuối giờ trả trẻ cô có thể cho trẻ vận động theo nhạc với từng nhóm và cá nhân trẻ, cô sẽ phát huy tính độc lập hoạt động của trẻ, phát triển năng khiếu của trẻ và cô dễ dàng sửa sai cho trẻ. -Tích hợp vận động theo nhạc vào tiết học. Theo quan điểm sư phạm của tích hợp: Tích hợp không chỉ là đặt cạnh nhau, liên kết với nhau, mà là xâm nhập, đan xen các đối tượng hay một bộ phận của đối tượng vào nhau, tạo thành một chỉnh thể trong đó không có các giá trị của từng bộ phận được bảo tồn và phát triển, mà đặc biệt là ý nghĩa thực tiễn của toàn bộ cái chỉnh thể đó được nhân lên. Tuổi Mẫu giao là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó phải sử dụng nhiều biện pháp, thủ thuật trong giờ học để gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Vận động theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào vận động. Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài Cháu thương chú bộ đội cô có thể tích hợp môn Hình thành các biểu tượng toán bằng cách đếm số chú bộ đội lên biểu diễn, đếm số dụng cụ âm nhạc Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình. Sau khi trẻ trưng bày và nhận xét sản phẩm, Cô có thể cho trẻ hát kết hợp với vận động minh hoạ trên nền nhạc bài hát - Vận động theo nhạc trong lúc hoạt động ngoài trời: 13
15. 14 trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng có thể cho trẻ vận động theo nhạc nhằm tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp nhàng, làm thư giãn thần kinh, kích thích óc sáng tạo và giúp trẻ hiểu biết hơn về thế giới xung quanh. Trò chơi vận động thả cá vào ao, trẻ nghe nhạc bài cá vàng bơi Ví dụ: Cho trẻ quan sát và đàm thoại về con chim xong. Cô có thể cho trẻ đứng đội hình vòng tròn để múa hát bài Thật là hay . - Vận động theo nhạc trong thời gian chơi trò chơi sáng tạo: Có thể cho trẻ vận động theo nhạc trong khi trẻ chơi trò chơi sáng tạo. Ví dụ: Trẻ chơi đóng kịch có kèm với biểu diễn. Hoặc có trong trò chơi phân vai cô giáo, trẻ nhập vai mình là cô giáo hay là trẻ mẫu giáo thể hiện hát, múa, gõ đệm, vận động minh hoạ tuỳ theo ý thích. - Vận động theo nhạc trong giờ hoạt động chiều: Cô có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý muốn, trẻ hát, múa, gõ đệm theo bài hát cô khuyến khích cả lớp cùng tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn. Như vậy, ở trường mẫu giáo, từ lúc đến trường đến khi cha mẹ đến đón, âm nhạc luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí tươi mát. Nếu vắng bóng lời ca, điệu múa thì trường lớp đối với các cháu thật buồn tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống hàng ngày của trẻ, là cho trẻ thêm linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ. 14
16. 15 Trẻ tham gia biểu diễn văn nghệ cùng cô giáo 2. 5. Biện pháp 5: Tổ chức tốt hoạt động âm nhạc cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ: Có thể nói các hoạt động ngoại khóa đặc biệt là việc tổ chức hiệu quả các ngày hội ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được hứng thú, tích cực tham gia biểu diễn văn nghệ. Thông qua đó tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễ, hội là cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biết nhau hơn, đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ đã lĩnh hội được. . Với quan điểm như vậy nên tôi thống nhất với các cô giáo và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học lên kế hoạch hoạt động ngoại khóa cho các con. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày 20/10, ngày Tết Trung Thu, Noel, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, sinh nhật tháng của trẻ với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình thức tổ chức riêng như tổ chức trong lớp, dưới sân trường hay ngoài công viên nhằm lôi cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động biểu diễn văn nghệ Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngày, tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc Khi nhà trường có kế hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn. 15
17. 16 Biểu diễn văn nghệ vui tết trung thu 16
18. 17 Biểu diễn văn nghệ chúc mừng ngày 20/10 Biểu diễn văn nghệ ngày Noel 17
19. 18 Biểu diễn văn nghệ chúc mừng ngày 8/3 2.6. Biện pháp 6: Tổ chức tốt một số trò chơi phục vụ âm nhạc: Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoả mái. Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng 18
20. 19 giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc, nhất là ở lứa tuổi mẫu giáo bé học mà chơi , chơi mà học. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy tôi đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. a. Trò chơi: “Tai ai thính” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. - Chuẩn bị : Một số loại hạt như : Hạt lạc, hạt đâu xanh, hạt gạo - Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các loại hạt. Cô giới thiệu cho trẻ biết từng loại hạt và cho trẻ nghe âm thanh của các loại hạt trước khi chơi: Chia trẻ theo 4 nhóm, các nhóm nhắm mắt sau đó cô lắc 1 loại hạt bất kỳ cho trẻ nghe sau 5 giây tích tắc cho trẻ suy nghĩ rồi đưa ra tin hiệu trả lời. Trò chơi: Tai ai thính b. Trò chơi: “Giai điệu thân quen” Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. 19
21. 20 - Chuẩn bị : Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học, casset - Cách chơi : Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn. Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Trông kia đàn gà con lông vàng, đi theo mẹ tìm ăn trong vường ” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Đàn gà trong sân” c. Trò chơi “Ô cửa bí mật” Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa - Chuẩn bị : Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía sau những ô cửa, thùng các-tông sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền vàng để tặng cho trẻ. - Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào chơi trước. Có từ 4-6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi trước sẽ chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ô cửa có hình ảnh gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó. Ví dụ: Mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo” Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn. Trò chơi : Ô cửa bí mật 20
22. 21 d. Trò chơi “nghe thấu hát tài” : Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng - Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình mà trẻ đã thuộc. - Cách chơi : Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói thầm vào tai từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm chạy về đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho bạn thứ 3 Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc. Ví dụ: Cô nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Tóc bà trắng màu trắng như mây” . Hai trẻ đại diện chạy về nói thầm vào tai cho bạn thứ 2 của đội mình Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội lên hát lại đúng lời của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc. e. Trò chơi “Thi xem ai nhanh” Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định. - Chuẩn bị : Phấn màu, 5-6 vòng tròn, trống lắc. - Cách chơi : Cô có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với số vòng, cô dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng. Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng. Trò chơi : Thi xem ai nhanh 21
23. 22 III. KẾT QUẢ: Sau khi thực hiện tất cả các biện pháp trên tôi nhận thấy + Trẻ trong lớp hào hứng tích cực, sôi nổi trong tiết học âm nhạc hơn + Trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia biểu diễn hay tham gia vào các hoạt động khác + Trẻ thích đi học thích múa hát, luôn có tâm trạng vui vẻ và hứng thú khi chuẩn bị vào tiết học âm nhạc vào mỗi thứ sáu hàng tuần. + Trẻ giao lưu và kêt hợp với nhau nhuần nhuyễn hơn mỗi khi cô yêu cầu nhóm lên biểu diễn bài hát đã hoc. Bảng khảo sát cuối năm – Tháng 4 Nội dung Số Đầu năm Cuối năm cháu (Tháng 9) (Tháng 4) Trẻ hứng thú trong giờ học 45% 95% Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát 44 30% 90% Khả năng vận động theo nhạc 35% 87% Hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ 40% 95% BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN KẾT QUẢ 100% 95% 95% 95% 90% 87%% 60% 45 % 30% 35% 40% 40% 0% Khả năng tập trung , Trẻ hát rõ lời Khả năng vận Hứng thú tham Chú ý trong giờ học. đúng giai điệu bài hát theo nhạc gia biểu diễn Đầu năm Cuối năm 22
24. 23 IV. KẾT LUẬN 1. Bài học kinh nghiệm: Để giúp trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi tích cực tham gia hoạt động âm nhạc tôi rút ra kinh nghiệm sau: 1.1. Giáo viên luôn trau dồi, học hỏi kinh nghiệm của bạn bè, đông nghiệp. 1.2. Bồi dưỡng chuyên môn nâng cao nghiệp vụ 1.3.Tạo môi trường lớp học để thu hút trẻ tham ra hoạt động âm nhạc 1.4. Luôn thay đổi hình thức tổ chức một cách nhẹ nhàng linh họa 1.5. Sử dụng các loại nhạc cụ và trang phục gây hứng thú cho trẻ 1.6.Kết hợp âm nhạc vào các hoạt động khác. 1.7. Tổ chức tốt hoạt động âm nhạc cho trẻ trong các ngày hộ, ngày lễ: 1.8. Tổ chức tốt một số trò chơi phục vụ âm nhạc: 2. Khuyến nghị 2.1. Ban giám hiệu tiếp tục tạo điều kiện cho giáo viên trong trường được đi kiến tập, tham quan, dự các lớp tập huấn ở các cơ sở giáo dục mầm non khác trong cả nước, các Trường quốc tế để giáo viên có cơ hội học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm tổ chức các hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo nói chung, mẫu giáo bé nói riêng. 2.2 . Đầu tư kinh phí, thời gian đồng thời hướng dẫn, khuyến khích giáo viên tích cực làm thêm nhiều nhạc cụ âm nhạc để phục vụ cho công tác giáo dục trẻ. Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng nhằm giúp trẻ 3-4 tuổi tích cực tham gia hoạt động âm nhạc. Rất mong các bạn đồng nghiệp, các nhà quản lí bổ xung, góp ý cho tôi để làm phong phú thêm những kinh nghiệm trong công tác dạy Tôi xin trân trọng cảm ơn Cầu Giấy, ngày15 tháng 04 năm 2014 XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình ĐƠN VỊ viết, không sao chép nội dung của người khác. Nguyễn Thị Hiền 23
25. 24 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn thực hiện đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục trẻ 3 - 4 tuổi (NXB Giáo dục Việt Nam- 2007) 2. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non Mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi (NXB Giáo dục Việt Nam - 2008) 3. Chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện trẻ 3- 4 tuổi (NXB Giáo dục Việt Nam - 2009) 4. Tuyển tập trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề trẻ 3-4 tuổi. (Viện chiến lược và chương trình giáo dục - 2008) 5. Nguồn tư liệu trên mạng internet. 6. Trẻ thơ ca hát ( NXB âm nhạc giáo dụng mầm non) 7. Bài tập xướng âm ( PTS Ngô Thị Nam) 8. Tuyển tập trò chơi bài hát thơ truyện mẫu giáo( NXB Giáo Dục Hà Nội) 24