Tài liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 3)

pdf

77 trang hapham 2840

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 3)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

tai_lieu_huong_dan_nuoi_duong_va_cham_soc_suc_khoe_tre_em_ph.pdf

Nội dung text: Tài liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 3)

Tài Liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com PH N BA HNG D N NUÔI D NG VÀ CH M SÓC S C KH E A. T CH C N, NG I. T CH C N 1. S l ng và ch t l ng b a n Trong th i gian nhà tr , tr c n t i thi u hai b a chính m t b a ph a. Nhu c u v n ng l ng chi m 60-70% nhu c u n ng l ng c ngày ca tr , c chia theo l a tu i nh sau: La tu i Ch n Nhu c u c Nhu c u ngày ti nhà tr ( chi m 60-70% nhu c u c ngày) 3-6 tháng Bú m hoàn 600- 360- toàn 800Kcal 560Kcal 6-12 tháng Bú m + n 800- 480-630 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com bt 900Kcal Kcal 12-18 tháng n cháo + 900- 540- bú m 1100Kcal 770Kcal 18-24 tháng n c ơm nát 1100- 660- + bú m 1300Kcal 910Kcal 24-36 tháng n c ơm 1100-1300 660- th ng Kcal 910Kcal Hng ngày tr c n n nhi u lo i th c n khác nhau v i các ch t dinh dng: m, béo, ng, vitamin và mu i khoáng b. T l gi a các ch t sinh n ng l ng theo c ơ c u nh sau - Ch t m (protit): cung c p kho ng 12-15% n ng l ng kh u ph n - Ch t béo( lipit): cung c p kho ng 15-25% n ng l ng kh u ph n - Ch t b t( gluxit): cung c p 63% n ng l ng kh u ph n T l các ch t sinh n ng l ng nên m b o t 100% và trong ph m vi ca t ng ch t. i v i tr béo phì, n ng l ng cho ch t béo và ch t b t ng cung cp nên duy trì m c t i thi u ( t c là ch t béo cung c p 15% và ch t b t Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com ng cung c p 60% n ng l ng kh u ph n), ng th i t ng c ng cho tr n nhi u các l ai rau, c , qu và tích c c v n ng. c. L ơ ng th c ph m c n cho tr trong m t b a n i v i tr 3-12 tháng - Có iu ki n cho tr bú m hoàn toàn trong 6 tháng u ( 180 ngày) là tt nh t Nu vì y u t nào ó không th cho tr bú m hoàn toàn c thì th c n thay th s a m t t nh t cho tr l a tu i này là các lo i s a. - T 6-12 tháng: Tr bú m là chính + m i ngày n 2 b a b t và m t ba ph - Cho tr làm quen v i mùi v và c im c a th c n ngoài s a m , khuy n khích cho tr t p n 2-3 thìa th c n m i ngày và n 2 l n 1 ngày. - T ng d n v l ng và s a d ng th c n. - M i b a cho tr n m t bát b t kho ng 200-250g. Khi cho tr n b sung nên cho tr n ch phù h p v i l a tu i, cho tr n t ít n nhiu tr quen d n v i th c n m i. Lơ ng th c ph m c n cho tr t 6-12 tháng Th c 1 su t b t Th c Mt ph m ph m b a ph su t Nu Nu ba Gam Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com chính ng t mn (g) Gam Gam (g) (g) Bt t , 35- 35- Sa ho c 100- bt dinh d ng 40 40 nc qu pha 120 ho c qu chín nghi n Bt s a, 10- 100- u xanh 15 120 ng 5-10 50-100 kính Du n, 5 m n c Th t ( cá, 10- tr ng ) 15 Rau, c , 10- 10- qu 15 15 Nc 5 mm Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com i v i tr 12-18 tháng Tr 12-18 tháng n t i tr ng 2 b a chính, 1 b a ph và bú m . Mi ba chính m t bát cháo kho ng 300g, b a ph có th là s a, chè, m t s lo i qu , bánh Lơ ng th c th c ph m c n cho m t tr 12-18 tháng Th c ph m Mt su t Th c ph m Mt su t ba chính cháo ba ph Gam(g) Gam(g) Go t , n p 50 Qa chín 100-120 ho c n c qu pha ho c s a, chè Th t, cá, 15-30 tr ng u, l c 5-10 Du, m 5-10 120-150 nc Rau, c , 15-20 qu Nc m m 5-10 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com i v i tr 18-36 tháng Tr 18-24 tháng th ng n t i tr ng 2 b a chính và m t b a ph . M i ba chính kho ng 300-350g c ơm nát v i th c n ( kho ng 1.5 n 2 bát). Ti p tc cho tr bú m n 24 tháng ho c lâu h ơn Lơ ng th c ph m c n cho m t tr t 18-24 tháng Th c ph m Mt su t Th c ph m Mt su t cơm nát ba ph ba chính Gam (g) Go t , n p 65-75 Qa chín 100-120 ho c n c qu nghi n ho c s a, Th t, cá, 15-30 chè. tr ng Du, m 5-10 120-150 nc Rau, c , 30-50 qu Nc m m 5-10 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Tr 24-36 tháng n t i tr ng 2 b a chính và 1 b a ph . M i b a chính tr n 350-400g k c c ơm và th c n ( kho ng 2 bát) Lơ ng thc ph m c n cho m t tr t 24- 36 tháng Th c ph m Mt su t Th c ph m Mt su t ba chính cơm ba ph Gam(g) Gam(g) Go t , n p 65-75 Qa chín 100-150 ho c n c qu pha, s a ho c chè Th t, cá, 15-30 tr ng u, l c 5-10 150-200 Du, m 5-10 nc Rau, c , 30-50 qu Ba ph có th là s a, chè, bún, mi n, m t s lo i qu , bánh Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Ba n c a tr c n m b o n ng l ng và các ch t dinh d ng c n thi t nh : m, béo, ng, mu i khoáng và sinh t nên thay i th c ph m hng ngày tr n ngon ming. Trong m i b a n c n ph i h p nhi u lo i th c ph m có th b sung cho nhau và kh u ph n t yêu c u dinh d ng. 2. N c u ng Hng ngày, tr c n c u ng n c y , nh t là v mùa hè, l ng nc a vào c ơ th tr ( d i d ng n c u ng, th c n) tng d n theo l a tu i: T 3-6 tháng: 0.8-1.1 lit/ngày/tr T 6-12 tháng: 1.1 – 1.3 lít/ngày/tr T 12-18 tháng: 1.3- 1.5lít/ngày/tr Nc u ng c n un sôi k và ng trong bình hay m có n p y kín. Mi tr có m t c c riêng. Mùa ông c n n c cho m. Mùa hè nóng n c c n cho tr u ng nhi u n c h ơn, n u có iu ki n nên cho tr u ng n c n u b ng các lo i lá nh sài t, rau ngô., bông mã , kim ngân hoa ho c n c qu ( dâu, chanh, cam). Chú ý: Có nhi u tr b khát nh ng không bi t òi u ng n c, cô giáo cn quan sát, phát hi n và cho tr u ng k p th i. Nên cho tr u ng theo nhu c u và chia làm nhi u l n trong ngày, có th cho tr u ng sau khi ch ơi, khi n xong, sau khi ng d y không tr quá khát m i cho u ng m t l n quá nhi u. Không nên cho tr u ng nhi u n c tr c b a n. 3. Ch m sóc b a n 3.1. Tr c khi n Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Tr c khi cho tr bú m : Cô giáo cho tr th c và thay tã lót s ch , hng d n bà m r a tay, qu n áo s ch và khô, lau s ch u vú, v t i vài gi t sa u. N u vì iu ki n nào ó tr không c bú m thì cho tr n s a b ng bát, thìa, không nên dùng bình bú cao su. Chú n b cho tr n: - Kê bàn và gh có tay v n cho tr . Lau bàn b ng kh n m - Chu n b ( nên d vài cái): Bát thìa, c c s ch cho tr . Kh n m t sch, m t vào a trên bàn. C c ng n c ã un sôi ngu i ( m), t trong khay, trên bàn. - Chia d thêm m t su t n ( phòng khi n h t su t, có tr còn mu n n thêm ho c có bát b ánh ). - Tr ph i th c gi c và t nh táo tr c khi n. Cho tr i v sinh tr c khi n, lau m t, lau tay và eo y m n N u tr còn ng thì tr nào d y tr c cho n tr c. Không ánh th c ng lo t. 3.2 Trong khi n a. Cho tr n s a - Th s a: Khu y u s a, nh vài gi t s a lên mu bàn tay, s a v a m là tr n ơc - B tr tay trái, u h ơi cao, tr n m tho i mái trong lòng cô. Tay ph i cô múc s a b ng thìa cho tr n, n u quen tay trái có th i chi u. Không tr ch lâu quá 10 phút. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Cô giáo ch n v trí ng i có th quan sát c các tr khác ch a n ho c ã n xong. b. Cho tr n b t, cháo - Cách th b t, cháo: Dùng m t thìa riêng xúc m t thìa n m th mn, nh t và nóng, khi th th y h ơi m cho tr n là v a. c bi t v mùa ông, không cho tr n ngu i, d b l nh sau khi n. Các bát ch a n n c n y c n th n tránh rui, b i. Cách ng i cho tr n: - Tr ng i ch a v ng: Cô giáo b tr nh cho n s a. Cô ng i theo hng chân tr không p vào bát. Xúc cho t ng tr n. Tuy t i không tr n m n ho c u ng. - Tr ã ng i v ng: Cho tr ng i vào gh có tay v n. Cô ng i i di n cho 2 tr nhóm b t n m t l n ( nhóm cháo thì cho 4-5 tr n m t l n). - Cho tr quay l ng l i phía các b n ang ch ơi tr t p trung vào b a n và cô có th quan sát tr khác khi ang ch ơi. N u không có gh có th cho tr ng i n trên chi u, không tr v a bò, v a n. Chú ý bát xa t m v i tr không ch m tay ho c làm bát. Cách xúc cho tr n - Xúc t ng thìa v ơi và g n mi ng. N u còn nóng, xúc trên m t bát và xung quanh tr c. Bón xong thìa này thì xúc ngay thìa khác, trong bát cho ngu i nhanh. Xúc g n t ng ph n tránh qu y nhi u làm b t, cháo b v a. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - a thìa v a t m, không a sâu vào mi ng tr . Trong khi n, n u mi ng tr b dính b t ho c cháo thì ch lau b ng kh n m ã chu n b s n cho tng tr . c. Cho tr n c ơm nát, c ơm thng - X p tr ch a xúc n th o ng i riêng bàn ti n ch m sóc, nên s p x p nh ng cháu t xúc n c ng i m t bàn, m i bàn 4-6 tr , x p tr bi ng n ng i c nh tr n ngoan tr ng viên l n nhau khi n. Bàn nào chu n b xong thì cho n tr c, không tr ng i i lâu quá 10 phút ho c b t tr i nhau n ng lo t. - Giáo viên nên chia món m n vào bát c a tr r i m i x i c ơm vào bát và tr n u. Cho n khô tr c, chan canh sau. 3.3 Sau khi n a. i v i tr n s a - Lau mi ng b ng kh n riêng c a m i tr. Cho u ng n c chín b ng thìa - B ng tr ( ho c b d ng tr trên ùi) trong 3 n 5 phút ( tránh nôn tr ) r i m i t tr n m nh nhàng, n m nghiêng v bên ph i nh m phòng tr s a. b. i v i tr n b t, cháo - Lau mi ng và lau tay cho tr . Cho u ng n c chín b ng chén và thìa riêng cho m i tr . Không dùng thìa xúc b t cháo cho tr u ng n c. - Tr 8-9 tháng tr lên t p cho tr u ng n c b ng c c, chén, d n d n tr t b ng c c u ng Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Cho tr i v sinh n u tr có nhu c u c. i v i tr n c ơm nát, c ơm th ng - Cô giáo h ng d n ho c nh c tr lau mi ng và lau tay. T p cho tr t bng c c u ng n c sau khi n, h ng d n tr u ng t t , t ng ng m không sc và t áo. - n xong, không cho tr ùa nhi u ho c ch y nh y m nh. Cho tr i v sinh ( n u c n) 3.4 M t s im c n l u ý khi cho tr n - Cho tr n chuy n d n t th c n nghi n- m m – n th c n mi ng. Sau ó cho tr n chung v i gia ình. - Th i im chuy n ch n t b t sang ch cháo ho c t cháo sang c ơm nát, c ơm th ng tùy thu c vào t ng tr . Nh ng tr quá y u ho c phát tri n ch m so v i tu i, có th chuy n ch n ch m h ơn m t vài tháng. Ng c l i, có nh ng tr có th cho chuy n ch n s m h ơn so v i tu i. Nh ng ngày tr b m t hay y b ng, nên cho tr n nh nh cháo, mì và không nh t thi t ph i ép tr n c ơm. - Cô kiên trì t p cho tr quen d n v i các lo i th c ph m ch bi n nhà tr , nh t là tr m i i nhà tr ho c m i t p n cháo, c ơm. - Trong khi cho tr n, giáo viên c n quan tâm n c im cá nhân c a tng tr nh tr m i t p n, tr n ch m, tr m i i nhà tr , nh ng tr y u ho c mi m d y. Giáo viên c n nói n ng d u dàng, nh nhàng, vui v và ng viên tr n h t su t, tránh d a n t, ép tr khi tr không mu n n ho c b nôn tr . N u ba nào tr kém n, cô c n tìm hi u nguyên nhân báo cho nhà b p hay y t ho c ba m bi t ch m sóc tr t t h ơn Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Khi ang n, u ng mà tr ho, khóc ho c ng g t, cô ph i d ng cho tr n, u ng. Khi tr h t ho, nín khóc và t nh ng m i cho n, u ng ti p tránh hóc và s c. - Khi tr n u ng, không c b t m i ho c ngáng m m, b t tr nu t - Khi ang n, n u tr i v sinh thì c n thay và r a s ch ngay cho tr - Lúc tr v a ng d y ho c ch ơi xong, cô giáo c n cho tr u ng n c, nh t là mùa hè. II. CH M SÓC GI C NG 1. Chu n b cho tr ng Trong nhóm c n có m t n ơi dành riêng cho tr ng , t t nh t nên có phòng ng riêng. N ơi ng ph i có không khí trong s ch, thoáng mát v mùa hè, m áp v mùa ông, ánh sáng d u dàng. Phòng ng nên gi m ánh sáng b ng cách óng b t m t s c a ho c t t b t èn. - Không tr n m ng tr c ti p d i sàn nhà. T t nh t m i tr có gi ng riêng, gi ng ph i có khung tr không b ngã. Mùa ông ph i có chi u, màn, g i, ch n m và th ng xuyên c ph ơi, gi t, m b o luôn s ch s, khô ráo. - Tr c khi ng , cô c n cho tr i v sinh, tr ph i c trong tr ng thái tho i mái. Mùa ông có th c i b t qu n áo, m , kh n quàng c . Không tr khóc nhi u, ho c v n ng quá nhi u tr c khi ng . Tuy t i không d a nt tr . - C n chú ý n c im riêng c a t ng tr ch m sóc chu áo. Nh ng tr y u ho c có nhu c u ng nhi u nên cho ng tr c. Nhn g tr hay Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com qu y khóc, ch a quen v i n n p nhà tr cô nên d tr , cho tr ng riêng và t ng cu i cùng có iu ki n ch m sóc và không nh h ng n tr khác. - i v i bé 3-12 tháng + Tr 3-6 tháng nên t tr n m nghiêng v m t phía ho c n m ng a. Tránh tr n m s p và ngo o u d n n ng t th và m dãi trong khi tr ng . Cô nên b t ng tr r i nh n nhàng t vào gi ng cho tr ng + Tr 6-12 tháng nên tr ng trong t th tho i mái - i v i tr 12-24 tháng, cô nên ng viên khuy n khích, t p cho tr làm quen v i n ơi ng và t p cho tr t i vào ch ng - Tr 24 – 36 tháng ã có nh ng thói quen v n n p sinh ho t, thói quen t ph c v nên n gi ng , cô h ng d n tr cùng cô chu n b ng ( tr t bê g i c a mình vào ch ng ), nh c tr i v sinh n úng ch c a mình ng . Ngoài c ch nh nhàng, l i nói êm d u d tr ng , cô nên hát nh ng bài hát ru, dân ca ho c m b ng nh c nh ru tr ng . 2. Theo dõi tr ng - Trong th i gian tr ng , cô ph i th ng xuyên có m t theo dõi, phát hi n nh ng b t th ng có th x y ra i v i tr ( s a l i t th tr ng tho i mái, không tr úp m t vào g i ho c chùm ch n kín m t) - Khi tr ng , v mùa hè, n u dùng qu t in, cô chú ý v n t c v a ph i và xa, t phía chân tr . N u dùng iu hòa nhi t , không nên nhi t quá l nh. Mùa ông cô nên p ch n m cho tr , không nên tr m c quá nhi u qu n áo. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - C n gi yên t nh khi tr ng , tránh c i, nói to và tránh nh ng ti ng ng m nh làm tr gi t mình. - N u có tr th c d y s m và qu y khóc, cô c n d tr ng ti p, n u không ng n a thì a sang ch khác d tr ch ơi, không tr khóc làm m t gi c ng c a tr khác. - i v i tr bé, k p th i thay tã lót khi tr ái d m và d cho tr ng ti p. 3. Ch m sóc khi tr th c d y - Tr nào th c gi c tr c, cô cho d y tr c, tránh tình tr ng d y ng lo t m t lúc nh h ng n gi c ng c a tr khác và sinh ho t c a l p. Tr y u và có nhu c u ng nhi u nên cho th c d y sau cùng. - Sau khi tr th c d y, cô lau m t cho tr t nh ng và d tr ch ơi. Cô cho tr i v sinh, nh c nh tr l n t i v sinh và h ng d n tr cùng cô thu d n ch ng . N u có tr ái d m, sau khi tr ã d y h t, cô c n làm v sinh n ơi ng . M c a s thông thoáng phòng. B. V SINH I. V SINH CÁ NHÂN 1, V sinh cá nhân tr a. Chu n b y các dùng v sinh - Chu n b y kh n m t m b o v sinh( m t kh n m t/ tr ). Chu n b bô, sô, ch u. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Chu n b d ng c cho tr r a tay: Thùng có vòi ho c vói n c v a tm tay tr ( n u ng n c vào sô hay ch u thì ph i có gáo d i) . xà phòng r a tay. Kh n khô s ch lau tay. Xô hay ch u h ng n c b n ( n u c n ) - Chu n b qu n áo, tã lót d tr thay cho tr khi c n thi t nh t là v mùa ông. i v i tr bé, h ng ngày yêu c u cha m em theo m t s kh n mùi xoa ho c mi ng v i m m, s ch lsau m i cho tr . N u có iu ki n, chu n b kh n gi y m m, h p v sinh lau m i cho tr . b. V sinh cho tr V sinh da - Lau m t: + Cô lau m t cho tr tr c và sau khi n, khi m t b b n. Khi lau chú ý dch chuy n kh n sao cho da m t c a tr luôn luôn c ti p xúc v i ph n kh n s ch. Trong quá trình lau m t cho tr , các thao tác c n ph i nh nhàng, tránh làm tr au và s hãi. V a lau m t cho tr v a trò chuy n âu y m và nói các ng tác cô ang làm tr có c m giác nh nhàng. + Nh ng tr b chàm, m n nh t c n lau cho tr sau cùng và gi t kh n riêng b nh không lây lan qua tr khác. Tr ng h p tr b ch y m i n c ( tr bé) c n lau ngay cho tr tránh tr li m m i ho c qu t ngang. Nh c nh tr l n t l y kh n lau m i và không b v t l vào m i. + i v i tr trên 24 tháng, cho tr nh n bi t kh n lau m t thao úng kí hi u kh n c a tr . - Lau tay, r a tay: Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com + i v i tr d i 18 tháng tu i: Cô dùng kh n m, s ch lau tay cho tr tr c và sau khi n. Khi tay tr b n thì ph i r a tay. Mùa ông nên dùng kh n m lau. + Tr trên 18 tháng : Cô r a tay cho tr d i lòng n c ch y ( vòi n c ho c dùng gáo d i). Cô r a t ng tay cho tr theo các b c sau: r a t c tay, mu bàn tay, k tay, u ngón tay r i r a lòng bàn tay và ngón tay, r a xong dùng kh n s ch lau tay cho tr . + trong khi ch m sóc v sinh cho tr , cô v a làm v a gi i thích tr hi u t i sao ph i r a tay s ch. Tr trên 24 tháng, b c u h ng d n cho tr làm quen v i cách r a tay và t lau tay khô. V sinh r ng mi ng - gi v sinh r ng mi ng cho tr , hàng ngày cô c n cho tr u ng vài thìa n c chín tráng mi ng sau m i l n bú ho c u ng s a ( i v i tr ch a mc r ng) - Khi tr ã m c r ng, h ng ngày sau khi n, h ng d n cha m lau rng, mi ng cho tr b ng kh n s ch, m m, có th m n c mu i loãng. V i tr ln h ơn có th t p cho tr xúc mi ng. Ph i h p v i gia ình cho tr 3 tu i t p ánh r ng. Không nên cho tr n quà v t nh t là k o, bánh ng t. nên cho tr ánh r ng nh kì phát hi n s m r ng sâu và ch a tr k p th i. D y cho tr có thói quen ng m mi ng khi ng , th b ng m i mi ng và r ng không b khô. V sinh qu n áo, giày dép Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Không tr m c qu n áo m t, khi tr b nôn tr , i ti u ti n ra qu n áo ho c m hôi ra nhi u, cô c n thay ngay cho tr . C i b t qu n áo cho tr khi tr i nóng, m c thêm khi tr i l nh. - ch ng nhi m l nh ôi chân c a tr , ngoài ôi dép hay giày tr i n l p, cn có thêm m t ôi dép s ch cho tr i trong l p. - Cô nh c cha m c a tr a t t, qu n áo, tã lót d tr thay cho tr khi c n thi t. nên cho tr m c qu n áo b ng nh ng lo i v i m m, th m m hôi. Nên dùng lo i giày dép h ơi r ng h ơn so v i chân tr m t chút, dép m m, mng, nh , d c i, có quai sau cho tr d i. V sinh khi i b - Khi tr ng i v ng m i b t u t p cho tr ng i bô. Tr ng h p tr bé mi ng i bô, cô ph i c nh tr và d dành tr tr làm quen v i vi c ng i bô. Cô c n có ng tác nh nhàng, thái d u dàng, không quát m ng tr . - Khi s p x p gh bô cho tr ng i c n d t gh bô cách nhau m t kho ng cách thích h p, không tr ng i sát nhau quá gây m t tr t t trong gi i bô. - Ch cho ng i bô khi tr c n i ti n ho c ti u ti n, không cho tr ng i bô hàng lo t, tr nào có nhu c u thì cho ng i bô tr c. Không tr ng i bô không quá 10 phút. Tr ng h p tr ng i bô quá 10phút mà không i ti n ho c ti u ti n ph i cho tr ng d y. - Trong khi tr ng i bô, cô ph i quan sát m b o tr không b ngã, không tr ng i bô r i i làm vi c khác. Không nên cho tr ng i sát h n vào tng khi t ng m. Mùa ông ho c nh ng ngày tr i l nh ph i cho tr i dép ho c kê mi ng ván, tr i v i ho c th m nilong xu ng ch tr t chân. Cho tr ng i n ơi kín gió tránh gió lùa. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Sau khi i i ti n c n r a ngay cho tr . Cô b tr , dùng tay r a cho tr di vòi n c ch y ho c dùng gáo d i, r a t tr c ra sau. R a xong dùng kh n khô lau cho tr - bô ngay sau khi tr i v sinh vào n ơi quy nh, r a bô s ch s , úp khô, ph ơi n ng. Sau ó cô ph i r a tay s ch b ng xà phòng tr c khi làm vi c khác. 2. V sinh cá nhân cô - Cô ph i gi v sinh, phòng b nh t t b o v s c kh e cho b n thân và nh ng ng i xung quanh, không làm lây lan b nh trong nhóm và trong nhà tr . a. V sinh thân th - Gi gìn da s ch s , nh t là hai bàn tay. Khi ch m sóc tr , hai bàn tay cô ph i uôn s ch s . Cô c n r a tay b ng xà phòng và n c s ch tr c khi cho tr n, sau khi i v sinh, sau khi làm v sinh cho tr , sau khi quét rác ho c lau nhà. - u tóc luôn g n gàng, s ch s . Không móng tay dài khi ch m sóc tr . - Gi v sinh r ng mi ng s ch s . eo kh u trang khi chia c ơm cho tr , khi ho, s m i,viêm h ng. b. V sinh qu n áo, dùng cá nhân - Qu n áo ph i luôn g n gàng, s ch s. N u có qu n áo công tác ph i th ng xuyên m c trong quá trình ch m sóc tr . Không m c trang ph c công tác v gia ình ho c ra ngoài. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - dùng cá nhân c a tr và cô ph i riêng bi t, không s d ng dùng cá nhân c a tr . c. Khám s c kh e nh kì Nhà tr ng c n khám s c kh e nh kì và tiêm phòng d ch y cho các giáo viên, cán b nhân viên. N u cô m c b nh truy n nhi m ho c nhi m trùng c p tính thì không c tr c ti p ch m sóc tr . II. V SINH MÔI TR NG 1. V sinh dùng cá nhân a. V sinh dùng - Bát, thìa, ca, côc ph c v n u ng cho tr c n có theo quy nh c a ngành: m i tr có ca, c c, bát, thìa, kh n m t riêng và có d u hi u riêng g n vi tên c a tr tr d nh n ra. Bình, thùng ng n c u ng cho tr ph i có np y, c n c v sinh hàng ngày, n ơi s ch s tránh b i, côn trùng. Tuy t i không cho tr thò tay ho c u ng tr c ti p vào bình ng n c. N c không u ng h t trong m t ngày ph i i. - Bát, thìa, ca u ng n c c a tr ph i c r a s ch h ng ngày, ph ơi nng, tráng n c sôi tr c khi n. - Không nên dùng các lo i bát, thìa, c c b ng nh a tái sinh ho c s t m cho tr n, u ng. - H ng ngày gi t kh n r a m t c a tr b ng xà phòng và n c s ch, sau ó ph ơi n ng ho c s y khô. H ng tu n h p kh n ho c lu c kh n m t l n. - B n gh , trang trí th ng xuyên lau b ng kh n m tránh b i Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - dùng v sinh ( xô, ch u ) dùng xong ánh r a s ch s , úp n ơi khô ráo, g n gàng b. V sinh ch ơi - ch ơi nhóm bé ph i c r a sau m i ngày. H ng tu n nên r a b ng nc xà phòng và ph ơi khô. - ch ơi các nhóm tr khác c n c gi s ch s 2. V sinh phòng nhóm a. Thông gió Tr c khi tr n l p, cô c n làm: - M t t c c a s và c a ra vào phòng c thông thoáng - N u có phòng ng riêng thì khi tr phòng ch ơi, cô m c a thông thoáng phòng ng b. V sinh n n nhà - M i ngày nên quét nhà và lau nhà ít nh t 3 l n ( tr c gi ón tr , sau 2 b a n chính sáng, chi u) - nhóm tr bé sau khi ng d y nên là v sinh n ơi ng ( ph i th m ngay nc ti u b ng kh n khô r i m i lau l i b ng kh n m) - Cô không c i gu c, dép b n vào phòng tr , không c gia súc vào phòng tr . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Hàng tu n c n t ch c t ng v sinh toàn phòng tr : lau các c a s , quét m ng nh n, lau bóng èn c r a n n nhà, c giát gi ng ( nhóm bé), ph ơi ch n chi u. Cùng v i các b ph n khác làm v sinh xung quanh nhóm tr . c. V sinh n ơi i ti n, ti u ti n( nhà v sinh ) - Ch cho tr i v sinh ph i s ch s , tránh gió lùa. Sau khi tr i v sinh xong, cô n c ti u, phân ngay. Tr ng h p dùng h xí th m ph i d i n c y và d n v sinh s ch s sau m i l n tr i v sinh - H ng ngày t ng v sinh toàn b khu v sinh tr c khi ra v - H ng tu n t ng v sinh toàn b khu v sinh và khu v c xung quanh 3. X lí rác th i, n c th i a. X lí rác - Rác ph i oc thu gom vào thùng có n p y, rác h ng ngày úng nơi quy nh - Tr ng h p có h rác chung c a tr ng, sau m i l n rác l i l p ph mt l p t m ng, khi y h l p t dày 15-20cm. b. X lí n c th i: Th ng xuyên kh ơi thông c ng rãnh, tránh ng, nu không s t o iu ki n cho ru i, mu i sinh s n và phát tri n. Hàng tu n tng v sinh toàn b h th ng c ng rãnh. 4. Gi s ch ngu n n c - Cung c p n c s ch; m b o n c s ch cho tr dùng, bao g m n và sinh ho t. tr h c m t bu i là 10lit/tr /bu i, còn tr bán trú là 50- 60lit/tr /ngày Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Ngu n n c s ch: t t nh t là n c máy. Tr ng h p l y t ngu n nc( gi ng khoan, gi ng ào ) n c m a, n c su i thì ph i x lí ho c lng l c b ng các ph ơ ng pháp l ng, l c mr b o tiêu chu n v sinh cho phép. - ánh giá ngu n n c: N c ph i không màu, không mùi, không v l . Nu ngu n n c có nghi ng nên ngh c ơ quan y t ki m tra. - m b o v sinh d ng c ch a n c: + D ng c ch a n c, tránh n c l u quá lâu ngày( tùy theo lo i n c s d ng mà có th nh kì 1tháng/1l n ho c t i thi u là 3 tháng/ 1l n) + Có k ho ch thau r a d ng c ch a n c, tránh n c l u quá lâu ngày( tùy theo l ai n c s d ng mà có th nh kì 1 tháng/1 l n ho c t i thi u là 3 tháng/ 1 l n) B. THEO DÕI S C KH E VÀ PHÒNG B NH I. KHÁM S C KH E NH KÌ - Hng n m, nhà tr ng c n liên h ch t ch v i y t a ph ơ ng( tr m y t ph ng, xã) có k ho ch khám s c kh e nh kì cho m i tr m i n m 2 ln. - Giáo viên có nhi m v ph i h p v i y t t ch c khám nh kì cho tr . Lu k t qu khám và thông báo cho gia ình k t qu ki m tra s c kh e c a tr . II. THEO DÕI TH L C VÀ TÌNH TR NG DINH D NG 1. Ch s th l c dùng theo dõi tr - Cân n ng ( kg) theo tháng tu i Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Chi u cao ng (cm) theo tháng tu i - Cân n ng theo chi u cao ng 2. Yêu c u - Tr d i 12 tháng tu i: c n cân o tr m i tháng 1 l n - Tr trên 12 tháng tu i: c n cân o m i quý m t l n - i v i tr b suy dinh d ng, tr th a cân, béo phì nên cân và theo dõi h ng tháng. N u tr m i tr i qua m t t m, s c kh e gim sút c n ph i ki m tra: c n cân o m i quý m t l n - i v i tr b suy dinh d ng, tr th a cân, béo phì nên cân và theo dõi h ng tháng. N u tr m i tr i qua m t t m, s c kh e gi m sút c n ph i ki m tra cân n ng ánh giá s ph c h i s c kh e c a tr . - Quy nh m t s ngày th ng nh t cho các l n cân, o - Sau m i l n cân o c n ch m ngay lên bi u tránh quên và nh m ln, sau ó ánh giá tình tr ng dinh d ng cho t ng tr và thông báo cho gia ình. - Mùa ông ti n hành cân, o trong phòng, tránh gió lùa, b b t qu n áo cân, o chính xác. - Có th cân tr b ng b t kì lo i cân nào nhà tr ng có nh ng ph i th ng nh t dùng m t lo i cân cho các l n cân. - Cách o chi u cao: Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com + Tr d i 24 tháng o chi u cao n m: o chi u dài c a tr t nh u t i chân khi n m du i th ng. Khi o d t tr trên th c o, u ch m b ng g, chân c nh, gi u ngay ng n, gi ùi và g i th ng, y b ng g di chuy n d i chân sát gót chân, bàn chân vuông góc v i c ng chân và c s o. + Tr trên 24 tháng o chi u cao ng: o chi u cao c a tr b ng th c o chi u cao ( ho c có th dùng th c dây óng vào t ng). Khi o chú ý tr ng th ng và 3 im u, mông, gót chân trên m t ng th ng. Chi u cao c a tr c tính t bàn chân n nh u( im cao nh t c a u tr ) 3. Cách ánh giá th l c và tình tr ng dinh d ng a. Cân n ng theo tháng tu i( c theo dõi b ng bi u t ng tr ng) Sau m i l n cân ch m lên bi u m t im t ơ ng ng v i s cân và s tháng tu i c a tr , n i các im ch m ó v i nhau, ta s c ng bi u di n v s phát tri n c a tr . Khi ng bi u di n - N m kênh A + Có h ng i lên là phát tri n bình th ng + N m ngang là e d a C n tìm nguyên nhân và ph i h p + i xu ng là nguy hi m v i gia ình có bi n pháp can Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com thi p s m, k p th i nh m ch m sóc, phòng ch ng suy dinh dng. - Nm kênh B: Suy dinh d ng v a ( SDD) 1 - Nm kênh C: Suy dinh d ng n ng ( SDD) 2 - Nu n m kênh D: Suy dinh d ng r t n ng( SDD III) Cn ph i h p v i gia ình ch t ch và có bi n pháp ch m sóc c bi t nâng cao th l c, s c kh e c a tr . Khi cân n ng c a tr n m kênh A và t c t ng cân hàng tháng tng nhanh, c n theo dõi và có ch n u ng h p lí k t h p v i v n ng phù h p tránh th a cân- béo phì. b. Chi u cao theo tháng tu i( c theo dõi b ng bi u chi u cao ho c ánh giá theo b ng chi u cao ) - Chi u cao n m trong kho ng trung bình tr lên là phát tri n bình th ng - Chi u cao n m trong kho ng trung bình tr xu ng là do tr b suy dinh dng kéo dài. Chi u cao th hi n trung thành tình tr ng dinh d ng c a tr , tuy bi n i ch m nh ng ch c ch n và không bao gi gi m i nh cân n ng. Bng ch s chi u cao theo tháng tu i Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Tháng tu i Chi u cao trung bình ( cm) Tr trai Tr gái 3 55.8 n 66.4 54.6 n 64.5 4 58.2 – 69.1 56.9 - 67.1 5 60.5-71.3 58.9 - 69.3 6 62.4- 73.2 60.6 - 71.2 7 64.1- 74.8 62.2 -72.9 8 65.7- 76.3 63.7 -74.5 9 67.0- 77.6 65.0 -75.9 10 68.3- 78.9 66.2 -77.3 11 69.6- 80.2 67.5 -87.7 12 70.7-81.5 68.6 -80.0 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 13 71.8-82.7 69.8 -81.2 14 72.8- 83.9 70.8 -82.5 15 73.7-85.1 71.9 -83.7 16 74.6-86.3 72.9 -84.8 17 75.5-87.4 73.8 -86.0 18 76.3 – 88.5 74.8 -87.1 19 77.1 – 89.5 75.7 -88.1 20 77.9- 90.6 76.6 -89.2 21 87.7 – 91.6 77.4 -90.2 22 79.4 - 92.5 78.3 -91.1 23 80.2 – 93.5 79.1 -92.1 24 80.9 – 94.4 79.9 -93.0 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 25 81.7 -95.2 80.7 -93.9 26 82.4 – 96.1 81.5 -94.8 27 83.2 – 96.9 82.3 -96.5 28 83.9 – 97.6 83.0 -96.7 29 84.7 – 98.4 83.8 -97.3 30 85.4 – 99.2 84.5 -98.1 31 86.2 – 99.9 85.2 -98.9 32 86.5 – 100.6 85.9 -99.7 33 87.6 – 101.4 86.6 -100.5 34 88.2 – 102.1 87.2 -101.2 35 88.8 – 102.3 87.8 -102.0 36 89.4 – 103.6 88.4 -102.7 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Lu ý: Nên c m t cô chuyên trách theo dõi s c kh e tr , cân o và ghi bi u ( n u không có cán b y t ) c. Cân n ng theo chi u cao ng v i m t chi u cao nh t nh có m t cân n ng t ơ ng ng. N u cân nng t ơ ng ng v i chi u cao th p h ơn( ho c cao h ơn) cân n ng nên có là tr phát tri n ch a cân i, có kh n ng suy dinh d ng ( ho c th a cân) III. TIÊM CH NG VÀ PHÒNG B NH 1. Tiêm ch ng - Khi tr m i vào nhà tr , cô c n ki m tra phi u tiêm ch ng c a tr . N u tr ch a c tiêm ch ng y , cô c n ph i h p v i y t nh c nh gia ình a tr i tiêm ch ng. - C n theo dõi ch t ch tình tr ng s c kh e c a tr sau tiêm ch ng: - Gi v t tiêm ch ng s ch s , không tr s mó ho c gãi vào ó - Ngày tiêm ch ng c n cho tr ho t ng ít - Cp nhi t cho tr h ng ngày, n u tr s t nên cho tr n nh , ngh ng ơi - Nu tr au v t tiêm ch ng, có th ch m nóng ch tiêm Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Báo cho y t a ph ơng nh ng tr ng h p b t th ng có bi n pháp x lí k p th i Lch tiêm ch ng Tu i Lo i v cxin S l n a bàn tri n khai Sơ BCG ( phòng b nh lao) Tiêm 1m i sinh Viên gan B Tiêm m i 1 2 Bi li t Ung l n1 tháng Toàn Bch h u- Ho gà- U n Tiêm m i 1 qu c ván Tiêm m i 2 3 Bi li t Ung l n 2 tháng Bch h u- Ho gà- U n Tiêm m i 2 ván 4 Bi li t Ung l n 3 Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com tháng Bch h u- Ho gà- U n Tiêm m i 3 ván Tiêm m i 3 Viêm gan B 9 Si Tiêm m i 1 tháng 1-5 Viêm não nh t b n Tiêm m i 2 Vùng tu i cách m i 1 sau 2 có nguy c ơ tu n Tiêm m i 3 cách m i 2 sau 1 nm 2-5 T ( u ng tr cmùa d ch Ung 2 l n, Vùng tu i hàng n m) ln 2 u ng cách l n có nguy c ơ 1 sau 2 tu n 3-10 Th ơ ng hàn Tiêm 1 m i Vùng tu i có nguy c ơ ( Ngu n: Ch ơ ng trình tiêm ch ng m r ng Qu c gia) Hàng n m ngoài vi c t ch c tiêm ch ng cho tr theo l ch nh trên còn có nh ng ngày tiêm ch ng chi n d ch và có nh ng t tiêm ch ng t xu t tùy theo tình hình d ch b nh các a ph ơ ng. Vì v y, giáo viên và nhà tr ng c n n m Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com c các thông tin này t y t a ph ơ ng tuyên truy n cho ph huynh a con i tiêm ch ng y . 2. Phòng d ch - N u trong nhà tr có nhi u tr m c cùng m t b nh, cô c n báo v i nhà tr ng m i y t n khám, tìm nguyên nhân phòng d ch b nh x y ra. - Tr ng h p trong vùng ã x y ra m t d ch nào y, nhà tr ng c n ph i hp v i y t nhanh chóng d p t t d ch b nh. 3. Th ơi gian cách li m t s b nh truy n nhi m Tên Th i gian cách li tr b b nh Theo dõi tr kh e bnh ( nhà) trong l p Th y Su t th i gian tr m c b nh( 7 11-21 ngày u ngày k t khi m c n t m ng n c) Bch Su t th i gian tr m c b nh 7 ngày hu Ho gà 30 ngày k t khi m c b nh 14 ngày Quai b 21 ngày 21 ngày Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Viêm 30 ngày Trong vòng 40 gan ngày 4. T thu c và cách s d ng T thu c và các thu c thi t yu giúp cho cô giáo có th s trí ban u khi tr b m, khi g p m t s tai n n b t ng , ho c trong vi c phòng d ch b nh cho tr ngay t i tr ng. Vì v y, tr ng m m non ( các l p im l ) c n c trang b t thu c, có y các lo i thu c và d ng c y t thi t y u. a. N i dung t thu c g m Thu c sát trùng ngoài da ( c n 70%, c n ii t loãng 2,5%) Thu c h nhi t Paracetamol. Thu c nh m t ( Chloramphenicol 0,4%). Thu c nh m i tr em Oresol Du cao, bông th m n c, b ng dính, b ng c m máu, b ng vô trùng Nhi t k , kéo, k p bông, các lo i n p, b ng v i c nh gãy x ơ ng b. B o qu n t thu c - T thu c ph i óng ch c ch n, có nhi u ng n l ( l thu c, bông bng ) c a b ng kính và có khóa. T thu c ph i treo cao trên t m v i c a tr . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - M i l thu c u ph i dán nhãn ngoài và ghi rõ: tên thu c, cách dùng, li u l ng, h n dùng. Các lo i thu c riêng u ph i trong l riêng, có n p y kín ch t. th ng xuyên ki m tra v t b nh ng thu c ã h n dùng và b sung thu c m i. - T thu c ph i c gi s ch s , không c l n b t kì th gì khác vào t thu c. c. Cách s d ng m t s thu c thông th ng Cn i t 2,5%: Dùng nguyên ch t ho c pha loãng v i m t ít c n 90 bôi ngoài da. Th ng dùng sát trùng v t th ơ ng nh , r ng. Không dùng c n bi n ch t, vì da có th b n mòn. B o qu n trong l y kín. Chloramphenicol 0,4%: Ch a au m t , loét giác m c, m i ngày tra thu c 3-6 l n Paracetamol ( viên nén 0,1g: 0,2g: 0,3g: 0,5g) : thu c có tác d ng gi m au, h nhi t, ch a au kh p mãn tính, nh c u, au mình m y, au l ng, au do ch n th ơ ng( bong gân, gãy x ơ ng), tr s t( không k nguyên nhân), nhi m khu n tai, mi h ng, ph qu n, s t do tiêm ch ng, say n ng. Tr em: Ngày u ng 2-3 l n, m i l n tùy theo tu i nh sau: T 6-12 tháng: 0.025- 0.05g (1/4 n ½ viên lo i 0.1g) 13tháng- 5 tu i: 0.1 – 0.5g ( 1 n 1,5 viên lo i 0.1g) Lu ý: Ch ng ch nh ( không c dùng) trong b nh gan và th n n ng Dùng li u cao kéo dài gâyh i cho gan Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Tránh u ng kéo dài 2 tu n li n Oresol: xem ph n th c hành pha Oresol ( Ph n m t s k n ng ch m sóc tr ) IV- PHÒNG VÀ S LÍ M T S B NH TH NG G P 1. B nh h m k Nh n bi t: th ng x y ra nh ng n p g p c a da nh : b n, ng n ùi, h nách, c , quanh h u môn. L p da có th h ơi ho c n t n và t y v i nh ng m gi a có m . Nguyên nhân - Do tã lót m t ho c do tr quá nóng do b a ch y - Do d ng v i các hóa ch t trong b t gi t ã s d ng gi t qu n áo, tã lót cho tr phòng b nh: - Ch m sóc da c n th n, không da b t, không tr b nóng quá - Qu n áo, tã lót ph i khô ráo, s ch s . Khi thay tã lót, qu n áo có th da tr c thoáng trong vài phút. X trí ban u: - Nên r a cho tr b ng n c s ch, m và th m khô k Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Khi r c ph n rôm chú ý không r c quanh b ph n sinh d c ca tr vì khi t ph n s óng t ng và làm t y da. - Nh c nh cha m ch m sóc da tr t t h ơn và a tr n khám c ơ s y t 2. Các b nh mi ng a. T a mi ng Nh n bi t: ó là b nh c a xoang mi ng, th ng g p nhi u tr còn bú khi b suy nh c và nh ng d ng khác làm gi m s c kháng c a c ơ th . Khi m c b nh, niêm m c vòm mi ng, l i, bên trong má th ng có nh ng màng tr ng gi ng nh c n s a nh . Tr ng h p n ng, nh ng màng tr ng này dày và lan r ng làm tr au khó mút vú m . Nguyên nhân: là m t b nh nhi trùng do các lo i n m gây ra Phòng b nh - Tr c khi m cho tr bú, cô c n nh c m lau r a u vú cho s ch và b i vài gi t s a u. Cho tr u ng n c sau khi bú s a, sau khi n. - V sinh d ng c dùng cho tr n u ng X trí ban u: R a tay tr s ch s m m b nh không lây t tay tr vào mi ng b. Viêm mi ng loét Nh n bi t Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Th ng th y nh ng tr b t u m c r ng, tr m y u, r i lo n dinh dng do thi u vitamin. - Mi ng tr hay ch y n c b t, l i th ng có nh ng v ch màu xám, h ơi th n ng mùi. Nguyên nhân: Do liên c u khu n ho c các vi khu n khác. Phòng b nh - Th ng xuyên lu c a bát, thìa c c, r a s ch dùng, ch ơi. - Ch m sóc tr chu áo, không nên lau m nh vào trong mi ng tr ch a b bnh tránh lám xây sát niêm m c mi ng và gây nhi m trùng. X trí ban u - Sau m i l n cho tr n, cô c n cho tr l n xúc mi ng b ng n c un sôi ngu i ho c lau mi ng cho tr bé. - Cách li k p th i tr m c b nh v i tr lành - Báo cho cha m tr bi t cho tr i khám và iu tr k p th i. 3. B nh v tai a. Viêm tai ngoài Nguyên nhân: Do nh t m ng m trong l tai ho c là h u qu c a v t th ơ ng da do kì c gãi quá m nh làm xây sát và nhi m trùng, c ng có th là do có mt v t l trong tai. Phòng b nh Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - C n lau r a tai tr s ch s , nh nhàng - Th ng xuyên nhìn tai và ng tai xem có d u hi u nhi m trùng ho c có vt l không. - Nh c nh tr không c cho v t l vào tai, không c gãi tai khi th y tai au. X trí ban u - Lau s ch d ch t trong tai ch y ra b ng bông s ch - Báo cho cha m tr bi t a tr n c ơ s y t b. Viêm tai gi a Nh n bi t: Tr hay b t tai, vò tai kèm v i khóc nhi u. Tr b bú vì khi bú làm tai au t ng lên. Nguyên nhân: B nh x y ra nh là bi n ch ng c a nh ng b nh khác. Th ng là do bi n ch ng c a viêm ng hô h p trên kéo dài, b nh a ch y, b nh cúm Phòng b nh Nh c cha m tr iu tr tri t các b nh tai, m i, h ng Cô c n d y tr l n xúc mi ng và xì m i s ch cho úng cách X trí ban u Cô c n ki m tra xem tr có s t không, có v t l trong tai không. N u có m ng tai ngoài, c n t b ng th m m , thay vài l n trong m t ngày Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Trao i v i cha m tr có bi n pháp iu tr viêm tai gi a. 4. Nhi m khu n hô h p c p Nh n bi t; Th nh : Th ng là nhi m khu n c p ng hô h p trên bao g m các tr ng h p viêm m i, viêm amidan, viêm h ng, tr th ng có bi u hi n: + S t nh d i 38.5 , kéo dài vài ngày n 1 tu n + Viêm h ng, ch y n c m t, n c m i, ho nh + không có bi u hi n khó th , tr v n n, ch ơi bình th ng. Th v a và n ng: Hay g p khi tr nhi m khu n c p ng hô h p d i nh viêm thanh, khí qu n, viêm ph qu n, viêm ph i và màng ph i. Tr th ng có bi u hi n: + S t cao t 38,5 tr lên ( tr suy dinh d ng có th không s t ho c st nh ) + Ho có m, nh p th nhanh, cánh m i ph p ph ng, co kéo l ng ng c, tím tái, tình tr ng m t m i, qu y khóc, kém n. Nguyên nhân : Nhi m khu n do hô c p là m t nhóm b nh r t a d ng do vi khu n ho c vi rút gây b nh trên toàn b h th ng ng th . Phòng b nh m b o tiêm ch ng y cho tr trong nh ng n m u. Ch m sóc nuôi dng tr t t. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Tránh c m l nh t ng t. không tr n m ng tr c ti p d i n n nhà. Gi v sinh nhà , nhà tr , không un n u trong nhà ho c không tr hít th khói thu c lá, khói b p, b i b m. X trí ban u Th nh : + Báo cho gia ình và trao i cách ch m sóc tr cho ph huynh + không c n dùng kháng sinh, ch m sóc t i nhà và iu tr tri u tr ng( tr n m n ơi thoáng mát, gi không b l nh và gió lùa, m c qu n áo r ng rãi tr d th ) + n ch t, u ng n c( n c sôi ngu i ho c n c qu ). Thông thoáng m i h ng cho tr d th ( lau chùi m i, nh Argirol vào m i ngày 2-3 l n). Gi m ho b ng m t ong, thu c ho b ph ho c thu c nam. Th v a và n ng: Cô c n báo ngay cho cha m bi t và k p th i a tr n cơ s y t g n nh t. 5. B nh v tiêu hóa. a. B nh a ch y Nh n bi t: - tr nh , tr t nhiên a phân l ng nhi u l n, có nh ng h t nh màu tr ng ho c xanh lá cây( hoa cà, hoa c i), có khi l n c niêm d ch, tr u o i, bi ng n, nôn tr . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - tr l n, tr a phân l ng nhi u l n ( trên 3 l n 1 ngày) kéo dài vài gi n vài ngày Nguyên nhân - Ch y u là do ch m sóc tr kém v sinh và ngu n n c không s ch. Do n ph i th c n ôi thiu ho c b nhi m b n. - a ch y do các b nh nhi m khu n khác nh s i, viêm ph i, viêm tai, do dùng kháng sinh b a bãi gây lo n khu n ng ru t. Phòng b nh - Cho tr u ng n c s ch ã un sôi k , không cho tr n t c n ôi thiu - Ra tay cho tr tr c khi n, sau khi i v sinh và khi tay b n - Ng i ch m sóc tr và chu n b th c n cho tr ph i r a tay s ch s tr c khi cho tr n - Gi v sinh môi tr ng, s d ng ngu n n c s ch - Tiêm ch ng y nh t là tiêm phòng s i X trí ban u - Có th cho tr u ng các lo i n c sau: Oresol, n c cháo mu i, n c hoa qu t ơ i, chè loãng, n c búp i, búp sim, d a non - Báo ngay cho cha m tr bi t và a tr c ơ s y t khi tr có b t kì bi u hi n nào d i ây: Tr b m t n ơ cs, bi u hi n là môi se m t tr ng, khát n c. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com St, kém n và nôn nhi u i ngoài, phân l ng nhi u l n trong 1-2 gi Ch m sóc tr sau khi b a ch y - Tr b a ch y c n c n u ng, không nên kiêng n. Tr c n n th c n mm và cho tr n 5-6 l n trong m t ngày - H ng ngày cho tr n thêm b a và kéo dài ít nh t m t tu n l . B i d ng thêm cho tr sau khi b a ch y là r t c n thi t cho tr có th ph c h i hoàn toàn. Tr oc coi là ph c h i hoàn toàn sau tiêu ch y khi tr có cân n ng b ng tr c khi tr b a ch y. Lu ý: Khi tr b a ch y không nên tùy ti n dùng thu c. Ch dùng thu c khi có h ng d n c a cán b y t . b. B nh táo bón Nh n bi t: D u hi u nh n bi t là tr không a trong vài ngày li n. Trong tr ng h p táo bón dai d ng, tr có th b ch ng b ng, bi ng n, ôi khi nôn vào bu i sáng. Tr th ng m t m i, qu y khóc nhi u. Nguyên nhân: - Táo bón có th xu t hi n khi tr n không no ho c ch n s a, thi u ch t x ơ th c v t và vitamin - Táo bón có th x y ra trong m t vài b nh có kèm theo gi m l c c ơ nh tr b còi x ơ ng - Có th do tr m i ch ơi mà nh n khi mót i ngoài Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Phòng b nh - Cho tr n b sung úng cách. nh ng tr n s a ơn thu n, nh t là s a bò nên b sung thêm n c rau qu vào s a. Thay i món n h ng ngày. - Rèn luy n cho tr bi t i i ti n vào nh ng gi nh t nh trong ngày. X trí ban u. Có th cho tr u ng m t thìa d u va d ơ lin ã ti t trùng, nh vy niêm n c ph n d i c a tr c tràng s c du bao b c, phân i qua s ít au hơn ho c th t d u nh n 10-15ml tr c khi cho tre ng i bô 30 phút. 6 Bnh còi x ơ ng Nh n bi t: B nh còi x ơ ng có th xu t hi n ngay t khi tr 3 tháng tu i - Tr hay gi t mình trong khi ng , m hôi d u ( th ng g i là ra m hôi tr m). Tr r ng tóc phía sau u ( th ng g i là chi u li m) - Có th xu t hi n m m x ơ ng ch m, ng th i ch n i ti p gi a ph n xơ ng và s n c a x ơ ng s n dày lên. - Nhìn vào u tr ta th y phát sinh các b u nh, b u trán, các ng kh p và thóp ch m li n, m c r ng ch m và b t th ng. - Do x ơ ng s n, x ơ ng c và các t s ng b m m và d u n nên l ng ng c tr còi x ơ g th ng b bi n d ng ( gi ng ng c gà). Các x ơng c u khung ch u và chi d i c ng bi n d ng, chân tr có hình ch u X ho c ch O. C ơ và dây ch ng y u, các kh p d u n, tr ch m bi t ng i, ch m bi t i, tr ng h p còi xơ ng n ng c t s ng có th b bi n i gây gù, v o. Nguyên nhân Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Do n u ng kém dinh dng, thi u vitamin D trong c ơ th nên gây ra r i lo n l ng ng các mu i canxi và photpho x ơ ng. - Không c ti p xúc v i ánh n ng m t tr i. Phòng b nh - i v i tr nh : Cho bú s a m , n b sung úng lúc, úng cách; cho tr tm n ng, t m không khí thng xuyên. - i v i tr l n: Cho tr n các lo i th c n có nhi u vitamin D, t p th dc, d o ch ơi ngoài tr i. X trí ban u - T ng c ng t m n ng cho tr , ch m sóc dinh d ng h p lí - Cho tr u ng vitaminD theo s h ng d n c a nhân viên y t 7. Phòng ch ng suy dinh d ng Suy dinh d ng là tình tr ng c ơ th thi u protein- n ng l ng và các vi ch t dinh d ng. B nh này hay g p tr d i 3 tu i, bi u hi n nhi u m c khác nhau, nh ng ít nhi u u có nh h ng n s phát tri n th ch t, tinh th n và vn ng c a tr . Tr suy dinh d ng d m c các b nh nhi m khu n, di n bi n b nh th ng n ng và có th d n n t vong. Nguyên nhân Sai l m v ph ơ ng pháp nuôi d ng: m không có s a ho c thi u s a ph i nuôi nhân t o b ng s a bò pha loãng ho c n c cháp có ng. n b sung quá sm ho c quá mu n, cai s a s m. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Nhi m khu n Suy dinh d ng còn g p nh ng tr sau khi b các b nh nhi m khu n nh viêm ph i, a ch y, lao, giun sán ho c do tr bi ng n, nôn tr . Ngoài ra tr sinh ra thi u tháng ho c b d t t b m sinh: s t môi, h hàm ch, tim b m sinh c ng là nguyên nhân gây kém h p thu dinh d ng làm cho tr d b suy dinh d ng. Nh n bi t: có th nh n bi t c tr suy dinh d ng c n theo dõi cân nng c a tr trên bi u phát tri n. Phòng b nh: Suy dinh d ng là m t b nh có th phòng tránh c b ng các bi n pháp sau ây: Vn ng nuôi con b ng s a m và n b sung h p lí Tuyên truy n cho ph huynh i tiêm ch ng y Theo dõi cân n ng Vn ng ph huynh sinh có k ho ch. Lu ý các giai on tr d b suy dinh d ng: Th i gian tr cai s a m : không nên cai s a cho tr khi th i ti t ang nóng ho c quá l nh, khi tr ang m và bi ng n. Sau khi tr cai s a c n chú ý ch bi n th c n k và thay i món n cho tr chán. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Giai on chuy n ch n: Do tr ã t n c c ơm cùng v i gia ình nên vi c ch m sóc tr không ơc quan tâm nh tr c. S thay i môi tr ng s ng c a tr khi b t u n nhà tr nh h ng n sinhho t h ng ngày c a tr làm cho tr n kém, ng kém, d sút cân. Vì v y, khi thay i v sinh ho t c a tr cn chu n b chu áo cho tr và quan tâm úng m c n ch ch m sóc và nuôi d ng tr . X trí. - Suy dinh d ng v a Nu tr ang bú m thì v n ph i ti p t c cho bú và th i gian cho bú kéo dài n 24 tháng ho c lâu h ơn. Khi tr cai s a v n nên cho tr n thêm s a bò, s a u nành ho c các lo i b t dinh d ng. X trí k p th i các b nh nhi m khu n. Tng c ng dinh d ng cho tr b ng cách cho tr n thêm ba ph và t ng c ng th c n b d ng cho tr tr mau h i ph c l i sc kh e: o Bù p thi u n ng l ng b ng cách b sung 500ml s a bò toàn ph n và m t thìa con b ơ th c v t hay d u th c v t vào b a n. o Tt c các lo i th c ph m u cung c p n ng l ng. Th c n bù p s thi u h t n ng l ng ch y u là tinh b t. Tng m n ng l ng trong th c n cho tr b ng: Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com o Bt và các lo i l ơ ng th c khác. Súp ho c các th c n ninh nh . o Thêm các th c ph m giàu n ng l ng và ch t dinh dng vào cháo và th c n ninh nh . S d ng b t m ng ( m ch nha) - Suy dinh d ng n ng và r t n ng: suy dinh d ng n ng ph i xem nh m t bnh c p c u, t l t vong c a suy dinh d ng n ng cao hay th p ph thu c nhi u vào s ch m sóc tr , nh t là trong nh ng ngày u nh p vi n. Vì v y c n a tr n c ơ s y t c t v n và iu tr cho tr . 8. M t s b nh truy n nhi m a. B nh s i - B nh s i là b nh truy n nhi m do virut gây ra, là b nh r t d lây có xu hng x y ra d ch và là nguyên nhân c a nhi u tr ng h p t vong, c bi t tr suy dinh d ng. - B nh s i lây truy n qua ng hô h p tr c ti p t tr b nh sang tr lành, qua nh ng gi t n c b t nh li ti do tr b nh th i ra khi ho ho c h t h ơi. B nh có th lây cho tr khác tr c khi có tri u ch ng b nh xu t hi n. Nh n bi t - Tr s t cao 38-39 C, xu t hi n sau ki ti p xúc tr b nh 10-12 ngày. Trong giai on này có th ch y n c m i, ho, m t , ch y n c m t và xu t hi n nh ng n t tr ng nh bên trong mi ng. - Sau vài ngày xu t hi n ban nh , b t u m t, phía trên c . Trong th i gian kho ng 3 ngày, ban lan xu ng thân th , sau ó n tay và chân. Trong th i kì si m c, tr ho nhi u h ơn kèm theo s t, kém n, m t m i. Sau khi s i m c xong, Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com nhi t gi m xu ng, ban s i m t theo th t nh khi m c. Ban kéo dài 5-6 ngày ri m t l i nh ng v t thâm. Sau khi b nh s i qua kh i, tr có mi n d ch b n vng su t i. - Bi n ch ng: Tiêu ch y m t n c n ng, viêm tai gi a và nhi m trùng ng hô h p n ng và có th t vong. Ngoài ra còn có th gây mù lòa. Phòng b nh - Tiêm phòng s i cho tr - Khi phát hi n tr b s i, nên cách li ngay v i tr lành X trí ban u - Tr có tri u ch ng nghi si, cha m nên tr nhà theo dõi - Cách li tr b s i v i tr lành - T ng c ng dinh d ng và cho tr u ng thên n c, gi v sinh cho tr b. B nh ho gà Ho gà là b nh nguy hi m nh t, c bi t là i v i tr 12 tháng tu i. Nh n bi t: Tu i m c b nh cao nht là tr t 1-5 tu i. Th i kì b nh dài t 3-5 tu n. Tho t u tr ho khan và t ng d n trong vòng 7-10 ngày ( nh t là v êm). Khi ho tr m t, n c m t, n c m i giàn gi a, v sau ho có tính ch t co gi t t ng c ơn. Các t ho k ti p nhau, do tr hít vào m nh, có ti ng rít nh có ti ng gà gáy. C ơn ho th ng k t thúc b ng vi c tr nôn ra nhi u m dãi. Giai on ho c a b nh ho gà có th kéo dài t i 5-6 tu n. Tr có th bi n ch ng viêm ph i hay viêm ph qu n. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Nguyên nhân : B nh do tr c khu n gây ra, lây qua ng không khí Phòng b nh : Tiêm phòng cho tr là bi n pháp h u hi u nh t làm gi m t l tr m c b nh và n u tr có m c b nh thì ti n tri n nh h ơn. X trí ban u: Khi phát hi n tr b ho gà, cô giáo ph i cách li tr t khi bnh kh i phát. N u trong l p có vài tr ho gà ph i tách các tr này thnàh nhóm riêng, báo cho cha m bi t và ngh a tr i iu tr . c. B nh th y u Nh n bi t: Trên da tr có các n t ban lan r ng h u nh kh p ng i. M i u xu t hi n các v t nh màu , sau ó thành các v t ph ng gi a các v t , các v t ph ng nhanh chóng chuy n thành màu c, ch các n t ph ng ã khô hình thành các v y th m màu. Hi n t ng n i ban trong b nh th y u di n bi n trong vòng 3-5 ngày, n t ban có nhi u hình thái khác nhau, cùng trên m t v trí da có các n t ban m c tr c ã thành v y, có các n t ban m i m c. Tr s t kéo dài su t th i gian n i ban, có khi s t 39-40 C. tr kém dinh d ng và ch m sóc thi u v sinh có th bi n ch ng nhi m trùng da. Nguyên nhân : Do virut có tính ch t lây lan l n, có th lây nhi m trong su t th i kì n i ban. Nh ng tr ch a m c b nh r t nh y c m v i b nh này. Phòng b nh : Không nh n nh ng tr ã ti p xúc v i tr m c b nh vào nhóm tr . Tr ã m c b nh có th nh n l i sau 7 ngày t khi ban n i h t, c n cách li nghiêm ng t gi a nhóm tr này v i nhóm tr khác. X trí ban u - V sinh m i h ng, dinh d ng y , cho u ng vitaminC, ung n c hoa qu Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Bôi xanhmetylen khi n t ph ng b v ra - Nu dùng kháng sinh ph i có s ch d n c a bác s . d. Viêm k t m c m t ( au m t ) Viêm k t m c m t ( au m t ) là b nh có t l m c cao nh t trong các bnh v m t. Nh n bi t: Khi au m t tr có các d u hi u sau: Cm giác c m, rát, ng a, nóng trong m t S ánh sáng, có ph n ng co mí m t, ch y n c m t nhi u Không nh h ng n th l c ( n u th l c gi m có th do t n th ơ ng nhi u giác m c ph n sâu h ơn c a m t) tr em hay th ng g p viêm màng ti p h p c p do tr c khu n Kock- Weeks, b nh lây phát nhanh thành d ch, th i gian b nh kho ng 2-3 ngày, phát b nh t ng t. m t c m nhi u, r t s ánh sáng, m t khó m vào bu i sáng vì nh m t nhi u làm dính lông mi. M t thành c c góc m t trong ho c có th ch y xu ng má. Màng ti p h p nh ti t. Phòng b nh : au m t là b nh d lây lan, c n chú ý bi n pháp phòng bnh, th c hi n t t ch v sinh môi tr ng và v sinh cá nhân ( dùng n c sch, không t m n c ao tù, không dùng kh n m t và ch u r a m t chung v i ng i au m t và c n cách li khi ang b au m t trong vòng 15 ngày ) X trí ban u: Khi b viêm màng ti p h p c n n c ơ s y t khám và hng d n iu tr . Có th nh m t b ng dung d ch Chloramphenicol 0,4% ho c dùng thêm kháng sinh theo ch nh c a cán b y t . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com V. M T S K N NG TRONG CH M SÓC TR 1. Cách cho tr t m n ng và t m không khí Tr t 3-6 tháng nên cho tr t m n ng và t m không khí 2 l n trong ngày, m i l n 10 phút, lúc u m i l n 3 phút, sau t ng m i ngày 1 phút. Tr t 12-13 tháng nên cho t m 2 l n trong ngày, m i l n 15 phút, m i ngày t ng thêm 2 phút. Nên cho tr ra hiên nhà vào bu i sáng và bu i chi u khi có nng nh . Chú ý không tr b nóng và b l nh quá. Tr t 13-36 tháng mùa hè khi tr t m n ng và t m không khí, nên m c qu n ùi, áo c c tay, i dép. Mùa ông nh ng ngày có n ng m, có th b m , c i t t t ng c ng cho da tr c ti p xúc v i ánh nng m t tr i. T t nh t cho tr t m không khí 2 l n trong m t ngày, l n 1 vào lúc t p th d c bu i sáng, l n 2 vào lúc ch ơi trò ch ơi v n ng ho c d o ch ơi ngoài tr i, th i gian kho ng t 20-30 phút. Th i gian t m t t nh t: Mùa hè vào kho ng 7h30 n 8h30 và mùa ông vào kho ng 8h30-900h bu i sáng. Lu ý: Cô c n qua tâm n trang ph c c a tr , không tr m c quá nóng vào mùa hè ho c quá l nh vào mùa ông. Kh t m n ng và t m không khí, n u th y tr có d u hi u m t , ra m hôi ph i cho tr vào bóng râm ngay và cho tr u ng nc. Trong lúc tr ang m ( s t, viêm ph i, viêm h ng ) không nên cho tr t m nng và t m không khí. 2. Cách ch m sóc tr m t - Khi ón tr và ch m sóc tr trong c ngày, n u th y tr có gì khác th ng, cô ph theo dõi s c kh e c a tr cn th n. Có th s t nh do m c r ng, i t t nh Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com hc do tr kém n, kém ch ơi sau khi m d y. N u nghi ng tr m c b nh truy n nhi m nh s i, ho gà, cúm, th y u, viêm ph i ho c s t cao ph i a n phòng y t c a nhà tr ho c a tr i khám c ơ s y t g n nh t, ng th i báo cho b m bi t n a tr v nhà tránh lây truy n cho tr khác. - i v i tr sau khi m d y; tr còn y u m t hay qu y khóc, n ita, ng ít, thích b b ng cô c n quan tâm, ch m sóc tr h ơn. Cô ch ơi v i tr , nói chuy n vi tr nhi u h ơn bình th ng. Cô nên t p i, nói l i v i tr (n u c n). - Cho tr n, u ng t ng ít m t nh ng nhi u l n h ơn trong ngày, t ng c ng gi v sinh s ch s và iu trong n u ng. Có th cho tr ng nhi u h ơn bình th ng. - Có th cho tr u ng thu c theo yêu c u c a gia ình nh ng c n ph i theo s h ng d n c u y t và kí nh n c a cha m tr . 3. Cách ch m sóc khi tr s t - Nhi t c ơ th c a tr bình th ng là 36,5-37 O C. Khi nhi t c ơ th tng trên 37 C là s t nh , 39- 40 oC là tr s t cao. Tr có th s t do m c các b nh nhi m trùng, do m t n c, do m c quá nhi u qu n áo, do tr i nóng và khát n c. - Ch m sóc: t tr n m n ơi yên t nh, cho tr u ng n c qu , n c chè ng. C i b t qu n áo, lau mình cho tr b ng n c m. N u tr toát m hôi c n thay qu n áo và lau khô da, không nên ch m l nh cho tr . Cho tr u ng Paracetamon theo ch d n và c n báo ngay cho cha m ho c a tr n c ơ s y t . 4. Cách ch m sóc khi tr nôn tr - Khi ch m sóc tr nôn tr cô c n có thái ân c n, d u dàng không làm tr s hãi, tránh tr b l nh. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - t tr n m nghiêng ho c ng i d y phòng tr hít ph i ch t nôn gây ng t - Lau s ch ch t nôn trên ng i tr , thay qu n áo n u c n. - Thu d n ch t nôn và quan sát ch t nôn báo v i y t và cha m tr - Sau khi tr nôn nên cho tr u ng m t chút n c m, có th cho n nh . Tr nôn nhi u c n báo y t và cha me tr . 5. Cách o nhi t cho tr Có nhi u ph ơ ng pháp o nhi t cho tr nh ng thông d ng nh t là ph ơ ng pháp c p nách: Cô c m u trên ng nhi t k và v y m nh xu ng cho t i khi c t th y ngân t t xu ng v ch 35 oC. Cô ng i b tr vào lòng, c m ng nhi t k bên tay ph i, nh c cánh tay trái tr lên gi ơ nách ra r i t ng nhi t k vào nách cà h tay tr xu ng, ép l y nhi t k . Gi cánh tay tr nh v y trong 2-3 phút r i l y ra c nhi t ( nhi t c p nách th p h ơn thân nhi t th c t 0,5-0,6 oC). 6. Cách m nh p th Phát hi n tr th nhanh trong b nh ng hô h p - Nh p th bi u hi n tình tr ng hô h p c a tr . Khi tr th nhanh là bi u hi n tình tr ng b nh c a ng hô h p. Vì v y, ph i m nh p th c a tr , khi th y tr ang m c b nh ng hô h p có bi u hi n không bình th ng ho c khó th . - Cách m nh p th : t tr n m ng a trên gi ng, vén áo có th quan sát toàn b l ng ng c c a tr . Dùng ng h có kim giây quan sát l ng ng c và m nh p th , m i l n l ng ng c ph ng lên là m t nh p th , m trong m t phút. - Tr 12tháng- 5 tu i, n u nh p th trên 40 l n/phút là th nhanh. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 7. Cách pha Oresol - Pha m t gói vào m t l ng n c thêo ch d n ghi trên gói. - Pha gói Oresol v i n c sôi ngu i, không c pha v i s a, canh, nc hoa qu hay v i n c gi i khát. - Khu y k và cho tr u ng b ng chén. Sau 24 gi n u tr ch a u ng h t nên b i và pha gói m i. 8. N u cháo mu i Cháo b t g o có th thay th dung d ch Oresol. - Công th c: 30g b t g o t + 1 g t thìa cà phê mu i n + 1 lit nc( 5 bát n c ơm t ơ ng ơ ng 1 lít n c) un sôi trong 5 phút. - Công th c 2: 50g ( 1 n m) g o t + 3,5g( m t nhúm) mu i n + 6 bát n c, un nh cho nh g o và ch t 5 bát n c. Mt lit n c cháo cho 175 Kcal và m t ít ch t dinh d ng cho tr . Cho tr u ng b ng chén. Sau 6h n u tr ch a dùng h t nên un l i tr c khi u ng và sau 12h nên b i, n u cháo m i. 9 Cách cho tr u ng thu c a. i v i tr còn nh - Cô b tr ng i u trên hõm kh y tay sao cho u tr cao h ơn m t chút. t thìa lên môi d i c a tr , nghiêng cán thìa cho thu c ch y t t vào m t bên mi ng tr . ng bao gi thu c th ng vào mi ng tr vì d làm tr b ho, Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com sc. N u tr không ch u há mi ng, cô có th nh cô khác dùng ngón tay è nh vào c m tr cho tr há mi ng ra. - Khi cho tr nh u ng thu c là viên nén, cô c n nghi n thu c cho m n ri hòa v i n c cho thêm m t chút ng, qu y u cho tan r i cho tr u ng bng thìa. b. i v i tr l n cô chu n b s n c c ng n c, thu c c n cho tr u ng, cô ng i i di n vi tr , a thu c và ng viên tr t cho thu c vào mi ng và a n c cho tr ung, sau ó cô nên b o tr há mi ng xem tr ã nu t h t thu c ch a. Lu ý: - Khi tr khóc, ho ng s không c ép tr u ng thu c phòng tr b s c. - Khi cha m g i thu c cô giáo ti p t c cho tr u ng thu c lp, cô giáo yêu c u gia ình ghi tên tr vào l thu c c a tr , ghi rõ cách dùng, s l n li u l ng mà bác s ã quy nh khi iu tr cho tr , ng th ghi tên thu c, cách dùng, s l n, li u l ng vào m t quy n s theo dõi và nh n bàn giao thu c m t cách c n th n D B O V AN TOÀN VÀ PHÒNG TRÁNH M T S TAI N N TH NG G P I. T O MÔI TR NG AN TOÀN CHO TR . Nhà tr là ngôi nhà th 2 c a tr , khi tr nhà tr ph i c b o m an toàn v các m t sau: Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 1. An toàn v th l c, s c kh e, - Giáo viên ph i h p v i gia ình và nhà tr ng ch m sóc, nuôi d ng y , v sinh cá nhân và phòng tránh b nh t t cho tr . - m b o v sinh an toàn th c ph m. N c u ng và n c sinh ho t dùng cho tr m b a v sinh. - Nhóm tr ph i có túi c u th ơ ng ( trong túi có dùng s ơ c u và các lo i thu c thông th ng s d ng cho tr - xem thêm m c T thu c và cách s dng) 2. An toàn v tâm lí Cô th ơ ng yêu và áp ng m i nhu c u c a tr . Dành th i gian ti p xúc vui v v i tr , t o không khí thân m t nh gia ình t o c m giác yên n cho tr khi nhà tr , tr tin t ng r ng cô yêu tr . Tránh gò ép, d a n t, phê phán tr . c bi t quan tâm ch m sóc các tr m i i nhà tr và các tr có nhu cu c bi t. 3. An toàn v tính m ng - Không x y ra tai n n và th t l c tr . Có hàng rào b o v xung quanh khu v c tr ng ( ho c nhóm tr ). Sân ch ơi và ch ơi ngoài tr i phù h p v i la tu i, tránh tr ơn tr t. Tr ng và nhóm h c không g n ng giao thông ln. - B o m ánh sáng cho nhóm tr ( b ng h th ng c a s hho c èn chi u sáng) - T o không gian cho tr ho t ng trong nhóm, tránh kê, bày quá nhi u trong nhóm và s p x p dùng, ch ơi trong nhóm h p lí. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - m b o dùng, ch ơi s ch s và an toàn v i tr . - Nhà v sinh phù h p l a tu i, tránh sàn b tr ơn tr t. các b ch a nc, mi ng c ng ph i có n p y kín. - Không tr ti p xúc ho c nh n quà t ng i l . - N u th y c ơ s v t ch t ch a m b o an toàn cho tr t i nhóm, l p mình ph trách, giáo viên c n có ý ki n k p th i v i ban giám hi u nhà tr ng, ph huynh h c sinh và cùng bàn b c có th a ra các bi n pháp phù h p to môi tr ng an toàn cho tr .( Ví d : ch a có t ng rào b o v ho c t ng rào b o v b h ng, chó c a các nhà xung quanh th rông ch y vào nhóm tr ; dùng ch ơi không m b o v sinh,an toàn, t ng, tr n nhà c a nhóm tr b h h ng ). Giáo viên c ng c n tham gia ý ki n khi xây d ng m t nhóm tr m i trong khu dân c nên t v trí nào tr n nhà tr không b quá xa, không b nh h ng c a iu ki n môi tr ng không t t nh g n ng giao thông l n, g n các c ơ s s n xu t có th i ra các ch t c h i, gây n II. M T S TÌNH HU NG CÓ TH X Y RA TAI N N CHO TR Các tai n n th ơ ng tích có th x y ra i v i tr l a tu i nhà tr là: bng, ngã, ng c, ng v t c n, liên quan n giao thông, các v t s c nh n, các v t t nhiên, ui n c, in gi t, máy móc, ng t th , sét ánh, các nguyên nhân khác 1. T nhà n tr ng và t tr ng tr v nhà Tai n n tr th ng g p là liên quan n giao thông, ngã, ui n c, ng v t c n, th t l c 2. Trong nhà tr Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com a. Gi ch ơi - Ch ơi ngoài tr i: Trong gi ch ơi t do ngoài tr i, tr có th g p các tai n n nh : Ch n th ơ ng ph n m m, rách da, gãy x ơ ng nguyên nhân th ng do tr ùa ngh ch, xô y nhau, dùng que làm ki m ngh ch, u ki m, ch c vào nhau và tr có th vô tình ch c vào m t gây ch n th ơ ng. Ngoài ra, tr còn ch ơi ùa c m g ch, s i, á ném nhau ho c ch y nh y va vào các b c th m gây ch n th ơ ng. - Ch ơi trong nhóm tr : Khi ch ơi trong nhóm tr , tr có th g p các tai n n nh d v t m i, tai do tr t nhét ch ơi ( h t c m, con xúc s c, các lo i h t qu , t n n ) vào mi, tai mình ho c nhét vào tai b n, m i b n. Tr hay ng m ho c ch c ch ơi vào m m gây rách niêm m c mi ng, hít vào gây d v t ng th , nu t vào gây d v t ng n. Tr ch ơi t do trong nhóm ch y ùa xô y nhau va vào thành bàn, c nh gh , mép t có th gây ch n th ơ ng. b. Ch ơi- t p có ch nh Th ng ít gây ra tai n n nh ng nh h ng t i s phát tri n c a tr . Tr có th ùa ngh ch ch c bút vào m t nhau ( ch c vào m t nhau) c. Gi n - B ng: th c n mang t nhà b p lên còn ang nóng ho c các phíc n c sôi g n n ơi tr ch ơi ùa n u không chú ý tr có th va, v ng ph i gây b ng cho tr . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - S c th c n: tr v a n, v a c i ùa ho c khi tr ang khóc mà cô c ép tr n, u ng u r t d gây s c cho tr . - D v t ng n: th ng g p là hóc x ơ ng do ch bi n không k . d. Gi ng - Ng t th : N u tr ng lâu trong t th n m s p xu ng m, úp m t xu ng g i s thi u d ng khí gây ng t th ( c bi t l u ý tr d i m t tu i). - Hóc d v t: Do khi i ng tr ng m các lo i h t, k o c ng, ng m ch ơi và r ơi vào ng th gây ng t. - Ng c: Trong khi tr ng n u tr hít ph i khí c t các ngu n gây ô nhi m không khí ( th ng do than t ong t t i n ơi tr ng , do khói than c i ho c nhà tr g n và cu i chi u gió b nh h ng b i các lò g ch ang ho t ng, x ng s n xu t có th i ra các ch t khí c h i ) r t d b ng c. III. CÁCH PHÒNG TRÁNH VÀ S TRÍ BAN U M T S TAI NN 1. Nguyên t c chung - Giáo viên ph i h p v i nhà tr ng và ph huynh t o cho tr m t môi tr ng an toàn v s c kh e, tâm lí và thân th . - Giáo viên c n nh c nh và tuyên truy n cho ph huynh th c hi n các bi n pháp an toàn cho tr , phòng nh ng tai n n cho tr có th x y ra t i gia ình, khi cho tr n tr ng ho c ón tr t tr ng v nhà. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Tr l a tu i nhà tr ph i luôn luôn c ch m sóc, trông coi c a ng i có trách nhi m. Cô giáo ph i th ng xuyên theo dõi, bao quát cháu m i lúc mi n ơi. - Giáo viên ph i c t p hu n ki n th c và k n ng v phòng và x trí ban u m t s tai n n th ng g p. H ng n m, nhà tr ng c n ph i h p v i y t a ph ơ ng t p hu n, nh c l i cho giáo viên v n i dung này. - Khi tr b tai n n ph i bình t nh x trí s ơ c u ban u t i ch , ng th i báo cho cha m và y t n ơi g n nh t c p c u k p th i cho tr . - Giáo d c v an toàn cho tr : Nh ng v t gây nguy hi m và nh ng nơi nguy hi m tr không c n g n. 2. Phòng tránh tr th t l c và tai n n 2.1 phòng tr b l c - Cô nh n tr tr c ti p t tay cha m tr - m và ki m tra tr nhi u l n trong ngày, chú ý nh ng lúc a tr ra ngoài nhóm tr trong các ho t ng ngoài tr i ho c th m quan. Bàn giao s tr khi giao ca. - C a phòng tr ph i có khung ch n - Cô ph i l i nhà tr cho t i khi tr h t tr . - Ch tr tr cho cha m tr ho c ng i l n c y quy n, không tr tr cho ng i l m t. 2.2 phòng d v t ng th Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Không cho tr c m các ch ơi quá nh , tránh tr ng h p tr cho vào mi ng m i. - Khi cho tr n các qu có h t c n chú ý bóc b ht. - Tr n b t, cháo, s a c n cho tr t th ng i, n u bú m c n b cao u, không cho tr n khi n m. - Gióa d c tr l n khi n không c v a n, v a ùa ngh ch, nói chuy n. - Không ép t n, u ng khi tr ang khóc. Th n tr ng khi cho tr u ng thu c, c bi t là các thu c d ng viên. - Khi x y ra tr ng h p tr b d v t ng th , giáo viên c n bình t nh sơ c u cho tr , ng th i báo cho gia ình và a t i y t n ơi g n nh t c p cu cho tr . 2.3 Phòng tránh ui n c - N u có iu ki n nên d y tr tp b ơi s m - Rào ao, các h n c, kênh m ơ ng c nh tr ng ( ho c nhóm tr ). - Không bao gi c tr m t mình d i n c ho c g n n ơi nguy hi m. - các nhà tr , không nên tr m t mình vào n ơi ch a n c k c xô ch u n c. Giám sát khi tr i v sinh, khi tr ch ơi g n khu v c có ch a ngu n nc. - Gi ng n c, b n c ph i xây cao thành và các d ng c ch a n c nh chum, v i c n có n p y ch c ch n. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 2.4 Phòng tránh cháy, b ng - Ki m tra th c n tr c khi cho tr n, u ng. Tránh cho tr n th c n, nc u ng còn quá nóng. - Không cho tr n g n n ơi un b p ga, b p c i, n i canh ho c phích nc còn nóng. - Không tr ngh ch diêm,, b t l a và các ch t khác gây cháy, b ng. diêm, b t l a, n n, èn d u, bàn là, v t nóng xa t m v i c a tr ho c n ơi an toàn i v i tr . Giáo d c cho tr nh n bi t v t và n ơi nguy hi m tr tránh xa. - L u ý không tr n g n ng x c a xe máy khi v a d ng vì r t d gây b ng. Khi b b ng th ng b ng sâu, d nhi m trùng và l i s o. 2.5 Phòng ch ng tai n n do ng c - Không b p than t ong, b p c i ang un ho c ang g n n ơi sinh ho t c a tr . - m b o v sinh an toàn th c ph m. Khi nghi ng th c n b ôi thiu ho c th c n có nhi u ch t b o qu n, ph gia ( l p s n, th t ngu i ) cô giáo báo cho nhà tr ng ho c ph huynh ( n u là th c n do gia ình mang t i) và không nên cho tr n. - Thu c ch a b nh trên cao, ngoài t m v i c a tr . - Không cho tr ch ơi ch ơi có hóa ch t nh chai, l ng thu c, ng màu gây c h i cho tr . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Không c ng thu c tr sâu, thu c chu t, d u h a,a xít vào chai nc ng t, n c khoáng, bia lon, chai d u n, c c 2.6 Phòng tránh tai n n do in gi t - t in, b ng in ngoài t m v i c a tr . N u tr l n có th h ng dn tr s d ng m t cách an toàn. - Lo i b các v t s c nh n b ng kim lo i, m nh th y tinh, g m, st kh i n ơi vui ch ơi c a tr . - Gi i thích cho tr v s nguy hi m c a các v t s c nh n khi ch ơi, ùa ngh ch hay sinh ho t. 2.8 Phòng tránh tai n n giao thông - Khi cho tr i b , cô d t tr i trên v a hè, i b bên tay ph i t o thói quen cho tr . - Tuyên truy n cho ph huynh a tr t nhà n l p c n chú ý: Khi a ón b ng xe p, xe máy c n tr ng i an toàn, t t nh t khi éo tr c n cho tr ng i trong gh . Tránh cho tr em d i 15 tu i èo em i hc. 2.9 Phòng tránh ng v t c n: Chó, méo, r n, ong t Không cho tr n g n và trêu chó, mèo l . Xích ho c eo r móm cho chó. Không tr ch ơi g n các b i r m, n ơi có t ong phòng r n c n, ong t. 3. X trí ban u m t s tai n n Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 3.1 D v t ng th Nh n bi t: D v t ng th th ng x y ra t ng t, th ng th y các bi u hi n ch y u sau ây: - Tr ang n, u ng ho c ch ơi t ng t ho s c s a, th rít, m t , ch y nc m t. - Ngoài ra tr khó th d d i, m t môi tím tái và có th ng ng th , nng hơn là tr b b t t nh, ái d m. Khi tr b d v t ng th c n c p c u t i ch ngay l p t c, n u không s b ng t th d n n t vong. Cách x trí - i v i tr nh : Cách 1: Ng i c p c u c m ch t 2 chân tr d c ng c, dùng lòng bàn tay v nhanh, liên t c vào gi a 2 x ơ ng b vai t 1-5 l n. Cách 2: t tr t th s p, u d c, b ng ng c n m trên c ng tay trái ng i c p c u, tay ph i v 1-5 l n vào gi a 2 x ơ ng b vai . - i v i tr l n: Cách 1: Ng i c p c u ng i trên gh ho c qu m t chân vuông góc t u tr trên u g i d c xu ng, 1 tay ng c tr , tay kia v nh 1-5 l n gi a 2 xơ ng b vai. Cách 2: t tr n m s p v t ngang ph n b ng sát c ơ hoành lên 1 c ng tay ho c lên ùi ng i c p c u và tay kia v gi a 2 x ơ ng b vai 1-5 l n. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Lu ý: - N u do s c b t: Khi s ơ c u nh trên, b t b t ra, cô ti p t c dùng ngón tay ph i móc h t b t còn l i trong mi ng và h ng tr . L t ng a tr và hà h ơi th i ng t. N u tr nh t nh t, s không th y m ch c ph i t tr n m trên n n cng ( ván c ng, sàn nhà ) và xoa bóp tim ngoài l ng ng c. N u x trí s m sau 5-15 phút, tim s p tr l i và khi tr t nh, kh n tr ơ ng a tr n c ơ s y t . - N u do các d v t khác: N u s c u d v t ã b t ra và tr h t khó th , giáo viên v n ph i theo dõi cho n khi tr tr l i bình th ng. - N u d v t không thoát ra c thì ph i l y ngón tay móc d v t ra, hãy rt c n th n ng d v t r ơi sâu thêm vào c h ng tr . - N u tr v n ti p t c b s c: Vi tr bé t tr n m nghiêng và h ơi ng a u ra sau, m t tay l y lng, tay kia è m i c, n vào trong, lên phía trên, b ng m t ng tác nhanh và thúc m nh, sau ó lau s ch mi ng. Vi tr l n hãy t tr ng i vào lòng, m t tay l y l ng tr , tay kia nm l i thành qu m, ngón cái n m trong, n m nh vào trong và lên trên im gi a r n và m i c 4 l n. + n u v n không l y c d v t, cô áp mi ng mình vào mi ng tr và th i nh không khí l t qua ch b t c. ng th i h t s c nhanh chóng a tr n c ơ s y t g n nh t c p c u. 3.2 in gi t Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com X trí t i chõ - C u tr thoát kh i dòng in b ng cách nhanh chóng ng t c u giao( ho c rút c u trì), dùng g y g ( tre) khô g dây in kh i c ơ th tr , ho c kéo tr kh i ngu n in. Tránh in truy n sang ng i c u, tuy t i không c dùng tay không, ph i eo g ng cao su ho c cu n nilong, v i khô, chân i gu c, dép khô ho c ng trên t m ván khô. - N u tr ng t th , tim ng ng p, trong khi ch y t n ho c tr c khi a tr i b nh vi n, ph i kh n tr ơ ng kiên trì th i ng t và xoa bóp tim ngoài lng ng c cho t i khi tr th l i ( có khi ph i làm 3-4 ng i m i h i ph c c). - N u có v t th ơ ng b ng, nhanh chóng ph kín v t th ơ ng b ng cách bng khô v t b ng tr c khi chuy n i. 3.3 ui n c Ngay s u khi v t tr lên ph i làm nhanh các vi c sau: - C i nhanh qu n áo t. - Làm thông thng th b ng cách d c ng c u xu ng th p r i l y nhanh, ép vào l ng ng c tháo n c ng hô h p ra ngoài. Sau ó, lau sch mi ng và ti n hành hô h p nhân t o ( hà h ơi th i ng t), xoa bóp tim ngoài lng ng c ( xem ph n th c hành “ Cách hà h ơi th i ng t và xoa bóp tim ngoài lng ng c”) cho n khi th tr l i, tim p l i. - Khi tr b t u th l i, tim p l i, ph i lau khô ng i, xoa d u cho nóng toàn thân, qu n ch n m và chuy n ngay t i c ơ s y t g n nh t. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Lu ý: Trong khi chuy n tr n y t , v n ph i theo dõi sát, n u c n v n ph i ti p t c th i ng t và bóp tim ngoài l ng ng c. 3.4 V t th ơ ng ch y máu - R a v t th ơ ng b ng n c sôi ngu i. - Bôi c n sát trùng, b ng l i, tr ng h p v t th ơ ng r ng hay m t nên a n b nh vi n. - Không r c các lo i thu c b t, thu c m lên v t th ơ ng. X trí khi v t th ơ ng các m ch máu l n ng m ch chân, tay - C m máu t m th i b ng b ng ép ta i ch . Garo phía trên ch t n th ơ ng - Cách t garo: Dùng b ng cao su m m m ng, àn h i to b n ( chi u r ng 3- 5cm, dài 1,2 -2m i v i tay ho c 5-8cm, dài 2-3m v i chân) ch n trên ng i c a ng m ch cách v t th ơ ng 2-3cm, ph i lót v i m m da tr c khi qu n garo. Qu n garo v a ph i khi không còn máu ch y ra phía d i là c. Nu không có garo ( b ng garo theo quy nh), có th dùng tm kh n v i, dây bu c ho c dùng tay n vào ng i c a ng m ch. - Sau cùng là ph i b ng v t th ơ ng l i tránh nhi m khu n. - Khi t garo xong ph i chuy n tr n c ơ s y t ho c b nh vi n ngay. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Tn th ơ ng m ch n i t ng - B ng ép v t th ơ ng phía ngoài - Chuy n tr n c ơ s y t , b nh vi n m t cách nhanh nh t. 3.5 R n c n Nh n bi t - Ch sau vài phút r n c c n, xung quanh các v t c n b phù n , t y . Tr th y nh c bu t ch c n. - Sau 30phút hay 1 gi , tr và m hôi, m t tái nh t, nôn e, a ch y, mch nhanh. X trí - Ngay sau khi b r n c n nên bu c ngay m t on garo lên phía trên v t cn vài cm không c n bu c ch t l m. - R a s ch và r ch r ng v t c n, n u có th làm ngay giác hút hút máu l n n c c ra b t, có th r a bng dung d ch thu c tím loãng. - Chuy n g p t lên c ơ s y t tiêm huy t thanh ch ng n c r n. 3.6 Chó c n - R a ngay v t c n b ng n c xà phòng r i b ng l i và chuy n tr n cơ s y t ( n ơi có huy t thanh và v cxin phòng d i) iu tr càng s m càng tt. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Theo dõi trong vòng 10 ngày. N u cho có nh ng bi u hi n l nh run ry, xù lông, hung d , thè l i và dãi lòng thòng, t n công t ng t ng lo i hay ng i n g n là bi u hi n chó d i. 3.7 X trí m t s tai n n khác. Tr hóc x ơ ng Nên mang n b nh vi n Không nên ch a m o và moi tay vào c h ng tr Bng: Lo i tr tác nhân gây b ng. R a ho c ngâm ngay v t th ơ ng b ng n c l nh ( s ch ) gi m nóng, tránh làm b n v t bng, gi không v n t ph ng. - N u b ng nh , di n tích da b b ng nh có th bôi d u cá lên v t b ng( nu có), v t b ng s x p d n r i kh i. - N u b ng n ng ph i a ngay tr n c ơ s y t . Gãy x ơ ng: Gi ch x ơ ng gãy t th b t ng b ng cách: Dùng 2 n p b ng g ho c thanh tre to b n, có chi u dài l n h ơn kho ng cách hai khp lân c n, t sát vào 2 bên x ơ ng gãy r i dùng cu n b ng hay mi ng v i dài cu n ch t hai mi ng n p l i (su t t u này n u kia c a n p) và nh nhàng a tr n b nh vi n. 3.8 X trí l ng ru t tr còn bú Lng ru t x y ra là do 2 on ru t chui vào nhau, th ng g p tr 4-12 tháng tu i. Nh n bi t Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Tr ang ch ơi b ng nhiên khóc thét, n ng i, b bú, b n. Hi n tng này x y ra t ng c ơn. Sau m i c ơn tr n m yên ho c ng thi p, r i l i n cơn ti p theo. - Tr b nôn, có th nôn ra s a, th c n hoc d ch trong. a ra máu. - Khi tr n m yên có th th y s th y búi l ng d i s n ph i, quanh rn ho c h ch u trái. - Khi tr b l ng ru t lâu b ng có th b ch ng. Có th có s t nh . X lí - Ngay sau khi phát hi n l ng ru t c n: Không dùng b t kì loi thu c gi m au nào. a ngay tr n b nh vi n, ng th i báo cho cha m tr bi t. - N u tr b l ng ru t mà a n c ơ s y t mu n, không c x trí kp th i s gây ho i t ru t, r t nguy hi m n tính m ng. 3.9 H ng d n hô h p nhân t o, xoa bóp tim ngòai l ng ng c Nhi u tai n n có th d n n ng t th , ng ng th và tim ng ng p. Khi tr b tình tr ng trên ( có th do hóc d v t, ch t ui), cô c n bình t nh x trí cp c u ngay b ng cách: Ki m tra nh p th , nh p p c a tim th t nhanh, làm thông ng th , hà h ơi th i ng t, bóp tim ngoài l ng ng c. Ki m tra nh p th th t nhanh - t tr n m ng a trên m t ph ng v ng ch c - Ghé tai g n mi ng, m i nghe h ơi th - Nhìn l ng ng c xem có chuy n ng không Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - N u không có d u hi u còn th , ph i hô h p nhân t o ngay, ng th i ng i khác ph i g i xe c p c u ho c cán b y t . Ki m tra nh p p c a tim Làm th t nhanh trong vòng 5 giây, b ng cách: nghe nh p p c a tim ho c b t m ch các m ch máu l n. N u không th y tim p ho c không b t c m ch ph i xoa bóp tim ngoài l ng ng c ngay. a. Hô h p nhân t o - Nhanh chóng làm thông ng th : Ni r ng qu n áo, m r ng mi ng tr và l y các v t l , m dãi ra kh i mi ng. N u tr nôn, l t tr n m nghiêng và lau s ch ch t nôn. t m t bàn tay xu ng d i gáy, còn bên tay kia t trán làm cho u tr ng a ra sau t i a. Theo dõi xem tr có th th c không, n u không ph i hà h ơi th i ng t ngay cho tr . - Hà h ơi th i ng t: Sau khi ã làm thông ng th , cô qu bên trái ngang u tr . Cô hít vào m t h ơi dài, b t 2 l m i tr và m r ng mi ng tr , sau ó áp mi ng mình vào mi ng tr , th i nh nhàng, r i b mi ng mình ra cho h ơi th l ng ng c tr thoát ra, l y h ơi th i ti p m t l n n a. M i phút kho ng 20-25 l n, ti p t c hà h ơi cho n khi tr th c. Lu ý: Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Quan sát khi th i vào l ng ng c tr th y ph ng lên là c, nu l ng ng c không nhô lên là có d v t làm t c khí qu n, do ó c n ly d v t ra( xem ph n x trí hóc d v t) và móc mi ng tr cho h t m dãi. Th i v a ph i, không th i quá m nh s làm rách ph nang gây ch y máu. u tr trong su t th i gian này ph i ng a h t ra sau. b. Xoa bóp tim ngoài l ng ng c Tr ng h p tim ng ng p ph i xoa bóp tim: t tr n m ng a trên n n c ng ( gi ng ho c ván) Xác nh v trí bóp tim: im gi a c a m i c v i ph n áy c a c . Bóp tim ngoài l ng ng c - V i tr nh : Lu n m t bàn tay d i vai và n m l y ph n trên cánh tay tr . Tay kia dùng 2 ngón tay n vào v trí bóp tim xu ng sâu 1,5-2,5cm, r i th ra, nh p 2 l n/ giây. - V i tr l n: Dùng gót bàn tay n sâu 2,5-3cm r i th ra, nh p 3l n/2giây ( 1 l n ép, cô m t 1-5) ch ép l ng ng c sau m t ng tác th i ng t và xoa bóp tim, th y tr h i t nh d n l i là t t. ti p t c làm nh v y cho n khi tim p u và tr th c. Lu ý: - Khi n x ơ ng c xu ng nên làm v a ph i, n u m nh quá d gy x ơ ng, n u nh quá thì không có k t qu . Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com - Nu có 2 ng i, thì m t ng i th i ng t, ng i kia bóp tim - Nu có m t ng i thì tay ph i bóp tim, tay trái gi u ng a ra sau hà h ơi. E. M T S L U Ý TRONG CH M SÓC TR KHUY T T T i v i tr nhà tr , v n phát hi n s m và can thi p cho tr khuy t t t là ht s c quân tr ng. Phát tri n s m và can thi p s m làm h n ch tác h i c a khuy t t t, t o c ơ h i cho trr phát tri n t i a nh ng m t t t c a tr , bù p ph n nào nh ng thi u h t do khuy t t t gây ra. Tr khuy t t t c hòa nh p t i các nhóm tr c n c n u ng, ch m sóc s c kh e nh nh ng tr kh e m nh, bình th ng cùng l a tu i. Tuy nhiên, tùy theo t ng tr , lo i t t mà c n quan tâm h ơn trong vi c xây d ng và th c hi n k ho ch ch m sóc dinh d ng và s c kh e phù hp v i c im cá nhân c a tr . 1. Tr khuy t t t có nguy c ơ suy dinh d ng ho c béo phì cao h ơn tr bình th ng. - Tùy theo t ng lo i t t mà mà chú ý cho tr n nhi u h ơn m t s lo i th c n Ví d : Tr khi m th c n c n nhi u d u m , rau có máu xanh non, xanh th m, qu có màu vàng, , cam Tr gi m kh n ng v n ng c n chú ý cho tr n nhi u h ơn nh ng th c n giàu m, vitaminD và caxi giúp cho s phát tri n v n ng tr nh tr ng, s a, th t bò, cá, tôm, cua, c, các lo i Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com Tr có khó kh n trong h c t p c n c n nhi u lo i th c n giàu dinh d ng nh ã nêu trên, c bi t là th c n giàu m, ch t béo, mu i khoáng nh mu i i t, cá bi n, tôm, cua, tr ng, s a, d u m , l c vng - Nh ng th c n giàu dinh d ng có th l y ngay t a ph ơ ng, trong vn c a m i gia ình ho c v n tr ng, ch bi n thành các món n khác nhau cho tr n h ng ngày. 2. Khi t ch c b a n cho tr khuy t t t t i l p - Cách x p ch ng i cho tr khuy t t t: Nên b trí m t ch nh t nh cho tr khi m th ng i n m bo thu n ti n cho tr , ng i trông tr và nh ng tr khác có th bao quát, giúp tr . dùng, các món n cngx c n c s p x p m t cách th ng nh t. ví d : các món n n c phía tay ph i c a tr , rau và th c n m n t phía tay trái. i v i tr khuy t t t v v n ng, cô giáo nên s p x p tr ng i v trí thu n ti n cô giáo ho c các b n có th h tr c tr . Mt s tr khuy t t t có khó kh n v n u ng ( l i y ra ngoài, d b tr khi n), giáo viên nên ph i h p v i gia ình tìm ra cách cho tr n phù h p nh : dùng thìa u b ng, khi cho tr n không a thìa vào mi ng sâu quá, cho n ch m h ơn tr bình th ng. 3. Tr khuy t t t d m c các b nh nhi m khu n và siêu vi khu n h ơn so v i tr bình th ng. Do v y giáo viên c n ph i h p ch t ch v i cha m phát hi n s m và ch a b nh k p th i cho tr , c bi t là khi th i ti t thay i, chuy n mùa, thay i ch sinh ho t. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai
Website h ỗ tr ợ gi ảng d ạy và ch ăm sóc tr ẻ em www.mamnon.com 4. Trong ch m sóc tr khuy t t t, giáo viên c n chú ý nhi u h ơn n các y u t nh m m b o an toàn cho tr nh n n nhà c n b ng ph ng, không tr ơn, l i i thông thoáng, c a ra vào, c u thang ph i có c a l ng ch n ho c tay v n an toàn, giáo viên luôn bên c nh tr . Tùy theo m c khuy t t t mà h ng d n tr t ph c v m t s ho t ng ơn gi n nh t xúc n, t l y n c u ng, r a tay, lau mi ng 5. Hãy tr khuy t t t ch ng khám phá, tìm tòi, không nên “ trông coi”, “ nuông chi u”, “ bao b c” tr quá m c ( do cha m , cô giáo th ơ ng tr ho c cho r ng tr không th v n ng d c). N u cho tr n tùy thích ( cho tr n quá nhi u), trong khi tr ít v n ng, t p luy n s làm cho tr tr nên th ng, béo phì. Do ó, cô giáo và cha m c n k t h p cho tr n u ng ch t, h p lí v i vi c t p luy n giúp tr phát tri n t t. 6.M t s tr khuy t t t hòa nh p t ti, m c c m, ch m ch m, kh n ng t ph c v y u, giáo viên c n chú ý h ng d n các k n ng n u ng, v sinh, t ph c v cho tr . Các k n ng này c n c l p i l p l i nhiu l n nh khuy n khích tr khuy t t t n cùng v i tr khác, ho c tr bình th ng giúp tr khuy t t t trong vi c n u ng, t ph c v ( lau m i, lau tay, thu d n bàn sau khi n ), t o c ơ hi cho tr tham gia càng nhi u, t làm càng s m càng t t. kiên nh n tr ch ng tr i nghi m, ho c h i tránh trông coi m t cách quá m c ( song v n ph i m bo an toàn cho tr ). Nh v y t o cho tr c m giác mình gi ng nh nh ng tr bình th ng khác, ièu ó giúp tr phát tri n s t tin và tính c l p. Tr ẻ em hôm nay – Th ế gi ới ngày mai