›
›

Bài giảng Nhập môn lập trình - Bài 4: Câu lệnh điều kiện và câu lệnh rẽ nhánh - Nguyễn Văn Trãi

pdf 42 trang hapham 4770
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Nhập môn lập trình - Bài 4: Câu lệnh điều kiện và câu lệnh rẽ nhánh - Nguyễn Văn Trãi", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_nhap_mon_lap_trinh_bai_4_cau_lenh_dieu_kien_va_cau.pdf

Nội dung text: Bài giảng Nhập môn lập trình - Bài 4: Câu lệnh điều kiện và câu lệnh rẽ nhánh - Nguyễn Văn Trãi

  1. NHẬP MÔN LẬP TRÌNH Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN & CÂU LỆNH RẼ NHÁNH 1
  2. & VC BB Nội dung 1 Câu lệnh điều kiện if 2 Câu lệnh rẽ nhánh switch 3 Một số kinh nghiệm lập trình 4 Một số ví dụ minh họa 2 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  3. & VC BB Câu lệnh if (thiếu) S Đ Trong ( ), cho kết quả (sai = 0, đúng ≠ 0) if ( ) ; Câu lệnh đơn hoặc Câu lệnh phức (kẹp giữa { và }) 3 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  4. & VC BB Câu lệnh if (thiếu) void main() { if (a == 0) printf(“a bang 0”); if (a == 0) { printf(“a bang 0”); a = 2912; } } 4 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  5. & VC BB Câu lệnh if (đủ) if ( ) S ; Đ else ; Ý nghĩa: Nếu (Biểu thức Logic) cho kết quả là đúng thì thực hiện Lệnh 1 Ngược lại (Nếu (Biểu thức Logic) cho kết quả là sai) thì thực hiện Lệnh 2 5 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  6. & VC BB Câu lệnh if (đủ) S Đ Trong ( ), cho kết quả (sai = 0, đúng ≠ 0) if ( ) ; Câu lệnh đơn hoặc else Câu lệnh phức (kẹp giữa { và }) ; 6 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  7. & VC BB Câu lệnh if (đủ) void main() { if (a == 0) printf(“a bang 0”); else printf(“a khac 0”); if (a == 0) { printf(“a bang 0”); a = 2912; } else printf(“a khac 0”); } 7 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  8. & VC BB Câu lệnh if - Một số lưu ý Câu lệnh if và câu lệnh if else là một câu lệnh đơn. { if (a == 0) printf(“a bang 0”); } { if (a == 0) { printf(“a bang 0”); a = 2912; } else printf(“a khac 0”); } 8 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  9. & VC BB Câu lệnh if - Một số lưu ý Câu lệnh if có thể lồng vào nhau và else sẽ tương ứng với if gần nó nhất. if (a != 0) if (b > 0) printf(“a != 0 va b > 0”); else printf(“a != 0 va b 0) printf(“a != 0 va b > 0”); else printf(“a != 0 va b <= 0”); } 9 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  10. & VC BB Câu lệnh if - Một số lưu ý Nên dùng else để loại trừ trường hợp. if (delta 0) printf(“PT co 2 nghiem”); if (delta = 0 if (delta == 0) printf(“PT co nghiem kep”); else printf(“PT co 2 nghiem”); 10 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  11. & VC BB Câu lệnh if - Một số lưu ý Không được thêm ; sau điều kiện của if. void main() { int a = 0; if (a != 0) printf(“a khac 0.”); if (a != 0); printf(“a khac 0.”); if (a != 0) { }; printf(“a khac 0.”); } 11 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  12. & VC BB Câu lệnh if – Ví dụ 1  Viết chương trình nhập vào 2 số nguyên. Tìm và in ra số lớn nhất? void main() { int a, b, max ; printf(“Nhap a= ”); scanf(“%d”,&a); printf(“Nhap b= ”); scanf(“%d”,&b); if (a >b) max = a; else max = b; printf(“So lon nhat la:%d”,max); } 12 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  13. & VC BB Câu lệnh if – Ví dụ 2  Viết chương trình nhập vào 3 số nguyên. Tìm và in ra số lớn nhất? void main() { int a, b, c, max ; printf(“Nhap a = ”); scanf(“%d”,&a); printf(“Nhap b = ”); scanf(“%d”,&b); printf(“Nhap c = ”); scanf(“%d”,&c); if (a > b) if (a > c) max = a; else max = c; else if (b > c) max = b; else max = c; printf(“So lon nhat la:%d”,max); } 13 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  14. & VC BB Bài tập if Viết chương trình: 1. Nhập 3 số nguyên a, b, c. Tìm số có giá trị nhỏ nhất (min). 2. Nhập 4 số nguyên a, b, c và d. Tìm số có giá trị nhỏ nhất (min). 3. Giải phương trình bậc nhất ax + b = 0. 4. Giải phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0. 5. Tính tiền đi taxi từ số km nhập vào. Biết: a. 1 km đầu giá 15000đ b. Từ km thứ 2 trở đi giá 13500đ c. Nếu trên 100km được giảm 10% tổng tiền. 14 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  15. & VC BB KIỂM TRA QUÁ TRÌNH 1 Viết chương trình: 1. Nhập 3 số nguyên a, b, c. Tìm số có giá trị nhỏ nhất. 2. Tính tiền đi taxi từ số km nhập vào. Biết: a. 1 km đầu giá 15000đ b. Từ km thứ 2 trở đi giá 13500đ c. Nếu trên 100km được giảm 10% tổng tiền. 15 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  16. & VC BB KIỂM TRA QUÁ TRÌNH 1 1. Viết chương trình nhập vào 3 số nguyên. Tìm và in ra số nhỏ nhất? void main() { int a, b, c, min ; printf(“Nhap a = ”); scanf(“%d”,&a); printf(“Nhap b = ”); scanf(“%d”,&b); printf(“Nhap c = ”); scanf(“%d”,&c); min = a; if (b < min) min = b; if (c < min) min = c; printf(“So nho nhat la:%d”,min); } 16 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  17. & VC BB KIỂM TRA QUÁ TRÌNH 1 2. Tính tiền taxi void main() { float sokm, tien; printf(“Nhap vao so km = ”); scanf(“%f”,&sokm); if (sokm >100) tien = (15000 + (sokm- 1)*13500)*90/100; else if (sokm > 1) tien = 15000+(sokm-1)*13500; else tien = 15000; printf(“So tien can thanh toan: %f”,tien); } 17 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  18. & VC BB Câu lệnh switch case  Câu lệnh if  Câu lệnh switch if (a == 1) switch (a) printf(“Mot”); { if (a == 2) case 1: printf(“Mot”); printf(“Hai”); break; if (a == 3) case 2: printf(“Hai”); printf(“Ba”); break; if (a == 4) case 3: printf(“Ba”); printf(“Bon”); break; if (a == 5) case 4: printf(“Bon”); printf(“Nam”); break; case 5: printf(“Nam”); }  Câu lệnh switch case dùng để chọn thực hiện 1 lệnh trong n lệnh cho trước 18 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  19. & VC BB Câu lệnh switch (thiếu) switch ( ) { Đ case : ;break; = case : ;break; S Đ = } S  là biến/biểu thức cho giá trị rời rạc.  : đơn hoặc khối lệnh {}. 19 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  20. & VC BB Câu lệnh switch (thiếu) void main() { int a; printf(“Nhap a: ”); scanf(“%d”, &a); switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 2 : printf(“Hai”); break; case 3 : printf(“Ba”); break; } } 20 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  21. & VC BB Câu lệnh switch (đủ) switch ( ) { Đ case : ;break; = case : ;break; S Đ default: = ; S } 21 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  22. & VC BB Câu lệnh switch (đủ) void main() { int a; printf(“Nhap a: ”); scanf(“%d”, &a); switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 2 : printf(“Hai”); break; case 3 : printf(“Ba”); break; default : printf(“Ko biet doc”); } } 22 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  23. & VC BB Câu lệnh switch - Một số lưu ý Câu lệnh switch là một câu lệnh đơn và có thể lồng nhau. { switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 2 : switch (b) { case 1 : printf(“A”); break; case 2 : printf(“B”); break; } break; case 3 : printf(“Ba”); break; default : printf(“Khong biet doc”); } } 23 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  24. & VC BB Câu lệnh switch - Một số lưu ý Các giá trị trong mỗi trường hợp phải khác nhau. switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 1 : printf(“MOT”); break; case 2 : printf(“Hai”); break; case 3 : printf(“Ba”); break; case 1 : printf(“1”); break; case 1 : printf(“mot”); break; default : printf(“Khong biet doc”); } 24 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  25. & VC BB Câu lệnh switch - Một số lưu ý switch sẽ nhảy đến case tương ứng và thực hiện đến khi nào gặp break hoặc cuối switch sẽ kết thúc. switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 2 : printf(“Hai”); break; case 3 : printf(“Ba”); break; } 25 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  26. & VC BB Câu lệnh switch - Một số lưu ý switch nhảy đến case tương ứng và thực hiện đến khi nào gặp break hoặc cuối switch sẽ kết thúc. switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 2 : printf(“Hai”); break; case 3 : printf(“Ba”); break; } switch (a) { case 1 : printf(“Mot”); break; case 2 : printf(“Hai”); break; case 3 : printf(“Ba”); break; } Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh 26 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  27. & VC BB Câu lệnh switch - Một số lưu ý Tận dụng tính chất khi bỏ break; switch (a) { case 1 : printf(“So le”); break; case 2 : printf(“So chan”); break; case 3 : printf(“So le”); break; case 4 : printf(“So chan”); break; } switch (a) { case 1 : case 3 : printf(“So le”); break; case 2 : case 4 : printf(“So chan”); break; } Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh 27 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi
  28. & VC BB Kinh nghiệm lập trình  Câu lệnh if  Câu lệnh switch if (a == 1) switch (a) printf(“Mot”); { if (a == 2) case 1: printf(“Mot”); printf(“Hai”); break; if (a == 3) case 2: printf(“Hai”); printf(“Ba”); break; if (a == 4) case 3: printf(“Ba”); printf(“Bon”); break; if (a == 5) case 4: printf(“Bon”); printf(“Nam”); break; case 5: printf(“Nam”); } 28 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  29. & VC BB Kinh nghiệm lập trình  Câu lệnh switch  Câu lệnh if switch (a) if (a == 3.14) { printf(“OK”); case 3.14: if (a < 10) case <10: printf(“OK”); case 1: printf(“OK”); if (a == 1) break; printf(“OK”); case 2: if (a == 2 || a == 3) case 3: printf(“OK”); printf(“OK”); break; } 29 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  30. & VC BB Câu lệnh switch – Ví dụ 1. Nhập vào một tháng và năm, cho biết tháng đó mùa nào? printf(“Nhap vao mot thang: ”); scanf(“%d”,&thang); printf(“Nhap vao mot nam: ”); scanf(“%d”,&nam); switch (thang) { case 1:case 2:case 3: printf(“Mua Xuan”); break; case 4:case 5:case 6: printf(“Mua Ha”); break; case 7:case 8:case 9: printf(“Mua Thu”); break; case 10:case 11:case 12: printf(“Mua Dong”); default : printf(“Khong co thang nay!”); } 30 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  31. & VC BB Câu lệnh switch – Ví dụ 2. Nhập vào một tháng cho biết tháng đó có bao nhiêu ngày? printf(“Nhap vao mot thang: ”); scanf(“%d”,&thang); printf(“Nhap vao mot nam: ”); scanf(“%d”,&nam); switch (thang) { case 1:case3:case 5:case 7:case 8:case 10: case 12: printf(“Thang nay co 31 ngay!”); break; case 4: case 6: case 9: case 11: printf(“Thang nay co 30 ngay!”); break; case 2: if (nam%400==0 || nam%4==0 && nam%100!= 0) printf(“Thang nay co 29 ngay!”); else printf(“Thang nay co 28 ngay!”); break; default : printf(“Khong co thang nay!”); 31 Thạc }sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  32. & VC BB Bài tập 1. Nhập một số bất kỳ. Hãy đọc giá trị của số nguyên đó nếu nó có giá trị từ 1 đến 9, ngược lại thông báo không đọc được. 2. Nhập một chữ cái. Nếu là chữ thường thì đổi sang chữ hoa, ngược lại đổi sang chữ thường. 3. Giải phương trình bậc nhất ax + b = 0. 4. Giải phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0. 32 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  33. & VC BB Bài tập 5. Nhập 4 số nguyên a, b, c và d. Tìm số có giá trị nhỏ nhất (min). 6. Nhập 4 số nguyên a, b, c và d. Hãy sắp xếp giá trị của 4 số nguyên này theo thứ tự tăng dần. 7. Tính tiền đi taxi từ số km nhập vào. Biết: a. 1 km đầu giá 15000đ b. Từ km thứ 2 đến km thứ 5 giá 13500đ c. Từ km thứ 6 trở đi giá 11000đ d. Nếu trên 120km được giảm 10% tổng tiền. 8. Nhập vào một tháng. Cho biết tháng đó có bao nhiêu ngày? 33 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  34. & VC BB Bài tập 8. Nhập vào tháng và năm. Cho biết tháng đó có bao nhiêu ngày. 9. Nhập độ dài 3 cạnh 1 tam giác. Kiểm tra đó có phải là tam giác không và là tam giác gì? 34 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  35. & VC BB Bài tập 1 (if) #include void main() { int n; printf(“Nhap mot so nguyen: ”); scanf(“%d”, &n); if (n == 1) printf(“Mot”); else if (n == 2) printf(“Hai”); else printf(“Khong biet doc”); } 35 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  36. & VC BB Bài tập 1 (switch) #include void main() { int n; printf(“Nhap mot so nguyen: ”); scanf(“%d”, &n); switch (n) { case 1: printf(“Mot”); break; case 2: printf(“Hai”); break; case 3: printf(“Ba”); break; default: printf(“Ko biet doc”); } } 36 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  37. & VC BB Bài tập 2 #include void main() { char ch; printf(“Nhap mot ky tu: ”); scanf(“%c”, &ch); if (ch >= ‘a’ && ch = ‘A’ && ch <= ‘Z’) ch = ch + 32; printf(“Ky tu sau khi doi: %c”, ch); } 37 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  38. & VC BB Bài tập 3 #include #include void main() { int a, b; printf(“Nhap a, b: ”); scanf(“%d%d”, &a, &b); if (a == 0) if (b == 0) printf(“Phuong trinh VSN”); else printf(“Phuong trinh VN”); else printf(“Nghiem = %f”, float(-b)/a); } 38 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  39. & VC BB Bài tập 4 #include void main() { int a, b, c; printf(“Nhap a, b, c: ”); scanf(“%d%d%d”, &a, &b, &c); if (a == 0) { // Giai PT Bac 1 o day } else { // Giai PT Bac 2 o day } } 39 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  40. & VC BB Bài tập 5 #include void main() { int a, b, c, d, min; printf(“Nhap a, b, c, d: ”); scanf(“%d%d%d%d”, &a, &b, &c, &d); min = a; if (b < min) min = b; if (c < min) min = c; if (d < min) min = d; printf(“So nho nhat la %d”, min); } 40 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  41. & VC BB Bài tập 6 #include void main() { int a, b, c, d, tam; printf(“Nhap a, b, c, d: ”); scanf(“%d%d%d%d”, &a, &b, &b, &d); if (a > b) { tam = a; a = b; b = tam; } printf(“Cac so theo thu tu tang dan: ”); printf(“%d %d %d %d”, a, b, c, d); } 41 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh
  42. & VC BB Bài tập 7 Nên khai báo hằng số lưu giá tiền và km . #define G1 15000 . #define G2 13500 . #define G3 11000 Cách tính tiền dựa trên số km n . n = 1 T = G1 . 2 ≤ n ≤ 5 T = G1 + (n – 1)*G2; . n > 5 T = G1 + 4*G2 + (n – 1 – 4)*G3; n > 120 T = T*0.9; 42 Thạc sĩ Nguyễn Văn Trãi Câu lệnh điều kiện và rẽ nhánh