Xây dựng tiêu chí đánh giá các nhóm lớp mầm non tư thục tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay - Một đòi hỏi cấp bách

Nội dung text: Xây dựng tiêu chí đánh giá các nhóm lớp mầm non tư thục tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay - Một đòi hỏi cấp bách

1. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Huỳnh Văn Sơn ___ XÂY DỰNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ CÁC NHÓM LỚP MẦM NON TƯ THỤC TẠI TP HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY - MỘT ĐÒI HỎI CẤP BÁCH HUỲNH VĂN SƠN* TÓM TẮT Bài báo đề cập đến việc xây dựng tiêu chí đánh giá các nhóm lớp mầm non tư thục tại TPHCM hiện nay. Kết quả nghiên cứu được tiến hành trên 398 khách thể gồm: giáo viên, chủ trường, phụ huynh, cán bộ quản lí giáo dục cho thấy các nhóm khách thể đều thống nhất cao với việc phải kết hợp cả tiêu chí về chất lượng hoạt động và quy mô hoạt động khi đánh giá chất lượng của nhóm lớp mầm non tư thục và điều này trở thành nhu cầu cấp bách để giải quyết thực trạng giáo dục mầm non tại TPHCM hiện nay. Từ khóa: xây dựng tiêu chí, tiêu chí đánh giá, nhóm lớp mầm non tư thục. ABSTRACT Building of evaluative criteria for private preschool classes in Ho Chi Minh City at present – a critical requirement The article refers to the building of evaluative criteria for private preschool classes in Ho Chi Minh City at present. The findings from 398 participants including teachers, school owners, parents, education managers, etc. show that there should be the combination of both qualitative criteria and operational scale to assess the quality of private preschool classes. This becomes the critical need to solve the current problems of preschool education in HCMC at present. Keywords: construction of criteria, evaluation criteria, private preschool classes. 1. Đặt vấn đề Thạnh (100 nhóm), Tân Bình (80 nhóm), Ngày nay, bên cạnh hệ thống nhà Tân Phú (96 nhóm), Hóc Môn (53 nhóm), trẻ, trường lớp mẫu giáo công lập, ở Gò Vấp (45 nhóm) Điều này cho thấy số TPHCM nói riêng và nhiều địa phương lượng nhóm lớp độc lập là khá nhiều so khác trên toàn quốc nói chung đã và đang với tổng số trường mầm non (cả công lập phát triển nhóm nhà trẻ, mẫu giáo tư và tư thục là 653 trường). Có những lớp thục. Các nhóm nhà trẻ, mẫu giáo này hoạt động khá tốt nên được phụ huynh tín không ngừng được mở rộng nhằm đáp nhiệm. Trẻ ở trường được hưởng đầy đủ ứng nhu cầu gửi trẻ dưới 6 tuổi của các chế độ dinh dưỡng và vệ sinh, cũng như bậc phụ huynh. Tại TPHCM, các nhóm được dạy dỗ và chăm sóc tốt. Bên cạnh lớp mầm non tư thục phát triển rất nhanh, đó vẫn còn nhiều nhóm lớp có mặt bằng tính đến tháng 3-2010 đã có 829 nhóm chật hẹp, thiếu sân chơi, thiếu ánh sáng, lớp. Các nhóm lớp này tập trung đông không đảm bảo an toàn, ồn ào và bụi nhất ở các quận ven thành phố như: Bình bặm. * Vì vậy, rất cần có những nghiên TS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM cứu rõ ràng hơn, cụ thể hơn về thực 41
2. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 ___ trạng, hoạt động của các nhóm lớp mầm quả phân tích dưới đây dựa trên những cứ non tư thục nhằm giúp cho các nhóm lớp liệu thống kê mang tính định lượng bằng mầm non tư thục biết được mức độ hay những so sánh đa chiều - tổng hợp. Khi quy mô nhóm trẻ của mình để có thể cân được hỏi về sự cần thiết của việc áp dụng đối giữa các điều kiện thực tế với học tiêu chí đánh giá các nhóm lớp mầm non phí, cũng như có thể cải thiện hoặc đầu tư tư thục ở ba nhóm khách thể, cả ba nhóm nâng cao quy mô, chất lượng của cơ sở này đều thống nhất cao về việc cần thiết giáo dục. Mặt khác, đây cũng là một phải áp dụng tiêu chí đánh giá các nhóm trong những cơ sở thực tiễn quan trọng lớp mầm non tư thục. Có 97,5% chủ giúp phụ huynh có những định hướng lựa trường, 97,7% cán bộ quản lí đồng ý với chọn nhóm lớp mầm non tư thục có chất việc phải có tiêu chí đánh giá các nhóm lượng và phù hợp với những điều kiện trẻ. Đối với các bậc phụ huynh, đa số của gia đình. Thế nhưng trên thực tế, các thống nhất rằng cần phải có tiêu chí đánh nhóm lớp mầm non tư thục trên địa bàn giá các trường nhưng tỉ lệ thấp hơn so với TPHCM và cả nước nói riêng lại chưa nhóm khách thể chủ trường và cán bộ được đánh giá xếp loại bởi chưa có tiêu quản lí (79,1%). Kết quả này càng làm rõ chí thống nhất. Trong khi đó, nếu không hơn mức độ quan tâm của phụ huynh đối được đánh giá, xếp loại thì sẽ rất khó với chất lượng của các nhóm lớp mầm khăn cho công tác quản lí cũng như cho non tư thục. Có thể, do điều kiện của hoạt động của chính các cơ sở này. Đồng mình nên các bậc phụ huynh không quan thời, điều này cũng gây khó khăn cho các tâm nhiều đến việc nhóm trẻ mà mình gửi bậc phụ huynh khi chọn trường cho trẻ. con có được đánh giá, xếp loại hay không Do vậy, việc nghiên cứu xây dựng bộ tiêu mà chỉ cần quan tâm đến hiện trạng của chí đánh giá nhóm lớp mầm non tư thục nhóm trẻ đó. Thế nhưng, nếu nói một tại TPHCM là rất cần thiết. cách công bằng thì sự đầu tư về điều kiện 2. Giải quyết vấn đề học phí cũng cần thực sự tương xứng với Nhóm lớp mầm non tư thục là thuật những điều kiện mà trẻ được thụ hưởng. ngữ được sử dụng phổ biến từ sau năm Chính vì không có những tiêu chí để 2000. Đó là cơ sở thu nhận, nuôi dạy trẻ phân loại nên dẫu rằng nhóm trẻ ấy ở dưới hình thức gia đình mà trong đó mức C hay thậm chí là thấp hơn vẫn người chủ trường được xem là chủ gia ngang nhiên bị thu mức học phí ở mức B đình. Nhóm lớp mầm non tư thục còn mà phụ huynh vẫn phải chịu đựng. Đấy được gọi là cơ sở nuôi dạy trẻ tư nhân. là vấn đề mà những nhà quản lí cần xem Các cơ sở này phải có giấy phép mới xét và cân nhắc. được hoạt động và dựa trên một số điều Lí giải về sự cần thiết phải áp dụng kiện như: số lượng trẻ, cơ sở vật chất, đội tiêu chí đánh giá đối với nhóm lớp mầm ngũ giáo viên, nhân viên non tư thục, có 73,1% chủ trường cho Nghiên cứu được tiến hành với 398 rằng để quản lí chất lượng; 47,9% cho khách thể, gồm: giáo viên, chủ trường, rằng để tránh việc mở lớp tràn lan; 42,9% phụ huynh, cán bộ quản lí giáo dục. Kết cho rằng để cấp phép hoạt động và 31,9% 42
3. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Huỳnh Văn Sơn ___ cho rằng để dễ dàng định hướng cho phụ cho phụ huynh lựa chọn. huynh lựa chọn. 2.1. Kết quả khảo sát về các cơ sở để Đối với cán bộ quản lí thì có 59,1% đánh giá chất lượng nhóm lớp mầm non cho rằng việc áp dụng tiêu chí đánh giá tư thục các nhóm trẻ là để quản lí chất lượng; Kết quả khảo sát về cơ sở quan 54,5% cho rằng để tránh việc mở lớp tràn trọng để đánh giá chất lượng nhóm lớp lan; 29,5% cho rằng để cấp phép hoạt mầm non tư thục ở các nhóm khách thể động và 13,6% cho rằng để định hướng khác nhau đều cho kết quả khá thống nhất, thể hiện qua bảng 1 dưới đây: Bảng 1. Quan niệm của các nhóm khách thể về cơ sở quan trọng để đánh giá chất lượng của nhóm lớp mầm non tư thục Cán bộ Khách thể Chủ trường Phụ huynh STT quản lí Cơ sở (tỉ lệ %) (tỉ lệ %) (tỉ lệ %) 1 Quy mô hoạt động 5,0 2,6 2,3 2 Chất lượng hoạt động 26,9 21,3 25 3 Cả quy mô và chất lượng 68,1 76,1 72,7 Cả 3 nhóm khách thể đều thống Trong hai cơ sở đó, cơ sở về chất lượng nhất cao với việc phải kết hợp cả tiêu chí đóng vai trò chính. về chất lượng hoạt động và quy mô hoạt Khi đưa ra 10 tiêu chí cụ thể để các động khi đánh giá chất lượng của nhóm chủ trường và cán bộ quản lí lựa chọn khi lớp mầm non tư thục. Có 68,1% chủ đánh giá một nhóm lớp mầm non tư thục, trường, 76,1% phụ huynh và 72,7% cán có những sự khác biệt nhất định thể hiện bộ quản lí đồng ý với nội dung này. qua bảng 2. Bảng 2. Quan niệm của các nhóm khách thể về những tiêu chí cần quan tâm khi đánh giá chất lượng của nhóm lớp mầm non tư thục Khách thể Chủ trường Cán bộ quản lí STT Tiêu chí (tỉ lệ %) (tỉ lệ %) 1 Điều kiện cơ sở vật chất 84 4,5 2 Đảm bảo sự an toàn cho trẻ 59,7 31,8 3 Trình độ quản lí của chủ trường 65,5 13,6 4 Chế độ dinh dưỡng, vệ sinh 75,6 25 5 Kế hoạch giáo dục 42 70,5 6 Biểu hiện phát triển của trẻ 51,3 75 7 Thu nhập của giáo viên 42 75 8 Sự tín nhiệm của phụ huynh 68,1 56,8 9 Quy mô nhóm lớp 42 75 10 Sự hài lòng của giáo viên 47,9 68,2 43
4. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 ___ Nếu như các chủ trường quan niệm lại đề cao biểu hiện phát triển của trẻ và rằng điều kiện cơ sở vật chất là tiêu chí quy mô nhóm lớp. Điều này cũng phần cần quan tâm nhất (84%) khi đánh giá nào thể hiện tư duy về giáo dục của các một nhóm trẻ mầm non tư thục thì cán bộ chủ trường khi thành lập và điều hành quản lí lại xếp ở vị trí thấp nhất (4,5%) - hoạt động của trường mình. vị trí thứ 10. Đối với 9 tiêu chí còn lại, Để làm rõ hơn quan niệm của các các chủ trường xếp ở vị trí từ thứ hai đến chủ trường và đội ngũ cán bộ quản lí về thứ mười lần lượt là: chế độ dinh dưỡng, các tiêu chí khi đánh giá nhóm lớp mầm vệ sinh (75,6%); sự tín nhiệm của phụ non tư thục, nhóm nghiên cứu tiếp tục huynh (68,1%); trình độ quản lí của chủ đưa ra 6 biểu hiện cụ thể (yếu tố con trường (65,5%); đảm bảo sự an toàn cho người; cơ sở vật chất; công tác nuôi trẻ (59,7%); biểu hiện phát triển của trẻ dưỡng và vệ sinh y tế; nội dung chương (51,3%); sự hài lòng của giáo viên trình và thực hiện chương trình; tổ chức (47,9%); quy mô nhóm lớp, kế hoạch quản lí lớp; đảm bảo an toàn cho trẻ) để giáo dục và thu nhập của giáo viên cùng các nhóm khách thể cho ý kiến. Kết quả được 42% chủ trường chọn lựa. khảo sát cho thấy, cả nhóm chủ trường và Trong khi đó, các cán bộ quản lí cán bộ quản lí đều đồng ý cao (thấp nhất xếp hạng mức độ quan trọng của các tiêu là 75%, cao nhất là 100%) với các tiêu chí từ thứ nhất đến thứ chín như sau: ba chí đưa ra làm căn cứ để đánh giá chất tiêu chí biểu hiện phát triển của trẻ, thu lượng của một nhà trẻ gia đình. nhập của giáo viên và quy mô nhóm lớp 2.2. Kết quả khảo sát về cách phân loại cùng đứng ở vị trí đầu tiên (75%); tiếp nhóm lớp mầm non tư thục theo là kế hoạch giáo dục (70,5%); sự hài 2.2.1. Phân loại về quy mô lòng của giáo viên (68,2%); sự tín nhiệm Nhóm nghiên cứu đưa ra ba cách của phụ huynh (56,8%); đảm bảo sự an phân loại quy mô của nhóm lớp mầm non toàn cho trẻ (31,8%); chế độ dinh dưỡng, tư thục: lớn, trung bình và nhỏ; mỗi quy vệ sinh (25%); trình độ quản lí của chủ mô có ba mức số lượng trẻ khác nhau để trường (13,6%). Ở đây, có sự khác biệt các chủ trường và đội ngũ cán bộ quản lí về quan niệm giữa chủ trường so với cán chọn. Đây sẽ là một trong những yếu tố bộ quản lí. Nếu như chủ trường đánh giá quan trọng để có thể xây dựng tiêu chính mức độ đầu tư (về cơ sở vật chất và chế đánh giá chất lượng của các nhóm lớp độ dinh dưỡng, vệ sinh) là quan trọng mầm non tư thục. Kết quả khảo sát thể nhất mà không quan tâm nhiều đến biểu hiện ở bảng 3 sau đây: hiện phát triển của trẻ thì các nhà quản lí 44
5. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Huỳnh Văn Sơn ___ Bảng 3. Quan niệm của các nhóm khách thể về phân loại quy mô của nhóm lớp mầm non tư thục Khách thể Chủ trường Cán bộ quản lí STT Quy mô (tỉ lệ %) (tỉ lệ %) 100 – 150 trẻ 30,3 13,6 1 Lớn 70 – 100 trẻ 56,3 56,8 50 – 70 trẻ 13,4 29,5 50 – 70 trẻ 37,8 27,3 2 Trung bình 30 – 50 trẻ 58,8 70,5 Khác 3,4 2,3 20 – 30 trẻ 49,6 59,1 3 Nhỏ 10 – 15 trẻ 43,7 34,1 Dưới 10 trẻ 6,7 6,8 Bảng 3 cho thấy có sự giống nhau phải giữ đông trẻ hơn quy định để đảm giữa chủ trường và cán bộ quản lí trong bảo thu nhập cho giáo viên, cho sự tồn tại việc phân loại quy mô nhóm lớp mầm của nhóm trẻ Chính vì thế, nhóm lớp non tư thục. Cả hai nhóm khách thể đều mầm non tư thục đều mong nhận được sự thống nhất cho rằng nhóm trẻ có quy mô thông cảm từ phía phụ huynh. Tuy nhiên, lớn có số lượng từ 70 đến 100 trẻ (có xét về mặt quản lí giáo dục mầm non thì 56,3% chủ trường và 56,8% cán bộ quản đây cũng chính là vấn đề cần khắc phục. lí đồng ý); nhóm trẻ có quy mô nhỏ có số 2.2.2. Phân loại về chất lượng lượng từ 30 - 50 trẻ (có 58,8% chủ Căn cứ trên cơ sở lí luận và nghiên trường và 70,5% cán bộ quản lí đồng ý); cứu thực tiễn hoạt động giáo dục mầm nhóm trẻ có quy mô nhỏ có số lượng từ non của một số nước trên thế giới, nhóm 20 đến 30 trẻ (có 49,6% chủ trường và nghiên cứu đã xây dựng nên những tiêu 59,1% cán bộ quản lí đồng ý). Khảo sát chí để đánh giá chất lượng nhóm lớp sâu hơn những lí do về ý kiến này, chúng mầm non tư thục theo ba mức: loại A, tôi nhận thấy có sự thống nhất của nhiều loại B và loại C. Mỗi loại lại bao gồm các khách thể là vẫn phải nhận giữ hơn 60 trẻ tiêu chí cụ thể (loại A gồm 6 tiêu chí; loại để đảm bảo về điều kiện kinh tế, để “trừ B gồm 11 tiêu chí; loại C gồm 10 tiêu hao” cho sự biến động số lượng trẻ vì trẻ chí). Quan niệm của các nhóm khách thể thường xuyên chuyển chỗ ở, thường về phân loại chất lượng nhóm lớp mầm “khắc xuất - khắc nhập” theo cha mẹ, non tư thục thể hiện ở bảng 4 sau đây: 45
6. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 34 năm 2012 ___ Bảng 4. Quan niệm của các nhóm khách thể về phân loại chất lượng nhóm lớp mầm non tư thục Khách thể Chủ trường Cán bộ quản lí STT Tiêu chí (tỉ lệ %) (tỉ lệ %) 1 Loại A 76,2 81,3 2 Loại B 80,5 83,1 3 Loại C 79,8 78,9 Bảng 4 cho thấy các nhóm khách cho công tác quản lí nhóm lớp mầm non thể đều đồng ý dự thảo phân loại chất tư thục cũng như giúp các nhóm lớp tự lượng nhóm lớp mầm non tư thục khá đánh giá - đánh giá trong. Mặt khác, nó cao. Tỉ lệ đồng ý cao nhất là 83,1% và cũng giúp các bậc phụ huynh tìm hiểu về thấp nhất là 76,2% (đều cao hơn ¾ mẫu). các cơ sở nhóm lớp mầm non tư thục Điều này cho thấy những tiêu chí đánh theo tiêu chí phân nhóm để chọn lựa cho giá nhóm lớp mầm non tư thục trong dự trẻ một nhóm lớp phù hợp, an toàn. thảo là hợp lí và khả thi. Số liệu cũng cho 3. Kết luận thấy không có sự khác biệt đáng kể về Tóm lại, số liệu nghiên cứu và đánh giá giữa các nhóm khách thể là chủ những phân tích cho thấy việc xây dựng trường và cán bộ quản lí. Từ đây, có thể bộ tiêu chí đánh giá nhóm lớp mầm non cho phép nhận định rằng dự thảo tiêu chí tư thục tại TPHCM là việc làm hết sức sẽ khá thuận lợi để triển khai thử nghiệm cần thiết. Các nhóm khách thể đều rất tán trong thực tế. thành với định hướng này cũng như Như vậy, đa phần chủ trường và những dự thảo ban đầu. Điều đáng chú ý cán bộ quản lí thống nhất với các tiêu chí là cần có những thử nghiệm sâu để đánh phân loại chất lượng nhóm lớp mầm non giá một cách có căn cứ về tính thích ứng, tư thục do nhóm nghiên cứu đưa ra. Điều tính hiệu lực của bộ tiêu chí này. Những này cho thấy việc nghiên cứu các tiêu chí đòi hỏi ấy sẽ làm cho bộ tiêu chí thật sự để đánh giá - kiểm định hay thậm chí là mang tính khoa học và tính ứng dụng cao phân loại nhóm lớp mầm non tư thục tại hơn xét cả về mặt lí luận và thực tiễn TP HCM hiện nay cũng như đối với cả không chỉ đối với giáo dục mầm non nước trong tương lai là điều hết sức cần TPHCM mà còn ở phạm vi cả nước. thiết. Việc làm này sẽ góp phần hỗ trợ TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Phan Hiền Anh (2005), Phát triển giáo dục mầm non và công tác phối hợp liên ngành, Vụ Trẻ em - Ủy ban dân số, gia đình và trẻ em. 2. Lê Xuân Hồng (2007), Hoạt động của loại hình trường mầm non ngoài công lập tại Thành phố Hồ Chí Minh - Thực trạng, hiệu quả và tiềm năng, Đề tài khoa học cấp Sở, Sở KH & CN TPHCM. 46
7. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Huỳnh Văn Sơn ___ 3. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (1996), Tổ chức quản lí nhóm lớp trẻ trong trường mầm non, Nxb Giáo dục. 4. Nguyễn Thị Quyên (2007), Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp phát triển các loại hình trường mầm non ngoài công lập, Đề tài NCKH cấp Bộ, mã số B-2005-80-15. 5. Quyết định số 149/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2006- 2015. 6. Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM (2005), Báo cáo về tình hình quản lí trường lớp nhóm tư thục mầm non của Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM - Các biện pháp đề xuất để giải quyết cơ sở nuôi trẻ không phép. 7. Huỳnh Văn Sơn (2011), Thực trạng hoạt động của nhóm lớp mầm non tư thục tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, Tham luận Hội thảo Khoa học Sở Khoa học và công nghệ TPHCM “Đánh giá hoạt động của nhóm lớp mầm non tư thục hiện nay”, tháng 10-2010. 8. Huỳnh Văn Sơn, Trần Thị Ngọc Chúc (2011), Các biện pháp quản lí chất lượng hoạt động của nhóm lớp mầm non tư thục tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hội thảo Khoa học Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM: “Đánh giá hoạt động của nhóm lớp mầm non tư thục hiện nay”, tháng 10-2010. 9. Huỳnh Văn Sơn (2011), “Hoạt động của nhóm lớp mầm non tư thục tại TPHCM”, Báo Giáo dục TPHCM, (172 - 175). 10. Nguyễn Hồng Thuận (2005), Nghiên cứu đề xuất mô hình trường Mầm non ngoài công lập ở khu vực nông thôn, Viện Nghiên cứu Giáo dục, Hà Nội. 11. Nguyễn Ánh Tuyết (2008), “Để nhóm lớp mầm non tư thục trở thành tổ ấm nuôi dạy trẻ thơ”, Báo Giáo dục và Thời đại, (65). 12. Vụ Giáo dục Mầm non (2009), Tài liệu Hội thảo “Biện pháp quản lí, chỉ đạo nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tại các cơ sở giáo dục mầm non tư thục”, Sở Giáo dục và Đào tạo, TPHCM. (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 5-01-2012; ngày chấp nhận đăng: 17-02-2012) 47