Đề cương ôn thi tốt nghiệp môn Chính trị

Nội dung text: Đề cương ôn thi tốt nghiệp môn Chính trị

1. ĐỀ CƯƠNG ÔN THI TỐT NGHIỆP 2012 MÔN: CHÍNH TRỊ (Editor by Nguyen Ngoc Tung)
2. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry ĐỀ CƯƠNG ÔN THI TỐT NGHIỆP 2012 MÔN: CHÍNH TRỊ (Editor by Nguyen Ngoc Tung) Đề cương ôn thi tốt nghiệp 2012 được chọn lọc những câu hỏi hay và một số câu trong đề thi TN của HUI (câu 13 16) mà thường hay ra trong những kỳ thi.Tài liệu này được sàng lọc từ giáo trình và các nguồn khác, mục đích để các bạn tham khảo, góp phần hiểu thêm về ý nghĩa của môn cũng như đạt kết quả cao trong kỳ thi.Qua quá trình soạn thảo khó tránh khỏi lỗi vì vậy bạn đọc có thể góp ý để tập đề cương này được hoàn thiện hơn. Nguyễn Ngọc Tùng Câu 1: . 1.1 vật chất là tiền đề, nguồn gốc cho sự ta đời, tồn tại, phát triển của ý thức. Do ý thức có nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội, théo đó:  Nguồn gốc của tự nhiên : Đòi hỏi phải có thế giới khách quan tác động vào giác quan và có bộ não của con người.  Nguồn gốc của xã hội :chính là hoạt động lao động và ngôn ngữ của con người. Mà tất cả các yếu tố đó(thế giới khác quan, bộ não, lao động, ngôn ngữ) đề là những yếu tố vật chất, có nguồn gốc vật chất. Vì vậy, vật chất là nguồn gốc của ý thức. 1.2 Vật chất quyết định ý thức.  Điều kiện vật chất như thế nào thì ý thức như thế đó.  Vật chất phát triển đến đâu thì ý thức hình thành và phát triển đến đó.  Vật chất biến đổi thì ý thức biến đổi theo. Như vậy, vậy chất quyết định cả nội dung và khuynh hướng vận động, phát triển của ý thức. Vật chất cũng là điều kiện, môi trường để hiện thực hóa ý thức, tư tưởng. Trang 1
3. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry 1.3 Sự tác động trở lại của ý thức đối với vật chất. Ý thức do vật chất sinh ra và quyết định, song sau khi ra đời, ý thức có tính độc lập tương đối nên có sự tác động trở lại đối với vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người.  Tự bản thân ý thức không thể làm thay đổi được thế giới vật chất, mà ý thức phải thông qua việc chỉ đạo hoạt của con người, và chính hoạt động đó tác động đến thế giới vật chất.  Sự tác động này thể hiện ở chỗ: Ý thức sẽ chỉ đạo hoạt động của con người, hình thành mục tiêu, kết hoạch, ý chí, biện pháp cho hoạt động của con người. +Nếu ý thức phản ánh đúng hiện thực khách quan, biết lựa chọn những khả năng đúng, phù hợp thì sẽ thúc đẩy sự phát triển của xã hội. + Ngược lại nếu ý thức phản ánh sai hiện thực khác quan, lựa chọn những khả năng không đúng, không phù hợp thì sẽ kìm hãm sự pháp triển của xã hội. 2. Ý nghĩa phương pháp luận: Xuất phát từ mối quan hệ biện chững giữ vật chất và ý thức, trong nhận thức và trong hoạt động thực tiễn phải: + Tông trọng nguyên tắc khách quan, xuất phát từ thực tế khách quan, lấy thực tế khách quan làm căn cứ cho mọi hoạt động của mình. Đồng thời phải khắc phục bệnh bảo thủ, trì trệ, thái độ tiêu cực, thụ động, ỷ lại, trông chờ trong quá trình đổi mới hiên nay.(Ví dụ thực tiễn bản thân) Câu 2: 2.1 Đạo đức là cái gốc của người cách mạng: - HCM khẳng định cũng như sông có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn, cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo, người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng. - Người nhấn mạnh: “đức là cái gốc của người cách mạng, có tài mà không có đức làm việc gì cũng không thành công, đức là cái tâm trong sáng là lối sống vì dân tộc, vì mọi người. 2.2 Trung với nước, hiếu với dân là phẩm chất quan trọng nhất của đạo đức cách mạng: - HCM thường dạy chúng ta: dân tộc VN có cùng nguồn gốc rễ tổ tiên, mỗi người cần thắm nhận ý nghĩa hai chữ “đồng bào” phải tận trung với nước, tận hiếu với dân. - Hiếu với dân là bao nhiêu quyền hạn đều ở nơi dân, bao nhiêu sức mạnh đều ở dân. Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh. 2.3 Đạo đức cách mạng là phải hết lòng yêu thương con người: HCM coi con người là vốn quý nhất, suy cho cùng ở đời và làm càng phải yêu nước thương dân, thương nhân loại đau khổ, trong cuộc sống không tránh khỏi những người có những sai lầm, khuyết điểm, HCM phê phán có lý có tình, nghiêm khắc mà bao dung độ lượng, người chỉ có một ham muốn tột Trang 2
4. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry bật là nước ta được độc lập, dân ta được hạnh phúc, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. 2.4 Cần, kiệm, liêm, chính là cốt lõi của đạo đức cách mạng: - Cần: là cần cù siêng năng có kế hạch. - Kiệm: là tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng, tiết kiệm sức lao động. - Liêm: là luôn luôn tôn trọng và bên vực của công không xâm phạm đồng xu hạt thóc của nước của dân, không tham lam, không ham sung sướng, không ham người tân bốc mình. - Chính: là thẳng thắn, đúng đắn quang minh chính đại. HCM thường nói: mỗi người phải cần kiệm liêm chính mới là người tốt hoàn toàn, thiếu một mặt nào đó thì không thể thành người có đạo đức cách mạng. 2.5 Đạo đức cách mạng là phải có tinh thần trong sáng: HCM thường nói tình đoàn kết, nhất trí giữa tất cả các nước trong đại gia đình XHCN và các đảng cộng sản anh em là vốn quí vô giá, VN muốn làm bạn với tất cả các nước dân chủ không muốn gây thù oán với ai. 2.6 Tư tưởng HCM về chuẩn mực đạo đức cách mạng: Theo HCM mỗi tầng lớp người đều có nhiệm vụ đạo đức riêng của mình như đối với công dân phải sống và làm việc theo pháp luật, với đảng viên thì phải cần kiệm liêm chính. 2.7 Tư tưởng HCM về con đường, phương pháp rèn luyện đạo đức: - HCM coi rèn luyện đạo đức phải thường xuyên, phải rèn luyện suốt đời. Đạo đức CM không phải trên sa xuống, nó do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển cũng cố cũng như ngọc càng dũa càng sáng, vàng càng luyện càng trong. - Rèn luyện đạo đức là một quá trình gian khổ, phải xác định tư tưởng kiên trì tự giác tự mình tự nguyện,đề cao tự phê bình và phê bình. - Xây dựng đạo đức cách mạng phải gắn liền với chống chủ nghĩa cá nhân vì chủ nghĩa cá nhân là giặc nội xâm, giặc trong lòng là đồng minh của kẻ thù có thấy, biết. Câu 3: Công nghiệp hóa là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện các hoạt động kinh tế xã hội từ sử dụng sức lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại, tạo ra năng suất lao động xã hội cao. Trang 3
5. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ, là tất yếu đối với nước ta hiện nay(phân tích thêm). Công nghiệp hóa, hiện đại hóa có tác dụng tạo điều kiện thay đổi về chất nền sản xuất xã hội, tăng năng suất lao động, tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, góp phần ổn định và phát triển kinh tế chính trị - xã hội. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa tạo cơ sở vật chất kỹ thuật cho việc củng cố, tăng cường vai trò kinh tế nhà nước, củng cố an ninh quốc phòng, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ.v.v Câu 4: 4.1 Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập: - Mặt đối lập là những mặt trái ngược nhau trong cùng một sự vật, hiện tượng, sự vật hiện tượng nào cũng là thể thống nhất giữa các mặt đối lập. - Nội dung của quy luật: Sự vật hiện tượng nào cũng là thể thống nhất của các mặt đối lập, mỗi sự vật đều là thể thống nhất của các mặt đối lập đó là thống nhất của những mâu thuẫn bằng nhau từ chính bản thân của mọi sự vật không có mặt đối lập thì không tạo thành sự vật thống nhất do vậy không có sự vật cụ thể tồn tại. 4.2 Quy luật từ những thay đổi dần về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngược lại: - Chất của sự vật là tổng hợp những thuộc tính khách quan của nó vốn có nói lên nó là cái gì. - Lượng của sự vật chỉ nói lên con số của những thuộc tính cấu thành nó như về độ to, nhỏ, vi mô lớn, bé trình độ cao thấp, tốc độ nhanh chậm.v.v Ví dụ: Sự thống nhất giữa lượng và chất được thể hiện trong giới hạn nhất định gọi là độ. Độ là giới hạn mà ở đó đã có sự biến đổi về lượng nhưng chưa có sự biến đổi về chất, sự vật còn là nó chưa là cái khác. Sự vật biến đổi khi lượng biến đổi, lượng biến đổi vượt độ thì gây nên chất đổi. Chất biến đổi thì sự vật biến đổi.Chất biến đổi gọi là nhảy vọt. Nhảy vọt là bước ngoặc của sự thay đổi về lượng đưa đến sự thay đổi về chất, sự vật cũ mất đi , sự vật mới ra đời. Nhảy vọt xảy ra tại điểm mút gọi là tột đỉnh của giới hạn độ. 4.3 Ý nghĩa phương pháp luận: nắm vững quy luật này giúp con người nhận thức và hoạt động thực tiễn khắc phục khuynh hướng tả khuynh mọi biểu hiện không chú ý tích lũy về lượng chủ quan, nôn nóng duy ý chí chỉ muốn các bước nhảy diễn ra liên tục sẽ dẫn đến thất bại mặc khác cần khắc phục tư tưởng hữu khuynh ngại khó, ngại khổ, lo sự không dám thực hiện bước nhảy khi có đủ điều kiện ngoài ra cần khắc phục xu hướng bảo Trang 4
6. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry thủ dung hoàn phải tích cực chuẩn bị mọi điều kiện mỗi khi có tình thế, thời cơ thì không quyết tổ chức thực hiện bước nhảy để giành thắng lợi quyết định. 4.3 Quy luật phủ định của phủ định: Phủ định:sự vật hiện tượng nào đó xuất hiện, mất đi thay thế bằng sự vật hiện tượng khác. Sự thay thế đó gọi là phủ định. 4.4 Ý nghĩa phương pháp luận: - lý luận trên cho ta ý nghĩa khi xem xét sự vận động của sự vật phải xem xét nó trong quan hệ cái mới ra đời từ cái cũ, cái tiến bộ ra đời từ cái lạc hậu. Cần bênh vực ủng hộ cái mới, tin tưởng cái mới nhất định chiến thắng. - Khi có những bước thụt lùi hay thoái trào cần xem xét kỹ lưỡng, phân tích nguyên nhân tìm cách khắc phục để từ đó tin tưởng vào thắng lợi của cái mới. Câu 5: 5.1 Truyền thống lao động cần cù, sáng tạo: - Vì điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt nên nhân dân ta đã sớm nhận thức được rằng sự siêng năng,chăm chỉ mới đưa nhân dân ta thoát khỏi đói nghèo. - Vì thế cần cù vốn là bản chất của người lao động, là một trong những truyền thống nổi bật của dân tộc Việt Nam, sinh ra trên một địa bàn đất đai nhỏ, tài nguyển không giàu có, sản xuất nông nghiệp khó khăn, thiên nhiên khắc nghiệt lại luôn bị ngoại xâm đe dọa nên nhân dân VN sớm có bản năng và ý thức cần cù, kiên hẫn, chăm chỉ lao động, giản gị và tiết kiệm trong cuộc sống. - Trong quá trình lao động nhân dân ta có tinh thần sáng tạo rất cao như các kĩ thuật canh tác, dẫn nước trị thủy, sớm biết nghệ thuật lyện đồng, có nhiều nghề thủ công cổ truyền, kiến trúc tinh xảo 5.2 Truyền thống đoàn kết nhân nghĩa: - Đoàn kết nhân nghĩa là truyền thống quí báu của dân tộc được hình thành và phát triển trên cơ sở phải luôn luôn chế ngự thiên nhiên, chống trả các thế lực ngoại xâm để tồn tại. - Chủ tịch HCM đánh giá rất cao truyền thống đoàn kết dân tộc, coi đó là một yếu tố quyết định đến sự sống còn của cả dân tộc trong quá trình dựng nước và giữ nước. - Truyền thống độc lập tự chủ tự cường: - Ngay từ rất sớm nhân dân ta đã nhận thức đầy đủ rằng dù nhỏ bé nhưng dân tộc ta hoàn toàn có độc lập và bình đẳng. Đất nước VN phải do chính chúng ta làm chủ, bất kỳ nước nào dù mạnh đến đâu hễ đến xâm lược nước ta thì nhất định phải thất bại hoàn toàn.(minh chứng bài thơ Lý Thường Kiệt) - Độc lập tự do là nội dung chính của chủ nghĩa yêu nước VN, ta phải hiểu rằng mất nước sẽ mất tất cả vì vậy lâu nay trong tình cảm của nhân dân ta tình yêu tổ quốc luôn gắn liền với tình yêu gia đình, yêu nước thương nhà gắn kết và hòa quyện với nhau, nước mất thì nhà tan, cứu nhà là nhiệm vụ thiêng liêng đối với tất cả mọi người. Trang 5
7. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry - Vì độc lập tự do nhân dân ta đã chiến đấu kiên cường, không sợ khó khăn chấp nhận hy sinh.(minh cứng Trần Bình Trọng) 5.3 Tuyền thống đánh giặc giữ nước: - Đánh giặc giữ nước là một trong những truyền thống tiêu biểu của dân tộc VN từ truyền thống Thánh Gióng đánh giặc Ân cho đến ngày nay lịch sử đất nước đã ghi lại hàng trăm cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ vô cùng oanh liệt thể hiện tinh thần bất khuất kiên cường chống ngoại xâm của dân tộc(1). - Truyền thống đánh giặc,giữ nước của dân tộc được nâng lên tầm cao khi giai cấp công nhân VN có lãnh đạo, truyền thống ấy của dân tộc đã được thêm những trang vàng rực rỡ. - Đối với người lao động ngày nay thì truyền thống (1) là cần phát huy cao nhất. Câu 6: 6.1 Quan điểm cơ bản: Tranh thủ cơ hội thuận lợi do bối cảnh quốc tế tạo ra và tiềm năng, lợi thế của nước ta để rút ngắn quá trình CNH-HĐH Phát triển các ngành và sản phẩm kinh tế có giá trị gia tăng cao dựa nhiều vào tri thức Coi trọng cả số lượng cả chất lượng tăng trưởng kinh tế 6.2 Định hướng đẩy mạnh CNH-HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thức: Đẩy mạnh CNH-HĐH nông nghiệp và nông thôn, giải quyết đồng bộ các vấn đề nông nghiệp, nông thôn và nông dân. - Chuyển dịch mạnh cơ cấu lao động và kinh tế nông thôn theo hướng tạo ra giá trị gia tăng ngày càng cao gắn với công nghiệp chế biến và thị trường. - Tăng nhanh tỉ trọng giá trị sản phẩm và lao động các ngành công nghệ, dịch vụ.Giảm dần tỉ trọng và sản phẩm lao đọng nước ngoài. - Thực hiện tốt chương trình bảo vệ và phát triển rừng, phát triển đồng bộ có hiệu quả nuôi trồng, đánh bắt, chế biến nguồn lợi thủy sản, tăng cường các hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư - Phát triển nhanh hơn công nghệ xây dựng và dịch vụ. - Khuyến khích phát triển công nghiệp công nghệ cao, công nghệ phần mềm, công nghệ bổ trợ có lợi thế cạnh tranh, tạo nhiều sản phẩm xuất khẩu, thu hút nhiều lao động. - Khuyến khích tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia phát triển mạnh, các ngành sản xuất hang tiêu dùng và hàng xuất khẩu. - Khẩn trương thu hút vốn trong và ngoài nước để thực hiện một số dự án trọng điểm. Phát triển kinh tế vùng(trung du và miền núi bắc bộ,đồng bằng sông hồng,bắc trung bộ,duyên hải miền trung,tây nguyên,đông nam bộ,đồng bằng song cửu long).Có cơ chế, chính sách phù hợp để các vùng trong cả nước phát triển, đồng thời tạo sự liên kết giữa các vùng nội vùng Phát triển kinh tế biển: xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế biển toàn diện, sớm đưa nước ta trở thanh quốc gia mạnh về kinh tế biển. Trang 6
8. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry Chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu công nghệ: phát triển nguồn nhân lực với cơ cấu đồng bộ và chất lượng cao, đưa tỉ lệ lao động trong khu vực nhà nước dưới 50% lực lượng lao động xã hội. Bảo vệ và sử dụng có hiệu quả tài nguyên quốc gia, cải thiện môi trường tự nhiên. Câu 7: Mục tiêu tổng quát: Xây dựng cơ bản những cơ sở kinh tế của XHCN với kiến trúc thượng tầng về chính trị, tư tưởng, văn hóa phù hợp làm cho nước ta trở thành một nước XHCN phồn vinh. Các đặc trưng cơ bản: Do nhân dân lao động làm chủ. Có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu . Nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc Con người được giải phóng khỏi áp bức bốc lột, tự do phát triển toàn diện Các dân tộc trong nước đoàn kết, bình đẳng giúp đỡ nhau cùng tiến bộ Có quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới Các phương hướng cơ bản: Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân, lấy liên minh công-nông-trí thức làm nền tảng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phát triển lực lượng sản xuất bằng cách tiến hành CNH-HĐH đất nước Xác lập QHSX phù hợp với LLSX từ thấp đến cao. Tiến hành cách mạng XHCN trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa Thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc Xây dựng CNXH và bảo vệ tổ quốc XHCN là hai nhiệm vụ chiến lược Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Câu 8: 8.1.Thực tiến là cơ sở, nguồn gốc của nhận thức - Thực tiễn là cơ sở của nhận thức, thể hiện ở chỗ: Mọi tri thức của con người xét đến cùng đều bắt đầu từ nguồn gốc thức tiễn. Chính thực tiễn đã cũng cấp những tài liệu hiện thực khách quan để con người có cơ sở nhận thức. - Bằng hoạt động thực tiễn, con người trực tiếp tác động vào thế giới làm cho các sự vật hiện tượng bộc lộ những thuộc tính, những mối liên hệ của chúng. Trên cơ sở đó, con người hình thành được những tri thức về sự vật , hiện tượng. - Thực tiễn phát triển làm cho con người cũng phát triển theo: Mọi khoa học(Tự nhiên, xã hội và nhân văn ) đều được xây dựng, khái quát trên cơ sở tổng kết thực tiễn. Trang 7
9. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry - Thông qua hoạt động thực tiễn, các giác quan của con người cũng ngày càng phát triển hơn, hoàn thiện hơn.Nhờ đó mà con người có khả năng khám phá sâu hơn về bản chất của sự vật hiện tượng. 8.2.Thực tiễn là động lực và mục đích của nhận thức. - Thực tiễn là động lực của nhận thức thể hiện ở chỗ :Thực tiễn luôn đặt ra những như cầu, nhiệm vụ, phương hướng cho nhận thức phát triển. - Thực tiễn là mục đích của nhận thức thể hiện ở chỗ: Nhận thức của con người phải quay về phục vụ thực tiễn, kết quả nhận thức phải hướng dẫn và chỉ đạo thực tiễn. Lý lận khoa học chỉ có ý nghĩa thực sự khi chúng được vận dụng vào thực tiễn,cải tạo thực tiễn. Câu 9: 9.1 Những đặc điểm cơ bản của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta là: - Nước ta quá độ từ một nước xã hội vốn là thuộc địa nửa phong kiến, trong đó nền kinh tế phổ biến là sản xuất nhỏ, tự cấp, tự túc bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa tiến lên chủ nghĩa xã hội. - Đất nước trả qua hàng chục năm chiến tranh ác liệt, hậu quả để lại còn nặng nề. Những tàn dư của chế độ cũ còn nhiều, nền sản xuất nhỏ cũng để lại nhiều nhược điểm. Tập quán lạc hậu. Nhưng nước ta cũng đã xây dựng được một số cơ sở vật chất ban đầu của chủ nghĩa xã hội. - Các thế lực thù địch thường xuyên tìm cách phá hoại công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và nền độc lập của dân tộc ta. - Nhân dân ta có truyền thống lao động cần cù, sáng tạo va anh dũng trong đấu tranh, có ý chí tự lực, tự cường để thực hiện công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Quá độ lên CNXH ở nước ta không phải là cải biến xã hội tư bản chủ nghĩa thành xã hội chủ nghĩa. Đối tượng của sự cải biến cách mạng là xã hội với trình độ lực lượng sản xuất còn thấp kém, với cơ cấu kinh tế - xã hội rất phức tạp, vừa có những mặt hạn chế và nhiều phong tục tập quán lạc hậu, chính những đặc điểm đó, quy định nội dung, nhiệm vụ, hình thức, biện pháp, bước đi của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Câu 10: 10.1.Tư tưởng HCM về đạo đức cách mạng - Theo quan điểm HCM, đạo đức là gốc của người cách mạng.  Người cách mạng không có đạo đức cũng như cây không có gốc, suối không có nguồn. Cây không có gố thì cây héo, suối hk có nguồn thì suối cạn. “Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ các mạng vẻ vang”.  Đạo đức là cội nguồn sức mạnh của đảng để đấu tranh và lao động hết mình vì nhân dân. Như vậy, đạo đức HCM là đạo đức hành động. Trang 8
10. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry - Đạo đức phải gắn liền với tài năng. - Hồ Chí Minh đề cập đến tính phổ biến của đạo đức: Đạo đức được thể hiện trong các lĩnh vực của đời sống, từ sinh hoạt thường ngày cho đến những hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa , từ quan hệ xã hội, đoàn thể, cho đến gia đình và bản thân. - Đạo đức cách mạng :  Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời rơi xuống mà là do rèn luyện bền bỉ, đấu tranh gian khổ với bẩn thân mới đạt được cũng như ngọc càng mài thì càng sáng, vàng càng luyện thì càng tinh.  Nội dung đạo đức cách mạng được HCM nên thành bốn vẫn đề cơ bản : Trung với nước, hiếu với dân Yêu thương con người Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư Tinh thần quốc tế trong sáng  Để rèn luyện đạo đức cách mạng trên, HCM nêu 3 nguyên tắc cơ bản : Nói đi đôi với làm, nêu gương bằng những hành động thực tế. Xây đi đôi với chống, trong đó xây là yếu tố quan trọng nhất. Phải tu dưỡng suốt đời, phải bền bỉ và có quyết tâm cao. 10.2.Bản thân anh (chị) đã thực hiện 3 nguyên tắc cơ bản rèn luyện đạo đức cách mạng NTN(Phần này liên hệ bản thân)? Câu 11: 11.1.Sự khủng hoảng về đường lối cứu nước trước khi Đảng ra đời. - Cuối thế kỷ 18 đến thế ky 19: Chế độ phong kiến suy vong. - 1858 thực dân pháp xâm lược Việt Nam, chuyển XH việt nam từ XH phong kiến sang XH thuộc địa nữa phong kiến. XH Việt Nam bị phân hóa về kết cấu giai cấp – xã hội:  Giai cấp địa chủ trở thành giai cấp phản động làm tai sai cho đế quốc.  Giai cấp nông dân bị áp bức bóc lột nặng nề. Nhưng không thể là giai cấp lãnh đạo cách mạng vì họ không đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến và không thể có tư tưởng đôc lập.  Tầng lớp tiều tư sản bị bọn thực dân và phong kiến chèn ép và bóc lột. Họ có tinh thần yêu nước và dân chủ. Đây là thực lượng nhạy bén về chính trị, nhưng khi gặp khó khăn thường đễ dao động.  Giai cấp tư sản Việt Nam sinh ra từ chính sách khai thác thuộc địa của Pháp. Số lượng ít, nhỏ bé về kinh tế và non yếu về chính trị. Họ có 2 bộ phận: tư sản mại bản và tư sản dân tộc. Số ít tư sản mại bản có quyền lọi kinh tế gắng với đế quốc nên chúng là tay sai phản động.  Giai cấp nông dân việt nam ra đời trong quá trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực đan Pháp (1897-1914). Sau chiến trang thế giới thứ nhất giai cấp công nhân phát triển với tốc độ nhanh. Giai cấp công nhân Việt Nam là người có khả năng tập hợp lực lượng lãnh đạo nhân dân giành độc lập tự do và xây dựng thành công CNXH. Trang 9
11. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry Các phong trào yêu nước trên đều thất bại vì không có đường lối chính trị rõ ràng, còn ảo tưởng còn thực dân, tổ chức lỏng lẻo Từ thực tế đó đỏi hỏi phải có một lực lượng lãnh đạo có đường lối đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh mới của dân tộc và thời đại. Tực lượng đó chỉ có thể là giai cập công nhân Việt Nam và đảng tiên phong của nó. 11.2.Chủ tịch HCM người sáng lập Đảng CSVN  Nguyễn Ái Quốc –Người sáng lập Đảng Cộng Sản Việt Nam - Từ 1920-1930 Người truyền bá chủ nghĩa Mác Lênin và Việt Nam và chuẩn bị tư tưởng và tổ chức để thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam.  Tháng 6/1929 ĐDCS Đang được thành lập ở Bắc kỳ.  Tháng 10/1929 ANCS liên đoàn thành lập ở trung kỳ.  Thánh 1/1930 ĐDCS liên đoàn thành lập ở trung kỳ. - Ngày 3/2/1930 tại Hương Cảng Trung Quốc NAQ thống nhất 3 tổ chức cộng sản đảng thành lập một đảng cộng sản duy nhất lấy tên là Đảng Cộng Sản Đông Dương. - Đảng cộng sản Việt Nam ra đời là một tất yếu lich sử, phản ánh đúng xu thế khách quan của thời đại cách mạng vô sản trên thế giới và điều kiện chín muồi của cách mạng Việt Nam. Nó chứng tỏ giai cấp vô sản nước ta đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng Việt Nam. - Đảng CSVN ra đời là sự kết hợp chủ nghĩa Mac – Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, là kết quả của sự chuẩn bị công phu suốt 2 thập kỷ của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. - Đảng CSVN ra đời là một bước ngoặt vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Cách mạng Việt Nam trở thành một bộ phận khăn khít của cách mạng thế giới, châm dứt thời kỳ khủng hoảng đường lối cứu nước của dân tộc ta. Câu 12:  Từ khi ra đời đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng nhân dân ta đã liên tục đấu tranh dành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác, đó là thắng lợi của cách mạng tháng 8/1945, thành lập nhà nước VNDCCH, thắng lợi của cuộc kháng chiến oanh liệt để giải phóng dân tộc, thắng lợi của sự nghiệp đổi mới do Đảng lãnh đạo.  Đảng ta là Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo toàn bộ hệ thống chính trị, trước hết bằng việc đề ra những đường lối, chính sách tổ chức kiểm tra thực hiện dường lối và bằng hành động gương mẫu của Đảng viên.  Vai trò lãnh đạo của Đảng thể hiện trước hết ở việc Đảng đề ra đường lối đúng đắn, biết tập hợp, động viên và tổ chức lực lượng toàn dân thực hiện, biết lựa chọn và sử dụng hình thức, phương pháp linh hoạt trong đấu tranh và xây dựng để thực hiện đường lối cách mạng thành công.  Đường lối của Đảng được xây dựng với cố gắng cao nhất là phản ánh quy luật vận động khách quan của CM, biểu hiện tập trung nguyện vọng và quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc Việt Nam, xây dựng đường lối đúng đắn thể hiện năng lực và trình độ lãnh đạo của Đảng. Trang 10
12. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry  Đường lối của Đảng mang tính khoa học vì được xây dựng lấy chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng HCM làm nền tảng , là kim chỉ nam cho hành động, đường lối đó tiếp thu trí tuệ của nhân loại, vận dụng sáng tạo các kinh nghiệm của các Đảng tiến bộ trên thế giới.  Đường lối của Đảng được xây dựng đòi hỏi phải phản ánh tính phổ biến của CM XHCN trên thế giới và phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh cụ thể của VN, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân.  Đảng ta thường xuyên tổng kết việc thực hiện đường lối, đánh giá những thành tựu và khuyết điểm,nêu ra những bài học kinh nghiệm cần thiết, từng bước hoàn thiện đường lối để phát triển.  Xây dựng đường lối đúng đắn là vấn đề quan trọng nhất trong lãnh đạo CM, Đảng ta luôn phát huy tinh thần độc lập sáng tạo, mọi đường lối , chủ trương của Đảng đều xuất phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan.  Đảng dựa chắc vào dân, gắn bó mật thiết với nhân dân, luôn luôn coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, lấy nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn Đảng lên ngang tầm đòi hỏi của sự nghiệp CM để Đảng tiếp tục đóng vai trò là nhân tố hang đầu, bảo đảm mọi thắng lợi của CMVN. Câu 13 : Quy luật Lượng-Chất là một trong ba quy luật cơ bản cơ bản của phép biện chứng duy vật, quy luật này chỉ ra cách thức vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng. 13.1 Một số khái niệm: 1. Chất của sự vật là tổng hợp những thuộc tính khách quan vốn có của nó, nói lên nó là cái gì, để phân biệt nó với các khác. 2. Lượng của sự vật, không nói lên sự vật đó gì mà chỉ nói lên con số của những thuộc tính cấu thành nó, như về : độ lớn (to – nhỏ), quy mô (lớn – bé), trình độ (cao – thấp), tốc độ (nhanh – chậm), màu sắc (đậm – nhạt) 3. “Độ” là giới hạn mà ở đó đã có sự biến đổi về Lượng nhưng chưa có sự thay đổi về Chất. 4. Điểm nút là điểm giới hạn mà khi Lượng đạt tới sẽ làm thay đổi Chất của sự vật. 5. Bước nhảy là sự thay đổi về Chất qua điểm nút. Sự phân biệt giữa Chất và Lượng chỉ là tương đối, cùng một sự vật, trong mối quan hệ này nó là Lượng, trong mối quan hệ khác nó là Chất. Tính tương đối về sự phân biệt giữa Lượng và Chất, đòi hỏi tư duy con người phải mềm dẻo khi nhận thức chúng, tùy theo mối quan hệ cụ thể, để xác định nó là Chất hay Lượng. 13.2 Nội dung cơ bản của quy luật:  Sự vật, hiện tượng bao giờ cũng là thể thống nhất của hai mặt đối lập Lượng và  Chất. Lượng nào Chất ấy, Chất nào Lượng ấy. Không có Chất Lượng tách rời nhau.  Sự thống nhất giữa Chất và Lượng thể hiện trong một giới hạn nhất định gọi là “Độ”. Vậy, “Độ” là giới hạn trong đó có sự thống nhất giữa Lượng và Chất.hay, “Độ” là giới hạn mà ở đó đã có sự biến đổi về Lượng nhưng Trang 11
13. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry chưa có sự thay đổi về Chất. Sự vật, nó còn là nó, nó chưa là cái khác.  Sự vật biến đổi khi chất lượng biến đổi. Nhưng chất là mặt tương đối ổn định, lượng là mặt biến động hơn. Lượng biến đổi trong giới hạn “độ” thì sự vật chưa biến đổi. Nhưng, lượng biến đổi “vượt độ” thì nhất định gây nên sự biến đổi về chất. Chất biến đổi thì sự vật biến đổi. Chất biến đổi gọi là “nhảy vọt”. Nhảy vọt là bước ngoặc của sự biến đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất. Sự vật củ mất đi, sự vật mới ra đời. Nhảy vọt xảy ra tại “điểm nút”. Điểm nút là tột định của giới hạn, tại đó diễn ra sự nhảy vọt.  Lượng biến đổi dẫn đến chất biến đổi phải có điều kiện. Không phải cứ tăng, giảm đơn thuần về lượng trong bất 0 kỳ điều kiện nào cũng đưa đến sự thay đổi về chất. Như nước sôi 100 C bốc thành hơi, chỉ xảy ra trong điều kiện áp suất bình thường.  Chất mới ra đời đòi hỏi lượng mới, tương ứng với nó, đây chính là chiều ngược lại của quy luật. Thật vậy, khi chất mới ra đời, chất mới lại quy định sự biến đổi về lượng. Sự quy định này thể hiện ở chổ: làm cho quy mô, tốc độ, nhịp điệu, giới hạn vận động phát triển của lượng thay đổi.  Quy luật này có tính phổ biến. Được thể hiện trong mọi lĩnh vực của thế giới : cả tự nhiên, xã hội và tư duy.  Tóm lại, quy luật “từ những thay đổi dần dần về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngược lại” là thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa hai mặt lượng chất trong sự vật. Chất là mặt tương đối ổn định, lượng là mặt thường xuyên biến đổi. Lượng biến đổi mâu thuẩn với khuôn khổ của chất củ, phá vỡ chất củ, chất mới ra đời với lượng mới. Nhưng lượng mới lại tiếp tục biến đổi đến một giới hạn nào đó, lại phá vỡ chất đến nay đã củ đi,  hiện đang kìm hãm Cứ thế quá trình tác động biện chứng giữa hai mặt lượng chất, tạo nên cách thức vận động và phát triển của sự vật. Thể hiện sự thống nhất giữa tính liên tục và tính đứt đoạn của sự vận động, phát triển của sự vật.  Thế giới sự vật, hiện tượng là đa dạng, phong phú, các bước nhảy cũng vậy. Có bước nhảy đột biến hoặc dần dần, toàn cục hay cục bộ, tức là diễn ra với khoảng thời gian khác nhau, quy mô khác nhau nhưng dù với hình thức nào mỗi bước nhảy cũng là một sự thay đổi về chất. 13.3 Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật lượng chất. - Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, muốn thay đổi chất thì phải không ngừng tích lũy về lượng. Cần tránh tư tưởng nôn nóng, vội vàng, thường không chú ý tích lũy về lượng. - Khi tích lũy đủ lượng phải chuyển sang thay đổi chất, từ tiến hóa sang cách mạng. Cần tránh những tư tưởng ngại khó, ngại khổ, sợ sệt, không dám thực hiện những bước nhảy, kể cả khi có đầy đủ điều kiện. - Để sự biến đổi lượng đưa đến sự thay đổi chất phải biết sử dụng linh hoạt các bước nhảy. Trong đời sống xã hội phải chú ý cả điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan, xác định rõ quy mô, nhịp điệu của bước nhảy một cách khoa học, chống máy móc, giáo điều. Trang 12
14. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry Câu 14: 14.1. Đảng Cộng Sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động - Cách mạng Tháng Mười Nga 1917 thắng lợi đã mở ra thời kỳ quá độ từ CNTB lên CNXH trên phạm vi toàn thế giới. Tác động của thời đại và sự ra đời của Quốc Tế Cộng Sản (3-1919) đã tạo điều kiện khách quan cho sự ra đời các Đảng Cộng Sản trên thế giới. - Đảng Cộng Sản VN ra đời (3-2-1930) là tất yếu lịch sử, phản ánh đúng xu thế khách quan của thời đại và điều kiện chín muồi của cách mạng VN. Đảng ra đời là kết quả của sự kết hợp chủ nghĩa Mac-Lenin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước VN. - Đảng Cộng Sản VN do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa, trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật phát triển XH, phân tích đúng đắn thực tiễn đất nước để đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối cách mạng đúng đắn, phù hợp với quy luật, với thực tiễn và nguyện vọng của nhân dân VN. - Đảng làm vai trò tiên phong vì có lý luận tiên phong dẫn đường. Đảng vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mac- Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa thế giới để đề ra đường lối lãnh đạo đúng đắn. - Đảng là đội tiên phong có tổ chức chặt chẽ, thống nhất ý chí và hành động, lấy nguyên tắc tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, có kỷ luật tự giác và nghiêm minh, nêu cao tự phê bình và phê bình, đoàn kết yêu thương đồng chí trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, giữ mối liên hệ mật thiết với nhân dân; Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước. - Đảng Cộng Sản VN được xây dựng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, sức chiến đấu và năng lực của Đảng. - Trong khó khăn gian khổ Đảng vẫn vững vàng, kiên định, không xa rời mục tiêu, lý tưởng, giữ vững bản chất cách mạng và khoa học, không run sợ trước kẻ thù, không nhụt chí trước khó khăn. Khi có những sai lầm, khuyết điểm Đảng nghiêm túc nhận rõ và quyết tâm sửa chữa. bởi vậy, Đảng đã đứng vững trên vị trí tiên phong chiến đấu, củng cố niềm tin, uy tín và trách nhiệm là người lãnh đạo, người tổ chức mọi thắng lợi của cách mạng VN. 1 4 .2 Đảng Cộng Sản Việt Nam là người đại diện trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc. - Trong Cương lĩnh đầu tiên, Đảng ta đã chỉ rõ mục tiêu và con đường của cách mạng VN là hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên CNXH không qua giai đoạn phát triển TBCN. Mục tiêu và con đường đó vừa thể hiện ý chí cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân VN, vừa thể hiện quy luật vận Trang 13
15. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry động của cách mạng VN trong thời đại mới. - Đảng Cộng Sản VN xác định mục đích của mình là xây dựng nước VN độc lập, dân chủ, giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, không còn người bóc lột người, thực hiện thành công CNXH và cuối cùng là chủ nghĩa cộng sản. Mục đích đó là biểu hiện tập trung cao nhất nguyện vọng của giai cấp công nhân, của toàn thể nhân dân lao động và của cả dân tộc, là nguồn gốc và động lực dẫn đến những thắng lợi vĩ đại có ý nghĩa dân tộc và thời đại của cách mạng VN. - Đảng Cộng Sản VN là Đảng cầm quyền, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; đoàn kết và lãnh đạo nhân dân tiến hành sự nghiệp cách mạng. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là một bộ phận của hệ thống ấy. - Đảng lãnh đạo, xây dựng và phát huy vai trò của Nhà nước để Nhà nước thật sự là công cụ chủ yếu thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước thể hiện ở chổ; Đảng đề ra đường lối, chủ trương, chính sách lớn cho sự phát triển của đất nước; lãnh đạo Nhà nước thể chế hóa, cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng thành Hiến pháp, Pháp luật, chính sách cụ thể; lãnh đạo tổ chức Nhà nước và xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất, năng lực và trí tuệ; lãnh đạo bằng công tác kiểm tra thực hiện đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước. - Đảng phát huy vai trò trách nhiệm của mặt trận tổ quốc VN, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân trong việc tham gia xây dựng, kiểm tra, giám sát hoạt động và bảo vệ Đảng, Nhà nước. 14.3. Đảng Cộng Sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh giành những thắng lợi vĩ đại, tạo ra bước phát triển nhảy vọt của lịch sử dân tộc. - Kể từ khi ra đời, qua 15 năm, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh giành thắng lợi vẻ vang trong cách mạng tháng 8-1945, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, bước phát triển nhảy vọt trong lịch sử tiến hóa của dân tộc. - Thắng lợi của các cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ (1945- 1975), xóa bỏ chế độ thực dân, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, đã đưa dân tộc ta bước vào kỷ nguyên mới, cả nước hòa bình, độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội. - Thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới ở nước ta (1986-2006) dưới sự lãnh đạo của Đảng làm thay đổi bộ mặt của đất nước, tạo ra thế và lực mới, nâng cao vị thế và uy tín của nước ta trên trường quốc tế, tạo cơ hội lớn cho đất nước phát triển nhanh và bền vững trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Chúng ta tự hào là dân tộc VN anh hùng, thông mình, sáng tạo; tự hào về Đảng Cộng Sản Trang 14
16. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry VN do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã một lòng một dạ chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. - Chúng ta có đủ cơ sở để tin tưởng rằng, Đảng và nhân dân ta sẽ tiếp tục giành nhiều thắng lợi hơn nữa trong sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc, đưa nước ta sớm ra khỏi tình trạng kém phát triển và vương lên trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Câu 15 : 15.1. Mục tiêu và nhiệm vụ chung của công tác đối ngoại - Nghị quyết Đại Hội X của Đảng đã chỉ rõ: “nhiệm vụ của công tác đối ngoại hiện nay là giữ vững môi trường hòa bình và tạo các điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới, vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ XH” Giữ vững môi trường hòa bình và tạo các điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới, vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ XH. Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế. 15.2. Các nguyên tắc trong quan hệ đối ngoại a. Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, không dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực. - Đây là nguyên tắc cơ bản, là quan điểm nhất quán trong quan hệ đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta và phù hợp với quy luật của luật phát quôc tế. Việt Nam tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, quyền lựa chọn chế độ chính trị của các nước trên thế giới, không can thiệp, không dùng vũ lực và đe dọa dùng vũ lực trong quan hệ với các nước khác, kiên quyết chống lại sự can thiệp, áp đặt, xâm phạm đến độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước ta. b. Giải quyết các bất đồng và tranh chấp thông qua thương lượng. - Đây là nguyện vọng chung của nhân dân tất cả các nước, là yêu cầu bức xúc của nhiều quốc gia trên thế giới và là nguyên tắc chủ đạo hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta. Chúng ta tôn trọng độc lập chủ quyền của mỗi Trang 15
17. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry nước, bảo vệ các nước nghèo, nhỏ yếu; chống chủ nghĩa dân tộc nước lớn và chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi; kiên quyết làm thất bại mọi âm mưu và hành động gây sức ép hoặc áp đặt, đe dọa đến lợi ích của dân tộc ta. c. Tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng co lợi. Cùng có lợi là nguyên tắc khách quan, có ý nghĩa toàn diện và lâu dài. Nó yêu cầu tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi theo tinh thần là đối tác tin cậy, lâu dài của nhau, thực hiện đầy đủ các cam kết, thỏa thuận, chống áp đặt, cường quyền. Câu 16 : 16.1. Những mâu thuẩn cơ bản của thời đại hiện nay a. Mâu thuẩn giữa CNXH và CNTB - Mâu thuẩn giữa CNXH và CNTB là mâu thuẩn cơ bản nhất, bởi sự vận động cũa mâu thuẩn này tác động đến những mâu thuẩn còn lại. Đây là mâu thuẩn cơ bản, nổi bật, xuyên suốt thời đại quá độ mang tính toàn cầu. - Việc giải quyết mâu thuẩn này ảnh hưởng trực tiếp, có tính quyết định đối với việc giải quyết các mâu thuẩn khác của thời đại; đồng thời thông qua việc giải quyết các mâu thuẩn khác của thời đại cũng góp phần thúc đẩy giải quyết mâu thuẩn giữa CNXH và CNTB, thúc đẩy tiến trình phát triển của thời đại. b. Mâu thuẩn giữa tư bản và người lao động 1. Đây là mâu thuẩn giữa hai giai cấp cơ bản trong chế độ TBCN: giai cấp tư sản và giai cấp công nhân. Mâu thuẩn này phản ánh bản chất bóc lột lao động làm thuê của giai cấp tư sản biểu hiện dưới nhiều hình thức, diễn ra ngày càng sâu sắc và gay gắt. 2. Trong thời đại ngày nay, nhờ cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và những lực lượng tiến bộ trên thế giới, cùng với năng suất lao động cao do cuộc cách mạng khoa học và công nghệ tạo ra, CNTB có những điều chỉnh trong chính sách XH, thực hiện tăng phúc lợi XH. Những điều chỉnh đó kéo dài sự tồn tại của CNTB. C.Mâu thuẩn giữa dân tộc các thuộc địa và phụ thuộc với chủ nghĩa đế quốc. - Thời đại hiện nay đã làm cho các dân tộc nâng cao ý thức độc lập và chủ quyền quốc gia. Sự kết hợp phong trào độc lập dân tộc với phong trào công nhân và phong trào XHCN đã thúc đẩy phong trào đấu tranh giành độc lập, làm sụp đổ hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân kiểu củ. - Tuy nhiên, những nước này từ một nền kinh tế, văn hóa, XH lạc hậu, thấp kém vừa mới giành Trang 16
18. FIT-Ho Chi Minh University Of Industry được độc lập về chính trị lại rơi vào lệ thuộc về kinh tế của chủ nghĩa thực dân mới. d. Mâu thuẩn giữa các nước tư bản với nhau - Mâu thuẩn này thể hiện mâu thuẩn giữa các thế lực, tập đoàn tư bản trong việc tìm kiếm thị trường, giành giật nhau về lợi ích kinh tế - chính trị; mâu thuẩn diễn ra thường xuyên, gây gắt trong cạnh tranh và thôn tính nhau trong việc giành thị trường thế giới và đảm bảo an ninh. Song chúng lại thống nhất nhau trong mục đích chống phá CNXH và phong trào cách mạng thế giới. e. Ngoài bốn mâu thuẩn cơ bản trên, thời đại ngày nay còn tồn tại nhiều mâu thuẩn khác nữa có tính toàn cầu hay khu vực, liên quan đến sự tồn tại của XH loài người, sự sống còn và nền văn minh trên trái đất. 16.2. Đặc điểm và xu thế chủ yếu của giai đoạn hiện nay a. Đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay của thời đại - Các mâu thuẩn cơ bản trên thế giới thể hiện dưới những hình thức và mức độ khác nhau vẫn tồn tại và phát triển, có mặt sâu sắc hơn. Đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp tiếp tục diễn ra gây gắt. Nhiều vấn đề toàn cầu, bức xúc đòi hỏi những quốc gia và các tổ chức quốc tế phối hợp giải quyết. - Chủ nghĩa tư bản hiện tại đang nắm ưu thế về vốn, khoa học và công nghệ, thị trường; song không thể khắc phục nổi những mâu thuẩn vốn có, đặc biệt là mâu thuẩn giữa tính chất XH hóa ngày càng cao của lực lượng sản xuất với chế độ chiếm hữu tư nhân TBCN về lực lượng sản xuất, mâu thuẩn giữa các nước tư bản phát triển và các nước đang phát triển. b. Xu thế chủ yếu trong giai đoạn hiện nay của thời đại. - Hòa bình, ổn định và hợp tác để phát triển ngày càng trở thành đòi hỏi bức xúc của các dân tộc và quốc gia. Cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân sinh tiến bộ và công bằng XH sẽ có bước tiến mới. - Các quốc gia lớn nhỏ tham gia ngày càng nhiều vào quá trình hợp tác và liên kết khu vực, liên kết quốc tế về kinh tế, thương mại và nhiều lĩnh vực hoạt động khác. Hợp tác ngày càng tăng nhưng cạnh tranh cũng rất gay gắt. Các dân tộc nâng cao ý thức độc lập tự chủ, tự lực tự cường, đấu tranh chống lại sự áp đặt và can thiệp của nước ngoài, bảo vệ độc lập chủ quyền và nền văn hóa dân tộc. Trang 17