Tài liệu 7 bước đến thành công - Nguyễn Lê Hiếu

Nội dung text: Tài liệu 7 bước đến thành công - Nguyễn Lê Hiếu

1. 7 B ƯC ĐN THÀNH CÔNG Tác gi : Nguy n Hi n Lê Vi t ph ng theo quy n GIVE YOURSELF A CHANCE (The Seven Steps to Success) ca GORDON BYRON Nhà xu t b n v ăn hóa thông tin - N ăm 2001 Ngu n: Goldfish - e-thuvien.com Đóng gói ebook: seekill (sachdidong.com) MC L C Vài l i th ưa tr ưc TA CH ƯƠ NG I - LUY N LÒNG T TÍN VÀ RÈN NGH L C LÒNG T TÍN CH ƯƠ NG II - LUY N NHÂN CÁCH CH ƯƠ NG III - ĐC NHÂN TÂM [18] CH ƯƠ NG IV - LUY N T P VÀ GI GÌN THÂN TH CH ƯƠ NG V - KHÉO DÙNG TI NG VI T[29] CH ƯƠ NG VI - LUY N TRÍ [36] CH ƯƠ NG VII - C U THI N GIÁ NHI CÔ [49] Vài l i th ưa tr ưc Trong th i gian lánh c ư t i Long Xuyên, c Nguy n Hi n Lê v a d y h c v a hc thêm và v a vi t sách. Trong Đi vi t văn c a tôi , c b o:
2. “Trong ch ươ ng XIII (b Hi Kí ) tôi đã nói mu n h c m t ngo i ng thì ph i dch. Tôi mu n nói thêm: h c môn nào thì nên vi t v môn đó ( ) Đ h c ti ng Anh, tôi t p d ch sách Anh ra ti ng Vi t c ũng nh ư tr ưc kia đ h c b ch tho i tôi dch H Thích”. Th t may m n, ông Paulus Hi u gi i thi u cho tôi hai cu n How to win friends and influence people và How to stop worrying đu c a Dale Carnegie và ki m cho tôi đưc c nguyên b n ti ng M v i b n Pháp d ch. ( ) Ti ng Anh c a tôi h i đó còn non l m, h c tr ưc sau ch đưc sáu tháng tích c c nên nhi u ch ph i d a vào b n Pháp d ch, và d ch xong How to win friends tôi đư a ông Hi u coi l i, s a ch a. Do đó mà chúng tôi ký tên chung. Tôi đt cho nhan đ Đc nhân tâm. ( ) Ch tr ươ ng c a tôi d ch lo i sách Hc làm ng ưi nh ư cu n đó thì nên d ch thoát, có th c t b t, tóm t t, s a đi m t chút cho thích h p v i ng ưi mình, mi n không ph n nguyên tác; nh v y mà b n d ch c a chúng tôi r t l ưu loát, không có du v t d ch, đc gi r t thích”. Dch xong cun How to win friends and influence people , c d ch ti p cu n How to stop worrying (nhan đ b n Vi t d ch là Qu ng gánh lo đi), và sau đó, nh ư l i c nói trong Đi vi t v ăn ca tôi: “C ũng trong n ăm 1951 tôi d ch thêm cu n n a: Give yourself a chance (The Seven steps to success ) c a Gordon Byron. Nhan đ ti ng Vi t: By b ưc đn thành công . Cu n này nhà P. V ăn T ươ i c ũng cho vào lo i Hc làm ng ưi, ích l i cho thanh niên, g n, sáng, d theo, nh ưng không có gì đc bi t. Có l vì nhan đ hp d n nên c ũng đưc tái b n nhi u l n tuy thua xa hai cu n trên”. C không cho bi t khi d ch cu n này, c có “d a vào b n Pháp d ch” hay không, nh ưng chúng ta th y trong ch ươ ng VI, trang 153, c chú thích ch “síp (chiffre)” nh ư sau: “Chúng tôi dùng ti ng “s ” đ d ch ti ng “nombre”, ti ng “ch ” đ dch ti ng “lettre”, còn “mot” thì d ch là “ti ng” ; mà các ch chiffre, nombre, lettre, mot đu là ch Pháp. Dch cu n này, c c ũng “ sa đi m t chút cho thích h p v i ng ưi mình, mi n không ph n nguyên tác” , riêng ch ươ ng V: Khéo dùng ti ng Vi t, c cho bi t: “Trong nguyên v ăn ông Gordon Byron ch cách khéo léo dùng ti ng Anh vì ông là ng ưi Anh. Chúng tôi theo đúng đi ý c a ông áp d ng vào ti ng Vi t, tr nh ng đc đim c a ti ng Anh mà ti ng Vi t không có, nh ư v ch âm thì tôi b đi và thay vào m t đon v âm h ưng c a ti ng Vi t” . Có l do ch ươ ng V đó, mà ta th y cu n By b ưc đn thành công ghi là: “Vi t ph ng theo quy n ” [1] . Ebook này tôi chép theo b n c a Nxb V ăn hoá Thông tin, n ăm 2001 (v sau, trong các chú thích, tôi g i t t là b n V ăn hoá Thông tin). Trong lúc gõ, khi g p
3. nh ng ch ng sai, tôi tham kh o b n c a Nxb Đng Tháp, n ăm 1995 (g i t t là bn Đng Tháp) đ n u c n, tôi s s a l i cho đúng. Goldfish Đu tháng 11.2010 TA Nhìn n n tr i th ăm th m, l p lánh sao vàng, ng ưi ph ươ ng Tây tò mò mu n bi t trên nh ng vì tinh tú đó có gì và tìm cách chinh ph c không trung đ đn t n nơi quan sát th gi i huy n bí, xa x ăm đó; còn ng ưi ph ươ ng Đông ta ch ngh ĩ t i s bé nh ca thân mình, s y u t c a s c mình và c nh phù du c a đi mình. H chinh ph c Thiên nhiên thì ta khu t ph c Thiên nhiên. M i vi c t vi c n ưc, vi c nhà, t i vi c ăn, vi c u ng, ta đã đu cho đã có Hoá công s p đt tr ưc, g ng sc ch ng nh ng đã vô ích mà còn trái đo Tr i n a. H ph n đu, ti n th , còn ta u m , an ph n. Nhi u khi chúng ta c ũng ph i nh n r ng có s ph n th t. Có nh ng vi c x y ra trong đi mà ta ch ưa th gi ng đưc và cho là t i s . Khoa h c sau này có gi ng đưc không, ch ưa bi t. Nh ưng ta bi t ch c m t điu là ph n đng chúng ta đu không rõ tr ưc đưc s ta s ra sao h t. Vì chính khoa t ưng s c ũng nh n r ng S không ph i là cái gì ch c ch n nh ư hai v i hai là b n, r ng S v n có th dùng sc ng ưi mà s a đưc. Điu đó, may cho chúng ta vì n u bi t ch c đi ta Tr i b t sao ph i ch u v y thì ki p tr n này còn có chi đáng s ng không? Còn vi c chi đáng làm không? Vy s m ng, cái bí m t c a Hoá công ch ưa hi u đưc y, c ũng ch nh ư m t lu ng n ưc. Ta không bi t ch c nó s qua đông hay qua tây, và n u mu n, ta v n có th ch ng v i nó. Th thì thái đ c a ta nên ra sao? Nên nh ư cánh bèo ch ơi v ơi trên dòng, m c cho gió táp sóng d i, may mà t i đưc m t b n có hoa có lá thì càng hay, ch ng may trôi ra bi n c , chìm xu ng v c sâu thì c ũng đành ư? Hay nh ư con cá tìm n ơi n ưc trong sóng l ng mà t i, v y vùng gi dòng; n ưc xuôi thì mau đn mà n ưc có ng ưc c ũng không b lôi cu n vào n ơi vô đnh? Hu ng h ph ươ ng Tây có câu: “B n hãy t giúp mình đi r i Tr i s giúp b n”, mà ph ươ ng Đông c ũng có câu: “Khuynh gi , phúc chi, tài gi , b i chi” [2] . Ta ch ng th y nh ng ng ưi đang c ơn b , m t hôm suy ngh ĩ ph n kh i lên, đy lòng t tín r i nh ư có th n linh mách b o, có s c vô hình đư a đy, tâm h n thay đi h n, hoá ra qu quy t vui v ho t bát h ơn, đưc lòng nhi u ng ưi h ơn, thông minh h ơn và đi t thành công này đn thành công khác đy ư? Đó ch ng ph i t mình giúp mình r i Tr i giúp ư? Cũng có khi h th t b i m t vài l n đu, nh ưng n u h kiên nh n thì tr ưc sau gì h c ũng đt đưc m c đích vì v n may không ph i ch t i m t l n trong đi
4. ng ưi mà t i nhi u l n. Ta ph i d b s n sàng r i đi, đng đ nó gõ c a ta trong khi ta mê ng r i than r ng nó không t i. Tóm l i, ta ph i t t o l y v n may. Th y ph n đông ng ưi mình thi u tinh th n ph n đu c a ph ươ ng Tây, s ng lây l t, nh m m t đư a chân, t i đâu thì t i, cho nên chúng tôi d ch tác ph m “Give yourself a chance” [3] ca Gordon Byron đ gi i thi u v i các b n m t ph ươ ng pháp tu thân luy n tính, m t ph ươ ng pháp t ch c cu c đi c a ng ưi Âu [4] . Gordon Byron là m t ng ưi Anh. Ông đã thành công r c r trong nhi u ngành ho t đng, h i nh ông đu quân r i lên t i ch c đi uý trong đi Pháo binh c a Anh Hoàng. Sau ông b t đu h c ngh bán hàng và tr nên m t viên ch huy trong công ty ông giúp vi c. Ông l i làm cho m t công ty qu ng cáo và lên t i đa v giám đc. Ông ch ưa t ng th t b i. Trong công vi c tr tác c ũng v y, ông vi t trên 12 cu n có ích, mà cu n có danh nh t là cu n “Give yourself a chance” xu t b n đu năm 1946. Đc cu n y, đc gi s đưc ông c m tay d t l n l n lên b y b c thang đ đn c a đn c a thành công. By b ưc đó là: 1. Luy n lòng tin và rèn ngh l c. 2. Luy n nhân cách. 3. Đc nhân tâm. 4. Luy n t p và gi gìn thân th . 5. Khéo léo dùng ti ng m đ. 6. Luy n trí. 7. Ki m vi c làm và d b đ đưc th ăng c p. Toàn là nh ng điu th c hành ngay đưc. Còn v k t qu thì trong sách tác gi đã đư a ra nhi u thí d có th t đ ch ng minh hi u qu c a ph ươ ng pháp, nh ưng chúng tôi t ưng ch có m t quá kh thành công c a ông trong b n ngành ho t đng khác nhau c ũng đ ch ng th c nhi u r i. Tôi bi t có b n s nói: “B y b ưc thang đó có v khó leo quá! Ph i có ngh này, ph i luy n tánh, luy n trí này ”. C ũng h ơi khó th t. N u d thì ai ch ng thành công và cu n này không c n ph i vi t n a. Nh ưng chúng ta th ngh ĩ k xem qu có khó l m không? Đ gi t đưc b ng Tú tài hay C nhân – ch ưa xét t i nh ng bng c p cao h ơn – chúng ta m t bao công khó nh c? H c luôn trong 10, 15 n ăm, hc ngày h c đêm thì chúng ta đ ngh l c theo đui t i cùng mà luy n tinh th n, thân th , tính tình m i ngày m t gi trong n ăm ba n ăm thì sao l i không đ ngh lc? Mà s thành công trong vi c làm ăn c a ta so v i s thành công nhà tr ưng bên nào quan tr ng? T o sao ra kh i tr ưng l i không ch u h c n a? T i sao? N n giáo d c h i x ưa tr ng đc d c h ơn trí d c. Nay thì trái l i. C hai đu thiên l ch ht. Tôi tin r ng sau này th nào nhân lo i c ũng ph i dung hoà c hai, nh ng cu n sách nh ư cu n này s đưc dùng làm sách giáo khoa trong ban Trung h c[5] .
5. tr ưng, chúng ta đã ch ưa đưc h c, thì ra đi, l i càng ph i h c. Mà có m t công gì đâu? M i ngày ch c n m t gi thôi! Sách có ích cho m i h ng ng ưi. Ta đang g p c nh gió xuôi ư, thì sách s là cánh bu m c ăng th ng đy thuy n ta mau t i b n. Ta đươ ng lung tung trong c nh gió ng ưc ư, sách s l y cây sào ch ng đ thuy n ta cho kh i th t lùi, kh i đâm vào mõm đá, đ ti n lên – dù r t ch m ch p – và đi lúc gió đi chi u. Vì gió s ph i đi chi u. Ta ph i luôn luôn d b s n sàng đ đón gió. Vy chúng tôi xin Đc gi đc k cu n này. N u b n có chút ngh l c thì nó s đánh d u m t khúc qu o trong đi c a b n và bi t đâu ch ng, nó ch ng mang l i cho b n m t ng n gió m i đ đư a b n đn b n mà b n hàng mong t ưng! * Sau cùng, còn m t điu n a, xin th ưa tr ưc v i các b n. Khi chúng tôi cho ra cu n Đc nhân tâm, chúng tôi đưc nhi u b n xa g n khuy n khích và khuyên nên tóm t t l i, nh ưng v n gi đ ý c a tác gi , đ giá sách b t cao, nhi u ng ưi mua đưc. Vì v y cu n này đáng l d ch h t (sách dày trên 300 trang), chúng tôi thu l i còn kho ng 150 trang, và trong m t vài đon, mu n cho đưc rõ ràng h ơn chúng tôi đã s p đt l i ý c a tác gi . Nh ưng chúng tôi v n gi đ ý chính trong sách. Riêng v ch ươ ng V, tác gi ch cách dùng ti ng Anh cho khéo, vì tác gi là ng ưi Anh, chúng tôi theo đúng đi ý mà áp d ng vào ti ng Vi t. Ngoài ra, chúng tôi không dám thay đi chút gì h t[6] . Long Xuyên, ngày 15-10-51 CH ƯƠ NG I - LUY N LÒNG T TÍN VÀ RÈN NGH L C LÒNG T TÍN Bn th ưng th y m t ng ưi đi chào khách hàng [7] đi đi l i l i c ch c l n tr ưc mt hãng n , do d hoài mà không dám vào đ m i mua hàng. Mà ng ưi đó bi t ch c r ng ch b m i ra là cùng, ch không ai đánh đp gì h t. Vy ng ưi đó do d không ph i vì thi u can đm mà thi u lòng t tín. Ng ưi đó không tin r ng mình đ khéo léo đ thành công trong b n giai đon sau đây: - Làm cho ng ưi mình m i có thi n c m v i mình và chú ý t i món hàng c a mình. - Gi ng gi i v nh ng ích l i c a món hàng. - Ch cho ng ưi mình m i thy r ng món hàng đó h p v i nhu c u c a h . - Sau cùng, khéo nói sao cho h mua. Không tin s thành công, cho nên không chào khách hàng mà l i ki m lý l đ t bào ch a. Hôm nay th hai, sáng th hai thiên h hay qu u, có m i mua ch t n công. Ho c hôm nay tr i m ưa, mà ngày m ưa mình hay bu n b c, không t ươ i t nh, ăn nói không ho t bát, không thành công đưc. Thôi, đ l n khác, tu n sau ch ng hn. Th là l m t c ơ h i.
6. Nu ng ưi đó, trái l i, có lòng t tín, thì c t ươ i c ưi gõ c a chào khách, khéo léo khen h đ h có thi n c m v i mình, r i tu n t làm cho h chú ý t i món hàng, h ăng hái t nh ng ti n l i c a nó, d n d cho h tin r ng nó h p v i nhu c u ca h . Tin mình, món hàng mình m i mua thì ch c ch c là bán đưc, mà n u không, thì ít nh t c ũng gây đưc m m t t, l n sau s hái qu . T tín và có ngh l c là hai đc c n thi t cho s thành công. Ng ưi nhút nhát mi khi th t b i, đáng l phân tích s th t b i đó, tìm nguyên nhân đ s a đi, thì li quá lo ngh ĩ, bu n t i vì trót đã l m l đ đn n i ngh l c nh t đi, r i tin r ng mình không sao thành công đưc h t. Tc nh ư m t ng ưi lái xe h ơi cho sát b đưng, l n đu v ng v đ bánh tr ưc đng l . N u ng ưi đó t chê: “Mình d quá, không bi t đoán đúng bánh xe còn cách l bao xa h t” r i t trách hoài thì không bao gi lái xe gi i đưc. Còn nu ng ưi đó cho xe l i m t đưng v ng, ng ng xe khi th y m ũi xe v a m i che khu t l , xu ng xe đo xem bánh tr ưc bên m t còn cách l bao xa, đon t p l n ln thì ch ng bao lâu s gi i. Vy suy ngh ĩ, bu n r u hoài n i l m l c a mình, t c là di t lòng t tín; còn suy xét k l ưng nguyên nhân c a th t b i là m t cách đ s a l i và phát tri n lòng t tín. T TÍN LÀ GÌ? T tín là tin n ăng l c c a ta, tin n ơi ta. Ông Gred Evans [8] , ngày nay làm ch phòng bán hàng cho m t công ty l n, nh ưng hai tháng tr ưc ông th t nghi p. Lúc đó, g p ông tôi h i: - Ông đã xem xét k ngh làm phòng cách đin ch ưa? [9] Ông đáp: - Tôi ch ưa bi t chút gì v k ngh y. Tôi khuyên ông đ ý t i ngành ho t đng đó vì nó đươ ng phát đt, r i ch cho ông vài nhà s n xu t ch t cách đin. Hai tháng sau, g p ông thì ông đã làm ch phòng bán hàng cho m t công ty sn xu t ch t cách đin r i. Ông s d ĩ thành công mau nh ư v y là nh : 1. Ông bi t r ng mu n giàu, ph i buôn bán, mà bán hàng không ph i là m t mánh khoé gian gi o. H tin món hàng c a mình t t, giúp ích ch c ch n cho ng ưi khác, thì s bán đưc nó. Ngh ĩa là ph i tin mình, s ích l i c a món hàng. 2. Ông l a ba nhà s n xu t có danh ti ng nh t, nghiên c u các m u hàng và cách bán c a h đ phát tri n lòng tin v ph ươ ng pháp cách đin. 3. Ông đi xem nh ng phòng đã đưc ba nhà đó áp d ng ph ươ ng pháp cách đin đ phát tri n v lòng tin công vi c.
7. 4. Ông ph ng v n nh ng ng ưi ch các phòng đó đ bi t ý ki n c a h , bi t kt qu c a ph ươ ng pháp ra sao (mùa đông đ t n bao nhiêu than; mùa hè phòng mát nhi u không). Nh ư v y là đ phát tri n lòng tin món hàng. 5. Ông nghiên c u k l ưng r i l a ch n m t nhà s n xu t, đ ngh bán hàng giúp h v i hoa h ng là bao nhiêu đó. M i đu còn l , ông ki m không đ ăn, nh ưng luôn luôn ông tin l i m i khách c a ông và tin món hàng ông bán là hoàn h o, ích l i cho nên ch ng bao lâu ông thành công. Th y ông ti n mau nh ư v y, tôi gi i thi u v i ông m t ng ưi khác, nh ông ch cho ngh bán ch t cách đin. Ng ưi này c ũng b ng , ch ưa bi t chút chi h t, nh ưng ông Evans khuyên c rán th đi, r i ông đư a cho ng ưi y m t t m danh thi p, d n sáng th hai trình di n v i ng ưi b n c a ông m t t nh g n đó, s đưc ng ưi ta giúp cho. M i c m t m thi p, anh chàng kia đã h i ngay: “Làm sao đi t i t nh y đưc?”. Tôi b c mình, đáp: “Thì leo lên xe đò mà đi ch còn gì n a?”. Tu n sao y tr l i, thú th t y ngh ĩ công vi c đó không khá đưc, cho nên th hai không đi, s t n ti n xe, đi t i th t ư g p xe quen, không t n ti n m i đi; nh ưng th t ư t i thì b n ông Evans m c vi c, không ti p đưc. Tôi h i: - Ông ta bi u thày ra sao? - Ông ta bi u sáng th hai sau tr l i. Nhưng tôi ngh ĩ không bi t chút gì v công vi c y h t, có tr l i n a, ch t n m y đng b c xe thôi. Chàng thanh niên đó không tin mình, c ũng không tin s đưc ng ưi giúp, không tin h ng mình xin vi c và ch tìm cách t bào ch a mà không ngh ĩ t i nguyên nhân c a s th t b i đ tránh. Ông Evans thành công mà y th t b i, khác nhau ch ch đó. Nh ưng t i sao đi có nhi u ng ưi thi u lòng t tín nh ư v y? Theo Alfred Adler, môn đ c a Freud, thì khi l t lòng m ra, loài ng ưi tr n tru ng nh ư nh ng, yu đui không làm đưc vi c gì h t. Tình tr ng y nh h ưng đn tâm h n ta, làm cho ta t ti m c c m (complex d’infériorité). C nh ng ng ưi r t t tín n a, nhi u khi c ũng không tránh đưc m c c m đó và hoá ra s s t. T ng th ng Abraham Lincoln k chuy n khi ông tranh bi n v i Douglas [10] , hai đu g i ông run lên vì ông thi u lòng t tín. Chính vì ai c ũng có t ti m c c m cho nên ta càng ph i luy n t p đ t ăng lòng t tín c a ta. PH I T XÉT MÌNH Mu n làm công vi c gì c ũng ph i bi t: - B t đu t đâu? - M c đích là gì? - Làm sao đt đưc m c đích đó? Mu n luy n lòng t tín ph i theo ba giai đon y. Tr ưc h t ph i t bi t mình đã. B n bi t rõ b n không? Ch c ch n là có. Dù ai nói sao, b n v n bi t b n nhi u
8. hơn là ng ưi khác bi t b n. L t nhiên nh ư v y. Nh ưng s hi u bi t c a b n v đích thân b n có t ch c không? Ngh ĩa là có thi u sót l m l n không? B n có bi t rõ s tr ưng, s đon c a b n không? S hi u bi t đó ph i đưc luy n t p, t ch c, có h th ng, có qui c m i đưc. Mt ph ươ ng pháp th c t nh t đ t bi t mình là t h i nhi u câu h i r i t đáp l y và so sánh nh ng câu tr l i c a mình v i nh ng câu tr l i c a ng ưi khác đ xem mình h ơn hay kém ng ưi. Ph i th ưng th ưng t xét mình nh ư v y xem mình tin hay thoái. Điu quan tr ng nh t là ph i hoàn toàn thành th t v i mình, ngh ĩa là mình ra sao thì chép l i nh ư v y, đng ghi nh ng tài đc mà mình mi mong có ch ch ưa có. Ch có nh ư v y m i t s a mình đưc thôi. N u b n không hoàn toàn tin lòng thành th c c a b n – m y ai đã tin đưc nh ư v y – thì nh m t b n công tâm xét b n. Dưi đây tôi chép l i m t b ng có nhi u câu h i thu th p trong sách c a nhi u nhà tâm lý gia đ giúp b n t xét mình. M i đc qua, ch c b n cho là là có nhi u câu th a, nh ưng kinh nghi m đã cho tôi th y r ng b ng đó r t có ích. Nó ch ng nh ng giúp b n phát tri n lòng t tín và ngh l c, rèn luy n nhân cách mà còn ch cho b n bi t ph i luy n lòng t tín v i trình đ nào đ đt đưc m c đích b n đã t vch. Ông O. S. Marden nói: “T xét đ bi t rõ n ăng l c c a ta thì m i có ích; còn nu t xét đ an ph n trong ch kém c i thì h i vô cùng”. Vy b n ph i coi b ng đó nh ư m t tên hưng đo dt b n t i thành công, ch đng dùng nó đ bi t t i sao b n th t b i. N u b n th y mình còn kém ph ươ ng di n nào thì đng cam tâm ch u c nh kém c i đó mà ph i h ăng hái tu thân đ ti n ti. Có hai lo i t tín. Nu b n mu n làm m t ng ưi ho t đng, có cá tính d i dào, b c l , nh ư m t nhà doanh nghi p, m t viên giám đc, m t ng ưi bán hàng, luôn luôn giao thi p vi nhi u ng ưi thì b n ph i luy n lòng t tín t i m t trình đ r t cao, đ đ can đm nhìn đi, th n nhiên nh n nh ng b t mãn chua chát, yên l ng ch u nh ng th t bi đau lòng, r i l i chi n đu n a, v ng nh ư đá trong s quy t đnh c ũng nh ư trong lòng t tín. Còn n u b n mu n làm m t ngh s ĩ ho c m t nhà bác h c, ngh ĩa là b n mu n sáng tác, tìm tòi, nghiên c u thì b n nên có lòng t tín m t cách v a ph i thôi, đ có th nh n đnh rõ ràng nh ng n i khó kh ăn, nh ng ngành mình s th t b i và nh ng ngành mình s thành công ch c ch n. Tóm l i, t tín là điu ki n quan tr ng nh t mà mu n t tín thì ph i bi t mình. 108 CÂU H I Đ T XÉT MÌNH Có th tr l i nh ng câu h i d ưi đây, m t cách r t g n: “Có” hay “Không”. Tuy v y, nên cho đim nh ư sau này: - N u là ít l m ho c không bao gi h t thì cho 1 đim
9. - N u ít ho c hi m có thì cho 2 đim - N u khá ho c th ưng có cho 3 đim - N u tt ho c rt th ưng có cho 4 đim - N u rt t t ho c luôn luôn có cho 5 đim Có 108 câu h i, v y nhi u nh t là 540 đim. Đưc 320 đim c ũng đã khá r i. Mi tháng nên xét l i m t l n và nh t quy t m i tháng ph i t ăng đưc m t s đim nào đó; t ăng đưc 25 đim thì đáng m ng. 1. Tôi hành đng có ngh l c và qu quy t không? 2. Tôi có nhi t tâm v i ng ưi và ch ngh ĩa không? 3. Tôi có tranh đu cho đa v khá h ơn không? 4. Tôi có quy t đnh r i theo đúng quy t đnh đó không? 5. Tôi có đòi h i tôi nhi u và làm tho mãn nh ng đòi h i đó không? 6. Tôi có tránh s phí thì gi , phí công, phí ti n b c cho tôi và cho ng ưi khác không? 7. Tôi có t p trung t ư t ưng đ c ươ ng quy t làm vi c, m c d u g p s qu y ri không? 8. Tôi có tránh thói t bào ch a và đ l i cho ng ưi khác, cho hoàn c nh không? 9. Tôi có sáng ki n không? 10. Tôi có tài điu khi n không? 11. Tôi có t ch c công vi c c a tôi không? 12. Tôi đáng đưc ng ưi trông c y không? Tôi có gi l i h a không? 13. Tôi có óc t ưng t ưng, bi t ng bi n không? 14. Tôi có quy t theo nh ng g ươ ng cao c và có lí t ưng trong hành đng không? 15. Tôi có tránh nh ng nh ưng b quá đáng không? 16. Tôi có s n sàng gánh vác trách nhi m không? 17. Tôi có tránh t t tham lam, nh t là thói b n x n không? 18. Tôi có gi nhân ph m c a tôi không? 19. Tôi có gi đưc bình t ĩnh, c nh ng khi b c t c không? 20. Tôi có tránh s khoe khoang không? 21. Tôi có tránh s quá l không? 22. Tôi có vui v c trong lúc khó kh ăn không? 23. Tôi có theo câu “K s b t d c, v t thi ư nhân” [11] không? 24. Tôi có khoan h ng v i nh ng ý ki n l i l m c a ng ưi không? 25. Tôi có tránh s vênh váo, s chán n n, s ngu bi n không? 26. Tôi có hi u h c không? 27. Tôi có can đm v th ch t l n tinh th n đ bênh v c tin t ưng không? 28. Tôi có ganh t ghen ghét hay không?
10. 29. Tôi có đim t ĩnh khi đưc ng ưi ta khen hay n nh không? 30. Tôi có gi v n tin t ưng và t ư t ưng c a tôi, không b ng ưi khác ho c ngo i v t nh h ưng không? 31. Tôi có đim t ĩnh trong lúc nguy k ch không? 32. Tôi có tránh đưc s t mãn, t đc không? 33. Tôi có tránh thói châm bi m vô ý th c không? 34. G p công vi c không thích, tôi có làm ngay không c n nh n không? 35. Tôi có suy ngh ĩ k r i m i xét đoán không? 36. Tôi có tu ỳ c ơ ng bi n không? 37. Tôi có ch ng c n i s quy n r ũ không? 38. Tôi có tránh lòng oán gi n, mu n tr thù không? 39. Tôi có tránh tinh th n ch b i không? 40. Tôi có can đm tr ưc n i nguy không? 41. Tôi có t ch trích không? 42. Tôi có tránh thói than thân trách ph n không? 43. Tôi có rán t t o m t nhân sinh quan rõ ràng và s ng đúng theo đó không? 44. Tôi có s ng trong hi n t i, ch không s ng trong d ĩ vãng và t ươ ng lai không? 45. Tôi có ch ng c nh ng l i m i m c c a ng ưi bán hàng không? Có tránh s d b nh h ưng không? 46. Tôi có d th ươ ng không? 47. Tôi có ch ăm chú nghe ng ưi khác nói không? 48. Tôi có tp cho c đng c a tôi đưc phong nhã không? 49. Gi ng nói c a tôi có uy n chuy n không? 50. Tôi có nói rõ ràng không? 51. Nh ng c đng c a tôi có v a ph i, có ý nh không? 52. Tôi có tránh nh ng c ch và ngôn ng r m làm cho ng ưi ta chán không? 53. Tôi có tránh s d ngã lòng không? 54. Khi h n g p ai tôi có mau m n và đúng gi không? 55. L lâm vào m t c nh ng l l ăng, tôi có vui v đ cho ng ưi c ưi nh o tôi không? 56. Tôi có th t dùng h t tinh th n vào trò ch ơi hay công vi c không? 58. Tôi có th nói tr ưc đám đông mà không r t rè lúng túng không? 59. Tôi có t túc không? 60. Tôi có tránh xen vào vi c thiên h không? 61. Tôi có tránh s đc đoán không? 62. Tôi có nh n l i c a tôi không? 63. Lúc thua, tôi có gi đưc thái đ quân t không?
11. 64. Tôi có bi t hi sinh không? 65. Tôi có đưc con nít m n không? 66. Tôi có yêu thú v t không? 67. Trong s giao thi p, tôi có gi n d và t nhiên không? 68. Tôi có tránh tính qu u qu và bi t làm cho nh ng l i ch trích c a tôi có ích li không? 69. Ng ưi khác có thích l i g n, làm quen v i tôi không? 70. Tôi có gi ý và tránh s s sàng không? 71. Tôi có tránh thói b t ng ưi khác nghe mình, ph c mình không? 72. Ch tôi vi t có d đc không? 73. Tôi có tránh s ăn nói thô l , nh t là trong khi say không? 74. Tôi có tinh th n mã th ưng (chevaleresque) và có phong nhã v i đàn bà không? 75. Tôi có gi phép xã giao nhã nh n và nh nh ng l i “c m ơn ông”, “xin phép ông” không? 76. Tôi có l ch s trong khi m i m c, gi i thi u không? 77. Trong b a ăn, tôi có l ch s , nhã nh n không? 78. Nói chung, tôi có l đ không? 79. Tôi có s quân bình trong tâm h n không? 80. Tôi có tránh thói ti ti u, nh t là trong v n đ ti n nong không? 81. Tôi có tránh s gây l n không? 82. Tôi có đi l ưng không? 83. Tôi có hi u khách không? 84. Tôi có hành đng theo tu i tôi không? 85. Tôi có hành đng theo phái (nam hay n ) c a tôi không? 86. Tôi có tránh thói đua đòi, phù hoa không? 87. Tôi có tránh nh ng trò đùa nh không? 88. Tôi có tr l i ngay nh ng th ư tôi nh n đưc không? 89. Tôi có tinh th n c ng tác v i ng ưi không? 90. Tôi có quan tâm t i công dân s v không? 91. Tôi có tinh th n xã h i, đt công ích trên t ư l i không? 92. Tôi có b t thi t không? 93. Tôi có bi t th ưng th c m thu t không? 94. Tôi có bi t th ưng th c âm nh c không? 95. Tôi có theo k p trào l ưu v ăn ngh không? 96. Tôi có rán tu b nh ng khuy t đim trong s giáo d c c a tôi không? 97. Tôi có đi coi tu ng và hoà nh c không? 98. Tôi có s n sàng đón nh ng ý m i không? 99. Tôi có khiêu v ũ gi i không? [12]
12. 100. Tôi có nói đúng gi ng không? 101. Tôi có đc báo chí có chính ki n rõ ràng không? 102. Tôi có h c d dàng không? 103. Tôi có nh mau và b n không? 105. Tôi có luy n t p, d b tr ưc khi làm công vi c c a tôi không? 106. Tôi có môn tiêu khi n nào s thích không? 107. Tôi có ho t đng gì đ sáng tác không? 108. L i nói ca tôi có đúng ng pháp không? Tôi có tránh nh ng ti ng lóng không? [13] LUY N LÒNG T TÍN RA SAO? Ta nghi m th y r ng ta càng thành công bao nhiêu thì càng t tín b y nhiêu , còn n u ta g p toàn nh ng th t b i thì lòng t tín c a ta m i ngày m t tiêu ma. V y ta đng đòi làm nh ng chuy n lên cung tr ăng th ăm ch H ng đ mà th t b i mà nh t lòng t tín. Câu ph ươ ng ngôn: “N u b n ngh ĩ r ng có th th ng đưc thì b n s th ng” dùng đ nung chí ng ưi ta thì r t t t, nh ưng trên th c t , ta ph i nh n rng có nh ng vi c ta không th nào làm đưc h t, dù lòng t tín c a ta m nh t i đâu đi n a. Vy mu n phát tri n lòng t tín, ta ph i phát tri n nh ng thành công c a ta, dù nh ng thành công đó lúc đu nh nhen, c ũng không h i. Mà mu n thành công, ta ph i luy n nh ng đc tính nó giúp ta thành công. Đó là qui t c th nh t. Tôi xin nh c l i: Cách công hi u nh t đ phát tri n lòng t tín là phát tri n nh ng đc tính nó giúp ta thành công. Có bi t bao ng ưi th t b i vì công vi c ph i làm ngay thì h luôn luôn đ ngày hôm sau. Ph i b t đu ti n ngay t bây gi . Ngay hôm nay ta ph i t t o l y m t vn m ng . N u b n làm m t vi c nh mà thành công thì ti p t c làm nó đi. M i l n thành công, b n l i t tín m t chút, r i l n l n b n làm đưc vi c l n h ơn mà c ũng thành công nh ư v y. Có l n tôi nói v i ông E. Hicks, t ng giám đc m t công ty l n N u Ưc, rng ông ta có s n nhi u đc tính thành m t di n gi : nh ng b t ch có th lên di n đàn đưc, m t gi ng nói r t t t. V y ch còn vi c tìm ki m tài li u cho bài di n v ăn, mà công vi c này không khác chi công vi c ông làm h ng ngày hãng. V y n u ông luy n nh ng đc tính mà ông đã có s n đó thì ông s thành công. Ông thú v i tôi: “Không có gì làm tiêu mà lòng t tín b ng m t chu i th t b i liên ti p. Tr ưc khi bi t l i d ng nh ng tài n ăng tôi có s n v ngh thu t nói tr ưc công chúng, tôi nhút nhát l m và tìm đ cách đ kh i ph i nói tr ưc đám đông”. Vy qui t c th nhì là: Đng vô lí mà đòi lên cung tr ăng. Hãy b t đu làm nh ng công vi c ta đã thành công, r i t n công nh ng v n đ khó kh ăn h ơn. Nh ư vy đ t p cho quen thành công đi.
13. Mt thanh niên m i tr ưng Trung h c ra, l i hãng n xin m t vi c có th l n ln đư a t i đa v ch huy đưc, nh ưng l i nh t đnh không ch u bán hàng. Ph i khéo léo g n h i, ng ưi đó m i ch u thú r ng đã th t b i cay đng m t l n r i. Bán gì mà th t b i v y? Bán m t lo i sách đt ti n mà thanh niên y l i ít ch u gõ c a tng nhà đ chào khách. Th o nào! Lo i hàng đó khó bán nh t, ph i có nhi u kinh nghi m m i đưc. Ng ưi y th t b i mà m t lòng t tín c ũng ph i. Tôi gi ng gi i cho ng ưi đó hi u r ng mu n t i m t đa v ch huy thì b t đu ph i t p bán hàng, r i cho ng ưi đó t p bán nh ng món d bán đ ng ưi đó thành công và phát tri n lòng t tín. Vy tr ưc khi ch y ph i t p đi đã. Nhi u ng ưi m t lòng t tín vì th y mình không có tài làm vi c vì h t. Th t ra thì ai c ũng có tài trong m t vài ph ươ ng di n, không l n thì nh . Ch ng h n b n có th đn ca, k chuy n, làm cho n ăm sáu b n bè vui v . Luy n t p l n l n, b n có th thành công v i m t s b n đông h ơn, m ưi, m ưi hai ng ưi, vài ch c ng ưi Và lòng t tín c a b n c ũng l n l n t ăng lên. Mt cách th n hi u đ phát tri n lòng t tín là nói tr ưc công chúng. Đc đưc m t bài di n v ăn hùng h n, b n s th y b n có m t n ăng l c không ng , và ham đưc làm th lãnh, đưc gánh vác trách nhi m quan tr ng. Ai c ũng có th t p di n thuy t đưc. Có nh ng sách ch cho b n nh ng nguyên t c c ăn b n: nói làm sao, lên gi ng xu ng gi ng ra sao, đi đng làm sao, tay chân ph i làm gì. B n nên mua v đc và t p trong phòng c a b n, r i ki m c ơ hi di n thuy t. Nh ưng xin b n t t nhé. L n đu đng nói tr ưc m t đám đông. Hãy la m t cu c h p thân m t nhà, h i, ho c m t cu c bàn cãi hãng, s , ri l n l n s ra tr ưc nh ng đám đông nh ư tr ưng, nhà th , ho c trong m t cu c h i h p v chính tr . Xin b n đng lo! B n s không th t b n! Vì di n thuy t c ũng nh ư nói chuy n vy, ch khác là tr ưc m t s đông ng ưi thôi. Ch c b n còn nh câu chuy n c a Démosthène ra b bi n, ng m s i trong mi ng, t p di n thuy t tr ưc sóng bi n mà ri th ng đưc t t ng ng và thành m t di n gi hùng h n nh t c a nhân lo i. La m t công vi c gì mà b n ch c ch n thành công, r i b n s th y đi b n thay đi h n. Ông Mc Donald tr ưc làm th , sau vì s c y u ph i ngh ĩ. N m hoài nhà, ông có c m t ưng r ng mình hoá vô d ng và s ng nh ư v y không khác gì ch t. Bà v bèn khuyên ông ng i bu n th tô màu bc nh c a m t đa cháu. Bà li khuyên ông b t ch ưc v l i m t b c tranh s ơn d u nh . Ông v , th y đp h ơn bc tranh c a ng ưi. T đó, ông th y r ng ông thành công đưc, ông t tín, sung sưng. Đi ông thay đi h n. Nh ưng b n nên nh : Mu n luy n đc t tín, b n ph i chen vai thích cánh v i nhi u ng ưi khác, giao thi p v i h và ph i quên mình mà ngh ĩ t i h , ngh ĩ t i nh ng cái h mu n. Đó là qui t c th ba.
14. Mt ng ưi g p v n r i, s t nghi p, ph i đi xin vi c. Vì nghèo túng, ng ưi đó ti t ki m t ng chút m t, c t h t nh ng áo t t, b n m t b đ th ưng đã lâu không b gi t r i đi ki m b n quen. B n bè đu nhã nh n, nh ưng ai c ũng có ý tránh ông ta. Vì ông ta có v h t th i r i! Mà b n tính c a loài ng ưi là ưa s thành công, ch mu n h p tác v i nh ng ng ưi có v thành công thôi. Ông ta hi u v y, bèn thay đi thái đ, ph ươ ng pháp, l y nh ng áo t t ra m c, mua vài cà v t m i, mang theo chi c “can”, ra v nh ư ng ưi đang g p v n may, đươ ng thành công l m. Khi l i th ăm b n c ũ thì l i m m c ưi, nói r ng đã lâu m i l i ch ơi, ch không phàn nàn rng th t nghi p và c y h giúp n a. B n bè ni m n chào đón, có ng ưi l i nh ông cho vài cách làm ăn. Ng ưi này h i, ng ưi kia h i, sau cùng ông đưc m t bn m i l i h p tác. Vy ăn b n đàng hoàng có l i l n l m, làm cho mình tin mình và ng ưi khác cũng tin mình. M t b áo m i ch ng thay đi h n t ư cách c a ng ưi đàn bà đó sao? Nh ưng nh ư v y không ph i là c n ăn m c cho th t đúng m t và xa hoa đâu. Ch c n s ch s và nhã nh n thôi. T t nhiên là móng tay, r ăng, tóc c ũng quan tr ng lm, ph i s ăn sóc cho đưc s ch và có v đng đn. Đưc v y, b n ti n m t b ưc dài trên đưng t tín r i đó. Qui t c th t ư là: S ăn sóc b ngoài . Nh ưng b n đng quên r ng ti ng nói, c ch , nét m t, cách đi, cách đng, cách ng i c ũng quan tr ng không kém. Mà nh ng cái y đu luy n t p đưc h t, trong nh ng ch ươ ng sau tôi s bàn đn. Sc kho con ng ưi còn giúp ta có m t lòng t tín m nh h ơn s ăn b n đàng hoàng n a. Ai c ũng bi t, mu n gi gìn s c kho ph i th nh tho ng nh n ăm m t ba, luôn luôn ng cho đ, luy n t p thân th đu đu, đng dùng nh ng ch t kích thích th n kinh, t p thói đi c u cho đúng gi và h khi đau thì đi bác s ĩ ngay; nh ưng my ai đã theo đưc đúng nh ư v y? Ta c n bi t v c ơ th c a ta, v các b nh t t, nh ưng ta đng nên ch a l y. Đng lo quá v s c kho , nh ưng c ũng đng b m c cho b nh nó t h t. C n đi khám b nh thì ph i đi li n. Giáo s ư Manuel nói: “Mu n t ăng lòng t tín, ta nên giao du v i nh ng ng ưi có lòng t tín và tin ta; ta s nh h đưc nhi u l m. Trái l i, m t kho ng không khí đy th t v ng có khi làm h i m t cách đau đn c nh ng n l c t t đp nh t”. Nhi u ng ưi tin b n thì r i b n c ũng tin b n. Có khi ch ng thành công nh v quy t tín s thành công đó, ho c v thành công nh đc tín c a ch ng. Tình bng h u chân th t gi a nh ng ng ưi b n hi n là m t trong nh ng cách ch c ch n nh t đ luy n lòng t tín. Vy b n nên giao du v i nh ng ng ưi thành công, v a tin h , v a tin b n. Đó là qui t c th n ăm.
15. Nh ưng c ũng không nên t tín m t cách quá đáng, mà hoá ra kiêu hãnh vênh váo. Nh ư v y dù có thành công đi n a c ũng không b n. Khiêm t n bao gi c ũng là m đc. TÓM T T 1. Ph ươ ng pháp hay nh t đ luy n lòng t tín là luy n nh ng đc tính nó giúp ta thành công. 2. Làm nh ng vi c đã thành công r i đ đưc quen thành công đi. 3. S ăn sóc b ngoài. 4. Giao du v i nh ng ng ưi quy t tín thành công. 5. Giao du vi nh ng ng ưi tin ta. * * * NGH L C Trong 10, 15 n ăm g n đây [14] , ng ưi ta bàn nhi u v ý mu n th ng , ti n i ta tưng ch c n nói: “Tôi mu n, tôi mu n, tôi MU N” là danh v ng, ti n b c s trút lên đu, vào tay ta nh ư trên Tr i r t xu ng v y. Không có chi vô lý b ng. Nh ưng có điu này ch c ch n là khi ý mu n đưc kích thích thì b t k ỳ ai c ũng có th làm đưc nh ng vi c phi th ưng. Trong đi chi n th nh t có bi t bao l n ng ưi ta th y nh ng đi quân ki t s c, n m l ăn xu ng đt, c t mình không n i mà h nghe báo nguy là đu lanh l , h ăng hái đng ph t d y nh ư đã đưc ngh ng ơi lâu r i. T i sao v y? Há ch ng ph i nh cái ý mu n s ng và ch ng c v i quân thù cho t i cùng sao? NGH L C LÀ M T N ĂNG L C NÓ XÔ ĐY TA Ngh l c tôi mu n nói đây không ph i là lòng h ăng hái nh t th i trong c ơn nguy bi n, nh ưng là cái s c b t bi t nó d t d n ta h ng ngày trên đưng đi và xô đy ta t i m c đích. Nhi u ng ưi không tin r ng mình có ngh l c và có th ki m soát đưc nó. Hàng tri u ng ưi ph ươ ng Đông tin Đnh m ng. Ch ng ph i ch ph ươ ng Đông mà thôi. M i r i, tôi di n thuy t v nhân cách trong m t l p h c bu i t i cho ngưi ln. Khi tôi di n xong, m t ng ưi đng d y nói: “Nh ng điu ông khuyên đ luy n tính khí áp d ng vào tr thì đưc, ch ng ưi l n thì vô hi u”. Tôi h i: - T i sao v y? - T i m t khi ta đã l n r i, ta không th thay đi tính khí cùng t p quán c a ta na. Còn nhân sinh quan nào bu n chán h ơn n a không? Nu tôi ch c r ng không sao s a đưc m t thói x u c a tôi thì ch còn cách nh y xu ng sông cho r i đi, s ng làm chi n a?
16. V giáo s ư d y l p y nói v i tôi r ng h u h t thanh niên bây gi có quan ni m y. Thc là tai h i. Thà h đng bi t chút gì v tâm lý còn h ơn là bi t m t cách l m, sai l m, nguy hi m nh ư v y. H không bi t r ng ý mu n có hai th : tĩnh và đng . Th tĩnh hưng d n ta trong hành đng, còn th đng giúp ta có năng l c và lòng kiên quy t. Ông Charles M. Schwab nói: “Ta thành công nh ngh l c”. Ch c đc gi t nh : “ Đúng l m! Nh ưng tôi c ũng có ngh l c mà v n nghèo túng đây”. Ph i, có l bn có nhi u ngh l c th t, nh ưng bn có dùng nó không? và dùng nó vào vi c gì? Nu b n ch dùng nó đ b t các em nh im đi cho b n đc báo sau b a c ơm chi u ( đó là th ngh l c tĩnh ) thì không bao gi b n giàu có đưc h t. Nh ưng n u bn dùng nó đ h c hành thêm, đ thúc gi c b n trên m t con đưng đã v ch s n, ti m t m c đích đã đnh s n ( đó là th ngh l c đng ) thì b n còn hi v ng đy. Mt nhà doanh nghi p có danh nói: Ta có th làm t ăng g p đôi s l i t c c a ta b ng cách gi n d sau này: Vi c gì ph i làm thì làm ngay , vi c gì không c n làm thì đng làm . Qui t c đó r t đúng mà ít ng ưi theo. B n có l p m t ch ươ ng trình làm vi c cho m i ngày không? Không. Mà n u có, thì tôi ch c r ng đn t i, coi l i ch ươ ng trình, b n th y còn nhi u vi c b d . B n có nhi u l đ t bào ch a l m. Nào là ông B, m t ng ưi b n c ũ lâu không g p, l i th ăm, ph i b ra m t gi đ chuy n trò, na gi đ đãi ăn Nh ưng tôi xin k b n nghe hai câu chuy n sau này: Ông h i tr ưng m t công ty qu ng cáo ph i m ưn thêm m t th y th ư ký đ giúp vi c viên ch s c a ông tên Jones, vì ông này làm t i t ăm m t m ũi su t ngày mà không xong vi c, công vi c luôn luôn bê tr . H i t i sao nh ư v y thì ông Jones đư a ra nh ng lý l nghe cũng xuôi l m. Nh ưng th y th ư ký m i t i làm vi c m t cách khác, l p m t ch ươ ng trình, theo đúng ch ươ ng trình y, vi c nào ph i làm thì làm ngay, vi c nào không cn thì b đó, lúc khác làm. Sau vài n ăm, ng ưi ta không c n dùng ông Jones n a và đư a th y này lên thay. Viên ch s m t hãng khác làm vi c 18 gi m t ngày mà v n không h t vi c, li còn m c b nh th n kinh suy nh ưc. Khi h t b nh, ông ngh ĩ đưc m t cách làm vi c khác. Ông xem xét l i m i vi c, vi c gì ph i đích thân làm thì ông làm ngay, còn vi c gì có th giao cho ng ưi khác thì ki m ng ưi giao cho. T đó ông thành công. Hai chuy n y ch ng minh r ng mu n thành công ph i có ngh l c làm ngay nh ng vi c c n làm và đng phí s c, phí thì gi làm nh ng vi c ta không c n làm. Và khi ta đã v ch con đưng đi r i thì đng thay đi nó n a. RÈN NGH L C CÁCH NÀO? Ngh l c, c ũng nh ư b p th t, có th luy n t p, phát tri n đưc. Tr ưc h t, ta nh n th y r ng h ta m nh kho thì ngh l c c ũng t ăng lên. V y luy n t p cho thân
17. th m nh m t c đng th i luy n lòng t tín và rèn ngh l c. Trong m t ph n sau, tôi s ch b n cách luy n t p thân th . Ch c b n đã bi t có nhi u ph ươ ng pháp th n bí đ rèn ngh l c. Ch ng h n nh ư t p trung t ư tưng vào m t ý ngh ĩ, m t hình nh nào đó. Theo phái Du già (Yoga) [15] n Đ, trong khi t p trung t ư t ưng ph i ng i theo m t ki u nh t đnh và ph i th đu đu Ta khó mà xét đưc nh ng cách tu luy n y có ích l i hay không. Ph i nghiên cu k l m tr ưc khi ch trích khoa h c huy n bí vì ta ph i nh n r ng có nhi u ng ưi theo ph ươ ng pháp th n bí mà k t qu r t m mãn. Nh ưng có điu là ph ươ ng pháp đó khó kh ăn và lâu có k t qu , không d dàng nh ư ng ưi ta t ưng. V l i r t khó ki m đưc th y chân chính vì không d gì phân bi t đưc ngay v i gian, vàng v i thau. Dù sao, khoa th n bí c ũng d y ta đưc điu này là n u ta c đúng th i h n nào đó, chú ý ta, t xét ta, thì ch c ch n có k t qu . Tôi đã nói ph ươ ng pháp công hi u nh t đ luy n lòng t tín là b t đu làm nh ng vi c nh và d . Mu n luy n ngh l c, ta c ũng ph i theo ph ươ ng pháp y, ngh ĩa là ph i b t đu mu n làm và làm cho đưc nh ng vi c nh nh t, d dàng. Nh ưng s kiên tâm còn quan tr ng h ơn n a. Phi đu đu ngày nào c ũng t p. Nh ng lúc vui, th y cao h ng m i t p thì ích l i không m y. Nh ưng lúc không mu n t p mà rán t p cho đưc m i ích l i nhi u. Ba l i t p d ưi đây, đưc nhi u ng ưi theo và th y k t qu . 1. Đt tr l i trong h p 100 cây qu t (que diêm) ho c 100 mi ng gi y. Làm t t, đu đu và chú ý t i công vi c. Ph i t p lâu l m m i đưc. 2. Khoanh tay đng trên m t chi c gh trong n ăm phút. Nh ư v y có v nh ư th ng điên, nh t là khi có ai trông th y. Nh ưng n u b n rán gi đúng điu b y, mc du có ng ưi phá thì b n ch c ch n đã làm ch đưc ngh l c c a b n r i đó. 3. Đm đi đm l i l n ti ng trong n ăm phút vài ch c v t nh . Nh ng công vi c y có v vô ích, khó ch u, k ỳ c c, nh ưng chính nh v y mà có ích. N u vui thì ai làm ch ng đưc. Công vic có chán mà rán làm đưc m i là có ngh l c. Bn có th tìm l y nh ng công vi c khác t ươ ng t nh ư v y. Nên làm m t công vi c trong 10 ngày liên ti p r i qua công vi c khác. Ông William Mc Dougall khuyên nên l a nh ng vi c gì trái v i xung l c t nhiên (impulsion), v i thói quen thâm c c a ta, nh ư: đng ăn món mà ta thích nh t n a, sáng th c d y, đng n m gi ưng, nh y ngay xu ng sàn, nh n hút thu c trong m t th i gian Th c d y nh y ngay xu ng sàn là cách luy n ngh l c r t công hi u vì thái đ ca ta lúc đó nh h ưng đn thái đ c a ta su t ngày. Nh ng ng ưi ho t đng đu có thói quen t t đó.
18. Khi hành đng thành thói quen, r t khó nh r nó. T p di t nó cho k đưc t c là rèn ngh l c. Lúc m i đu m t nhi u công phu, nh ưng r i d l n l n, cho nên dù vi c nh t i đâu đi n a, c ũng ph i dùng h t ngh l c làm cho l n đu có k t qu li n. Nh ưng khi thành công đưc nhi u l n thì vi c ta làm s tr nên m t t p quán khác. Lúc đó ta ph i t nh : “Ta làm vi c này vì mu n nh ư v y ch không ph i vì thói quen nh ư v y”. Vì khi m t hành đng đã thành thói quen thì nó l i làm h i ngh lc c a ta. Sau cùng, b n nên nh : t p b thói x u không b ng luy n đưc m t t p quán tt. V y xin b n đng nói: “Tôi không bi quan nhìn đi qua c p kính đen n a”, mà nói: “Tôi mu n l c quan, tôi mu n tìm c nh r c r trong đi tôi và tôi s g p”. Nh ư vy b n s quên nh ng t ư t ưng h c ám mà dùng h t tâm trí tìm nh ng ni m vui v, nh ng c nh r c r . Mt ý mu n m nh m có đc đim này là giúp ta có sáng ki n và bi t sáng to. Sáng ki n không c n nhi u ngh l c b ng sáng t o. Mà ai c ũng có tài n ăng sáng t o, không nhi u thì ít. Đã đành không ph i ai c ũng có th thành nh ng Beethoven, Raphael hay Shakespeare [16] nh ưng ít gì ta c ũng có m t chút tài nh ư: nói tr ưc công chúng, ho c tài v , s ơn, kh c V l i trong nh ng công vi c th ưng nh ư làm v ưn, đóng bàn gh , ta c ũng có th sáng t o đưc. Ta nên l a mt ho t đng nào h p v i s thích c a ta r i dùng h t tâm l c đ sáng t o, nh ư vy ta v a luy n lòng t tín, v a luy n ngh l c n a. Tôi khuyên các b n nên t p di n thuy t; trong khi so n di n v ăn, ta ph i sáng tác, nh đó mà rèn ngh l c và khi thành công, lòng t tín c a ta th ăng lên r t nhi u. Mu n rèn ngh l c, ta nên t p tánh qu quy t. B n “trí th c” th ưng do d , vì h có óc khoáng đt, khoan h ng, l i bi t nhi u ph ươ ng ti n c a m t v n đ, khó la đưc m t đưng, thành th nhút nhát, ít ho t đng. Điu đó r t h i. Có l suy ngh ĩ quá làm tê li t s c ho t đng th t, nh ưng có th điu hoà suy ngh ĩ và ho t đng đưc. T c nh ư g ươ ng t ng th ng Franklin D. Roosevelt. Tr ưc khi quy t đnh, ông điu tra k l ưng, h i ý m i ng ưi, nh ưng m t khi ki m đưc gi i pháp, ông c ươ ng quy t thi hành đúng. Dù ông có l m l , ng ưi ta c ũng v n tr ng ông vì nh n r ng thà nh ư v y còn h ơn là nhu nh ưc quay cu ng chung quanh điu ph i mà không dám làm. Ông Fenton khuyên ta đt v n đ cho rõ ràng, suy xét c n th n, biên ra m t bên nh ng l bên v c, r i biên bên kia nh ng l ch ng l i gi i pháp ta ch n. N u nh ư v y mà còn do d thì quên h n v n đ đó trong vài ngày đi. Nh ưng m t khi đã quy t đnh r i thì đng đi ý n a. Đng ngh ĩ ng i thêm mà hoá ra do d , lo l ng và mt thì gi .
19. Li khuyên đó r t xác đáng. Nh ưng tôi c ũng khuyên thêm b n điu này n a. Bn nên ki m tht nhi u tài li u thu th p nhi u ý ki n, nh ưng ph i quy t đnh l y. Đã đành l i khuyên c a nh ng ng ưi có kinh nghi m là đáng quí, nh ưng có nh ng ng ưi đó thì c ũng ch nghe vì h có lý ch không ph i vì h có uy quy n h ơn ta. Nu không thì l n l n ta thành cái thói u m , không qu quy t, vi c gì c ũng ph i hi ng ưi. Ph i d b tr ưc khi b t tay vào vi c. Vi c nh thì s a so n ít, vi c l n thì s a so n nhi u. Khi đã d b k l ưng, thì ta ch c ch n làm đưc và không th y khó kh ăn na. S a so n nh ư v y c ũng là m t cách rèn ngh l c và lòng t tín. Ông Norman Fenton khuyên ta nên đt danh d vào điu này: H đã mu n làm thì làm cho k ỳ đưc, mà đã không mu n làm thì đng làm . Ông Robert S. Woodworth trong cu n “Tâm lý h c” li khuyên ta: 1. V ch rõ m c đích và rán đt đưc nó đ cho ngh l c c a ta d n c vào đó, không t n mát ra, mà nh v y đưc m nh lên. 2. Theo dõi nh ng t n b c a ta. B ng 108 câu h i trên kia giúp b n bi t rõ bn. B n c ũng nên lâu lâu so v i nh ng ng ưi có tài n ăng đ bi t n ăng l c c a mình. 3. Dùng ngh l c vào nh ng vi c ta thích làm vì lòng ham mu n giúp ta d chú ý. Nh ưng nh ng công vi c đó ph i cao th ưng. Nên l y g ươ ng m t danh nhân nào mà b n hoàn toàn ng ưng m đ rán noi cho đưc. 4. Ph i nghiêm trang. M t chút hài h ưc thì nên, mà ngu bi n thì đng. Nh ưng b n nên nh ph i rèn ngh l c đu đu, ho c m t gi , ho c n a gi mi ngày. Có th chép m t cách thành th c nh ng t ư t ưng, hành đng c a ta vô nh t ký; ho c v a đi ch ơi m t n ơi thanh t ĩnh, v a t xét mình. TÓM T T 1. Luy n t p và gi gìn thân th cho đưc kho m nh. 2. B t đu làm nh ng vi c nh đã. 3. Luy n n ăng l c sáng t o. 4. Luy n tính qu quy t. T p quy t đnh l y, đng h i ý ng ưi khác, n u không c n. 5. S a so n tr ưc đ s n sàng trong m i công vi c. 6. Nên đc danh d vào điu này: vi c nên làm ho c ph i làm thì làm cho k ỳ đưc. 7. V ch rõ m c đích r i rán đt t i. 8. Theo dõi nh ng ti n b c a ta. 9. Ganh đua v i nh ng ng ưi có tài n ăng. 10. B t đu luy n ngh l c c a ta trong nh ng công vi c mà ta thích. 11. Noi g ươ ng m t danh nhân.
20. 12. Ph i nghiêm trang. M t chút hài h ưc thì nên, mà ngu bi n thì đng. 13. M i ngày có m t thì gi nh t đnh đ t xét mình. CH ƯƠ NG II - LUY N NHÂN CÁCH Ông G. M. Reynold, h i tr ưng m t nhà ngân hàng l n Chicago nói: “Chính nhân cách m i đáng k . Nó có th luy n đưc”. Nhân cách là gì? Nhi u sách tâm lý phân tích nó, nh ưng có đc c ũng ch ng khôn h ơn đưc chút nào, ch ng b ng đng v ph ươ ng di n xã h i và nhân sinh mà xét nó. Khi g p ng ưi nào l n đu, b n t nhiên xét tính tình và th y ng ưi y d th ươ ng ho c đáng ghét. Nhân cách c a ng ưi đó đã cho b n c m t ưng y. Ph n đông cho r ng nhân cách không th thay đi đưc. Tr i sinh ta ra sao thì ta ch u v y. Ngh ĩ th là sai. Ta luôn luôn thay đi. Ngày hôm nay ta không gi ng ngày hôm qua vì trong th i gian đó có r t nhi u t bào trong thân th ta đã ch t và đưc thay b ng nh ng t bào m i. S c kho , t ư t ưng, ý mu n, c m xúc c a ta đu thay đi mà nhân cách c a ta l i tu ỳ thu c nh ng cái đó, thì làm sao không thay đi đưc? Tuy ch ưa có m t khoa h c ch c ch n đ luy n nhân cách, nh ưng bi t áp d ng vài nguyên t c, ta có th thành công. Mt nhà th ươ ng m i n i danh nói r ng bán hàng c n có m ưi điu ki n c t yu này: s c kho , ngay th ng, khéo léo, có sáng ki n, b t thi p, h ăng hái, thành th c, qu quy t, sáng su t và th o vi c. B n nh n th y có chín điu ki n v nhân cách mà ch có m t điu ki n v ngh thôi. Mà chúng ta ngày nào mà không bán, ho c hàng hoá, ho c s c làm vi c, ho c tài h c c a ta ? V y ta thành công chín ph n m ưi do nhân cách ch không do tài c a ta. Đi h c đưng Carnegie đã nghiên c u, th y r ng c nh ng nhà chuyên môn nh ư y s ĩ, k s ư, lu t s ư, c ũng thành công 85 ph n tr ăm nh nhân cách c a h . Còn 15 ph n tr ăm nh nh ng hi u bi t v k thu t. M t bác s ĩ, m t lu t s ư có nhi u thân ch có h n đã gi i ngh h ơn b n đng nghi p không? Ch ưa h n. Nhi u khi ch vì h đc nhân tâm h ơn, h p d n đưc nhi u ng ưi h ơn. Trên tr ưng chính tr , ch ưa ai b đi ph ươ ng công kích k ch li t b ng t ng th ng Franklin D. Roosevelt. V y mà l n nào ông c ũng th ng. Vì nhân cách c a ông có s c h p d n ng ưi m t cách l lùng, nh t là khi ông nói tr ưc máy truy n thanh. Có h ng ngàn ng ưi không t ng th y m t ông, ch nghe gi ng nói c a ông trong máy thâu thanh, mà can đm, qu quy t t n tâm, trung thành v i ông. Có l n tôi h i m t nhà tài chánh v cách ông ta l a nh ng viên ch huy. Ông đáp: “Tr ưc h t tôi xét nhân cách ng ưi đó đã”. Ph i, dù có h c cao hi u r ng mà không có nhân cách h p d n ng ưi, không đưc ng ưi d ưi h p tác v i mình, nói không ai nghe, không đưc lòng ng ưi thì c ũng s th t b i thôi.
21. LUY N NHÂN CÁCH RA SAO? Mi ng ưi có m t nhân cách riêng thì t t nhiên có hàng ngàn nhân cách khác nhau. Nh ưng ta có th phân tích nh ng nhân cách xu t chúng, tìm nh ng đc tính ca nó r i l y đó làm n n t ng đ luy n nhân cách c a ta. Ta nên nh có nh ng nhân cách h p d n ng ưi khác, l i có nh ng nhân cách xô đy ng ưi khác. M t ng ưi qu u qu làm cho ta mu n xa lánh thì m t ng ưi vui v nh ư hút ta l i, làm cho không khí chung quanh sáng r c lên, ta đươ ng bu n bã hoá t ươ i t nh, đươ ng chán n n hoá h ăng hái. 1. Kho m nh. Mt câu ph ươ ng ngôn R p nói: “Có s c kho thì có hi v ng, có hi v ng thì có t t c ”. Ng ưi m y u không th có m t nhân cách m nh m , mà theo khoa h c huy n bí thì mu n có nhi u nhân đin c ũng ph i có nhi u s c kho . Vì s c kho quan tr ng nh ư v y cho nên tôi dành riêng m t ch ươ ng sau đ ch bàn cách luy n nó. Ng ưi kho m nh luôn luôn t ươ i c ưi, vui v , h ăng hái, can đm, có ngh l c và h p d n ng ưi khác, đưc m i ng ưi m n và giúp. Ta có chi c xe h ơi, m i l n ch y đưc 1.000 cây s , ph i xem xét l i máy móc đ s a ch a; c ơ th c a ta còn t nh h ơn máy móc xe h ơi nhi u, sao b t nó làm vi c hoài, h t n ăm này qua n ăm khác mà không s ăn sóc t i nó? Có bi t bao nhiêu ng ưi bu i sáng đi làm mà đã mt m , chân ch m, m t nh c, b ơ ph ! 2. Ngay th ng. Mt ông b n hôm n b o tôi: “Anh bi t anh X. không? Anh y hi m ưn tôi 600 đ. Tôi t ch i. Nh ư anh, anh có cho m ưn không?”. Tôi đáp: “Tôi cũng t ch i n a”. Anh X, là b n t t c a chúng tôi, vui tính nhưng hay nói d i, không ph i nói d i vì m c đích sâu xa mà là thêm th t trong câu chuy n đ làm vui b n. Vì v y chúng tôi không dám tin anh. Chúng ta có n ăm th d c quan tr ng nh t là: 1. Đưc yên n và đưc che ch . 2. Ki m ti n và đ dành. 3. Đưc có uy quy n. 4. Đưc phong l ưu và có ti n nghi. 5. Đưc ng ưi m n. Mà s c kho và s ngay th ng làm tho mãn th d c th nh t c a ta. Có kho mnh và g n nh ng ng ưi chân th t, ta m i th y đưc yên n, không ph i đ phòng. Vì v y ta ph i thành th t, t nhiên không nh ng v i ng ưi khác mà đi v i ta na. N u ta không thành th t v i ta thì làm sao thành th t v i ng ưi khác đưc? Mà m t khi ng ưi khác ng v c ta thì khó làm cho ng ưi đó tin ta đưc n a. B n nên coi l i 108 câu h i trên và tr l i nh ng câu y m t cách r t chân thành. T nh n l i đ mà s a l i, không làm nh t lòng t tín c a ta đâu.
22. Chân thành v i ta còn có ngh ĩa là t nhiên. Có tánh tình t nhiên thì th ưng hp d n đưc ng ưi khác. B t ch ưc ng ưi dù ng ưi đó có tài n ăng xu t chúng, cũng ch có h i ta thôi vì ta đã không sao b ng đưc mà r i ch ng bao lâu c ũng l chân tánh. B n có gi ng riêng c a b n thì sao không ca theo gi ng đó mà b t ch ưc gi ng c a danh ca trên đài phát thanh làm chi? Loài ng ưi luôn luôn ưa mi, không ưa s b t ch ưc. Ph i chân thành. Ph n th ưng có t t th ươ ng vay khóc m ưn. Nam nhi thì th ưng có t t t ra quan tr ng, ai c ũng khoe mình bà con, b n bè v i ông l n này, ông l n khác, hai t t đó đu là thi u thành th c h t. Ông O. S. Marden nói: “Có m t đc tính đc bi t c a các đi dân t c là đc thành th c ngay th ng”. 3. Khéo léo. S khéo léo trong công vi c không ph i là m t nhân cách nh ưng nó nh h ưng t i nhân cách. Có nó thì ta thành công và lòng t tín c a ta t ăng lên. Hu h t nh ng ng ưi thông minh trung bình đu có th t p làm b t k ỳ công vi c gì cho khéo léo đưc. S d ĩ có nhi u ng ưi v ng v là vì h không thích công vi c c a h , ho c thi u ngh l c, thi u cao v ng. Ph n đông ng ưi ta vì nghèo mà g p ngh nào làm ngh đó, không l a tr ưc, không h c t p tr ưc, thành th m i đu ph i làm nh ng vi c khó nh c, không hng thú. Nh ưng đã b t bu c ph i làm m t vi c thì t i sao không ưa nó. Coi nó nh ư m t b ưc đu c n thi t đ đư a ta lên nh ng đa v cao h ơn, n u ta ch u khó hc h i thêm, tìm cách làm công vi c cho mau h ơn, khéo h ơn? Lòng tin t ưng c a ta, lòng h ăng hái yêu ngh c a ta s h p d n ng ưi trên và ta s ti n d dàng. Hi tôi còn làm t i m t hãng n , có nhi u thanh niên l i xin vi c. Tôi h i h : - Th y bi t gi s sách không? - Không? - Bi t t c ký không? - Không? - Th y nói mu n xin làm phòng gi y đ l n l n lên c p ch huy đưc. Công vi c gi s sách và t c ký s giúp th y mau t i đa v đó. Sao th y không đi h c tr ưc hai môn đó đi, đ m i vào làm, th y đã có ngay đưc m t đa v kha khá? Có nhi u tr ưng d y bu i t i, th y nên l i đó h c thêm. - D , bu i t i, tôi mu n đưc r nh, ngh ng ơi. Nh ưng tôi s ngh ĩ l i. Bn th t ưng t ưng: “Tôi s ngh ĩ l i”. M t đng là thành công, m t đng là mt đa v th p hèn không t ươ ng lai gì h t mà còn ph i “ngh ĩ l i” n a. Ông H. F. De Bower, ng ưi sáng l p ra H c đưng Alexander Hamilton nói: “M t s ng ưi thành công vì h vui v ch u tr giá s thành công đó, còn nh ng k khác c ũng ham mu n thành công l m, nh ưng l i không ch u tr cái giá c a nó. Mà giá đó là: dùng h t can đm c a ta đ b t ta chú ý vào v n đ đươ ng xét, luôn luôn
23. suy ngh ĩ v nó và qu quy t th c hành cho đưc điu đã d đnh, không lúc nào xao nhãng, dù g p ngh ch c nh c ũng m c”. Khó l m, ph i không b n? T t nhiên r i. Nh ưng có khó m i có giá tr . T xét mình m t cách thành th t là m t vi c khó. Luy n lòng t tín, rèn ngh l c, luy n nhân cách, đu khó h t. Vì v y mà ít ng ưi lên đưc đu thang danh v ng. Nh ưng k nào có đ can đm và ngh l c thì s nh n đưc m t ph n th ưng x ng đáng làm sao! 4. Sáng ki n. Bn có óc t ưng t ưng không? Khi làm m t vi c, b n có bao gi ngh ĩ cách làm cho khéo h ơn không? N u có, thì b n có óc sáng ki n đy. Óc sáng ki n r t quan tr ng trong m i ngành kinh doanh cho nên nhi u hãng, nhi u xưng đ riêng m t thùng th ư cho th thuy n, nhân viên có ý ki n gì m i thì vi t lên gi y và b vào. Ông John D. Rockerfeller có l n m ưn m t ng ưi ch s su t ngày có v không làm gì h t, ch v ơ v n ngó mây ngó đt. Nhi u ng ưi l y làm l . Ông đáp: “Ông đó vô tích s ư? M i r i ông ta ngh ĩ ra đưc m t ý, giúp tôi ki m đưc c tri u m kim đy. Tôi m ưn ông ta ch đ ki m ý giúp tôi thôi”. Nh ng ý m i, cái s n ph m c a óc t ưng t ưng và sáng ki n đó, t c là nhiên li u làm cho gu ng máy c a các doanh nghi p ch y v y. Tr i sinh có ng ưi óc t ưng t ưng phong phú h ơn ng ưi khác. Nh ưng dù óc tưng t ưng c a ta nghèo nàn đi n a, ta c ũng có th luy n nó và có nh ng k t qu k ỳ di u n a. Ta ph i suy ngh ĩ, tìm tòi, t ưng t ưng và ki m đưc ý m i gì dù vn v t đi n a, c ũng chép ngay lên gi y, r i xét xem ý y thi hành đưc không, n u đưc thì thi hành ngay, và nh ư v y không s m thì ch y, ta s thành công ch c ch n. Ngh ch c nh làm phát tri n óc t ưng t ưng và sáng ki n c a ta. Lincoln lên t i chót vót đài vinh quang là nh óc đó. Hai thi hào nghìn thu: Robert Louis Stevenson và Milton, c ũng nh óc đó mà ki m đưc nh ng v n tuy t di u, nh ng ý tân k ỳ. 5. Ý nh . Mt ng ưi t trai vô ý vào phòng t m trong khi bà ch đươ ng t m, v i vàng quay ra, nói: “Ch t! Cháu xin l i ông”. Tránh cho ng ưi khác kh i lúng túng, mc c , đau lòng, t c là có ý nh v y. Mu n t p có ý nh , tr ưc khi nói ph i suy ngh ĩ. Ai ch ng có lúc mu n qu u qu n i gi n, chua chát? Nh ưng ph i nén lòng ngay đi. Đó là cách t ch ng ta, t làm ch ta. Mu n giao thi p v i ng ưi khác, mu n đưc h th ươ ng, ta ph i ngh ĩ t i h , ti n i vui, nh ng ti n nghi c a h . Có ý nh là khéo nói nh ng l i đng đn, ng t ngào đ làm cho đưng đi đưc tr ơn tru h ơn, d dàng h ơn. Nh t là đi đãi v i ng ưi giúp vi c, ta l i càng ph i có ý nh thì ng ưi ta m i vui v c ng tác v i mình. M t gì m t ti ng nói: “Th y làm ơn giúp tôi vi c này vi c
24. khác”. Đng nghi ng h , b t h ph i ghi nh ng công vi c mình giao cho h lên hai, ba b ng r i dò xét, h ch h i t ng li t ng tí. Khéo nói là m t tánh r t t t, nh ưng bi t đưc nên nói điu gì, vào lúc nào, còn quan tr ng h ơn. T p có ý nh , t p có nh ng c ch d th ươ ng, b n s th y uy quy n c a b n t ăng lên 100 ph n 100. 6. Lòng nhi t thành. Nhi t thành làm công vi c c a ta, đó là m t y u t đ thành công. Không có nó, ta th y chán n n, và không sao th ng n i nh ng khó kh ăn, dù nh đi n a. Có nó ta s vui v , kiên tâm đt đưc m c đích. Nó nh ư ng n gió xuân hây h y, làm mát m đi s ng. M t ng ưi có lòng nhi t thành, lúc nào cũng đy ngh l c, vui v và s n lòng giúp đ k khác. Có nh ng k làm ra b m t chán ch ưng, l nh lùng, lúc nào c ũng ngu bi n, không bao gi c m đng và cho nh ư v y m i là cao quí! H không làm đưc vi c vi c gì h t và đi c a h bu n bã, t m th ưng làm sao! Th i này bi t bao k nh ư vy! Nh ưng ta c ũng đng nên l n l n nhi t thành v i khoe khoang. Nhi t thành có th đim t ĩnh đưc. Chính ng n l a trong lòng ta m i là quan tr ng, ch không ph i th khói to ra ngoài. Khi ta nhi t thành bên v c quan ni m c a ta, ta c t tn, êm đm nói, đng hò hét, đng dùng nh ng ti ng quá m nh nh ư: hay nh t, đp nh t, hoàn toàn, tuy t di u. Lòng nhi t thành r t d lây, cho nên không có nó, không th làm th lãnh đưc. N u ta thi u lòng h ăng hái, ta nên g n nh ng ng ưi có nhi t huy t và đng bao gi ngh ĩ t i “quy n l i” c a ta h t. Đng ngh ĩ: Tôi có quy n đưc ngh ba gi bu i tr ưa thì tôi ngh bu i tr ưa; sáu gi chi u, tôi có quy n đưc v nhà thì tôi v nhà. Ta không th đng th i h ăng hái ngh ĩ t i quy n c a ta và nhi t thành v i công vi c c a ta đưc. Cho nên ta ph i l a l y m t. Kinh nghim ch ng t r ng nhi t thành v i công vi c có l i cho ta nhi u hơn. 7. Hi u l c. Ph i lanh l làm vi c, nh ưng đng phí n ăng l c c a ta. Ph i s p đt, d b tr ưc, r i chuyên chú vào công vi c, đng làm nh ng c đng th a, đng phí công lo l ng vô ích. Không ph i làm m nh d n, r m r , s n tay b m mi ng m i là có hi u l c đâu. Ph i quy t làm nh ng vi c quan tr ng, đng làm nh ng vi c không quan tr ng và trong khi làm vi c thì đng ngh ĩ đn nh ng vi c khó. 8. Óc khoáng đt. Chúng ta luôn luôn ph i có óc khoáng đt, đi l ưng v i nh ng tin t ưng, quan ni m c a ng ưi, dù trong lòng ta không đng ý đi n a. Ch ng nh ng v y, ta còn ph i vui v , l đ nghe h bày t nh ng ý c a h . B n mu n ng ưi khác thích thì b n ph i thích h và tránh đng làm ph t ý h , ho c di t lòng tin t ưng c a h , ch gi u ý ki n c a h . N u b n ch ngh ĩ t i b n, ch ngh ĩ t i vi c b n mu n làm, cho r ng ch ý b n m i trúng thì không bao gi đưc ng ưi ta quý m n giúp đ h t vì ai c ũng mu n đưc ng ưi khác khen mình, cho mình là
25. quan tr ng. Tôi không khuyên b n ph i nh ư các ông “h i đng u y” [17] đâu, nh ưng ta c ũng ph i cao th ưng, r ng l ưng m t chút đ đng b t ng ưi khác ph i đng ý vi ta. Cách ăn b n, t p quán, c ch thay đi t mi n này đn mi n khác. V y nh p gia ph i tu ỳ t c, quá giang ph i tu ỳ khúc. Đng t ưng phong t c c a ta khác mà t ph r ng ta v ăn minh h ơn. Nh ng th dân mi n b c c c châu M cho gi ng da tr ng là đê hèn nh t hoàn c u và Trung Hoa ng ưi ta g i ng ưi da tr ng là “b ch qu ”. Mt đôi khi c ũng nên và c ũng c n ch trích, nh ưng ch trích đ ch trích thì r t kh . Mà dù ch trích thì c ũng gi th di n cho ng ưi. Càng làm m t lòng ng ưi thì ng ưi ta càng ch ng c l i, r t cu c không ai ch u thua ai h t. N u b n thua thì là thua r i mà n u b n có th ng thì c ũng l n a vì b n m t tình bè b n c a ng ưi y. Bn nên nh câu th ơ này: “K nào b t bu c nghe ai, Luôn luôn v n gi ý sai c a mình”. Tôi không khuyên b n hi sinh tôn ch c a b n đâu . N u th y ý ki n c a b n ph i thì c theo nó. Nh ưng ph i tránh t t ch trích. Tránh cách nào? Không khó gì, mi n là b n ch u coi ch ng b n và đng vào quan đim c a ng ưi mà xét ng ưi. Mi đây, m t thân ch c a tôi đư a cho tôi m t bài qu ng cáo nh coi l i. Tôi th y bài đó tràng giang đi h i và hoa m quá, không h p v i l i v ăn qu ng cáo. Nh ưng tôi không nói gì c và ngh ĩ: “Ng ưi ta cho là hay. Đó là công trình c a ng ưi ta, ng ưi ta t đc l m”. V y đáng l ch trích, tôi khen r i l n l n tôi d n gi i cho ng ưi đó hi u r ng, bài y nên đ l i in thành sách nh thì t t h ơn. Ng ưi y ch u là ph i và thích l m. Th là tôi v a đưc lòng ng ưi, v a đt đưc m c đích. Mt l n khác, đã lâu l m r i, khi m i t p ngh qu ng cáo tôi dùng h t tâm trí vi t m t chu i bài mà tôi l y làm đc chí l m. Nh ưng khi đư a cho m t viên đi lý coi, viên này nói: “Th nh i s !” r i ch gi u tôi; tôi mu n gi t ng ưi đó. Sau này tôi mi nh n th y l i ch trích đó có lý, nh ưng ng ưi y có đã có l i l n là làm th ươ ng tn lòng t đc và di t lòng t tín c a tôi. Vy ph i th ng (hãm) tánh ch trích h p hòi, không khoan h ng c a ta l i. Ti đây ta đã xét đ đc tính mà m t ông ch phòng bán hàng khuyên các ng ưi giúp vi c c a ông ph i có vì chúng ta đã xét chung hai đc tính: ngay th ng và thành th t làm m t. Nh ưng b y nhiêu ch ưa đ, ta ph i luy n thêm sáu đc sau này n a. 9. Vui v . “C ưi đi, thiên h đng tình, Khóc than, b n s m t mình khóc than”. Th i này, mu n kinh doanh ph i theo l i khuyên trong câu th ơ y. Không ai ưa nh ng ng ưi bu n r u, r ũ h t, vì vui bu n hay lây mà không ai thích bu n c .
26. Làm cho n i vui to ra chung quanh thì đi t i đâu, ta c ũng s đưc nhi u ng ưi bn giúp đ. Khi nào b n th y th ưng r ũ, cho đi đáng chán thì nên l i y s ĩ coi xem có bnh không, vì th ch t nh h ưng đn tâm h n và tính tình ta r t nhi u. N u b n đau bao t ho c đau gan thì khó mà vui v , t ươ i c ưi đưc. 10. Khiêm t n. Ai c ũng có th hi u đưc th y mình quan tr ng, vì v y mu n đưc ng ưi khác th ươ ng thì đ cho ng ưi ta th y r ng ng ưi ta quan tr ng. N u luôn luôn nói v i ng ưi ta: tôi làm th này, tôi làm th khác, tôi th này, tôi th kia, ng ưi ta mau chán mình l m. Mt kép hát màn nh m t hôm ng i c nh m t cô tr đp. Su t m t gi đng h, anh ta khoe anh đã làm cho m t ông giám đc l n nh t h t “lên chân” ra sao, anh đã làm cho m t hãng phim n có k t qu m mãn ra sao. R i thình lình, anh ta ngh ĩ l i, h i h n nói: “Xin l i cô, t lúc n y, tôi ch nói ti tôi. Thôi chúng ta nói chuy n v cô đi. Sao, cô thích phim cu i cùng ca tôi không?” Ra v , ch c cô đó ph i t nghĩ: “Th ng t ưng h m mình làm sao!”. Không ai ưa nh ng k khoe khoang h t. Vì khi ta t khoe, t c là t ra h ơn ng ưi, t c làm th ươ ng t n t ái c a ng ưi. Ng ưi ta ch ng nh ng ghét ta, còn khinh ta n a, vì cái thùng r ng thì m i vang, còn nh ng ng ưi nh ư Lindberg, đưc c th gi i ng ưng m thì luôn luôn nh ũn nh n t x ưng là “chúng tôi” vì thành th t cu đưc yên trong bóng t i. N u b n t xét th y có tính khoe khoang thì ngay t ngày mai b n nên quy t tâm quên mình đ khen m t ng ưi nào đó đi. Đng nói: “Tôi nh ư v y Ph i nh ư v y ” mà nói: “Xin đ ngh v i b n nh ư v y Chúng ta th làm nh ư v y xem sao ”. Và cu i tu n b n s th y b n bè thích b n h ơn và bn sung s ưng h ơn. 11. Lòng v tha. Năm 1913, Arthur Pearson, m t trong nh ng nhà xu t b n n i danh nh t Anh, b đui. N ăm sau, chi n tranh phát, ông đem h t tâm l c ra an i nh ng ng ưi lính mù, làm cho c ngàn ng ưi vui v và hi v ng tr l i. B y n ăm hi sinh cho ng ưi khác nh ư v y đã giúp ông đưc danh v ng, đưc nhi u ng ưi th ươ ng và đưc đc ý h ơn là su t đi kinh doanh c a ông. Đng v tha đ c u l i. Nh ư v y không còn là v tha n a. Nh n thì ai c ũng nh n đưc, cho m i là khó. K nào cho ng ưi khác mà không ngh ĩ t i l i là k sung s ưng nh t đi. Ch ng tin, b n c đi th ăm các Bà Ph ưc, s th y các Bà có quá sung s ưng h ơn chúng ta nhi u không? 12. Trông c y n ơi ta. Trông c y n ơi ta và tin ta là hai đc liên quan m t thi t vi nhau. Hãy t l p đng v n vào ai h t, vì không ai thích cho ta nh c y đâu mà ch mu n h p tác v i nh ng ng ưi thành công, t tín t l p thôi. Có l n, m t thanh niên l i nói v i tôi: “Tôi không xin ông ki m vi c v i tôi, ch yêu c u ông giúp đ, ch b o tôi thôi”. Tôi ng c nhiên vì t tr ưc ch ưa th y ng ưi nào có óc t l p nh ư v y. và tôi vui v tìm đ cách giúp ng ưi y. V y n u b n có
27. tinh th n t l p không trông c y ai h t thì s không thi u gì ng ưi giúp b n. B n th mà xem. 13. S n lòng giúp đ. Tâm lý loài ng ưi là không ưa nh ng ng ưi l i c u c nh mình, nh ưng l i thích ng ưi khác giúp đ. V y s n lòng giúp đ ng ưi khác là m t cách t t nh t đ đc nhân tâm. Các ông ng c ngh viên hi u rõ tâm lý đó l m. H ha giúp b n khi b n b đư a ra toà, h a giúp b n kh n đt, xin môn bài làm đi ký. Và có nhi u b n ch ng c n bi t chánh ki n c a h ra sao, nghe v y bùi tai, b phi u cho h . Giúp ng ưi thì mt đôi khi đưc ng ưi nh ơn, nh ưng c nh ng khi ng ưi ta quên ơn ta n a, ta v n có m t n i vui trong thâm tâm và đưc nhi u ng ưi th ươ ng. K nào luôn luôn l i h i ý ta, làm cho ta b c mình, nh ưng c ũng không b c mình b ng k không đi ta h i, luôn luôn khuyên ta điu này điu khác. V y mu n giúp đ ai, c ũng ph i tu ỳ ng ưi tu ỳ t c. B n thân c a ta có điu chi lo ngh ĩ, ho c đươ ng ch u m t gánh n ng, đó là nh ng lúc ta nên giúp l i ho c công, c a. 14. V b ngoài. Ng ưi x ưa nói ch có m t tri u phú m i dám ăn m c nh ư m t th ng ăn mày. Nh ưng nh ng nhà tri u phú l i không bao gi ăn m c b n th u, rách rưi nh ư ăn mày h t, vì h bi t r ng m t ph n nh b ngoài sang tr ng đàng hoàng c a h mà h thành tri u phú. Ai c ũng bi t m t b áo có th làm thay đi nhân cách c a m t ng ưi đàn bà. Đàn ông chúng ta c ũng v y, mà ít khi chúng ta ch u nh n s th c y. H u h t chúng ta đã có l n b b n b t g p ăn b n lôi thôi, trong khi b n l i th ăm. Nh ng lúc đó, ta lúng túng, m c c , mà lúng túng, m c c thì làm sao h p d n ng ưi khác đưc? Ti n b ra may đ t t là ti n v n có l i. Không c n ph i xa x , v a ph i thôi, nh ưng qu n áo ph i s ch s , nhã nh n và có n p. Ng ưi ta xét theo y ph c c a ta nhi u h ơn là ta t ưng. Y ph c lôi thôi thì tâm h n c ũng lôi thôi. Răng ph i tr ng, móng tay ph i s ch s , đng c t nh n nh ư móng c p, nh ưng cũng đng vuông bè bè nh ư chi c len (x ng). M t cô th ư ký bôi đ móng tay. Ông ch v n bình t ĩnh, ít nói, nh ưng lúc nào c ũng ph i nhìn m ưi ngón tay nh ư nhu m máu đ, ông b c mình l m, mt hôm nh y lên la: “Tr i ơi! Cô H, n u cô b t tôi ph i ngó m ưi đu ngón tay đy máu c a cô n a thì tôi hoá điên m t. Xin cô chùi s ch nó đi, cho nó gi ng ngón tay ng ưi m t chút nào!”. Qu n áo đng mua th c t s n, b o th may c t khít thân th b n. N u lùn thì đng b n nh ng áo “croisé”. B ngoài đàng hoàng làm t ăng lòng t tr ng và t tín c a ta. B n mu n thí nghi m không? Hôm nào b n th t v ng, chán ngán, b n đi t m r a s ch s , b n đ t t nh t, x p d n l i c ăn phòng nh ư đ ti p khách quí, r i ng i ngay ng n trong
28. chi c gh bành đ ngh ng ơi, b n s ng c nhiên th y tâm h n b n thay đi h n, vui v và h ăng hái. BI U L NHÂN CÁCH Luy n nhân cách là c n, mà bi u l nhân cách đó ra còn c n h ơn n a. Ta bi u l nhân cách b ng c ch , ngôn ng và l i v ăn. C ch c a ta có th h p d n ng ưi khác đưc. Cho nên ta ph i b nh ng c ch làm cho ng ưi b c mình đi. Có b n trong khi nói, xo ăn xoe chi c dây đng h . Có ng ưi mân mê chi c nút áo, làm cho ng ưi khác không nghe h nói n a mà ch ăm chú ngó chi c nút áo xem bao gi nó s đt. Nhân cách c a ta bi u l rõ ràng nh t trong câu chuy n mà r t ít ng ưi t p nói chuy n. Ph n đông chúng ta g p nhau ch h i m ưa n ng, không bi t nói gì khác na, ho c dùng ch sai, t cho ng ưi khác bi t ngay r ng mình ít h c. Nên tránh nhng chuy n v tôn giáo và chính tr , s đng ch m đn tín ng ưng, chánh ki n ca ng ưi khác. Nên t p bàn b c v ngh thu t, sách v , âm nh c và k ch. Khi nào không bi t nói v v n đ gì thì nên bàn v nh ng sách m i xu t b n. Ki m xem ng ưi nói chuy n v i mình thích v n đ gì mà nói v v n đ y là đưc ng ưi đó khen ngay: “Ông y nói chuy n có duyên quá”. Tránh s tranh lu n, b t k ý ki n c a ng ưi mà c u th ng v mình. Ông Benjamin Franklin k chuy n m t ng ưi b n thân khuyên ông b tánh hi u th ng, xc láo trong khi bi n lu n và đem ch ng c ch rõ ông th y l i c a ông, ông nghe li, s a mình, không k ch li t công kích đi th c a ông n a và nh n r ng ý ki n ca h đúng trong nhi u tr ưng h p, nh ưng trong tr ưng h p đó thì theo ông nên thay đi m t chút. Nh v y cu c bàn lu n vui v h ơn và ng ưi ta ch p thu n ht nh ng đ ngh c a ông, m c dù ông ăn nói v ng v , p a p úng, không bao gi hùng h n h t và ít khi dùng đúng ti ng n a. Ít ng ưi trong chúng ta có đưc m t ông b n t t và có cái đc d nh n l i nh ư Franklin, cho nên chúng ta càng ph i t p t ch trích ta, t xét ta nh b ng 108 câu h i trong ch ươ ng I. Sau cùng, ta ph i luy n v ăn đ t p di n ý cho sáng s a g n gàng và t p lý lu n. Đc xong m t cu n sách hay, ta nên tóm t t l i, phê bình ý t và l i v ăn c a tác gi . Nh ư v y ta t p suy xét, chú ý và h c thêm đưc nhi u. Ti đây đã h t ch ươ ng II, xin b n hãy thi hành ngay đi, tóm t t nh ng ý chính trong ch ươ ng, tìm xem b n thi u nh ng đc nào. Và b n có đi ngày mai ho c tu n sau m i sa mình không? Không. S a mình ngay bây gi .
29. CH ƯƠ NG III - ĐC NHÂN TÂM [18] Dù b n là m t nhà buôn, m t th ư ký, m t chính khách, m t phóng viên cho mt t báo hay là m t thanh niên đươ ng ki m v , thì càng giao thi p v i nhi u ng ưi, b n l i càng ph i đc nhân tâm m i thành công đưc. Nh ưng n u b n là m t ngh s ĩ c m c i trong phòng làm vi c ho c m t v bác hc nghiên c u trong phòng thí nghi m, su t ngày không ti p xúc v i ai, b n c ũng ph i đưc lòng nhi u ng ưi thì ngh ph m c a b n m i bán ch y, danh c a b n mi vang l ng và thuy t c a b n m i đưc nhi u ng ưi chú ý t i. Mà mu n đưc lòng ng ưi, b n ph i hi u rõ b n tính c a loài ng ưi, ngh ĩa là ca chính b n và c a ng ưi khác. TH NG TH N T CH TRÍCH MÌNH Tr ưc h t, chúng ta hãy xét b n tính c a chúng ta đã. N u ta có ít b n, chính là vì ta có nh ng t t sau này: 1. Tánh tình khó ch u. Qu u qu , d h n d i. Ta ph i luy n nh ng đc vui v và có ý nh đã bàn ch ươ ng II và nh r ng ng ưi nào có th m m c ưi khi g p toàn nh ng ngh ch c nh, ng ưi đó m i th t có giá tr . 2. Hay b i lông tìm v t. Không có gì d b ng b i lông tìm v t. Công vi c đó đã ch ng có l i mà còn có h i cho ta, ta s làm m t lòng ng ưi và t ư cách c a ta c ũng s kém đi. M t bà b n c a tôi, g p ai c ũng ch trích. Ng ưi ta m i bà dùng bánh, thì bà chê bánh th này, th n , ng t quá, nh t quá, b t không ch u n i, n ưng không t i. Cho nên m i l n g p bà xa tôi ph i l n vì bi t r ng nói chuy n gì v i bà thì r i c ũng ph i nghe bà chê bai, ch trích. K b i lông tìm v t không bao gi th y cái hay c a ng ưi mà ch th y cái d thôi, không bao gi th y bông h ng h t mà ch th y nh ng gai. Không sao làm vi c vi h đưc vì thái đ c a h làm m t lòng tin c y, mà thi u lòng này thì không t ch c nào đng v ng đưc. 3. Nhi u chuy n. Không có gì di t tình b ng h u và nh ng h o ý b ng thói nhi u chuy n. Không c n nói nhi u mà c n nói ngh ĩa lý và có duyên. K nhi u chuy n phá ho i danh d c a k khác, gây nh ng c m t ưng sai lm, làm cho ng ưi ta nghi k nhau, oán ghét nhau, vì v y đi t i đâu, ai c ũng tr n tránh nh ư tr n b nh d ch v y. Nhi u chuy n là m t thói tr i sinh c ũng có, nh ưng l m khi do lòng t ti m c cm. Ai c ũng mu n đưc ng ưi bi t mình, đ ý t i mình, và khi không có tài n ăng gì khác ng ưi thì ph i ki m cách nói x u b n bè, vu oan, thêm b t cho ng ưi nghe chú ý t i mình đ mình thành trung tâm đim trong đám đông. Mu n tr t t y thì tr ưc khi nói điu gì v ai b n t h i: 1. L i đó đúng không? 2. N u trúng, ta nh c l i có ích l i gì không? 3. Ta có c n ph i nh c l i l i y không?
30. Trong s kinh doanh, ng ưi nhi u chuy n th ưng làm h ng vi c, và m ưi ng ưi b đui kh i hãng thì có chín ng ưi vì có t t nhi u chuy n. 4. Nói t i mình nhi u quá. Ng ưi ta nh n th y r ng trong nh ng câu chuy n đin tho i, ti ng đưc dùng nhi u nh t là ti ng “Tôi”. Điu đó ch ng minh r ng ai cũng thích mình, ngh ĩ t i mình nhi u h ơn h t. V y mu n đc nhân tâm, ph i tránh ti ng “Tôi” mà dùng ti ng “Ông” hay “Bà”. Ng ưi nào ch ngh ĩ t i mình thì không đưc ai giúp h t mà c ũng ch ng giúp ai bao gi . Mu n tr t t y b n ph i: 1. M t tu n b m t, hai, ho c ba gi nói chuy n v i ng ưi khác mà không bao gi dùng ti ng “Tôi”. 2. Đem m t v n đ ch ưa gi i quy t, h i m t b n thân, nh b n ch b o, giúp đ, mà trong khi bàn cãi đng dùng ti ng “Tôi”. Đng nói: “Tôi không đng ý v i anh” ho c: “Tôi không tin r ng s nh ư v y, nh ư v y ” mà nói: “Có ng ưi bàn nên làm th này h ơn ” ho c “M t ng ưi hôm n bàn v v n đ này, không đng ý v i anh v đim đó”. HƯNG N I VÀ H ƯNG NGO I Các tâm lý gia bây gi đu chia loài ng ưi ra làm hai h ng: h ưng n i và hưng ngo i[19] . H ng h ưng n i thì t ư t ưng và tình c m h ưng vào trong. H ng hưng ngo i thì trái l i. Nh ng ng ưi trong h ng th nh t có nh ng đc đim sau đây: 1. Thích cái gì v tinh th n. 2. Vi t hay h ơn làm, nói. 3. Giao thi p v ng v . 4. Đa c m và d h n d i. 5. D lúng túng. 6. Hay m c c và ít c ưi l n tr khi v i b n thân. 7. Đúng gi , s ch s và chú tr ng t i nh ng ti u ti t. 8. Do d và hay thay đi. 9. Thích m t mình. Thích làm nh ng công vi c ít ph i đng ch m v i ng ưi khác. 10. H ăng hái tranh lu n. Gp nh ng ng ưi nh ư v y, b n đng v i thân quá, đng m i ng ưi ta l i nh ng h i hè. N u trong đám đông, b n che ch ng ưi đó cho kh i lúng túng, lý lu n v i h ch đng ra l nh, r i l i khéo léo khen thì b n đưc lòng h ngay. Nh ng ng ưi h ưng ngo i có đc đim sau này: 1. Thích ho t đng, th thao ngoài tr i. 2. Nói trôi ch y mà có duyên. 3. Thích có nhi u b n.
31. 4. Không bao gi h n d i và có ai ch trích gì c ũng m c, ch ng thèm đ ý t i. 5. Không bao gi lúng túng, luôn luôn t nhiên. 6. Không m c c mà ho t bát tr ưc đám đông và thích c ưi. 7. Nhanh nh n, vui v . Xét đoán và quy t đnh r t mau. Không thích nh ng ti u ti t và th ưng khi không đúng gi . 8. M nh bao, qu quy t. 9. Thích có b n bè và làm vi c n ơi nào nhi u ng ưi. 10. Không thích tranh lu n, tr giá. Đi v i nh ng ng ưi đó, ta có th t nhiên, vui v , c ưi gi n đưc. Nh ưng nhi u ng ưi có đc tính c a c hai h ng, h là nh ng ng ưi lưng hưng [20] . Nh ưng dù l ưng h ưng n a thì h c ũng h ưng n i nhi u h ơn h ưng ngo i ho c h ưng ngo i nhi u h ơn h ưng n i. Khi th y m t ng ưi có vài đc đim m t lo i thì ta có th đoán – mà ít khi tr t – r ng ng ưi đó c ũng có thêm vài đc đim c a lo i đó n a. Ví d ng ưi y hay m c c , ít c ưi l n thì ta có th đoán đưc r ng ng ưi y đa c m, d h n. Cách phân lo i ng ưi làm hai lo i đó h ưng d n ta trong phép x th . Nh ưng ch ưa đưc hoàn toàn mà c ũng không có cách nào hoàn toàn đưc. Mu n áp d ng nó, ta ph i nh n xét m t cách thông minh. Bi t xét tính tình c a m t ng ưi r i, l i bi t r ng th hi u quan tr ng nh t trong năm th hi u c ăn b n c a loài ng ưi là th hi u huy n ngã ( đưc th y mình quan tr ng) ta có th tìm đưc cách c ư x ra sao cho đưc lòng ng ưi y. Ta nên b t ch ưc các nhà qu ng cáo. B n có th y m t hãng xà bông n qu ng cáo r ng gi t xà bông c a hãng thì qu n áo c a b n tr ng h ơn qu n áo bên hàng xóm không? Còn các nhà ch t o gi y thì khuyên các hãng nên vi t th ơ b ng gi y t t đ thêm uy tín cho hãng. Có khi nh m t ng ưi giúp mình t c là làm cho ng ưi y vui. Vì nh ư v y là ta nh n h h ơn ta, do đó uy tín h t ăng lên. Cho nên hãng Coller’s bán áo may s n, vi t m t b c th ư cho m t khách hàng, có câu sau này: “Xin Ngài làm ơn giúp chúng tôi m t vi c (k vi c đó ra). Vì Ngài là thân ch ca chúng tôi, nên chúng tôi l y làm hân h nh đưc bi t ý ki n c a Ngài ”. Trong m t b c th ư khác có câu: “Th ưa Ngài, b c th ư này là m t b c th ư riêng ch không ph i là m t b c th ư th ươ ng m i. Chúng tôi đưc bi t r ng Ngài không bao gi ng i m t hành đng l ch s đ giúp đ ng ưi khác, cho nên chúng tôi m i dám ”. Nh ng l i nói nhún nh ưng, khéo léo nh ư v y làm cho ng ưi đc th y mình quan tr ng, trách chi mà ch ng có nhi u k t qu . Vy b n c ũng nên b t ch ưc hãng y mà dùng nh ng câu sau này: “Tôi mu n ông ch b o v điu này ” ho c “Ý ki n c a ông ra sao, xin ông cho chúng tôi
32. đưc bi t”; b n s đưc ng ưi ta giúp đ ngay và khi ng ưi ta đã giúp b n m t l n thì ng ưi ta s n sàng, vui v giúp b n m t l n th nhì n a. Bn nên chú ý t i d c v ng, s thích c a ng ưi khác. Xin b n đc hai câu chuy n thú v d ưi này thì rõ hi u qu c a ph ươ ng pháp y. Trong m t khách s n, m t ng ưi khách bu n r u ngó d ĩa xúp mà ng ưi d n bàn m i b ưng lên và nói: - Tôi không ăn món đó đưc. Ng ưi d n bàn nói: - Th ưa ông, món đó ngon l m. - Nh ưng tôi không ăn đưc. Ng ưi d n bàn kêu ng ưi đu b p l i. Ng ưi này b c mình, la lên r ng t tr ưc t i gi ch ưa có ông khách nào không va ý v các món ăn c a nhà hàng ht. Ông khách v n nói: - Tôi không ăn món đó đưc. Sau cùng, ng ưi ch hãng t i, l phép h i: - Th ưa Ngài, t i sao Ngài không ăn đưc? - Tôi thi u mu ng (thìa). Ng ưi d n bàn và ng ưi đu b p ch ngh ĩ t i danh ti ng c a khách s n, duy có ng ưi ch là ngh ĩ t i ý mu n c a khách hàng thôi. Ng ưi đó làm ch c ũng đáng th t. Mt ng ưi bán sách gõ c a m t nhà, Bà ch nhà ra. - Kính chào Bà, tôi mu n đư a Bà coi ch ng sách này, nó có th - Cám ơn th y, tôi không thích sách. Ri c a đóng s p l i. Hôm sau, m t ng ưi bán sách khác l i nói: - Tôi bi t Bà có hai em, c u Bobby [21] và cô Betty tr ưng Blank. - Ph i. - Hôm n tôi có l i tr ưng, đưc bi t cô c u đu h c khá h t. - Tôi cũng đưc nhà tr ưng cho hay nh ư v y. - Và tôi đoán Bà c ũng nh ư các bà m khác, ph i m t nhi u công ch b o thêm bài v cho các em y nhà. - Có, th nh tho ng tôi có d y thêm m y cháu [22] . - Th i bu i này tr em h c nhi u môn quá, ch b o th t m t công. Cho nên có l Bà mu n bi t m t ph ươ ng pháp trông nom s h c c a tr sao cho đ t n công mà có k t qu nhi u? Bà cho phép tôi h u chuy n Bà m t chút đưc không? Thì c ũng là nh ng cu n sách đó mà ng ưi sau này bán đưc, ng ưi tr ưc thì gn nh ư b đui đi. T i sao, ch c các b n đã đoán đưc r i.
33. ch ươ ng II, tôi đã nói: b ngoài, v m t c a ta có nh h ưng l n đn c m tưng c a ng ưi khác v ta. V qu u qu làm cho ng ưi ta mu n tránh mình bao nhiêu thì nét t ươ i c ưi h p d n ng ưi b y nhiêu. Sao b n không m m c ưi đi? Ch c b n nh câu: “Gi ng nói v i n c ưi giúp ta th ng đưc nhi u”. Nét m t và n c ưi còn giúp ta th ng đưc nhi u h ơn n a. Mt n c ưi ch ng nh ng bi u l m t tính tình vui v mà còn làm cho ta vui v na. Khoa h c đã nh n v y. B n th xem. T p thói quen sáng d y thì m m c ưi và khi bu n c ũng m m c ưi. B n không th đng th i v a m m c ưi v a bu n đưc, và n u m m c ưi lâu m t chút thì n i bu n s tiêu tan. Tôi khuyên b n nên áp d ng ph ươ ng pháp đc nhân tâm đó ngay trong gia đình b n đi, ch ng nh ng làm cho ng ưi thân c a b n đưc vui v h ơn mà còn là mt cách luy n nhân cách c a b n n a. Trong th gi i này, không có s luy n t p nào ích l i b ng. B NGOÀI VÀ C CH Mt b ngoài s ch s và nh ng c ch nhã nh n có nh h ưng r t l n trong s giao thi p đi c ũng nh ư trong công vi c làm ăn. Y ph c ph i tu ỳ tr ưng h p. Trong đám ti c, ai c ũng b n l ph c mà ta t i v i mt b đ làm vi c thì ta s lúng túng, tr ăm c p m t s ng c nhiên ngó ta. Th y ng ưi nào ăn m c nhã nh n, qu n áo không l l ăng nh ưng c t khéo, sch s và có n p, ta bi t ngay là ng ưi có th tin c y ng ưi y đưc. Đàn ông th ưng ch nh m ng trong y ph c, điu đó có h i. Giày ph i đánh bóng. N u ph i đeo đ trang s c thì ch nên đeo m t chi c đng h ho c m t chi c nh n (cà rá) nh . Tóc ph i ch i, đng đ trùm gáy và tai. Đàn bà đng nên b n đ h tay h ng c, đng dùng nh ng th hàng m ng quá. Không ai ưa nh ng h ng ăn m c l l ăng h t. Khi gi i thi u ai thì ph i đc rõ ràng tên ng ưi y và đng k l dài dòng. Nên nói: - Ông X. Ông H. - Cô B ch c cô bi t bác s ĩ D? - Th ưa bà tôi xin gi i thi u ông P. Theo phép, ph i gi i thi u ng ưi d ưi vi ng ưi trên, v y ng ưi nào nhi u tu i ho c có đa v cao thì ta nên nói tên ng ưi đó tr ưc. Trong tr ưng h p ng ưi đàn bà và m t ng ưi đàn ông thì ta k tên ng ưi đàn bà tr ưc n u đa v hai ng ưi ngang nhau. N u đa v ng ưi đàn ông cao h ơn nhi u thì ta k tên ng ưi đó tr ưc. Gi i thi u b n bè v i cha m mình thì nói: - Th ưa má, đây anh X, b n c a con. Ch ng gi i thi u v thì nói: “Nhà tôi”, ch không nói: “Bà A” [23] . V v i thi u ch ng c ũng dùng ti ng: “Nhà tôi”.
34. Khi đưc gi i thi u v i ai, ta t ươ i t nh, m m c ưi, s cúi đu ( đng cúi quá, l i đó c l m) chào v i m t câu càng ng n càng hay, nh ư: - Kính chào ông. Ri thì b t tay. Đng b t ch t tay ng ưi ta mà l c đi l c l i n ăm, sáu l n, c ũng đng đư a m t bàn tay m m nh ư bún ra. N u ng ưi kia là đàn bà thì ng ưi ta ph i đi ng ưi ta đư a tay ra tr ưc r i m i đưc b t, n u không thì ta ph i cúi đu chào. Ng ưi l ch thi p, sau khi gi i thi u, nói thêm m t câu gì đ giúp ta m đu câu chuy n, ví d nh ư: “Ông X m i đi Pháp v ” ho c “Ông Y tháng sau đi du l ch Nh t Bn”. Khi t bi t, ta đng có v v i vàng quá. N u ng ưi m i quen t bi t ta thì ta cúi đu chào. N u cùng là đàn ông hay đàn bà v i nhau thì nói: “Tôi mong g p ông hay bà l n n a”. Khi ta đưc gi i thi u v i m t đám đông thì ta cúi đu chào. Trong khi gi i thi u, đàn ông ph i đng d y, đàn bà có th ng i đưc, tr phi ng ưi m i t i là mt ng ưi già ho c có danh v ng, thì đàn bà c ũng ph i đng d y. Bà ch nhà gi i thi u ai thì luôn luôn ph i đng d y, nh ng ng ưi ng i cùng v i bà c ũng v y. Đi ngoài đưng đng chen l n, đng nói bô bô, đng đng gi a đưng chuy n trò, làm ch t l i[24] . Nh ng c ch nhã nh n ch ng nh ng làm nh gánh n ng trong đi ta mà còn giúp cho công vi c ta đưc d dàng và có k t qu nhi u n a. Giúp vi c cho ai, dù ng ưi đó tr l ươ ng cho ta h ơi th p, thì c ũng ph i t n tâm, sau này ta s không b thi t đâu. Đi v i b n đng s thì ph i hi u quy n l i và b n ph n c a ng ưi ta và giúp đ ng ưi ta. Đng l i th ăm ai trong gi làm vi c c a ng ưi đó. TRONG CÂU CHUY N Trong câu chuy n đng rán làm ra v khôn lanh, thông minh, dí d m. N u b n mu n ăn đt nh ng ng ưi khác thì không ai th ươ ng b n h t. Đng quên hai qui tc tr ng y u nh t sau này: đ cho ng ưi khác th y r ng h quan tr ng và ch nói ti cái gì h thích. Nu b n tranh l y nói m t mình thì b n ch nói cho m t mình b n nghe thôi. Ngh thu t nói chuy n là bi t g i v n đ gì mà ng ưi khác thích, ch ăm chú nghe ng ưi ta nói r i th nh tho ng chêm m t vài câu có ngh ĩa lý, h p lúc, ho c h i thêm mt vài điu, g t đu, m m c ưi, t r ng mình thành th t thích nghe l m. Ph i khoan h ng, hi u ý ki n c a ng ưi. Nói chuy n không ph i là tranh bi n. Mu n kh i tranh bi n thì khi bàn v m t v n đ gì, đng v i đư a ý ki n c a ta ra, ph i dò xét ý ki n c a ng ưi ra sao đã r i d a theo đó mà nói. Và ph i tránh hai vn đ d gây dông t nh t là: Tôn giáo và Chính tr . Nh ưng ph i thành th t. Đng làm b nghe mà l ơ đng, nhìn mây nhìn n ưc. Nu ng ưi ta không ki m đưc ti ng nói cho đúng thì b n nên tìm giúp.
35. Có ng ưi phàn nàn: “Ngoài câu chuyn m ưa n ng, còn bi t nói gì bây gi ?”. Sao l i nh ư v y đưc? Có c ngàn chuy n đáng nói mà. Vì d nh ư nói v m ưa nng. M ưa làm cho lúa t t. Thì ta th nói chuy n v mùa màng, canh nông xem bn ta có thích không. N u không thì nói v ngh bán lúa lúc này khó kh ăn ra sao? Nu b n ta không thích n a thì nói v hàng hoá nh p c ng. M ưa thì n ưc lên, cá vào trong đng, ta nói v câu cá đi. M ưa thì ít đi ch ơi đâu đưc, nhà đc sách, gãy đàn, ta nói v sách, v đàn đi. Bi t bao v n đ! Sao b n l i thi u óc t ưng tưng nh ư v y đưc? Sau cùng, b n nên nh : Dng ng c a b n ph i phong phú và thanh nhã. Đng dùng nh ng ti ng lóng, ho c thô t c. Ph i l a cho đúng nh ng t ĩnh t , đng cái gì c ũng nói “quá xá”. Đng m i lúc la tr i! Trong ch ươ ng V sau, chúng ta s tr l i v n đ đó. Trong khi xin vi c ho c nói chuy n v làm ăn, b n c ũng ph i nh nh ng nguyên t c y. Đng b t ng ưi ta nghe b n khen món hàng c a b n, đng nói rng bn mu n xin vi c vì ng ưi ta ch ngh ĩ t i công vi c c a ng ưi ta thôi, không không mu n nghe ng ưi ta k l v công vi c c a b n đâu. Cho nên b n ph i làm sao cho ông ch hãng hi u r ng công vi c làm ăn c a ông ta s ti n tri n thêm, ông s ti t ki m đưc chi phí, s ki m đưc nhi u l i h ơn, n u đ cho b n h p tác Nhi u nhà doanh nghi p nói v i tôi nh ư v y: Công vi c t n kém m t cách phi lý nh t là công vi c ki m soát. S ng ưi làm vi c đng đn, đáng tin c y r t ít. Cho nên có đc t tín, trông c y n ơi mình và làm ăn đàng hoàng thì t i hãng nào, s nào, c ũng đưc ng ưi ta ni m n ti p đón. Đng đ cho ng ưi ch hãng m i l n giao vi c cho ta ph i m t n a gi ho c m t gi ki m soát l i. Tóm l i, ngh thu t đc nhân tâm không có chi khó: ch c n bi t t ch và ngh ĩ t i ng ưi. Có m t qui t c g i là Hoàng kim qui t c (Golden rule) mà h t th y Đông, Tây, c , kim đu nh n là: “K s b t d c, v t thi ư nhân” ( Điu ta không mu n, đng làm cho ng ưi). Ti c r ng bây gi ít ng ưi theo nó. CH ƯƠ NG IV - LUY N T P VÀ GI GÌN THÂN TH “M t tinh th n sáng su t trong m t thân th kho m nh”. N u b n mu n thành công thì b n ph i ghim câu đó lên nón c a b n. Benjamin Franklin nói r ng m ưi ng ưi thì có chín ng ưi t t . Th t v y, h không bi t gi gìn, có khi hu ho i s c kho đ làm cho đi h ng n ng i đi, cho năng l c làm l ng c a h gi m đi. H ho t đng nhi u mà ăn ít ho c su t ngày không mà ăn nhi u. H ăn nh ng món khó tiêu, u ng nh ng th kích thích th n kinh, sinh ra qu u qu , g t g ng làm cho h và nh ng ng ưi khác kh s . H b l nh ng c ơ h i đ k t giao, đ làm ăn vì th ch t và tinh th n c a h không đưc lành m nh.
36. Thông minh, tài gi i mà không có ngh l c c ũng không làm đưc gì h t. Mà khi bn thi u máu ho c đau bao t , b n khó có ngh l c l m. Có k thích đưc đau m đ cho ng ưi khác th ươ ng h i và s ăn sóc mình. Nh ng k ích k , lúc nào c ũng b t ng ưi khác ph i ngh ĩ t i mình đó, tr ưc sau gì cũng tàn t t mãn đi thôi. Đã đành, mu n gi gìn thân th ph i luôn luôn chú ý t i t i nó, nh ưng không cn ph i chú ý quá đáng, b t quá c ũng chú ý nh ư b đ c a ta thôi. Ng ưi m đau hoài c ũng đáng m c c nh ư b n b đ b n th u v y. Sc kho có th luy n đưc. Chung quanh ta bi t bao ng ưi tr ưc m y u mà sau kho m nh. Nh ng qui t c d ưi đây đ luy n t p thân th và gi gìn s c kho ph n nhi u trích trong nh ng t p nh do công ty b o hi m nhân m ng “Metropolitan Life Insurance Company” in đ phát cho các thân ch . NG VÀ NGH NG ƠI Ng ưi ta nói r ng ông A. Edition c n ng m i đêm t b n đn n ăm gi thôi. (Có th nh ư v y đưc, nh ưng coi hình, tôi nh n th y trong phòng làm vi c c a ông có chi c gi ưng đ ông ngh ng ơi trong khi ông làm vi c). Còn t ng th ng Wilson li ph i ng trên 9 gi m i đêm. V y ta th y r ng ng nhi u hay ít là tu ỳ m i ng ưi ch không có lu t nào nh t đnh h t. Trung bình, ng ưi l n ph i ng 8 gi m t đêm. Nh ưng ph i ng say thì m i th y kho ng ưi. Ba, b n gi ng say bi b c ơ th nhi u h ơn là 8 gi ng m ơ màng, tr n tr c. Làm vi c n ng nh c ngoài tr i thì t i d ng và ng say. Nh ưng n u m t quá thì l i khó ng . Tr ưc khi đi ng , đng làm vi c gì kích thích th n kinh ho c thân th quá. Hai k thù đáng s nh t c a gi c ng là ánh sáng và ti ng đng. N u có nhi u ti ng đng thì có th l y gòn b t l tai l i. C ũng có th t p cho quen v i ti ng đng ri ng đưc, nh ưng nh ư v y không t t b ng ng n ơi t ĩnh. Có nhi u ánh sáng thì l y chi c kh ăn l a đen đy b t kín m t. Gi ưng đng c t k t. N m n u m m quá thì khi n m, nó s hõm xu ng, mình ta s g p đôi l i. M n nên nh và m. Phòng ng ph i thoáng khí. Khi ng , đ chân tay, thân th du i th ng m t cách t nhiên, đng ngh ĩ đn điu gì h t. T i sao khi ta mu n ng thì l i ng không đưc? Chính vì ta lo s vì s mt ng c a ta. Nh ng l i khuyên d ưi đây giúp b n d ng và ng ngon: 1. B a t i ăn nh ng món d tiêu. 2. Sau b a đó, u ng ít n ưc thôi. Tuy v y, có ng ưi l i quen u ng m t ly s a m tr ưc khi đi ng . 3. T m b ng n ưc m tr ưc khi đi ng . T m thong th và t m xong đng chà mình m nh quá. 4. N u đêm s l nh chân thì đ m t ve n ưc nóng d ưi chân. 5. Đc lo i sách tiêu khi n cho t i khi bu n ng .
37. Nu theo đúng nh ư v y mà v n khó ng thì nh y s ĩ coi b nh. ÁNH SÁNG M T TR I VÀ KHÔNG KHÍ TRONG S CH Ai c ũng bi t ánh sáng m t tr i và không khí trong s ch r t c n cho s c kho . Nên tránh các lu ng gió nh ưng phòng ph i đưc thoáng khí. Th nh tho ng ph i hít đy ph i không khí trong s ch. N u s có lu ng gió thì m c a r i đt m t bình phong tr ưc c a. VN ĐNG S v n đng là ch t d u làm cho b máy c ơ th ta ch y tr ơn tru. Nh ưng ph i tu ỳ s c kho , tu ỳ tu i c a m i ng ưi mà nên v n đng nhi u hay ít. B n đã 40 tu i ri mà t tr ưc không quen v n đng thì đng nên t p qu n v t. Và ph i có điu đ. Th i bu i này vì có máy móc mà chúng ta ít v n đng quá, cho nên chúng ta b nhi u ch ng nh ư nh t đu, thi u ng , ăn không ngon Con nít ch y nh y t c là vn đng, đng b t nó ng i ru rú m t n ơi. sau, tôi s ch cho b n l i th d c đ tp ngay nhà. SCH S Mu n kho m nh ph i s ch s . M i bu i sáng t m r i l y kh ăn chà m nh t trên xu ng d ưi. N ưc l nh t t nh t, v a làm cho máu l ưu thông v a t p cho ta quen v i l nh và do đó ít b c m hàn. Nh ưng n u y u thì dùng n ưc m. NƯC Cơ th nh n ăn lâu đưc ch không nh n u ng lâu đưc. Điu đó ch ng t rng n ưc c n thi t cho ta. M i bu i sáng u ng m t, hai ly n ưc l nh và su t ngày nên th ưng th ưng nên u ng n ưc đ nh ng ch t d ơ trong ng ưi bài ti t ra ngoài. Nh ưng n ưc ph i th t s ch, còn n u nghi ng không s ch thì ph i đun sôi. TH C ĂN Th c ăn là nhiên li u c a c ơ th . Nh ưng không ph i ăn làm sao c ũng đưc. Thân th ta c n th c gì thì ăn th c đó. 1. Mu n cho th th t phát sinh, ta c n ăn nh ng th c nh ư c ơm, bánh mì, tr ng, đu, s a, phó mát. 2. Mu n cho sinh l c và s c nóng trong ng ưi đưc nhi u, ta ph i ăn nh ng ch t ng t, ng ũ c c, b ơ và kem. 3. Mu n cho c ơ th ho t đng điu hoà, ta ph i ăn nh ng món có nhi u khoáng ch t nh ư trái cây, rau s ng. Nh ng đ đó ng a b nh bón. 4. Sau cùng, ta ph i ăn nh ng món có nhi u sinh t nh ư trái cây, rau, s a. Vy con nít, c ơ th đươ ng phát tri n, ph i ăn nhi u th c ăn trong lo i th nh t hơn ng ưi l n. N u ng ưi l n ăn nhi u th c đó quá thì tiêu không h t, s h i cho th n. Làm nhi u vi c n ng nh c thì ph i ăn nh ng th c trong lo i th hai. m t đon sau chúng ta s tr l i v n đ đó. Ăn ch m ch m, n u không đ thì gi đ ăn
38. thì ăn ít còn h ơn ăn v i. Trong b a ăn, nói nh ng chuy n vui v , đng tranh lu n, qu u qu , vì khi ta vui thì tiêu hoá mau. Ngoài b a, đng ăn v t. QU N ÁO Đng b n đ ch t quá, coi v a x u l i v a h i cho s c kho . Đ m c ph i đ m. LÀM VI C VÀ CH ƠI Mu n kho m nh, ph i làm vi c, nh ưng nên l a công vi c nào thích mà làm. Nu sau m t ngày làm vi c th y c ơ th m t m i quá thì ph i coi ch ng: ho c ta làm vi c trong nh ng hoàn c nh không đưc thu n ti n, ho c t i ta ăn không đ. Ph i tìm nguyên nhân đ s a l i. Có làm ph i có ch ơi. L a m t món tiêu khi n nào ta thích mà luy n cho t i ch hoàn thi n (nh ư âm nh c, h i ho ). Nh ư v y ch ng nh ng luy n đc t tín ca ta nh ư ch ươ ng I tôi đã nói, mà còn giúp ta nhi u n a vì bi t đâu món tiêu khi n đó ch ng thành ngh tay trái c a ta? Th nh tho ng ch ơi gi n v i con nít cho tâm h n tr l i. Mi n ăm ngh ng ơi m t th i gian. Không ph i không làm gì m i là ngh . Làm nh ng vi c khác v i công vi c th ưng ngày c ũng là ngh . Nên đi đi gió đ đng trông th y nhà c a, phòng gi y c a ta n a. Du l ch mà không v i vàng là m t cách ngh ng ơi t t nh t, b ích nh t. PH I ĐU ĐU Ph ươ ng pháp hay t i m y mà không luy n đu đu thì c ũng không có k t qu . Cho nên ăn, ng , làm vi c, luy n t p ph i đúng gi . Nên t p m i ngày đi ngoài mt l n sau b a đim tâm. RĂNG Mi ng mà s ch, r ăng mà t t t c là m t tên gi c a gi i, vì mi ng là cái c a do đó vi trùng xâm chi m c ơ th . Ch t men ngoài ch s c m t chút thôi, r ăng c ũng sâu đưc và sinh nhi u ch ng b nh. Có khi r ăng coi r t lành m nh mà sâu d ưi chân. Vì v y đng đi đau r ăng m i đi coi b nh. C sáu tháng l i nha y m t l n là hơn. LNH Phi đ phòng c m hàn n u b thì tr ngay. C ơ th kho m nh thì ít b ch ng đó mà có b c ũng nh . Nên gi gìn nh ư sau này: 1. Đng l i g n nh ng ng ưi c m hàn. 2. Ăn ng có điu đ. 3. T p cho da quen nh ng thay đi c a th i ti t, mu n v y ph i t m m i sáng nh ư trên kia đã ch . 4. B n đ cho đ m. 5. Đng đ cho chân l nh. 6. Th b ng m ũi. N u ngh t th lâu thì l i y s ĩ coi b nh.
39. 7. R ăng h ư, h ch hai bên h ng s ưng đau, ho c trong m ũi đau thì ph i đi tr li n. 8. R a tay tr ưc khi ăn. Đánh r ăng m i ngày ít nh t hai l n. 9. Phòng làm vi c và phòng ng ph i đưc thoáng khí. 10. Trong khi ra m hôi, đng đng ch gió. 11. B ch ng c m hàn thì đi cho y s ĩ coi li n. MT Mu n h ưng c nh thú trên đi, ph i gi gìn hai con m t. Ánh sáng ph i đ nh ưng đng chói (choá) m t và nên t trên cao, bên trái chi u vô bàn làm vi c. Mt có t t ph i đeo kính, nh ưng ph i nh nhà chuyên môn l a cho. MP QUÁ HO C M QUÁ Nu b n m p quá thì ng ưi khác nhìn b n s có c m t ưng r ng b n ch m ch p, ham nh u nh t. N u b n m quá thì ng ưi ta có c m t ưng r ng b n qu u qu hay đau, không đ s c làm nh ng vi c quan tr ng. Nh ng c m t ưng đó không t t cho b n, v y nên đng m quá đng m p quá. Ph n đông s d ĩ m p quá là vì ăn nhi u mà v n đng ít. Có khi đau trong xươ ng, v n đng không đưc mà sinh ra m p. M p quá th ưng sinh nh ng b nh nh ư đưng sí (trong n ưc ti u có đưng), đau tim, đau th n. Công ty b o hi m nhân m ng không thích b o hi m nhân m ng cho nh ng ng ưi m p. Ta th ưng th y qu ng cáo nh ng th thu c tr b nh m p, nh ưng nh ng thu c đó ít công hi u. Cách sau này ch c ch n nh t: 1. Đn nh y s ĩ tìm c ăn do c a ch ng b nh. 2. Tính xem c n g y b t đi bao nhiêu kí lô và trong m t th i gian bao lâu r i quy t đnh m i tu n làm g y b t bao nhiêu ( đ n a kí lô là v a). 3. Nh n ăn sao cho không h i s c kho mà g y b t đi đưc s cân đã đnh đó. 4. Ngày ăn ba b a và đúng gi . 5. L p m t ch ươ ng trình v n đng ho c th d c (coi sau). 6. M i tu n c n xem k t qu ra sao. Khi ăn nhi u quá mà c ơ th không dùng h t th c ăn đó thì th c ăn hoá ra m . Khi ăn ít mà làm vi c nhi u thì c ơ th dùng ch t m đó đ kh i suy nh ưc. Ta ph i theo nguyên t c y đ làm cho g y b t ho c m p lên. Mt ng ưi đàn ông làm vi c trong phòng gi y, ít v n đng ph i tiêu m i ngày t 2.200 đn 2.800 calôri ( đơ n v đo s c nóng). Đàn bà thì tiêu th t 1.800 đn 2.000 calôri [25] . N u ta m p quá, ta có th ăn làm sao cho m i ngày có t 1.200 t i 1.600 calôri là đ. M i ng ưi có th ăn u ng nh ư v y đưc: Na lít s a Mt qu tr ng Nưc ép cà chua Mt trái cây