Tài liệu Bảo trì phần cứng máy vi tính

Nội dung text: Tài liệu Bảo trì phần cứng máy vi tính

1. BẢO TRÌ PHẦN CỨNG MÁY VI TÍNH
2. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng PHẦẢẦỨ N I: B O TRÌ PH N C NG MÁY VI TÍNH TUẦ N 1: CA1: GIỚỆẦƠẢỦ I THI U CÁC THÀNH PH N C B N C A MÁY TÍNH 1- Bộ ngu ồ n Bộ ngu ồ n là m ộ t bi ế n áp thay đ ổ i đi ệ n áp xoay chi ề u AC 110 ho ặ c 220 von thành dòng điệ n áp m ộ t chi ề u DC +5,-5 và +12,-12 von cho các linh ki ệ n c ủ a máy tính. B ộ ngu ồ n có công suấốể t t i thi u 200 W. Các máy th ếệộồỉả h cũ b ngu n ch kho ng 65 W, các máy th ếệớ h m i có tớ i 200 W trong các c ấ u hình tiêu bi ể u. Ước tính nhu c ầ u c ủ a các thành ph ầ n h ệ th ố ng: - Bả n m ạ ch chính 20 ÷ 35 W - CD-ROM 20 ÷ 25 W - Ổ m ề m 31/2 5 W - Ổ c ứ ng 10 ÷ 30 W - Bộ nh ớ 5W/1MB - Card phố i h ợ p 5 ÷ 15 W Các máy hiệ n nay, các ổ đĩa c ứ ng và đĩa m ề m tiêu th ụ đi ệ n ít h ơ n, c ộ ng thêm 1 CD- ROM và 16 MB RAM sẽ c ầ n kho ả ng 150W 2- Bả n m ạ ch chính Bảạ n m ch chính đ ượ c coi nh ư board h ệố th ng ( System board) ho ặảạẹ c b n m ch m (MotherBoard). Nơ i g ắ n CPU, BIOS ROM, b ộ nh ớ RAM và các th ẻ m ạ ch m ở r ộ ng các ph ầ n t ử khác có thểượ đ c tích h ợ p trên b ảạ n m ch chính nh ưổốế các c ng n i ti p và song song, b ộốợ ph i h p màn hình (video card) và bộốợổ ph i h p đĩa c ứ ng và đĩa m ềảạ m. B n m ch chính đ ượốớ c n i v i bộ ngu ồ n và đ ượ c c ấ p đi ệ n m ộ t chi ề u đi ệ n áp th ấ p. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 1
3. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Đó là tấạ m m ch in có kích th ướớềớườ c l n, nhi u l p (th ng là có b ốớạ n l p m ch in dán chồ ng lên nhau. Trên t ấạủườắ m m ch ch ng i ta g n các linh ki ệệử n đi n t và các đ ườ ng máy in rấố t bé n i các chân c ủ a chúng theo s ơồếếưậộặấạủừ đ thi t k . Nh v y m t m t t m m ch ch v a là chỗỡ đ cho các linh ki ệệửặ n đi n t , m t khác là môi tr ườếốềẫ ng k t n i truy n d n tín hi ệữ u gi a chúng. Nhữưỏ ng h h ng trên t ấạ m m ch ch ủườấ th ng r t khó kh ắụ c ph c và th ườẫế ng d n đ n việ c ph ả i thay th ế b ằ ng m ộ t t ấ m m ạ ch ch ủ khác. Tấạ m m ch ch ủượắ đ c g n vào m ộấ t t m giá đ ỡắắằắứ ch c ch n b ng s t c ng qua các ố c vít cốị đnh và các ch ốựếượấ t nh a. Đ n l t t m mình t ấ m giá đ ỡượắặằố đ c b t ch t b ng c vít ho ặ c xuố ng đáy v ỏ h ộ p kh ố i CPU ho ặ c vào khung đ ỡ c ủ a v ỏ h ộ p kh ố i CPU. 3. CPU (chip CPU - Central Processing Unit) Là trái tim củ a máy vi tính, ti ế n hành đi ề u khi ể n m ọ i ho ạ t đ ộ ng c ủ a máy. CPU hi ệ n nay thườ ng không hàn vào Mainboard mà đ ượ c c ắ m vào m ộ t đ ế c ắ m g ọ i là Socket hay Slot 1, cầ n có khoá ch ắ c ch ắ n. M ộ t CPU bao g ồ m các thanh ghi Số h ọ c, Logic, trung gian (ALU - Arithmetic Logic Unit) dùng thự c hi ệ n thao tác tính toán s ố h ọ c và logic; M ộ t đ ơ n v ị đi ề u khiể n (CU - Control Unit) dùng để th ự c hi ệ n thao tác đi ề u khi ể n, tr ạ ng thái đ ồ ng b ộ c ủ a CPU. HÌNH 2-3: CPU (Center Processing Units) 4. Bộ nh ớ truy c ậ p ng ẫ u nhiên (RAM) RAM (Random Access Memory) còn đượ c g ọ i là b ộ nh ớ h ệ th ố ng, cung c ấ p vùng nh ớ tạờ m th i cho HĐH, các ch ươ ng trình và d ữệ li u. PC th ếệộớượ h cũ b nh đ c cài đ ặựế t tr c ti p trên bảạ n m ch chính, k ếếộớượ đ n b nh đ c chuy ể n vào các th ẻạởộượắ m ch m r ng đ c c m vào Bus ấ y và hi ệ n nay các Modul c ủộớ a b nh dung l ượ ng cao đ ượắ c g n vào m ộếắ t đ c m trên bả ng m ạ ch h ệ th ố ng. RAM có 3 thuộ c tính k ỹ thu ậ t quan trong là: T ố c đ ộ bus, t ố c đ ộ l ấ y d ữ li ệ u và dung lượ ng ch ứ a. - Tốộượằ c đ Bus đ c đo b ng MHZ là kh ốượữệ i l ng d li u mà RAM có th ểề truy n trong mộ t l ầ n cho CPU x ử lí - Tốộấữệằ c đ l y d li u đo b ng (nanosecond)là kho ảờ ng th i gian gi ữầậữ a hai l n nh n d liệ u c ủ a RAM - Dung lượ ng ch ứ a đo b ằ ng MB th ểệứộựữố hi n m c đ d tr t i đad ữệủ li u c a RAM khi RAM hoàn toàn trố ng Phân loạ i RAM: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 2
4. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng RAM SIMM (Signle In-line Memory Modul - Bộ nh ớ m ộ t hàng chân) đa s ố máy tính cũ sử d ụ ng. RAM SIMM có hai lo ạ i 30 chân và la ọ i 72 chân RAM DIMM (Dual In-line Memory Modul – Bộ nh ớ hai hàng chân) RAM DIMM cũng co nhiề u lo ạ i tuỳ vào kh ả năng x ử lí c ủ a CPU nh ư SDRAM, DDR SDRAM, RDRAM 5- Bàn phím Là thiế t b ị nh ậ p d ữ li ệ u cho máy tính, máy PC th ế h ệ cũ có bàn phím g ồ m 84 phím nay đượảếổ c c i ti n và b sung thành 101 phím. Các phím đ ượắế c s p x p trong m ộạ t m ch ma tr ậ n và hệ th ố ng quét m ộ t cách liên t ụ c khi các phím trên Keyboard đ ượ c ấ n xu ố ng. M ộ t m ạ ch "Chip" đơộử n, b vi x lý 8 bit s ẽượ đ c tách r ờ i khi có m ộ t phím đ ượấ c n và truy ềữệ n d li u vào hệ th ố ng m ạ ch kh ố i. Họ máy tính cá nhân IBM dùng lo ạ i bàn phím riêng c ủ a h ọ đ ể n ố i vào h ệ th ố ng. Bàn phím IBM có 5 chân cắ m trong m ộ t ch ấ u n ố i m ạ ch. Hai chân dùng đ ể c ấ p ngu ồ n +5V và mass. Ba chân còn lạ i là chân d ẫ n tín hi ệ u. Trong bàn phím IBM, nh ấ n m ộ t phím làm cho các mạ ch đ ượ c mã hoá t ạ o ra mã ASCII cho phím đó. Bàm phím n ạ p ph ầ n xu ấ t ASCII c ủ a mình cho đơ n v ị h ệ th ố ng. B ộ vi x ử lý bàn phím là b ộ x ử lý 8 bit ch ứ a ROM 2K IC8048. ROM này đượặảướớ c đ t t i tr c v i m ộ t mã ký t ựượ đ c bi ếướ t d i tên SCAN CODE (mã quét). Bộ x ử lý s ử d ụ ng k ỹ thu ậ t quét hàng đ ể giám sát ma tr ậ n bàn phím. M ỗ i phím t ạ o ra mộốốởộ t m i n i m t trong các giao đi ể m hàng c ộ t khi b ịấộử nh n. B x lý 8048 quét các hàng các hành trình phím bằ ng cách g ửộệ i m t tín hi u Logic m ứ c cao đ ếộỗệộầ n c t, m i tín hi u m t l n. Nó quét ma trậ n m ỗ i 5ms (miligiây) m ộ t l ầ n. Bên trong bàn phím là mộ t b ả n m ạ ch in v ớ i ma tr ậ n hàng-c ộ t cùng v ớ i m ộ t s ố thành phầ n đi ệ n t ử bao g ồ m các vi m ạ ch IC và có các chi ti ế t r ờ i. Vi m ạ ch chính là b ộ vi x ử lý 8048, có các mạồồẩ ch đ ng h chu n bên trong. Tinh th ểồồạ đ ng h t o ra chu ẩờ n th i gian cho b ộ xử lý, cũng đ ượửếảạệố c g i đ n b n m ch h th ng. Tín hi ệấừồồ u xu t t đ ng h làm đ ồộ ng b hoá chuẩ n th ờ i gian bàn phím v ớ i b ả n m ạ ch h ệ th ố ng. Dòng xuấữệ t d li u và dòng xu ấồồẩượửếộổ t đ ng h chu n đ c g i đ n m t c ng NOT tr ướ c khi đế n b ả n m ạ ch chính. C ổ ng này chuy ể n đ ổ i dòng xu ấ t và khuy ế ch đ ạ i chúng sao cho có th ể điề u khi ể n các b ả n m ạ ch h ệ th ố ng. 6- Mouse (Chuộ t) Chuộếịầ t là thi t b c m tay dùng các con lăn ho ặ c đèn LED hay m ộềặạượ t b m t kim lo i đ c kẻ dòng. S ự di chuy ểủếịẽạ n c a thi t b này s t o nên s ựểộủ chuy n đ ng c a viên bi và làm xoay các biếở n tr bên trong hay làm cho đèn LED c ảậớướựểộượ m nh n v i th c đo. S chuy n đ ng đ c Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 3
5. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng đổ i thành các giá tr ịốượộửửụể s và đ c b vi x lý s d ng đ tính h ướ ng và biên đ ộủựể c a s chuy n độ ng đ ố i v ớ i Mouse. Máy tính sẽ duy trì thanh ghi v ị trí hi ệ n hành c ủ a Mouse. Chúng th ườ ng có m ộ t ho ặ c nhiề u phím b ấượ m đ c dùng đ ể ban hành l ệ nh. Có th ểếỹậượửụể có đ n 6 k thu t đ c s d ng đ điềạệ u ho t tín hi u di chuy ểủ n c a Mouse nh ưườ ng th ng hay g ặơả p h n c là các lo ạ i: - Mouse cơ : dùng mộ t hòn bi kim lo ạ i đ ể d ẫ n đ ộ ng hai thi ế t b ị mã hoá có tr ụ c c ơ tr ự c giao. Kỹ thu ậ t này có giá th ấ p, cho phép dò tìm trên m ọ i b ề m ặ t. Yêu c ầ u lau chùi đ ị nh kỳ. - Mouse quang cơ : dùng mộ t hòn bi kim lo ạ i đ ể d ẫ n đ ộ ng hai thi ế t b ị mã hoá tr ự c giao. Kỹ thu ậ t này có giá th ấ p, tu ổ i th ọ cao h ơ n Mouse c ơ h ọ c, và cho phép dò tìm trên m ọ i b ề mặ t. Yêu c ầ u lau chùi đ ị nh kỳ. Chu ộ t c ơ quang dùng 1 bàn đ ặ t t ả i trên lò xo c ả m quang đ ể địướ nh h ng và đ ếằ m b ng quang h ọ c các giao tuy ế n trên m ộớệộ t l p đ m chu t 7- Ổ đĩa m ề m Bộềể đi u khi n đĩa m ề m có đ ộơ ng c và h ệốơầếểậ th ng c c n thi t đ v n hành đĩa và di chuyểầừếấứộệ n đ u t đ n b t c m t v t nào đ ượ c yêu c ầ u trên đĩa. Nó còn có m ộốử t ch t c a và mộ t b ộ ph ậ n c ả m bi ế n ch ố ng ghi. Bộểềểọ não đ đi u khi n đ c/ ghi n ằ m trong b ộềể đi u khi n đĩa m ề m, là m ộ t giao di ệ n giữ a Bus và ổ đĩa m ềộềểậ m. B đi u khi n nh n các ch ỉịọếủộử th đ c/ vi t c a b vi x lý và d ữệ li u từ Bus ấ y, sau đó chuy ể n c ả hai qua cáp băng t ớ i ổ đĩa. Nói cách khác, nó ch ỉ th ị ổ đĩa m ề m đểịịộốữệồ đ nh v m t kh i d li u r i sau đó truy c ậ p nó và chuy ể n qua Bus c ủ a PC Khi đư a đĩa vào ổ , thì tâm c ủềằ a đĩa m m n m lên trên tr ụủổ c c a đĩa và nó s ẽượ đ c quay(400rpm). Cùng lúc, hai đầừọế u t đ c/ vi t - m ộởặ t m t trên (side 0) và m ộởặướ t m t d i (side 1)- chuyể n vào v ị trí xác đ ị nh và ti ế p xúc r ấ t nh ẹ vào m ặ t đĩa. Ổ đĩa chuy ểị n d ch các đ ầừ u t đó tuỳ theo các l ệủẻạềểằộ nh c a th m ch đi u khi n (b ng m t motor nhỏ khác). B ộềể đi u khi n thì nh ậ n các ch ỉịọếủ th đ c/ vi t c a HĐH. B ộềể đi u khi n đĩa không lư u gi ữ track c ủ a n ộ i dung đĩa,các kho ả ng tr ố ng còn l ạ i trên đĩa cũng nh ư quy ế t đ ị nh đầ u t ừ đ ọ c/ ghi trên đĩa mà HĐH s ẽ làm các công vi ệ c đó.Nó ch ỉ đ ổ i các l ệ nh c ủ a HĐH thành các tín hiệởắề u m /t t đi u khi ểộ n đ ng c ơướể b c đ di chuy ểầừừ n đ u t t track này sang track khác. Bộề đi u khi ể n đĩa m ềịị m đnh v các sector v ớựợ i s tr giúp c ủộỗỉốởỏ a m t l ch s v đĩa mề m và đĩa m ề m. Khi đĩa m ề m quay, hai l ỗỉốếẳ ch s x p th ng hàng m ộầỗ t l n m i vòng và m ộ t mắệổ t đi n trong đĩa chuy ểộệộềểề n m t tín hi u vào b đi u khi n đĩa m m sau m ỗ i vòng đó. V ớ i sựậơấỉốộềểẽ nh n ra n i có d u ch s , b đi u khi n s tính toán các d ấủ u c a sector t ớ i sector c ầ n đượầừọếộềểọữệ c đ u t đ c/ vi t. B đi u khi n đ c d li u trên sector đó, tách các bit n ộị i d ch ra kh ỏ i dữệậ li u th t, chuy ểạộỗữệạ n l i m t chu i d li u s ch qua Bus vào b ộử vi x lý. Ổ 31/2 làm việươựạừầ c t ng t ngo i tr ph n có th ểếượơở bi t đ c n i nó trên track quay b ở i vì mộỗởụ t l tr c kim lo ạ i chính gi ữủ a c a đãi m ềằ m b ng Plastic mà roto c ủộơổ a đ ng c đĩa gài khớ p v ớ i l ỗ đó. Cáp dữệốừổềớộ li u n i t đĩa m m t i b đ/k là lo ạ i cáp băng có 34 đ ườ ng, trong đó m ộ t đườ ng có s ọỏ c đ (xanh) đ ượắ c c m vào chân s ốủộềể 1 c a b đi u khi n. Cáp đ ượ c chia làm hai mộầ t ph n du ỗẳ i th ng và m ộầượệạ t ph n đ c b n l i, ph ầượệạượắ n đ c b n l i đ c c m vào ổ A, phầ n th ẳ ng vào ổ B. 8- Ổ đĩa c ứ ng Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 4
6. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Ổ đĩa c ứ ng dung l ượ ng ngày càng l ớ n, kích th ướ c ngày càng nh ỏ và giá ngày càng th ấ p. Các ổ đĩa đi theo các h ệ máy cũ dung l ượ ng th ấ p (c ỡ vài ch ụ c MB), t ố c đ ộ truy c ậ p 80 ms. Nay lên tớ i hàng GB và t ố c đ ộ truy c ậ p ch ỉ còn có 8ms. Cấ u t ạ o Mặ c dù có nhi ềự u s thay đ ổưấảề i nh ng t t c đ u có c ấ u trúc c ơảố b n gi ng nhau. Các đĩa nhôm bóng (platters) quay ởốộẩ t c đ chu n xác b ằ ng m ộộơỏ t đ ng c nh . Đĩa đ ượ c tráng oxit magiê, crom, sắặữạ t ho c nh ng h t kim lo ạ i có kh ả năng gi ữừ t tính. Đ ầừởặ u t m t trên hoặướỗ c d i m i đĩa đ ọếướ c/ vi t l t trên m ộệ t đ m không khí r ấ t sát đĩa ấ y(5µm) như ng không tiếớ p xúc v i nó. Các đ ầọ u đ c/ ghi ghi d ữệ li u là các ph ầượừ n đ c t tính hoá trên các đĩa. M ộ t số đĩa có dung l ượ ng cao và tính kh ả thi cao có nhi ềầừộổ u đ u t trên m t đĩa và m ỗầừ i đ u t trên mộ t vùng nh ỏơủ h n c a đĩa, vì th ế chúng có th ể có 4 đĩa 8 m ặữệ t d li u và 16 đ ầừặ u t ho c nhiề u h ơ n. Tố c đ ộ mộ t trong các thành ph ầếịốộốộ n quy t đ nh t c đ là t c đ quay c ủổ a đĩa. M ộổ t đĩa cứ ng tiêu bi ể u quay nhanh h ơộổềả n m t đĩa m m kho ng 10 l ầớốộừ n, v i t c đ t 2400 t ớ i 3600 rpm. Tuy nhiên còn có nhữếố ng y u t khác nh ưốộ : t c đ tìm ki ếậề m v t lý, ti m năng, kích th ướ c bộ đ ệ m d ữ li ệ u và m ứ c truy ề n d ữ li ệ u. Yế u t ố đan xen c ủ a đĩa c ứ ng cũng có nhi ề u liên quan đ ế n t ố c đ ộ truy xu ấ t thông tin t ừ đĩa cứếố ng. Y u t đan xen cho bi ế t bao nhiêu sector v ậả t lý ph i đi qua d ướầừọế i đ u t đ c/ vi t trướ c khi m ộ t sector k ếếượ ti p đã đ c đánh s ố logic t ớếốằố i. Y u t đó b ng s các sector gi ữ a hai sector logic cộ ng v ớ i 1. Hoạ t đ ộ ng Trong đĩa cứ ng hi ệ n nay th ườ ng có nhi ề u đĩa trong h ệ th ố ng c ơ . ch ỉ có đ ủ chỗữ gi a các đĩa cho m ộầừọếở t đ u t đ c/ vi t trên (ho ặởướ c d i) các đĩa ấ y. Phầử n t chính c ủầọế a đ u đ c / vi t tiêu chu ẩộ n là m t nam châm r ấỏượế t nh . Nó đ c thi t kế b ở i m ộ t ho ặ c nhi ề u vòng dây đ ồ ng qu ấ n quanh m ộ t lõi s ắ t (NaFeO2) tròn, lõi sắ t ấ y đ ố i diệớ n v i đĩa. Khi dòng đi ệạ n ch y qua cu ộ n dây, b ềặởả m t đĩa kho ng cách đó đ ượừ c t tính hoá, và mộ t bit đ ượ c vi ế t vào. Hướủựừấừắ ng c a s t tính y t b c sang nam ho ặừ c t nam sang b ắ c, tuỳ theo chi ềựủ u c c c a dòng điệộềể n. B đi u khi n đĩa đi ềểựếổ u khi n s bi n đ i đó đ ểế vi t các s ố 0 và 1. Đểọ đ c thông tin t ừổ đĩa, h ệố th ng đi ệửủếịảứượ n t c a thi t b c m ng đ c dòng đi ệ n do việ c chuy ểộủ n đ ng c a các ph ầửượừ n t đã đ c t tính hoá c ủ a đĩa quay bên d ướả i kho ng cách đó. Hệố th ng đi ệửảứượự n t c m ng đ c s thay đ ổủ i c a chi ềựểả u c c đ gi i mã khác bi ệữố t gi a s 1 hoặ c 0. Các xung (tín hiệượ u) đ c khu ếạ ch đ i và chuy ể n hoá t ừ các sóng t ươựượầ ng t đ c đ u đọ c/ vi ế t tách sóng và sau đó đ ượ c chuy ể n hoá và phân tích t ỷ m ỉ các xung có s ố 0 ,1 ( đi ề u này là điể m chính c ủ a xung đ ộộổế t trên m t đĩa: n u đĩa không th ểậạ nh n d ng tích c ựặ c ho c nếầừọ u đ u t đ c không th ểặ đ t đúng vào v ị trí thì các m ạệượả ch đi n đ c gi i mã có th ểậ nh n dạ ng sai m ộ t s ố 0 nh ư là s ố 1.) Bướếế c k ti p là tách tín hi ệữệừ u d li u t xung đ ồồộ ng h . M t tín hi ệồồộ u đ ng h là m t chuỗ i các xung có kho ả ng cách chính xác cung c ấ p nh ư nh ữ ng tham chi ế u th ờ i gian cho các tín hiệ u khác đi ề u khi ể n và xác đ ị nh ổ đĩa. Địỉủ a ch c a sector đ ượộềểả c b đi u khi n kh o sát, và n ế u nó thích h ợớịỉ p v i đ a ch đó, thì máy sẽ tìm, vi ệửếụế c x lý ti p t c. N u không, d ữệẽượỏ li u s đ c b qua. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 5
7. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Nế u sector chính xác, sau đó h ầ u h ế t các giao di ệ n thi hành m ộ t s ố kh ả năng dò tìm l ỗ i. Hệố th ng đó tính toán m ộịểỗ t giá tr ki m tra l i là giá tr ịượ đó đ c đem so sánh v ớị i giá tr đã đượ c ghi theo v ớ i giá tr ị ban đ ầếộỗượ u; n u m t l i đ c phát hi ệộề n, b đi u khi ểẽửạ n s th l i. Nếữệượ u d li u đ c tìm th ấố y t t, chu ỗ i bit d ữệảượ li u ph i đ c chuy ể n hoá t ừạố d ng n i tiế p - bít này k ế ti ế p bit kia- vào d ạ ng song song mà trong đó nó s ẽ đ ượ c chuy ể n qua Bus củ a máy. Các ổ IDE và SCSI, s ựể chuy n hoá đ ượệố c h th ng vi m ạủổựệ ch c a đĩa th c hi n trong mộạệượọ t m ch đi n đ c g i là m ộạ t m ch tách d ữệ li u, trên h ầế u h t các thi ếế t k khác, d ữ liệượ u đ c chuy ểừổ n t đĩa t ớộề i b đi u khi ể n là nh ữ ng thông tin n ốế i ti p và đ ượộề c b đi u khiể n chuy ể n hoá. Phân loạ i ST506,ESDI,SCSI, IDE ST506 Hầ u h ế t các PC ban đ ầ u s ử d ụ ng giao di ệ n ST506/ ST412 c ủ a Seagate, ph ổ bi ế n nhấ t là AT506. Các ổ đĩa c ứ ng t ươ ng thích v ớ i ST506 cũng đ ượ c g ọ i là các ổ đĩa MFM (Modified Frequency Modulation- Điề u t ầ n c ả i ti ế n) và RLL( Run Length Limited- gi ớ i h ạ n độ dài ch ạ y), do ph ươ ng pháp mà d ữ li ệ u đ ượ c mã hoá trên đĩa. MFM đượ c s ử d ụ ng trên các ổ đĩa đ ầ u tiên c ủ a IBM XT và nhi ề u h ệ th ố ng cũng mô phỏ ng theo đ ể tăng t ốộ c đ và dung l ượưữ ng l u tr , các nhà s ảấắầửụ n xu t đã b t đ u s d ng RLL để mã hoá v ớ i giao di ệ n ST506. B ở i vì mã hoá RLL ch ứ a thông tin g ấ p kho ả ng1,5 l ầ n trong cùng mộảố t kho ng tr ng, nó c ầ n các đĩa c ứượị ng đ c xác đ nh RLL có ch ấượ t l ng cao và b ộ điề u khi ể n đĩa c ứ ng RLL đ ặ c bi ệ t. ESDI Khi các PC ban đầ u ngày càng nhanh h ơ n và có nhi ề u kh ả năng h ơ n, m ộ t nhóm các nhà sảấạộốợảế n xu t t o ra b ph i h p c i ti n theo thi ếế t k ST506. Giao di ệếị n thi t b tiêu chuẩảếềữệ n c i ti n truy n d li u nhanh g ấ p 2, 3 ho ặầổ c 4 l n các đĩa ST506 - t ươươ ng đ ng 20 triệ u bit/giây. ESDI sửụệốốươựưổ d ng h th ng n i t ng t nh các ST506, nh ư ng hai lo ạ i này không t ươ ng thích vớ i nhau trong cùng m ộộềểựổ t b đi u khi n, vì s thay đ i các tín hi ệềểổ u đi u khi n. Các đĩa ESDI rấ t nh ạ y c ả m v ớ i v ấ n đ ề t ươ ng thích. Ngoài ra, tố c đ ộ nâng cao đáng k ể , nh ữ ng c ả i ti ế n c ủ a ESDI còn có nh ữ ng vùng dành riêng cho chính đĩa củ a nó đ ể l ư u tr ữ các tham s ố cài đ ặ t và d ữ li ệ u track h ư . SCSI (Small Computer System Interface ) phát triể n song hành cùng ESDI và tiêu bi ể u cho mộếộớ t ti n b m i cho ki ểếếổ u thi t k các đĩa và các b ộềể đi u khi n. Quan ni ệể m đ " óc thông inh" củ a máy đ ượ c chuy ể n vào h ệố th ng đi ệửủổ n t c a đĩa, s ựảế c i ti n này làm tăng tốộủổ c đ c a đĩa và t ươ ngthích v ớ i các h ệốượ th ng đ c nâng c ấở p. B i vì nó là giao di ệ n cao hơộẻạơầ n m t th m ch đ n thu n trong Bus, SCSI còn có th ểượửụểốớề đ c s d ng đ n i v i nhi u thiế t b ị khác vào PC, k ể c ả Scanner và các ổ CD-ROM. IDE Hầế u h t các giao di ệếổ n bi n đ i và th ườượ ng đ c cài đ ặ t trong các máy th ếệớ h m i là IDE (Integrated device Electronics - Dụụệử ng c đi n t tích h ợ p) m ớơượổ i h n đ c b xung c ả i tiế n nhi ề u. IDE tăng c ườ ng cho mã ROM BIOS phá rào c ả n có th ể cho các ổ l ớ n. IDE đặầớộủ t ph n l n b óc c a nó trong chính đĩa c ứộốợ ng. B ph i h p này(th ẻạề m ch đi u chỉỉể nh) ch chuy n các tín hi ệừổ u t đĩa qua Bus. B ộốợ ph i h p này không gi ốưộ ng nh các b điề u khi ể n đĩa c ứ ng ST506, ESDI, không có mã hoá d ữ li ệ u và cũng không có gi ả i mã, đi ề u đó đượựệ c th c hi n trong board đi ệửổ n t trên đĩa, H ệốệửủổ th ng đi n t c a còn có trách nhi ệ m điề u khi ể n các tín hi ệ u cho các đ ầ u t ừ đ ọ c/ vi ế t trên đĩa ấ y. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 6
8. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng IDE sửụ d ng các thanh ghi đ ặệ c bi t cho các l ệừ nh t PC, chính các ổ đĩa có đ ịỉượ a ch đ c giả i mã Logic đ ượửụểớớ c s d ng đ so kh p v i các tín hi ệủ u c a Bus vào ổằ đĩa. B ng cách này có thểịịộệố đnh v m t h th ng ph ụủ c a IDE ởấứổ b t c c ng nào ho ặịỉộớ c đa ch b nh nào có liên quan dễ dàng. Vì t ố c đ ộ tăng nhanh trong m ộ t s ố lo ạ i ổ c ứ ng IDE và đ ể duy trì kh ả năng tươ ng thích v ớ i các ổ đĩa cũ và các chip ROM BIOS, nhi ề u máy h ệ m ớ i s ẽ không có lo ạ i ổ đĩa đượấ c c u hình tr ướ c trong BIOS so kh ớớổ p v i IDE. N ếốửụấả u mu n s d ng t t c không gian lư u tr ữ có s ẵ n trên ổ IDE thì ph ả i ch ạ y ch ươ ng trình SETUP c ủ a CMOS. Cáp ổ c ứ ng thông thườ ng là lo ạ i cáp băng 40 chân cho ổ IDE và 50 chân cho ổ SCSI. Các cáp đềộạượầỏ u có m t c nh đ c in m u đ / xanh, đó là đ ầắ u c m vào chân 1 c ủổ a đĩa và chân 1 củ a b ộ đi ề u khi ể n 9- Các ổ đĩa CD- ROM CD-ROM là bộ ph ố i h ợ p c ủ a máy tính và CD đượ c s ả n xu ấ t cho các h ệ th ố ng âm thanh. Ổ CD-ROM tiêu chu ẩ n có dung l ượ ng thông tin 660 MB trên đĩa. Đĩa CD đ ượ c tráng nhôm đểảạ ph n x ánh sáng và đ ượ c ghi v ớộẫ i m t m u các h ố c và các g ờố n i vi mô đ ượạ c t o thành trên bềặ m t đĩa. Đ ểọ đ c đĩa, CD-ROM s ửụộ d ng m t tia Laze h ộụấỏ i t r t nh trên m ộ t phầủ n c a đĩa đang quay. Ánh sáng ph ảạừặẳư n x t các m t ph ng nh ng không ph ảạừ n x t các hố c. Bên trong CD-ROM, m ộ t b ộ tách quang (Light-detecting Photodiode) chuy ể n các tia sáng tắ t / m ở này thành các tín hi ệ u đi ệ n t ử đ ượ c đ ư a vào b ộ vi x ử lý qua Bus. Hầư u nh các CD ch ỉọư đ c, nh ng cũng có lo ạớềếị i m i v thi t b ghi đĩa. Nh ữếị ng thi t b này có các chùm laze mậ t đ ộ cao đ ể đ ố t các h ố c trong các dãy CD làm cho CD có th ể đ ọ c cùng mộ t máy ho ặ c trên m ộ t ổ CD- ROM tiêu chu ẩ n. Tuy nhiên, khi các đĩa đã đ ượ c ghi không th ể sử a đ ổ i. Vì v ậ y, nh ữ ng máy này đ ượ c phân lo ạ i là thi ế t b ị WORM (Write-Once, Read-Many). Công nghệ m ớ i v ề CD có th ể ghi l ạ i đ ượ c Panasonic cho ra đ ờ i vào năm 1995 là PoweDrive, thiế t b ị này s ử d ụ ng công ngh ệ Phase- Change Dual- Techonology (công ngh ệ kép thay đ ổ i pha) sửụ d ng laze đ ể kích đ ộộươệ ng m t ph ng ti n ghi vào h ốế c k t tinh (ph ảạặ n x ) ho c không kế t tinh(ít ph ả n x ạ ), khi ch ạ y laze gi ả i mã thông tin r ấ t gi ố ng m ộ t ổ CD-ROM . PD có kích thướ c trong m ộ t v ỏ gi ố ng nh ư m ộ t ổ CD, có dung l ượ ng 650 MB. Hoạ t đ ộ ng Các ổ CD-ROM và các ổ WORM có chung m ộ t công ngh ệ đ ọ c đĩa thông thườ ng: chúng chi ế u m ộ t chùm laze vào b ề m ặ t đĩa và đo m ứ c ánh sáng ph ả n x ạ . Nh ữ ng vùng không phả i là h ố c ph ả n x ạ l ạ i ánh sáng vào b ộ tách quang c ủ a ổ đĩa. B ộ ph ậ n tách quang chuyể n hoá các m ứ c ánh sáng khác nhau thành các dòng đi ệ n khác nhau, r ồ i đ ượ c gi ả i mã thành dữ li ệ u có th ể s ử d ụ ng. Khi tia laze chiế u vào các land, tia sáng đ ượ c ph ả n chi ế u t ớ i m ạ ch tách quang (detector) tạộệấạ o nên m t tín hi u xu t m nh. Khi tia laze chi ế u vào các Pit, tia sáng đ ượảếớ c ph n chi u t i mạ ch tách quang (detector) t ạ o nên m ộ t tín hi ệ u xu ấ t y ế u h ơ n vì chúng b ị phân tán. Tín hi ệ u xuấ t đ ượ c m ạ ch tách quang kích ho ạ t thì nh ỏ h ơ n r ấ t nhi ề u. Sự khác bi ệữ t gi a hai tín hi ệ u này đ ượị c d ch ra các giá tr ịơốị theo c s nh phân. Các giá trị này dùng mã EFM đ ể mã hoá (Eight to Fourteen Modullation). C ơ s ố 1 đ ượ c đ ặ c tr ư ng b ở i sựềẫừ truy n d n t pit to land hay t ừ land to pit. Đ ộủ dài c a pit hay land đ ượểệằơ c th hi n b ng c số 0. CD- ROM và mộố t s đĩa WORM s ửụộệắ d ng m t v t xo n dài đ ểữệề ghi d li u. Đi u này đượ c g ọ i là ghi CLV (Constant Linear Velocity - V ậ n t ố c tuy ế n tính không đ ổ i). Đ ể ghi theo chếộ đ này, chúng đ ượửụệốơổếứ c s d ng h th ng c đĩa h t s c tinh vi làm cho ổ đĩa quay càng chậ m khi đ ầ u đ ọ c / ghi t ớ i sát c ạ nh ngoài c ủ a đĩa. Các ổ đĩa WORM và ph ầ n l ớ n các đĩa Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 7
9. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng quang từ ghi d ữ li ệ u trong nhi ề u vòng tròn đ ồ ng tâm (Track). H ầ u h ế t các thi ế t b ị đĩa khác cũng sửụệố d ng h th ng track này đ ểữệệố ghi d li u. H th ng track và sector đ ượọ c g i là ghi CAV (Constant Angular Velocity- Vậ n t ố c góc không đ ổ i). Vì CD-ROM có rãnh xoắ n liên t ụ c, các nhãn cung và rãnh không th ể dùng đ ượ c. Đĩa đượ c phân chia t ừế 0 đ n 59 phút và t ừế 0 đ n 59 giây đ ượừểầ c ghi t đi m đ u tiên c ủỗ a m i khốộố i. M t kh i có 2048 byte d ữệựửỗểố li u, s s a l i chuy n kh i lên 2352 byte. Đĩa có th ểữạ gi l i trên 79 phút dữ li ệ u. Nh ư ng h ầ u h ế t các đĩa CD-ROM đ ề u gi ớ i h ạ n đ ế n 60 phút vì 14 phút sau cùng chiế m ph ầ n ngoài đĩa m ấ t 5 milimeter. Khu v ự c này r ấ t khó đ ể s ả n xu ấ t và gi ữ cho sạ ch nên h ầ u h ế t các đĩa đ ề u gi ữ l ạ i giá tr ị 650Mb. 10 - Các cổ ng n ố i ti ế p và song song ( Serial và Parallel Ports) Hầế u h t các máy hi ệờổ n th i các c ng này là m ộộậủạủ t b ph n c a bo m ch ch . Trên các máy cũ các cổ ng này th ườằ ng n m trên m ộ t board m ởộ r ng I/O ho ặ c là thành ph ầủả n c a b n mạ ch chính. 11- Thẻ m ạ ch Video Cung cấ p các thông tin v ề các ch ế đ ộ hi ể n th ị và h ệ th ố ng ki ể m soát màn hình là m ộ t card màn hình đượ c cài vào bên trong máy. Các loạ i card màn hình sau đây đ ượ c dùng trong h ệ th ố ng c ủ a h ọ máy vi tính PC. ọ MDA (Monochrome Display Adaptor) : Các card màn hình chỉ th ể hi ệ n các n ộ i dung ký tự v ớ i m ộ t màu duy nh ấ t. ấ HGA (Hercules Graphics Adaptor): Card màn hình là mộ t m ạ ch thông d ụ ng không do hãng IBM sả n xu ấ t. Chúng t ươ ng t ự nh ư MDA nh ư ng cũng h ỗ tr ợ cho các hình ả nh có độ phân gi ả i cao. ả CGA ( Color Graphics Adaptor); Card màn hình có thể cho hi ể n th ị các văn b ả n và hình ả nh và hình ả nh v ớ i ch ế đ ộ 8 màu. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 8
10. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng ố EGA (Enhanced Graphics Adaptor): Card màn hình có thể cho hi ể n th ị các văn bả n và hình ảớếộ nh v i ch đ 16 màu t ừả b ng 64 màu. Chúng cũng h ỗợ tr các hình ảế nh có ch độ phân gi ả i cao h ơ n CGA. ơ MCGA (Multi-color Graphics Adaptor): Card mạ ch có th ể dùng chung gi ữ a các card CGA vvà VGA. chúng hỗ tr ợ ở m ọ i ch ế đ ộ CGA và có th ể hi ệ n ra các hình ả nh trê 256 màu. m VGA (Video Graphics Adaptor): Card màn hình có thể cho hi ể n th ị n ộ i dung và hình ả nh 256 màu t ừ b ả ng 262,144 màu. Chúng cũng h ỗ tr ợ các hình ả nh đ ộ phân gi ả i cao hơ n các m ạ ch màn hình CGA, EGA, MAGA. ạ SVGA ( Super VGA) Đây là mộ t card màn hình có đ ộ phân gi ả i cao và là m ộ t phiên bả n c ủ a VGA v ớ i đ ộ phân gi ả i 1024x768. Hầếầứ u h t ph n c ng VGA t ổợ h p dùng m ộổ t c ng 15 chân cho các màn hình t ầốố n s c địươự nh t ng t và chúng cũng t ươ ng thích v ớ i các màn hình t ầốốị n s c đ nh và đa t ầểử n. Đ s dụểịầ ng hi n th đa t n trong ch ếộ đ VGA tiêu chu ẩầảặếộểị n, c n ph i đ t ch đ hi n th màn hình theo kỹậươự thu t t ng t (Analog) và s ửụầốế d ng đ u n i 9 đ n 15 chân đ ểố n i màn hình v ớ i VGA hợ p nh ấ t. M ộ t s ố đ ượ c g ắ n ngay trên bo m ạ ch ch ủ (on board) 12. Thẻ Sound Card win 3.1 và win 95 cho phép ghi âm và phát lạ i. M ộ t s ố các board âm thanh d ẫ n âm thanh vào bộ âm thanh n ổ i. Các board khác cho phép ghi vào qua b ộ ph ậ n vi âm (Micro) ho ặ c t ừ m ộ t đầậựế u nh p tr c ti p có th ểấậ ch p nh n tín hi ệừộ u t m t máy ghi âm b ằ ng băng t ừặ ho c máy CD. Tiêu chuẩ n c ủ a card âm thanh là SoundBlaster c ủ a Creative. Tuy nhiên c ầ n đ ể ý đ ế n kh ả năng tươ ng thích! Hoạ t đ ộ ng Khi âm thanh đượ c ghi, thì card ti ế p nh ậ n âm thanh t ừ jack qua m ộ t b ộ ADC. Khi phát, card chuyể n đ ổ i âm thanh đ ượ c s ố hoá ho ặ c các mô t ả s ố c ủ a âm thanh thành mộ t tín hi ệ u t ươ ng t ự cho phép loa phát âm thanh. 13- Bộ đi ề u ch ế và gi ả i đi ề u ch ế (MOdulater and DEModulater) Các modem bên ngoài có LED hoặ c b ộ đèn ch ỉ báo đ ể d ễ dàng ki ể m tra và nh ữ ng đèn chỉ báo có th ểượắểặạ đ c t t đ d t l i mà không làm t ắ t máy tính. Chúng không h ấụồ p th ngu n củ a BusPC ho ặ c phát nhi ệ t trong h ệ th ố ng và không s ử d ụ ng m ộ t trong các khe Bus gi ớ i h ạ n. Các modem bên trong thườ ng r ẻ h ơ n vì chúng không đòi h ỏ i b ộ ngu ồ n và cáp, tuy nhiên, chúng sử d ụ ng m ộ t trong các Slot bên trong, và không s ử d ụ ng m ộ t trong hai c ổ ng COM tiêu chuẩ n. Chúng có th ểượặ đ c đ t vào các c ổ ng COM khác v ớữầề i nh ng ph n m m thích h ợ p. Các modem Fax Đa số các modem hi ệ n nay đ ề u có kh ả năng Fax, ta có th ể truy ề n d ữ liệ u qua đ ườ ng tho ạ i t ớ i m ộ t máy Fax ho ặ c m ộ t modem khác. Để nh ậ n Fax, nên đ ặ t modem ở ch ế đ ộ Auto answer đ ể không b ị gián đo ạ n công vi ệ c, khi sử d ụ ng đ ườ ng tho ạ i đ ể truy ề n thông. 14- Màn hình-Monitor Phầểịủ n hi n th c a máy PC thông th ườ ng là màn hình có kích th ướ c 14 inch. Đ ượố c n i bằ ng cáp vào c ổ ng trên bo m ạ ch chính Các s ự đi ề u ch ỉ nh ở phía sau hay bên c ạ nh th ậ m chí ngay phía dướ i m ặ t màn hình cho phép b ạ n ch ỉ nh l ạ i đ ộ sáng và nét nh ư là m ộ t máy thu hình. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 9
11. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Đa số màn hình đ ượảấự c s n xu t d a trên máy thu hình truỳen th ốộậơả ng. B ph n c b n là ống phóng tia Catot (CRT – Cathode Ray Tube) nh ậ n tín hi ệ u t ừ Video card ròi chuy ể n ra hi ệ n thị trên màn hình. Xuấ t hi ệ n đ ầ u tiên là màn hình đ ơ n s ắ c (Monochrome Monitor). Sau đó là màn hình màu ra đờ i v ớ i các chu ẩ n khác nhau: CGA (Color Graphic Adaptors), EGA (Enhanced Graphics Adaptors), VGA (Video Graphics Array) các màn hình liên quan mạ t thi ế t v ớ i các Video Card. Trong vài năm gầ n đay VGA tr ở thành m ộ t chu ẩ n ph ổ bi ế n v ớ i hai d ạ ng ph ổ bi ế n là analog và digital tuy nhiên analog hầ u nh ư đã bi ế n m ấ t trên th ị tr ườ ng hi ệ n nay Bướ c đ ộ t páh trong công ngh ệ s ự xu ấ t hi ệ n c ủ a màn hình ph ẳ ng có hai lo ạ i: màn hình phẳ ng trên c ơ s ở màn hình truy ề n th ố ng (FLATRON) và màn hình tinh th ể l ỏ ng (LCD – Liquid Crystal Display) màn hình PDP (Plasma Display Panel) sử d ụ ng công ngh ệ LED 15- Máy in (printer) Phân loạ i: Đố i v ớ i các máy h ệ m ớ i , máy in g ồ m 3 lo ạ i: in ma tr ậ n đi ể m ho ặ c in đ ậ p (in kim); in phun và in laze. Mặ c dù có phân lo ạ i nh ư v ậ y, nh ư ng c ả 3 lo ạ i đ ề u là máy in ma trậ n. Ngoài ra, cá máy in màu t ươ ng ứ ng v ớ i c ả 3 lo ạ i trên. Máy in ma trậ n đi ể m: điể m phân bi ệ t l ớ n nh ấ t trong các thi ế t b ị này là s ố l ươ ng kim đượửụểẽể c s d ng đ v các đi m chomôĩ ch ữốươ . S l ng kim có th ể là 7, 9, 18 hay 24 kim. S ự phân biệ t khác liên quan đ ếặả n đ c t máy in ph ầớ n l n liên quan đ ếặạ n m t c nh tranh th ịườ tr ng. Máy in phun Ink-Jet: các máy in phun tia ra các giọ t m ự c nh ỏ li ti vào m ẫ u dã d ượ c l ậ p trình. Chúng cũng tươ ng t ự nh ư máy in đ ậ p ma tr ậ n đi ể m. ch ỉ khác là thay th ế các búa và kim bằ ng các mũi m ự c, các kí t ự t ạ o nên các đi ể m. Máy in phun t ươ ng đ ươ ng v ớ i máy in laze có độ phân gi ảấ i th p (300 dpi). Ch ấượẽảầ t l ng in s gi m d n theo quá trình s ửụ d ng khi các mũi không còn sạậ ch h c trong đi ềệộẩ u ki n đ m cao. C ầểộự n ki m tra h p m c cho máy in và nh ữ ng đặ c t ả c ủ a nó tr ướ c khi ch ọ n. Máy in laze: đặ c t ả c ủ a máy in laze là đ ộ phân gi ả i (t ố i thi ể u là 300 dpi hi ệ n nay có th ể lên ớ i 1200 dpi); s ố trang in trong m ộ t phút (th ườ ng 4-6 trang, hi ệ n nay có th ể lên 10 ppm); và bộ nh ớ c ủ a máy in (1, 2 hay 4MB) b ộ nh ớ càng l ớ n thì đ ộ nét càng cao h ơ n cho đ ồ ho ạ và các dữệứạộố li u ph c t p. M t s máy in có nhi ềầửơủộự u ph nt c c a h p m c có th ể tháo r ờ i có nút chỉự nh m c. Sau m ộốươạ t s l ng tr ng in có th ểả ph i thay h ộự p m c. CA 2: LẮ P RÁP MÁY TÍNH Khi tựỏỏ r p m y vi t ớ nh PC, b ạẽượợềơ n s đ c l i nhi u h n là mua m ỏỏẵ y r p s n. Nh ư ng nú cũng đũi hỏạềứ i b n nhi u th trong đú quan tr ọấ ng nh t là lũng ham m ờỡểỡế t m hi u v n u thiếỏớ u c t nh này b ạẽ n s mau b ỏộ cu c khi g ặụ p tr c trăc (là chuy ệườẩ n th ng x y ra). Phầ n này cú m ụớ c đ ch khuy ếớỏạẻựỏỏ n kh ch c c b n tr t r p m y hay t ự nõng c ấỏ p m y bởỡỉ i v ch cú qua vi ệ c làm này c ỏạớọỏượềềấ c b n m i h c h i đ c nhi u v c u trỳc m ỏỏ y, c ch ho ạ t độ ng cũng nh ư c ỏ ch x ử lý khi cú h ư h ỏ ng. Tuy nhiờ n khuy ờạụ n b n kh ng ham th ớềỹậừờựỏỏỡ ch v k thu t là đ ng n n t r p m y v trong quỏỡỏỏ tr nh r p m y cú v ụốấềứạả s v n đ ph c t p x y ra ch ứụ kh ng đ ơảễắỏ n gi n h l p r p là chạ y. ƯỂU éI M: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 10
12. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Tiếệạấềề t ki m cho b n r t nhi u ti n, theo kinh nghi ệủ m c a chỳng t ụả i là kho ng 10% tr ị giỏ m ỏ y. Linh kiệ n do b ạựọựờợớỡỡ n t ch n l a n n h p v i t nh h nh kinh t ếủạ c a b n và ch ấượ t l ng mún hàng cũng do bạ n quy ếị t đ nh. Ngoài ra do mua l ẻờạẽầủỏỏướ n n b n s cú đ y đ c c s ch h ng dẫ n, đĩa driver và bao b ỡ cho t ừ ng linh ki ệ n. Cỏ c thao t ỏắỏẽượế c l p r p s đ c ti n hành k ỹưỡơ l ng h n ngoài ti ệ m và c ỏắế ch s p x p trong mỏ y cũng h ợ p ý h ơ n. Bạểừềỏủạơ n hi u r v m y c a b n h n và m ạạửữỏ nh d n s a ch a m y khi cú tr ụặỏ c tr c nh nhưỏ : l ng chõn Card, l ỏấắỏốốế ng ch u c m, c c m i n i ti p xỳc kh ụố ng t t KHUYẾỂ T éI M: Tốềụứự n nhi u c ng s c đi l ng mua linh ki ệ n cho v ừờ a ý, th i gian r ỏỏếư p m y n u ch a cú kinh nghiệ m cú th ểộ k o dài c ả ngày. éú là ch ưể a k linh ki ệụựượả n kh ng d ng đ c ph i đem đ ổ i. éũi hỏả i ph i cú ki ếứ n th c căn b ảềầứ n v ph n c ng, ph ả i cú t ớỹưỡ nh k l ng, ki ờẩ n nh n khi lắ p r ỏ p. Phảếỏửữ i bi t c ch x lý nh ng va ch ạữỏ m gi a c c linh ki ệớ n v i nhau. Th ớụắị d : Ng t, đa chỉ , DMA Các dụ ng c ụ c ầ n thi ế t đ ể l ắ p ráp máy tính Tô vít 4 cạ nh, 2 c ạ nh Kìm mỏ nh ọ n, kéo Banh kẹ p Băng dính để đánh d ấ u đ ầ u dây Vòng tĩnh điệ n BỘỒ NGU N: Kiể m tra b ộ ngu ồ n Bạ n n ố i dõy đi ệ n ngu ồ n (dõy c ỏ p b ự màu đen cú 4 dõy con) đ ế n c ụ ng t ắ c Power, chỳ ý là cú 2 loạụắ i c ng t c là nh ấ n và b ậờố t l n xu ng, b ạả n ph i xem s ơồướẫ đ h ng d n trờ n nhón b ộồểố ngu n đ n i cho đỳng v ỡỏếặ c ch x p đ t chõn 2 lo ạỏ i kh c nhau. N ốấ i dõy c p điệ n 5VDC cho m ặệố t hi n s (xem c ỏố ch n i trong t ờấướẫố gi y h ng d n k m theo th ựỏ ng m y). Sau đú đúng cụắồạủộồả ng t c ngu n, qu t c a b ngu n ph i quay và b ảệốảỏạ ng hi n s ph i s ng (b n khụềểượ ng đi u khi n đ c do ch ưố a n i dõy vào mainboard) n ếộồốộồụ u b ngu n t t. B ngu n kh ng đượ c ph ỏ t ti ế ng đ ộ ng l ạ nh ư : hỳ, r ớ t, l ạ ch x ạ ch Lắ p ráp: Case AT: - Dùng vít để m ở các ố c phía sau thùng máy đ ẻ tháo n ắ p ra Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 11
13. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng - Lắộồ p b ngu n vào thùng máy, đ ịịỗặủộồ nh v 4 l v n vít c a b ngu nđúng v ớỗ i 4 l trên thùng máy và bắ t ch ặ t ố c - Tháo ố c và l ấ y t ấ m gi ữ Mainboard ra kh ỏ i thùng máy - Ráp công tác nguồ n vào thùng máy Case ATX: - Tháo ố c phía sau thùng máy đ ể m ở l ắ p 2 bên b ằ ng cách kéo v ề phía sau - Đị nh v ị 4 l ỗ ố c đ ể ráp b ộ ngu ồ n vào thùng máy. Sau đó dùng vít si ế t ch ặ t Chú ý: - Mộốộồ t s b ngu n cũ đ ượếế c thi t k có m ộ t nút g ạệở t đi n áp phía sau đ ể chuy ểừ n t điệ n áp 110 sang 220 ho ặ c ng ượ c l ạ i - Sau khi lắ p b ộ ngu ồ n vào thùng máy nên c ắ m đi ệ n và b ậ t công t ắ c xem th ử b ộ nguồ n có ho ạ t đ ộ ng tôt không. BẢẠ NG M CH CHÍNH - MAINBOARD: Case ATX - Căn cứỏướẫạể vào s ch h ng d n, b n ki m tra và set l ạỏ i c c Jumper cho đỳng v ớạ i lo i CPU củ a b ạ n. B ạ n c ầ n quan tõm t ớ i Jumper Volt v ỡ n ế u set sai CPU s ẽ n ổ trong 1 thờ i gian ng ắ n (th ườ ng đi ệ n th ế c ủ a Pentium là 3V). - Đặ t th ử Mainboard vào Case đ ể căn ch ỉ nh các l ỗ ố c trên t ấ m kim lo ạ i đ ỡ Mainboard củ a Case sao cho phù h ợ p v ớ i các l ỗ ố c trên Mainboard. Chú ý t ấ t c ả các đầ u n ố i v ớ i các thi ế t b ị I/O ph ả i h ướ ng ra sau thùng máy - Lấ y Mainboard ra đ ể b ắ t các đ ệ m ch ố t đ ứ ng vào thùng máy - Đặ t Mainboard vào đ ứ ng trên các đ ệ m ch ố t đã b ắ t trên thùng máy, sau đó l ấ y ố c văn chặ t Case AT: Cũng lắốư p gi ng nh Case ATX nh ưộồượốằộ ng b ngu n đ c n i b ng m t dây kép có 2 đ ầ u mỗ i đ ầ u 6 s ợ i BỘỬ X LÍ TRNG TÂM CPU: Gắ n CPU vào qu ạ t tr ướ c khi g ắ n CPU vào mainboard, chỳ ý c ắ m c ạ nh khuy ế t c ủ a CPU vào đỳng cạ nh khuy ếủổắạ t c a c m (c nh khuy ếạế t là c nh thi u 1 chõn hay l ỗở gúc vuụ ng). Khi c ắạớ m, b n so kh p chõn v ớỗồảẹ i l r i th nh nhàng CPU xu ố ng. Khi CPU kh ụự ng t xuố ng cú th ểầạưạờếỡ do c n g t ch a g t l n h t c hay chõn CPU b ị cong c ầảắạếổ n ph i n n l i. N u cắ m cũn m ớạỉầốẹ i, b n ch c n đ nh tay là xu ố ng. Tuy ệốụượựứố t đ i kh ng đ c d ng s c đ CPU xuố ng khi nú kh ụựốượạểẫ ng t xu ng đ c, b n cú th làm g y chõn CPU (coi nh ưỏ b !). LẮ P RAM: Mainboard 486 cho phộ p b ạ n s ử d ụ ng t ừ 1 cõy SIMM đ ế n 4 cõy (cú 4 bank). Mainboard Pentium bắ t bu ộ c ph ả i g ắ n 1 c ặ p 2 cõy SIMM cho 1 Bank (cú 2 bank). B ạ n x ỏ c Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 12
14. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng địềắ nh chi u g n SIMM b ằỏặầ ng c ch đ t đ u chõn khuy ếạủ t c nh c a SIMM vào đ ầờặ u cú g ch n củ a bank. LẮẮỦ P CÁC DÂY C M C A THÙNG MÁY: Bạờỏỏ n n n r p c c dõy c ắủựỏờ m c a th ng m y l n mainboard tr ướ c khi r ỏ p Card đ ể trỏướ nh v ng và khi r ỏ p card b ạễọ n d ch n Slot h ơọỹỏướẫủ n. é c k s ch h ng d n c a mainboard đểắỏầ c m c c đ u đõy cho đỳng. é ốớốỏ i v i đ n b o khi kh ụờạỉầ ng l n b n ch c n xoay ng ượầ c đ u cắạụợưỏốớ m l i, kh ng s h h ng. é i v i nỳt Turbo khi nỳt cú t ỏựượạ c d ng ng c, b n cũng làm nh ư trờ n. Dõy Reset và dõy Loa kh ụ ng phõn bi ệ t đ ầ u, c ắ m sao cũng đ ượ c. Chỳ ý là cú mainboard khụ ng cú đ ầ u n ố i cho nỳt Turbo (Turbo vĩnh vi ễ n), cú khi bạảỏ n ph i t ch dõy đ ố n Turbo t ừảốắựế b ng đ n c m tr c ti p vào đ ầấ u c m Turbo Led tr ờ n mainboard. LẮ P CARD: Bỡ nh th ườ ng m ỏ y c ấ u h ỡ nh chu ẩ n ch ỉ cú card màn h ỡ nh PCI. Bạ n c ắ m card vào slot nào trong 4 slot PCI cũng đượ c. C ỏ c card b ổ sung nh ư : Sound, Modem, Netware, MPEG, thườ ng là c ắ m vào 4 Slot ISA. Tr ướ c khi c ắ m b ạ n chỳ ý đ ặ t card vào Slot đ ể xem th ử cú khớụếụảờị p kh ng, n u kh ng ph i x d ch mainboard hay mi ếắỡ ng s t đ cho kh ớồớố p r i m i đ cho phầ n chõn ăn sõu vào Slot. N ờ n đ ố luõn phi ờ n t ừ đ ầ u m ộ t cho d ễ xu ố ng. Chỳng tụờạờỏỉộỡ i khuy n b n n n r p ch m t m nh card màn h ỡ nh cho d ựạ b n cú nhi ề u card . Sau khi mỏ y đó kh ởộốạớỏỏ i đ ng t t b n m i r p c c card kh ỏếụ c ti p t c. LẮỆỦỔ P CÁP TÍN HI U C A éĨA: Bạỉầốỏ n ch c n n i c p cho ổ đĩa m ề m kh ởộướể i đ ng tr c đ test m ỏạắỏ y. B n c m c p tớ n hi ệ u vào đ ầ u n ố i FDD tr ờ n mainboard hay tr ờ n Card I/O r ờ i. Ph ả i chỳ ý đ ấ u cho đỳng đầ u dõy s ố 1 c ủ a c ỏ p vào đỳng chõn s ố 1 c ủ a đ ầ u n ố i. LẮẤỆỔ P DÂY CÁP C P éI N CHO éĨA: éầờỉờỏ u ti n ch n n r p dõy c ỏấệ p c p đi n cho ổ đĩa m ềởộể m kh i đ ng đ Test m ỏ y. Sau khi mỏ y ch ạ y t ố t m ớ i n ố i cho c ỏ c ổ đĩa cũn l ạ i. RÁP CÁP ĐIỆ N CHO CHO MAINBOARD: Khi nố i c ỏ p c ấ p đi ệ n cho mainboard, b ạ n chỳ ý là 4 dõy đen ph ả i n ằ m s ỏ t nhau và nằ m gi ữ a. R ỏ p ng ượ c c ỏ p cú th ể làm h ư mainboard hay ch ế t c ỏ c con chip. LINH TINH: Túm gọỏ n c c dõy nh ợạ l i thành t ừ ng bú, c ộốị t và c đ nh vào ch ỗọỏể nào g n. Tr nh đ dõy chạ m vào qu ạảệủ t gi i nhi t c a CPU, t ạảốố o kho ng tr ng t i đa cho kh ụớưụễ ng kh l u th ng d dàng trong thự ng m ỏ y. KHỞ I é Ộ NG L Ầ N é Ầ U TI ấ N TEST MÁY: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 13
15. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng éõy là thờể i đi m quan tr ọấ ng nh t trong qu ỏỡỏỏạể tr nh r p m y. B n ki m tra l ầố n cu i cựồậỏếọệềổ ng r i b t m y. N u m i vi c đ u n, trong vũng 10 giõy, màn h ỡảờ nh ph i l n và Bios ti ế n hành kiể m tra m ỏ y. N ế u trong 10 giõy , màn h ỡ nh kh ụ ng l ờ n là cú chuy ệ n gay go, b ạ n ph ả i lậ p t ứ c t ắ t m ỏ y và ki ể m tra l ạ i c ỏ c thành ph ầ n sau: Jumper: Kiể m tra l ạ i c ỏ c jumper t ố c đ ộ mainboard, t ố c đ ộ CPU, đi ệ n th ế CPU cú đỳng chư a? DRAM: Coi chừ ng Ram ch ư a c ắ m kh ớ p vào đ ế , c ắ m l ạ i Ram th ậ t c ẩ n th ậ n. éõy là lỗ i th ườ ng x ẩ y ra nh ấ t. CPU: Kiể m tra l ạ i chi ề u c ắ m c ủ a CPU, ki ể m tra xem cú chõn nào cong do c ố nh ấ n xuốếụỗầếưẫẩ ng đ kh ng? L i n y hi m nh ng v n x y ra cho nh ữườớ ng ng i t kinh nghi ệ m. Khi n ắ n lạ i chõn ph ảẹ i nh nhàng và d ứỏỏẻẻạềầẽ t kho t, tr nh b đi b l i nhi u l n s làm g ẩ y chõn. Card màn hỡ nh: Ki ể m tra xem chõn card màn h ỡ nh xu ố ng cú h ế t kh ụ ng?, hay th ử đổ i qua Slot kh ỏ c xem sau. Tr ườợ ng h p card màn h ỡịưụ nh b h hay đ ng mainboard r ấế t hi m. Nếấảề u t t c đ u đỳng nh ư ng m ỏẫụ y v n kh ng kh ởộượạầờệớ i đ ng đ c, b n c n li n h v i nơ i b ỏ n mainboard v ỡ x ỏ c xu ấ t l ỗ i do mainboard là cao nh ấ t trong c ỏ c thành ph ầ n cũn l ạ i. Cú trườợ ng h p mainboard b ịạ ch m do 2 con ốếụượ c đ kh ng đ c lút c ỏệ ch đi n. Cú tr ườợầ ng h p c n phả i set c ỏ c jumper kh ỏớỏướẫỉ c v i s ch h ng d n (ch cú ng ườỏớế i b n m i bi t). Cú khi b ạả n ph i ụm c ả th ự ng m ỏ y ra ch ỗ b ỏ n mainboard nh ờ ki ể m tra d ự m. Nếỏởộốạỡệế u m y kh i đ ng t t là b n đ m t và ti n hành r ỏ p hoàn chnh ỉỏ m y. Chỳ ý trong giai đoạầạờửụỏậặờ n n y b n n n s d ng x c l p m c nhi n (default) trong Bios, khi nào m ỏ y hoàn chỉ nh và ch ạ y ổ n đ ị nh m ớ i set Bios l ạ i sau. LẮỔỂỈ P B SUNG é HOÀN CH NH MÁY: Nố i c ỏ p t ớ n hi ệ u và c ỏ p đi ệ n cho c ỏ c ổ đĩa cũn l ạ i. Nốỏổ i c c c ng COM và LPT. Chỳ ý là ph ảửụộượ i s d ng b dõy đ c cung c ấố p k m theo Mainboard, dựộ ng b dõy kh ỏ c cú th ểụượ kh ng đ c do thi ếếỏ t k kh c nhau. N ố i Mouse và mỏ y in. Rỏỏ p c c Card cũn l ạ i: Nguy ờắ n t c chung khi r ỏỏ p c c Card b ổ sung là ch ỉượỏ đ c r p từ ng Card m ộởộỏ t, kh i đ ng m y, cài đ ặỏ t c c driver đi ềểế u khi n. N u Card ho ạộốớ t đ ng t t m i rỏế p ti p Card kh ỏỏ c. C ch làm n ầạỏịớỏ y giỳp b n x c đ nh ch nh x c Card nào tr ụ c trăc trong qu ỏ trỡ nh r ỏ p, kh ụ ng ph ả i đo ỏ n mũ. Trướ c khi r ỏ p Card b ổ sung c ầẩậể n c n th n ki m tra c ỏ c jumper so v ớướẫ i h ng d n để tr ỏ nh b ị đ ụ ng ng ắ t, đi ạ ch ỉ , DMA KHỞ I é Ộ NG L Ạ I VÀ KI Ể M TRA K Ỹ L ƯỠ NG: Sau khi rỏ p hoàn ch ỉỏạ nh, c c b n cho kh ởộỏế i đ ng m y. Ti n hành ki ểỏế m tra c c thi t bị ngo ạ i vi nh ư sau: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 14
16. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng LẮỬỤỔỨ P RÁP VÀ S D NG C NG Máy tính cá nhân (PC) hiệ n nay cho phép b ạ n s ử d ụ ng b ố n ổ đĩa c ứ ng có giao ti ế p IDE/ EIDE cùng lúc. Để phân bi ệ t các ổ đĩa trên cùng m ộ t cáp tín hi ệ u, chúng ta ph ả i xác l ậ p bằ ng cách n ốắ i t t các chân c ắượịụểừổ m đ c quy đ nh c th trên t ng đĩa (set jumper). Nhà s ả n xuấ t luôn cung c ấơồ p s đ set jumper kèm theo ổủỡỡếếỉỏ đĩa c a m nh v n u thi u, ch cú c ch là set “mũ” hay dự a tr ờ n ổ đĩa khác. (Chú ý: ổ đĩa CD-ROM theo chu ẩ n giao ti ế p IDE cũng đ ượ c tính vào tổ ng s ố này.) Nế u mu ố n s ử d ụ ng trên b ố n ổ đĩa trong m ộ t máy, b ạ n có th ể mua card Ultra ATA g ắ n vào Slot PCI cũn trố ng tr ờ n mainboard. M ỗ i card Ultra ATA cho ph ộ p g ắ n th ờ m b ố n ổ đĩa cứ ng và mainboard s ẽ qu ả n lý các ổ đĩa này t ươ ng t ự các ổ đĩa SCSI. Chú ý: B ạ n ph ả i cài driver dành cho từ ng phi ờ n b ả n Windows c ủ a nhà s ả n xu ấ t cung c ấ p k ố m theo card. Các quy ướ c khi l ắ p ráp, k ế t h ợ p ổ đĩa: - Dây cáp: Cáp tín hiệ u c ủ a ổ đĩa c ứ ng IDE/EIDE (40 dây) có ba đ ầ u n ố i gi ố ng y nhau. Mộầểắầố t đ u đ g n vào đ u n i EIDE trên mainboard, hai đ ầạểắầố u cũn l i đ g n vào đ u n i trên hai ổứ đĩa c ng. Khi c ắ m dây, chú ý c ắ m sao cho v ạ ch màu ởạỏốớốủ c nh c p n i v i chõn s 1 c a đầốườ u n i. Th ng chân s ốượướ 1 đ c quy c trên mainboard là c ạ nh có ghi s ố 1 hay có d ấ u chấ m trũn, ho ặấỏờổạ c d u tam gi c. Tr n đĩa là c nh có ghi s ố 1, hay c ạằ nh n m sát dây c ắ m nguồ n. Có hóng s ảấ n xu t đó ng ừườợắượ a tr ng h p c m ng c cáp b ằ ng cách b ỏớộ b t m t chân ở đầố u n i trên mainboard, và bít m ộỗươứởầố t l t ng ng đ u n i trên cáp. Khi n ố i cáp, c ốắ g ng xoay trở đ ầ u cáp sao cho đo ạ n dây đi t ừ mainboard đ ế n ổ đĩa c ứ ng là ng ắ n nh ấ t. Th ậ m chí, bạểốầữ n có th n i đ u gi a lên Mainboard, hai đ ầỡờổứ u b a l n đĩa c ng. Chú ý: Đ ốớ i v i cáp Ultra ATA (80 dây) ta phảắ i c m đúng quy đ ịủ nh c a nhà s ảấườ n xu t (th ng các đ ầắ u c m phân bi ệ t bằ ng màu s ắ c). Giữ a hai nhóm ổ đĩa 1, 2 và 3, 4 phân bi ệ t b ở i hai dây cáp g ắ n vào hai đ ầ u n ố i Pri (th ứ nh ấ t 1, 2) hay Sec (thứ nh ỡ 3, 4). Gi ữ a ổ đĩa 1, 2 hay 3, 4 phân bi ệ t b ằ ng cách set Jumper trên m ỗ i ổ đĩa là Master (1, 3) hay Slave (2, 4). - Trên ổ đĩa có các set sau: Master (single): Ổ đĩa chính duy nh ấ t. Master (dual): Ổ đĩa chính như ng có k ế t h ợ p v ớ i ổ khác. Slave: Ổ đĩa ph ụ . Cable Select: Xác lậ p master hay slave b ằ ng v ị trí đ ầ u cáp. Có mộố t s mainboard b ắộổ t bu c đĩa kh ởộảượ i đ ng ph i đ c set là Master và đ ượắ c g n vào cáp Pri (1). Có mộ t s ố mainboard đ ờ i m ớ i cho phép b ạ n vào BIOS xác l ậ p kh ở i đ ộ ng b ằ ng ổ đĩa nào cũng đượ c hay t ựộ đ ng dũ t ỡổ m đĩa kh ởộ i đ ng theo th ứựạ t do b n quy đ ị nh trong BIOS (ổ m ề m, CD ROM, SCSI, ổ c ứ ng C hay D, E, F ). Có tr ườ ng h ợ p hai ổ đĩa không ch ị u ch ạ y chung vớ i nhau khi g ắ n cùng m ộ t cáp. B ạ n ph ả i s ử d ụ ng hai cáp cho hai ổ đĩa này. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 15
17. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng CA 3: CHƯƠ NG TRÌNH BIOS SETUP Tấả t c các lo ạ i máy tính th ếệớề h m i đ u dùng ch ươ ng trình cài đ ặệố t h th ng lắ p s ẵ n đ ể ghi c ấ u hình. Ta c ầ n ph ả i dùng ch ươ ng trình BIOS SETUP khi thay đổ i hoặ c thêm vào ph ầứạườửụ n c ng. T i đây ng i s d ng khai báo và t ựỉ ch nh các tham s ố củấ a c u hình máy và thi ếịạủ t b ngo i vi c a máy tính, và các thay đ ổượấữ i đó đ c c t gi vào bộ nh ớ đ ặ c bi ệ t RAM CMOS, từ l ầ n kh ở i đ ộ ng đ ầ u tiên sau khi các thông s ố đượ c l ư u l ạ i trong RAM CMOS. Để ch ạ y ch ươ ng trình này ngay t ừ khi b ậ t máy nh ấ n phím DEL (mộ t vài h ệ thố ng dùng t ổ h ợ p phím Ctrl + Alt + ESC hoặ c F10) sẽ xu ấ t hi ệ n Menu củ a chươ ng trình SETUPS UTILITES chính trên màn hình, cho phép bạ n l ự a ch ọ n các thông số cài đ ặ t và các cách thoát kh ỏ i ch ươ ng trình. S ử d ụ ng các phím mũi tên đ ể lự a các tuỳ ch ọ n trên Menu chính. Bên cạ nh đó còn có m ộ t s ố ph ầ n m ề m chuyên d ụ ng nh ư QPLUS, còn cho phép sau khi khở i đ ộ ng xong, máy làm vi ệ c v ớ i các ứ ng d ụ ng, mà v ẫ n quay tr ở l ạ i thay đ ổ i các tham số trong c ấ u hình máy. Đi ề u này r ấ t ti ệ n cho ng ườ i s ử d ụ ng và làm công tác sử a ch ữ a. STANDARD CMOS SETUP INTEGRATED PERIPHERALS BIOS FEATURES SETUP SUPERVISOR PASSWORD CHIPSET FEATURES SETUP USER PASSWORD POWER MANAGEMENT SETUP IDE HDD AUTO DETECTION PCI CONFIGURATION SAVE & EXIT SETUP LOAD SETUP DEFAULS EXIT WITHOUT SAVING LOAD BIOS DEFAULTS Esc: Quit ↓↑→ ←: Select Item F10 : Save & Exit Setup (Shift) F2 : Change Color Time,date, Hard Disk Type HÌNH 9: Chươ ng trình CMOS SETUP UTILITY 1- STANDARD CMOS SETUP Tuỳ chọ n Standard Cmos Setup đượ c s ử d ụ ng đ ể đ ặ t l ạ i ngày tháng, th ờ i gian, kiểủ u c a đĩa m ềểủ m, ki u c a đĩa c ứ ng có trong h ệố th ng và thi ếịểị t b hi n th , dung lượ ng c ủộớượựộ a b nh đ c t đ ng nh ậ n bi ế t và hi ể n th ịở b i BIOS. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 16
18. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng - Nế u Primary Master /Slave và Secondary Master/ Slave để ở ch ế đ ộ t ự độ ng (Auto) thì dung lượ ng và lo ạổứ i c ng s ẽượựộ đ c t đ ng nh ậ n bi ế t trong quá trình tự ki ể m tra khi kh ở i đ ộ ng (POST). 2-BIOS FEATURES SETUP Tuỳ chọ n này cho phép thay đ ổ i các tham s ố h ệ th ố ng đang đ ượ c hi ể n th ị trên màn hình. Tuỳ chọ n cho hi ểịọ n th m i giá tr ịặịủ m c đ nh c a bo m ạ ch ch ủượấị đ c n đ nh bởảấươ i nhà s n xu t. Ch ng trình cũng cung c ấ p 2 cách n ạạ p l i các tham s ốặị m c đ nh từ BIOS hoặ c CMOS khi dữ li ệ u đ ư a vào b ị l ỗ i. 3- CHIPSET FEATURES SETUP Tuỳ chọ n này hi ể n th ị và cho phép thay đ ố i các đ ặ c tính h ệ th ố ng: b ộ nh ớ , phầ n đ ệ m b ộ nh ớ ph ụ tr ợ cho CPU v.v 4- POWER MANAGEMENT Phầ n này đ ư a ra các tuỳ ch ọ n quy ế t đ ị nh tiêu hao bao nhiêu đi ệ n năng cho h ệ thố ng. Giá tr ị m ặ c đ ị nh là Disable. 5- PCI CONFIGURATION Nhữ ng BIOS hỗợủ tr c a bàn phím, màn hình, ổứổềẽạộể c ng, m m s ho t đ ng đ hệ th ố ng làm vi ệ c. 6- LOAD SETUP DEFAULTS Trả l ạ i các giá tr ị m ặ c đ ị nh ban đ ầ u c ủ a nhà s ả n xu ấ t. 7. LOAD BIOS SETUP Trả l ạ i các giá tr ị n m ặ c đ ị nh do nhà s ả n xu ấ t đã thi ế t l ậ p cho Bios. 8. INTEGRATED PARIPHERALS: Đặ t ch ế đ ộ cho các đi ề u khi ể n ngo ạ i vi. 9. SUPERVISOR PASSWORD: Đặ t m ậ t kh ẩ u c ủ a ng ườ i qu ả n tr ị m ạ ng. 10. USER PASSWORD: - Đặ t m ậ t kh ẩ u c ủ a ng ườ i s ử d ụ ng. 11. IDE HDD AUTO DETECTION Là công cụ đ ặ c bi ệ t ti ệ n l ợ i khi không rõ ổ c ứ ng là lo ạ i nào, dung l ượ ng bao nhiêu, các tham số th ế nào. C ầ n s ử d ụ ng trình này đ ể BIOS tự đ ộ ng xác đ ị nh các tham số cũng nh ư lo ạ i ổ c ứ ng trong quá trình t ự đ ộ ng ki ể m tra khi kh ở i đ ộ ng. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 17
19. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Mộ t vài lo ạ i bo m ạ ch ch ủ còn có thêm trình ti ệ n ích đ ể đ ị nh đ ạ ng c ấ p th ấ p (HDD LOW LEVEL FORMAT) cho ổ c ứ ng s ử a l ạ i các l ỗ i Logic và m ộ t ph ầ n l ỗ i v ậ t lý, nh ư ng thậ t c ẩ n th ậ n khi dùng trình này vì có th ể m ấ t h ế t d ữ li ệ u có trên ổ đĩa. 12. SAVE & EXIT SETUP: Lư u tr ữ thông s ố khi ta thay đ ổ i và ra kh ỏ i SETUP. 13. EXIT WITHOUT SAVING: Ra khỏ i SETUP mà không lư u tr ữ thông s ố khi ta thay đ ổ i. CÁC CHỨỦ C NĂNG C A BIOS SETUP 1. STANDARD CMOS SETUP (Thiế t l ậ p các giá tr ị chu ẩ n trong máy vào CMOS). ROM PCI/ ISA BIOS (2A5LDS2F) Standard CMOS SETUP AWARD SOFTWARE, INC Date (mm:dd:yy) : Sat, Mov, 3 2001 Time (hh:mm:ss) : 13 : 19 : 32 HARD DISKS TYPE SIZE CYLE HEAD PRECOMP LANDZ SECTOR MODE Primary Master : User 2008 973 64 0 3892 63 LBA Primary Slave : None 0 0 0 0 0 0 Secondary Master : None 0 0 0 0 0 0 Secondary Slave : None 0 0 0 0 0 0 Driver A : 1.44M, 3.5 in. Base Memory: 640 K Driver B : None Extended Memory: 31744 K Floppy 3 Mode Support: Disabled Other Memory: 384 K Video : EGA/VGA Total Memory: 32768 K Halt On : All Errors ESC : Quit    : Select Item PU/PD/+/- : Modify F1 : Help (Shift)F2 : Change Color HÌNH 10: Chươ ng trình STANDARD CMOS SETUP - Dùng để xem thay đ ổ i các thông s ố c ủ a m ộ t s ố thi ế t b ị chu ẩ n c ủ a máy tính như khai báo ngày, tháng, năm, th ờ i gian c ủ a h ệ th ố ng. Khai báo thông s ố c ủ a các ổ đĩa cứ ng hay thi ế t b ị IDE, và các thông số các ổ đĩa m ề m. . . - Để thi ế t l ậ p các tham s ố cho đĩa c ứ ng: V ớ i m ộ t máy tính th ườ ng cho phép có th ể gắ n t ừ 2 đ ế n 4 ổ c ứ ng. + Primary Master: Là ổ đĩa ch ủ th ứ nh ấ t (n ế u máy ch ỉ có m ộ t ổ , thì ch ỉ c ầ n khai báo trong mụ c này. Còn các ổ đĩa c ứ ng còn l ạ i đ ặ t v ề None). Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 18
20. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng + Primary Slaver: Là ổ đĩa t ớ đ ầ u tiên (khách). N ế u máy có hai ổ thì ổ dùng đểởộ kh i đ ng là ổứấ th nh t, còn ổứ th hai là ổớứấ t th nh t. + Ngoài ra còn có thêm hai ổ n ữ a tuỳ theo lo ạ i máy nh ư ng ít s ử d ụ ng. - Muố n thi ế t l ậ p thông s ố cho các ổ này ta di chuy ể n v ệ t sáng đ ế n t ừ ng tên ổ . + Tạ i m ụ c Type: Chọ n ki ể u c ủ a ổ đĩa, có th ể t ừ 1 đ ế n 46 v ớ i các máy cũ, còn chủ y ế u ch ọ n ki ể u USER. + Di chuyể n con ch ỏ đ ế n các tham s ố đ ể thay đ ổ i ho ặ c đi ề n m ớ i, các tham s ố đó là: + CYLS: Số cylinder. + HEAD: Số đ ầ u t ừ . + PRECOMP: Rãnh bắ t đ ầ u bù tr ướ c dòng ghi (th ườ ng b ằ ng 0 ho ặ c 65535). + LANDZ: Vùng ổủầừươ c a đ u t (th ng b ằ ng ho ặ c kém m ộơịố t đ n v s Cylinder). + SECTOR: Số Sector trên mộ t rãnh. - Đểậượ nh p đ c các tham s ốởụ này, m c MODE ph ả i chuy ểềếộ n v ch đ Norman thì máy mớ i cho phép ch ỉ nh s ử a, sau đó ph ả i di chuy ể n Mode t ừ Norman v ề NBA (B ằ ng cách di chuyể n v ệ t sáng đ ế n và nh ấ n Page Up, Page Down). Và các tham s ố này đ ượ c ghi trên mặ t v ỏ đĩa. * Đấ u nói gi ữổứ a hai c ng (ch ủớ /t ). Do đó ta ph ả i xác đ ịổẽổủể nh nào s làm ch đ khở i đ ộ ng, và ổ nào làm ổ t ớ (T ứ c là ổ không kh ở i đ ộ ng). + Cắ m Jump (cầ u n ố i): M ỗ i ổ c ứ ng đ ề u có hàng chân đinh, và có t ừ 1 đ ế n 2 Jump. Và trên vỏ đĩa ho ặ c t ạ i chân c ắ m đ ề u có ký hi ệ u phân bi ệ t ch ế đ ộ (ch ủ Master), (tớ Master) và phả i c ắ m đúng ch ứ c danh c ủ a m ỗ i ổ . + Dùng cáp đôi: Mộ t đ ầ u c ắ m vào Mainboard, hai đầ u còn l ạ i đ ấ u vào hai ổ , và có cáp cắ m ngu ồ n cho hai ổ . + Bậ t máy, vào SETUP UTILITY xác lậ p tham s ố cho hai ổ đĩa. Sau đó thoát ra khỏ i SETUP UITILITY và ghi lai thông số . + Lắặ p đ t hai ổ cùng t ồạởếộủ n t i ch đ ch : (Ch ỉựệượế th c hi n đ c n u trên Main có hai khe IDE1 và IDE2). + Hai ổ đ ề u c ắ m Jump ở ch ế đ ộ ch ủ . ổ th ứ nh ấ t có cáp tín hi ệ u đ ấ u vào IDE1, ổ th ứ hai có cáp tín hi ệ u c ắ m vào IDE2. Nế u có th ể hai ổ không l ắ p đ ượ c v ớ i Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 19
21. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng nhau là do chúng khác biệ t quá l ớ n v ề chu ẩ n giao ti ế p cũng nh ư t ố c đ ộ , và c ầ n ki ể m tra lạ i các b ướ c làm trên. 2. BIOS FEATURES SETUP: (Thiế t l ậ p các tính năng c ủ a BIOS). + Virus warning: Khả năng c ả nh báo BIOS khi phát hiệ n th ấ y Boot Sector đọừứ c t đĩa c ng vào b ị thay đ ổớầướ i so v i l n tr c đó. Khi đó máy s ẽỏ h i có ch ấậ p nh n việ c thay đ ổ i không. N ừệ u vi c thay đ ổủ i c a ta có ch ủ ý thì ch ấậ p nh n, còn ng ượạ c l i thoát ra và diệ t Virus ngay. + CPU Internal Cache: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) sử d ụ ng b ộ nh ớ tăng tố c cài trên Mainboard (Cache Level I). + External Cache: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) sử d ụ ng b ộ nh ớ tăng t ố c cài trên Mainboard (Cache level II). + Quick power on setf test: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) thự c hi ệ n nhanh chươ ng trình kh ở i đ ộ ng Post. + Boot Sequence: Thiế t l ậ p quá trình n ạ p h ệ đi ề u hành t ừ ổ đĩa nào tr ướ c. Nế u ta đ ặ t giá tr ị A,C thì chươ ng trình kh ở i đ ộ ng đ ầ u tiên s ẽ ki ể m tra có đĩa h ệ thố ng trong ổ đĩa A: hay không. Nế u không có ổ đĩa A: thì máy sẽ kh ở i đ ộ ng t ừ ổ đĩa C:. Nế u ổ A: có đĩa xong không phả i là đĩa h ệ th ố ng thì máy s ẽ báo l ỗ i. + Nế u ta đ ặ t giá tr ị C,A thì chươ ng trình kh ở i đ ộ ng luôn kh ở i đ ộ ng t ừ ổ đĩa C: bấ t ch ấ p ổ A: ra sao, trừ tr ườ ng h ợ p ổ C: không phả i là đĩa h ệ th ố ng thì nó m ớ i tìm xem ổ A: có tồ n t ạ i và là đĩa h ệ th ố ng hay không. + Swap Floppy Drive: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) trao đổ i Logic c ủ a hai ổ m ề m. + Boot Up Floppy Seek: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) kiể m tra s ự d ị ch chuyểủ n c a các đ ầừủ u t c a các ổ đĩa m ề m khi kh ởộệố i đ ng h th ng. + Boot Up Numlock Status: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) vào chế đ ộ Numlock (vào số ở bên ph ả i bàn phím). + Boot Up System Speed: Đặ t đ ồ ng h ồ nh ị p c ủ a CPU ở ch ế đ ộ bình th ườ ng. + Typematic Rate (Chars/See): Đặ t giá tr ị gõ t ố c đ ộ bàn phím. + Typematic Delay (Msec): thờ i gian tr ễ phân bi ệ t hai l ầ n ấ n phím. + Security Option: Chế đ ộ b ả o m ậ t ki ể m tra m ậ t kh ẩ u b ấ t c ứ lúc nào khi b ậ t máy (Nế u đ ặ t giá tr ị System hay Always) hay chỉ ki ể m tra m ậ t kh ẩ u khi vào SETUP UTILITY (Nế u đ ặ t giá tr ị Setup). Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 20
22. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng + Video BIOS Shadow: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) đặ t ch ế đ ộ b ộ nh ớ bóng cho ROM Video BIOS. 3. CHIPSET FEATURES SETUP (Thiế t l ậ p các kh ả năng c ủ a IC VLSI ph ụ tr ợ CPU). + Auto Configuration: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) chế đ ộ đ ặ t c ấ u hình. + DRAM Timing; DRAM RAS # Precharge Time; DRAM R/W Leadoff Các thông số c ủ a b ộ nh ớ RAM. + ISA Bus Clock: Đồ ng h ồ nh ị p c ủ a Bus ngoạ i vi ISA. + System BIOS Cacheable: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) khả năng dùng RAM để tăng t ố c đ ộ truy c ậ p c ủ a BIOS hệ th ố ng. + Video BIOS Cacheable: Cho phép/cấ m (Enable/Disable) khả năng dùng RAM trung gian để tăng t ố c đ ộ truy c ậ p BIOS màn hình. 4. POWER MANAGEMENT SETUP. (Thiế t l ậ p ch ế đ ộ qu ả n tr ị ngu ồ n thi ế t b ị nh ư : màn hình, bàn phím) 5. SET PCI CONFIGURATION. (Đặ t c ấ u hình cho m ạ ch PNP/PCI). 6. LOAD SETUP DEFAULTS. (Thiế t l ậ p các giá tr ị ng ầ m đ ị nh c ủ a BIOS) + Khi chọ n l ự a ch ứ c năng này, ch ươ ng trình SETUP UTILITIES sẽ n ạ p các giá trị ng ầ m đ ị nh c ủ a ROM BIOS vào các thông số . 7. INTEGRATED PERIPHERLS. (Đặ t ch ế đ ộ cho các đi ề u khi ể n ngo ạ i vi). + Chứ c năng này cho phép l ự a ch ọ n đ ặ t các thông s ố cho các đi ề u khi ể n ngoạ i vi đ ượ c tích h ợ p trên t ấ m m ạ ch ch ủ Mainboard. + IDE HDD Block Mode: Thiế t l ậ p/b ỏ (Enable/Disble) bỏ ch ế đ ộ LBA củ a ổ đĩa c ứ ng IDE. + IDE Primary Master PIO: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) khả năng l ậ p trình vào ra củ a thi ế t b ị IDE chủ th ứ nh ấ t. + IDE Primary Slaver PIO: Chọ n/b ỏ khả năng l ậ p trình vào ra c ủ a thi ế t b ị IDE tớ th ứ nh ấ t. + IDE Secondary Master PIO: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) khả năng l ậ p trình vào ra củ a thi ế t b ị IDE chủ th ứ hai. + IDE Secondary Slaver PIO: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) khả năng l ậ p trình vào ra củ a thi ế t b ị IDE tớ th ứ hai. + On – Chip Primary PCI IDE: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) kênh IDE PCI thứ nh ấ t trên Mainboard. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 21
23. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng + On – Chip Secondary PCI IDE: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) kênh IDE PCI thứ hai trên Mainboard. + PIC Slot IDE 2nd Chanel: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) kênh IDE thứ hai trên khe cắ m PCI. + USB Corntoller: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) hộ p n ố i ti ế p v ặ n năng. + KBC input clock: Giá trị đ ồ ng h ồ nh ị p đ ầ u vào c ủ a đi ề u khi ể n bàn phím. + Onboard FDC Corntoller: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) ổ đĩa m ề m trên Mainboard. + Onboard Serial Port 1: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) cổ ng n ố i ti ế p COM 1 trên Mainboard. + Onboard Serial Port 2: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) cổ ng n ố i ti ế p COM 2 trên Mainboard. + Onboard Parallel Port: Chọ n/b ỏ (ON/OFF) cổ ng song song trên Mainboard. + Parallel Port: Chế đ ộ làm vi ệ c cho c ổ ng song song.  CÁC CHỨỊẬẨỨ C NĂNG QUI Đ NH M T KH U M C BIOS 8. SUPERVISOR PASSWORD (Đặ t m ậ t kh ẩ u ng ườ i qu ả n tr ị m ạ ng). 9. USER PASSWORD (Đặ t m ậ t kh ẩ u ng ườ i s ử d ụ ng). + Khi ta muố n b ả o v ệ máy tính không cho ng ườ i khác đ ộ ng ch ạ m vào, có th ể đặ t m ậ t kh ẩ u nh ờ ch ứ c năng trên. Vì vậ y ta ph ả i thi ế t l ậ p m ộ t khoá mã. Khi kh ở i độ ng mu ố n vào đ ượ c b ả ng CMOS, ngay từ lúc b ậ t máy ph ả i gõ đúng m ậ t kh ẩ u đã đặ t thì m ớ i s ử d ụ ng đ ượ c. + Cách đặ t m ậ t kh ẩ u: Di chuyể n v ệ t sáng đ ế n USER PASSWORD (hoặ c SUPERVISOR PASSWORD – Nế u b ạ n là ng ườ i qu ả n tr ị m ạ ng), gõ ENTER, khi đó xuấ t hi ệ n m ụ c “Enter Password” (Nhậ p m ậ t kh ẩ u), gõ vào mã cầ n khoá sau đó nhấ n xác nh ư nh ậ p vào l ầ n đ ầ u, gõ ENTER để k ế t thúc. + Như v ậ y khi mu ố n vào SUPERVISOR PASSWORD (Hoặ c ngay khi kh ở i độ ng s ẽ xu ấ t hi ệ n h ộ p đ ố i tho ạ i “Enter Password”, buộ c ng ườ i s ử d ụ ng ph ả i gõ đúng mậ t kh ẩ u đã đ ặ t. N ế u gõ sai thì máy không làm vi ệ c, tuy theo ch ế đ ộ đ ặ t m ậ t khẩ u. Nhi ề u tr ườ ng h ợ p máy ch ỉ cho phép vào sai không quá ba l ầ n, n ế u ta gõ vào ba lầậẩ n m t kh u mà không đúng v ớặ i đã đ t thì ta bu ộảởộạ c ph i kh i đ ng l i máy tính đ ể tiế p t ụ c gõ m ậ t kh ẩ u. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 22
24. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng + Cách gỡ b ỏ m ậ t kh ẩ u: Trướ c khi đó b ạ n ph ả i n ắ m đ ượ c m ậ t kh ẩ u đ ể vào bả ng CMOS, sau đó di chuy ể n v ệ t sáng đ ế n USER PASSWORD hoặ c SUPERVISOR PASSWORD gõ ENTER, máy sẽ h ỏ i m ậ t kh ẩ u cũ, b ạ n c ầ n nh ậ p đúng mậ t kh ẩ u này sau đó máy yêu c ầ u gõ vào m ậ t kh ẩ u m ớ i, b ạ n gõ Enter hai l ầ n, lúc này sẽ xu ấ t hi ệ n h ộ p thông báo “Password Disabled”(Mậ t kh ẩ u đã b ị lo ạ i b ỏ). + Máy bị đ ặ t m ậ t kh ẩ u: Có rấ t nhi ề u lý do ho ặ c máy b ạ n b ị ng ườ i khác đ ặ t mậẩặạặưạạ t kh u, ho c b n đ t nh ng b n l i không nh ớạặậẩ b n đ t m t kh u gì, ho ặ c máy củườ a ng i khác đang ởếộặậẩ ch đ đ t m t kh u mà b ạ n không bi ếậẩ t m t kh u đó Có hai trườ ng h ợ p: + Máy đặ t m ậ t kh ẩ u không cho vào c ấ u hình SETUP UTILITIES, gõ thử CONCAT khi máy yêu cầ u m ậ t kh ẩ u (tr ườ ng h ợ p này áp d ụ ng cho máy Đông Nam Á). + Nế u v ẫ n kh ở i đ ộ ng, làm vi ệ c bình th ườ ng b ằ ng ổ C: hoặ c ổ A:. Sau khi khở i đ ộ ng xong, tìm ki ế m và s ử d ụ ng l ệ nh DEBUG.EXE củ a DOS, gõ lệ nh: DEBUG 070 2F 071 FF Q + Sau đó khở i đ ộ ng l ạ i máy tính, lúc này toàn b ộ máy tính tr ở v ề ch ế đ ộ ban đầưưếậếộ u nh ch a thi t l p ch đ gì. Đây là m ộệấạ t l nh r t m nh, đòi h ỏ i sau đó b ạả n ph i gõ vào lạ i chính xác c ấ u hình c ủ a máy. + Không nhớ m ậ t kh ẩ u kh ở i đ ộ ng máy: Lúc này chỉ còn cách g ỡ th ử “CONCAT:. Nế u không đ ượ c, m ở máy tháo Pin CMOS. Và khi đó c ấ u hình c ủ a máy cũng trởềạ v d ng nguyên thu ỷ , đòi h ỏạả i b n ph i xác l ậạừầ p l i t đ u. 10. IDE HDD AUTO DETECTTION (Tự đ ộ ng xác l ậ p thông s ố cho đĩa c ứ ng). + Khi không nhớ các thông s ố c ủ a ổ đĩa c ứ ng IDE, có thể s ử d ụ ng ch ứ c năng này để xác đ ị nh l ạ i các tham s ố . Di chuy ể n v ệ t sáng đ ế n m ụ c này nh ấ n ENTER, khi đó máy sẽấệộạ xu t hi n m t lo i thông s ốủừổ c a t ng đĩa c ứ ng và h ỏ i có cầậậữ n c p nh t nh ng giá tr ị này vào s ốệờ hi n th i không, n ếổứ u đĩa c ng đang tìm các tham số là lo ạ i có s ố Cylinder không vượ t quá 1024, ta nên chon kiể u Normal, và ngượ c l ạ i ta ch ọ n ki ể u LBA. Cách tố t nh ấ t ta nên ch ọ n t ừ ng ki ể u m ộ t đ ế n khi đ ượ c thì thôi. Muố n ch ấ p nh ậ n ki ể u tham s ố nào mà máy đã tìm giúp ho ặ c ta nh ầ n “Y” hoặ c gõ vào s ố th ứ t ự c ủ a ki ể u đó và nh ấ n Enter. Vớ i ổ đĩa không hi ệ n có thì nh ấ n ESC để b ỏ qua, sau đó ch ọ n “Y” để không xác đ ị nh chúng. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 23
25. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng 11. HDD LOW LEVEL FORMAT: (Đị nh d ạ ng khuôn d ạ ng m ứ c th ấ p cho đĩa c ứ ng). + Đây là mộố t s các th ủụ t c công c ụụụể ph c v ki m tra và đ ịạ nh d ng đĩa c ứ ng ởứấớộ m c th p. V i m t đĩa c ứ ng, ngay t ừầ đ u nhà s ảấịạậ n xu t đã đ nh d ng v t lý nó, và ta có thểửụ s d ng ngay đ ượ c. Cho nên không nên đ ịạạổứởấứứ nh d ng l i c ng b t c m c nào, trừườợ tr ng h p đĩa có v ấềụặầửữ n đ tr c tr c c n s a ch a. Vi ệịạ c đ nh d ng m ộổ t cứ ng c ầ n qua các b ướ c sau: + Đị nh d ạ ng b ậ c th ấ p (Ch ọ n m ụ c này). + Đị nh d ạ ng m ứ c DOS bằ ng l ệ nh FORMAT. + Tiế n hành t ạ o l ậ p phân chia khu v ự c trên đĩa, t ạ o phân khu ho ạ t đ ộ ng (Dùng để kh ở i đ ộ ng) và t ạ o các ổ đĩa Logic khác nế u c ầ n. + Bình trườ ng v ớộổứ i m t c ng (Gi ảử s là C), mu ốị n đ nh d ạạừầ ng l i t đ u, không cầ n phân chia gì c ảịạậấếấầế , đ nh d ng b c th p n u th y c n thi t, sau đó th ựệ c hi n lệ nh FORMAT C:/S là đủ . Để đ ị nh d ạ ng b ậ c th ấ p có m ộ t s ố l ự a ch ọ n sau: + SELECT DRIVE: Lự a ch ọ n ổ đĩa. + BAD TRACK LIST: Lậ p danh sách các rãnh h ỏ ng. + PREFORMAT: Đị nh khuôn d ạ ng m ứ c th ấ p cho ổ đĩa đ ượ c ch ọ n  THOÁT KHỎ I SETUP UTILITIES Dùng mộ t trong hai cách sau: 12. SAVE & EXIT SETUP (Hoặ c ấ n phím F10) Lư u tr ữ thông s ố mà ta đã thay đ ổ i và ra kh ỏ i SETUP. 13. EXIT WITHOUT SAVING. (Hoặ c ấ n phím ESC): Ra khỏ i SETUP mà không lư u tr ữ thông s ố mà ta đã thay đ ổ i. Ngoài ra trong quá trình nhậ p, s ử a mà ta mu ố n thoát kh ỏ i th ự c đ ơ n ch ứ c năng nào, ta chỉ c ầ n ấ n ESC. . ghi chú Khi khởộ i đ ng máy l ầầ n đ u tiên, máy tính s ẽọộậợữệượư đ c m t t p h p d li u đ c l u trong CMOS (mộ t chip b ộ nh ớ đ ặ c bi ệ t luôn ho ạ t đ ộ ng nh ờ 1 c ụ c pin nh ỏ ), không có thông tin này máy tính sẽ b ị tê li ệ t. Vi ệ c xác l ậ p các thông tin này g ọ i là Setup Bios và bao gi ờ ng ườ i bán cũng phả i làm th ủ t ụ c Setup Bios ngay sau khi ráp máy. Nh ư ng b ạ n cũng ph ả i bi ế t cách Setup Bios đểề đ phũng tr ườợựấ ng h p máy t m t các thông tin l ư u trong Bios v ỡỏ c c lý do nh ưế : H t pin, nhiễ u đi ệ n, virus Hi ệ n nay, ng ườ i ta dùng Flash Ram đ ể l ư u thông tin Bios nên không Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 24
26. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng cầ n ph ả i có Pin nuôi trên mainboard. Tùy Mainboard, các m ụ c trong Bios có th ể khác nhau theo từ ng hóng ch ế t ạ o (Award, Ami, Pheonix ) nh ư ng v ề căn b ả n chúng v ẫ n gi ố ng nhau và trong phầ n này ch ủếềả y u bàn v căn b n, cũn c ỏớ c t nh năng riêng b ạảịỡể n ph i ch u khó t m hi u thờ m nh ờ vào c ỏ c ki ế n th ứ c căn b ả n này. Màn hỡ nh Bios Setup đa s ố là màn h ỡ nh ch ạ y ở ch ế đ ộ TEXT. G ầ n đây đang phát triểạ n lo i BiosWin (Ami) cú màn h ỡ nh Setup g ồềửổốươự m nhi u c a s gi ng t ng t Windows và sử d ụ ng đ ượ c Mouse trong khi Setup nh ư ng các m ụ c v ẫ n không thay đ ổ i. Chú ý thao tác để vào Bios Setup là: Bấ m phím Del khi m ớởộ i kh i đ ng máy đ ốớ i v i máy éài Loan. é ốớỏỏỹ i v i c c m y M , thườ ng là b ạả n ph i thông qua ch ươỡả ng tr nh qu n lý m ỏờủừ y ri ng c a t ng hóng n ếố u mu n thay đổ i các thông s ố c ủ a Bios. * Bios thườ ng: Di chuy ể n v ệ t sáng đ ể l ự a ch ọ n m ụ c b ằ ng các phím mũi tên. Thay đ ổ i giá trị c ủ a m ụ c đang Set b ằ ng 2 phím Page Up và Page Dn. Sau đó nh ấ n phím Esc đ ể thoát khỏụ i m c (giá tr ịớẽượưữấ m i s đ c l u tr ). Nh n F10 đ ể thoát Setup Bios n ếốư u mu n l u các thay đổ i, khi h ộạệấểưể p tho i hi n ra, b m Y đ l u, N đ không l ưấ u. Nh n Esc n ếố u mu n thoát mà không lư u thay đ ổ i, khi h ộạệấể p tho i hi n ra, b m Y đ không l ưểởạ u, N đ tr l i màn h ỡ nh Setup Bios. B Bios Win: Màn hỡ nh Setup xu ấệướạ t hi n d i d ng đ ồọồ h a g m nhi ềửổửụ u c a s , s d ng đượ c mouse n ế u b ạ n có mouse lo ạ i: PS/2 mouse, Microsoft mouse, Serial mouse, Logitect C mouse. Dùng mouse bấ m kép vào c ửổểởộ a s đ m m t thành ph ầấ n, b m vào m ụầ c c n thay đ ổ i, mộửổệ t c a s li t kê giá tr ịấệấ xu t hi n, b m vào giá tr ịốọồ mu n ch n r i thoát b ằ ng cách b ấ m vào ô nhỏ ở góc trên bên trái. N ế u không có mouse, dùng các phím mũi tên đ ể di chuy ể n, đ ế n m ụ c cầ n thay đ ổấ i b m Enter, xu ấệộệờọỏịớấ t hi n h p li t k , ch n gi tr m i, b m Enter, cu ốựấ i c ng b m Esc. 1. Setup các thành phầ n căn b ả n (Standard CMOS Setup): éõy là cỏ c thành ph ầơả n c b n mà Bios trên t ấảạ t c các lo i máy PC ph ảếểả i bi t đ qu n lý và điề u khi ể n chúng. * Ngày, giờ (Date/Day/Time): Bạ n khai báo ngày tháng năm vào m ụ c này. Khai báo này s ẽ đ ượ c máy tính xem là thông tin gốẽắầ c và s b t đ u tính t ừ đây tr ở đi. Các thông tin v ề ngày gi ờượửụ đ c s d ng khi các bạạ n t o hay thao tác v ớậ i các t p tin, th ưụ m c. Có ch ươỡ ng tr nh khi ch ạ y cũng c ầụ n th ng tin này, thí dụể đ báo cho b ạậậ n c p nh t khi quá h ạấứạộ n, ch m d t ho t đ ng khi đ ế n ngày quy địỡườạ nh B nh th ng b n Set sai hay không Set cũng ch ẳ ng nh h ưởỡếạộủ ng g đ n ho t đ ng c a máy. Các thông tin này có thể s ử a ch ữ a tr ự c ti ế p ngoài Dos b ằ ng 2 l ị nh Date và Time, hay bằ ng Control Panel c ủ a Windows mà kh ụ ng c ầ n vào Bios Setup. Chỳ ý: éồồỏớụụạậ ng h m y t nh lu n lu n ch y ch m khong vài giõy/ngày, th ỉảạ nh tho ng b n nờỉạờ n ch nh l i gi cho đúng. Nh ưế ng n u quá ch ậ m là có v ấềầả n đ c n ph i thay mainboard. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 25
27. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng * ổ đĩa m ề m (Drive A/B): Khai báo loạổ i đĩa cho ổổạứệố A và B, b n căn c vào vi c n i dây cho ổểị đĩa đ xác đ nh. ổốớầố đĩa n i v i đ u n i ngoài cùng c ủ a dây n ốổổ i là A, kia là B. ổ có kích th ướớ c l n là 1.2M 5.25 inch, ổ nh ỏ là 1.44M 3.5 inch. N ế u không có th ỡ ch ọ n Not Installed. N ế u b ạ n khai báo sai, ổẽ đĩa s không ho ạộớ t đ ng ch không h ưỏỡạỉầ h ng g , b n ch c n khai b ỏạ o l i. Trong c ỏ c mainboard sử d ụ ng Bios đ ờ i m ớ i, khai báo sai lo ạ i ổ dĩa 1.2Mb thành 1.4Mb hay ng ượ c l ạ i, ổ dĩa vẫạộỡườư n ho t đ ng b nh th ng nh ng kêu r ấớ t l n lúc m ớắầọ i b t đ u đ c đĩa, v ề lâu dài có th ể hư đĩa. Các Bios và các card I/O đờ i m ớ i cho phép b ạ n tráo đ ổ i 2 ổ đĩa m ề m mà không c ầ n tráo đổ i dây (swap floppy drive), t ứổ c là A thành ổượạửụ B và ng c l i khi s d ng. Khi tráo đ ổằ i b ng cách Set jumper trên card I/O, bạ n nh ớ khai b ỏ o l ạ i trong Bios Setup (Khi tr ỏ o b ằ ng l ị nh Swap trong Bios thỡ kh ụ ng c ầ n khai b ỏ o l ạ i), nh ư ng có ứ ng d ụ ng không ch ị u cài đ ặ t khi Swap đĩa mề m, nh ấ t là các ứ ng d ụ ng có b ả o v ệ ch ố ng sao chép. * ổ đĩa c ứ ng (Drive C/D) lo ạ i IDE: Phầ n khai b ỏổứắốơắộạả o đĩa c ng r c r i h n, b t bu c b n ph i khai báo chi ti ế t các thông sốạ , b n khai báo sai không nh ữổứ ng c ng không ho ạộ t đ ng mà đôi khi cũn làm h ưổứế c ng n u bạ n khai báo quá dung l ượ ng th ậ t s ự c ủ a ổ c ứ ng và cho ti ế n hành FDISK, FORMAT theo dung lượ ng sai này. May m ắ n là các Bios sau này đ ề u có ph ầ n dũ t ỡ m th ụ ng s ố ổ c ứ ng IDE tự đ ộ ng (IDE HDD auto detection) nên các b ạ n kh ỏ i m ắ c công nh ớ khi s ử d ụ ng ổ đĩa c ứ ng loạ i IDE. Chúng tôi s ẽ nói v ề ph ầ n auto detect này sau. Ngoài ra, các ổ c ứ ng sau này đ ề u có ghi thụốờ ng s tr n nhón d ỏờặạ n tr n m t. B n cho ch ạ y Auto detect, Bios s ẽựộề t đ ng đi n các thông số này dùm b ạ n. Vi ệ c khai báo ổ c ứ ng C và D đũi h ỏ i ph ả i đúng v ớ i vi ệ c Set các jumper trên 2 ổ c ứ ng. B ạ n xác l ậ p ổ c ứ ng không ph ả i qua đ ầ u n ố i dây mà b ằ ng các jumper trên mạềểổứ ch đi u khi n c ng. Các ổứờớỉộ c ng đ i m i ch có m t jumper 3 v ịổ trí: duy nh ấổ t, Master (ổổổ C), Slave ( D) và có ghi r ừỏ c ch Set tr ờ n nhón. C ỏổứờề c đĩa c ng đ i cũ nhi u jumper hơ n nên n ế u không có tài li ệướẫắốả u h ng d n là r c r i, ph i mũ m ẫấ m r t lõu. * ổ đĩa c ứ ng (Drive E/F) lo ạ i IDE: Các Bios và các card I/O đờ i m ớ i cho phép g ắ n 4 ổ dĩa c ứ ng, v ỡ hi ệ n nay c ỏ c ổ dĩa CDROM cũng sử d ụ ng đ ầ u n ố i ổ c ứ ng đ ể ho ạ t đ ộ ng, g ọ i là CDROM Interface IDE (giao diệ n đĩa IDE) đ ể đ ơ n gi ả n vi ệ c l ắ p đ ặ t. Chỳ ý: Khai bỏ o là NONE trong Bios Setup cho ổ đĩa CD-ROM. * Màn hỡ nh (Video) - Primary Display: EGA/VGA: Dành cho loạ i màn h ỡ nh s ử d ụ ng card màu EGA hay VGA, Super VGA. CGA 40/CGA 80: Dành cho loạ i màn h ỡ nh s ử d ụ ng card màu CGA 40 c ộ t hay CGA 80 cộ t. Mono: Dành cho loạ i màn h ỡ nh s ử d ụ ng card tr ắ ng đen, k ể c card VGA khi dùng màn hỡ nh tr ắ ng đen. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 26
28. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng * Treo máy nế u phát hi ệ n l ỗ i khi kh ở i đ ộ ng (Error Halt): Tấảỗ t c l i (All error): Treo m ỏ y khi ph ỏệấứỗ t hi n b t c l i nào trong qu ỏỡể tr nh ki m tra mỏạụờọụỡẽ y, b n kh ng n n ch n m c này v Bios s treo máy khi g ặỗầ p l i đ u tiên nên b ạ n không thể bi ế t các l ỗ i khác, n ế u có. Bỏỗủ qua l i c a Keyboard (All, But Keyboard): T ấảỏỗạừỗủ t c c c l i ngo i tr l i c a bàn phớ m. Bỏ qua l ỗ i đĩa (All, But Diskette): T ấ t c ả các l ỗ i ngo ạ i tr ừ l ỗ i c ủ a đĩa. Bỏ qua l ỗ i đĩa và bàn phím (All, But Disk/Key): T ấ t c ả các l ỗ i ngo ạ i tr ừ l ỗ i c ủ a ổ đĩa và bàn phím. Khụ ng treo m ỏ y khi cú l ỗ i (No error): Ti ế n hành qu ỏ tr ỡ nh ki ể m tra m ỏ y cho đ ế n khi hoàn tấ t dù phát hi ệ n b ấ t c ứ l ỗ i g ỡ . Bạ n nên ch ọụ n m c này đ ểế bi t máy b ịụặởộậ tr c tr c b ph n nào mà có ph ươướ ng h ng giả i quy ế t. * Keyboard: Install: Cho kiể m tra bàn ph ớ m trong qu ỏ tr ỡ nh kh ở i đ ộ ng, thông báo trên màn h ỡ nh nế u bàn ph ớ m cú l ỗ i. Not Install: Không kiể m tra bàn phím khi kh ở i đ ộ ng. Chú ý: ch ọ n m ụ c này kh ụ ng cú nghĩa là vụệỏớỡếậ hi u ho bàn ph m v n u v y làm sao đi ềể u khi n máy. Nó ch ỉ có tác d ụ ng cho Bios khỏ i m ấ t công ki ể m tra bàn phím nh ằ m rút ng ắ n th ờ i gian kh ở i đ ộ ng. 2. Setup cỏ c thành ph ầ n nõng cao (Advanced Setup): * Virut Warning: Nế u Enabled, Bios s ẽ báo đ ộ ng và treo máy khi có hành đ ộ ng vi ế t vào Boot sector hay Partition củ a đĩa c ứếạầạươỡ ng. N u b n c n ch y ch ng tr nh cú thao t ỏ c vào 2 n ơ i đó nh ư : Fdisk, Format bạ n c ầ n ph ả i Disable m ụ c này. * Internal cache: Cho hiệ u l ự c (enable) hay v ụ hi ệ u ho ỏ (disable) Cache (L1) n ộ i trong CPU 486 tr ở l ờ n. * External cache: Cho hiệ u l ự c (enable) hay v ụ hi ệ u ho ỏ (disable) cache tr ờ n mainboard, cũn g ọ i là Cache mứ c 2 (L2). * Quick Power On Self Test: Nế u enable Bios s ẽ rỳt ng ắ n và b ỏ qua vài m ụ c kh ụ ng quan tr ọ ng trong qu ỏ tr ỡ nh khở i đ ộ ng, đ ể gi ả m th ờ i gian kh ở i đ ộ ng t ố i đa. * About 1 MB Memory Test: Nế u Enable Bios s ẽểấảộớế ki m tra t t c b nh . N u Disable Bios ch ỉể ki m tra 1 Mb b ộ nhớ đ ầ u tiên. * Memory Test Tick Sound: Cho phỏ t õm thanh (enable) hay kh ụ ng (disable) trong th ờ i gian test b ộ nh ớ . * Extended Bios Ram Area: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 27
29. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Khai báo mụ c này n ếố u mu n dùng 1 Kb trên đ ỉủộớướứ nh c a b nh quy c, t c Kb b ắầ t đ u từịỉ đ a ch 639K hay 0:300 c ủ a vùng Bios h ệố th ng trong b ộớướểư nh quy c đ l u các thông tin về đĩa c ứ ng. Xác l ậ p có th ể là 1K hay 0:300. * Swap Floppy Drive: Tráo đổ i tên 2 ổ đĩa m ề m, khi ch ọ n m ụ c này b ạ n không c ầ n khai báo l ạ i lo ạ i ổ đĩa như khi tráo b ằ ng cách Set jumper trên card I/O. * Boot Sequence: Chọổ n đĩa cho Bios t ỡệề m h đi u hành khi kh ởộ i đ ng. Có th ểồế là C r i đ n A hay A r ồ i đế n C hay ch ỉ có C. B ạ n nên ch ọ n C,A hay ch ỉểề có C, đ đ phũng tr ườợỡở ng h p vô t nh kh i độ ng b ằ ng đĩa m ề m có Virus. Hiệ n nay trên các Mainboard Pentium. Bios cho phép b ạ n ch ỉ đ ị nh kh ở i đ ộ ng t ừ 1 trong 2 ổ m ề m hay trong 4 ổ c ứ ng IDE hay b ằ ng ổ c ứ ng SCSI th ậ m chí b ằ ng ổ CD Rom cũng đượ c. * Boot Up Floppy Seek: Nế u Enable Bios s ẽ dũ t ỡ m ki ể u c ủ a đĩa m ề m là 80 track hay 40 track. N ế u Disable Bios sẽỏ b qua. Ch ọ n enable làm ch ậờ m th i gian kh ởộỡ i đ ng v Bios lu ụụảọ n lu n ph i đ c đĩa mềướ m tr c khi đ ọ c đĩa c ứ ng, m ặ c dù b ạ n đó ch ọỉởộằổ n ch kh i đ ng b ng C. * Boot Up Numlock Status: Nế u ON là cho phím Numlock m ở (đèn Numlock sáng) sau khi kh ở i đ ộ ng, nhóm phím bên tay phả i bàn phím dùng đ ể đánh s ố . N ế u OFF là cho phím Numlock t ắ t (đèn Numlock t ố i), nhóm phím bên tay phả i dùng đ ể di chuy ể n con tr ỏ . * Boot Up System Speed: Quy đị nh t ố c đ ộ c ủ a CPU trong th ờ i gian kh ở i đ ộ ng là High (cao) hay Low (th ấ p). * Memory Parity Check: Kiể m tra ch ẵ n l ẻ b ộ nh ớ . Ch ọ n theo mainboard v ỡ cú lo ạ i cho ph ộ p m ụ c này enable, cú loạắạả i b t b n ph i disable m ớịạầờạọ i chu ch y. é u ti n b n ch n enable, n ếỏ u m y treo b ạ n chọạ n l i là disable. M ụ c này kh ụảưởếệốỉ ng nh h ng đ n h th ng, ch có tác d ụể ng ki m tra Ram. * IDE HDD Block Mode: Nếổ u đĩa c ứủạỗợểậ ng c a b n h tr ki u v n chuy ểữệ n d li u theo t ừ ng kh ố i (các ổ đĩa đ ờ i mớ i có dung l ượ ng cao). B ạ n cho enable đ ểốổếổờạ tăng t c cho đĩa. N u đĩa đ i cũ b n cho disable mụ c này. * Pri. Master/Slave LBA (Logic Block Addressing) Mode: Nếổứượố u 2 đĩa c ng đ c n i vào đ ầố u n i Primary c ủ a card I/O có dung l ượớơ ng l n h n 528Mb, bạ n cho enable m ụ c này. * Sec. IDE Ctrl Drives Install: Mụ c này đ ể khai báo máy b ạ n có ổ đĩa c ứ ng n ố i vào đ ầ u n ố i Secondary c ủ a card I/O. Các chỉ đ ị nh có th ể là Master, Mst/Slv và disable. * Sec Master/Slave LBA Mode: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 28
30. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Xác lậ p LBA cho đ ầ u n ố i th ứ 2. Chỳ ý: Cỏụỗợổứ c m c h tr cho đĩa c ng có dung l ượớ ng l n và các card I/O đ ờớ i m i giúp bạửụổ n s d ng đĩa có dung l ượ ng trên 528Mb. Trong tr ườợạ ng h p b n cho enable các m ụ c này rồ i m ớ i ti ế n hành Fdisk và Format đĩa, n ế u sau đó b ạ n l ạ i disable các m ụ c này hay đem g ắ n qua máy khác cũng chọ n disable, b ạẽ n s không th ểửụượổứ s d ng đ c dĩa c ng. Khi dùng ổ CDROM có đầố u n i IDE, b ạ n nên g ắ n vào đ ầố u n i Secondary đ ểỏảưởếổ kh i nh h ng đ n dĩa cứ ng (g ắ n vào đ ầ u n ố i Pri) khi c ầ n ch ạ y 32BitDiskAccess trong Windows. * Typematic Rate Setting: Nế u enable là b ạ n cho 2 m ụướ c d i đây có hi ệựụ u l c. 2 m c này thay th ếị l nh Mode c ủ a DOS, quy đị nh t ố c đ ộ và th ờ i gian tr ể c ủ a bàn phím. * Typematic Rate (Chars/Sec): Bạựọốự n l a ch n s ký t /giây tuỳ theo t ốộ c đ đánh phím nhanh hay ch ậủạế m c a b n. N u bạ n Set th ấơốộ p h n t c đ đánh th ỡỏẽỏế m y s ph t ti ng Bip khi nú ch ạ y theo kh ụị ng k p. * Typematic Delay (Msec): Chỉịờ đ nh th i gian l ậạự p l i ký t khi b ạấ n b m và gi ữụớớằ lu n ph m, t nh b ng mili giõy. * Security Option: Mụ c này dùng đ ể gi ớ i h ạ n vi ệ c s ử d ụ ng h ệ th ố ng và Bios Setup. Setup: Giớ i h ạ n vi ệ c thay đ ổ i Bios Setup, m ỗ i khi mu ố n vào Bios Setup b ạ n ph ả i đánh đúng mậ t kh ẩ u đó quy đ ị nh tr ướ c. System hay Always: Giớạệửụỏỗ i h n vi c s d ng m y. M i khi m ởỏ m y, Bios lu ụụỏ n lu n h i mậẩếụếậẩ t kh u, n u kh ng bi t m t kh u Bios s ẽụ kh ng cho ph ộửụỏ p s d ng m y. Chỳ ý: Trong trườợạưỉịậẩể ng h p b n ch a ch đ nh m t kh u, đ Disable (vô hi ệ u hoá) m ụ c này, bạọ n ch n Password Setting, b ạừ n đ ng đánh g ỡỏụậậẩ vào c c nh p m t kh u mà ch ỉầ c n bấ m ENTER. Trong tr ườợạ ng h p b n đó cú ch ỉịậẩ đ nh m t kh u nay l ạốỏạọ i mu n b đi. B n ch n Password Setting, bạ n đánh m ậ t kh ẩ u cũ vào ô nh ậ p m ậ t kh ẩ u cũ (Old Password) cũn trong ụ nhậậẩớ p m t kh u m i (New Password) b ạừ n đ ng đánh g ỡảỉầấ c mà ch c n b m ENTER. Cú mainboard thiế t k ế th ờ m 1 jumper đ ể xoá riêng m ậ t kh ẩ u ngoài jumper đ ể xoá toàn b ộ thông tin trong CMOS. Tốơếạừửụụ t h n h t là b n đ ng s d ng m c này v ỡả b n thõn chỳng t ụứ i ch ng kiếấềườợở n r t nhi u tr ng h p d khóc d ởườ c i do m ụ c này gây ra. L ợ i ít mà h ạềỉ i nhi u. Ch nhữ ng máy tính công c ộ ng m ớ i ph ả i s ử d ụ ng t ớ i m ụ c này thôi. * System Bios Shadow, Video Bios Shadow: Nế u enable là cho copy các d ữ li ệ u v ề System và Video trong Bios (có t ố c đ ộ ch ậ m) vào Ram (tố c đ ộ nhanh) đ ể rút ng ắ n th ờ i gian khi c ầ n truy nh ậ p vào các d ữ li ệ u này. * Wait for if Any Error: Cho hiệ n th ụ ng b ỏ o ch ờ ấ n ph ớ m F1 khi cú l ỗ i. * Numeric Processor: Thông báo có gắ n CPU đ ồ ng x ử lý (Present) trên máy hay không (absent). M ụ c này thườ ng có cho các máy dùng CPU 286, 386, 486SX. T ừ 486DX tr ở v ề sau đó cú con đ ồ ng x ử lý bờ n trong CPU n ờ n tr ờ n c ỏ c m ỏ y m ớ i cú th ể kh ụ ng cú m ụ c này. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 29
31. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng * Turbo Switch Funtion: Cho nút Turbo có hiệ u l ự c (enable) hay không (disable). M ụ c này th ườ ng th ấ y ở các Bios đờ i c ủ , trên các máy đ ờ i m ớ i l ự a ch ọ n này th ườ ng b ằ ng cách Set jumper c ủ a Mainboard. Từ Mainboard pentium tr ở đi không có m ụ c này. 3. Setup cỏ c thành ph ầ n có liên quan đ ế n v ậ n hành h ệ th ố ng (Chipset Setup): * Auto Configuration: Nế u enable, Bios s ẽ t ự đ ộ ng xác l ậ p các thành ph ầ n v ề DRAM, Cache m ỗ i khi kh ở i độ ng tùy theo CPU Type (ki ể u CPU) và System Clock (t ố c đ ộ h ệ th ố ng). N ế u Disable là đ ể cho bạ n t ự ch ỉ đ ị nh. * AT Clock Option: Nế u Async (không đ ồ ng b ộ ) là l ấ y dao đ ộ ng chu ẩ n c ủ a b ộ dao đ ộ ng th ạ ch anh chia đôi làm tố c đ ộ ho ạ t đ ộ ng cho AT Bus (bus 8 - 16Bit). Th ườ ng là 14.318MHz/2 t ứ c 7.159MHz. Có Bios cũn cho chọ n t ố c đ ộ c ủ a m ụ c này là 14.318MHz. N ế u Sync (đ ồ ng b ộ ) là dùng System Clock (do bạ n ch ỉ đ ị nh b ằ ng cách Set jumper trên mainboard) làm t ố c đ ộ chu ẩ n. * Synchronous AT Clock/AT Bus Clock Selector: Chỉịốộạộ đ nh t c đ ho t đ ng cho AT Bus b ằ ng cách l ấốộẩ y t c đ chu n (system clock) chia nhỏ đ ể cũn l ạ i kho ả ng 8MHz cho phù h ợ p v ớ i card 16Bit. Các l ự a ch ọ n nh ư sau: CLKI/3 khi system clock là 20 - 25MHz. CLKI/4 khi system clock là 33MHz. CLKI/5 khi system clock là 40MHz. CLKI/6 khi system clock là 50MHz. Tố c đ ộ này càng l ớ n (s ố chia càng nh ỏ ), máy ch ạ y càng nhanh do tăng t ố c đ ộ v ậ n chuyể n d ữ li ệ u. Tuy nhiên l ớ n đ ế n đâu là cũn t ự y thu ộ c vào mainboard và card c ắ m tr ờ n c ỏ c Slot (quan trọấ ng nh t là card I/O). C ỏạảớệảốừấ c b n ph i th nghi m gi m s chia t ng n c và chỳ ý mỏ y cú kh ởộ i đ ng hay đ ọỡườ c đĩa b nh th ng không, n ế u phát sinh tr ụặỡảố c tr c th gi m xu ng 1 nấườỡạểượấụ c. Th ng th b n cú th tăng đ c 2 n c, thí d : System clock là 40MHz, b ạọ n ch n CLKI/3. Card ISA 8 và 16 Bit có thể ch ạ y t ố t trong kho ả ng t ừ 8MHz đ ế n 14MHz. N ế u nhanh quá, thườ ng card I/O g ặụặướ p tr c tr c tr c (không đ ọượ c đ c đĩa c ứ ng). * AT Cycle Wait States/Extra AT Cycle WS: éể enable hay disable vi ệ c ch ố n th ờ m 1 th ờ i gian ch ờ vào th ờ i gian chu ẩ n c ủ a AT Bus. Nế u system clock d ướ i 33MHz ch ọ n disable. N ế u trên 33MHz ch ọ n enable. * Fast AT Cycle: Khi enable sẽ rỳt ng ắ n th ờ i gian chu ẩ n c ủ a AT Bus. * DRAM Read Wait States/DRAM Brust Cycle: Dướ i 33MHz là: 3 - 2 - 2 - 2 hay 2 - 1 - 1 - 1 Từ 33 - 45MHz là: 4 - 3 - 3 - 3 hay 2 - 2 - 2 - 2 50MHz là: 5 - 4 - 4 - 4 hay 3 - 2 - 2 - 2 Chọ n m ụ c này ả nh h ưở ng l ớ n đ ế n t ố c đ ộ CPU. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 30
32. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng * DRAM/Memory Write Wait States: Chọ n 1WS khi h ệ th ố ng nhanh hay DRAM ch ậ m (t ố c đ ộ 40MHz tr ở lên). Ch ọ n 0WS khi hệ th ố ng và DRAM có th ể t ươ ng thích (33MHz tr ở xu ố ng). * Hidden Refresh Option: Khi enable, CPU sẽ làm vi ệ c nhanh h ơ n do không ph ả i ch ờ m ỗ i khi DRAM đ ượ c làm tươ i. * Slow Refresh Enable: Mụ c này nh ằ m b ả o đ ả m an toàn d ữ li ệ u trên DRAM, th ờ i gian làm t ươ i s ẽ kéo dài hơỡườ n b nh th ng. B ạỉượ n ch đ c enable m ụ c này khi b ộớủ nh c a máy h ỗợệ tr vi c cho phép làm tươ i ch ậ m. * L1 Cache Mode: Lự a ch ọ n gi ữ a Write-Through và Write-Back cho Cache n ộ i trong CPU 486 tr ở lên. Xác lậ p Write-Through máy s ẽ ch ạ y ch ậ m h ơ n Write-Back nh ư ng vi ệ c l ự c ch ọ n cũn tuỳ thu ộ c vào loạ i CPU. * L2 Cache Mode: Xỏ c l ậ p cho cache tr ờ n mainboard. * IDE HDD Auto Detection/IDE SETUP: Khi chọụ n m c này s ẽấệộửổ xu t hi n m t c a s cho b ạỉịổ n ch đnh đĩa c ầ n dũ t ỡụ m th ng số (2 hay 4 ổ đĩa tuỳ theo Bios). Sau đó b ạ n b ấ m OK hay YES đ ể Bios đi ề n vào ph ầ n Standard dùm cho bạ n. Tro`ng Bios đ ờ i m ớ i, Auto detect có th ể đ ư a ra vài lo ạ i ổ đĩa. Tuỳ theo cách sử d ụ ng ổ dĩa (normal, LBA, ) mà b ạ n ch ọ n lo ạ i thích h ợ p. * Power Management Setup: éố i v ớ i CPU 486: Phầ n này là các ch ỉị đ nh cho ch ươỡếệ ng tr nh ti t ki m năng l ượẵứ ng s n ch a trong các Bios đờớươỡ i m i. Ch ng tr nh này d ựượ ng đ c cho c ảạ 2 lo i CPU: Lo ạườ i th ng và lo ạ i CPU kiể u S. CPU ki ể u S hay CPU có 2 ký t ựố cu i SL là m ộạ t lo i CPU đ ượếạặệ c ch t o đ c bi t, có thêm bộ ph ậ n qu ả n lý năng l ượ ng trong CPU. Do đó trong ph ầ n này có 2 lo ạ i ch ỉ đ ị nh dành cho 2 loạ i CPU. éố i v ớ i Pentium: Dự ng chung cho m ọ i lo ạ i Pentium hay các chíp c ủ a các h ả ng khác cùng đ ờ i v ớ i Pentium. * Power Management/Power Saving Mode: Disable: Không sử d ụ ng ch ươ ng tr ỡ nh này. Enable/User Define: Cho chươ ng tr ỡ nh này cú hi ệ u l ự c. Min Saving: Dự ng c ỏ c gi ỏ tr ị th ờ i gian dài nh ấ t cho các l ự a ch ọ n (ti ế t ki ệ m năng lượ ng ít nh ấ t). Max Saving: Dựỏỏịờ ng c c gi tr th i gian ng ắấ n nh t cho c ỏựọếệ c l a ch n (ti t ki m nhi ề u nhấ t). Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 31
33. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng * Pmi/Smi: Nế u ch ọ n SMI là máy đang g ắ n CPU ki ể u S c ủ a hóng Intel. N ế u ch ọ n Auto là m ỏ y đang gắ n CPU th ườ ng. * Doze Timer: Mụ c này ch ỉ dùng cho CPU ki ể u S. Khi đúng th ờ i gian máy đó r ả nh (kh ụ ng nh ậ n đ ượ c tín hiệừắ u t các ng t) theo quy đ ị nh, CPU t ựộạốộố đ ng h t c đ xu ng cũn 8MHz. B ạọờ n ch n th i gian theo ý bạ n (cú th ể t ừ 10 giõy đ ế n 4 gi ờ ) hay disable n ế u không mu ố n s ử d ụ ng m ụ c này. * Sleep Timer/Standby timer: Mụỉ c này ch dùng cho CPU ki ểỉịờ u S. Ch đ nh th i gian máy r ảướ nh tr c khi vào ch ếộ đ Sleep (ngư ng ho ạ t đ ộ ng). Th ờ i gian có th ể t ừ 10 giây đ ế n 4 gi ờ . * Sleep Clock: Mụ c này ch ỉ d ự ng cho CPU ki ể u S: Stop CPU h ạ t ố c đ ộ xu ố ng cũn 0MHz (ng ư ng hẳ n). Slow CPU h ạ t ố c đ ộ xu ố ng cũn 8MHz. * HDD Standby Timer/HDD Power Down: Chỉ đ ị nh th ờ i gian ng ừ ng motor c ủ a ổ đĩa c ứ ng. * CRT Sleep: Nế u Enable là màn h ỡ nh s ẽ t ắ t khi m ỏ y vào ch ế đ ộ Sleep. * Chỉ đ ị nh: Các chỉị đ nh cho ch ươỡả ng tr nh qu n lý ngu ồếầể n bi t c n ki m tra b ộậ ph n nào khi ch ạ y. Chỳ ý: Do Bios đượ c s ả n xu ấ t đ ể s ử d ụ ng cho nhi ề u lo ạ i máy khác nhau nên các b ạ n luôn luôn gặ p ph ầ n này trong các Bios. Th ự c ra chúng ch ỉ có giá tr ị cho các máy xách tay (laptop) vỡ xài pin n ờấềếệ n v n đ ti t ki m năng l ượượặ ng đ c đ t lên hàng đ ầ u. Chúng tôi khuyên các bạ n đang s ử d ụ ng máy đ ể bàn (desktop) nên vô hi ệ u hoá t ấ t c ả các m ụ c trong phầ n này, đ ể tránh các t ỡốấờư nh hu ng b t ng nh : đang cài ch ươỡựờỏư ng tr nh, t nhi n m y ng ng hoạ t đ ộ ng, đang ch ạ y Defrag t ự nhi ờ n m ỏ y ch ậ m c ự c kỳ 4. Phầ n dành ri ờ ng cho Mainboard theo chu ẩ n giao ti ế p PCI cú I/O và IDE On Board (peripheral Setup): * PCI On Board IDE: Cho hiệ u l ự c (enabled) hay vô hi ệ u (disabled) 2 đ ầ u n ố i ổ đĩa c ứ ng IDE trên mainboard. Khi sử d ụ ng Card PCI IDE r ờ i, ta c ầ n ch ọ n disabled. * PCI On Board Secondary IDE: Cho hiệ u l ự c (enabled) hay vô hi ệ u (disabled) đ ầ u n ố i ổ đĩa c ứ ng IDE th ứ 2 trên mainboard. Mụ c này b ổ sung cho m ụ c trên và ch ỉ có tác d ụ ng v ớ i đ ầ u n ố i th ứ 2. * PCI On Board Speed Mode: Chỉ đ ị nh ki ể u v ậ n chuy ể n d ữ li ệ u (PIO speed mode). Có thể là Disabled, mode 1, mode 2, mode 3, mode 4, Auto. Trong đó mode 4 là nhanh nhấ t. * PCI Card Present on: Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 32
34. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Khai bỏ o cú s ử d ụ ng Card PCI IDE r ờ i hay kh ụ ng và n ế u cú th ỡ đ ượ c c ắ m vào Slot nào. Cỏ c m ụ c ch ọ n là: Disabled, Auto, Slot 1, Slot 2, Slot 3, Slot 4. * PCI IRQ, PCI Primary IDE IRQ, PCI Secondary IDE IRQ: Chỉ đ ị nh cách xác l ậ p ng ắ t cho Card PCI IDE r ờ i. Chỳ ý: Trong mụ c này cú ph ầỏậứựỏắ n x c l p th t g n ng t cho c ỏ c Card b ổ sung. Th ớ dụ : 1 = 9, 2 = 10, 3 = 11, 4 = 12 có nghĩa là Card đ ầ u tiên c ắ m vào b ấ t kỳ Slot nào s ẽ đ ượ c gán ngắế t 9, n u có 2 Card th ỡ Card c ắ m vào Slot cú s ốứựỏẽượ th t nh s đ c gán ng ắ t 9, Slot có số th ứ t ự l ớ n s ẽ đ ượ c gán ng ắ t 10.v v * IDE 32Bit Transfers Mode: Xác lậ p này nh ằ m tăng c ườ ng t ố c đ ộ cho ổ đĩa c ứ ng trên 528Mb, nh ư ng cũng có ổ đĩa không khở i đ ộ ng đ ượ c khi enabled m ụ c này dù fdisk và format v ẫ n b ỡ nh th ườ ng. * Host to PCI Post Write W/S, Host to PCI Burst Write, Host to DRAM Burst Write: Cỏụ c m c này x ỏậ c l p cho PCU Bus, kh ụảưởềếốộ ng nh h ng nhi u đ n t c đ CPU, có th ể để nguyên xác l ậ p m ặ c nhiên. * PCI Bus Park, Post Write Buffer: Khi enabled các mụ c này có th ể tăng c ườ ng thêm t ố c đ ộ h ệ th ố ng. * FDC Control: Cho hiệ u l ự c hay không đ ầ u n ố i cáp và xác l ậ p đ ị a ch ỉ cho ổ đĩa m ề m. * Primary Seral Port: Cho hiệ u l ự c hay không c ổ ng COM 1 và xác l ậ p đ ị a ch ỉ cho c ổ ng này. * Secondary Serial Port: Cho hiệ u l ự c hay không c ổ ng COM 2 và xác l ậ p đ ị a ch ỉ cho c ổ ng này. Chú ý: N ế u b ạ n sửụ d ng Card b ổ sung có xác l ậạỉ p đi ch là COM 1 hay COM 2, b ạả n ph i disabled c ổươ ng t ng ứng trong hai m ụ c trên. * Parallel Port: Cho hiệ u l ự c hay không c ổ ng LPT 1 và xác l ậ p đ ị a ch ỉ cho c ổ ng này. 5. Hướ ng d ẫ n Setup Bios: Trong các tài liệ u đi kèm mainboard, đ ề u có h ướ ng d ẫ n Setup Bios. Khi mua máy hay mua mainboard, các bạớỏ n nh đũi c c tài li ệ u này v ỡấầ nú r t c n cho vi ệửụỏ c s d ng m y. Trong các phầ n Setup trên, ph ầ n Standard, Advanced có ả nh h ưở ng đ ế n vi ệ c c ấ u h ỡ nh mỏầ y. Ph n Chipset ảưởếốộ nh h ng đ n t c đ máy. Ph ầ n PCI ảưởế nh h ng đ n các gán ng ắị t, đ a chỉ cho các Slot PCI, c ổ ng; c ỏ ch v ậ n chuy ể n d ữ li ệ u cho IDE On Board. Nế u g ặ p các thành ph ầ n hoàn toàn m ớ i, tr ướ c tiên b ạ n hóy Set c ỏ c thành ph ầ n đó bi ế t, kiể m tra vi ệ c thay đ ổ i c ủ a máy, cu ố i cùng m ớ i Set t ớ i các thành ph ầ n ch ư a bi ế t. Chúng tôi xin nhắ c l ạ i, vi ệ c Setup Bios sai không bao gi ờ làm h ư máy và các b ạ n s ẽ d ễ dàng Setup l ạ i nhờ vào chính Bios. Trên mainboard luôn luôn có 1 Jumper dùng đ ể xóa các thông tin l ư u trong CMOS để b ạ n có th ể t ạ o l ạ i các thông tin này trong tr ườ ng h ợ p không th ể vào l ạ i Bios Setup khi khở i đ ộ ng máy. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 33
35. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Khi tiế n hành t ỡể m hi u Setup Bios, b ạờ n n n theo m ộờắ t nguy n t c sau: Ch ỉừụ Set t ng m c mộồởộ t r i kh i đ ng máy l ạạ i, ch y các ch ươỡể ng tr nh ki m tra đ ể xem t ốộ c đ CPU, ổ đĩa có thay đổỡụ i g kh ng?. C ỏ ch làm này g ớạỏệượảưởủừụ ỳp b n ph t hi n đ c nh h ng c a t ng m c vào h ệ thố ng và b ạểếắụặ n có th bi t ch c tr c tr c phát sinh do m ụ c nào đ ểửữ s a ch a. Khi x ẩụ y ra tr c trặ c mà b ạ n không bi ế t đ ố i phó, b ạ n ch ỉ c ầ n vào l ạ i Bios Setup ch ọ n Load Bios Default hay bấ m F6 trong ph ầ n Set mà b ạ n mu ố n ph ụ c h ồ i sau đó kh ở i đ ộ ng máy l ạ i là xong. CA4: CÁC SỰ C Ố TH ƯỜ NG G Ặ P TRÊN MÁY TÍNH & CÁCH KH Ắ C PH Ụ C I- CÁC MÃ LỖ I BIP 1- Các mã AMI - Mộ t 'bip': sự c ố làm t ươ i c ủ a DRAM. Chip bộ h ẹ n th ờ i cho chip DMA bi ế t đ ể vào RAM làm t ươ i b ộ nh ớ . Chip DMA đã th ự c hiệ n đi ề u này nh ư ng ti ế n trình làm t ươ i không thành công. Nguyên nhân có th ể : + Các chip bộ nh ớ b ị h ư + Chip DMA bị h ư + Các chip lậ p đ ị a ch ỉ b ộ nh ớ trên b ả n m ạ ch chính b ị h ư . Tắ t máy, cài l ạ i các chip b ộớặ nh ho c các SIMM. N ếẫ u v n không đ ượểả c có th ph i thay bả n m ạ ch chính. - Hai 'bip': sự c ố h ệ m ạ ch ch ẵ n l ẻ /l ỗ i ch ẵ n l ẻ . Lỗ i ch ẵ n l ẻ trong b ộ nh ớ đ ầ u 64 K (t ươ ng t ự l ỗ i 1-4-2). Có thể m ộ t chip b ộ nh ớ trên b ả n m ạ ch chính b ị l ỏ ng. Tắ t máy, cài l ạ i các chip b ộớặ nh ho c các SIMM. N ếẫ u v n không đ ượ c theo ch ỉẫủ d n c a Phoenix 1-3-3 bên dướ i. - Ba 'bip': Sự c ố b ộ nh ớ 64K c ơ s ở . Có thể do các chip b ộ nh ớ ho ặ c b ả n m ạ ch chính b ị h ư . Tắ t máy, cài l ạ i các chip b ộớặ nh ho c các SIMM. N ếẫ u v n không đ ượ c theo ch ỉẫủ d n c a Phoenix 1-3-3 bên dướ i. - Bố n 'bip': Bộ h ẹ n th ờ i h ệ th ố ng không ho ạ t đ ộ ng. Có thểỉộẹờ ch b h n th i 1 b ịỗặựố l i ho c s c trong b ộớ nh RAM đ ầ u 64 K. Tắ t máy, cài l ạ i các chip b ộớặ nh ho c các SIMM. N ếẫ u v n không đ ượửể c th ki m tra Main vớ i m ộ t máy khác có b ộ nh ớ t ố t đ ể so sánh. Thay thanh RAM đầ u. N ế u không đ ượ c thay bả n m ạ ch chính - Năm 'bip': Sự c ố b ộ vi x ử lý . Chip CPU có thể b ị li ệ t. Tắ t máy, cài l ạ i các chip b ộ nh ớ th ử l ạ i. N ế u v ẫ n còn l ỗ i, thay CPU - Sáu 'bip': Sự c ố c ử a A20/ b ộ đi ề u khi ể n bàn phím 8042 Lỗưỗủ i này nh l i 4-2-3 c a Phoenix do các v ấềủ n đ c a bàn phím ho ặảạ c b n m ch chính b ị hư . Thử v ớ i bàn phím khác. N ế u v ẫ n không đ ượ c có th ể ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. - Bẩ y 'bip': Lỗ i ngo ạệếộựỗắ i l ch đ th c /l i ng t ngo ạệộ i l b vi x ử lý CPU bị h ư . Tắ t máy cài l ạ i các chip b ộớửạếỗẫ nh và th l i. N u l i v n còn có th ểả ph i thay CPU. Nế u thay CPU cầ n đ ể ý c ắ m l ạ i các Jump - Tám 'bip': Lỗ i vi ế t/ đ ọ c b ộ nh ớ màn hình. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 34
36. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Không nhậ n d ạ ng đ ượ c th ẻ m ạ ch Video ho ặ c b ị h ư . Kiể m tra vi ệ c cài đ ặ t vào Bus. Thay th ử card video khác. Có th ể b ộ nh ớ trên th ẻ m ạ ch video. - Chín 'bip': Lỗ i ki ể m tra t ổ ng quát ROM BIOS ROM BIOS có thể b ị h ư . Điề u ch ỉ nh b ằ ng cách cài l ạ i các chip. N ế u không đ ượ c ph ả i thay các chip BIOS - Mườ i 'bip': Lỗ i vi ế t/ đ ọ c c ủ a thanh ghi b ị CMOS đóng. Khi PC khởộ i đ ng , nó truy ềữệ n d li u vào ch ếộảệ đ b o v , sau đó chuy ểềếộ n v ch đ thự c. Chip đó ph ảởộạểể i kh i đ ng l i đ chuy n vào ch ếộựướ đ th c. Tr c khi kh ởộạ i đ ng l i thì CPU thông báo về chính nó trong CMOS RAM. Vấ n đ ề có th ể gây ra do CMOS đòng thanh ghi v ề máy tính b ị h ư và b ộ nh ớ CMOS cùng các chip liên quan có thể ph ả i thay - Mườ i m ộ t 'bip': Bộ nh ớ cache b ị h ư - không h ữ u hi ệ u hoá đ ượ c cache. Việ c ki ể m tra b ộ nh ớ Cache không thành công và b ị vô hi ệ u hoá. Thử cài l ạ i b ộ nh ớ cache, n ế u không đ ượ c thay b ộ cache khác - Không có các 'Bip' 2- Các mã phoenix PhoenixBIOS sử d ụ ng m ộ t nhóm ba b ộ ti ế ng bip - Mộ t 'bip' Điề u này bình th ườ ng. Ti ế ng bip thông báo vi ệ c POST hoàn t ấ t tr ướ c khi t ả i HĐH. - Hai 'bip': Có thể c ấ u hình b ị l ỗ i BIOS có thể phát hi ệ n th ẻ m ạ ch video không thích h ợ p v ớ i vi ệ c cài đ ặ t ho ặ c c ấ u hình khác không hợ p l ệ . Kiể m tra l ạ i th ẻ m ạ ch video, monitor, ho ặ c cáp n ố i monitor b ị l ỏ ng - Mộ t 'bip' dài, M ộ t 'bip' ng ắ n: Chỉ s ự c ố Video. Chỉ s ự c ố video. Kiể m tra các b ộ n ố i c ầ u nh ả y và các b ộ chuy ể n m ạ ch DIP trên video card ho ặ c b ả n mạ ch chính. - Mộ t 'bip' dài, m ộ t 'bip' ng ắ n, m ộ t 'bip' dài, m ộ t 'bip' ng ắ n: Chỉ s ự c ố c ủ a b ộ ph ố i h ợ p video đơ n s ắ c và màu. Sựốủộốợ c c a b ph i h p video đ ơắ n s c và màu. BIOS đã th ửởạưảề kh i t o nh ng c hai đ u lỗ i và không hi ể n th ị . - 1-1-3 CMOS WRITE/READ FAILURE: Máy tính không đọ c đ ượ c c ấ u hình đ ượ c l ư u trong CMOS. Chạ y l ạ i CMOS SETUP, khai báo l ạ i c ấ u hình. N ế u v ẫ n không đ ượ c thay b ả n m ạ ch chính. - 1-1-4 ROM BIOS CHECKSUM ERROR: ROM BIOS đã bị h ư Thay ROM BIOS -1-2-1 PROGRAMMABLE INTERVAL TIMER FAILURE: Chip bộ đ ị nh th ờ i trên b ả n m ạ ch chính b ị h ư . Thay bả n m ạ ch chính. -1-2-2 DMA INITILIATION FAILURE Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 35
37. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng - 1-2-3 DAM PAGE REGISTER WRITE/READ FAILURE: Chip DMA có thể b ị h ư Chip DMA có thể b ị h ư . Thay bả n m ạ ch chính.Vì chip này g ắ n li ề n trên Main - 1-3-1 RAM REFRESH VERRIFICATION FAILURE: Bộịờ đ nh th i cho chip DMA vào RAM đ ểươộớ làm t i b nh . DMA th ựệưử c hi n nh ng x lý làm tươ i b ị l ỗ i. + Chip bộ nh ớ h ư . + ChipDMA hư + Chip đị a ch ỉ b ộ nh ớ trên b ả n m ạ ch chính h ư . Tắ t máy ki ể m tra toàn b ộ các chip nh ớ . N ế u chip DMA và chip đ ị a ch ỉ h ư ph ả i thay b ả n mạ ch chính, vì chúng đ ượ c hàn trên Main. -1-3-3 FIRST 64K RAM CHIP OR DATA LIEN FAILUR, MULTI-BIT. RAM 64K không đáp ứ ng cho CPU; các chip b ộ nh ớ h ư ; Kiể m tra lai RAM, n ế u v ẫ n không đ ượ c ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. -1-3-4 FIRST 64K ODD/ EVEN LOGIC FAILURE. - 1-4-1 ADDRESS LINE FAILURE 64K OF RAM. Sự c ố đ ị a ch ỉ ho ặ c các chip logic trên b ả n m ạ ch chính h ư - 1-4-2 PARITY FAILURE FIRST 64K OF RAM Chip bộ nh ớ h ư , chip l ư u d ữ li ệ u ho ặ c các chip ki ể m tra ch ẵ n/l ẻ (xem 1-3-3). Có thể các chip trên b ả n m ạ ch chính ch ị u trách nhi ệ m tính toán ch ẵ n / l ẻ b ộ nh ớ . Kiể m tra các chip b ộ nh ớ , n ế u v ẫ n không đ ượ c ph ả i thay main. - 1-4-3 FAIL SAFE TIMER FAILURE Bộ đ ị nh th ờ i an toàn trên b ả n m ạ ch chính EISA b ị s ự c ố ph ả i thay. -1-4-4 SOFTWARE NMI PORT FAILURE Cổ ng ph ầ n m ề m đ ể ph ầ n m ề m EISA truy ề n thông v ớ i các board m ở rr ọ ng EISA. Phả i thay b ả n m ạ ch chính. -2-X-X FIRST 64K RAMA FAILURE - 3-1-1 SLAVE DMA REISTER FAILURE - 3-1-2 MASTER DMA REGISTER FAILURE - 3-1-3 MASTER INTERRUPT MASK REGISTER FAILURE - 3-1-4 SLAVE INTERRUPT MASTER FAILURE Chip DMA hoặ c chip b ộ đi ề u khi ể n ng ắ t b ị h ư . Vì hai chip này đề u g ắ n trên main nên ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. - 3-2-4 KEYBOARD CONTROLLER TEST FAILURE Chip điề u khi ể n bàn phím không đáp ứ ng các tín hi ệ u c ủ a POST khi k ở i đ ộ ng. Cáp bàn phím hoặ c bàn phím có th ể b ị h ư . Kiể m tra chuy ể n m ạ ch AT/XT bên d ướ i bàn phím; ki ể m tra xem có b ị k ẹ t phím không. Thử v ớ i bàn phím khác. - 3-3-4 SCREEN INITIALIZATION FAILURE Không tìm thấ y th ẻ m ạ ch video. Kiể m tra xem đã cài ch ư a; chính xác ch ư a. N ế u không đ ượ c thay th ẻ m ạ ch khác. - 3-4-1 SCREEN RETRACE TEST FAILURE Chip trên thẻ m ạ ch video b ị h ư . Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 36
38. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng Thay thẻ m ạ ch khác. - 3-4-2 SCREEN RETRACE TEST FAILURE Thẻạ m ch video có v ấề n đ ,nó không kh ởộ i đ ng bít đ ườồ ng h i vào th ờấị i gian n đ nh. Thay thẻ m ạ ch khác. - 4-2-1 TIMER TICH FAILURE Chip bộ đ ị nh th ờ i kông nh ậ n đ ượ c chip đi ề u khi ể n ng ắ t. Thay bả n m ạ ch chính. -4-2-2 SHUTDOWN TEST FAILURE - 4-2-3 GATE A20 FAILURE Bàn phím hư có th ể làm chip đi ề u khi ể n bàn phím 8042 liên t ụ c chuy ể n các tín hi ệ u vào bộ vi x ử lý trên đ ườ ng truy ề n đ ị a ch ỉ 20. Kiể m tra các b ộ chuy ể n m ạ ch c ủ a bàn phím. Thay bàn phím khác n ế u v ẫ n không thay đổ i thì ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. - 4-2-4 UNEXPECTED INTERRUPT IN PROTECTED MODE Thẻạởộặảạ m ch m r ng ho c b n m ch chính h ưề đ u gây ra l ỗ i này vì c ả hai có th ểử s dụ ng đ ườ ng truy ề n ng ắ t không che đ ượ c đ ể truy ề n thông v ớ i CPU. Tắ t máy, tháo toàn b ộẻạởộừẻạ các th m ch m r ng tr th m ch video và kh ởộạắ i đ ng l i. L p lầượừ n l t t ng th ẻạể m ch đ xác đ ị nh th ẻạịư m ch b h và thay th ểẻạ th m ch đó. - 4-3-1 RAM TEST ADDRESS FAILURE Chip chị u trách nhi ệ m v ề logic đ ị a ch ỉ b ộ nh ớ h ư . Thay bả n m ạ ch chính vì các chíp này đ ượ c hàn vào b ả n m ạ ch chính. - 4-3-2 PROGRAMMABLE INTERVAL TIMER CHANNEL 2 TEST FAILURE - 4-3-3 INTERVAL TIMER CHANNEL FAILURE Bộị đ nh th ờ i ng ắ t đo ạượửụ n đ c s d ng làm t ươộớ i b nh . Thay bả n m ạ ch chính - 4-3-4 TIME OF DAY CLOCK FAILURE Chạ y l ạ i CMOS SETUP, thay pin c ấ p ngu ồ n cho CMOS. N ế u l ỗ i v ẫ n ti ế p t ụ c có th ể do nguồ n - thay b ộ ngu ồ n m ớ i - 4-4-1 SERIAL PORT TEST FAILURE - 4-4-2 PARALLEL PORT TEST FAILURE Các cổ ng n ố i ti ế p ho ặ c song song có s ự c ố khi POST ki ể m tra. Các cổ ng trên th ẻạởộ m ch m r ng có th ểả ph i thay b ằẻạớế ng th m ch m i.N u các c ổ ng đượ c đ ị nh v ị trên b ả n m ạ ch chính, ph ả i vô h ệ u hoá chúng b ằ ng jump ho ặ c disable trong CMOS. - 4-4-3 MATH COPROCESSOR FAILURE Bộ đ ồ ng s ử lý toán trên các máy có th ể b ị h ư . Sử d ụ ng ch ươ ng trình chu ẩ n đoán. N ế u h ư có th ể vô hi ệ u hoá nó ho ặ c thay. II- CÁC MÃ LỖỐỖ I S / THÔNG BÁO L I 1- Sự c ố b ả n m ạ ch chính 101 SYSTEM INTERRUP FAILED Lỗấườốớảạ i b t th ng đ i v i b n m ch chính b ịựốặộ s c ho c m t board m ởộ r ng đang xâm phạ m t ớ i chip đi ề u khi ể n ng ắ t. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 37
39. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng 102 SYSTEM TIMER FAILED Chip bộ đ ị nh th ờ i trên b ả n m ạ ch chính b ị h ư . Phả i thay b ả n m ạ ch chính n ế u l ỗ i xu ấ t hi ệ n th ườ ng xuyên. 103 SYSTEM TIMER INTERRUP FAILED Chip bộịờ đ nh th i không có chip đi ềểệắểềệắ u khi n tín hi u ng t đ truy n tín hi u ng t 0. Bả n mạ ch chính b ị h ư , ph ả i thay. 104 PROTECED MODE OPERATION FAILED Mộảạ t b n n ch chính kém ch ấượởếộựảệặ t l ng ch đ t b o v , ho c bàn phím h ỏ ng có th ể gây cho 8042 duy trì các tín hiệ u trên đ ườ ng truy ề n đ ị a ch ỉ A20 vào b ộ vi x ử lý. Kiể m tra b ộ chuy ể n m ạ ch bàn phím. Sau đó th ử thay bàn phím khác. N ế u không đ ượ c có thể ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. 105 8042 COMMAND NOT ACCETED. KEYBOARD COMMUNICATION FAILURE Chip điề u khi ể n bàn phím 8042 b ị h ư ho ặ c bàn phím kém ch ấ t l ượ ng. Thay thử bàn phím khác. N ế u không đ ượ c ki ể m tra chip 8042, n ế u đ ượ c c ắ m thì thay thế , n ế u không ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. 106 POST LOGIC TEST PROBLEM LOGIC TEST FAILURE Mã lỗ i này g ồ m m ọ i v ấ n đ ề đ ượ c phát hi ệ n khi t ự ki ể m tra POST. Tắ t máy, l ấ y các th ẻ m ạ ch ra ngo ạ i tr ừ th ẻ m ạ ch video, sau đó b ậ t máy lên. N ế u không còn lỗữắầượ i n a, l p l n l t các th ẻạ m ch khác vào cho t ớ i khi xácđnh ịượẻạưế đ c th m ch h . N u thông báo lỗ i 106 không h ế t khi ch ỉ có th ẻ m ạ ch video, thay th ẻ m ạ ch video khác n ế u không hế t ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. 107 MNI TEST FAILED Kiể m tra ng ắ t không che đ ượ c c ủ a b ả n m ạ ch chính b ị s ự c ố . Các bả n m ạ ch chính có ổ c ắ m cho các CPU cho phép ng ườ i dùng thay đ ổ i CPU đó; N ế u không đượ c ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. 108 FAILED SYSTEM TIMER TEST Chip bộ đ ị nh th ờ i trên b ả n m ạ ch chính không làm vi ệ c. Trên các bả n m ạ ch chính, có th ể thay các chip đó, n ế u không ph ả i thay b ả n m ạ ch chính. 109 PROBLEM WITH FIST 64K RAM DMA TEST ERROR Vấ n đ ể trong RAM 64K đ ầ u tiên. 163 TIMER AND DATE NOT SET Bộớ nh CMOS quên c ấ u hình cài đ ặ t PC. L ỗ i do ph ầềạặỗủộớ n m m l c ho c l i c a b nh lư u phòng h ờ . Thử cài l ạ i CMOS thích h ợ p; Thay pin CMOS r ồ i ch ạ y ch ươ ng trình SETUP 2- Các vấ n đ ề v ề b ộ nh ớ 106 MEMORY SIZE ERROR Mã lỗ i liên quan đ ế n b ộ nh ớ CMOS s ử d ụ ng pin l ư u phòng h ờ . Tắ t máy, m ởệốấắ h th ng n ch c các chân c ủ a chip b ộớ nh SIMM trong ổắủ c m c a chúng. Nếẫỗả u v n l i ph i thay các chip b ộớể nh . Ki m tra l ạồếấả i ngu n, n u t t c các chip b ộớề nh đ u hư . 201 MEMORY ERROR Tắ t máy, m ởệốấắ h th ng n ch c các chân c ủ a chip b ộớ nh và SIMM trong ổắủ c m c a chúng. Nế u v ẫ n l ỗ i ph ả i thay các chip b ộ nh ớ . Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 38
40. Đề c ươ ng Th ự c hành B ả o trì hệ th ố ng 202 MEMORY ADDRESS ERROR LINES 0-15 203 MEMORY ADDRESS ERROR LINES 16-23 Mộ t ho ặ c nhi ề u chip nh ớ b ị h ư Tắ t máy, m ởệốấắ h th ng n ch c các chân c ủ a chip b ộớ nh SIMM trong ổắủ c m c a chúng. Nế u v ẫ n l ỗ i ph ả i thay các chip b ộ nh ớ . CMOS CHECKSUM ERROR/FAILURE Dữ li ệ u CMOS b ị l ỗ i. Thay pin CMOS và chạ y l ạ i setup. CMOS DISPLAY TYPE MISMATCH Không thích hợ p lo ạ i màn hình Chạ y SETUP đ ể khai báo l ạ i ki ể u card màn hình. CMOS MEMORY SIZE MISMACTH Chip CMOS cho là không đủộớ b nh . Chip b ộớặ nh ho c SIMM không đ ượịịố c đ nh v t t, có thể không hi ể n th ị khi máy tính ki ể m tra b ộ nh ớ v ậ t lý khi kh ở i đ ộ ng. Tắ t máy, ki ể m tra t ừ ng chíp nh ớ và dãy SIMM. Bậ t máy ch ạ y l ạ i SETUP. 3- Các vấ n đ ề v ề bàn phím 301 KEYBOARD ERROR Kiể m tra xem bàn phím đã đ ượ cnói chính xác ch ư a, có phím nào b ị li ệ t không. N ế u l ỗ i vẫ ncòn thay th ử bàn phím khác. 303 KEYBOARD OR SYSTEM UNIT ERROR 304 KEYBOARDOR SYSTEM UNIT ERROR, KEYBOARD CLOCKLINE ERROR Chip điề u khi ể n bàn phím b ị h ư . Bàn phím không đáp ứ ng chính xác theo đòi h ỏ i c ủ a POST. Kiể m tra b ộ chuy ể n m ạ ch bàn phím, cáp n ố i bàn phím ho ặ c thay thé bàn phím khác. 8042 GATE -A20 ERROR Thườ ng do bàn phím b ị h ư . Xem ph ầ n trên. 4- Các vấ n đ ề v ề ổ đĩa và h ệ th ố ng 601 DISK ERROR Đĩa mề m h ư , ho ặ c khai báo trong CMOS sai v ề lo ạ i đĩa. Kiể m tra l ạ i khai báo trong CMOS. Ki ể m tra l ạ i ngu ồ n c ủ a ổ đĩa và cáp băng c ủ a ổ xem đã đượ c c ắ m chính xác ch ư a có thích h ợ p không. Có th ể cáp băng h ư . 602 DISK BOOT RECORD ERROR Có thể do đĩa m ề m b ị h ư ho ặ c b ộ đi ề u khi ể n đĩa m ề m h ư . Thửởộằ kh i đ ng b ng đĩa m ềốế m t t, n u không đ ượ c có th ểộ m t cáp nào đó b ịộặ tu t ho c cài đặ t cáp ổ đĩa không thích h ợ p 1701 HARD DISK FAILURE Bộềểứ đi u khi n đĩa c ng không nh ậượảờủứ n đ c tr l i c a đĩa c ng mà nó đang ch ờ . Nguyên nhân: +Cáp nguồ n ổ c ứ ng không thích h ợ p. + Cáp dữ li ệ u n ố i vào b ộ đi ề u khi ể n không chính xác. + Jump ổ c ứ ng c ắ m sai + Ổ c ứ ng li ệ t. Bô môn Mạ ng & KT Máy tính Khoa CNTT Trang 39