Bài giảng Công nghệ đóng mới tàu thuỷ - Nguyễn Văn Hân

pdf

37 trang hapham 60

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Công nghệ đóng mới tàu thuỷ - Nguyễn Văn Hân", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bai_giang_cong_nghe_dong_moi_tau_thuy_nguyen_van_han.pdf

Nội dung text: Bài giảng Công nghệ đóng mới tàu thuỷ - Nguyễn Văn Hân

TR−êng®¹ihächngh¶iVIÖTNAM Khoa®ãngtu Bém«nkÕtcÊutu&c«ngtr×nhnæi Biªn so¹n : NguyÔn V¨n H©n - Ng« Hång Qu©n bµi gi¶ng C«ng nghnghÖÖÖÖ ®ãng míi tµu thuû TH¸NG02n¨m2007
MC L C Ch ươ ng 1 : KHÁI QUÁT V CÔNG NGH ðÓNG TÀU VÀ NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1 1.1 Quá trình thi công ñóng m i 1 1.2 Phân lo i nhà máy ñóng tàu 2 1.3 Phân lo i phân x ưng c a nhà máy ñóng tàu 2 1.4 Ch n ña ñim nhà máy ñóng tàu 3 1.5 S ơ ñ b trí các phân x ưng trong nhà máy 3 1.6 Nh ng v n ñ c ơ b n khi thi t k phân x ưng gia công chi ti t 4 Ch ươ ng 2 PHÓNG D NG 5 2.1 Ph ươ ng pháp phóng d ng 5 2.2 Sàn phóng d ng c ñin 6 2.3 V tuy n hình tàu 6 2.4 D ng và khai tri n các ñưng cong d ng v 8 2.5 Khai tri n b n thành các c ơ c u bên trong thân tàu 8 2.6 Khai tri n tôn v bao 9 Ch ươ ng 3 LÀM D ƯNG, L Y D U VÀ CHU N B NGUYÊN V T LI U 10 3.1 Làm d ưng 10 3.2 L y d u 10 3.3 Chu n b và x lý v t li u 11 Ch ươ ng 4 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THI CÔNG ðÓNG M I 12 4.1 Nguyên t c phân chia tàu thành các phân, t ng ñon 12 4.2 Các ph ươ ng pháp l p ráp thân tàu trên tri n 12 4.3 Các ph ươ ng pháp t ch c thi công ñóng m i 14 Ch ươ ng 5 GIA CÔNG CH T O CHI TI T 15 5.1 Phân lo i nhóm chi ti t 15 5.2 Công ngh c t kim lo i 15 5.3 Công ngh u n tôn và thép hình 16 Ch ươ ng 6 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T 18 6.1 Phân lo i c m chi ti t theo nhóm 18 6.2 Quy trình l p ráp và hàn c m chi ti t thanh 18 6.3 Quy trình l p ráp và hàn c m chi ti t khung 19 6.4 Quy trình l p ráp và hàn c m chi ti t t m 19
Ch ươ ng 7 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN PHÂN ðON 29 7.1 Thi t b l p ráp phân ñon 20 7.2 Quy trình l p ráp và hàn các phân ñon ph ng 21 7.3 Quy trình l p ráp và hàn phân ñon kh i 23 Ch ươ ng 8 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T NG ðON 24 8.1 Thi t b l p ráp t ng ñon 24 8.2 Quy trình l p ráp và hàn t ng ñon t các phân ñon 24 8.3 Quy trình l p ráp và hàn t ng ñon mút 25 Ch ươ ng 9 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN THÂN TÀU TRÊN TRI N 26 9.1 Lp ráp thân tàu t các t ng ñon 26 9.2 Ki m tra ch t l ưng ñưng hàn và th kín n ưc 26 9.3 Sơn tàu 27 Ch ươ ng 10 H THU 29 10.1 Các ph ươ ng pháp h thu 29 10.2 Các y u t nh h ưng ñn quá trình h thu 29 10.3 Các thi t b h thu b ng ñà tr ưt, máng tr ưt 30 10.4 Các ph ươ ng pháp h n ch d ch chuy n c a tàu trong quá trình h thu 31 10.5 Nh ng s c có th x y ra trong quá trình h thu tàu 32 10.6 Quy trình h thu tàu trên ñà tr ưt máng tr ưt 32 Tài li ệu tham kh ảo
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 1 KHÁI QUÁT V CÔNG NGH ðÓNG TÀU VÀ NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.1 QUÁ TRÌNH THI CÔNG ðÓNG M I 1.1.1 Nh ng yêu cu khi thi t k thi công ñóng m i. 1.1.2 Quá trình thi công ñóng mi : NguyªnvËtliÖunhËp kho Giac«ngthÐp chÕt¹oc¸c giac«ngc¸cchitiÕt trangthiÕtbÞ tÊm,h×nh chitiÕtd¹ngèng phikimlo¹ivAL m¸ymãc N¾nph¼ng c¾t ®¸nhs¹ch uèn s¬nlãtchènggØ sèliÖu V¹chdÊu tõnh phãngd¹ng c¾t xÕplo¹i ph©nnhãm chÕt¹o ph©n®o¹n chÕt¹o tæng®o¹n l¾pr¸pth©ntu §−atu xuèngn−íc l¾pr¸pc¸ctrang thiÕtbÞm¸ymãc honchØnhhÖthèng ®−êngèngv®iÖn trangtrÝ®åméc s¬nhonchØnh s¬ ®å qu¸ tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o tµu thuû chËythö nghiÖmthutu Hình 1.1: Sơ ñ qui trình thi công ñóng mi Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 1 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 1.2 PHÂN LO I NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.2.1 Phân lo i theo v t li u ñóng tàu g m : Nhà máy ñóng tàu v thép. Nhà máy ñóng tàu v g . Nhà máy ñóng tàu v xi m ăng l ưi thép. Nhà máy ñóng tàu v h p kim nhôm. Nhà máy ñóng tàu v b ng ch t d o (compozit) 1.2.2 Phân lo i theo vùng ho t ñng c a tàu : Nhà máy ñóng tàu ch y bi n (tàu vi n d ươ ng). Nhà máy ñóng tàu ch y sông h (tàu n i ña). Nhà máy ñóng tàu ch y h . 1.2.3 Phân lo i theo ph ươ ng pháp t ch c s n xu t : Nhà máy ñóng tàu t ng h p : Th c hi n vi c thi công l p ráp ph n v tàu và các thi t b trên tàu. Có kh n ăng gia công ñưc m t s lo i thi t b còn các thi t b khác do ch tàu c p ho c mua theo ch ñnh c a ch tàu. Các nhà máy ñóng tàu Vi t Nam ña s ñu áp d ng theo ph ươ ng th c s n xu t này. Nhà máy ñóng tàu liên h p : Ph i liên h p v i các nhà máy khác ñ hoàn thành vi c ñóng m i m t con tàu. T i các n ưc có ngành công nghi p ñóng tàu phát tri n nh ư Nh t B n, Hàn Qu c ñu áp d ng ph ươ ng th c s n xu t này, th i gian ñu ñà trên tri n rút xu ng r t ng n (7-10 ngày). Ph ươ ng thc này ñòi h i trình ñ k thu t cao, s d ng các ph n m m mô ph ng 3D và ñóng tàu theo ph ươ ng pháp Module. 1.3 PHÂN LO I PHÂN X ƯNG C A NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.3.1 Các phân x ưng chính. Phân x ưng gia công chi ti t. Phân x ưng l p ráp và hàn phân ñon, t ng ñon (phân x ưng v 1, 2 v.v ) Phân x ưng tri n ñà. Phân x ưng c ơ khí (ph n gia công c ơ khí). Phân x ưng máy ñin. Phân x ưng trang trí (làm s ch, s ơn, m c). Phân x ưng ñúc, rèn. 1.3.2 Các phân x ưng ph . Phân x ưng d ng c . Phân x ưng s a ch a máy móc trong nhà máy. Phân x ưng s a ch a ñin c a nhà máy. Phân x ưng xây d ng s a ch a nhà c a, kho tàng trong nhà máy. 1.3.3 Các b ph n ph c v . Kho chính. B ph n v n chuy n. B ph n ñm b o n ăng l ưng : ñin n ăng, khí ñt . . . Tu ỳ theo m c ñ c a t ng nhà máy mà c ơ c u các phân x ưng chính, phân xưng ph và các b ph n ph c v s khác nhau. Nhà máy càng l n thì s phân chia ch c n ăng c a các phân x ưng càng chi ti t và s l ưng phân x ưng trong nhà máy càng nhi u. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 2 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 1.4 CH N ðA ðIM NHÀ MÁY ðÓNG TÀU 1.4.1 ðiu ki n v m t ña hình . ða hình ph i thu n l i cho tàu ra vào, ñ c ng c a ña t ng l n nh t ñng th i mch n ưc ng m th p nh t (d ưi 2m). ða hình n ơi b trí phân x ưng ph i t ươ ng ñi bng ph ng, nghiêng ñu v khu v c h thu , ñ nghiêng nh và khu v c cao ñ tránh ng p n ưc vào mùa m ưa ho c khi n ưc thu tri u lên. 1.4.2 ðiu ki n v lu ng l ch. Chi u r ng và chi u sâu lu ng l ch t i nhà máy ph i ñưc tho mãn ñ h thu các c tàu d ki n s ñưc ñóng t i nhà máy. N u trên lu ng tàu vào nhà máy có các cu ngang lu ng thì c ũng ph i chú ý ñ ñm b o chi u cao các lo i tàu s ñóng t i nhà máy. Nu nhà máy ch n ph ươ ng án h thu d c thì chi u r ng lòng sông ph i l n h ơn t (2 ÷ 2.5) L ( L là chiu dài con tàu l n nh t s ñóng t i nhà máy). Nu nhà máy ch n ph ươ ng án h thu ngang thì chi u r ng lòng sông ph i l n hơn ít nh t 4B (B là chi u r ng con tàu l n nh t s ñóng t i nhà máy) và m c n ưc ca dòng sông ph i ñm b o h thu ñưc 4 mùa trong n ăm. 1.4.3 Các ñiu ki n ph c v s n xu t. Ngu n nguyên v t li u c ũng nh ư ñưng t i ñin, khí gas, ñưng d n n ưc và các yêu c u khác ph i ñưc ñm b o cung c p ñy ñ và nhanh nh t. ðiu ki n sinh ho t cho ng ưi lao ñng ph i thu n l i, g n các khu công nghi p, gn ñưng giao thông, nhà máy cán thép, nhà máy s ơn. . . ñc bi t là g n c ng ñ có th có nh ng h p ñng s a ch a thu n l i ñi v i nh ng con tàu ra vào c ng. Di n tích nhà máy ñưc xác ñnh theo kh n ăng công su t c a nhà máy ho c theo s l ưng công nhân . 1.5 S Ơ ð B TRÍ CÁC PHÂN X ƯNG TRONG NHÀ MÁY 1.5.1 Yêu c u b trí các phân x ưng. Ph i chia toàn b ña ph n nhà máy thành các vùng khác nhau. T i m i vùng c n b trí các phân x ưng có cùng ñc tính s n xu t, gi ng nhau v ñiu ki n phòng ch ng cháy n và v sinh nh ư các khu v c ch a g , khu v c ph n máy, khu v c ph n v . . . V trí các phân x ưng, nhà c a c a phân x ưng, trang thi t b c a phân x ưng ph i ñáp ng yêu c u c a quá trình công ngh . Các phân x ưng ph , kho tàng, thi t b cung c p n ăng l ưng ph i ñưc b trí gn nh ng phân x ưng s n xu t mà chúng ph c v . Kho ng cách gi a các nhà x ưng ph i ñm b o yêu c u phòng ch ng cháy n và yêu c u v sinh môi tr ưng. ðưng di chuy n nguyên v t li u ph i th ng nh t và ng n nh t. ðưng giao thông ph i ng n nh t và không nên c t ngang ñưng di chuy n v t li u. 1.5.2 S ơ ñ b trí nhà x ưng, phân x ưng trong nhà máy : 1.5.2.1 B trí s ơ ñ theo h ưng d c : 1.5.2.2. B trí s ơ ñ theo h ưng ngang : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 3 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 1.6 NH NG V N ð C Ơ B N KHI THI T K PHÂN X ƯNG GIA CÔNG CHI TI T 1.6.1 V trí b trí phân x ưng. 1.6.2 Di n tích phân x ưng. 1.6.3 Tính kh i l ưng hàng n ăm c a phân x ưng. Kh i l ưng hàng n ăm c a phân x ưng ñưc tính toán theo kh i l ưng s t thép ñưc gia công trong m t n ăm. ðây là m t ñi l ưng c ơ b n ñ tính s l ưng công nhân, s l ưng máy móc thi t b và di n tích m t b ng c a phân x ưng. Ng ưi ta d a vào ñnh m c t ng h p ñã ñưc ñúc rút kinh nghi m t nhi u n ăm ñ ñóng các lo i tàu khác nhau. T tr ng l ưng tàu không c a tàu ta s xác ñnh ñưc t ng th i gian c n thi t ñ ñóng m t con tàu. Nh ư v y khi ñã bi t ñưc t ng tr ng l ưng tôn s t thép c a con tàu ta s s ơ b tính theo ñưc th i gian tiêu chu n c n thi t cho phân x ưng gia công chi ti t và th i gian tiêu chu n cho các phân x ưng khác. T nh ng s li u tính toán ñó ta có th b trí l c l ưng công nhân, s l ưng thi t b và di n tích m t b ng c a t ng phân x ưng. ð ñánh giá hi u qu s n xu t c a phân x ưng, ng ưi ta d a vào các ch tiêu kinh t k thu t t ươ ng ñi sau ñây : + S l ưng s t thép ñưc gia công t i phân x ưng trong th i gian 1n ăm tính cho 1 m 2 m t b ng phân x ưng - Th ưng là 2 ÷ 4 T n/1m 2. + S l ưng s t thép ñưc gia công trong 1 n ăm tính bình quân cho m t công nhân. Th ưng là 90 ÷ 130 T/1 ng ưi th . + Th i gian c n thi t gia công cho 1 t n thép thành ph m. Ch tiêu này ñánh giá mc ñ công ngh , s hoàn thi n v t ch c s n xu t c a phân x ưng. + Di n tích m t b ng c a phân x ưng tính cho m i thi t b ho c cho m i công nhân làm vi c trong phân x ưng ñó. 1.6.4 Tính thi t b máy móc c a phân x ưng. 1.6.5 Tính di n tích m t b ng phân x ưng. Di n tích s n xu t g m: Di n tích ñt máy móc, thi t b , n ơi làm vi c c a công nhân, l i ñi l i gi a các thi t b , ch ñ v t li u tr ưc và sau gia công, ph n này chi m 60 ÷ 70% Di n tích s n xu t ph g m: di n tích l i ñi gi a các phân x ưng, di n tích kho, di n tích khu v c c p ñin, n ơi làm vi c cho công nhân s a ch a máy, ph n này chi m 30 ÷ 40% Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 4 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 2 PHÓNG D NG 2.1 PH ƯƠ NG PHÁP PHÓNG D NG 2.1.1 M c ñích c a vi c phóng d ng. 2.1.2 Các ph ươ ng pháp phóng d ng 2.1.2.1 Ph ươ ng pháp phóng d ng c ñin. 2.1.2.2 Ph ươ ng pháp phóng d ng quang h c. a. ðc ñim : Ph ươ ng pháp phóng d ng quang h c có nhi m v phóng d ng ñưng hình dáng thân tàu, khai tri n các chi ti t k t c u thân tàu t l 1:10 ho c 1:5 trên sàn phóng ho c trên gi y; sau ñó ti n hành ch p nh trên phim v i t l 1:100 lên các phim kính kh 9x12 cm ho c 6x15 cm. Sau ñó r a phim và dùng ñèn chi u chuyên dùng phóng ñi các hình nh các chi ti t thành kích th ưc th c 1: 1 lên trên m t v t li u c n l y du ho c ti n hành l p b ng to ñ sau ñó ñư a lên m t v t li u ñ c t. b. Yêu c u : Theo tiêu chu n c a các nhà máy ñóng tàu và ðă ng ki m c. Ưu nh ưc ñim : Rút ng n ñưc chu k ỳ thi t k và chu n b s n xu t do có th phóng d ng v i t l 1: 10 ngay trong phòng thi t k . Di n tích sàn phóng nh , g n không quá ph thu c vào kích th ưc c a con tàu ñưc ñóng do b ñưc nhà kho ch a d ưng, b b ph n vách d u c ñin. Gi m ñưc c ưng ñ lao ñng, t ăng n ăng su t công vi c. Ti t ki m ñưc nguyên v t li u, công v n chuy n. ð chính xác cao do ñiu ki n làm vi c t t, ph m vi nh d so sánh và liên h các ph n v i nhau. ðòi h i ph i ñu t ư thi t b r t t n kém. 2.1.2.3 Ph ươ ng pháp phóng d ng b ng máy tính ñin t . a. ðc ñim : Ngày nay, ngoài vi c thi t k tàu thu b ng máy tính ñin t , ng ưi ta ñã b t ñu s d ng máy tính ñin t vào công vi c phóng d ng và khai tri n tôn và các c ơ c u thân t u. Trong n ưc hi n ñang áp d ng các ph n m m Autoship, Auto Structure, Tribon, CadMatic các ph n m m c a Canada, Nauy, Nh t, Trung Qu c . . . b. Ưu nh ưc ñim : T ñng hoá vi c v ñưng hình dáng, v các b n v chi ti t k t c u thân tàu và lp các phi u c t t i ưu thông qua các ch ươ ng trình ñiu khi n. Ri tôn bao thân tàu b ng ph ươ ng pháp s h c, d chia thành các file c t riêng l ñ s p x p t t ưu file c t cho ti t ki m nguyên v t li u. Tính toán chính xác và nhanh chóng to ñ c a các ñim trên ñưng hình dáng ca các k t c u d c và ñưng bao c a các chi ti t khung x ươ ng v tàu. D dàng chuy n t b n v CAD sang các máy c t CNC. Ph ươ ng pháp này cho ñ chính xác r t cao nh ưng ñòi h i ph i ñu t ư r t nhi u v thi t b và ph n m m. Khi phóng d ng b ng ph ươ ng pháp này vi c ki m tra phóng dng là không cn thi t. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 5 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.2 SÀN PHÓNG D NG C ðIN 2.2.1 Yêu c u. Ph i ñt g n phân x ưng gia công chi ti t ( th ưng ñt trên t ng 2 c a phân xưng gia công chi ti t v i chi u cao ≥ 3.5m.). Nơi làm vi c c a sàn phóng d ng ph i ñm b o có ñ ánh sáng t nhiên, ph i ñm b o thoáng mát v mùa hè và m áp v mùa ñông, ñm b o ñiu ki n phòng cháy ch a cháy. Di n tích sàn phóng d ng ph i ñ ñ v 3 hình chi u. Thông th ưng din tích sàn phóng tính theo công th c A = ( 1,2 ÷ 1,3 ) A0 trong ñó A 0 là t ng di n tích ñ tr i tuy n hình con tàu l n nh t ñnh ñóng t i nhà máy. 2.2.2 K t c u c a sàn phóng d ng. Sàn phóng d ng ph i ñm b o b n ch c, b ng ph ng, nh n và ít b bi n d ng do nh h ưng c a th i ti t, ñm b o các tiêu chu n v góc nghiêng, ñ l i lõm. ð ki m tra ñ nghiêng ngang c a m t sàn, ng ưi ta dùng ng thu bình k t h p v i các c c mc ho c dùng máy tr c ña, ñ ki m tra ñ l i lõm c a m t sàn, ng ưi ta dùng cái lát g dài th ng. Mt sàn phóng d ng có th làm b ng tôn, b ng g , b ng ch t d o ho c các t m hp kim nhôm, ñưc s ơn m t l p s ơn màu xám nh t. Sau m i l n v xong cho m t con tàu ñ tránh nh m l n ng ưi ta l i s ơn l i. Ngày nay nhi u nhà máy ng ưi ta không làm sàn phóng d ng b ng g mà làm bng ch t d o. L p m t sàn này ch u ma sát t t và không b nh h ưng c a th i ti t và tt nhiên giá thành s cao. Th ưng các nhà máy ñóng tàu c nh thì sàn phóng d ng làm b ng tôn, h p kim nhôm ho c b ng ch t d o. 2.2.3 D ng c phóng d ng. Th ưc vuông góc ch T, th ưc thng, th ưc thép cu n. Các lát g m ng ñu có ti t di n 30x20 mm; 40x80 mm và 40x100 mm. Compa có kh u ñ l n, dây b t. Qu r i. Các v t ñè (con cóc). Các d ng c v nh ư bút chì, s ơn, ph n v. v 2.2.4 Mt s l ưu ý khi phóng d ng. C g ng s d ng ít ñưng chu n nh t. Khi l y d u nên s d ng m t lo i th ưc và ch nên m t ng ưi l y d u. Nét v ph i nh , tránh tô ñi tô l i nhi u l n. Các ñưng khác nhau dùng các lo i màu khác nhau ñ v . Ghi chú gi i các ph n rõ ràng. 2.3 V TUY N HÌNH TÀU 2.3.1 Yêu c u. Th phóng d ng ph i th t t m , c n th n, có trình ñ hi u bi t v hình dáng và kt c u tàu. 2.3.2 C ơ s ñ v tuy n hình th t trên sàn phóng d ng : Bn v tuy n hình c a nhà thi t k . ð cong d c và ñ cong ngang boong c a t ng lo i tàu. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 6 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.3.3 Nguyên t c chung khi phóng d ng V nguyên t c: T t c các ñưng v tuy n hình tàu là các ñưng lý thuy t. ðưng lý thuy t c a s ng chính ñáy (boong) n m ñúng tâm c a s ng chính ñó. ðưng lý thuy t c a ñưng s ưn chính là ñưn chân s ưn (giao tuy n gi a tôn bao và s ưn). ðưng lý thuy t c a các c ơ c u d c ñáy (d c boong) ñưc tính t m t ph ng dc tâm ñn mép g n nh t c a các c ơ c u ñó. ðưng c ơ b n là ñưng n m ngang ñi qua giao ñim c a s ưn gi a và s ng chính. ðưng lý thuy t c a s ng d c m n ñưc tính t mép d ưi tôn thành s ng d c mn xu ng t i m t ph ng c ơ b n. ðưng lý thuy t c a ñáy ñôi, boong, sàn ñưc tính t mép d ưi c a tôn ñáy ñôi, tôn boong, tôn sàn xu ng m t ph ng c ơ b n. ðưng lý thuy t c a các c ơ c u ngang ( ñà ngang ñáy, xà ngang boong ) ñưc tính t m t ph ng s ưn gi a ñn mép g n nh t c a các c ơ c u ñó. Nu các c ơ c u ngang n m trùng v i v trí m t ph ng s ưn gi a thì ñưng lý thuy t ñưc tính t i mép sau c a các c ơ c u ñó. 2.3.4 Các b ưc ñ v tuy n hình trên sàn phóng d ng nh ư sau : 2.3.4.1 V ô m ng : Ô m ng có v trí r t quan tr ng. S chính xác c a ô m ng s ñư a ñn k t qu chính xác khi v các ñưng cong hình dáng thân tàu. Do ñó khi v ô m ng ph i th t c n th n, t m và chính xác. Ô m ng ñ v tuy n hình tàu ph i l ưu ý các v n ñ sau ñây : a. Yêu c u : ð sai l ch cho phép ñi v i chi u dài gi a hai ñưng vuông góc m ũi và lái, kho ng cách gi a ñưng n ưc thi t k và m t ph ng c ơ b n, chi u r ng l n nh t, kho ng cách gi a các ñưng s ưn , ñưng n ưc, m t c t d c ph i n m trong tiêu chu n cho phép (các tiêu chu n c a ðă ng ki m Vi t Nam và IACS) ð vuông góc gi a các ñưng vuông góc ñi v i các ñưng c ơ b n ph i tuy t ñi chính xác. ð vuông góc ñó ñưc ki m tra b ng cách so sánh ñ dài c a hai ñưng chéo c a các ô ch nh t. ð song song v i ñưng c ơ b n ñưc ki m tra b ng cách ño kho ng cách t i các ñim khác nhau ho c ño ñưng chéo c a hình ch nh t b. Cách th c hi n : V ñưng c ơ b n (m n n ưc 0). V các ñưng vuông góc v i ñưng c ơ b n t i 3 v trí. V ñưng m n n ưc cao nh t và ñưng tâm c a m t ph ng ñưng n ưc. V ñưng th ng song song v i m t ph ng d c tâm hình chi u m t ph ng sưn gi a. Ly d u và v t t c các ñưng s ưn lý thuy t, ñưng s ưn k t c u (s ưn th c), ñưng n ưc, m t c t d c khác trên các m t chi u mà chúng là ñưng th ng. c. Ph ươ ng pháp ki m tra ñ chính xác c a ô m ng l ưi : 2.3.4.2 V ñưng bao thân tàu : 2.3.4.3 V ñưng hình dáng trên ô m ng l ưi : 2.3.4.4 V s ưn th c c a tàu : 2.3.5 Ki m tra : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 7 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.4 D NG VÀ KHAI TRI N CÁC ðƯNG CONG D NG V 2.4.1 Khai tri n các ñưng cong d ng v n m song song v i m t trong 3 m t ph ng chi u. Các ñưng cong d ng v n m song song v i m t trong ba m t ph ng c ơ b n (ví d các s ưn th c, s ng d c m n n m ngang, s ng ph ñáy, s ng ph boong) thì hình dáng th t ñưc xác ñnh b ng cách chiu các ñưng cong ñó vào hình chi u mà chúng song song. 2.4.2 Khai tri n các ñưng cong d ng v không n m trong m t ph ng song song vi m t trong 3 m t ph ng chi u. Tham kh o tài li u [3] và [1] 2.5 KHAI TRI N B N TH NH C Ơ C U BÊN TRONG THÂN TÀU Trong k t c u thân tàu có r t nhi u chi ti t là m t b ph n c a m t ph ng nh ư ñà ngang ñáy, s ng ph ñáy, s ng d c m n v.v Sau ñây ta nêu m t s ph ươ ng pháp khai tri n c a chúng. 2.6.1 Khai tri n t m tôn b n thành s ng d c m n : Có 2 tr ưng h p : m t là s ng d c m n n m song song v i m t ph ng c ơ b n (n m ngang) và hai là s ng d c m n không song song v i m t ph ng c ơ b n (n m nghiêng). 2.6.1.1 Khi s ng d c m n n m ngang. Sng d c m n n m ngang song song v i m t ph ng ñưng n ưc, do v y ñ xác ñnh kích th ưc th c và hình dáng th c c a t m tôn thành s ng d c m n ta ch c n chi u xu ng m t ph ng ñưng n ưc ñưc. 2.6.1.2 Khi s ng d c m n n m nghiêng. Tham kh o tài li u [3] và [1] 2.6.2 Khai tri n t m tôn thành s ng ph ñáy không song song v i m t ph ng ñi xng. Nu s ng ph ñáy song song v i m t ph ng d c tâm thì chi u vào m t ph ng d c tâm là xác ñnh ñưc hình dáng th c Nu sng ph ñáy không song song v i m t ph ng dc tâm tham kh o tài li u [3] và [1] Trong tr ưng h p t m b n thành s ng ph ñáy b xo n (t c là các t m b n thành không song song v i nhau) thì ti n hành khai tri n t ươ ng t nh ư khai tri n t m s ng hông sau ñây. 2.6.3 Khai tri n t m tôn s ng hông. 2.6.3.1 Xác ñnh ñưng chu n : 2.6.3.2 Ti n hành khai tri n các ñưng cong: (theo ph ươ ng pháp thông th ưng) 2.6.3.3 V hình dáng th c c a t m tôn : (d a vào t ươ ng quan kho ng cách t ñưng mép trên, mép d ưi t m tôn t i ñưng chu n) Ph ươ ng pháp khai tri n này là chính xác n u ñ v n c a t m tôn s ng hông là nh . N u ñ v n l n ta ph i làm d ưng mô hình ñ xác ñnh kich th ưc và hình d ng th c c a nó. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 8 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 2.6 KHAI TRI N TÔN V BAO Tôn bao tàu thu có hình dáng r t ph c t p. ðơ n gi n nh t là nh ng t m tôn ph ng nh ư tôn m n, tôn ñáy khu v c ph ng các t m tôn này không c n ph i khai tri n vì ta có th xác ñnh ngay kích th ưc th c c a chúng. Lo i ñơ n gi n th hai là các t m tôn cong m t chi u có bán kính không ñi nh ư các t m tôn hông vùng ñon thân ng. Các t m tôn còn l i có th ti n hành khai tri n theo nhi u ph ươ ng pháp. Các ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao có th chia làm 2 lo i : Da vào m t ñưng g i là ñưng chu n ñi d c theo t m tôn và c t t t c các ñưng s ưn trong ph m vi t m tôn. Da vào các ñưng chéo góc. 2.6.1 Ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao c a k s ư Ê-gô-rp. Ph m vi áp d ng : Ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao c a k s ư Ê-gô-rp t ươ ng ñi ñơ n gi n và th ưng ñưc áp d ng nhi u. Nh ưng ph ươ ng pháp này ch áp d ng ñi v i các t m tôn có ñ cong d c và ngang nh . Gi s chúng ta c n khai tri n t m tôn bao t s ưn 41 ñn 45 nh ư hình v . Các b ưc ti n hành nh ư sau : 2.6.1.1 Xác ñnh ñưng chu n : 2.6.1.2 Xác ñnh ñ l ch s ưn : a. Xác ñnh ñ l ch s ưn d a vào th ưc chuyên dùng Hình 2.1 : Xác ñnh ñ l ch s ưn b ng th ưc chuyên dùng b. Xác ñnh ñ l ch s ưn d a vào hình khai tri n: MÐp trªn §uêng chuÈn x MÐp duíi T,T1 ,T2 y ox 41 42 43 44 45 Hình 2.2: Xác ñnh ñ l ch s ưn b ng d a vào hình khai tri n c. Xác ñnh ñ l ch s ưn g n ñúng (ph ươ ng pháp dùng b ng tính) 2.6.1.4 V hình khai tri n t m tôn: 2.6.2 Ph ươ ng pháp khai tri n tôn bao c a Trenac p. 2.6.3 Ph ươ ng pháp khai tri n ñưng trc ña. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 9 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 3 LÀM D ƯNG, L Y D U VÀ CHU N B NGUYÊN V T LI U 3.1 LÀM D ƯNG 3.1.1 M c ñích Tt c các kích th ưc c ũng nh ư hình dáng chi ti t sau khi ñưc phóng d ng ho c khai tri n ñu ñưc ñư a ñ l y d u trên nguyên li u, gia công chi ti t, l p ñt và ki m tra các quá trình gia công . . . b ng d ưng m u. 3.1.2 Phân lo i Dưng ño chi u dài (các lát g ho c thanh g ). Dưng ph ng. Dưng khung. Mô hình (m u). 3.1.3 Cách ch t o. 3.1.3.1. D ưng ño chi u dài : 3.1.3.2 D ưng ph ng : Ph ươ ng pháp ñơ n gi n nht là dùng lát g : Ph ươ ng pháp dùng thi t b v song song chuyên dùng . Ph ươ ng pháp dùng ñinh lá : Ph ươ ng pháp dùng t m t m nh a ñc l ho c các khung l ưi kim lo i. 3.1.3.3 D ưng khung. 3.1.3.4 Mô hình. 3.2 L Y D U 3.2.1 M c ñích yêu c u c a công vi c l y d u. Ly d u ñ gia công chi ti t. Ly d u ñ ki m tra. Ly d u ñ l p ráp. Ly d u ñ ph c v cho vi c ch t o phân, t ng ñon thân tàu. Ly d u ñ ph c v quá trình h thu 3.2.2 Các hình th c l y d u. Ly d u d a vào sàn phóng Ly d u d a vào các b n v Ly d u t i ch ( Th ưng s d ng trong công ngh s a ch a ) 3.2.3 Các ph ươ ng pháp l y d u. Ly d u d a vào b n v , sàn phóng, d ưng và mô hình. Ly d u theo nh chi u 3.2.4 D ng c l y d u. 3.2.5 Nguyên t c l y d u 3.3 CHU N B VÀ X LÝ V T LI U 3.3.1 X p kho nguyên v t li u 3.3.1.1 Thép t m hay nhôm t m : ði v i thép t m ho c nhôm t m có 2 ph ươ ng án x p : x p ñng và x p n m. a. X p ñng : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 10 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI b. X p n m : 3.3.1.2 Thép hình ho c nhôm hình : 3.3.1.3 V n chuy n và b c x p trong kho nguyên li u : 3.3.2 Làm ph ng tôn và thép hình Th ưng nguyên li u khi ñư a v nhà máy ñu b cong vênh, l i lõm. Tr ưc khi ñư a ñi gia công ta c n làm cho các t m tôn ph ng l i, các thép hình th ng ñu. Cho nên công ngh làm ph ng tôn và thép hình có các m c ñích sau: Lo i tr các v t l i lõm trên b m t t m do vi c ngu i không ñng ñu trong quá trình nhi t luy n, cán thép ho c do vi c v n chuy n, b c x p. Lo i tr ng su t d ư còn l i trong v t li u. Lo i tr m t ph n các oxit s t bám trên b m t t m ñã boong kh i t m sau m t th i gian dài n m ngoài tr i. 3.3.3 Làm s ch b m t v t li u Vt li u ñưc dùng trong ch t o các c ơ c u và tôn v bao thân tàu (th ưng ñưc làm b ng tôn t m ho c thép hình) tr ưc khi ñư a vào gia công th ưng ñưc s lý theo qui trình nh ư sau : Làm tan b ăng tuy t trong th i gian mùa ñông ( ñi v i n ưc có khí h u l nh). Làm s ch các ch t b n trên tôn t m. Làm ph ng. Sơn lót b o v . Mc ñích c a vi c làm s ch b m t v t li u tr ưc khi ñư a vào gia công là ñ lo i tr l p oxit s t, d u m và các t p cht khác trên b m t nguyên v t li u. Có 3 ph ươ ng pháp làm s ch b m t v t li u, ñó là ph ươ ng pháp c ơ h c, ph ươ ng pháp hoá h c và ph ươ ng pháp nhi t. 3.3.3.1 Các ph ươ ng pháp c ơ h c a. Ph ươ ng pháp th công: b. Ph ươ ng pháp phun cát: c. Ph ươ ng pháp phun h t thép: 3.3.3.2 Ph ươ ng pháp hoá h c: 3.3.3.3 Ph ươ ng pháp nhi t. Quy trình công ngh c a ph ươ ng pháp nhi t là : Làm s ch b i b n s ơ b (trong công ngh s a ch a) ðt nóng b m t v t li u b ng ñèn oxy-axêtylen có nhi u ng n. ðánh s ch b ng ph ươ ng pháp th công. Sơn lót ch ng g . 3.3.3 S ơn ch ng g Vi c s ơn lót ch ng g sau khi làm s ch là m t vi c r t c n thi t và b t bu c. N u không ti n hành s ơn lót thì v t li u nhah chóng b oxy hoá l i trong môi tr ưng t nhiên. Ch t li u s ơn lót ph i ñm b o m t s yêu cu sau : Có th phun và khô trong vòng vài phút. Sau khi khô ph i t o thành m t l p bo v ch c ch n, không b n t chân chim Không gây khó kh ăn cho các quá trình công ngh ti p theo nh ư c ăt h ơi, hàn v.v Ph i t ươ ng ñi b n trong su t th i gian ñóng tàu và ch u ñưc nh ng va ñp c ơ h c trong khi v n chuy n, x p d ho c trong các công ñon s n xu t. Lp ch ng g không ñưc nh h ưng x u ñi v i các l p s ơn ti p theo. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 11 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 4 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THI CÔNG ðÓNG M I 4.1 NGUYÊN T C PHÂN CHIA TÀU THÀNH CÁC PHÂN T NG ðON 4.1.1 ðiu ki n nhà máy. 4.1.1.1 S c nâng c n c u. Sc nâng c n c u l n s cho kích th ưc c a các phân ñon, t ng ñon l n, s lưng phân ñon, t ng ñon gi m ñi, s bi n d ng trong quá trình l p ráp s gi m, th i gian thi công nhanh h ơn. 4.1.1.2 M t b ng và trang thi t b . Mt b ng thi công l n cho phép b trí s l ưng l n ñ kê, khung dàn l p ráp là ñiu ki n ñ thi công m t lúc nhi u phân t ng ñon, kích th ưc các phân t ng ñon có th l n. Trang thi t b hàn, c t, l p ráp . . . càng c ơ khí hoá, hi n ñi hoá s cho ch t lưng thi công t t, rút ng n th i gian công ngh . Nó còn quy t ñnh t i qui trình l p ráp, qui trình hàn c a các phân t ng ñon c ũng nh ư các chi ti t liên kh p. 4.1.1.3 Trình ñ cán b k thu t và công nhân. Khi phân chia kích th ưc các phân t ng ñon l n thì ñòi h i trình ñ cán b k thu t và công nhân có tay ngh cao. 4.1.2 ðc ñim k t c u c a tàu. Khi phân chia phân, t ng ñon ph i cân nh c nhi u ph ươ ng án. Ph ươ ng án t t nh t ph i ñm sao cho chu k ỳ s n xu t ng n nh t, gim kh i l ưng ngày công, gi m giá thành xu t x ưng, gi m v n ñu t ư. ð ñt ñưc ñiu này ph i th c hi n các ñiu ki n: Tr ng l ưng t t c các phân ñon nh ư nhau. Th i gian ñ l p ráp và hàn các chi ti t nh ư nhau. Th i gian ñ l p ráp và hàn m i phân ñon nh ư nhau. 4.2 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP L P RÁP THÂN TÀU TRÊN TRI N 4.2.1 Ph ươ ng pháp l p ráp thân tàu trên tri n t các phân ñon. 4.2.1.1 Ph ươ ng pháp hình tháp: Thân tàu ñưc hình thành trên tri n b t ñu t vi c l p ráp và hàn hình tháp ñu tiên, th ưng là khu v c gi a thân tàu. Vi c t o tháp ñưc ti n hành t gi a ra hai phía và lên t i chi u cao m t boong. Sau ñó ñư a d n các phân ñon t hai phía vào ñ lp ráp thành các hình tháp ti p theo. Ph ươ ng pháp này gi m ñưc bi n d ng chung ca thân tàu, vi c l p ráp ñơ n gi n và th ưng ñơc s d ng ñóng các con tàu l n. 4.2.1.2. Ph ươ ng pháp hình ño: Theo ph ươ ng pháp này, cùng m t lúc ta l p ráp các phân ñon theo ph ươ ng pháp hình tháp t 2, 3 ñn 4 khu v c theo chi u dài tàu. Sau ñó ti n hành l p ráp các c m phân ñon ñó l i v i nhau. Ph ươ ng pháp này cho phép t n d ng h t chi u dài ñưng tri n và có th ñóng nhi u tàu khác nhau trên tri n, tuy nhiên theo ph ươ ng pháp này s có khó kh ăn trong khi l p ráp các khu v c l i v i nhau vì yêu c u ñ chính xác r t cao. 4.2.1.3 Ph ươ ng pháp xây t ng: Tr ưc h t l p ñt toàn b các phân ñon d ưi cùng d c theo chi u dài thân tàu sau ñó ñn các phân ñon m n, vách, cu i cùng là các phân ñon boong, phân ñon m ũi, lái Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 12 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Ph ươ ng pháp này kh c ph c nh ưc ñim c a c hai ph ươ ng pháp trên c v ph m vi làm vi c trong giai ñon ñu theo ph ươ ng pháp hình tháp và khó kh ăn trong vi c l p ráp các “ c ño ” cu i cùng theo ph ươ ng pháp hình ño. Ph ươ ng pháp này hi n ñang ñưc s d ng r ng rãi trong vi c ñóng m i tàu c l n t i Vi t Nam 4.2.2 Ph ươ ng pháp t ng ñon: Ph ươ ng pháp này ñưc s d ng r ng rãi ñ thi công hàng lo t các con tàu c trung và nh . Ph ươ ng pháp này v a ñm b o di n tích làm vi c l n l i ñm b o th i gian l p ráp thân tàu trên tri n cho t i khi h thu trên tri n ng n và gim ñưc bi n d ng hàn. Theo ph ươ ng pháp này, các phân ñon ñưc l p ráp t i x ưng l p ráp và hàn, c ũng ti ñây các phân ñon ñưc n i ghép v i nhau thành các t ng ñon riêng bi t hoàn ch nh. Các t ng ñon này ñơc chuy n ra m t tri n ñ l p ráp toàn b thân tàu. 4.2.3 Ph ươ ng pháp l p ráp tàu t các chi ti t. (L p úp ho c ng a) Theo ph ươ ng pháp này thì thân tàu hay t ng ñon ñưc hình thành b ng cách l p ráp theo th t các chi ti t b ng ph ươ ng pháp l p úp ho c l p ng a. Nh ưc ñim c a ph ươ ng pháp này là th i gian con tàu n m trên tri n khá lâu và sai s trong thi công ln, do v y nó th ưng áp d ng v i các tàu c nh ho c t ng ñon m ũi , ñuôi c ũng nh ư các c ơ s ñóng tàu có trang thi t b thô s ơ. Trình t chung c a ph ươ ng pháp này nh ư sau : 1. Phóng d ng 2. ðt ky 3. R i tôn ñáy 4. D ng ñáy ñôi n u có ho c c ơ c u ñáy 5. D ng các vách ngang, vách d c (n u có) 6. D ng s ưn t lái ñn m ũi 7. Ghép tôn m n v i s ưn 8. L p các c ơ c u boong 9. R i tôn boong 10. D ng th ưng t ng và l u 11. L p h ñng l c, các trang thi t b và s ơn tàu 12. H thu 12. L p ñt các trang thi t b và trang trí n i th t 13. S ơn toàn b tàu 14. Th tàu t i b n và th tàu ñưng dài 15. Bàn giao tàu. 4.2.3.1 L p úp: Ưu ñim là c a ph ươ ng pháp này là khung dàn l p ráp ñơn gi n, các ñưng hàn v i tôn bao c a c ơ c u ph n l n là ñưng hàn b ng. Nh ưc ñim c a nó là ph i c u l t m i ti p t c thi công ñưc và ph i có bi n pháp gi m bi n d ng tr ưc khi c u l t. 4.2.3.2 L p ng a: Nh ưc ñim là k t c u khung hàn ph c t p nh t là các t ng ñon m ũi, ñuôi các ñưng hàn các v trí, t ư th ph c t p, d n ñn ch t l ưng không t t. Ưu ñim là không ph i c u l t, ñ chính xác cao, th ưng áp d ng cho tàu cao t c. 4.2.4 Ph ươ ng pháp l p ráp tàu t các Module V c ơ b n ph ươ ng pháp ñóng tàu theo module là vi c l p ráp con tàu t các t ng ñon kh i (Block) trên ñó ñã l p ñt s n các trang thi t b c ñnh. Các công ñon ch to phân t ng ñon hoàn toàn không có gì m i, nh ưng ph i ñm b o ñ chính xác cao Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 13 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI hơn v l ưng d ư gia công, v trí l p ñt h ng và ñc bi t các thi t b trên tàu ñưc lp ráp ngay t nh ng công ñon ñu. Do ñó ñòi h i nhà máy ph i có ñiu ki n c ơ s vt ch t ñt ñn m t trình ñ nh t ñnh, ñng b gi a khâu thi t k công ngh và thi công, trình ñ c a ng ưi th ph i ñưc trang b công ngh t ñng hoá nh ư tri n khai tôn v b ng ph n m m chuyên dùng k t h p v i vi c trang b các trang thi t b : cu ñ l n ñ nâng ñưc m t ñơ n v là module l n nh t c a con tàu ñưc ñóng (th ưng trên 150 t n ñi v i tàu c 15.000 DWT), máy s ơ ch tôn, máy hàn c t t ñng, bãi l p ráp ñ tiêu chu n Ngoài hi u qu nâng cao ch t l ưng công trình, thay th d n lao ñng th công b ng lao ñng máy móc có hi u qu kinh t cao ph ươ ng pháp này còn ñm b o an toàn lao ñng và h n ch ñưc b nh ngh nghi p cho ng ưi th . Hình 4.1: L p ráp tàu theo ph ươ ng pháp Module 4.3 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP T CH C THI CÔNG ðÓNG M I 4.3.1 Ph ươ ng pháp t s n xu t d ch chuy n. Theo ph ươ ng pháp này, con tàu trong quá trình l p ráp trên tri n ñưc c ñnh. Các t công nhân cùng trang thi t b s n xu t ñưc ñiu ñn hoàn thành các công vi c nh t ñnh trong th i gian nh t ñnh. Lo i vi c, s công nhân c a m i t khác nhau, nh ưng th i gian hoàn thành ph i nh ư nhau. Khi ñó do ñm nh n m t lo i công vi c, nên ch t l ưng công vi c t t h ơn, d dàng trang b các d ng c , thi t b c ơ gi i hoá. Do tàu ñưc c ñnh trong quá trình lp ráp nên không c n các thi t b ñ v n chuy n. Nh ưc ñim c a ph ươ ng pháp này là công tác t ch c s n xu t khá ph c t p và khó phân bi t ranh gi i công vi c gi a t sn xu t này v i t s n xu t khác. 4.3.2 Ph ươ ng pháp t s n xu t c ñnh. Theo ph ươ ng pháp này, m i t công nhân s ñưc c ñnh t i m t v trí làm vi c, con tàu l p ráp và ñưc d ch chuy n t v trí ñu ñn v trí cu i trong dây truy n thi công ñóng m i. T i m i v trí, các t công nhân s hoàn thành các công vi c nh t ñnh trong th i gian nh t ñnh. Do v y ph i có thi t b v n chuy n con tàu t i các v trí khác nhau. Nó ch áp d ng v i ph ươ ng ti n nh , ñóng hàng lo t có ñiu ki n v n chuy n t v trí này ñn v trí khác. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 14 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 5 GIA CÔNG CH T O CHI TI T 5.1 PHÂN LO I NHÓM CHI TI T Chi ti t là m t b ph n k t c u không th phân chia., th ưng ñưc ch t o b ng cách gia công các t m ho c thép hình b ng d p, c t, u n Các chi ti t k t c u thân tàu có nhi u hình d ng ph c t p, kích th ưc khác nhau. Do ñó ñ gia công m t chi ti t, nguyên li u ph i qua nhi u nguyên công khác nhau c a dây truy n công ngh . ð có th t ch c quá trình gia công m t cách h p lý, các chi ti t k t c u ñưc phân ra theo các nhóm công ngh . Tu ỳ thu c vào ñc ñim c a t ng nhà máy ñóng tàu ng ưi ta có th phân nhóm công ngh theo nhi u cách khác nhau. B ng 5.1 sau ñây nêu m t ví d v cách chia các chi ti t theo các nhóm công ngh . Bng 5.1 : Phân lo i các chi ti t k t c u theo nhóm công ngh Nhóm Các chi ti t k t c u trong nhóm Các t m ph ng, l n nh ư ñáy trong, ñáy ngoài, tôn m n, tôn boong, vách, I th ưng t ng Các t m cong m t chi u có th v ch d u và gia công hoàn toàn tr ưc khi u n II nh ư tôn ñáy, tôn m n, tôn boong, t m góc k t c u th ưng t ng Các t m cong hai chi u, ph i v ch d u s ơ b tr ưc khi u n, sau khi u n m i III vch d u quy t ñnh và gia công tinh : các t m ph n m ũi, lái Các chi ti t ñưc c t b i m c t h ơi ho c máy c t h ơi c ơ khí nh ư các mã IV hông, mã boong, vách ñáy, b máy, s ưn chính, s ng ph V Các chi ti t gia c ưng th ng nh ư gia c ưng vách, s ưn m n, xà boong Các chi ti t gia c ưng có bán kính cong l n nh ư : s ưn m n, xà boong, s ng VI ph , s ưn, h m ñưng tr c Các chi ti t gia c ưng có bán kính cong nh nh ư ñưng s ưn vùng m ũi, VII lái 5.2 CÔNG NGH C T KIM LO I Trong công ngh ñóng tàu th ưng s d ng 2 ph ươ ng pháp c t kim lo i : C t c ơ khí và c t h ơi. 5.2.1 C t c ơ khí : 5.2.2 C t h ơi. 5.2.2.1 ðiu ki n ñ có th c t kim lo i b ng h ơi: 5.2.2.2. H ơi dùng ñ c t: 5.2.2.3. Thi t b c t h ơi. a. M c t h ơi : b. Máy c t h ơi: Bao g m máy c t t ñng và máy c ăt bán t ñng. 5.2.2.4. Công nghê c t h ơi: 5.2.2.5. Ch t l ưng công tác c t h ơi. Bao g m ch t l ưng m t c t và ñ chính xác c a chi ti t ñưc c t. Ch t l ưng mt c t tr ưc h t là ñ nh n b m t và nó ph thu c vào : T l pha tr n khí oxy và axetylen. Khí ñt cháy thích h p Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 15 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Tc ñ c t. ð tinh khi t c a oxy. Thi t b c t, v t li u c t. 5.2.2.6. Công tác an toàn khi c t hơi. 5.2.2.7. M t s quy ñnh v an toàn khi s d ng chai h ơi ñt. 5.3 CÔNG NGH U N TÔN VÀ THÉP HÌNH Mt s l n các chi ti t k t c u thân tàu ph i ñưc u n tr ưc khi l p ráp chúng thành các phân ñon, t ng ñon ho c l p tr c ti p vào thân tàu. Hình d ng cong c a các t m v tàu có th chia thành các nhóm khác nhau tu ỳ theo m c ñ ph c t p c a quá trình công ngh ví d nh ư sau : Hình 5.1 : Các d ng cong c a mép t m 5.3.1 U n tôn trên máy cán nhi u tr c. 5.3.1.2 Máy cán kín : 5.3.1.3 Máy cán h : Máy cán h có kh n ăng nâng m t ñu tr c lên và tháo m t trong 2 ñ ñu tr c do ñó ph m vi s d ng ñưc m r ng h ơn. Có th s d ng máy cán h vào vi c un tròn, u n hình côn, làm ph ng, ñng th i c ũng có th dùng ñ g p mép t m. Hình 5.2 : S ơ ñ máy cán h 3 tr c b trí ñi x ng Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 16 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 5.3.1.4 Công ngh u n t m trên máy cán : Khi u n theo hình tr ta ñt mép t m song song v i tr c cán, nâng tr c cán trên lên m t ñon sao cho t m tôn l t vào gi a các tr c cán. Sau ñó ta h tr c cán trên xu ng t ng b ưc m t sau m i l n cán. C n tránh h quá sâu tr c cán trên ngay t ñu, nh ư v y có th gây r n n t b m t t m tôn. Khi u n t m có d ng cong hình côn ta có th ti n hành theo 2 ph ươ ng pháp: a. Ph ươ ng pháp th nh t: tr c cán trên ñưc ñt nghiêng m t góc tu ỳ thu c vào ñ loe c a hình côn. Do có ñ nghiêng nên phân b l c cán d c theo tr c không ñu nhau : ph n ñu tr c cán th p có l c cán l n và bán kính cong s nh . b. Ph ươ ng pháp th hai: Dùng t m lót ñt d c theo chi u r ng t m b u n vào gi a tr c cán trên và v t cán, ñng th i vào phía có bán kính cong nh nh t. Hình 5.3 : Ph ươ ng pháp u n mép t m dùng v t chêm 5.3.2 U n tôn trên máy ép ði v i các t m tôn có hình dáng cong ph c t p ng ưi ta u n trên máy ép bng các chày và khuôn m u chuyên dùng. Tu ỳ thu c vào khuôn và chày trên máy có th u n ñưc các d ng sau: Gp khúc t m. Làm ph ng t m. H mép t m. Dp gân t m (vách sóng). Dp các gai ph ng. Hình 5.4 : U n t m trên máy ép v n n ăng 5.3.3 U n t m b ng ph ươ ng pháp th công ð u n các t m theo ph ươ ng pháp th công, ph i v ch d u các ñưng ñánh búa. ði v i các t m cong m t chi u ho c hai chi u ñánh búa d c theo các ñưng u n ñã vch s n. Khi ñánh búa c n ñt t m lên các ñm m m nh ư g ho c cát, nh t là khi t m ñã cong, v trí ñánh búa nh t thi t ph i n m trên v t kê. 5.3.4 U n nóng t m. 5.3.5 U n thép hình : Thép hình có th u n ngu i ho c u n nóng 5.3.5.1 U n nóng : 5.3.5.2 U n ngu i : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 17 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 6 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T 6.1 PHÂN LO I C M CHI TI T THEO NHÓM Cm chi ti t là m t b ph n c a phân ñon ho c k t c u c a thân tàu ñưc l p ráp t hai ho c nhi u chi ti t riêng bi t. Tu ỳ thu c vào ñc ñim k t c u, ñc tính công ngh mà c m chi ti t có th phân chia thành 6 nhóm c ơ b n sau : 1. Các d m hàn thi t di n ch T ph ng làm t thép t m: S ng chính tàu ñáy ñơ n, ñà ngang ñáy, s ng m n, s ng vách 2. Các d m ch T cong làm t thép t m: Xà ngang boong kho , s ng boong, sng d c m n t i vùng tuy n hình có ñ cong thay ñi, s ng m ũi, s ng ñuôi . . . 3. Khung ngang có ñưng vi n khép kín: G m ñà ngang, s ưn, xà ngang và các mã liên k t. 4. ðà ngang ñáy, các mã, n p gia c ưng (tàu ñáy ñôi). 5. Các chi ti t ph ng : s ng chính, s ng ph ñáy c a tàu ñáy ñôi, các t m ph ng ca vách kín n ưc, sàn, boong 6. Các ph n c a b máy (các b máy riêng bi t ), các chi ti t gia c ưng cho chúng. 6.2 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T THANH (D M) Vi c l p và hàn c m chi ti t k t c u thân tàu nói chung có th g m nh ng b ưc cơ b n nh ư sau : B1. L y d u kích th ưc các chi ti t. B2. C t, d ũi, mài ph ng mép. B3. L y d u v trí B4. Làm s ch ch c n hàn. B5. Hàn ñính các chi ti t v i nhau (tr ưc khi hàn ñính c n c ñnh v trí các c ơ c u) B6. Hàn chính th c. B7. Ki m tra nghi m thu. B8. S a ch a khuy t t t (n u có). 6.2.1 L p ráp và hàn d m ph ng ch T ph ng 6.2.1.1 L p ráp trên b b ng: 6.2.1.2 L p ráp d m ch T nh thi t b l p ráp: 6.2.2 L p ráp và hàn d m ch T cong. Chu n b b l p ráp : M t b là t m thép dày có khoét l ñ c ñnh chi ti t. ðt b n thành trên b và c ñnh nó. ðt b n cánh lên v trí ñã ñnh v trên b n thành. Dùng mã ho c thi t b chuyên dùng ñ c ñnh b n cánh v i b n thành sau khi ñã ñưc n n ép, c ăn ch nh. Hàn ñính m t phía ( bên có mã, thi t b c ñnh ). Hàn chính th c phía ñi di n v i mã, thi t b c ñnh. Dùng mã, thi t b c ñnh phía bên v a hàn sau ñó hàn phía còn l i. Ki m tra và s lý bi n d ng n u có. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 18 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 6.3 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN C M CHI TI T KHUNG 6.3.1 L p ráp các khung ngang, ñà ngang ñáy và t m gia c ưng. Lp ráp và hàn d m ch T ho c u n thép hình theo d ưng. ðt các chi ti t lên b , kê kích cho chúng n m ñúng v trí thành khung kín. Ki m tra b m t khung, ñưng vi n, hàn ñính các ñu m i chi ti t l i v i nhau. Ki m tra l i quá trình l p ráp. ðt các mã liên k t và hàn ñính v i khung. Hàn chính th c. Nghi m thu b khung : Nu có bi n d ng thì cho ti n hành n n ngay trên b . Trong quá trình l p ráp và hàn, ñ ch ng bi n d ng có th hàn ñính ho c dùng thi t b ñnh v khung v i b ch c ch n. ði v i t t c các chi ti t, k c khi hàn th công hay hàn t ñng, ta c n ph i t y s ch l p g s t bên ngoài t i m i n i và vát mép hàn theo qui ñnh. Tháo khung ra kh i b , khi tháo khung c n ph i gia c ưng trong tr ưng h p c n thi t nh m tránh bi n d ng trong quá trình v n chuy n; ðánh d u s hiu s ưn, các ñưng, các v trí ki m tra. . . b ng m ũi ñt có bôi sơn khác màu chi ti t. Vn chuy n các khung ñó t i n ơi b o qu n. 6.3.2 L p ráp b máy tàu ñáy ñơ n. Kt c u c a b máy thông th ưng bao g m b n thành và b n cánh b máy, các ñà ngang (ch y u là các ñà ngang n m gi a hai b n thành b máy), các mã liên k t. Các b máy th ưng ñưc l p ráp trong phân x ưng sau ñó ñưc v n chuy n và ñư a vào l p ráp trên tàu. Quy trình l p ráp và hàn b máy thông th ưng ñưc ti n hành nh ư sau : 6.3.2.1 Các yêu c u và công tác chu n b : 6.3.2.2 Quá trình l p ráp: 6.3.2.3 Quy trình hàn : 6.3.2.4 Ki m tra : 6.3 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T M PH NG Vách d c, vách ngang kính n ưc, vách th ưng t ng ph n l n ta l p ráp và hàn tm ph ng trên b b ng bình th ưng. S dng ph ươ ng pháp hàn t ñng hai phía. 6.3.1 Yêu c u: 6.3.2 Hàn : 6.3.3 Ki m tra nghi m thu Theo tiêu chu n c a nhà máy ho c IACS Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 19 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CHUONG 7 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN PHÂN ðON 7.1 THI T B L P RÁP PHÂN ðON 7.1.1 B l p ráp : 7.1.1.1 B b ng: .1.1.2. B t tính: Dùng ñ c ñnh các t m tôn xu ng m t b mà không ph i dùng các thi t b l p ráp khác, nó ch y u dùng trong ph ươ ng pháp hàn t ñng. 7.1.2 Khung dàn : 7.1.2.1 Khung dàn thanh cong c ñnh: Dùng ñ l p ráp các phân t ng ñon có hình dáng b m t cong nh ư phân ñon boong, phân ñon ñáy. Nó ñưc ch t o t các t m, thanh cong ghép l i thành k t c u dàn v ng ch c, bên trên có khoét các rãnh dùng ñ c ñnh t tôn xu ng m t b . 7.1.2.2 Khung dàn quay: Trong quá trình hàn các phân t ng ñon có các lo i m i hàn sau : hàn ñng, hàn bng, hàn ngang, hàn tr n, hàn leo . . .nh ưng ñ m i hàn có ch t l ưng cao nh t thì ph i t o ñiu ki n sao cho các m i hàn b ng nhi u nh t. Khung dàn quay cho phép quay phân ñon quanh tr c quay t o ñiu ki n cho t ư th hàn b ng là ch y u. Tuy nhiên ph i có thi t b ph c t p ñ quay dàn. 7.1.2.3 Khung dàn v n n ăng: Hình 7.1 : Khung dàn v n n ăng ñu l p phân ñon Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 20 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 7.2 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN CÁC PHÂN ðON PH NG 7.2.1 Phân lo i phân ñon Các phân ñon ñưc chia ra t thân tàu s khác nhau v kích th ưc, hình dáng, tr ng l ưng và c m c ñ ph c t p. Có th phân chia chúng thành hai lo i là phân ñon ph ng và phân ñon . 7.2.2 Nguyên t c chung ñ l p ráp các phân ñon ph ng Ly d u v trí c ơ c u lên b m t t m tôn sau khi ñã ñưc r i và hàn chính th c. Làm s ch v trí l p ráp v i c ơ c u. ðt c ơ c u theo h ưng chính. hàn ñính r i hàn chính th c ngay b ng máy hàn t ñng, hàn các c ơ c u t gi a ra hai ñu c a phân ñon. ðt các d m h ưng ph r i hàn ñính xu ng t m ph ng. Hàn chính th c tr ưc vi t m ph ng b ng ph ươ ng pháp hàn bán t ñng ho c th công. Hàn chính th c các d m d c và d m ngang v i nhau b ng ph ươ ng pháp th công ho c bán t ñng. Cu l t, l y d u l i ñưng bao phân ñon, chu n b mép hàn c a phân ñon ñ ni v i phân ñon khác. Trong tr ưng h p c n thi t ñt các n p gia c ưng mép t m c a phân ñon cách mép 150 ÷ 100mm v phía m t ñi di n v i b khung. 7.2.3 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon vách ngang 7.2.3.1 Chu n b : 7.2.3.2 Ph ươ ng pháp l p ráp: Có 2 ph ươ ng pháp Ph ươ ng pháp 1 : L p ráp các t m tôn v i nhau, sau ñó l p t ng c ơ c u vào tôn. Ph ươ ng pháp 2 : L p ráp tôn v i nhau, sau ñó l p ráp toàn b khung ñã l p v i nhau tr ưc vào tôn. 7.2.3.3 L p ráp và hàn vách ph ng. a. R i tôn: b. L y d u: c. L p ráp và hàn: d. Ki m tra nghi m thu : Theo tiêu chu n c a ðă ng ki m ho c IACS. 7.2.3.4 Vách sóng. a. D p sóng : Có hai ph ươ ng pháp: Dp các t m tôn t o thành các sóng riêng bi t sau ñó hàn chúng v i nhau t o thành phân ñon vách sóng. ưu ñim c a ph ươ ng pháp này là không c n thi t b chuyên dùng ñ d p sóng nh ưng gây ra bi n d ng hàn t ươ ng ñi l n, th ưng ch áp d ng cho các nhà máy nh , không có thi t b . Hàn các t m tôn v i nhau, sau ñó ñư a toàn b tôn vách vào máy d p sóng. ưu ñim ca ph ươ ng pháp này là s l ưng ñưng hàn ít nên bi n d ng sinh ra nh , nh ưc ñim là c n ph i có thi t b d p sóng (có th t ch t o mô hình ñ d p sóng). b. L p ráp và hàn: Sau khi ñã d p sóng cho t m, ti n hành l y d u và ñt các s ng vách theo ñúng v trí trên tôn vách và ti n hành hàn s ng vách v i tôn vách. S ng vách ñưc c t theo hình d ng Prophin sóng. c. Ki m tra và nghi m thu : Tham kh o tiêu chu n IACS47 7.2.4 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon boong 7.2.4.1 Chu n b : Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 21 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 7.2.4.2 Các b ưc chính : Lp ráp và hàn tôn boong. Ly d u ñưng bao phân ñon, ñưng ñt c ơ c u và ñt các chi ti t k t c u gia cưng khác c a phân ñon. Lp ráp và hàn các c ơ c u. Ly d u và c t l i ñưng bao phân ñon, l ưu ý có ñ l ưng d ư ñ ñu l p các phân t ng ñon. Ki m tra nghi m thu phân ñon. 7.2.4.3 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon boong. a. R i tôn: b. L y d u c ơ c u: c. L p ráp và hàn ñính c ơ c u . Tr ưng h p boong k t c u h th ng ngang : Lp ráp s ng chính boong. Lp ráp các xà ngang boong (xà ngang boong th ưng và xà ngang boong kho ). Lp s ng ph boong . Lp các xà ngang boong 2 ñu phân ñon Tr ưng h p boong k t c u h th ng d c : Lp ráp s ng chính boong. Lp ráp các xà d c boong. Lp ráp các xà ngang boong kho . Lp s ng ph boong . d. Hàn phân ñon boong: Hàn c ơ c u - c ơ c u b ng ph ươ ng pháp hàn th công ho c bán t ñng. Hàn c ơ c u - tôn boong b ng ph ươ ng pháp t ñng ho c th công. Hàn n i v i tôn v i tôn . Lp ñt và hàn các chi ti t ph khác theo các v trí ñã l y d u. Cu l t phân ñon và ñt chúng lên các giá ñ, d ũi các m i n i d c và ngang ca tôn boong, hàn m t sau các m i n i d c ngang c a tôn boong. e. Ki m tra và nghi m thu: Ki m tra kín n ưc c a phân ñon b ng ph ươ ng pháp th công ho c siêu âm. Ki m tra ch t l ưng m i hàn. Ki m tra các sai l ch c a phân ñon : Tham kh o IACS 7.2.5 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon m n 7.2.5.1 Chu n b : 7.2.5.2 Qui trình công ngh : a. R i tôn : b. L y d u : Ly d u ñưng chu n c a phân ñon. Ly d u v trí ñưng ki m tra (trùng v i v trí m t ñưng n ưc) Ly d u các v trí ñt khung x ươ ng c a m n. c. L p ráp và hàn : ðt các c ơ c u d c và ngang, ti n hành hàn ñính chúng v i tôn bao (th t tươ ng t nh ư khi l p ráp dàn boong). Hàn c ơ c u v i c ơ c u theo ph ươ ng pháp hàn th công và hàn c ơ c u v i tôn mn b ng máy hàn bán t ñng. Lp ráp và hàn các chi ti t k t c u ph theo v trí ñã l y d u trên t m tôn m n. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 22 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Cu l t phân ñon, sau ñó hàn m i n i d c, ngang c a m t sau t m tôn m n. d. Ki m tra nghi m thu : 7.2.6 Qui trình l p ráp và hàn phân ñon ñáy ñơn 7.3 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN PHÂN ðON KH I 7.3.1 Ph ươ ng pháp l p ng a : 2 cách 7.3.1.1 Cách th nh t Gi thi t tôn bao ( tôn ñáy ngoài ) và c m khung x ươ ng ñã ñưc gia công s n ( th ưng ñi v i vùng ñáy t ươ ng ñi b ng ph ng và tôn không d y) ðt khung x ươ ng lên tôn bao, sau ñó hàn ñính, hàn chính th c khung x ươ ng v i tôn bao theo ph ươ ng pháp th công ho c bán t ñng (hàn theo ph ươ ng pháp hàn theo hàng ho c ph ươ ng pháp hàn m t sàng). Trong ñó : Ph ươ ng pháp hàng : Ti n hành các m i hàn theo t ng hàng (hàn t gi a ra ñi vi t ng hàng). Ph ươ ng pháp hàn m t sàng : Hoàn thành các m i hàn theo t ng ô m t và có xu hưng lan to t tâm c a phân ñon ra phía ngoài 7.3.1.2 Cách th hai Lp ñt và hàn tr ưc các s ng chính và d m d c ñáy d ưi v i tôn bao b ng máy hàn t ñng ho c bán t ñng, sau ñó l p ñt và hàn l n l ưt các c ơ c u ngang, s ng ph , d m d c ñáy trên và ti p t c làm các công vi c còn l i nh ư cách th nh t. ( ph ươ ng pháp l p ráp t ng ph n khung x ươ ng 7.3.2 Ph ươ ng pháp l p úp : 2 cách 7.3.2.1 Cách th nh t : Tôn ñáy trên ñưc l p ráp và hàn chính th c hai m t tr ưc theo ph ươ ng pháp hàn t ñng. ðt tôn ñáy trên lên b , l y d u v trí ñưng tâm, các c ơ c u, ñưng bao phân ñon, ñưng ki m tra . . . sau ñó ñt khung x ươ ng ñã ñưc gia công s n lên tôn ñáy trên. Hàn ñính khung x ươ ng v i tôn và hàn chính th c các c ơ c u c a khung x ươ ng vi nhau theo ph ươ ng pháp hàn th công ho c bán t ñng. Hàn chính th c khung x ươ ng v i tôn ñáy trên (hàn bán t ñng ho c th công). Lp ráp tôn bao và hàn ñính v i khung x ươ ng theo trình t t m s ng n m, t m hông sau ñó l n l ưt l p các t m còn l i. Hàn các t m tôn bao v i nhau theo tu n t hàn m i hàn d c tr ưc, m i hàn ngang sau (hàn bán t ñng). Cu l t phân ñon, hàn m i n i d c và ngang c a m t trong tôn bao theo ph ươ ng pháp hàn bán t ñng ho c th công, hàn khung x ươ ng v i tôn bao b ng ph ươ ng pháp bán t ñng ho c th công. 7.3.2.2 Cách th hai : Tôn ñáy trên ñã ñưc l p ráp và hàn chính th c hai m t t tr ưc. Ti n hành gá lp và hàn tr ưc các s ng chính và d m d c ñáy trên v i tôn ñáy trên b ng máy hàn t ñng ho c bán t ñng, sau ñó l p ñt và hàn l n l ưt các c ơ c u ngang, s ng ph , dm d c ñáy d ưi và ti p t c làm các công vi c còn l i nh ư cách th nh t. ( ph ươ ng pháp l p ráp t ng ph n khung x ươ ng ). Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 23 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CHUONG 8 QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T NG ðON 8.1 THI T B L P RÁP T NG ðON 8.1.1 Xe vn chuy n và nâng h phân t ng ñon Hình 8.1: Xe v n chuy n phân t ng ñon 8.1.2. Khung dàn. 8.1.3. ð kê. 8.2 QUY TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN T NG ðON T CÁC PHÂN ðON 8.2.1 M t s l ưu ý khi ñu l p t ng ñon. Vi t ng ñon có k t c u vách ngang cách mút ñu t ng ñon quá 2 kho ng s ưn thì ñ ñm b o ñ c ng v ng c a t ng ñon ta ph i l p thêm các vách gi ho c h th ng c t ch ng, sau khi ñu l p t ng ñon và t ng thành xong ta s c t b các c t ch ng ho c vách gi ñó. Vách gi ñưc l p vào t ng ñon theo theo quy trình l p vách ngang và ñưc ti n hành ñng th i v i các phân ñon khác. 8.2.2 Quy trình l p ráp và hàn t ng ñon t các phân ñon. Qui trình l p ráp t ng ñon bao g m m t phân ñon ñáy, hai phân ñon m n, m t phân ñon vách và m t phân ñon boong ñưc ti n hành nh ư sau : 8.2.2.1 ðt phân ñon ñáy. Hình 8.2 Ki m tra phân ñon ñáy chu n theo chi u cao b ng ng thu bình 8.2.2.2 ðt phân ñon vách ngang. 8.2.2.3 ðt phân ñon m n. 8.2.2.4 ðt phân ñon boong. 8.2.2.5 Quy trình hàn. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 24 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Hàn các m i n i d c c a phân ñon boong v i phân ñon m n Hàn các m i n i ngang gi a phân ñon ñáy và phân ñon m n. Hàn các m i n i ngang gi a phân ñon m n và phân ñon boong. 8.3 QUI TRÌNH L P VÀ HÀN T NG ðON MÚT 8.3.1 L p ráp t ng ñon m ũi (l p úp) Ri tôn boong, c ñnh tôn boong v i khung dàn l p ráp, hàn ñi ñu các t m tôn boong v i nhau. Ly d u v trí ñưng s ng boong, xà ngang boong, ñưng ki m tra, ñưng bao . Lp vách ngang vào v trí ñã l y d u. Lp s ng m ũi Lp xà ngang, s ưn và ñà ngang ñáy cho m i bên m n. Khi l p c ăn c vào v trí sưn ñã l y d u trên s ng và trên boong (n u có khung s ưn kho thì ph i l p tr ưc r i m i l p s ưn) Hàn c ơ c u boong theo trình t : c ơ c u v i c ơ c u, c ơ c u v i tôn. Ri tôn bao : R i tôn mép m n và tôn ky ñáy ñng th i sau ñó l p các t m còn li theo nguyên t c ñi x ng. Hàn ñính, làm v ăng c ñnh ch ng bi n d ng. Hàn các m i hàn d c, ngang, làm ñi x ng hai bên m n. Cu l t và hàn t t c các ñưng hàn còn l i. Lp các thi t b ph và các c ơ c u còn l i c a t ng ñon và hàn l i. Ly d u ñưng bao c a t ng ñon, ñưng tâm trên tôn boong, ñưng ki m tra nm n m ngang trên tôn m n, s ng m ũi, vách ngang ñ ph c v quá trình ñu tng thành trên tri n. 8.3.2 L p ráp t ng ñon lái (l p úp) Khi l p ráp và ñnh tâm ky lái và l p ráp s ng ñuôi ph i ñm b o ñ ñưng tâm ca gót ky lái v i tâm l khoét trên s ng ñuôi v i tâm ñ tr c lái trên sàn sect ơ. Mu n v y dùng d i th t tâm gót ky lái xu ng m t boong, sau ñó ño ñc và so sánh v i tr s thi t k và ñiu ch nh. C ñnh s ng ñuôi b ng t ăng ñơ ho c thanh ch ng. Ki m tra t ư th c a t ng ñon, ki m tra kín n ưc. Hình 8.3 L p ráp t ng ñon m ũi qu lê Hình 8.4 Lp ráp t ng ñon lái Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 25 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 9. QUI TRÌNH L P RÁP VÀ HÀN THÂN TÀU TRÊN TRI N 9.1 L P RÁP THÂN TÀU T CÁC T NG ðON 9.1.1 Nguyên t c chung. Vi c l p ráp t ng ñon ñưc ti n hành theo ba b ưc sau : ðnh v chính xác t ng ñon g c d a vào các d u ñã v ch s n trên tri n, trên các ñm ky, các hàng ñ kê . . . ðnh v chính xác và c ñnh v trí các t ng ñon ti p theo so v i t ng ñon g c. Ki m tra v trí theo chi u dài, chi u r ng, chi u cao, ki m tra nghiêng ngang, chúi, khe h l p ráp gi a các t ng ñon. Hàn các t ng ñon l i v i nhau. 9.1.2 Qui trình l p ráp: 9.1.2.1 L p t ng ñon g c. Nu tàu ñưc l p trên ñ kê thì t ng ñan g c ph i ñưc ñt trên hàng ñ kê nm t i s ng chính và m t s hàng ñ kê hai bên m n. N u tàu ñưc l p trên xe goòng thì trên xe ñưc b trí m t s ñ kê g và m t s kích nâng ñ ñiu ch nh t ng ñon. Các ñ kê ñt d ưi các c ơ c u kho c a thân tàu. 9.1.2.2 ðt hai t ng ñon ti p theo. 9.1.2.3 Hàn n i các t ng ñon trên tri n: Hàn n i tôn bao v i tôn m t trong. Ty x hàn phía ñi di n và hàn chính th c tôn bao phía ngoài. Hàn boong ph , ñáy ñôi (n u có) Hàn n i c ơ d c c a 2 t ng ñon v i nhau. Khi hàn các c ơ c u d c thì hàn mép t do tr ưc, sau ñó hàn t m b n thành sau. 9.2 KI M TRA CH T L ƯNG ðƯNG HÀN VÀ TH KÍN N ƯC Th kín n ưc là công vi c b t bu c trong công ngh ñóng tàu. ðưc th c hiên sau khi l p xong và hàn hoàn ch nh phân ñon, t ng ñon và hoàn ch nh con tàu. 9.2.1 Các hi n t ưng có th x y ra sau khi hàn. Hình d ng kích th ơc ñưng hàn không ñt yêu c u k thu t. Nguyên nhân do khe h hàn không h p lý, các ch ñ hàn không ñưc ñm b o ho c tay ngh th hàn không phù h p v i yêu c u m i hàn. Mi hàn b n t do ch t l ưng que hàn kém, ch ñ hàn không ñm b o. Mi hàn b ng m x . Có l h ng trong ñưng hàn (b t khí trong m i hàn) Mi hàn không ñm b o v hình dáng và b bi n d ng do qui trình hàn không hp lý 9.2.2 Các ph ươ ng pháp ki m tra kín n ưc và ch t l ưng m i hàn 9.2.2.1. Ph ươ ng pháp th m th u: 9.2.2.2 Ph ươ ng pháp th áp l c: Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 26 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Hình 9.1 H p ki m tra theo ph ươ ng pháp chân không 9.3 SƠN TÀU Sau khi th kín n ưc xong toàn b v bao thân tàu và các khoang két, ta ti n hành làm s ch v bao thân tàu, sau ñó ti n hành s ơn và trang trí. Có 3 l p s ơn chính là s ơn ch ng g , s ơn ch ng hà (cho ph n ngâm n ưc) và s ơn trang trí (cho ph n không ngâm n ưc). 9.3.1 Công tác an toàn khi s ơn : - Sơn là ch t d gây cháy ph i tránh các ngu n l a. - Ph i thông gió trong khi s ơn, sau khi s ơn. Trong khi s ơn phòng ch ng cháy n , khí cháy do h ơi dung môi trong s ơn và ph i ti n hành ki m tra n ng ñ khí cháy b ng thi t b ño. Khi thông s thi t b ño ch quá 0,05% ph i ng ng thi công. - Trong khi s ơn ng ưi thi công ph i mang các trang b b o h nh ư m t n khí, g ăng tay. - Thi t b phun chân không ph i ñưc ti p ñt khi s ơn. 9.3.2 Quy trình s ơn ñưc ti n hành nh ư sau : Ty d u m b ng dung môi thích h p. Làm s ch b m t: phn bên ngoài v tàu làm s ch t i tiêu chu n Sa 2.5, ph n còn l i ñt tiêu chu n ST2. B m t tr ưc khi s ơn ph i khô, s ch, không b i b n nhi m mu i ho c các ch t bám dính khác. Không ñ cát b i, d u m ho c n ưc b n vào b m t s ơn còn ưt. Làm s ch, nh n các c ch, g s c trên b tôn và các ñưng hàn. ðiu ki n s ơn: ð m không khí không quá 85%. Nhi t ñ thân tàu cao h ơn ñim s ươ ng t i thi u 3 o C. Sau khi làm s ch ti n hành s ơn theo quy trình. Tt c các ch ng lo i s ơn s d ng s ơn t n kho ph i mua b sung dung môi. Lưu ý : Ki m tra ch t l ưng các thùng s ơn tr ưc khi s ơn, s ơn không ñưc vón c c, bi n màu, bi n ch t Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 27 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Khi s ơn ph các ch ng lo i s ơn lên ch ng lo i s ơn khác ph i th s phù h p không ñưc bong, d p l p trong. Nh ng không gian kín ph i ñm b o thông thoáng ñt ñiu ki n an toàn khi sơn. ðóng gói ð dày màng s ơn khô Tên S ơn/Khu v c s ơn Ch ng Lo i DFT(µ) (thành ph n) ðáy Tàu BANNOH 500 Sơn ch ng r gc Epoxy 2 125 BANNOH 500 Sơn ch ng r Epoxy 2 125 SILVAX SQ-K Sơn l p trung gian g c Vinyl 1 75 TFA 10 LIGHT RED Sơn ch ng hà không ñc 1 100 TFA 10 DARK RED Sơn ch ng hà không ñc 1 100 Mn thay ñi BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 EPICON MARINE FINISH Sơn ph màu g c Epoxy 2 50 Mn khô BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 BANNOH 500 Sơn ch ng r g c Epoxy 2 125 EPICON MARINE FINISH Sơn ph màu g c Poly Urethane 2 50 Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 28 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI CH ƯƠ NG 10 H THU 10.1 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP H THU H thu là quá trình công ngh ñư a tàu xu ng n ưc sau khi k t thúc công vi c ñóng m i ho c s a ch a. Tàu có th h thu xu ng n ưc nh các ph ươ ng pháp sau : Nh tr ng l ưng c a tàu : Ví d h thu trên tri n d c ho c tri n ngang. Nh l c nâng c a n ưc: Ví d h thu b ng âu tàu và n i, các pôngtông n i Nh các l c c ơ gi i khác: Dàn nâng thu l c, c n c u, t i kéo, kích, túi khí . . . 10.1.1 H thu b ng tri n ñà. 10.1.1.1 H thu d c 10.1.1.2 H thu ngang 10.1.2 H thu nh tàu. Nguyên t c h thu : B ơm n ưc vào cho t i khi nào m c n ưc t i ky tàu thì d ng li ñ ki m tra l i l n cu i k kh n ăng kín n ưc c a v bao tàu, ki m tra các van thông bi n, ki m tra các t ư th c a tàu xem có nghiêng hay chúi không. Sau ñó b ơm ñy n ưc vào ñ tàu có th ñiu ñng ñưc ra ngoài. 10.1.2.1 khô: (âu tàu) Ưu ñim : Công tác chu n b cho quá trình h thu nhanh, an toàn, ít x y ra s c . Nh ưc ñim : Th i gian tàu n m trên âu lâu, h s quay vòng tác d ng c a tàu nh . 10.1.3.2 n ưc ( n i) n i ñưc c u t o t m t ho c nhi u phao n i có m t boong ph ng và các phao mn cao ñm b o ñ b n d c và n ñnh cho . n i có hai lo i: d ng ch U và d ng ch L 10.1.4 H thu nh c n c u hay t i kéo (tham kh o tài li u) 10.1.5 H thu nh thi t b thu l c - ðây là ph ươ ng pháp hi n ñi, chuyên ph c v cho vi c ñóng và s a ch a các tàu c nh và trung bình nh ư tàu cao t c, tàu khách . . . và có xu h ưng s d ng ngày càng tăng Hình 10.1 : H thu b ng giàn nâng thu l c 10.2 CÁC Y U T NH H ƯNG ðN QUÁ TRÌNH H THU 10.2.1 nh h ưng c a m c n ưc n ơi h thu . Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 29 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI ð h thu d c thì chi u r ng c a vùng n ưc n ơi h thu ph i > 2.5 l n chi u dài tàu. ð h thu ngang thì chi u r ng c a vùng n ưc n ơi h thu ph i > 4 l n chi u rng tàu. Chi u sâu khu v c h thu > (2 ÷2.5) chi u chìm c a tàu khi h thu 10.2.2 nh h ưng c a gió và dòng ch y H thu ch ñưc ti n hành trong ñiu ki n sóng gió không quá c p 5 Bofor Trong tr ưng h p b t bu c ph i h thu thì ph i có bi n pháp gi m t c ñ c a dòng ch y. Khi h thu ph i thông báo r ng rãi cho các tàu thuy n qua l i khu v c h thu ñ có bi n pháp phòng tránh. 10.3 THI T B H THU B NG ðÀ TR ƯT MÁNG TR ƯT 10.3.1 ðà tr ưt Hình 10.2 : B trí ñà tr ưt và máng tr ưt 10.3.2 Máng tr ưt 10.3.3 Bôi tr ơn ñà tr ưt, máng tr ưt. Sau khi l p ñt ñà tr ưt xong, ti n hành bôi tr ơn ñà tr ưt. ð dày c a l p m bôi tr ơn ph thu c vào tr ng t i c a tàu, ñiu ki n h thu và ñc tính c ơ lý c a ch t bôi tr ơn. Ch t b i tr ơn th ưng ñưc ch t o t h n h p paraphin d u nh n ho c vaz ơlin du nh n. Hình 10.3 : Các ph ươ ng pháp ghép n i b tr ưt Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 30 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 10.3.4 ð kê Trong qu trình l p ráp thân tàu trên tri n con tàu ph i ñưc kê ñm m t cách ñng ñu. Nêu không nó s gây h ư hng và bi n d ng cho tàu. Trong các c ăn kê ñm ñ thì quan tr ng nh t là các ñm ky (d ưi t m tôn ky). Các t m này ñ ñn 60 % tr ng l ưng thân tàu, ph n tr ng l ưng còn l i ñm ky m ũi và lái s ñ. Hình 10.4 : ðm kê ph n m ũi 10.4 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP H N CH S D CH CHUY N C A TÀU TRONG QUÁ TRÌNH H THU Khi ñã tháo b thi t b gi tàu trên ñà tr ưt, tàu s tr ưt theo ñưng d c c a ñà tr ưt, t c ñ d ch chuy n xu ng c a tàu không th kh ng ch ñưc. N u chi u r ng lu ng n ưc t i khu v c h thu b h n ch thì tàu có th lao sang bên b bên kia. ð hn ch ñ t c ñ và ph m vi d ch chuy n c a tàu ta có th s d ng m t s thi t b hãm sau : Nhóm thi t b hãm s d ng s c c n ma sát (v t n ng, neo, dây th ng, xích ) Nhóm thi t b hãm s d ng s c c n c a n ưc (t m ch n ) Nhóm thi t b hãm ñc bi t 10.4.1 Dùng v t n ng r i trên tri n Khi h thu tàu kéo theo các v t n ng ( tr ng l ưng càng ngày càng l n ) bu c vào các dây hai bên m n tàu làm t ăng ma sát h n ch s d ch chuy n c a tàu xu ng nưc. 10.4.2 Dùng dây th ng ho c xích Các dây th ng ñưc bu c hai bên mép m n tàu, m t ñu bu c vào tàu, ñu kia bu c vào c c c ñnh trên tri n. Phía bu c vào tàu ph i bu c g p t ng ñon nh m t dây nh h ơn, ho c g p dây th ng ñ n i v i nhau b ng dây. Khi tàu lao xu ng n ưc, tng m i bu c b ng dây nh b ñt, l c làm ñt dây nh ñó chính là l c hãm s di chuy n c a tàu. 10.4.3 Dùng neo ðt neo s n trên boong tàu ho c ñt tr ưc neo m t v trí nào ñó trên tri n. ð th neo t trên boong tàu, ñt 2 ho c 4 neo phía m ũi ho c 2 neo m ũi, 2 neo lái. T ng tr ng l ưng c a các neo (th ưng dùng neo H i quân) c n ph i ñm b o sao cho l c hãm có th tri t tiêu ñưc ph n l n n ăng l ưng c a tàu chuy n ñng trên m t ñon ñưng nh t ñnh. 10.4.4 Dùng t m ch n Tm ch n làm b ng g , thép (có g n các n p gia c ưng) ñưc c ñnh phía mn tàu ho c lái ñ làm t ăng s c c n c a n ưc v i v bao thân tàu khi tàu h thu . Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 31 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI 10.5 NH NG S C X Y RA TRONG QUÁ TRÌNH H THU 10.5.1 Sau khi có l ch h thu chúng ta ñã gi i phóng các thi t b gi tàu trên tri n nh ưng tàu v n không tr ưt xu ng ñưc ? 10.5.1.1 Nguyên nhân. Do l p m bôi tr ơn gi a ñà tr ưt và máng tr ưt ñã khô làm t ăng s c c n ma sát gi a ñà tr ưt và máng tr ưt d n ñn tàu không tr ưt ñưc. Trong quá trình tính toán ñã thi t k ñ d c c a ñà tr ưt quá nh . Do ñ quá lâu tàu và máng tr ưt trên ñà tr ưt nên l m bôi tr ơn b ép h t ra ngoài làm t ăng s c c n ma sát nên tàu không tr ưt xu ng ñưc. 10.5.1.2 Các bi n pháp x lý. To ñ rung gi a tàu và máng tr ưt trên ñà tr ưt b ng cách dùng búa gõ trên máng tr ưt ñ kh c ph c ma sát ì c a tàu và máng tr ưt trên ñà tr ưt sau ñó tàu có th t d ch chuy n xu ng ñưc. Cn ph i kéo tàu ñ t o ra l c th ng ban ñu (dùng tàu lai kéo ñuôi tàu xu ng dưi ho c dùng dây cáp kéo tàu ng ưc lên trên). 10.5.2 Khi tàu tr ưt ñn gi a tri n thì d ng l i 10.5.2.1 Nguyên nhân. ð d c c a tri n nh Lp m bôi tr ơn ñã b khô ho c b ñy ra kh i m t ñà tr ưt máng tr ưt Profin c a tri n, hình dáng theo d c theo mt tri n không ph ng ho c cong không ñu ho c do nn tri n b lún 10.5.2.2 Các bi n pháp x lý. Thay l p m bôi tr ơn gi a ñà tr ưt máng tr ưt Ph i kê kích l i các ñ c ăng ñ t o nên m t ñ d c thích h p Dùng tàu lai kéo tàu xu ng d ưi ho c dùng dây cáp kéo tàu lên trên 10.6.3 ðuôi tàu b chúi vào bùn tàu không n i ñưc 10.5.3.1 Nguyên nhân. ð d c c a tri n quá l n Chi u r ng lu ng l ch t i khu v c h thu quá h p, chi u sâu không ñm b o Ph n ñuôi tàu quá n ng 10.5.3.2 Các bi n pháp x lý Dùng m t tàu lai ñy ng ưc, ñy xuôi Dùng n ưc b ơm d n vào m ũi tàu ñ ñm b o cân b ng cho tàu 10.5.4 Tàu b nghiêng và tr t kh i ñà tr ưt. 10.5.5 Khi tàu xu ng n ưc tàu không n ñnh, b nghiêng b chúi 10.6 QUY TRÌNH H THU TÀU TRÊN ðÀ TR ƯT MÁNG TR ƯT 10.6.1 Ki m tra tàu. Ki m tra t t c van thông bi n c a tàu, các van này ph i ñưc ñóng kín, các l ng ưi chui (man hole) ph i ñưc ñóng kín, các ñon ñưng ng ch ưa n i ph i ñưc b t kín Lp ăng ten ño sâu, k m ch ng ăn mòn, ñin c c ch ng ăn mòn Ki m tra t t c m i hàn tôn bao c a tàu, t t c m i hàn này ph i ñưc hàn kín, siêu âm và ch p Xray theo ñúng yêu c u c a ðă ng ki m. Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 32 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TR ƯNG ðI H C HÀNG H I VI T NAM BÀI GI NG : CÔNG NGH ðÓNG M I KHOA : ðÓNG TÀU NGÀNH : ðÓNG TÀU THU B MÔN : KT C U TÀU & CÔNG TRÌNH N I H : CHÍNH QUI Ki m tra t t c v t di chuy n trên tàu, ph i tìm các bi n pháp c ñnh các v t ñó vi tàu Ph i ñư a neo và xích neo lên tàu ñ ph c v cho vi c hãm quá trình h thu và c ñnh tàu sau khi h thu . Các c t bu c, c c bích, l lu n dây, sô ma h ưng cáp c a tàu ph i ñưc l p ráp và hàn hoàn ch nh Bánh lái ph i ñưc c ñnh, bánh lái ñ v trí 0 0 so v i m t ph ng d c tâm, c ñnh b ng m t bích ho c hàn ch t v i tôn bao tàu b ng các mã hàn ho c b ng tăng ñơ . Chong chóng th ưng ñưc ñ quay t do nh ưng ph i có bi n pháp ñ ch ng tr c chong chóng lao v phía m ũi b ng các ñ, trong tr ưng h p chong chóng dùng làm t m ch n thì ph i có bi n pháp c ñnh các cánh c a nó v i không gian lái. Trên các tàu l n ph i có máy phát ñin b ng máy n ñ ph c v cho t i ñin ho t ñng. Tt c các khoang két ph i ñưc ki m tra kín n ưc. 10.6.2 Ki m tra khu v c h thu . Kim tra thi t b gi ñà tr ưt v i máng tr ưt, gi a máng tr ưt và tàu, ki m tra lp m bôi tr ơn gi a ñà tr ưt và máng tr ưt. Ki m tra các thi t b ch ng bu c, các thi t b phanh hãm Ki m tra ñưng tri n ( ñ lún c a ñưng tri n, các ch ưng ng i v t n m trên ñưng tri n ) Ph i có tàu lai t c tr ưt d ưi n ưc ñ kh c ph c các s c trong quá trình h thu (n u có) và lai d t tàu vào b . Tháo r giàn giáo và d ũi s ch các tai móc hãm dùng ñ gi giàn giáo và l p ñt các chi ti t k t c u thân tàu Ki m tra m n n ưc, tc ñ dòng ch y trong khu v c h thu , trưc và trong khi h thu ph i h n ch s l ưu thông c a các ph ươ ng ti n qua khu v c h thu . Chu n b các d ng c c n thi t cho h thu nh ư búa g , búa th ưng, chìa v n các ñm ñ, dng c c t cáp h thu ðt kích d phòng vào v trí. Chu n b các ph ươ ng án ñm b o an toàn cho ng ưi và tàu khi h thu . 10.6.3 Các b ưc h thu : Ki m tra l i toàn b các công vi c chu n b Phân công các nhóm làm vi c v ñúng v trí, nh ng ng ưi không có nhi m v không vào khu v c h thu . Ti n hành các nghi l h thu Tàu kéo kh i ñng máy s n sàng làm vi c. Tháo c u thang lên xu ng tàu ra kh i tàu Gi i phóng các hàng ñ kê theo th t t trong ra ngoài, t d ưi lên trên. Gi i phóng thi t b gi tàu (gi a ñà tr ưt v i máng tr ưt, gi a máng tr ưt vi b ). Phát l nh c t cáp h thu Hình 10.5: C t cáp h thu tàu Biên so n: Nguy n V ăn Hân – Ngô H ng Quân Page: 33 Mobile: 0903.203877 – 0904.230693 E–mail: hqdhhh@hn.vnn.vn
TÀI LI ỆU THAM KH ẢO [1] S tay k thu t tàu thu , tp 3, Nguy n ðc Ân, H Quang Long, D ươ ng ðình Nguyên, Nhà xu t b n Khoa h c và k thu t, Hà N i, 1982 [2] Công ngh ñóng và s a ch a tàu thu , Nguy n ðc Ân, Võ Tr ng Cang, Nhà xu t bn ði h c Qu c gia TP.H Chí Minh, 2003 [3] Công ngh ñóng m i và s a ch a v thép , Nhà xu t b n Khoa h c và k thu t 1986 [4] Merchant Ship Construction , D.A. Taylor [5] Shipbuilding and Repair Quality Standard for New Construction , IACS [6] Ship Construction , D.J. Eyres (Fourth Edition) [7] Reed’s Ship Contruction for Marine Students , E.A. Stokoe [8] Hull construction - ANAST- University of Liege - 2000.