Tài liệu hướng dẫn Tập huấn thú y viên

200 trang hapham 2600

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu hướng dẫn Tập huấn thú y viên", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

tai_lieu_huong_dan_tap_huan_thu_y_vien.pdf

Nội dung text: Tài liệu hướng dẫn Tập huấn thú y viên

TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN TĩP I D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM (SVSV)
Chuy™n ặ“ 1 CẫC NGUYÊN NHÂN GÂY BồNH CHO VĩT NUĐI
This Animal Health Worker Manual and Trainer Kit of 3 volumes has been prepared with financial assistance from the Commission of the European Communities The content has been prepared by the authors, and does not represent any opinion of the Commission Bẩ Cằm nang thÛ y vi™n và Tài liữu h≠èng d n c∏n bẩ tÀp hu†n gÂm 3 tÀp, ặ≠ểc in vèi s˘ giÛp ặẽ tài ch›nh cềa ỷy ban Cẩng ặÂng châu Âu Nẩi dung tr◊nh bày trong Bẩ Cằm nang là cềa c∏c t∏c gi∂ và kh´ng th” hiữn b†t k˙ quan ặi”m nào cềa ỷy ban
LũI T#A Khi c∏c vễng n´ng th´n xa x´i, hŒo l∏nh thi’u c∏c b∏c sá thÛ y ặ≠ểc ặào tπo că b∂n th◊ thÛ y vi™n c„ ch¯c nđng quan tr‰ng nh≠ c∏c nhân vi™n thÛ y phÙ trể. Th´ng th≠Íng, thÛ y vi™n là nh˜ng ng≠Íi mà ng≠Íi chđn nu´i, ặ∆c biữt là hẩ chđn nu´i nhã, mÍi ặ’n tr≠èc ti™n khi gia sÛc bﬁ ậm. Ng≠Íi chđn nu´i mong chÍ dﬁch vÙ thÛ y c„ ch†t l≠ểng t≠ăng x¯ng vèi chi ph› mà h‰ bã ra. Ngoài ra, thÛ y vi™n cÚng là mẩt bẩ phÀn quan tr‰ng cềa ngành thÛ y Nhà n≠èc trong nÁ l˘c khậng ch’ c∏c dﬁch bữnh ặẩng vÀt c„ tôm quan tr‰ng ặậi vèi cẩng ặÂng. Th´ng th≠Íng, sau khi ặ≠ểc tÀp hu†n să bẩ, thÛ y vi™n sœ th˘c hiữn mẩt sậ dﬁch vÙ thÛ y h’t s¯c că b∂n tπi ặﬁa ph≠ăng. Tuy nhi™n c´ng t∏c tÀp hu†n cﬂn g∆p kh„ khđn, chºng hπn nh≠ ngân s∏ch Nhà n≠èc dành cho c´ng t∏c tÀp hu†n cﬂn hπn ch’; thÍi gian thÛ y vi™n c„ th” dành cho viữc h‰c tÀp, thi’u ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n th›ch hểp và thi’u c∏n bẩ tÀp hu†n giãi cÚng là mẩt trong sậ nh˜ng y’u tậ hπn ch’ trong c´ng t∏c này. Sau khi nghi™n c¯u và ặ∏nh gi∏ t◊nh h◊nh th˘c t’, D˘ ∏n "Tđng c≠Íng c´ng t∏c thÛ y Viữt Nam" thuẩc CÙc ThÛ y và Bẩ N´ng nghiữp và Ph∏t tri”n n´ng th´n, và Cẩng ặÂng châu Âu, ặ∑ ặ≠a ra mẩt sậ chề ặ“ côn tÀp hu†n. Do t›nh ch†t hπn ch’ v“ thÍi gian cÚng nh≠ kh∂ nđng ti’p thu cềa thÛ y vi™n, c∏c nẩi dung ặ≠ểc ặ≠a ra chÿ phễ hểp vèi thÍi gian tÀp hu†n kh´ng qu∏ 14 ngày. Nẩi dung và ng´n ng˜ sˆ dÙng trong tài liữu này chÛ tr‰ng ặ’n tr◊nh ặẩ h‰c v†n cềa thÛ y vi™n và kh´ng ặ“ cÀp nhi“u ặ’n c∏c thuÀt ng˜ chuy™n m´n thÛ y. D≠èi s˘ gi∏m s∏t cềa Dr.Astrid Tripodi - Chuy™n gia Dﬁch vÙ ThÛ y că sẻ, cuận Cằm nang thÛ y vi™n ặ≠ểc thπc s‹ Tπ Ng‰c S›nh (Trung tâm Nghi™n c¯u gia côm Vπn PhÛc thuẩc Viữn Chđn nu´i Quậc gia). Thπc s‹ Hoàng H∂i H„a và ti’n s‹ Trôn Thanh Vân (Tr≠Íng òπi h‰c N´ng lâm Th∏i Nguy™n) bi™n soπn. Hoàn chÿnh bi™n soπn cﬂn c„ s˘ tham gia t≠ v†n cềa ti’n s‹ Bễi Qu˝ Huy, nguy™n Tr≠ẻng phﬂng Dﬁch t‘ CÙc ThÛ y. Phôn lèn nẩi dung tài liữu này ặ∑ ặ≠ểc thˆ nghiữm qua th˘c t’ tÀp hu†n cễng vèi c∏c c∏n bẩ thÛ y ẻ tÿnh Lπng Săn. D˘ ∏n "Tđng c≠Íng c´ng t∏c thÛ y Viữt Nam" chân thành c∂m ăn nh˜ng ặ„ng g„p tr˘c ti’p ho∆c gi∏n ti’p cho viữc ph∏t hành cuận s∏ch này, c∂m ăn Cẩng ặÂng châu Âu ặ∑ hÁ trể tài ch›nh cho cuận s∏ch. Cuận s∏ch này sœ là tài liữu phễ hểp cho nh˜ng ng≠Íi làm c´ng t∏c tÀp hu†n vÀn dÙng và bấ sung nh˜ng v†n ặ“ mèi phễ hểp. Hà Nẩi, ngày 15/4/2002 Ti’n sá Bễi Quang Anh Ti’n s‹ Friedrich Barwinek òÂng Gi∏m ặậc D˘ ∏n Quậc gia òÂng Gi∏m ặậc D˘ ∏n châu Âu CÙc tr≠ẻng CÙc ThÛ y
THE EUROPEAN COMMUNITY AND VIETNAM The principal objective of the European Community's (EC) co-operation stratygy in Vietnam is to help consolidate Vietnam's transition towards a maket economy, whilst promoting sustained growth and sustainable development and mitigating the social effects of this transition. EC development co-operation gives priority to the protection of the environment and natural resources (in particular tropical forests), sustainable development of the rural sector and improvement of food security levels and support to social sectors affected by the transition to a market economy - mainly health and human resources. EC economic co-operation is devised to improve the economic, legal and social environment for the private sector, including small and medium enterprises, to support no-going economic and administrative reforms and to promote the integration of Vietnam into regional and global economic frameworks. The EC Delegation opened officially in 1996 and since then programmes for about 230 million Euro have been, or are being, implemented. For the period 2002 - 2006 a budget of 162 million Euro has been allocated in grant assistance to Vietnam. CúNG òÔNG CHÂU ÂU VÄ VIồT NAM MÙc ti™u că b∂n cềa chi’n l≠ểc hểp t∏c cềa Cẩng ặÂng châu Âu (EC) là giÛp ặẽ cềng cậ qu∏ tr◊nh chuy”n ặấi cềa Viữt Nam sang n“n kinh t’ thﬁ tr≠Íng trong khi thÛc ặằy ph∏t tri”n b“n v˜ng và hπn ch’ t∏c ặẩng v“ m∆t x∑ hẩi cềa qu∏ tr◊nh chuy”n ặấi này. Hểp t∏c ph∏t tri”n cềa Cẩng ặÂng châu Âu ≠u ti™n b∂o vữ m´i tr≠Íng và c∏c nguÂn thi™n nhi™n (ặ∆c biữt là rıng nhiữt ặèi), ph∏t tri”n b“n v˜ng khu v˘c n´ng th´n, nâng cao m¯c an toàn l≠ăng th˘c và hÁ trể c∏c l‹nh v˘c trong x∑ hẩi chﬁu ∂nh h≠ẻng cềa qu∏ tr◊nh chuy”n ặấi sang n“n kinh t’ thﬁ tr≠Íng - chề y’u là nguÂn nhân l˘c và y t’. Hểp t∏c kinh t’ cềa Cẩng ặÂng châu Âu ặ≠ểc xây d˘ng ặ” hoàn thiữn m´i tr≠Íng ph∏p l˝, kinh t’ và x∑ hẩi cho khu v˘c t≠ nhân, k” c∂ c∏c doanh nghiữp vıa và nhã, hÁ trể c´ng cuẩc c∂i c∏ch hành ch›nh và kinh t’ ặang ti’n hành và thÛc ặằy Viữt Nam hẩi nhÀp vào n“n kinh t’ toàn côu và n“n kinh t’ khu v˘c. Ph∏i ặoàn châu Âu ch›nh th¯c khai tr≠ăng tı nđm 1996 và k” tı ặ„ c∏c ch≠ăng tr◊nh vèi tấng kinh ph› kho∂ng 230 triữu Euro ặ∑ ho∆c ặang ặ≠ểc th˘c hiữn. Kho∂n ngân s∏ch 162 triữu Euro ặ∑ ặ≠ểc hÁ trể Viữt Nam cho giai ặoπn tı 2002 - 2006.
ACKNOWLEDGEMENTS The credit for the development of the AHW Manual and the Trainer Kit is given to the team led by Dr. Astrid Tripodi (SVSV Project), with Mr Ta Ngoc Sinh, Mr Hoang Hai Hoa and Mr Bui Thanh Van. Acknowledgement is also given to Mr. Do Huu Dung (SVSV Project) and Dr Bui Quy Huy (formerly of DAH) for proof reading and text contributions. Thanks is extended for the use of illustrations, which were kindly made available from the following sources (figure reference numbers): JICA: 9.1, 10.1, 10.2, 14.1, 14.2, 17.1, 17.2, 20.2, 22.2, 28.1, 29.1. CTVM Archives, University of Edinburgh, UK: 30.3, 32.1. Martyn Edelsten, University of Edinburgh, UK: 32.2 A. Tripodi: 1.1, 2.2, 5.1, 7.1, 7.2, 7.3, 8.1, 8.2, 11.1, 12.1, 12.2, 13.1, 13.2, 19.1, 19.2, 19.3, 19.4, 20.1, 21.1, 23.1, 23.2, 25.1, 28.2, 28.3, 30.1, 30.2, 33.1, 36.1. LũI CÅM •N Cuận Cằm nang thÛ y vi™n và tài liữu h≠èng d n c∏n bẩ tÀp hu†n ặ≠ểc nh„m c∏n bẩ că sẻ do bà Astrid Tripodi - tr≠ẻng nh„m (D˘ ∏n Tđng c≠Íng nđng l˘c thÛ y), và c∏c ´ng Tπ Ng‰c S›nh, Hoàng H∂i H„a, Bễi Thanh Vân xây d˘ng và bi™n soπn. D˘ ∏n xin chân thành c∂m ăn ´ng òÁ H˜u DÚng (D˘ ∏n Tđng c≠Íng nđng l˘c thÛ y) và ´ng Bễi Qu˝ Huy (nguy™n c∏n bẩ CÙc ThÛ y) v“ nh˜ng ặ„ng g„p ˝ ki’n qu˝ b∏u cho tÀp s∏ch. ChÛng t´i cÚng xin bày tã lÍi c∂m ăn tèi c∏c că quan, c∏ nhân d≠èi ặây ặ∑ cho phọp chÛng t´i sˆ dÙng nh˜ng h◊nh ∂nh minh h‰a trong viữc bi™n soπn: Tấ ch¯c JICA: 9.1, 10.1, 10.2, 14.1, 14.2, 17.1, 17.2, 20.2, 22.2, 28.1, 29.1. Th≠ viữn cềa Trung tâm ThÛ y Nhiữt ặèi, Tr≠Íng òπi h‰c Edinburgh, V≠ăng Quậc Anh: 30.3, 32.1. Đng Martyn Edelsten, Tr≠Íng òπi h‰c Edinburgh, V≠ăng Quậc Anh: 32.2 Bà A. Tripodi: 1.1, 2.2, 5.1, 7.1, 7.2, 7.3, 8.1, 8.2, 11.1, 12.1, 12.2, 13.1, 13.2, 19.1, 19.2, 19.3, 19.4, 20.1, 21.1, 23.1, 23.2, 25.1, 28.2, 28.3, 30.1, 30.2, 33.1, 36.1.
TÄI LIồU HảừNG D√N CẫN Bú TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN (Bẩ câu hãi ki”m tra và ặ∏p ∏n) TÀp I M|C L|C H≠èng d n c∏n bẩ tÀp hu†n 7 Chuy™n ặ“ 1 : C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i 15 Chuy™n ặ“ 2 : Phﬂng bữnh cho vÀt nu´i 23 Chuy™n ặ“ 3 : Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i 29 Chuy™n ặ“ 4 : C∏ch kh∏m bữnh cho vÀt nu´i 37 Chuy™n ặ“ 5 : òi“u trﬁ v’t th≠ăng, ∏p xe 43 Chuy™n ặ“ 6 : ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m 49 Chuy™n ặ“ 7 : Bữnh Niu-c∏t-xăn (Gà rễ) 57 Chuy™n ặ“ 8 : Bữnh Gumboro 63 Chuy™n ặ“ 9 : Bữnh òÀu gà 69 Chuy™n ặ“ 10 : Bữnh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà 75 Chuy™n ặ“ 11 : Bữnh Dﬁch t∂ vﬁt 81 Chuy™n ặ“ 12 : Bữnh TÙ huy’t trễng gia côm (Toi gà, vﬁt) 87 Chuy™n ặ“ 13 : Bữnh E.coli 93 Chuy™n ặ“ 14 : Bữnh th≠ăng hàn bπch l˛ gà 99 Chuy™n ặ“ 16 : Ngẩ ặẩc th¯c đn do ặẩc tậ n†m 105 Chuy™n ặ“ 17 : Bữnh k˝ sinh trễng ẻ gia côm 111 Chuy™n ặ“ 18 : Mẩt sậ ặ∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa lển và c∏ch mấ kh∏m 121 Chuy™n ặ“ 19 : Bữnh dﬁch t∂ lển 129 Chuy™n ặ“ 20 : Bữnh ph„ th≠ăng hàn lển 137 Chuy™n ặ“ 21 : Bữnh tÙ huy’t trễng lển 143 Chuy™n ặ“ 22 : Bữnh ặ„ng d†u lển 149 Chuy™n ặ“ 23 : Bữnh lển nghữ 155 Chuy™n ặ“ 25 : Bữnh k˝ sinh trễng ẻ lển 161 Chuy™n ặ“ 26 : Hẩi ch¯ng ÿa ch∂y ẻ lển con 171 Chuy™n ặ“ 27 : Mẩt sậ ặ∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa trâu bﬂ và c∏ch xˆ l˝ 175 ch≠èng hăi dπ cã Chuy™n ặ“ 28 : Bữnh lẻ mÂm long m„ng 181 Chuy™n ặ“ 29 : Bữnh tÙ huy’t trễng trâu bﬂ 187 Chuy™n ặ“ 30 : Bữnh k˝ sinh trễng ẻ trâu bﬂ 193 Chuy™n ặ“ 31 : Hẩi ch¯ng ặau bÙng ng˘a 201 Chuy™n ặ“ 32 : Bữnh nhiữt th∏n 207 Chuy™n ặ“ 33 : Bữnh uận v∏n 211 Chuy™n ặ“ 34 : Bữnh dπi 215 Chuy™n ặ“ 35 : Mẩt sậ dÙng cÙ thÛ y và c∏ch sˆ dÙng 221 Chuy™n ặ“ 36 : C∏ch thi’n gia sÛc 227
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n I. HảừNG D√N S^ D|NG Bú TÄI LIồU TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN Bẩ tài liữu tÀp hu†n thÛ y vi™n này ặ≠ểc bi™n soπn d˘a tr™n că sẻ c∏c ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n ặ∑ ặ≠ểc D˘ ∏n "Tđng c≠Íng c´ng t∏c thÛ y Viữt Nam" thˆ nghiữm tπi tÿnh Lπng Săn. Vèi mÙc ặ›ch cung c†p cho c∏c c∏n bẩ cềa c∏c Chi cÙc ThÛ y c∏c tÿnh - nh˜ng ng≠Íi ặ∑ và ặang ti’n hành tÀp hu†n cho thÛ y vi™n - mẩt c´ng cÙ phễ hểp cho viữc gi∂ng dπy tπi tuy’n că sẻ, nh„m bi™n soπn ặ∑ l˘a ch‰n nh˜ng bữnh th≠Íng g∆p nh†t, nh˜ng ká nđng côn thi’t nh†t ặậi vèi mẩt thÛ y vi™n ặ” ặ≠a vào nẩi dung gi∂ng dπy. Bẩ s∏ch này gÂm 36 chuy™n ặ“, ặ≠ểc chia thành 7 phôn ch›nh: Phôn ặπi c≠ăng, bữnh gia côm, bữnh lển, bữnh trâu bﬂ, bữnh ng˘a, mẩt sậ bữnh truy“n nhi‘m nguy hi”m chung gi˜a gia sÛc và ng≠Íi, và mẩt sậ thề thuÀt thÛ y că b∂n. Xọt ặ’n t›nh hiữu qu∂ cềa h◊nh th¯c tÀp hu†n thÛ y vi™n n™n trong khu´n khấ c∏c nẩi dung ặ“ cÀp trong bẩ s∏ch này, thÍi gian d˘ ki’n cho ch≠ăng tr◊nh sœ là 20 ngày và c∏c buấi tÀp hu†n c∏ch nhau tı 2-3 tuôn, ngh‹a là sœ côn hăn 1 nđm ặ” c„ th” hoàn thành 36 chề ặ“ trong ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n. MÁi buấi tÀp hu†n côn c„ hai c∏n bẩ tÀp hu†n ặ” hÁ trể l n nhau. Bẩ s∏ch tÀp hu†n thÛ y vi™n gÂm c∏c phôn sau: - Cằm nang thÛ y vi™n - Bẩ câu hãi ki”m tra và ặ∏p ∏n - B∂ng lÀt (Flipcharts, khấ gi†y A4) - Bẩ ∂nh minh hoπ Cằm nang thÛ y vi™n ch¯a c∏c nẩi dung tÀp hu†n. C∏n bẩ tÀp hu†n sˆ dÙng phôn này trong qu∏ tr◊nh tÀp hu†n. H‰c vi™n cÚng côn ặ≠ểc ph∏t phôn tài liữu giậng nh≠ vÀy. Bẩ câu hãi ki”m tra và ặ∏p ∏n gÂm c∏c câu hãi ki”m tra dành ri™ng cho tıng chề ặ“ t≠ăng ¯ng trong phôn tài liữu, ặÂng thÍi c„ ặ∏p ∏n kÃm theo. C∏n bẩ tÀp hu†n côn pho- tocopy c∏c câu hãi ki”m tra và ph∏t cho c∏c h‰c vi™n vào ặôu mÁi buấi h‰c ặ” ki”m tra ki’n th¯c cềa h‰c vi™n ặậi vèi bài h‰c tr≠èc ặ„. Viữc ch†m bài n™n ti’n hành ngay trong buấi h‰c ặ„ và tr∂ bài cho h‰c vi™n vào cuậi mÁi buấi tÀp hu†n. B∂ng lÀt (Flip-charts) gÂm mẩt tÀp hểp nh˜ng m u b∂ng lÀt, là loπi trể hu†n cÙ ặ≠ểc sˆ dÙng h’t s¯c phấ bi’n và ặem lπi hiữu qu∂ cao trong c∏c loπi h◊nh tÀp hu†n tπi că sẻ. C∏n bẩ tÀp hu†n sœ d˘a tr™n nh˜ng m u b∂ng lÀt này ặ” s∂n xu†t bẩ b∂ng lÀt khấ lèn (60 x 85cm) ặ” dễng trong gi∂ng dπy (Xem phôn 5 -Trể hu†n cÙ). Bẩ ∂nh minh hoπ là mẩt bẩ ∂nh minh hoπ triữu ch¯ng bữnh t›ch ặi”n h◊nh cềa c∏c bữnh. Nh˜ng ∂nh kÃm theo bẩ s∏ch này ặ≠ểc in cẽ lèn, c∏n bẩ tÀp hu†n sˆ dÙng tr˘c ti’p nh˜ng ∂nh này trong qu∏ tr◊nh tÀp hu†n mà kh´ng côn ph∂i ph„ng to. II. NH~NG HảừNG D√N CHUNG KHI TI⁄N HÄNH TĩP HUƒN 1. Tπo ặi“u kiữn h‰c tÀp C∏n bẩ tÀp hu†n côn ph∂i làm g◊? Tr≠èc khi bổt ặôu ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n, c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i c„ b≠èc ặ∏nh gi∏ t◊m hi”u v“ h‰c vi™n. Ph∂i t◊m hi”u xem h‰ là ai, bao nhi™u tuấi, tı ặâu ặ’n, h‰ làm c´ng viữc H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n 7
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I g◊ và h‰ c„ nu´i gia sÛc, gia côm kh´ng, tr◊nh ặẩ vđn ho∏ nh≠ th’ nào. C∏n bẩ tÀp hu†n côn t◊m hi”u xem c∏c h‰c vi™n c„ th” làm ặ≠ểc nh˜ng g◊ v“ chuy™n m´n rÂi và h‰ hi”u bi’t nh≠ th’ nào v“ chđn nu´i và thÛ y. Viữc khuy’n kh›ch h‰c vi™n t˘ n„i v“ b∂n thân h‰ và nh˜ng kho∏ h‰c chuy™n m´n mà tr≠èc ặ„ ặ∑ tham gia là ặi“u r†t quan tr‰ng. òi“u này kh´ng chÿ giÛp cho c∏n bẩ tÀp hu†n hi”u r‚ hăn v“ c∏c h‰c vi™n mà cﬂn cho phọp h‰c vi™n chia sŒ và so s∏nh nh˜ng kinh nghiữm cềa h‰. Tı ặ„, sœ kh´ng chÿ nổm bổt ặ≠ểc tr◊nh ặẩ cềa tıng ng≠Íi mà cﬂn bi’t ặ≠ểc rêng h‰c vi™n mong muận h‰c ặ≠ểc g◊ trong kho∏ h‰c này. C∏n bẩ tÀp hu†n c„ th” sœ nhÀn th†y rêng do ặa sậ c∏c h‰c vi™n xu†t thân tı n´ng th´n n™n mẩt sậ ng≠Íi c„ bi”u hiữn b∂o thề và c„ lœ th›ch c∑i l˝ hăn nh˜ng ng≠Íi kh∏c. C∏n bẩ tÀp hu†n kh´ng n™n cậ tranh c∑i vèi nh˜ng ng≠Íi nh≠ vÀy nh≠ng côn nhÀn bi’t h‰, và sœ ph∂i dôn dôn thay ặấi quan ặi”m cềa h‰ trong qu∏ tr◊nh di‘n ra kho∏ h‰c th´ng qua c∏ch ch¯ng minh. Trong nh˜ng phôn ặôu cềa kho∏ h‰c, c∏n bẩ tÀp hu†n cÚng côn ph∂i nổm bổt ặ≠ểc kh∂ nđng ặ‰c và vi’t cềa h‰c vi™n. C„ tr≠Íng hểp ng≠Íi ta ặ∑ h‰c trung h‰c rÂi nh≠ng c∏c ká nđng ặ‰c vi’t v n kh´ng tật. Côn ph∂i c„ ká nđng ặ‰c và vi’t th˘c s˘ và c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i ặ≠a vào trong nh˜ng phôn ặôu cềa kho∏ h‰c c∏ch th¯c ki”m tra tıng ng≠Íi v“ nh˜ng ká nđng này. C„ th” quy’t ặﬁnh ki”m tra tr˘c ti’p v“ nh˜ng ká nđng này nh≠ng cÚng c„ th” c„ th” ặ∏nh gi∏ kh∂ nđng cềa h‰c vi™n bêng c∏ch tham gia vào nh˜ng cuẩc th∂o luÀn nh„m. Ph∂i bi’t ch›nh x∏c h‰c vi™n côn ặ≠ểc tÀp hu†n v“ nh˜ng l‹nh v˘c nào và ph∂i làm r‚ mẩt c∏ch ch›nh x∏c rêng ng≠Íi ta mong ặểi h‰c vi™n sœ h‰c ặ≠ểc c∏i g◊. Phôn ặôu cềa mÁi bài h‰c trong cuận s∏ch này là MÙc ti™u cềa bài h‰c, trong ặ„ n™u ra rêng h‰c vi™n mong ặểi sœ h‰c ặ≠ểc g◊ ho∆c c„ kh∂ nđng làm ặ≠ểc g◊ sau khi hoàn t†t bài h‰c ặ„. C∏n bẩ tÀp hu†n côn chuằn bﬁ thÀt ká l≠ẽng trể hu†n cÙ (nh˜ng vÀt dÙng hÁ trể viữc gi∂ng dπy) ặ” qua ặ„ giÛp h‰c vi™n th˘c hành nh˜ng ká nđng ặ≠ểc h‰c. òây là c´ng viữc ặﬂi hãi ph∂i ặôu t≠ nhi“u thÍi gian nh≠ng h’t s¯c quan tr‰ng, quy’t ặﬁnh s˘ thành c´ng cềa buấi tÀp hu†n. Ph∂i chuằn bﬁ c∏c bài tÀp mà qua ặ„ giÛp h‰c vi™n làm ặ≠ểc nh˜ng nẩi dung theo y™u côu cềa bài h‰c. Côn ph∂i tπo cho h‰c vi™n nhi“u că hẩi th˘c hành v“ ká thuÀt. Th´ng th≠Íng th◊ kh„ c„ ặẩng vÀt ặ” th˘c nghiữm nh≠ng c„ th” mua ặẩng vÀt ẻ chể và dễng trong tÀp hu†n sau ặ„ lπi b∏n ặi. Mẩt sậ ng≠Íi chđn nu´i c„ th” sœ ặÂng ˝ ặ” h‰c vi™n h‰c và th˘c tÀp tr™n ặẩng vÀt cềa h‰. òi“u kiữn h‰c tÀp ò” tπo ặi“u kiữn thuÀn lểi cho viữc th˘c hiữn mẩt ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n, c∏n bẩ tÀp hu†n côn ph∂i lÀp k’ hoπch gi∂ng dπy, thu x’p cho viữc th˘c hành và c∏c dÙng cÙ kh∏c thÀt cằn thÀn. ò” làm ặ≠ểc ặi“u ặ„, ng≠Íi c∏n bẩ tÀp hu†n côn l≠u ˝ mẩt sậ ặi”m li™n quan sau: òi”m th¯ nh†t côn xem xọt là c∏c h‰c vi™n ặ“u là xu†t thân tı n´ng th´n và hôu h’t ặ“u quen thuẩc vèi chđn nu´i gia sÛc. Trong nhi“u tr≠Íng hểp h‰c vi™n c„ nh˜ng c∏ch th¯c cềa ri™ng m◊nh v“ chđm s„c và ch˜a bữnh gia sÛc ặ≠ểc truy“n tı ặÍi này qua ặÍi kh∏c. Mẩt sậ trong nh˜ng ph≠ăng ph∏p này ặ∑ ặ≠ểc t›ch tÙ th´ng qua th˘c t’ và h˜u ›ch trong khi nh˜ng ph≠ăng ph∏p kh∏c th◊ ›t nh†t cÚng là v´ dÙng n’u kh´ng muận n„i là c„ hπi. C∏n bẩ tÀp hu†n n™n khuy’n kh›ch h‰c vi™n th∂o luÀn nh˜ng ph≠ăng ph∏p kh∏c nhau ặang ặ≠ểc sˆ dÙng tπi ặﬁa ph≠ăng m◊nh. N™n th∂o luÀn v“ nh˜ng ph≠ăng ph∏p này và khen ngểi nh˜ng ph≠ăng ph∏p h˜u ›ch. C∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i ch¯ng minh lểi ›ch cềa ph≠ăng ph∏p mà m◊nh mong muận h‰c vi™n h‰c và th´ng qua th˘c hành và th∂o luÀn, 8 H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I khuy’n kh›ch h‰c vi™n ∏p dÙng nh˜ng ph≠ăng ph∏p mèi h‰c ặ≠ểc. Theo c∏ch này, h‰c vi™n ặ≠ểc khuy’n kh›ch t˘ quy’t ặﬁnh ph≠ăng ph∏p nào c„ lểi. H‰c vi™n chÿ c„ th” h‰c ặ≠ểc c∏c ká nđng n’u h‰ c„ că hẩi th˘c hành nhi“u lôn d≠èi s˘ h≠èng d n cềa c∏n bẩ tÀp hu†n. V◊ th’ c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i thành thπo v“ loπi h◊nh tÀp hu†n này. òi“u thi’t y’u là c∏n bẩ tÀp hu†n và că quan tấ ch¯c tÀp hu†n ph∂i chuằn bﬁ nh˜ng ph≠ăng tiữn ặ” h‰c vi™n c„ th” h‰c theo c∏ch này. C∏n bẩ tÀp hu†n côn chuằn bﬁ dÙng cÙ trể gi∂ng phễ hểp và tπo ặi“u kiữn cho h‰c vi™n ti’p cÀn vèi gia sÛc ặ” h‰ th˘c hành c∏c ká nđng h‰c ặ≠ểc. òậi vèi mẩt sậ ká nđng c„ th” th˘c hành mà kh´ng côn ặ’n ặẩng vÀt sậng, chºng hπn nh≠ th˘c hành ká nđng ti™m bêng c∏ch ti™m vào qu∂ cam, gia sÛc ch’t ho∆c thﬁt, tr≠èc khi th˘c tÀp tr™n ặẩng vÀt sậng. C∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i chuằn bﬁ tr≠èc gia sÛc non (b™, lển con) ặ” h‰c vi™n th˘c tÀp thi’n và gia sÛc tr≠ẻng thành ặ” th˘c tÀp c∏ch cậ ặﬁnh gia sÛc. C∏n bẩ tÀp hu†n côn chuằn bﬁ mẩt sậ trể hu†n cÙ nh≠ tranh vœ khấ lèn và c∏c m u vÀt. Ph∂i cho h‰c vi™n xem nh˜ng dÙng cÙ thÛ y quan tr‰ng, chºng hπn nh≠ k◊m thi’n, ngay c∂ khi vào thÍi ặi”m ặ„ h‰ ch≠a th” c„ dÙng cÙ ặ„ v◊ c„ th” sau này h‰ lπi c„ ặ≠ểc nh˜ng dÙng cÙ ặ„. 2. ò∏nh gi∏ s˘ ti’n bẩ cềa h‰c vi™n C∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i x∏c ặﬁnh c∏ch th¯c làm th’ nào ặ” ặ∏nh gi∏ kh∂ nđng cềa h‰c vi™n vèi viữc th˘c hiữn nh˜ng c´ng viữc cÙ th”. Th´ng th≠Íng n™n ki”m tra c∏c ká nđng cềa h‰c vi™n vào ặôu mÁi bài h‰c và vào cuậi kho∏ h‰c. C∏ch tật nh†t ặ” ặ∏nh gi∏ là xem c∏ch h‰c vi™n th˘c hiữn mẩt c´ng viữc cÙ th” và ặậi chi’u vèi mẩt danh mÙc nh˜ng y™u côu ặ∑ ặ≠ểc c∏n bẩ tÀp hu†n chuằn bﬁ tr≠èc khi bổt ặôu kho∏ h‰c. ò” làm ặ≠ểc viữc này, nh†t là ặậi vèi nh˜ng nẩi dung ph¯c tπp, th◊ côn ph∂i chia nhã thành nh˜ng c´ng viữc ri™ng rœ, ặăn gi∂n hăn. Sau ặ„ c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i x∏c ặﬁnh m¯c ặẩ th˘c hiữn c„ th” ch†p nhÀn ặ≠ểc ặậi vèi mÁi phôn cềa c´ng viữc ặ„. N’u h‰c vi™n kh´ng ặπt ặ≠ểc m¯c ặẩ y™u côu th◊ c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i gi∂i th›ch tπi sao anh hay chﬁ †y ặ∑ kh´ng làm ặÛng và sau ặ„ tπo că hẩi cho h‰c vi™n ặ„ th˘c hành lπi nh˜ng phôn này trong c´ng viữc tấng qu∏t ặ„. Côn ph∂i nhè rêng viữc hãi h‰c vi™n rêng h‰ sœ th˘c hiữn c´ng viữc ặ„ nh≠ th’ nào và rÂi nhÀn ặ≠ểc câu tr∂ lÍi ẻ dπng bài vi’t hay tr∂ lÍi miững ặ“u kh´ng ph∂i là mẩt c∏ch ặ∏nh gi∏ tho∂ ặ∏ng. Viữc hãi nh≠ vÀy kh´ng ph∂i là c∏ch c„ th” ki”m tra kh∂ nđng th˘c hiữn mẩt c´ng viữc th˘c t’ cềa h‰c vi™n. Sau mẩt qu∏ tr◊nh h‰c tÀp h‰c vi™n sœ c„ kh∂ nđng cho chÛng ta bi’t liữu c„ mÙc ti™u nào ặ„ côn ph∂i thay ặấi hay ặ∑ bﬁ bã qu™n, liữu c„ côn ặ≠a ra mÙc ti™u mèi hay kh´ng, và liữu nh˜ng bài ki”m tra ặ„ c„ tho∂ ặ∏ng hay kh´ng. H‰c vi™n cÚng sœ c„ kh∂ nđng ặ∏nh gi∏ liữu c∏c ặi“u kiữn h‰c tÀp c„ tho∂ ặ∏ng hay côn ph∂i thay ặấi. Theo c∏ch này c∏n bẩ tÀp hu†n sœ c„ th” c∂i ti’n ch≠ăng tr◊nh cho th›ch hểp. Nh˜ng nẩi dung ặăn gi∂n và nẩi dung ph¯c tπp N™n tr≠èc ti™n bổt ặôu tÀp hu†n vèi nh˜ng nẩi dung ặăn gi∂n tr≠èc khi bổt ặôu vèi nh˜ng nẩi dung ph¯c tπp hăn. Côn ph∂i chia nẩi dung ph¯c tπp thành nhi“u nẩi dung ặăn gi∂n và d n dổt h‰c vi™n qua tıng nẩi dung này. N’u viữc tÀp hu†n và ặ∏nh gi∏ d˘a tr™n n“n t∂ng này th◊ sœ d‘ x∏c ặﬁnh ặ≠ểc nh˜ng v†n ặ“ kh„ khđn mà h‰c vi™n c„ th” v†p ph∂i và cho phọp th˘c hành th™m ặ” c„ th” ặπt ặ≠ểc m¯c ặẩ y™u côu. Sˆ dÙng ph≠ăng ph∏p này cÚng sœ giÛp ›ch cho c∏n bẩ tÀp hu†n tr≠èc khi ti’p tÙc tÀp hu†n trong nh˜ng lôn sau. òÂng thÍi cÚng c„ th” bi’t ặ≠ểc nh˜ng ká nđng nào h‰c vi™n ch≠a ặ≠ểc th˘c hành ặ” tπo că hẩi cho h‰ bấ tÛc ho∆c th˘c hành th™m sau ặ„. H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n 9
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Ph∏t tri”n kh∂ nđng h‰c cềa h‰c vi™n C∏n bẩ tÀp hu†n côn giÛp ặẽ h‰c vi™n ặ” h‰ trẻ thành "ng≠Íi t˘ h‰c", c„ ngh‹a là h‰ t˘ h‰c, ặẩc lÀp vèi c∏n bẩ tÀp hu†n, th´ng qua viữc dễng s∏ch vẻ và kinh nghiữm cềa h‰. ò” sˆ dÙng ặ≠ểc s∏ch vẻ h‰c vi™n côn c„ kh∂ nđng ặ” ặ‰c và hi”u s∏ch. Mẩt sậ h‰c vi™n sœ muận ặ≠ểc h‰c theo ki”u h‰c tr™n lèp mà h‰ cﬂn nhè khi cﬂn ặi h‰c phấ th´ng và muận c∏n bẩ tÀp hu†n n„i cho h‰ bi’t m‰i th¯. Kh´ng n™n sˆ dÙng c∏ch h‰c này và c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i dôn dôn tıng b≠èc làm cho nh˜ng h‰c vi™n nh≠ vÀy t˘ h‰c ặi“u g◊ ặ„. H‰c vi™n ph∂i bi’t t›nh to∏n ặ” c„ th” làm c∏c phọp to∏n ặăn gi∂n và l≠u gi˜ c∏c ghi chọp. C∏n bẩ tÀp hu†n n™n k’t hểp sậ h‰c vào kho∏ h‰c ặ” ặ∂m b∂o rêng h‰c vi™n c„ th” làm ặ≠ểc c∏c phọp to∏n ặăn gi∂n côn thi’t cho c´ng viữc cềa m◊nh. C∏c ká nđng kh∏c mà h‰c vi™n sœ côn ặ’n là nh˜ng ká nđng v“ x∑ hẩi, c„ ngh‹a là kh∂ nđng tπo quan hữ vèi nh˜ng ng≠Íi kh∏c. H‰c vi™n côn bÂi ặổp kh∂ nđng lổng nghe ng≠Íi kh∏c mẩt c∏ch t´n tr‰ng, khuy’n kh›ch ng≠Íi kh∏c n„i v“ nh˜ng v†n ặ“ cềa h‰. H‰c vi™n ph∂i ặậi xˆ mẩt c∏ch t´n tr‰ng nh≠ng ki™n quy’t ặậi vèi tıng ng≠Íi tπi năi m◊nh ẻ. H‰c vi™n cÚng côn c„ kh∂ nđng x∏c ặﬁnh ặi“u g◊ là quan tr‰ng và ặi“u g◊ kh´ng quan tr‰ng và ph∏t tri”n c∏c ká nđng thuy’t phÙc m‰i ng≠Íi làm nh˜ng viữc côn thi’t ặ” c∂i thiữn t◊nh h◊nh dﬁch bữnh gia sÛc trong ặﬁa bàn cềa m◊nh. Trong mẩt sậ tr≠Íng hểp viữc này c„ th” ặậi nghﬁch vèi c∏c ph≠ăng th¯c chđn nu´i truy“n thậng. Bêng c∏ch quan s∏t th∏i ặẩ cềa h‰c vi™n, c∏n bẩ tÀp hu†n sœ c„ th” bi’t ặ≠ểc nh˜ng ai c„ y’u ặi”m v“ nh˜ng ká nđng giao ti’p. Côn ph∂i c∂i thiữn nh˜ng ká nđng này và giÛp c∏c h‰c vi™n t˘ tin hăn. H‰c vi™n sœ chuằn bﬁ ặi“u này bêng c∏ch phậi hểp ặ´i lÛc trong kho∏ h‰c ặ” th∂o luÀn trong lèp và n’u côn th◊ phÙ ặπo ri™ng tıng ng≠Íi v“ c∏c ká nđng giao ti’p. Khi hoàn thành kho∏ h‰c, h‰c vi™n sœ trẻ v“ ặﬁa bàn cềa m◊nh và c∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i ti’p tÙc theo d‚i s˘ ti’n bẩ cềa h‰. òi“u này sœ ặ∂m b∂o rêng nh˜ng h‰c vi™n g∆p kh„ khđn sœ ặ≠ểc giÛp ặẽ và cung c†p th´ng tin ph∂n hÂi v“ s˘ thành c´ng cềa kho∏ h‰c. ò∏nh gi∏ hoπt ặẩng cềa h‰c vi™n và s˘ thành c´ng cềa ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n H‰c vi™n sœ ặ≠ểc ặ∏nh gi∏ li™n tÙc trong suật kho∏ h‰c ặ” x∏c ặﬁnh b†t k˙ v†n ặ“ trẻ ngπi nào và ặ∂m b∂o rêng h‰ c„ că hẩi ặ” ph∏t tri”n c∏c ká nđng y™u côu. òÂng thÍi viữc nổm bổt ặ≠ểc c∏c v†n ặ“ mà h‰c vi™n g∆p ph∂i sœ chÿ ra ặi”m y’u cềa ch≠ăng tr◊nh ặào tπo và kh∂ nđng cềa ng≠Íi c∏n bẩ tÀp hu†n ặ” ti’n hành ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n. T†t c∂ nh˜ng bài ki”m tra sˆ dÙng ặ” ặ∏nh gi∏ kh∂ nđng cềa h‰c vi™n ặ“u ph∂i phễ hểp và ặề ặẩ tin cÀy. C„ ngh‹a là c∏c bài ki”m tra côn x∏c ặﬁnh ch›nh x∏c c∏i g◊ là côn thi’t, chºng hπn nh≠ h‰c vi™n hi”u bi’t ẻ m¯c ặẩ nào v“ mẩt v†n ặ“ và h‰c vi™n ặ„ c„ th” làm g◊ vèi v†n ặ“ ặ„. Bài ki”m tra cÚng côn ph∂i c„ mÙc ti™u và nh˜ng ng≠Íi hãi thi ặẩc lÀp kh∏c nhau ph∂i thậng nh†t ặâu là câu tr∂ lÍi tho∂ ặ∏ng. Khi h‰c vi™n ti’n hành làm viữc tπi ặﬁa bàn cềa m◊nh, viữc gi∏m s∏t c´ng viữc cềa h‰ sœ chÿ ra: Liữu nh˜ng ki’n th¯c mà h‰ h‰c ặ≠ểc c„ th›ch hểp vèi c´ng viữc cềa h‰ kh´ng. Liữu h‰ c„ g∆p kh„ khđn g◊ v◊ g∆p ph∂i v†n ặ“ mà ch≠a ặ≠ểc h‰c hay kh´ng Liữu thÛ y vi™n c„ làm viữc vèi ni“m ham m™ và tho∂i m∏i kh´ng. Liữu thÛ y vi™n c„ ti’p tÙc c´ng viữc cềa h‰ hay kh´ng. Liữu ng≠Íi chđn nu´i c„ hài lﬂng vèi dﬁch vÙ mà thÛ y vi™n ặ≠a ra hay kh´ng. 10 H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Sau ặ„ c„ th” sˆ dÙng nh˜ng th´ng tin thu ặ≠ểc th´ng qua c´ng t∏c gi∏m s∏t này ặ” x∏c ặﬁnh xem c„ côn sˆa ặấi ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n chÛt nào hay kh´ng. Viữc làm này cÚng sœ giÛp x∏c ặﬁnh xem tıng thÛ y vi™n côn hÁ trể th™m nh≠ th’ nào. 3. C∏c bài h‰c và phôn h‰c MÙc ti™u h‰c tÀp ặ≠ểc h‰c vi™n xây d˘ng, cho bi’t ặậi vèi mÁi bài h‰c, h‰c vi™n côn bi’t c∏i g◊ ho∆c c„ kh∂ nđng làm g◊ sau khi hoàn thành tıng bài h‰c cÙ th”. Vèi kinh nghiữm cềa m◊nh ng≠Íi c∏n bẩ tÀp hu†n c„ th” sˆa ặấi MÙc ti™u cềa bài h‰c. Trong mÁi bài h‰c c∏n bẩ tÀp hu†n côn li™n hữ ặ’n bữnh, c∏ch ặi“u trﬁ, v.v vèi t™n ặﬁa ph≠ăng, c∏c loπi thuậc hiữn c„, v.v H‰c vi™n côn ghi chọp lπi nh˜ng t™n này. C∏n bẩ tÀp hu†n chia nhã bài h‰c thành thành nh˜ng nẩi dung ri™ng rœ kh∏c nhau và x∏c ặﬁnh h‰c phôn bao trễm mÁi nẩi dung. Sau ặ„, c∏n bẩ tÀp hu†n c„ th” xây d˘ng k’ hoπch tÀp hu†n bao gÂm toàn bẩ bài h‰c ặ” giÛp cho viữc dπy và h‰c ti’n hành d‘ dàng hăn. N™n th˘c hiữn theo ph≠ăng ph∏p d≠èi ặây cho mÁi bài trong ch≠ăng tr◊nh tÀp hu†n: a) N™u v†n ặ“ ho∆c mÙc ặ›ch b) X∏c ặﬁnh c∏c mÙc ti™u cềa bài h‰c c) T◊m hi”u xem h‰c vi™n ặ∑ bi’t g◊ v“ nẩi dung ặ„ d) X∏c ặﬁnh xem h‰c vi™n côn bi’t c∏i g◊ (ki’n th¯c) và h‰ côn c„ kh∂ nđng làm g◊ (c∏c ká nđng) e) D˘a tr™n ki’n th¯c và ká nđng cềa h‰c vi™n f) L˘a ch‰n và liữt k™ c∏c ph≠ăng ph∏p h‰c và dπy theo th¯ t˘ phễ hểp nh†t ặ∏p ¯ng c∏c mÙc ti™u gi∂ng dπy g) Li™n tÙc ặ∏nh gi∏ s˘ ti’n bẩ cềa h‰c vi™n. 4. K’ hoπch bài gi∂ng C∏n bẩ tÀp hu†n côn chuằn bﬁ "K’ hoπch bài gi∂ng" cho mÁi bài gi∂ng. "K’ hoπch bài gi∂ng" c„ h◊nh th¯c gôn t≠ăng t˘ vèi gi∏o ∏n cềa c∏c gi∏o vi™n. K’ hoπch hoπch bài gi∂ng ặ≠ểc chuằn tật, ká càng sœ g„p phôn h’t s¯c quan tr‰ng ặ’n s˘ thành c´ng cềa bài gi∂ng. V› dÙ: K’ hoπch bài gi∂ng Chuy™n ặ“ 19: Bữnh Dﬁch t∂ lển MÙc ti™u: Sau khi h‰c tÀp chuy™n ặ“ này h‰c vi™n nổm ặ≠ểc: Tôm quan tr‰ng cềa bữnh Dﬁch t∂ lển C∏ch nhÀn bi’t Biữn ph∏p phﬂng bữnh Dﬁch t∂ lển. Toàn bẩ chuy™n ặ“ này trao ặấi v“ bữnh Dﬁch t∂ lển. C∏n bẩ tÀp hu†n côn ặﬁnh r‚ ặ≠ểc nh˜ng phôn nào cềa bài c„ th” ∏p dÙng ặ≠ểc trong ặi“u kiữn th˘c ti‘n ẻ ặﬁa ph≠ăng cềa h‰c vi™n. V› dÙ vèi ph≠ăng ph∏p phﬂng bữnh Dﬁch t∂ lển bêng ti™m phﬂng vổc-xin, c„ c∏c loπi vổc xin trong n≠èc và vổc xin nhÀp nẩi, h‰c vi™n c„ th” ch‰n l˘a loπi nào phễ hểp, d‘ ∏p dÙng vèi ặﬁa ph≠ăng m◊nh. K’ hoπch bài gi∂ng: C∏n bẩ tÀp hu†n côn ặﬁnh r‚ c∏c nẩi dung cềa chuy™n ặ“ sœ trao ặấi (bữnh Dﬁch t∂ lển) và nhổc lπi mÙc ti™u cềa chuy™n ặ“. K’ hoπch bài gi∂ng c„ th” chia theo c∏c phôn nh≠ sau: H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n 11
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Phôn ặ∆c ặi”m chung: Ph∂i chÿ r‚ tπi sao ặây là bữnh nguy hi”m nh†t trong 4 bữnh ặã ẻ lển. Phôn triữu ch¯ng và phôn bữnh t›ch: ẻ phôn này côn h≠èng d n ặ” h‰c vi™n nổm ặ≠ểc nh˜ng d†u hiữu quan tr‰ng ặ” nhÀn bi’t bữnh Dﬁch t∂ lển. Phôn biữn ph∏p phﬂng bữnh: côn h≠èng d n c∏c biữn ph∏p phﬂng bữnh cÙ th”, th∂o luÀn biữn ph∏p nào phễ hểp và ∏p dÙng ặ≠ểc tπi ặﬁa ph≠ăng cềa h‰c vi™n. T◊m ra nh˜ng ặi“u mà h‰c vi™n ặ∑ bi’t: Gểi ˝ h‰c vi™n n„i ra nh˜ng ặi“u mà h‰c ặ∑ bi’t th´ng qua c∏c câu hãi nh≠: "C„ ai ặ∑ tıng th†y lển bﬁ bữnh Dﬁch t∂ ch≠a? N’u ặ∑ th†y th◊ bi”u hiữn bữnh nh≠ th’ nào?". "M‰i ng≠Íi c„ bi’t s˘ nguy hi”m cềa bữnh này kh´ng?", "Tπi sao bữnh này chÿ n„i ặ’n c∏ch phﬂng mà kh´ng ch˜a?", "Làm th’ nào ặ” phﬂng bữnh DTL?".v.v Th˘c hành: Chuằn bﬁ: b∂ng lÀt, tranh ∂nh v“ triữu ch¯ng và bữnh t›ch cềa bữnh Dich t∂ lển, c∏c loπi vổc xin phﬂng bữnh DTL th≠Íng dễng. Cho h‰c vi™n m´ t∂ lπi triữu ch¯ng bữnh t›ch cềa bữnh DTL theo tranh ∂nh chuằn bﬁ sΩn. ò∆t câu hãi ki”m tra xem h‰c vi™n c„ nổm ặ≠ểc c∏c ặ∆c ặi”m ặ” nhÀn bi’t bữnh DTL kh´ng. Cho h‰c vi™n xem m u vÀt là c∏c loπi vổc xin th≠Íng dễng ặ” phﬂng bữnh này, c„ th” nhÍ mẩt h‰c vi™n trong lèp ặ‰c to h≠èng d n sˆ dÙng cho c∂ lèp cễng nghe rÂi cho c∏c h‰c vi™n t˘ côm xem. ò∆t câu hãi ặ” ki”m tra xem h‰c vi™n c„ nổm ặ≠ểc c∏c biữn ph∏p phﬂng bữnh DTL kh´ng. Cho h‰c vi™n th∂o luÀn v“ biữn ph∏p phﬂng bữnh DTL phễ hểp, c„ th” ∏p dÙng ặ≠ểc tπi ặﬁa ph≠ăng. K’t thÛc bài gi∂ng: C∏n bẩ tÀp hu†n t„m lπi nh˜ng ặi”m ch›nh y’u cềa chuy™n ặ“, ki”m tra xem h‰c vi™n c„ nổm ặ≠ểc bài kh´ng bêng c∏ch ặ∆t c∏c câu hãi ho∆c y™u côu mẩt vài h‰c vi™n nhổc lπi nh˜ng v†n ặ“ vıa trao ặấi và th∂o luÀn xong. òıng qu™n ki”m ch¯ng lπi cễng h‰c vi™n xem ặ∑ ặπt ặ≠ểc mÙc ti™u cềa bài h‰c ch≠a? 5. Trể hu†n cÙ (DÙng cÙ trể gi∂ng) C∏c loπi dÙng cÙ trể gi∂ng: Loπi m u vÀt: m u vÀt thÀt và m´ h◊nh Loπi dễng ặ” tr◊nh bày: b∂ng vi’t, b∂ng lÀt (Flip-charts), ∂nh khấ lèn, ∏p ph›ch, bi”u ặÂ Loπi h◊nh chi’u: m∏y chi’u slide, Overhead, Tivi và phim ∂nh, Video (›t dễng trong tÀp hu†n thÛ y că sẻ) Loπi †n phằm: gi∏o tr◊nh, tÍ b≠èm, sấ tay, s∏ch b∏o, v.v 12 H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Ch¯c nđng cềa dÙng cÙ trể gi∂ng: K›ch th›ch s˘ quan tâm cềa h‰c vi™n K›ch th›ch th∂o luÀn và suy ngh‹ Ph∏t tri”n „c xọt ặo∏n Cung c†p nh˜ng v› dÙ Gểi xÛc c∂m Làm tđng mậi li™n hữ gi˜a l˝ thuy’t và th˘c ti‘n Khuy’n kh›ch s˘ tham gia cềa h‰c vi™n Chÿ r‚ nh˜ng ká thuÀt và ph≠ăng ph∏p. Trong khu´n khấ cuận s∏ch này c∏c loπi dÙng cÙ trể gi∂ng ặăn gi∂n và h˜u ›ch ặ≠ểc khuy’n c∏o sˆ dÙng d˘a tr™n chi ph› s∂n xu†t và t›nh linh ặẩng cềa chÛng. ∂nh minh hoπ ặ≠ểc ph„ng to t≠ăng ặ≠ăng khấ gi†y A3 ặ≠ểc cung c†p kÃm theo cuận s∏ch này vèi mÙc ặ›ch sˆ dÙng tr˘c ti’p trong c∏c bài gi∂ng. Tuy nhi™n, b∂ng lÀt (Flip-charts) ặ≠ểc ặ≠a ra nh≠ c∏c loπi m u tr™n khấ gi†y A4, c∏n bẩ tÀp hu†n n™n d˘a vào nh˜ng m u b∂ng lÀt này s∂n xu†t ra nh˜ng bẩ b∂ng lÀt khấ lèn (A0-60 x 85cm) ặ” sˆ dÙng trong tÀp hu†n (c„ th” photo ra khấ A0 ho∆c d˘a vào m u này ặ” vœ nh˜ng b∂ng lÀt mèi). C∏ch làm và sˆ dÙng b∂ng lÀt (Flip-charts) B∂ng lÀt là nh˜ng tÍ gi†y khấ rẩng (th≠Íng là A0) c„ h◊nh vœ, ch˜ vi’t ặ≠ểc gổn li“n vèi nhau thành mẩt bẩ. B∂ng lÀt th≠Íng ặ≠ểc dễng trong tÀp hu†n v◊ c„ hiữu qu∂ r†t tật, cho phọp gièi thiữu và nh†n mπnh nh˜ng ặi”m quan tr‰ng th´ng qua viữc liữt k™ c∏c ặ“ mÙc, xây d˘ng toàn bẩ bài h‰c th´ng qua thﬁ gi∏c, n™u ra tr◊nh t˘ cềa bài h‰c và giÛp c∏n bẩ tÀp hu†n làm chề ặ≠ểc bài gi∂ng. ảu ặi”m cềa b∂ng lÀt là rŒ ti“n, vÀt liữu d‘ t◊m, c„ t›nh linh ặẩng cao, t¯c là c„ th” mang ặi d‘ dàng ặi m‰i năi, c„ th” lÀt ặi lÀt lπi ặ” xem lπi. M∆t kh∏c, b∂ng lÀt cﬂn cho phọp sˆ dÙng nhi“u dπng minh hoπ ặ” tr◊nh bày chºng hπn nh≠ tranh vœ, bi”u ặÂ, ặÂ thﬁ, v.v Tuy nhi™n viữc sˆ dÙng b∂ng lÀt cÚng c„ nh˜ng ặi”m y’u nh≠: côn ph∂i c„ ká nđng ặ” làm b∂ng lÀt, kh„ ặ‰c n’u sˆ dÙng ẻ năi ặ´ng ng≠Íi S∂n xu†t b∂ng lÀt: K›ch th≠èc: 60 x 85cm là phễ hểp. Ki”u ch˜ vi’t và k›ch th≠èc: Sˆ dÙng ki”u ch˜ ặăn gi∂n, dễng ch˜ hoa cho ti™u ặ“, k’t hểp ch˜ hoa và ch˜ th≠Íng cho ặ“ mÙc. ò” d‘ nh◊n và ặ‰c, ch˜ côn c„ ặẩ cao tı 2,5 ặ’n 5cm. Ng´n ng˜ sˆ dÙng: Dễng câu, tı ặăn gi∂n, tr∏nh dễng thuÀt ng˜ khoa h‰c. N’u kh´ng th” tr∏nh ặ≠ểc th◊ khi gi∂ng bài côn gi∂i th›ch th™m. Tr◊nh bày b∂ng lÀt: Sổp x’p ti™u ặ“, minh hoπ theo tr◊nh t˘; sˆ dÙng màu t≠ăng ph∂n ặ” nh†n mπnh th´ng tin ch›nh; mÁi tÍ chÿ ch¯a mẩt nẩi dung. 6. Mẩt sậ l≠u ˝ v“ ph≠ăng ph∏p tÀp hu†n cho ng≠Íi lèn Kh´ng giậng nh≠ h‰c sinh phấ th´ng, nh˜ng ng≠Íi tham d˘ tÀp hu†n ặ” trẻ thành thÛ y vi™n că sẻ hôu h’t ặ“u là nh˜ng ng≠Íi ặ∑ tr≠ẻng thành. Do ặ„, khi ti’n hành gi∂ng dπy côn l≠u ˝ mẩt sậ ặ∆c t›nh cềa h‰c vi™n ng≠Íi lèn nh≠ sau: H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n 13
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Kh∂ nđng nh◊n và nghe kọm, ặ∆c biót là kh´ng c„ kh∂ nđng nghe ng≠Íi kh∏c n„i trong mẩt kho∂ng thÍi gian lâu Ph∂n ¯ng chÀm D‘ ch∏n n∂n Ng≠Íi lèn c„ kinh nghiữm sậng ri™ng và c„ th” ặ∑ bi’t mẩt chÛt v“ chề ặ“ ặang ặ≠ểc h‰c Kh„ dπy cho h‰ nh˜ng c∏i mà h‰c kh´ng muận h‰c Hay hoài nghi V◊ vÀy, ặ” giÛp h‰c vi™n h‰c tật, côn l≠u ˝: Bậ tr› phﬂng h‰c và năi th˘c hành c„ ặôy ặề ∏nh s∏ng Chia lèp h‰c thành nhi“u nh„m nhã ặ” h‰c vi™n c„ th” d‘ dàng nh◊n th†y c∏n bẩ tÀp hu†n và dÙng cÙ trể gi∂ng hăn (N™n bậ tr› lèp h‰c ngÂi theo h◊nh ch˜ U). C∏n bẩ tÀp hu†n ph∂i n„i to, r‚ ràng và chÀm r∑i C∏c b∂ng bi”u, h◊nh ∂nh ph∂i vi’t to, r‚ ràng Côn tπo kh´ng kh› d‘ chﬁu trong lèp h‰c Ph∂i n™u r‚ mÙc ti™u cềa bài gi∂ng N™n sˆ dÙng c∏c loπi dÙng cÙ trể gi∂ng kh∏c nhau. 14 H≠èng d n cho c∏n bẩ tÀp hu†n
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 1 CẫC NGUYÊN NHÂN GÂY BồNH CHO VĩT NUĐI Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i 15
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 1: CẫC NGUYÊN NHÂN GÂY BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng nh†t v“ c∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i trong c∏c câu sau: (ò∏nh d†u vào ´ l˘a ch‰n) a) Do vi sinh vÀt. b) Do k˝ sinh trễng. c) Do ch†t ặẩc. d) Do nu´i d≠ẽng kọm. e) Do thÍi ti’t b†t lểi. f) Do t†t c∂ c∏c nguy™n nhân tr™n. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong c∏c câu sau: òÛngSai a) Môm bữnh là vi sinh vÀt th◊ kh´ng th” nh◊n th†y bêng mổt th≠Íng. b) Bữnh do vi rÛt gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. c) Bữnh do vi khuằn gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. d) Bữnh do k˝ sinh trễng gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. e) Bữnh do n†m gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ kh∏i niữm thÍi gian ề bữnh trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Là thÍi gian tı khi mua ho∆c nhÀn con vÀt v“ ặ’n khi con vÀt ậm. b) Là thÍi gian tı khi môm bữnh xâm nhÀp vào că th” ặ’n khi con vÀt xu†t hiữn triữu ch¯ng ặôu ti™n. c) Là thÍi gian con vÀt c„ bi”u hiữn triữu ch¯ng bữnh r‚ nh†t. Câu 4. Cho bi’t ¯ng dÙng cềa viữc hi”u bi’t v“ thÍi gian ề bữnh: 16 Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. H∑y cho bi’t nguy™n nhân gây ra c∏c bữnh sau là do: vi rÛt (VR), vi khuằn (VK), n†m (N) hay k˝ sinh trễng (KST): T™n bữnh Nguy™n nhân TÙ huy’t trễng trâu bﬂ Dπi ò„ng d†u lển Dﬁch t∂ lển Lẻ mÂm long m„ng Lển nghữ Giun ặÚa lển N†m phấi gia côm Bữnh Gà rễ (Niu-c∏t-xăn) Bữnh GhŒ lển Câu 6. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ≠Íng xâm nhÀp cềa môm bữnh vào că th” vÀt nu´i: òÛng Sai a) Miững. b) Da tấn th≠ăng. c) ò≠Íng sinh dÙc. d) òu´i. e) LÁ rận ch≠a kh´ sau khi sinh. Câu 7. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ≠Íng bài xu†t môm bữnh n„i chung tı con vÀt ậm: òÛng Sai a) Chÿ qua phân. b) Chÿ qua n≠èc ti”u. c) Chÿ qua n≠èc b‰t. d) Chÿ qua m∏u. e) Qua t†t c∂ c∏c ặ≠Íng tr™n. Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i 17
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 8. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ s˘ lây nhi‘m t˘c ti’p cềa môm bữnh: òÛng Sai a) Con non bÛ s˜a tı con mó bﬁ ậm. b) Con khoŒ và con ậm tr˘c ti’p giao phậi vèi nhau. c) Con khoŒ li’m l∏p con ậm. d) Qua thÛ y vi™n và ng≠Íi thđm quan. Câu 9. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c y’u tậ trung gian truy“n bữnh: òÛng Sai a) Th¯c đn, n≠èc uậng. b) Ph≠ăng tiữn vÀn chuy”n. c) DÙng cÙ thÛ y ặ∑ ặ≠ểc s∏t trễng ká. d) Mó truy“n bữnh cho con qua nhau thai. e) Ng≠Íi, ặẩng vÀt. Câu 10. Trong c∏c t∏c hπi sau, t∏c hπi nào là do Nẩi k˝ sinh trễng t∏c hπi nào là do Ngoπi k˝ sinh trễng gây n™n: Nẩi KST Ngoπi KST a) C≠èp ặoπt dinh d≠ẽng. b) HÛt m∏u. c) Gây ng¯a, tấn th≠ăng da. d) Tấn th≠ăng că quan ti™u ho∏. 18 Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 1": CẫC NGUYÊN NHÂN GÂY BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng nh†t v“ c∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i trong c∏c câu sau: (ò∏nh d†u vào ´ l˘a ch‰n) a) Do vi sinh vÀt. b) Do k˝ sinh trễng. c) Do ch†t ặẩc. d) Do nu´i d≠ẽng kọm. e) Do t†t c∂ c∏c nguy™n nhân tr™n. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Môm bữnh là vi sinh vÀt th◊ kh´ng th” nh◊n th†y bêng mổt th≠Íng. b) Bữnh do vi rÛt gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. c) Bữnh do vi khuằn gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. d) Bữnh do k˝ sinh trễng gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. e) Bữnh do n†m gây ra th◊ kh´ng th” ặi“u trﬁ bêng kh∏ng sinh. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ kh∏i niữm thÍi gian ề bữnh trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Là thÍi gian tı khi mua ho∆c nhÀn con vÀt v“ ặ’n khi con vÀt ậm. b) Là thÍi gian tı khi môm bữnh xâm nhÀp vào că th” ặ’n khi con vÀt xu†t hiữn triữu ch¯ng ặôu ti™n. c) Là thÍi gian con vÀt c„ bi”u hiữn triữu ch¯ng bữnh r‚ nh†t. Câu 4. Cho bi’t ¯ng dÙng cềa viữc hi”u bi’t v“ thÍi gian ề bữnh: - òậi vèi nh˜ng con vÀt mèi mua v“ ph∂i nu´i c∏ch ly ›t nh†t 2 tuôn tr≠èc khi cho nhÀp ặàn, ặ“ phﬂng chÛng ặang trong thÍi gian ề bữnh. - Côn c„ s˘ ặi“u tra v“ t◊nh h◊nh s¯c khoŒ cềa vÀt nu´i ẻ ặﬁa bàn d˘ ặﬁnh ti’n hành ti™m phﬂng v∏c xin, nhêm tr∏nh tr≠Íng hểp vÀt nu´i bﬁ ph∏t bữnh chÿ vài ngày sau khi ặ≠ểc ti™m phﬂng mẩt loπi v∏c xin nào ặ„, m∆c dễ khi ti™m con vÀt kh´ng c„ bi”u hiữn bữnh. Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i 19
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. H∑y cho bi’t nguy™n nhân gây ra c∏c bữnh sau là do: vi rÛt (VR), vi khuằn (VK), n†m (N) hay k˝ sinh trễng (KST): T™n bữnh Nguy™n nhân TÙ huy’t trễng trâu bﬂ VK Dπi VR ò„ng d†u lển VK Dﬁch t∂ lển VR Lẻ mÂm long m„ng VR Lển nghữ VK Giun ặÚa lển KST N†m phấi gia côm N Bữnh Gà rễ (Niu-c∏t-xăn) VR Bữnh GhŒ lển KST Câu 6. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ≠Íng xâm nhÀp cềa môm bữnh vào că th” vÀt nu´i: òÛng Sai a) Miững. b) Da tấn th≠ăng. c) ò≠Íng sinh dÙc. d) òu´i. e) LÁ rận ch≠a kh´ sau khi sinh. Câu 7. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ≠Íng bài xu†t môm bữnh tı con vÀt ậm: òÛng Sai a) Chÿ qua phân. b) Chÿ qua n≠èc ti”u. c) Chÿ qua n≠èc b‰t. d) Chÿ qua m∏u. e) Qua t†t c∂ c∏c ặ≠Íng tr™n. 20 Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 8. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ s˘ lây nhi‘m tr˘c ti’p cềa môm bữnh: òÛng Sai a) Con non bÛ s˜a tı con mó bﬁ ậm. b) Con khoŒ và con ậm tr˘c ti’p giao phậi vèi nhau. c) Con khoŒ li’m l∏p con ậm. d) Qua thÛ y vi™n và ng≠Íi thđm quan. Câu 9. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c y’u tậ trung gian truy“n bữnh: òÛng Sai a) Th¯c đn, n≠èc uậng. b) Ph≠ăng tiữn vÀn chuy”n. c) DÙng cÙ thÛ y ặ∑ ặ≠ểc s∏t trễng ká. d) Mó truy“n bữnh cho con qua nhau thai. e) Ng≠Íi, ặẩng vÀt. Câu 10. Trong c∏c t∏c hπi sau, t∏c hπi nào là do Nẩi k˝ sinh trễng (Nẩi), t∏c hπi nào là do Ngoπi k˝ sinh trễng (Ngoπi) gây n™n: Nẩi KST Ngoπi KST a) C≠èp ặoπt dinh d≠ẽng. b) HÛt m∏u. c) Gây ng¯a, tấn th≠ăng da. d) Tấn th≠ăng că quan ti™u ho∏. Chuy™n ặ“ 1: C∏c nguy™n nhân gây bữnh cho vÀt nu´i 21
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 2 PHớNG BồNH CHO VĩT NUĐI Chuy™n ặ“ 2: Phﬂng bữnh cho vÀt nu´i 23
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 2: PHớNG BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng nh†t v“ c∏ch phﬂng bữnh cho vÀt nu´i trong c∏c câu sau: òÛng a) Ti™m chềng vổc-xin cho vÀt nu´i. b) Th˘c hiữn vữ sinh s∏t trễng. c) Ngđn ngıa dﬁch bữnh lây lan. d) Tđng c≠Íng s¯c ặ“ kh∏ng cho că th” vÀt nu´i. e) Sˆ dÙng t†t c∂ c∏c biữn ph∏p tr™n. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai cho câu hãi: vổc-xin dễng ặ” làm g◊? òÛng Sai a) Dễng làm thuậc bấ cho vÀt nu´i th™m khoŒ mπnh. b) Dễng ặ” ặi“u trﬁ bữnh cho vÀt nu´i. c) Ti™m chềng ặ” tπo mi‘n dﬁch cho vÀt nu´i. d) Chºng dễng ặ” làm g◊ c∂. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ y™u côu b∂o qu∂n vổc-xin trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) B∂o qu∂n vổc-xin trong ngđn ặ∏ cềa tề lπnh. b) B∂o qu∂n vổc-xin trong ngđn lπnh tı 2- 80C. c) VÀn chuy”n vổc-xin trong hẩp xập c„ ặ∏. d) Kh´ng ặ” vổc-xin bﬁ ∏nh nổng chi’u tr˘c ti’p. Câu 4. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ y™u côu khi pha vổc-xin ặ´ng kh´: òÛng Sai a) Pha vèi n≠èc n„ng cho d‘ tan. b) Pha vèi n≠èc c†t. c) Lổc ká vổc-xin tr≠èc khi dễng. 24 Chuy™n ặ“ 2: Phﬂng bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n tổc că b∂n khi sˆ dÙng vổc-xin: òÛng Sai a) Dễng cÂn ặ” s∏t trễng băm và kim ti™m vổc-xin. b) Ph∂i ặ” nguẩi băm, kim ti™m sau khi luẩc rÂi mèi l†y vổc-xin. c) Dễng vổc-xin li“u càng cao càng tật. d) C„ th” ti™m vổc-xin cho gia sÛc ẻ m‰i l¯a tuấi. Câu 6. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch s∏t trễng băm, kim ti™m và c∏c dÙng cÙ kim loπi trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Luẩc s´i trong 15 phÛt. b) Tr∏ng n≠èc s´i. c) Luẩc trong n≠èc s´i 30 phÛt. Câu 7. H∑y ặi“n nÂng ặẩ và c∏ch dễng c∏c loπi thuậc s∏t trễng vào b∂ng sau: T™n thuậc NÂng ặẩ C∏ch dễng N≠èc v´i ặ∆c Formol XÛt Chloramin Câu 8. òi“n ti’p cho ặÛng c∏c biữn ph∏p ặ” tđng c≠Íng s¯c ặ“ kh∏ng cềa vÀt nu´i: a) Th¯c đn ph∂i b) N≠èc uậng ph∂i c) N™n bấ sung cho vÀt nu´i Câu 9. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch ngđn ngıa dﬁch bữnh lây lan: òÛng Sai a) VÀt nu´i mèi mua v“ cho nhÀp ặàn ngay. b) Kh´ng n™n t∏ch ri™ng con ậm ra khãi con khoŒ. c) B∏n chπy vÀt nu´i ậm ch’t ặ” tr∏nh thiữt hπi kinh t’. Câu 10. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Ti™m chềng vổc-xin cho mó c„ th” tπo mi‘n dﬁch cho con sau khi sinh. b) Ph∂i cho gia sÛc să sinh bÛ s˜a ặôu càng sèm càng tật. c) Kh´ng n™n cho gia sÛc să sinh bÛ s˜a ặôu sèm. Chuy™n ặ“ 2: Phﬂng bữnh cho vÀt nu´i 25
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 2": PHớNG BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng nh†t v“ c∏ch phﬂng bữnh cho vÀt nu´i trong c∏c câu sau: a) Ti™m chềng vổc-xin cho vÀt nu´i. b) Th˘c hiữn vữ sinh s∏t trễng. c) Ngđn ngıa dﬁch bữnh lây lan. d) Tđng c≠Íng s¯c ặ“ kh∏ng cho că th” vÀt nu´i. e) Sˆ dÙng t†t c∂ c∏c biữn ph∏p tr™n. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai cho câu hãi: Vổc-xin dễng ặ” làm g◊? òÛng Sai a) Dễng làm thuậc bấ cho vÀt nu´i th™m khoŒ mπnh. b) Dễng ặ” ặi“u trﬁ bữnh cho vÀt nu´i. c) Ti™m chềng ặ” tπo mi‘n dﬁch cho vÀt nu´i. d) Chºng dễng ặ” làm g◊ c∂. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ y™u côu b∂o qu∂n vổc-xin trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) B∂o qu∂n vổc-xin trong ngđn ặ∏ cềa tề lπnh. b) B∂o qu∂n vổc-xin trong ngđn lπnh tı 2- 80C. c) VÀn chuy”n vổc-xin trong hẩp xập c„ ặ∏. d) Kh´ng ặ” vổc-xin bﬁ ∏nh nổng chi’u tr˘c ti’p. Câu 4. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ y™u côu khi pha vổc-xin ặ´ng kh´: òÛng Sai a) Pha vèi n≠èc n„ng cho d‘ tan. b) Pha vèi n≠èc c†t. c) Lổc ká vổc-xin tr≠èc khi dễng. Câu 5. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n tổc că b∂n khi sˆ dÙng vổc-xin: òÛng Sai a) Dễng cÂn ặ” s∏t trễng băm và kim ti™m vổc-xin. b) Ph∂i ặ” nguẩi băm, kim ti™m sau khi luẩc rÂi mèi l†y vổc-xin. c) Dễng vổc-xin li“u càng cao càng tật. d) C„ th” ti™m vổc-xin cho gia sÛc ẻ m‰i l¯a tuấi. 26 Chuy™n ặ“ 2: Phﬂng bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 6. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch s∏t trễng băm, kim ti™m và c∏c dÙng cÙ kim loπi trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Luẩc s´i trong 15 phÛt. b) Tr∏ng n≠èc s´i. c) Luẩc trong n≠èc s´i 30 phÛt. Câu 7. H∑y ặi“n nÂng ặẩ và c∏ch dễng c∏c loπi thuậc s∏t trễng vào b∂ng sau: T™n thuậc NÂng ặẩ C∏ch dễng N≠èc v´i ặ∆c 20% Quọt Formol 2-5% Phun XÛt 2% Quọt Chloramin 0.5-2% Phun Câu 8. òi“n ti’p cho ặÛng c∏c biữn ph∏p ặ” tđng s¯c ặ“ kh∏ng cho vÀt nu´i: a) Th¯c đn ph∂i ặôy ặề c∂ v“ sậ và ch†t l≠ểng. b) N≠èc uậng ph∂i ặôy ặề và sπch. c) N™n bấ sung cho vÀt nu´i vitamin và kho∏ng. Câu 9. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch ngđn ngıa dﬁch bữnh lây lan: òÛng Sai a) VÀt nu´i mèi mua v“ cho nhÀp ặàn ngay. b) Kh´ng n™n t∏ch ri™ng con ậm ra khãi con khoŒ. c) B∏n chπy vÀt nu´i ậm ch’t ặ” tr∏nh thiữt hπi kinh t’. Câu 10. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Ti™m chềng vổc-xin cho mó c„ th” tπo mi‘n dﬁch cho con sau khi sinh. b) Ph∂i cho gia sÛc să sinh bÛ s˜a ặôu càng sèm càng tật. c) Kh´ng n™n cho gia sÛc să sinh bÛ s˜a ặôu sèm. Chuy™n ặ“ 2: Phﬂng bữnh cho vÀt nu´i 27
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 3 THUˇC CH~A BồNH CHO VĩT NUĐI Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i 29
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 3: THUˇC CH~A BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c nh„m thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i trong c∏c câu sau: òÛng Sai a. Kh∏ng sinh. b. Vitamin và kho∏ng c. Thuậc trﬁ k˝ sinh trễng d. Thuậc s∏t trễng chuÂng nu´i. e. Thuậc s∏t trễng cÙc bẩ. f. Thuậc chậng vi™m, gi∂m ặau, hπ sật. g. Nh„m dung dﬁch truy“n. Câu 2. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n tổc sˆ dÙng thuậc kh∏ng sinh: òÛng Sai a) òề li“u l≠ểng. b) Dễng càng sèm càng tật. c) Dễng kh∏ng sinh ặ” phﬂng bữnh cho vÀt nu´i. d) Phậi hểp càng nhi“u loπi kh∏ng sinh càng tật. e) Dễng ›t nh†t là 3 ngày. Câu 3. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n nhân ặi“u trﬁ bữnh bêng kh∏ng sinh kh´ng hiữu qu∂: òÛng Sai a) Ch‰n kh∏ng sinh kh´ng ặÛng loπi. b) Dễng kh∏ng sinh kh´ng ặề li“u l≠ểng, liữu tr◊nh. c) Ch†t l≠ểng kh∏ng sinh kh´ng tật. d) Dễng kh∏ng sinh qu∏ muẩn, dễng cho gia sÛc qu∏ y’u. e) Bữnh do vi khuằn f) Bữnh do vi rÛt, do ngẩ ặẩc. 30 Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. ò” nâng cao s¯c ặ“ kh∏ng cềa vÀt nu´i: Th≠Íng bấ sung phấ bi’n là nh˜ng vitamin Th≠Íng bấ sung kho∏ng trong c∏c tr≠Íng hểp: Ti™m Sổt - Dextran cho Cho uậng dung dﬁch ặiữn gi∂i khi vÀt nu´i bﬁ Câu 5. Ch‰n c∏c loπi kh∏ng sinh (KS), thuậc trﬁ k˝ sinh trễng (KST) trong c∏c loπi thuậc sau: T™n thuậc Loπi thuậc Colistin Levamisol Fenbendazol Ampicillin Fasiolid Penicillin Berenil Ivermectin Streptomycin Oxtetracyclin Câu 6. Ch‰n c∏c loπi thuậc s∏t trễng cÙc bẩ trong c∏c loπi sau: 1. Thuậc t›m 5. N≠èc suậi 2. Glucoza 6. CÂn I ật 3. Xanh methylen 1% 7. N≠èc s´i 4. CÂn 700 8. N≠èc muậi Câu 7. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch ặ≠a thuậc vào că th” vÀt nu´i: òÛng Sai a. Uậng b. Ti™m c. B´i ngoài da d. ThÙt rˆa Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i 31
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 8. H∑y ặi“n và chÿ vﬁ tr› ti™m bổp và ti™m d≠èi da ẻ c∏c loπi vÀt nu´i: Câu 9. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nh˜ng th´ng tin côn bi’t khi xem nh∑n thuậc: òÛng Sai a. T™n thuậc. b. Thành phôn. c. Hàm l≠ểng/ ặăn vﬁ. d. C∏ch dễng. e. ThÍi hπn sˆ dÙng. f. T™n nhà s∂n xu†t và sậ l´ s∂n xu†t. Câu 10. Ch‰n c∏c loπi thuậc ặi“u trﬁ d˘a theo triữu ch¯ng bữnh trong c∏c loπi thuậc sau: 1. Oxytetracyclin. 5. Thuậc t›m. 2. Ampicillin. 6. Pen-strep. 3. Analgin. 7. Tylosin. 4. Colistin (chÿ cho uậng). 8. Trimethoprim + Sulfamid. A. Khi vÀt nu´i c„ triữu ch¯ng bữnh ặ≠Íng h´ h†p. Ch‰n c∏c loπi thuậc: B. Khi vÀt nu´i c„ triữu ch¯ng bữnh ặ≠Íng ti™u ho∏. Ch‰n c∏c loπi thuậc: 32 Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 3": THUˇC CH~A BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c nh„m thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Kh∏ng sinh. b) Vitamin và kho∏ng. c) Thuậc trﬁ k˝ sinh trễng. d) Thuậc s∏t trễng chuÂng nu´i. e) Thuậc s∏t trễng cÙc bẩ. f) Thuậc chậng vi™m, gi∂m ặau, hπ sật. g) Nh„m dung dﬁch truy“n. Câu 2. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n tổc sˆ dÙng thuậc kh∏ng sinh: òÛng Sai a) òề li“u l≠ểng. b) Dễng càng sèm càng tật. c) Dễng kh∏ng sinh ặ” phﬂng bữnh cho vÀt nu´i. d) Phậi hểp càng nhi“u loπi kh∏ng sinh càng tật. e) Dễng ›t nh†t là 3 ngày Câu 3. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n nhân ặi“u trﬁ bữnh bêng kh∏ng sinh nh≠ng kh´ng hiữu qu∂: òÛng Sai a. Ch‰n kh∏ng sinh kh´ng ặÛng loπi. b. Dễng kh∏ng sinh kh´ng ặề li“u l≠ểng, liữu tr◊nh. c. Ch†t l≠ểng kh∏ng sinh kh´ng tật. d. Dễng kh∏ng sinh qu∏ muẩn, dễng cho gia sÛc qu∏ y’u. e. Bữnh do vi khuằn. f. Bữnh do vi rÛt, do ngẩ ặẩc. Câu 4. ò” nâng cao s¯c ặ“ kh∏ng cho vÀt nu´i: Th≠Íng bấ sung nh˜ng loπi vitamin sau: C, nh„m B, D, A, E. Th≠Íng bấ sung kho∏ng trong c∏c tr≠Íng hểp: Ti™m Sổt - Dextran cho lển con 3 ngày tuấi. Cho uậng dung dﬁch ặiữn gi∂i khi vÀt nu´i bﬁ ÿa ch∂y. Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i 33
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. Ch‰n c∏c loπi kh∏ng sinh (KS), thuậc trﬁ k˝ sinh trễng (KST) trong c∏c loπi thuậc sau: T™n thuậc Loπi thuậc Colistin KS Levamisol KST Fenbendazol KST Ampicillin KS Fasiolid KST Penicillin KS Berenil KST Ivermectin KST Streptomycin KS Oxtetracyclin KS Câu 6. Ch‰n c∏c loπi thuậc s∏t trễng cÙc bẩ trong c∏c loπi sau: Thuậc t›m N≠èc suậi Glucoza CÂn Iod Xanh Methylen 1% N≠èc s´i CÂn 700 N≠èc muậi 1. Câu 7. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch ặ≠a thuậc vào că th” vÀt nu´i: òÛng Sai a) Uậng. b) Ti™m. c) B´i ngoài da. d) ThÙt rˆa. 34 Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 8. H∑y ặi“n và chÿ vﬁ tr› ti™m bổp và ti™m d≠èi da ẻ c∏c loπi vÀt nu´i: Ti™m bổp và d≠èi da Ti™m d≠èi da Ti™m bổp và d≠èi da Ti™m bổp Câu 9. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nh˜ng th´ng tin côn bi’t khi xem nh∑n thuậc: òÛng Sai a.T™n thuậc. b. Thành phôn. c. Hàm l≠ểng/ ặăn vﬁ. d. C∏ch dễng. e. ThÍi hπn sˆ dÙng. f. T™n nhà s∂n xu†t và sậ l´ s∂n xu†t. Câu 10. Ch‰n c∏c loπi thuậc ặi“u trﬁ d˘a theo triữu ch¯ng bữnh trong c∏c loπi thuậc sau: 1. Oxytetracyclin. 5. Thuậc t›m. 2. Ampicillin. 6. Pen-strep. 3. Analgin. 7. Tylosin. 4. Colistin (chÿ cho uậng). 8. Trimethoprim- Sulfamid. a) Khi vÀt nu´i c„ triữu ch¯ng bữnh ặ≠Íng h´ h†p. Ch‰n c∏c loπi thuậc: 1. Oxytetracyclin. 6. Pen-strep. 7. Tylosin. b) Khi vÀt nu´i c„ triữu ch¯ng bữnh ặ≠Íng ti™u ho∏. Ch‰n c∏c loπi thuậc: 2. Ampicillin. 4. Colistin. 8. Trimethoprim- Sulfamid. 6. Pen-strep. Chuy™n ặ“ 3: Thuậc ch˜a bữnh cho vÀt nu´i 35
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 4 c∏ch KHẫM BồNH CHO VĩT NUĐI Chuy™n ặ“ 4: C∏ch kh∏m bữnh cho vÀt nu´i 37
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 4: CẫCH KHẫM BồNH CHO VĩT NUĐI Câu 1. H∑y ặi“n cho ặÛng c∏c b≠èc côn ti’n hành ặ” kh∏m bữnh cho vÀt nu´i: a) Hãi b) Quan s∏t c) Cậ ặﬁnh d) Kh∏m Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch hãi ặ” c„ ặ≠ểc nh˜ng th´ng tin côn thi’t ban ặôu v“ con vÀt ậm: òÛng Sai a) Hãi th´ng tin v“ con vÀt ậm. b) Hãi th´ng tin v“ thu nhÀp cềa chề gia sÛc. c) Hãi v“ bi”u hiữn bữnh cềa con vÀt ậm. d) Hãi th´ng tin v“ m´i tr≠Íng xung quanh. e) Hãi nh˜ng biữn ph∏p ặ∑ can thiữp cềa chề vÀt nu´i. Câu 3: Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch quan s∏t bi”u hiữn b™n ngoài cềa con vÀt ậm: òÛng Sai a) Chÿ quan s∏t th” trπng: con vÀt gày hay bọo. b) Chÿ quan s∏t l´ng: l´ng m≠ểt hay xă x∏c. c) Chÿ quan s∏t da: c„ bi”u hiữn g◊ kh∏c th≠Íng (s≠ng, tÙ m∏u, tấn th≠ăng, k˝ sinh trễng). d) Chÿ quan s∏t trπng th∏i h´ h†p: con vÀt thẻ nh≠ th’ nào. e) Chÿ quan s∏t că quan kh∏c nh≠ bÙng, c∏c lÁ t˘ nhi™n. f) Quan s∏t t†t c∂ c∏c bi”u hiữn tr™n. Câu 4: Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ mÙc ặ›ch cềa viữc cậ ặﬁnh gia sÛc: òÛng Sai a) ò” an toàn cho thÛ y vi™n, gia chề và con vÀt. b) ò” tπo thuÀn lểi cho viữc kh∏m bữnh và ặi“u trﬁ vÀt nu´i. c) ò” y™u côu gia chề tr∂ th™m ti“n c´ng. 38 Chuy™n ặ“ 4: C∏ch kh∏m bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. N™u t™n c∏c ph≠ăng ph∏p cậ ặﬁnh vÀt nu´i: a) Trâu, bﬂ: b) Lển: Câu 6. Sổp x’p lπi cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành ặ” ặo thân nhiữt vÀt nu´i: (ò∏nh sậ th¯ t˘: 1, 2, 3 ) c) Cậ ặﬁnh chổc con vÀt. d) Ti’p cÀn con vÀt và ặ≠a nhó nhàng nhiữt k’ vào hÀu m´n vÀt nu´i. e) Côm chổc nhiữt k’, vằy cho cẩt thu˚ ngân xuậng h’t. f) L†y ra, lau să và ặ‰c k’t qu∂. g) Gi˜ nguy™n nhiữt k’ trong hÀu m´n kho∂ng 3 phÛt. Câu 7. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ l≠u ˝ khi dễng nhiữt k’: òÛng Sai a) Kh´ng ặ≠ểc rˆa bêng cÂn. b) Tr∏nh làm răi vẽ. c) S∏t trễng bêng c∏ch ặun trong n≠èc s´i 30 phÛt. d) B∂o qu∂n trong hẩp c¯ng. Câu 8. òi“n cho ặÛng c∏c bi”u hiữn côn ki”m tra khi kh∏m chân trâu bﬂ: a) Khèp b) Gôm bàn chân c) Kœ m„ng chân Câu 9. N™u 4 bi”u hiữn ặ∆c tr≠ng cềa vi™m: Câu 10: N™u c∏c bi”u hiữn kh∏c th≠Íng cềa phân khi vÀt nu´i bﬁ ậm: a. Trπng th∏i b. Màu sổc c. Mễi Chuy™n ặ“ 4: C∏ch kh∏m bữnh cho vÀt nu´i 39
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 4": CẫCH KHẫM BồNH CHO VĩT NUĐI Câu1:. H∑y ặi“n cho ặÛng c∏c b≠èc côn ti’n hành ặ” kh∏m bữnh cho vÀt nu´i: a) Hãi chề vÀt nu´i c∏c th´ng tin v“ con vÀt ậm. b) Quan s∏t c∏c bi”u hiữn b™n ngoài cềa con vÀt ậm. c) Cậ ặﬁnh gia sÛc. d) Kh∏m tr˘c ti’p. Câu 2: Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch hãi ặ” c„ ặ≠ểc nh˜ng th´ng tin côn thi’t ban ặôu v“ con vÀt ậm: òÛng Sai a) Hãi th´ng tin v“ con vÀt ậm. b) Hãi th´ng tin v“ thu nhÀp cềa chề gia sÛc. c) Hãi v“ bi”u hiữn bữnh cềa con vÀt ậm. d) Hãi th´ng tin v“ m´i tr≠Íng xung quanh. e) Hãi nh˜ng biữn ph∏p ặ∑ can thiữp cềa chề vÀt nu´i. Câu 3: Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch quan s∏t bi”u hiữn b™n ngoài cềa con vÀt ậm: òÛng Sai a) Chÿ quan s∏t th” trπng: con vÀt gày hay bọo. b) Chÿ quan s∏t l´ng: l´ng m≠ểt hay xă x∏c. c) Chÿ quan s∏t da: c„ bi”u hiữn g◊ kh∏c th≠Íng (s≠ng, tÙ m∏u, tấn th≠ăng, k˝ sinh trễng). d) Chÿ quan s∏t trπng th∏i h´ h†p: con vÀt thẻ nh≠ th’ nào e) Chÿ quan s∏t că quan kh∏c nh≠ bÙng, c∏c lÁ t˘ nhi™n. f) Quan s∏t t†t c∂ c∏c bi”u hiữn tr™n. Câu 4: Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ mÙc ặ›ch cềa viữc cậ ặﬁnh gia sÛc: òÛng Sai a) ò” an toàn cho thÛ y vi™n, gia chề và con vÀt. b) ò” tπo thuÀn lểi cho viữc kh∏m bữnh và ặi“u trﬁ vÀt nu´i. c) ò” y™u côu gia chề tr∂ th™m ti“n c´ng. Câu 5: N™u t™n c∏c ph≠ăng ph∏p cậ ặﬁnh vÀt nu´i: a) Trâu, bﬂ: + ò„ng d„ng. + Dễng dây kọo ng∑. 40 Chuy™n ặ“ 4: C∏ch kh∏m bữnh cho vÀt nu´i
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I b) Lển lèn: + Dễng v∏n gÁ ọp vào mẩt g„c chuÂng. + Dễng dây buẩc m‚m tr™n cềa lển rÂi kọo l™n. Câu 6. Sổp x’p lπi cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành ặ” ặo thân nhiữt vÀt nu´i: (ò∏nh sậ th¯ t˘: 1, 2, 3 ) a) Cậ ặﬁnh chổc con vÀt. (1) b) Ti’p cÀn con vÀt và ặ≠a nhó nhàng nhiữt k’ vào hÀu m´n vÀt nu´i. (3) c) Côm chổc nhiữt k’, vằy cho cẩt thu˚ ngân xuậng h’t. (2) d) L†y ra, lau să và ặ‰c k’t qu∂. (5) e) Gi˜ nguy™n nhiữt k’ trong hÀu m´n kho∂ng 3 phÛt. (4) Câu 7. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ l≠u ˝ khi dễng nhiữt k’: òÛng Sai a) Kh´ng ặ≠ểc rˆa bêng cÂn. b) Tr∏nh làm răi vẽ. c) S∏t trễng bêng c∏ch ặun trong n≠èc s´i 30 phÛt. d) B∂o qu∂n trong hẩp c¯ng. Câu 8. òi“n cho ặÛng c∏c bi”u hiữn côn ki”m tra khi kh∏m chân trâu bﬂ: a) Khèp: c„ bﬁ vi™m? b) Gôm bàn chân: c„ tấn th≠ăng? dﬁ vÀt? c) Kœ m„ng chân: c„ mÙn n≠èc? Câu 9. N™u 4 bi”u hiữn ặ∆c tr≠ng cềa vi™m: S≠ng, ặã, n„ng, ặau. Câu 10. N™u c∏c bi”u hiữn kh∏c th≠Íng cềa phân vÀt nu´i khi bﬁ ậm: a. Trπng th∏i: c„ bﬁ t∏o? nh∑o, lãng? b. Màu sổc: c„ bﬁ thay ặấi? c. Mễi: c„ thậi khổm? Chuy™n ặ“ 4: C∏ch kh∏m bữnh cho vÀt nu´i 41
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 5 òI≈U TRở V⁄T THả•NG, ẫP XE Chuy™n ặ“ 5: òi“u trﬁ v’t th≠ăng, ∏p xe 43
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 5: òI≈U TRở V⁄T THả•NG, ẫP XE Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n nhân gây ra v’t th≠ăng ẻ vÀt nu´i: òÛng Sai a) Bﬁ tai nπn (bãng, ng∑, xe cẩ ặâm ). b) ò∏nh nhau, hÛc nhau, ch„ cổn. c) Bﬁ c∏c vÀt c¯ng, sổc làm r∏ch da. d) Do ngoπi k˝ sinh trễng gây tấn th≠ăng năi hÛt b∏m. e) Do chđm s„c, sˆ dÙng kọm (vẽ vai, s¯t mÚi ). f) Nhi‘m trễng do ph u thuÀt (thi’n hoπn ). Câu 2. Sổp x’p lπi cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành xˆ l˝ v’t th≠ăng ch∂y m∏u ›t: (ò∏nh sậ th¯ t˘: 1, 2, 3, 4) a) Cổt l´ng xung quanh v’t th≠ăng. b) Dễng thuậc s∏t trễng cÙc bẩ. c) Rˆa v’t th≠ăng bêng n≠èc ặun s´i cﬂn †m. d) Rổc kh∏ng sinh bẩt. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n l˝ xˆ l˝ v’t th≠ăng ch∂y m∏u nhi“u: òÛng Sai a) Ph∂i côm m∏u ngay lÀp t¯c. b) Dễng n≠èc s´i cﬂn †m ặ” rˆa sπch v’t th≠ăng tr≠èc khi côm m∏u. c) Ph∂i rˆa sπch v’t th≠ăng sau khi ặ∑ côm m∏u. Câu 4. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng (ò), sai (S) v“ nguy™n nhân gây ra ấ ∏p xe: a) Do kim ti™m kh´ng s∏t trễng. b) Dễng sai thuậc ho∆c sai ặ≠Íng ặ≠a thuậc c) Do bﬁ dﬁ vÀt nhã, sổc nh‰n ặâm d) Do dÙng cÙ thi’n hoπn kh´ng ặ∂m b∂o v´ trễng. e) Do con vÀt bﬁ sật qu∏ cao. 44 Chuy™n ặ“ 5: òi“u trﬁ v’t th≠ăng, ∏p xe
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng (ò), sai (S) v“ c∏ch côm m∏u: a) V’t th≠ăng nhã, n´ng: dễng mi’ng b´ng v∂i sπch (ho∆c gπc) †n vào v’t th≠ăng cho ặ’n khi côm m∏u. b) V’t th≠ăng ẻ chân, ặu´i: ga r´ ch∆t ẻ ph›a tr™n v’t th≠ăng bêng dây chun ho∆c dây v∂i, sau ặ„ mèi ặ∆t gπc ho∆c v∂i sπch l™n ặ” côm m∏u. c) V’t th≠ăng ẻ sıng: ặ∆t gπc ho∆c mẩt m∂nh v∂i sπch l™n v’t th≠ăng, bđng lπi, ặÂng thÍi ga r´ ẻ gậc sıng. Câu 6. Ch‰n thuậc s∏t trễng cÙc bẩ tật nh†t ặ” xˆ l˝ v’t th≠ăng sâu, v’t th≠ăng c„ mề, ấ ∏p xe trong c∏c thuậc sau: 1. CÂn 900 4. CÂn Iod 2% 2. CÂn 700 5. Thuậc t›m 0,1% 3. Oxy già 6. Oxy già + cÂn Iod (tÿ lữ 1:1) Câu 7. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng (ò), sai (S) v“ nh˜ng l≠u ˝ khi xˆ l˝ v’t th≠ăng sâu ặ” lâu, v’t th≠ăng c„ mề: a) Thuậc s∏t trễng cÙc bẩ dễng tật nh†t là cÂn 700. b) Ph∂i rổc kh∏ng sinh bẩt ặ” bﬁt k›n v’t th≠ăng. c) V’t th≠ăng hẻ c„ mề th◊ ph∂i n∆n mề ra h’t. d) Ph∂i ti™m kh∏ng sinh trong ›t nh†t là 3 ngày. Câu 8. C„ n™n rổc kh∏ng sinh bẩt vào v’t th≠ăng sâu và v’t th≠ăng c„ mề khi xˆ l˝ kh´ng? C„ Kh´ng Tπi sao? Câu 9. Sổp x’p lπi cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành xˆ l˝ ấ ∏p xe: a) Dễng băm ti™m (kh´ng kim) xﬁt nhi“u lôn dung dﬁch Oxy già pha vèi cÂn Iod (tÿ lữ 1:1) ặ” rˆa ấ ∏p xe. Dễng dao mấ ặ∑ s∏t trễng ká, rπch mẩt ặ≠Íng thºng tı tr™n xuậng d≠èi ặ’n vﬁ tr› th†p nh†t cềa ấ ∏p xe ặ” cho mề d‘ ch∂y ra nh†t. c) Cổt l´ng xung quanh ấ ∏p xe. d) Rˆa b™n ngoài bêng n≠èc xà phﬂng. a) S∏t trễng vﬁ tr› ấ ∏p xe bêng cÂn Iod. f) N∆n cho mề ra h’t. g) Rˆa ấ ∏p xe bêng thuậc s∏t trễng cÙc bẩ ngày 2 lôn cho ặ’n khi lành hºn và ti™m kh∏ng sinh ›t nh†t 3 ngày ặ” chậng nhi‘m trễng toàn thân. Chuy™n ặ“ 5: òi“u trﬁ v’t th≠ăng, ∏p xe 45
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 5": òI≈U TRở V⁄T THả•NG, ẫP XE Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n nhân gây ra v’t th≠ăng ẻ vÀt nu´i: òÛng Sai a) Bﬁ tai nπn (bãng, ng∑, xe cẩ ặâm ). b) ò∏nh nhau, hÛc nhau, ch„ cổn. c) Bﬁ c∏c vÀt c¯ng, sổc làm r∏ch da. d) Do ngoπi k˝ sinh trễng gây tấn th≠ăng năi hÛt b∏m. e) Do chđm s„c, sˆ dÙng kọm (vẽ vai, s¯t mÚi ). f) Nhi‘m trễng do ph u thuÀt (thi’n hoπn ). Câu 2. Sổp x’p lπi cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành xˆ l˝ v’t th≠ăng ch∂y m∏u ›t: (ò∏nh sậ th¯ t˘: 1, 2, 3, 4) a) Cổt l´ng xung quanh v’t th≠ăng. (2) b) Dễng thuậc s∏t trễng cÙc bẩ. (3) c) Rˆa v’t th≠ăng bêng n≠èc ặun s´i cﬂn †m. (1) d) Rổc kh∏ng sinh bẩt. (4) Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n l˝ xˆ l˝ v’t th≠ăng ch∂y m∏u nhi“u: òÛng Sai a) Ph∂i côm m∏u ngay lÀp t¯c. b) Dễng n≠èc s´i cﬂn †m ặ” rˆa sπch v’t th≠ăng tr≠èc khi côm m∏u. c) Ph∂i rˆa sπch v’t th≠ăng sau khi ặ∑ côm m∏u. Câu 4. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n nhân gây ra ấ ∏p xe: òÛng Sai a) Do kim ti™m kh´ng s∏t trễng. b) Dễng sai thuậc ho∆c sai ặ≠Íng ặ≠a thuậc. c) Do bﬁ dﬁ vÀt nhã, sổc nh‰n ặâm. d) Do dÙng cÙ thi’n hoπn kh´ng ặ∂m b∂o v´ trễng. e) Do con vÀt bﬁ sật qu∏ cao. Câu 5. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏ch côm m∏u: a) V’t th≠ăng nhã, n´ng: dễng mi’ng b´ng v∂i sπch (ho∆c gπc) †n vào v’t 46 Chuy™n ặ“ 5: òi“u trﬁ v’t th≠ăng, ∏p xe
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I th≠ăng cho ặ’n khi côm m∏u. b) V’t th≠ăng ẻ chân, ặu´i: ga r´ ch∆t ẻ ph›a tr™n v’t th≠ăng bêng dây chun ho∆c dây v∂i, sau ặ„ mèi ặ∆t gπc ho∆c v∂i sπch l™n ặ” côm m∏u. c) V’t th≠ăng ẻ sıng: ặ∆t gπc ho∆c mẩt m∂nh v∂i sπch l™n v’t th≠ăng, bđng lπi, ặÂng thÍi ga r´ ẻ gậc sıng. Câu 6. Ch‰n thuậc s∏t trễng cÙc bẩ tật nh†t ặ” xˆ l˝ v’t th≠ăng sâu, v’t th≠ăng c„ mề, ấ ∏p xe trong c∏c thuậc sau: 1. CÂn 900 2. CÂn 700 3. Oxy già 4. CÂn Iod 2% 5. Thuậc t›m 0,1% 6. Oxy già + cÂn Iod (tÿ lữ 1:1) Câu 7. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nh˜ng l≠u ˝ khi xˆ l˝ v’t th≠ăng sâu ặ” lâu, v’t th≠ăng c„ mề: a) Thuậc s∏t trễng cÙc bẩ dễng tật nh†t là cÂn 700. b) Ph∂i rổc kh∏ng sinh bẩt ặ” bﬁt k›n v’t th≠ăng. c) V’t th≠ăng hẻ c„ mề th◊ ph∂i n∆n mề ra h’t. d) Ph∂i ti™m kh∏ng sinh trong ›t nh†t là 3 ngày. Câu 8. C„ n™n rổc kh∏ng sinh bẩt vào v’t th≠ăng sâu và v’t th≠ăng c„ mề khi xˆ l˝ kh´ng? C„ Kh´ng Tπi sao? - V◊ sœ bﬁt k›n miững v’t th≠ăng n™n dﬁch vi™m, mề kh´ng tho∏t ra ặ≠ểc. - Sœ tπo ặi“u kiữn thuÀn lểi cho c∏c loπi vi khuằn y’m kh› ph∏t tri”n. Câu 9. Sổp x’p lπi cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hànhxˆ l˝ ấ ∏p xe: a) Dễng băm ti™m (kh´ng kim) xﬁt nhi“u lôn dung dﬁch Oxy già pha vèi cÂn Iod (tÿ lữ 1:1) ặ” rˆa ấ ∏p xe. (6) b) Dễng dao mấ ặ∑ s∏t trễng ká, rπch mẩt ặ≠Íng thºng tı tr™n xuậng d≠èi ặ’n vﬁ tr› th†p nh†t cềa ấ ∏p xe ặ” cho mề d‘ ch∂y ra nh†t. (4) c) Cổt l´ng xung quanh ấ ∏p xe (1) d) Rˆa b™n ngoài bêng n≠èc xà phﬂng. (2) e) S∏t trễng vﬁ tr› ấ ∏p xe bêng cÂn Iod. (3) f) N∆n cho mề ra h’t. (5) g) Rˆa ấ ∏p xe bêng thuậc s∏t trễng cÙc bẩ ngày 2 lôn cho ặ’n khi lành hºn và ti™m kh∏ng sinh ›t nh†t 3 ngày ặ” chậng nhi‘m trễng toàn thân. (7) Chuy™n ặ“ 5: òi“u trﬁ v’t th≠ăng, ∏p xe 47
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 6 òệC òIếM SINH L≥ - GIÅI PH√U CỷA GÄ VÄ CẫCH M‡ KHẫM Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m 49
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 6: òệC òIếM SINH L≥ - GIÅI PH√U CỷA GÄ VÄ CẫCH M‡ KHẫM Câu 1. Cho bi’t ặ∆c ặi”m b™n ngoài cềa mẩt gà khoŒ mπnh? a. L´ng: b. Mổt: c. MÚi: d. Mào, t›ch: e. C∏nh: f. òu´i: g. Chân: Câu 2. N™u c†u tπo và ch¯c nđng hữ h´ h†p cềa gà ? a) C†u tπo hữ h´ h†p gÂm: b) Ch¯c nđng hữ h´ h†p: Câu 3. D˘a vào să ặÂ hữ ti™u ho∏ cềa gà, h∑y chÿ ặ≠Íng ặi cềa th¯c đn: 50 Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. Cho bi’t ch¯c nđng mẩt sậ că quan trong hữ ti™u ho∏ cềa gà ? a) Dπ dày tuy’n: b) Dπ dày că: c) Gan: Câu 5. D˘a vào să ặÂ, cho bi’t vﬁ tr› và ch¯c nđng cềa: a) L∏ch: b) TÛi huyữt: Câu 6. òi“n cho ặÛng t™n g‰i c∏c bữnh t›ch th≠Íng g∆p khi mấ kh∏m gà? a) Hiữn t≠ểng m∏u dÂn tÙ lπi trong mπch m∏u tπo thành c∏c ặ∏m c„ màu thâm t›m g‰i là b) Hiữn t≠ểng c∏c t’ bào cềa mẩt că quan bﬁ ch’t, tπo thành c∏c ặi”m màu trổng g‰i là c) Dﬁch ti’t ra qu∏ tr◊nh vi™m lâu ngày, tπo thành 1 lèp nh≠ b∑ ặÀu c„ màu trổng phề tr™n b“ m∆t năi vi™m g‰i là d) Hiữn t≠ểng m∏u bﬁ ra khãi mπch m∏u, tπo thành c∏c ặi”m ho∆c ặ∏m màu ặã g‰i là Câu 7. Cho bi’t y™u côu chuằn bﬁ dÙng cÙ và ặﬁa ặi”m mấ kh∏m gà: a) DÙng cÙ: b) òﬁa ặi”m: Câu 8. Sổp x’p cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành mấ kh∏m gà: (ò∏nh sậ 1, 2, 3 ) a) Làm ≠èt bẩ l´ng. b) Ki”m tra hữ ti™u ho∏. c) Cổt ti’t. d) Mấ lÀt ng˘c, ki”m tra c∏c că quan nẩi tπng. e) Lẩt da ng˘c, da ặễi. f) Vữ sinh, ti™u ặẩc sau mấ kh∏m. Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m 51
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 9. Cho bi’t bữnh t›ch c„ th” g∆p khi mấ kh∏m gà ẻ c∏c că quan sau: Că quan Bữnh t›ch Phấi Gan L∏ch Câu 10. Cho bi’t bữnh t›ch c„ th” g∆p khi mấ kh∏m gà ẻ c∏c că quan sau: Că quan Bữnh t›ch Dπ dày tuy’n Ruẩt TÛi huyữt (tÛi Fabricius) 52 Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 6": òệC òIếM SINH L≥ - GIÅI PH√U CỷA GÄ VÄ CẫCH M‡ KHẫM Câu 1. Cho bi’t ặ∆c ặi”m b™n ngoài cềa mẩt gà khoŒ mπnh? a) L´ng: sπch, b„ng m≠ểt, kh´ng c„ ngoπi k˝ sinh trễng. b) Mổt: mẻ to, s∏ng, kh´ng c„ giun mổt. c) MÚi: kh´, sπch. d) Mào, t›ch: ặã t≠ăi. e) C∏nh: ∏p s∏t thân. f) òu´i: thºng. g) Chân: da chân b„ng, gà ặi lπi b◊nh th≠Íng. Câu 2. N™u c†u tπo và ch¯c nđng hữ h´ h†p cềa gà ? - C†u tπo hữ h´ h†p gÂm: MÚi, thanh - kh› qu∂n, ph’ qu∂n, phấi và c∏c tÛi kh›. - Ch¯c nđng hữ h´ h†p: Trao ặấi kh› (h›t vào kh› sπch, thẻ ra kh› th∂i). Câu 3. D˘a vào să ặÂ hữ ti™u ho∏ cềa gà, h∑y chÿ ặ≠Íng ặi cềa th¯c đn: Mã Miững Th˘c qu∂n Di“u Dπ dày tuy’n Dπ dày că Ruẩt LÁ huyữt Câu 4. Cho bi’t ch¯c nđng mẩt sậ că quan trong hữ ti™u ho∏ cềa gà ? - Dπ dày tuy’n: Ti’t ra men ti™u ho∏. - Dπ dày că: Nghi“n nhã và trẩn ặ“u th¯c đn. - Gan: + Ti’t ra dﬁch mÀt giÛp cho qu∏ tr◊nh ti™u ho∏ th¯c đn. + Gi∂i ặẩc. Câu 5. D˘a vào să ặÂ, cho bi’t vﬁ tr› và ch¯c nđng cềa: - L∏ch: + Vﬁ tr›: nêm sau gan. + Ch¯c nđng: tπo m∏u và hÁ trể qu∏ tr◊nh mi‘n dﬁch. - TÛi huyữt: + Vﬁ tr›: nêm ph›a tr™n lÁ huyữt. + Ch¯c nđng: s∂n sinh ra kh∏ng th” ặ∆c hiữu. Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m 53
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 6. òi“n cho ặÛng t™n g‰i c∏c bữnh t›ch th≠Íng g∆p khi mấ kh∏m gà? a) Hiữn t≠ểng m∏u dÂn tÙ lπi trong mπch m∏u tπo thành c∏c ặ∏m c„ màu thâm t›m g‰i là tÙ huy’t. b) Hiữn t≠ểng c∏c t’ bào cềa mẩt că quan bﬁ ch’t, tπo thành c∏c ặi”m màu trổng g‰i là hoπi tˆ. c) Dﬁch ti’t ra qu∏ tr◊nh vi™m lâu ngày, tπo thành 1 lèp nh≠ b∑ ặÀu c„ màu trổng phề tr™n b“ m∆t năi vi™m g‰i là Fibrin. d) Hiữn t≠ểng m∏u bﬁ ra khãi mπch m∏u, tπo thành c∏c ặi”m ho∆c ặ∏m màu ặã g‰i là xu†t huy’t. Câu 7. Cho bi’t y™u côu chuằn bﬁ dÙng cÙ và ặﬁa ặi”m mấ kh∏m gà: - DÙng cÙ: Dao, kọo, panh gổp, tÛi nilon, khay mấ, thuậc s∏t trễng. - òﬁa ặi”m òề ∏nh s∏ng và d‘ vữ sinh, ti™u ặẩc. Câu 8. Sổp x’p cho ặÛng th¯ t˘ c∏c b≠èc ti’n hành mấ kh∏m gà: a) Làm ≠èt bẩ l´ng. (2) b) Ki”m tra hữ ti™u ho∏. (5) c) Cổt ti’t. (1) d) Mấ lÀt ng˘c, ki”m tra c∏c că quan nẩi tπng. (4) e) Lẩt da ng˘c, da ặễi (3) f) Vữ sinh, ti™u ặẩc sau mấ kh∏m (6) Câu 9. Cho bi’t bữnh t›ch c„ th” g∆p khi mấ kh∏m gà ẻ c∏c că quan sau: Că quan Bữnh t›ch Phấi - C¯ng hay m“m? - TÙ huy’t, xu†t huy’t? - Xu†t huy’t? Gan - Hoπi tˆ ặi”m? - Fibrin? - S≠ng? L∏ch - Hoπi tˆ? 54 Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 10. Cho bi’t bữnh t›ch c„ th” g∆p khi mấ kh∏m gà ẻ c∏c că quan sau: Că quan Bữnh t›ch Dπ dày tuy’n - Xu†t huy’t? - S∏n l∏? Giun? - Giun? S∏n l∏? S∏n dây? Ruẩt - TÙ huy’t, xu†t huy’t? - Nật loọt? - S≠ng? TÛi huyữt - Xu†t huy’t? Fibrin? - S∏n l∏? Chuy™n ặ“ 6: ò∆c ặi”m sinh l˝ - gi∂i ph u cềa gà và c∏ch mấ kh∏m 55
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 7 BồNH NIU-CẫT-X•N Chuy™n ặ“ 7: Bữnh Niu-c∏t-xăn 57
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 7: BồNH NIU-CẫT-X•N Câu 1. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Niu-c∏t-xăn (Newcastle): òÛng Sai a) Nguy hi”m nh†t v◊ gây ch’t nhi“u gà. b) X∂y ra quanh nđm. c) M‰i l¯a tuấi gà ặ“u mổc bữnh. d) òi“u trﬁ khãi bêng kh∏ng sinh. e) Do vi rÛt gây ra. f) Lây lan chÀm. g) Kh´ng côn phﬂng bữnh bêng vổc-xin. Câu 2. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c ặ≠Íng lây lan cềa bữnh Niu-c∏t- xăn: òÛng Sai a) Qua mua, b∏n ho∆c nhÀn gà ậm. b) Qua dÙng cÙ chđn nu´i ặ∑ s∏t trễng ká bêng Formol 5%. c) Qua thÛ y vi™n, ng≠Íi tham quan tı vễng c„ dﬁch ặ’n . d) Qua ặẩng vÀt mang môm bữnh. e) Qua th¯c đn n≠èc uậng. f) Qua gi„, kh´ng kh›. Câu 3. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh Niu-c∏t-xăn: òÛng Sai a) Bữnh lây lan r†t nhanh. b) Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u gà ẻ m‰i l¯a tuấi. c) C„ bi”u hiữn thôn kinh: ngoóo cấ, run rằy, mấ chữch th„c. d) Kh´ng bﬁ ÿa ch∂y. e) Thẻ r†t kh„. 58 Chuy™n ặ“ 7: Bữnh Niu-c∏t-xăn
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. H∑y ặi“n cho ặÛng t™n c∏c că quan c„ bữnh t›ch khi mấ kh∏m gà mổc bữnh Niu-c∏t-xăn: T™n că quan Bữnh t›ch bữnh Niu-c∏t-xăn - C„ dﬁch nhày - TÙ huy’t, xu†t huy’t - Xu†t huy’t tr™n c∏c lÁ tuy’n - Xu†t huy’t - C„ c∏c nật loọt - Xu†t huy’t Câu 5. Trong 3 loπi vổc-xin phﬂng bữnh Niu-c∏t-xăn: a) Vổc-xin Niu-c∏t-xăn chﬁu nhiữt. b) Vổc-xin Lasota. c) Vổc-xin Niu-c∏t-xăn hữ I. Nh˜ng loπi vổc-xin nào bổt buẩc ph∂i b∂o qu∂n lπnh? Loπi vổc-xin nào dễng phễ hểp nh†t ẻ ặﬁa bàn cềa anh (chﬁ)? Xin cho bi’t l˝ do: Câu 6. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai cho câu hãi: Làm g◊ khi bữnh Niu-c∏t-xăn x∂y ra? òÛng Sai a) Thu gom x∏c ch’t ặ” ặật ho∆c ch´n. b) Khằn tr≠ăng b∏n gà ậm ra chể ặ” gi∂m bèt thiữt hπi v“ kinh t’. c) Nu´i c∏ch ly gà ậm vèi gà khoŒ. d) Quọt, thu gom ch†t th∂i và phân r∏c ặ” ặật ho∆c ặem ề nhiữt. e) Dễng dung dﬁch Formol 3-5% ặ” s∏t trễng toàn bẩ khu chuÂng và toàn bẩ dÙng cÙ. f) Th´ng b∏o vèi bà con hàng x„m ặ” cễng nhau phﬂng bữnh. Chuy™n ặ“ 7: Bữnh Niu-c∏t-xăn 59
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 7": BồNH NIU-CẫT-X•N Câu 1. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Niu-c∏t-xăn (Newcastle): òÛng Sai a. Nguy hi”m nh†t v◊ gây ch’t nhi“u gà. b. X∂y ra quanh nđm. c. M‰i l¯a tuấi gà ặ“u mổc bữnh. d. òi“u trﬁ khãi bêng kh∏ng sinh. e. Do vi rÛt gây ra. f. Lây lan chÀm. g. Kh´ng côn phﬂng bữnh bêng vổc- xin. Câu 2. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c ặ≠Íng lây lan cềa bữnh Niu-c∏t- xăn: òÛng Sai a. Qua mua ho∆c nhÀn gà ậm. b. Qua dÙng cÙ chđn nu´i ặ∑ s∏t trễng ká bêng Formol 5%. c. Qua thÛ y vi™n, ng≠Íi tham quan tı vễng c„ dﬁch ặ’n. d. Qua ặẩng vÀt mang môm bữnh. e. Qua th¯c đn n≠èc uậng. f. Qua gi„, kh´ng kh›. Câu 3. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh Gà rễ: òÛng Sai a. Bữnh lây lan r†t nhanh. b. Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u tr™n m‰i l¯a tuấi gà. c. C„ bi”u hiữn thôn kinh: ngoóo cấ, run rằy, mấ chữch th„c. d. Kh´ng bﬁ ÿa ch∂y. e. Thẻ r†t kh„. 60 Chuy™n ặ“ 7: Bữnh Niu-c∏t-xăn
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. H∑y ặi“n cho ặÛng t™n c∏c că quan c„ bữnh t›ch khi mấ kh∏m gà mổc bữnh Niu-c∏t-xăn: T™n că quan Bữnh t›ch bữnh Niu-c∏t-xăn Kh› qu∂n - C„ dﬁch nhày - TÙ huy’t, xu†t huy’t Dπ dày tuy’n - Xu†t huy’t tr™n c∏c lÁ tuy’n Ruẩt non - Xu†t huy’t - C„ c∏c nật loọt Van hÂi manh tràng - Xu†t huy’t Câu 5. Trong 3 loπi vổc-xin phﬂng bữnh Niu-c∏t-xăn là: a) Vổc-xin Niu-c∏t-xăn chﬁu nhiữt. b) Vổc-xin Lasota. c) Vổc-xin Niu-c∏t-xăn hữ 1. Nh˜ng loπi vổc- xin nào bổt buẩc ph∂i b∂o qu∂n lπnh? - Vổc-xin Lasota. - Vổc-xin Niu-c∏t-xăn hữ 1. Loπi vổc- xin nào dễng phễ hểp nh†t ẻ ặﬁa bàn cềa anh (chﬁ)? 1 trong 3 loπi tr™n (VD: Vổc-xin Niu-c∏t-xăn chﬁu nhiữt) Xin cho bi’t l˝ do: C„ l˝ do phễ hểp (V› dÙ: Ch‰n vổc-xin Niu-c∏t-xăn chﬁu nhiữt v◊ kh´ng côn ph›ch lπnh, hẩp xập khi vÀn chuy”n). Câu 6. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai cho câu hãi: Làm g◊ khi bữnh gà rễ x∂y ra? òÛng Sai a) Thu gom x∏c ch’t ặ” ặật ho∆c ch´n. b) Khằn tr≠ăng b∏n gà ậm ra chể ặ” gi∂m bèt thiữt hπi v“ kinh t’. c) Nu´i c∏ch ly gà ậm vèi gà khoŒ. d) Quọt, thu gom ch†t th∂i và phân r∏c ặ” ặật ho∆c ặem ề nhiữt. e) Dễng dung dﬁch Formol 3-5% ặ” s∏t trễng toàn bẩ khu chuÂng và toàn bẩ dÙng cÙ. f) Th´ng b∏o vèi bà con hàng x„m ặ” cễng nhau phﬂng bữnh. Chuy™n ặ“ 7: Bữnh Niu-c∏t-xăn 61
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 8 BồNH GUMBORO Chuy™n ặ“ 8: Bữnh Gumboro 63
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 8: BồNH GUMBORO Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Gumboro: òÛng Sai a) Do vi rÛt gây ra. b) Gây bữnh cho t†t c∂ c∏c loπi gia côm. c) Làm ch’t nhi“u gà ẻ giai ặoπn tı 2 - 12 tuôn tuấi. d) Làm suy gi∂m mi‘n dﬁch. Câu 2. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh Gumboro: òÛng Sai a) ỷ rÚ, xễ l´ng, c∏nh s∑. b) ộa ch∂y phân trổng xanh c) Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt vﬁt, ngan, ngÁng. d) Bữnh th≠Íng kọo dài kho∂ng mẩt tuôn l‘. Câu 3. òi“n cho ặÛng vào chÁ trậng ặ” n„i r‚ hÀu qu∂ cềa gà mổc bữnh Gumboro mà kh´ng ch’t: Bﬁ suy gi∂m D‘ bﬁ Khi ặ≠ểc ti™m chềng vổc-xin phﬂng c∏c bữnh th◊ Gi∂i th›ch v◊ sao 64 Chuy™n ặ“ 8: Bữnh Gumboro
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. H∑y ặi“n t™n că quan và bữnh t›ch c„ th” g∆p khi mấ kh∏m gà mổc bữnh Gumboro: Că quan Bữnh t›ch - S≠ng - C„ th” bﬁ nhπt màu - S≠ng ho∆c teo - Xu†t huy’t l†m t†m tr™n c∏c v∏ch tuy’n - C„ dﬁch vi™m, nhôy màu vàng nâu Dπ dày că và - dπ dày tuy’n - Că ng˘c, că ặễi - - Câu 5. H∑y cho bi’t: Tπi sao trong bữnh Gumboro ph∂i dễng thuậc s∏t trễng c„ nÂng ặẩ cao ặ” diữt môm bữnh? T™n c∏c loπi thuậc s∏t trễng th≠Íng dễng trong bữnh này: Chuy™n ặ“ 8: Bữnh Gumboro 65
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 8": BồNH GUMBORO Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Gumboro: òÛng Sai a. Do vi rÛt gây ra. b. Gây bữnh cho t†t c∂ c∏c loπi gia côm. c. Làm ch’t nhi“u gà ẻ giai ặoπn tı 2- 12 tuôn tuấi. d. Làm suy gi∂m mi‘n dﬁch. Câu 2. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh Gumboro: òÛng Sai a. ỷ rÚ, xễ l´ng, c∏nh s∑. b. ộa ch∂y phân trổng xanh. c. Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt vﬁt, ngan, ngÁng. d. Bữnh th≠Íng kọo dài kho∂ng mẩt tuôn l‘. Câu 3. òi“n cho ặÛng vào chÁ trậng ặ” n„i r‚ hÀu qu∂ cềa gà mổc bữnh Gumboro mà kh´ng ch’t: Bﬁ suy gi∂m mi‘n dﬁch. D‘ mổc c∏c bữnh kh∏c. Khi ặ≠ểc ti™m chềng vổc-xin phﬂng c∏c bữnh kh∏c th◊ kh´ng mổc bữnh. Gi∂i th›ch: Do vi rÛt gây tấn th≠ăng tÛi Fabricius, là că quan chề y’u s∂n sinh ra kh∏ng th”. V◊ vÀy, gà mổc bữnh Gumboro sœ bﬁ suy gi∂m mi‘n dﬁch và dễ c„ ti™m chềng vổc-xin phﬂng c∏c bữnh kh∏c th◊ cÚng kh´ng ặπt hiữu qu∂ cao. 66 Chuy™n ặ“ 8: Bữnh Gumboro
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. H∑y ặi“n t™n că quan c„ bữnh t›ch khi mấ kh∏m gà mổc bữnh Gumboro: Că quan Bữnh t›ch ThÀn - S≠ng - C„ th” bﬁ nhπt màu TÛi Fabricius - S≠ng ho∆c teo - Xu†t huy’t l†m t†m tr™n c∏c v∏ch tuy’n - C„ dﬁch vi™m, nhôy màu vàng nâu Dπ dày că và - Xu†t huy’t ẻ ặoπn gi˜a dπ dày că và dπ dày tuy’n dπ dày tuy’n Că ng˘c, că ặễi - Xu†t huy’t - Că ng˘c bﬁ kh´ Câu 5. H∑y cho bi’t: Tπi sao trong bữnh Gumboro ph∂i dễng thuậc s∏t trễng c„ nÂng ặẩ cao ặ” diữt môm bữnh: V◊ vi rÛt Gumboro c„ s¯c ặ“ kh∏ng cao, muận diữt ặ≠ểc côn ph∂i dễng thuậc s∏t trễng c„ nÂng ặẩ cao. T™n c∏c loπi thuậc s∏t trễng th≠Íng dễng trong bữnh này: - Formol 5% - Chloramin 2% - XÛt đn da 2% Chuy™n ặ“ 8: Bữnh Gumboro 67
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 9 BồNH òĩU GÄ Chuy™n ặ“ 9: Bữnh ặÀu gà 69
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 9: BồNH òĩU GÄ Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m chung cềa bữnh òÀu gà. òÛng Sai a) Bữnh do mẩt loπi vi rÛt gây ra. b) Vi rÛt òÀu gà c„ s¯c ặ“ kh∏ng y’u ẻ ngoài m´i tr≠Íng. c) Gia côm m‰i loài, m‰i l¯a tuấi ặ“u d‘ mổc bữnh òÀu gà d) Bữnh th≠Íng x∂y ra khi thÍi ti’t lπnh, kh´. e) Bữnh d‘ t∏i ph∏t ẻ nh˜ng năi ặ∑ tıng bﬁ bữnh òÀu gà. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh òÀu gà dπng ngoài da. òÛng Sai a) C„ c∏c mÙn ặÀu ẻ vễng da kh´ng ho∆c ›t l´ng. b) Gà bữnh thẻ kh„. c) Sau khi vẽ, mÙn ặÀu kh´ dôn rÂi ặ„ng vằy màu nâu s m. d) Khi vằy bong ặi sœ ặ” lπi nật sóo màu vàng x∏m. e) Gà mổc bữnh òÀu dπng ngoài da th≠Íng ch’t r†t nhanh. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh òÀu gà dπng y’t hôu. òÛng Sai a) Gà bữnh ch∂y n≠èc mổt, n≠èc mÚi. b) Kh´ng c„ triữu ch¯ng thẻ kh„. c) C„ lèp màng gi∂ màu vàng x∏m phề tr™n ni™m mπc miững-hôu-h‰ng. d) Th≠Íng bﬁ vi™m k’ ph∏t bẻi c∏c loπi vi khuằn sậng sΩn trong xoang miững. e) Th≠Íng x∂y ra ẻ gà con vèi t˚ lữ ch’t kh∏ cao n’u vữ sinh, chđm s„c kọm. 70 Chuy™n ặ“ 9: Bữnh ặÀu gà
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n l˝ ch˜a bữnh òÀu gà. òÛng Sai a) Ph∂i cπy h’t vằy ặÀu ẻ ngoài da ho∆c l†y màng gi∂ trong miững rÂi cho vào khay c„ thuậc s∏t trễng. b) MÙc ặ›ch cho vằy ặÀu, màng gi∂ vào khay c„ thuậc s∏t trễng là ặ” tr∏nh gieo rổc vi rÛt lâu dài. c) Sau ặ„ b´i thuậc s∏t trễng th›ch hểp. d) Dễng kh∏ng sinh kh´ng c„ t∏c dÙng v◊ bữnh òÀu gà do vi rÛt gây ra. Câu 5. Ch‰n c∏c loπi thuậc s∏t trễng ặ” ch˜a bữnh òÀu gà trong c∏c loπi thuậc sau (ặ∏nh d†u X vào ´ vu´ng tr≠èc t™n thuậc): Dπng ngoài da Dπng y’t hôu - Xanh Methylen 2% - XÛt 2% - Bivermectin 0.25% - N≠èc muậi - Glycerin-Iod 10% - A x›t Boric 3% - Chloramin 2% - Fenbendazol - N≠èc chanh, kh’ Chuy™n ặ“ 9: Bữnh ặÀu gà 71
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 9": BồNH òĩU GÄ Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m chung cềa bữnh òÀu gà. òÛng Sai a) Bữnh do mẩt loπi vi rÛt gây ra. b) Vi rÛt òÀu gà c„ s¯c ặ“ kh∏ng y’u ẻ ngoài m´i tr≠Íng. c) Gia côm m‰i loài, m‰i l¯a tuấi ặ“u d‘ mổc bữnh òÀu gà. d) Bữnh th≠Íng x∂y ra khi thÍi ti’t lπnh, kh´. e) Bữnh d‘ t∏i ph∏t ẻ nh˜ng năi ặ∑ tıng bﬁ bữnh òÀu gà. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh òÀu gà dπng ngoài da. òÛng Sai a) C„ c∏c mÙn ặÀu ẻ vễng da kh´ng ho∆c ›t l´ng. b) Gà bữnh thẻ kh„. c) Sau khi vẽ, mÙn ặÀu kh´ dôn rÂi ặ„ng vằy màu nâu s m. d) Khi vằy bong ặi sœ ặ” lπi nật sóo màu vàng x∏m. e) Gà mổc bữnh òÀu dπng ngoài da th≠Íng ch’t r†t nhanh. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh òÀu gà dπng y’t hôu. òÛng Sai a) Gà bữnh ch∂y n≠èc mổt, n≠èc mÚi. b) Kh´ng c„ triữu ch¯ng thẻ kh„. c) C„ lèp màng gi∂ màu vàng x∏m phề tr™n ni™m mπc miững-hôu-h‰ng. d) Th≠Íng bﬁ vi™m k’ ph∏t bẻi c∏c loπi vi khuằn sậng sΩn trong xoang miững. e) Th≠Íng x∂y ra ẻ gà con vèi t˚ lữ ch’t kh∏ cao n’u vữ sinh, chđm s„c kọm. 72 Chuy™n ặ“ 9: Bữnh ặÀu gà
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n l˝ ch˜a bữnh òÀu gà. òÛng Sai a) Ph∂i cπy h’t vằy ặÀu ẻ ngoài da ho∆c l†y màng gi∂ trong miững rÂi cho vào khay c„ thuậc s∏t trễng. b) MÙc ặ›ch cho vằy ặÀu, màng gi∂ vào khay c„ thuậc s∏t trễng là ặ” tr∏nh gieo rổc vi rÛt lâu dài. c) Sau ặ„ b´i thuậc s∏t trễng th›ch hểp. d) Dễng kh∏ng sinh kh´ng c„ t∏c dÙng v◊ bữnh òÀu gà do vi rÛt gây ra. Câu 5. Ch‰n c∏c loπi thuậc s∏t trễng ặ” ch˜a bữnh òÀu gà trong c∏c loπi thuậc sau (ặ∏nh d†u X vào ´ vu´ng tr≠èc t™n thuậc): Dπng ngoài da Dπng y’t hôu X - Xanh Methylen 2% - XÛt 2% - Bivermectin 0.25% - N≠èc muậi - Glycerin-Iod 10% X - A x›t Boric 3% X - Chloramin 2% - Fenbendazol - N≠èc chanh, kh’ Chuy™n ặ“ 9: Bữnh ặÀu gà 73
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 10 BồNH VIÊM PH⁄ QUÅN TRUY≈N NHIŸM ụ GÄ Chuy™n ặ“ 10: Bữnh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà 75
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 10: BồNH VIÊM PH⁄ QUÅN TRUY≈N NHIŸM ụ GÄ Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà. òÛng Sai a. Do vi khuằn gây ra. b. Gà m‰i l¯a tuấi ặ“u mổc. c. Bữnh tuy ›t gây ch’t gà lèn và gà ặŒ nh≠ng gây thiữt hπi lèn v“ kinh t’. d. Bữnh x∂y ra quanh nđm nh≠ng mπnh nh†t lÛc thÍi ti’t m≠a phễn ằm ≠èt. e. Bữnh lây lan nhanh, rẩng, ặ∆c biữt ẻ năi chđn nu´i gà tÀp trung cao. Câu 2. Ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà. òÛng Sai a. V∂y mã, h∏ mÂm ặ” thẻ, kÃm ti’ng k™u "khﬂ kh¯". b. T˚ lữ ch’t kh∏ cao, nh†t là khi ghọp vèi bữnh kh∏c. c. T˚ lữ ặŒ gi∂m ặẩt ngẩt ẻ gà m∏i ặŒ (tèi 60%). d. Nhi“u tr¯ng ặŒ ra kh´ng c„ vã c¯ng ho∆c vã mọo m„. 76 Chuy™n ặ“ 10: Bữnh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 3. H∑y ặi“n t™n că quan và bữnh t›ch khi mấ kh∏m gà mổc bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m vào b∂ng sau: Că quan Bi”u hiữn bữnh t›ch Kh› qu∂n, ph’ qu∂n Hai nh∏nh ph’ qu∂n Dày l™n, vàng ặÙc, b™n trong ch¯a dﬁch vi™m (n’u k’ ph∏t vèi bữnh E. coli ho∆c CRD). ˇng d n tr¯ng gà m∏i Tr¯ng ặŒ ra Câu 4. Ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ phﬂng bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà. òÛng Sai a. Vữ sinh, s∏t trễng ká chuÂng trπi sau mÁi l¯a nu´i. b. Phﬂng bữnh cho gà thﬁt bêng c∏ch dễng vổc-xin: MA5 + Clone 30 (Intervet) ho∆c BIORAL H120, BIPESTOS (Merial) s∂n xu†t. Nhã vổc-xin ặ∑ pha vào mổt gà lÛc 1 ngày ho∆c 3-4 tuôn tuấi c. ò” phﬂng bữnh cho gà ặŒ chÿ côn ti™m vổc-xin d≠èi da ho∆c ti™m bổp lÛc 17-18 tuôn tuấi vèi li“u 0,3 ml/con. Chuy™n ặ“ 10: Bữnh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà 77
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 10": BồNH VIÊM PH⁄ QUÅN TRUY≈N NHIŸM ụ GÄ Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà. òÛng Sai a. Do vi khuằn gây ra. b. Gà m‰i l¯a tuấi ặ“u mổc. c. Bữnh tuy ›t gây ch’t gà lèn và gà ặŒ nh≠ng gây thiữt hπi lèn v“ kinh t’. d. Bữnh x∂y ra quanh nđm nh≠ng mπnh nh†t lÛc thÍi ti’t m≠a phễn ằm ≠èt. e. Bữnh lây lan nhanh, rẩng, ặ∆c biữt ẻ năi chđn nu´i gà tÀp trung cao. Câu 2. Ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà. òÛng Sai a. V∂y mã, h∏ mÂm ặ” thẻ, kÃm k™u "khﬂ, kh¯". b. T˚ lữ ch’t kh∏ cao, nh†t là khi ghọp vèi bữnh kh∏c. c. Gi∂m t˚ lữ ặŒ ặẩt ngẩt ẻ gà m∏i ặŒ (tèi 60 %). d. Nhi“u tr¯ng ặŒ ra kh´ng c„ vã c¯ng ho∆c vã mọo m„ 78 Chuy™n ặ“ 10: Bữnh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 3. H∑y ặi“n t™n că quan và bữnh t›ch khi mấ kh∏m gà mổc bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m vào b∂ng sau: Că quan Bi”u hiữn bữnh t›ch Kh› qu∂n, ph’ qu∂n Vi™m ặã, c„ dﬁch nhôy Hai nh∏nh ph’ qu∂n C„ b˘a màu vàng nh≠ pho m∏t d›nh ch∆t Dày l™n, vàng ặÙc, b™n trong ch¯a TÛi kh› dﬁch vi™m (n’u k’ ph∏t vèi bữnh E. coli ho∆c CRD). ˇng d n tr¯ng gà m∏i Dﬁ dπng (teo, cong queo, tho∏i h„a) Tr¯ng ặŒ ra Mọo m„, kh´ng vã c¯ng, b™n rong r†t lo∑ng Câu 4. Ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ phﬂng bữnh Vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà. òÛng Sai a. Vữ sinh, s∏t trễng ká chuÂng trπi sau mÁi l¯a nu´i. b. Phﬂng bữnh cho gà thﬁt bêng c∏ch dễng vổc-xin: MA5 + clone 30 (Intervet) ho∆c BIORAL H120, BIPESTOS (Merial) s∂n xu†t. Nhã vổc-xin ặ∑ pha vào mổt gà lÛc 1 ngày ho∆c 3-4 tuôn tuấi c. ò” phﬂng bữnh cho gà ặŒ chÿ côn ti™m vổc-xin d≠èi da ho∆c ti™m bổp lÛc 17-18 tuôn tuấi: 0,3 ml/ con. Chuy™n ặ“ 10: Bữnh vi™m ph’ qu∂n truy“n nhi‘m ẻ gà 79
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 11 BồNH DởCH TÅ VởT Chuy™n ặ“ 11: Bữnh dﬁch t∂ Vﬁt 81
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 11: BồNH DởCH TÅ VởT Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m bữnh Dﬁch t∂ vﬁt: òÛng Sai a) Do vi khuằn gây ra. b) Chÿ c„ vﬁt mổc bữnh. c) Gây ch’t dôn ặàn thu˚ côm trong mẩt vài tuôn l‘. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng bữnh Dﬁch t∂ vﬁt: òÛng Sai a) ỷ rề, c∏nh s∑, ›t vÀn ặẩng, rèt lπi sau ặàn. b) S≠ng m› mổt, ch∂y nhi“u n≠èc mổt, sau ặ∆c lπi c„ khi làm d›nh c∂ hai m› mổt vào nhau. c) MÚi ch∂y dﬁch, kh„ thẻ, ti’ng k™u khàn. d) ộa ch∂y, phân r†t lo∑ng, màu trổng xanh, mễi tanh khổm. e) òi xi™u vóo, t◊ mã và c∏nh xuậng ặ†t ặ” gi˜ thđng bêng. f) Bữnh ti’n tri”n trong 2 - 3 ngày th◊ khãi. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c biữn ph∏p phﬂng bữnh Dﬁch t∂ vﬁt: òÛng Sai a) Nh˜ng năi ch≠a c„ bữnh, tật nh†t là ặi mua giậng ẻ năi kh∏c v“. b) Vﬁt giậng mua v“ cho nhÀp ặàn ngay ặ” nu´i. c) Vữ sinh, nu´i d≠ẽng, chđm s„c tật ặ” tđng s¯c ặ“ kh∏ng. d) Nh˜ng năi ặ∑ c„ bữnh, ph∂i ti™m phﬂng vổc-xin Dﬁch t∂ vﬁt. Câu 4. N™u ¯ng dÙng cềa hi”u bi’t v“ c∏ch lây lan bữnh Dﬁch t∂ vﬁt trong phﬂng bữnh: a) Bữnh lây chề y’u qua ti’p xÛc tr˘c ti’p gi˜a vﬁt ậm vèi vﬁt khoŒ: Ph∂i 82 Chuy™n ặ“ 11: Bữnh dﬁch t∂ Vﬁt
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I b) Bữnh lây qua nguÂn n≠èc, c∏nh ặÂng c„ chđn th∂ vﬁt bữnh: Kh´ng chđn th∂ Câu 5. òi“n bữnh t›ch khi mấ kh∏m vﬁt mổc bữnh Dﬁch t∂ vﬁt vào b∂ng sau: Că quan Bữnh t›ch Da cấ, ng˘c, bÙng, ặễi - Hôu, kh› qu∂n - Th˘c qu∂n - Ruẩt - LÁ huyữt - Chuy™n ặ“ 11: Bữnh dﬁch t∂ Vﬁt 83
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 11": BồNH DởCH TÅ VởT Câu 1. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Dﬁch t∂ vﬁt: a. Do vi khuằn gây ra. (S) b. Chÿ c„ vﬁt mổc bữnh. (S) c. Gây ch’t dôn ặàn thu˚ côm trong mẩt vài tuôn l‘. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh Dﬁch t∂ vﬁt: a) ỷ rề, c∏nh s∑, ›t vÀn ặẩng, rèt lπi sau ặàn. b) S≠ng m› mổt, ch∂y nhi“u n≠èc mổt, sau ặ∆c lπi c„ khi làm d›nh c∂ hai m› mổt vào nhau. c) MÚi ch∂y dﬁch, kh„ thẻ, ti’ng k™u khàn d) ộa ch∂y, phân r†t lo∑ng, màu trổng xanh, mễi tanh khổm. e) òi xi™u vóo, t◊ mã và c∏nh xuậng ặ†t ặ” gi˜ thđng bêng. f) Bữnh ti’n tri”n trong 2 - 3 ngày th◊ khãi. Câu 3. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ c∏c biữn ph∏p phﬂng bữnh Dﬁch t∂ vﬁt: a) Nh˜ng năi ch≠a c„ bữnh, tật nh†t là ặi mua giậng ẻ năi kh∏c v“. b) Vﬁt giậng mua v“ cho nhÀp ặàn ngay ặ” nu´i. c) Vữ sinh, nu´i d≠ẽng, chđm s„c tật ặ” tđng s¯c ặ“ kh∏ng. d) Nh˜ng năi ặ∑ c„ bữnh, ph∂i ti™m phﬂng vổc-xin Dﬁch t∂ vﬁt. Câu 4. N™u ¯ng dÙng cềa hi”u bi’t v“ c∏ch lây lan bữnh dﬁch t∂ vﬁt trong phﬂng bữnh: a) Bữnh lây chề y’u qua ti’p xÛc tr˘c ti’p vﬁt ậm vèi vﬁt khoŒ: Ph∂i nu´i c∏ch ly ›t nh†t là 10 ngày ặ” theo d‚i, n’u kh´ng c„ bữnh th◊ mèi cho nhÀp ặàn. b) Bữnh lây qua nguÂn n≠èc, c∏nh ặÂng c„ chđn th∂ vﬁt bữnh: Kh´ng chđn th∂ vﬁt khoŒ tr™n cễng c∏nh ặÂng, cễng nguÂn n≠èc c„ chđn th∂ vﬁt bữnh 84 Chuy™n ặ“ 11: Bữnh dﬁch t∂ Vﬁt
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. òi“n bữnh t›ch khi mấ kh∏m vﬁt bﬁ mổc bữnh dﬁch t∂ vào b∂ng sau: Că quan Bữnh t›ch Da cấ, ng˘c, bÙng, ặễi - Xu†t huy’n l†m t†m Hôu, kh› qu∂n - Xu†t huy’t Th˘c qu∂n - Xu†t huy’t Ruẩt - Xu†t huy’t thành vﬂng LÁ huyữt - Xu†t huy’t Chuy™n ặ“ 11: Bữnh dﬁch t∂ Vﬁt 85
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 12 bữnh tÙ huy’t trễng gia côm Chuy™n ặ“ 12: Bữnh tÙ huy’t trềng gia côm 87
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 12: BồNH T| HUY⁄T TRựNG GIA CĂM Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh TÙ huy’t trễng gia côm: òÛng Sai a) Do vi rÛt gây ra. b) Chÿ c„ gà mổc bữnh. c) Bữnh th≠Íng ph∏t ra khi s¯c ặ“ kh∏ng gi∂m. d) Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u gia côm trong mẩt thÍi gian ngổn. Câu 2. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh TÙ huy’t trễng gia côm: òÛng Sai a) Vﬁt, ngan, ngÁng ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt. Gà ch’t lŒ tŒ. b) ỷ rÚ, bã đn, c∏nh s∑, mổt lÍ ặÍ, chÀm chπp. c) Mã và mÚi c„ ch∂y dﬁch nhày, màu vàng nâu do c„ l n m∏u. d) Mào t›ch t∏i nhểt, c„ khi t›m bôm. e) Kh„ thẻ và th≠Íng ch’t do ngπt thẻ. Câu 3. H∑y l˘a ch‰n c∏c thuậc kh∏ng sinh ặ” ặi“u trﬁ bữnh TÙ huy’t trễng gia côm trong danh s∏ch c∏c thuậc sau: Ampicillin Oxytetracyclin Levamisol Trimethoprim + Sulfamid Analgin Pen-strep Trypamidium Câu 4. H∑y ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong viữc phﬂng bữnh TÙ huy’t trễng gia côm: òÛng Sai a) Vữ sinh sπch sœ, nu´i d≠ẽng chđm s„c tật ặ” nâng cao s¯c ặ“ kh∏ng cềa ặàn gia côm. 88 Chuy™n ặ“ 12: Bữnh tÙ huy’t trềng gia côm
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I b) Nhật ri™ng gia côm giậng mèi mua v“, theo d‚i trong ›t nh†t là 2 tuôn, n’u kh´ng c„ bữnh mèi cho nhÀp ặàn. c) Kh´ng côn c∏ch ly nh˜ng con mổc bữnh ặ” ặi“u trﬁ. d) Thu gom phân r∏c, ch†t th∂i ặ” ặật ho∆c ặem ề nhiữt sinh vÀt. Câu 5. H∑y ặi“n t™n că quan và bữnh t›ch khi mấ kh∏m gia côm mổc bữnh TÙ huy’t trễng vào b∂ng sau: Că quan Bi”u hiữn Bữnh t›ch - TÙ huy’t - Xu†t huy’t tr™n toàn bẩ chi“u dài - C„ Fibrin màu ặã th m phề l™n C∏c xoang ng˘c, bÙng - Tim - - - TÙ huy’t màu nâu s m, trong c„ dﬁch ặã nhπt Gan - Da - Chuy™n ặ“ 12: Bữnh tÙ huy’t trềng gia côm 89
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 12": BồNH T| HUY⁄T TRựNG GIA CĂM Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh TÙ huy’t trễng gia côm: òÛng Sai a. Do vi rÛt gây ra. b. Chÿ c„ gà mổc bữnh. c. Bữnh th≠Íng ph∏t ra khi s¯c ặ“ kh∏ng gi∂m. d. Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u gia côm trong mẩt thÍi gian ngổn. Câu 2. H∑y ch‰n nh˜ng câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng cềa bữnh tÙ huy’t trễng gia côm: òÛng Sai a. Vﬁt, ngan, ngÁng ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt Gà ch’t lŒ tŒ. b. ỷ rÚ, bã đn, c∏nh s∑, mổt lÍ ặÍ, chÀm chπp. c. Mã và mÚi c„ ch∂y dﬁch nhày, màu vàng nâu do c„ l n m∏u. d. Mào t›ch t∏i nhểt, c„ khi t›m bôm. e. Kh„ thẻ và th≠Íng ch’t do ngπt thẻ. Câu 3. H∑y l˘a ch‰n c∏c thuậc kh∏ng sinh ặ” ặi“u trﬁ bữnh TÙ huy’t trễng gia côm trong danh s∏ch c∏c thuậc sau: √ Ampicillin √ Oxytetrayclin Levamisole√ Trimethroprime-sulfamide Analgin√ Pen-strep Trypamidium Câu 4. H∑y ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong viữc phﬂng bữnh TÙ huy’t trễng gia côm: òÛng Sai a. Vữ sinh sπch sœ, nu´i d≠ẽng chđm s„c tật ặ” nâng cao s¯c ặ“ kh∏ng cềa ặàn gia côm. b. Nhật ri™ng gia côm giậng mèi mua v“, theo d‚i ›t nh†t trong 2 tuôn, n’u kh´ng c„ bữnh mèi cho nhÀp ặàn. c. Kh´ng côn c∏ch li nh˜ng con mổc bữnh ặ” ặi“u trﬁ. d. Thu gom phân r∏c, ch†t th∂i ặ” ặật ho∆c ặem ề nhiữt sinh vÀt. 90 Chuy™n ặ“ 12: Bữnh tÙ huy’t trềng gia côm
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. H∑y ặi“n t™n că quan và bữnh t›ch khi mấ kh∏m gia côm mổc bữnh TÙ huy’t trễng vào b∂ng sau: Că quan Bi”u hiữn Bữnh t›ch - TÙ huy’t Ruẩt - Xu†t huy’t tr™n toàn bẩ chi“u dài - C„ Fibrin màu ặã th m phề l™n C∏c xoang ng˘c, bÙng - T›ch n≠èc vàng Tim - Xu†t huy’t mẽ vành tim Phấi - TÙ huy’t màu nâu s m, trong c„ dﬁch ặã nhπt Gan - Hăi s≠ng, hoπi tˆ ặi”m Da - TÙ huy’t, xu†t huy’t d≠èi da Chuy™n ặ“ 12: Bữnh tÙ huy’t trềng gia côm 91
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 13 BồNH E.COLI Chuy™n ặ“ 13: Bữnh E.Coli 93
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 13: BồNH E.COLI Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m chung cềa bữnh E. coli: òÛng Sai a) Do vi rÛt gây ra. b) Kh´ng ặi“u trﬁ khãi bêng kh∏ng sinh. c) Th≠Íng bi”u hiữn ẻ th” ặ≠Íng ruẩt và th” toàn thân. d) Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt gà con. Câu 2. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ bi”u hiữn cềa bữnh E. coli ẻ gia côm: òÛng Sai a) ộa ch∂y phân màu vàng. b) ộa ch∂y phân màu trổng l n xanh. c) Thẻ kh„, thẻ khﬂ khÃ c„ ti’ng ran trong phấi. d) Gia côm lèn th≠Íng bﬁ ÿa ch∂y kọo dài. e) Gà nhã th≠Íng bﬁ ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt. Câu 3. H∑y cho bi’t bữnh t›ch ẻ th” ặ≠Íng ruẩt cềa bữnh E. coli: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Câu 4. H∑y ch‰n c∏c loπi kh∏ng sinh ặ” ch˜a bữnh E. coli ẻ gia cômtrong c∏c thuậc sau: Ampicillin Levamisol Oxytetracyclin Trimethoprim + Sulfamid Ampicillin + Colistin Analgin Fenbendazol Trypazen 94 Chuy™n ặ“ 13: Bữnh E.Coli
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. òi“n cho ặÛng t™n că quan và bữnh t›ch cềa bữnh E.coli vào c∏c ´ trậng trong b∂ng sau: Că quan Bữnh t›ch - - T›ch n≠èc màu vàng - - Màng Fibrin tr™n b“ m∆t - Nhi“u ặi”m hoπi tˆ tr™n b“ m∆t - - Vi™m s m màu - Fibrin tr™n b“ m∆t - TÛi kh› - Chuy™n ặ“ 13: Bữnh E.Coli 95
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 13": BồNH E.COLI Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m chung cềa bữnh E. coli: òÛng Sai a. Do vi rÛt gây ra. b. Kh´ng ặi“u trﬁ khãi bêng kh∏ng sinh. c. Th≠Íng bi”u hiữn ẻ th” ặ≠Íng ruẩt và th” toàn thân. d. Gây ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt gà con. Câu 2. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ bi”u hiữn cềa bữnh E. coli ẻ gia côm: òÛng Sai a) ộa ch∂y phân màu vàng. b) ộa ch∂y phân màu trổng l n xanh. c) Thẻ kh„, thẻ khﬂ khÃ c„ ti’ng ran trong phấi. d) Gia côm lèn th≠Íng bﬁ ÿa ch∂y kọo dài. e) Gà nhã th≠Íng bﬁ ch’t nhanh, ch’t nhi“u, ch’t hàng loπt. Câu 3. H∑y cho bi’t bữnh t›ch ẻ th” ặ≠Íng ruẩt cềa bữnh E. coli ẻ gà: Chề y’u th†y bữnh t›ch ẻ ruẩt, nh≠ng kh´ng ặi”n h◊nh: - Thành ruẩt th≠Íng dôy l™n. X - Ruẩt c„ dﬁch nhày, xu†t huy’t. Câu 4. H∑y ch‰n c∏c loπi thuậc kh∏ng sinh ặ” ch˜a bữnh E. coli ẻ gàtrong c∏c thuậc sau: √ Ampicillin Levamisol √ Oxytetracyclin √ Trimethoprim + Sulfamid √ Ampicillin + Colistin Analgin Fenbendazol Trypazen 96 Chuy™n ặ“ 13: Bữnh E.Coli
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 5. òi“n cho ặÛng t™n că quan và bữnh t›ch cềa bữnh E.coli vào c∏c ´ trậng trong b∂ng sau: Că quan Bữnh t›ch - Xoang bao tim - T›ch n≠èc màu vàng - Xoang bÙng - Gan - Màng Fibrin tr™n b“ m∆t - Nhi“u ặi”m hoπi tˆ tr™n b“ m∆t - - Vi™m s m màu - Phấi - Fibrin tr™n b“ m∆t - TÛi kh› - Fibrin Chuy™n ặ“ 13: Bữnh E.Coli 97
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 14 bữnh th≠ăng hàn - bπch l˛ gà Chuy™n ặ“ 14: Bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ Gà 99
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 14: BồNH THả•NG HÄN - BẹCH LƠ GÄ Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà: òÛng Sai a) Do vi rÛt gây ra. b) Gây ch’t nhi“u gà con. c) Làm chÀm lèn, gi∂m ặŒ ẻ gà lèn. d) Bữnh th≠Íng ph∏t ra khi s¯c ặ“ kh∏ng cềa că th” gi∂m. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ≠Íng lây lan cềa bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà: òÛng Sai a) Qua dÙng cÙ chđn nu´i, thÛ y, ph≠ăng tiữn vÀn chuy”n. b) Qua th¯c đn, n≠èc uậng bﬁ nhi‘m môm bữnh. c) Qua ng≠Íi, ặẩng vÀt: gà, ch„, mÃo, chuẩt, chim d) Kh´ng lây lan cho gà con ặÍi sau qua lﬂng ặã tr¯ng. Câu 3. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng ẻ gà con bﬁ mổc Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà: òÛng Sai a) Y’u, bÙng tr‘ do lﬂng ặã kh´ng ti™u. b) TÙ tÀp thành ặ∏m, k™u xao x∏c. c) ỷ rÚ, xễ l´ng, x∑ c∏nh. d) ộa ch∂y phân trổng, l´ng ặ›t b’t ặôy phân. e) Ch’t 2- 3 ngày sau ph∏t bữnh. 100 Chuy™n ặ“ 14: Bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ Gà
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. òi“n cho ặÛng t™n că quan c„ bữnh t›ch ẻ gà lèn mổc bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛: Că quan Bữnh t›ch - S≠ng, bẻ - C„ nhi“u ặi”m hoπi tˆ tr™n b“ m∆t - Xoang bao t›ch n≠èc - Că bﬁ hoπi tˆ ặi”m - S≠ng to, màu vàng x∏m - Vi™m d›nh - Tr¯ng non mọo m„ Câu 5. H∑y ch‰n cho ặÛng thuậc ặ” ặi“u trﬁ bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà trong c∏c thuậc sau: Streptomycin Penicillin Oxytetracyclin Levamisol Chuy™n ặ“ 14: Bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ Gà 101
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I ò∏p ∏n "Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 14": BồNH THả•NG HÄN - BẹCH LƠ GÄ Câu 1. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ∆c ặi”m cềa bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà: òÛng Sai a) Do vi rÛt gây ra. b) Gây ch’t nhi“u gà con. c) Làm chÀm lèn, gi∂m ặŒ ẻ gà lèn. d) Bữnh th≠Íng ph∏t ra khi s¯c ặ“ kh∏ng cềa că th” gi∂m. Câu 2. Ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ ặ≠Íng lây lan cềa bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà: òÛng Sai a) Qua dÙng cÙ chđn nu´i, thÛ y, ph≠ăng tiữn vÀn chuy”n. b) Qua th¯c đn, n≠èc uậng bﬁ nhi‘m môm bữnh. c) Qua ng≠Íi, ặẩng vÀt: gà, ch„, mÃo, chuẩt, chim d) Kh´ng lây lan cho gà con ặÍi sau qua lﬂng ặã tr¯ng. Câu 3. Ch‰n câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ triữu ch¯ng ẻ gà con bﬁ mổc Th≠ăng hàn - Bπch l˛ gà: òÛng Sai a) Y’u, bÙng tr‘ do lﬂng ặã kh´ng ti™u. ) b) TÙ tÀp thành ặ∏m, k™u xao x∏c. c) ỷ rÚ, xễ l´ng, x∑ c∏nh. d) ộa ch∂y phân trổng, l´ng ặ›t b’t ặôy phân. e) Ch’t 2 - 3 ngày sau ph∏t bữnh. 102 Chuy™n ặ“ 14: Bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ Gà
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Câu 4. òi“n cho ặÛng t™n că quan c„ bữnh t›ch ẻ gà lèn mổc bữnh Th≠ăng hàn- Bπch l˛: Că quan Bữnh t›ch - S≠ng, bẻ Gan - C„ nhi“u ặi”m hoπi tˆ tr™n b“ m∆t - Xoang bao t›ch n≠èc Tim - Că bﬁ hoπi tˆ ặi”m L∏ch - S≠ng to, màu vàng x∏m - Vi™m d›nh BuÂng tr¯ng - Tr¯ng non mọo m„ Câu 5. H∑y ch‰n cho ặÛng thuậc ặ” ặi“u trﬁ bữnh Th≠ăng hàn- Bπch l˛ gà trong c∏c thuậc sau: Streptomycin Penicillin Oxytetracyclin Levamisol Chuy™n ặ“ 14: Bữnh Th≠ăng hàn - Bπch l˛ Gà 103
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I Chuy™n ặ“ 16 NGú òúC TH`C °N DO òúC Tˇ NƒM Chuy™n ặ“ 16: Ngẩ ặẩc th¯c đn do ặẩc tậ n†m 105
D# ẫN T°NG CảũNG CĐNG TẫC TH@ Y VIồT NAM TÄI LIồU HảừNG D√N TĩP HUƒN TH@ Y VIÊN - TĩP I H‰ và t™n X∑ Câu hãi ki”m tra chuy™n ặ“ 16: NGú òúC TH`C °N DO òúC Tˇ NƒM Câu 1. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai v“ nguy™n nhân gây bữnh Ngẩ ặẩc th¯c đn do ặẩc tậ n†m. òÛng Sai a) VÀt nu´i bﬁ ngẩ ặẩc do đn ph∂i th¯c đn c„ ch¯a ặẩc tậ cềa n†m mậc. b) Th¯c đn bﬁ ằm là ặi“u kiữn thuÀn lểi cho n†m mậc ph∏t tri”n. c) C∏c hπt ngÚ cậc cﬂn nguy™n vón th›ch hểp cho n†m mậc ph∏t tri”n hăn c∏c hπt dÀp vẽ. d) Th¯c đn ặ≠ểc nghi“n thÀt nhã ho∆c n†u ch›n ká sœ h’t ặẩc tậ n†m. e) N’u đn ph∂i th¯c đn c„ ›t ặẩc tậ n†m li™n tÙc trong mẩt thÍi gian dài th◊ vÀt kh´ng bﬁ ngẩ ặẩc. Câu 2. H∑y ch‰n c∏c câu tr∂ lÍi ặÛng, sai trong c∏c câu sau: òÛng Sai a) Khi vÀt nu´i đn ph∂i th¯c đn c„ ặẩc tậ n†m th◊ ặẩc tậ sœ ặ≠ểc t›ch lπi trong că th”, nh†t là ẻ gan. b) Kh∂ nđng chậng lπi c∏c bữnh kh∏c sœ gi∂m n’u vÀt nu´i bﬁ ngẩ ặẩc ặẩc tậ n†m. c) N’u đn ph∂i th¯c đn nhi‘m ặẩc tậ n†m th◊ gà sœ bﬁ ngẩ ặẩc n∆ng hăn vﬁt. d) VÀt càng non th◊ m¯c ặẩ ngẩ ặẩc th¯c đn do ặẩc tậ n†m càng nhó. e) Ng≠Íi n’u đn ph∂i th¯c đn mậc ho∆c đn gan con vÀt trong c„ ch¯a ặẩc tậ n†m th◊ cÚng c„ th” bﬁ ung th≠ gan. 106 Chuy™n ặ“ 16: Ngẩ ặẩc th¯c đn do ặẩc tậ n†m