Giáo trình Thiết kế web
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Thiết kế web", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- giao_trinh_thiet_ke_web.pdf
Nội dung text: Giáo trình Thiết kế web
- Thi t k Web
- Ni dung Khám phá trang ch (Home Page) 1 Internet - mt tp h p các ph n c ng 1 Khái ni m v trang Web 1 Web site là gì? 2 Bn ch t c a các trang web 3 Hãy th to t p tin HTML 5 Tìm hi u v HTML 5 Các siêu liên k t và các web sites 6 Tóm t t s l c 7 Máy ch trên Internet 7 Tng k t bài h c 8 Câu h i ki m tra 9 Th c hành 9 To và nh d ng trang Web 11 Các y u t v n b n c a m t trang Web 11 Thanh tiêu 11 Ni dung 12 Siêu liên k t 13 Bi u tr ng, v n b n h a và WordArt 13 Các l a ch n chuy n h ng v n b n thu n túy 13 Thông tin v ngày tháng 14 Thông tin b n quy n 14 Các yêu c u thi t k n i dung trang Web 14 Tng k t bài h c 15 Câu h i ki m tra 16 Th c hành 16
- Thi t k Web S dng h a trên trang Web 18 C ch h a c a Web 18 nh i m, b ng màu và màu s c 18 Các d ng t p tin h a 21 Các màu s c “an toàn” cho Web 22 nh JPEG 23 Kích c nh 24 Thay i kích c h a 24 nh kích c hình nh 25 Ct xén hình nh 26 S dng hình thu nh 27 S d ng nh ch p 27 Tng k t bài hc 28 Câu h i ki m tra 29 Th c hành 29 Không gian l u gi 30 Kt n i Internet và không gian máy ch 30 Không gian tr c tuy n mi n phí 31 Mua không gian máy ch 32 ng ký a ch ! Web 32 Tìm không gian cho trang Web c a b n 33 Các công c t o trang Web 33 Trình so n th o v n b n và trình so n th o HTML 34 Trình so n th o vn b n và HTML c b n 34 Trình so n th o v n b n và HTML thông th "ng 37 Các trình so n th o HTML chuyên sâu 37 Các ng d ng ha 38 Các ti n ích FTP 39 Các trình duy t 40 Tng k t bài h c 41 Câu h i ki m tra 41 Th c hành 41 ii
- Ni dung Lp k ho ch cho Website 43 Xác nh các m c tiêu 44 Tìm hi u v ng "i xem 44 V# thi t k chi ti t cho trang Web 46 Lu gi $ các t p tin 47 %t tên cho hình nh 48 Danh sách ki m tra l p k ho ch cho trang Web 50 %t n n t ng cho trang ch 51 Danh sách ki m tra l p k ho ch cho trang ch 52 Tp h p công c và chu &n b xây d ng 53 Danh sách ki m tra công c 54 Tng k t bài h c 54 Câu h i ki m tra 54 Th c hành 55 Tìm hi u ngôn ng HTML 57 Tp h p các “dng c ” c a d án 57 Ti sao dùng HTML? 58 C b n v HTML 58 S d ng các th ' HTML 59 X lý các tài li u HTML và các h a Web 64 Lu và xem tr c các tài li u HTML 64 Lp k ho ch cho trang HTML 65 Sp x p các th m c và các h a 67 Chu &n b t p tin trang ch 68 Ch n màu n n và màu s c liên k t 70 To b ng 71 Chèn các liên k t bi u tr ng 74 Chèn h a bi u ng $ trang ch 76 Thêm các liên k t chuy n h ng 77 Chèn thông tin vào cu i trang 80 Sao chép khung trang ch vào các trang ph 83 Chèn v n b n vào thân trang ch 88 To các u 88 Thêm on v n b n 90 iii
- Thi t k Web nh d ng các khóa trích d (n và tô màu v n b n 91 To danh sách các liên k t 93 Chèn m t b c nh có liên k t 96 Hoàn t t trang ch 97 S d ng m t trang ã có làm khung trang m (u 97 Các ngu n tài li u b sung 99 Câu h i ki m tra 101 To trang Web v i FrontPage 103 Lp k ho ch cho trang Web 104 To m t trang Web m i 106 To b trí dàn trang cho trang ph 107 Thi t % t Page Properties 107 Lu công vi c c a b n 109 Thêm bi u tr ng và h a bi u ng $ tiêu 109 Chèn b ng 112 Thêm nút chuy n h ng 116 Thêm thông tin cu i trang phía d i b ng 120 S d ng khuôn m (u trang ph xây d ng trang Web 122 Chu &n b t o các trang ph 123 Thêm v n b n và h a thanh tiêu 124 Chèn m t hình nh thu nh 128 To b n nh 130 To bi u m (u 132 Chu &n b trang Liên h 132 Chèn m t vùng bi u m (u và thêm nhãn 133 To tr "ng bi u m (u 134 nh c u hình thu c tính tr "ng bi u m (u 135 %t tên các tr"ng 137 Hoàn thành trang liên h 138 To m t trang ch trong FrontPage 139 Thi t % t khung làm vi c c a Trang ch 139 Lp ráp h a chính 141 To liên k t bên trong h a chính 143 iv
- Ni dung Thêm HTML ng vào h a chính 143 Chuy n trang Web lên Internet 149 Chuy n các t p tin c a b n lên Internet. 150 Các trình ng dng FTP 150 Các th m c Web và My Network Places 153 To m t a i m m ng s d ng My Network Places 155 To a i m m ng t ) trong Word 156 Các l a ch n FTP khác 158 Xem l i công trình c a b n 158 v
- Khám phá trang ch (Home Page) Sau khi hoàn thành bài h c này, các b n có th : S khác nhau gi a Internet và World Wide Web Cu trúc c a m t trang web in hình To m t trang HTML n gi n và xem trang web Vi c u tiên c a b n trên hành trình tr * thành m t nhà thi t k trang web không gì khác chính là phát tri n nh $ng ki n th c tin h c c b n s ng bn hi n ang có. Ví d , ngoài nh $ng kh n ng s d ng vi tính "khiêm t n" mà b n s * h $u lúc này thì b n còn ph i tìm hi u m t chút m i liên h gi $a Internet, m ng thông tin toàn c u web và các trang web khác nhau. Vì v y, trình bày m t cách n gi n và d hi u, chúng tôi s # c t g n bài h c này và s # ch ! miêu t s l c nh $ng nhân t chính c a m ng thông tin l n nh t th gi i - m ng Internet, web và các trang web. Sau khi gi i quy t xong nh $ng v n c b n nh t, chúng ta s # giành ph n còn l i c a các bài h c tp trung vào vi c l p k ho ch và xây d ng trang web c a riêng b n. Internet - mt tp h p các ph n c ng Nói m t cách n gi n Internet hay Net th c ra là các ph n c ng, r t nhi u các ph n c ng c k t n i v i nhau t o nên m ng toàn c u r ng l n. Ph n cng Internet bao g m t t c các thi t b mà m t ng "i có th ch m vào c nh máy tính, các router (B nh tuy n), cáp, "ng dây in tho i, mch d $ li u t c cao và các thi t b m ng khác n $a. Vy y, ó là t t c nh $ng gì b n c n bi t v Internet, Internet là ph n cng. Nu b n mu n tìm hi u v l ch s ra " i c a Internet thì xin m "i tìm hi u thông tin trên m ng và n hi u sách hay th vi n n i b n s ng. (B n c+ng có th ghé th m m t a ch ! tài nguyên thông tin theo a ch ! www.creationguide.com/resources , trang web này s # cung c p cho b n m t s "ng links h $u ích). Sau khi ã bi t Internet chính là ph n c ng, gi " chúng ta s # ti p t c m t lôgic khác. C +ng gi ng nh t t c các ph n c ng máy tính khác (ví d nh máy tính bàn hay máy tính xách tay), Internet c+ng c n ph n m m; n u không thì ph n l n các thi t b ph n c ng Internet trên toàn th gi i s # ch ! n ,m cho b i ph ngày qua ngày mà thôi. Vì th chúng ta s # chuy n sang tìm hi u v World Wide Web. Khái ni m v trang Web World Wide Web (c +ng c g i là WWW hay n gi n web) không n gi n và d hi u nh Internet. ó là b *i vì web bao g m các ph n m m
- Thi t k Web (ch ng trình, tài li u, và t p tin) cho phép thông tin có th c luân chuy n trong các ph n c ng Internet. Nh ã nói * trên, th c ch t Internet là c s * h t ng ph c v cho vi c truy n tin - ó là c s * h t ng c t o nên b *i máy tính, router, cáp, "ng dây in tho i, m ch d $ li u t c cao và các ngu n thông tin c gi là máy ch . Nh ng c s * h t ng này l i có c u trúc r t khác nhau, không ph i máy tính nào c +ng ch y c t t c các nh d ng t p tin. Vi c áp d ng t t c các ph ng pháp hi n có (hay các c u hình hi n có) hi u c t t c các nh d ng t p tin trên t t c các máy tính là m t vi c làm không kh thi. Vì th nên c ng ng Internet ã sáng ch ra m t s n ph &m mang tính toàn c u cho riêng mình, th "ng c bi t n v i cái tên World Wide Web. Lúc u, Tim Berners-Lee ã nh n th c c v n và phát tri n m t web (m ng l i) nh th * phòng thí nghi m CERN * Thu - S . nh ,m ph c v cho c ng ng v t lý n ng l ng cao. Web này ã nhanh chóng thu hút c s chú ý r ng rãi và t m nh h *ng v t ra ngoài gi i v t lý. V l ch s Internet thì b n có th tìm th y hàng lo t thông tin trên m ng hay trong r t nhi u sách v vi tính. Còn v i m c ích c a chúng ta thì ch ! c n bi t Internet là ph n c ng còn Web là ph n m m th là . Qu là n gi n! Nào, chúng ta cùng chuy n sang m t trình cao h n - tìm hi u v các t p tin, các h / tr ph n m m c a Web trên ph n c ng Internet. Web site là gì? Chúng ta hãy bt u i tìm hi u nh $ng trang web. Nói n gi n, khi bóc i t t c cái l p v t ) ng $ chuyên ngành thì các trang web chính là các t p tin. C th h n, chúng là các t p tin HTML. Các b n ) ng ý n "HTML" làm gì vì trong bài sau, chúng ta s # khám phá nh $ng bí m t v HTML. Còn lúc này b n ch ! c n nh m t iu: trang web chính là các t p tin mà web l u gi $; c +ng gi ng nh các t p tin v n b n (.doc) c Microsoft Word s dng. Do trang web chính là t p tin nên ch 0ng c n ngh . sâu xa b n c +ng bi t r ,ng thi t k 1 trang web n gi n là thi t k m t lo i t p tin nh t nh trong máy tính c a b n. Có nh $ng lo i t p tin nào? V n b n Word, b ng tính, c s * d $ li u, các trang web - t t c chúng u là t p tin. Nh v y là trang web c +ng ch 0ng ph i là cái gì quá khó hi u. i m khác bi t gi $a trang Web và các t p tin thông th "ng là trang web th "ng luôn bao g m r t nhi u t p tin và các siêu liên k t và các trang web th "ng c nhóm vào các nhóm g i là các web sites. 2
- Khám phá trang ch (Home Page) Bn ch t c a các trang web Chúng ta v )a kh 0ng nh r ,ng trang web n gi n ch ! là các t p tin. Nh ng chúng ta c +ng nên tìm hi u xem nh $ng t p tin ó thu c lo i nào. Tr c khi i xa h n thì ít nh t b n c +ng ph i có m t chút hi u bi t (không nh t thi t ph i n m ch c) v các y u t c u thành và các t ng tác trong trang web. Tr c tiên, * c p c b n nh t, m /i m t trang web là m t tài li u v n b n. Vn b n text là m t t p tin bao g m t ), ch $ cái và s không kèm theo nh dng nào. Nh ng ây ch a ph i là trang web âu, ây m i ch ! là m t tài li u vn b n mà thôi. Hình 1-1 là m t ví d n gi n v m t tài li u v n b n m * trong Notepad. Hình 1-1. Mt tài li u v n b n trong Notepad. nâng c p tài li u v n b n này thành m t trang web ti m n ng, b n ch ! cn thêm vào các l nh HTML c th nh trong Hình 1-2. Hình 1-2. Tài li u v n b n này bao g m l nh HTML c b n cùng v i v n b n tiêu và m t dòng trong v n b n thân bài. 3
- Thi t k Web Sau khi b n ã thêm vào các câu l nh HTML, b n ph i lu tài li u v n b n nói trên v i uôi .html ho %c .htm thay cho uôi .txt hay .doc. Gi " thì b n có th m * tài li u nói trên b ,ng trình duy t r i, ví d m * tài li u vi Internet Explorer. Hình 1-3 cho th y tài li u v n b n cùng v i các câu l nh HTML trong Hình 1-2 c th hi n th nào trong trình duy t. Hãy ý, trong hình 1-3 ch ! xu t hi n thanh tiêu và ph n v n b n thân bài. ó là vì các l nh HTML ch ! là các ch ! d (n v cách th c th hi n thông tin ch không ph i là n i dung c th hi n. Hình 1-3. Trong trình duy t này, b n có th xem tài li u v n b n ch a các câu l nh HTML c c u trúc m t cách úng ki u. Chúng ta s # cùng tìm hi u quá trình thi t k m t web site s d ng HTML trong Notepad và Wordpad trong bài sau. Khi ó các b n s # th y HTML th c ra r t d hi u n u ta tìm hi u t ) t ) t )ng b c m t. (N u b n mu n m t thông tin áng khích l h n thì chúng tôi có th cho b n bi t r ,ng b n hoàn toàn có th l p trang web mà ch 0ng c n bi t gì v HTML c .) Lúc này thì bn c n ph i nh n ra r ,ng: Trang web chính là các tài li u v n b n. Ch c ch n nhi u b n s # th c m c v m t iu h i trái ng c * ây khi chúng tôi tuyên b ch c n ch r ,ng: trang web chính là tài li u v n b n. Nhi u b n s # v %n r ,ng: N u v y t i sao trên web l i tràn ng p nh $ng hình nh ho ? ây chính là m t iu thú v , trên web b n hoàn toàn có th k t hp c t p tin tài li u v n b n v i các t p tin hình nh c th khác. i m m u ch t là ây: th hi n m t hình nh trên trang web, tài li u v n bn HTML s # ch a các câu l nh h ng d (n trình duy t tìm m t hình nh nào y và ch ! cách th hi n nó trên trang web (v v trí, kích th c, ). n ây, ch c b n ã th y rõ b n ch t nhi u t p tin c a trang web. Thông th "ng khi b n xem m t trang web trên m ng là b n ang xem m t s t p tin nh t nh - bao g m t p tin v n b n HTML và m t s t p tin hình nh khác. 4
- Khám phá trang ch (Home Page) Hãy th to t p tin HTML Bn có th t mình th y c tác d ng c a các câu l nh HTML. ánh on vn b n trong Hình 1-2 vào Notepad. L u tài li u Notepad này lên màn hình (Desktop) ( sau này có th xoá i d dàng) * d ng tp tin HTML (.html) b,ng cách gõ: “tên t p tin.html” trong h p File name, và óng Notepad. Và bây gi " bn hoàn toàn có th xem v n b n ó b ,ng trình duy t web theo nh $ng b c sau: ° B m chu t vào tên tp tin HTML v )a t o. ° M* trình duy t và kéo bi u t ng t p tin HTML th vào c a s trình duy t. Ho %c ° M* trình duy t, trong thanh a ch ! ánh "ng d (n t i t p tin HTML. Chú ý s d ng tài li u v n b n nh ngu n thông tin n n cho tài li u HTML, b n có th i tên t p tin v n b n. th c hi n iu này, hãy nh p ph i vào tên tâp tin, và ch n Rename. Thay th uôi .txt b ,ng .htm ho %c .html. Khi Windows hi n th h p thông ip h i b n có ch c mu n thay i lo i t p tin (và c nh báo b n v nh $ng "nguy hi m" ti m tàng), nh p Yes - b n không ti n hành b t k 1 vi c phá h y t p v n b n nào * th "i i m này. Tìm hi u v HTML Vn b n và các câu l nh HTML dùng t o trang web nh trình bày * trên c g i chung là mã ngu n c a trang web ó. (Mã ngu n * ây ch ! c v n bn và các câu l nh HTML c dùng t o nên trang web.) H u h t các trình duy t u cho phép b n xem mã ngu n. Ví d : trong Internet Explorer, mu n xem mã ngu n, b n ch n Source * m c View trên thanh thc n. Sau khi ã xem hình 1-4, b n có th i n m t k t lu n “bao quát” nh sau: Khi xem m t trang web trên trình duy t Internet là b n ang xem r t nhi u tp tin ph i h p v i nhau t o ra m t trang web duy nh t. Sau khi ã hi u r ,ng m t trang web bao g m nhi u t p tin, bây gi " ch c b n ã t !nh táo mà nh n ra r ,ng, m t trang web không ng n c m t mình mà nó luôn dùng các siêu liên k t n i v i các trang web khác. 5
- Thi t k Web Hình 1-4: Xem th m c t p tin c a trang ch c a Hi p h i in nh Arizona; ta có th th y rõ ràng có ba t p tin k t h p l i th hi n trang web này trên m ng. Các siêu liên k t và các web sites Nh tình hu ng gi nh ban u, ó là các b n ang mu n t o m t trang web và các b n v )a l t Net xong. Khi l t trên m ng, ch c b n ã b m vào r t nhi u siêu liên k t. Siêu liên k t là nh $ng v n b n hay nh $ng hình nh cho phép b n i ti p n nh $ng tài nguyên Internet và nh $ng trang web khác khi b n b m vào v n b n hay hình nh này. Dùng thu t ng $ chuyên ngành thì siêu liên k t là nh $ng nhân t có trong v n b n HTML, nh $ng nhân t d(n n nh $ng trang web hay nh $ng v n b n Internet khác (t ng t nh cách m t s câu l nh HTML s # d (n n các t p tin hình nh) hay nh $ng khu vc khác trên cùng m t trang web. Hình 1-5 cho th y m t s siêu liên k t (hyperlinks) trên trang ch c a Hi p h i in nh Arizona a n các trang web khác. Khi b m vào m t trong nh $ng siêu liên k t này, trình duy t s # th hi n m t khu v c khác trên chính trang web ó ho %c m t trang web khác, có th ó là b t c trang nào trên Internet t i b t c n i nào trên th gi i ch không ph i ch ! có m /i m t trang web b n v )a m i làm c. Là m t ng "i thi t k web, n u b n dùng siêu liên k t thì b n s # m %c nhiên s d ng nhi u trang web. Tâm lý chung là b n s # không thích a t t c thông tin lên m t trang ch v )a r ng l i v )a dài. Thay vào ó, b n có th mu n t o ra nhi u trang web nh h n có liên quan và c k t n i v i nhau. Tp h p nh $ng trang web có liên k t nh th t o nên m t web site. 6
- Khám phá trang ch (Home Page) Hình 1-5. Siêu liên k t a ng i duy t web t i nhi u trang web khác, t i nh ng khu v c khác trên cùng m t trang web hay t i nh ng tài nguyên Internet khác. Tóm t t s l c n ây, các b n ã c bi t v : Internet, web, các trình duy t web, siêu liên k t và các trang web. Tuy nhiên, n ây thì chúng ta l i g %p ph i m t th c m c, ó là làm sao m t t p tin v n b n và m t s t p tin hình nh mà chúng ta v )a t o ra trên máy có th tr * thành m t trang web trên Internet. Tr c khi i quá sâu vào v n truy n thông tin trên trang web, chúng ta cn tránh m t s nh m l (n r t ph bi n là: Nh $ng ai xem trang web c a b n u có th xâm nh p vào máy vi tính c a b n. iu này không úng âu vì các trang web không c l u trên máy tính c a b n, mà chúng c l u trong máy ch . Máy ch trên Internet Máy ch n gi n là nh $ng chi c máy tính có c u hình m nh c dùng lu tr $ các t p tin Internet và ch y m t s ch ng trình ph n m m % c bi t tr l "i yêu c u c a khách hàng. Bây gi " chúng ta s # n v i thu t ng $ "khách". 7
- Thi t k Web V c b n, các t p tin web c truy n i thông qua mô hình khách/ch . Trong mô hình này, m t h th ng (máy ch ) k t n i m ng s # ph c v yêu cu c a m t h th ng khác (khách hàng). Trong vi c thi t k web, "khách hàng" là tên khác cho m t trình duy t web (ví d nh Internet Explorer) ch y trên máy tính c a ng "i s d ng, và m t máy ch là s k t h p gi $a mt máy tính c u hình m nh l u gi $ các trang web và các ph n m m áp ng nhu c u v th hi n các trang web c l u gi $. Vì th khi b n truy c p mt trang web, s # di n ra m t quá trình sau: 1. Kt n i máy tính c a b n v i Internet và m * trình duy t. Nh p vào thanh a ch ! m t a ch ! web (URL) nào ó, nh n Enter ho %c nh n vào m t siêu liên k t trên trang u trình duy t c a b n. 2. "Khách hàng" (trình duy t c a b n) s # g i URL v )a c nh p vào h p Address ho %c URL ó cùng v i siêu liên k t qua "ng dây in tho i, cáp, và có th là router n nhà cung c p d ch v Internet (ISP). ISP là công ty b n tr ti n có th truy c p Internet. 3. ISP c a b n sau ó l i g i yêu c u URL c a b n thông qua Internet, qua nhi u "ng dây cáp h n, nhi u router và các m ch d $ li u t c cao khác t i h th ng l u gi$ trang web c yêu c u (h th ng máy ch ) 4. T) h th ng máy ch thông tin v trang web yêu c u c g i qua Internet t i ISP c a b n và cu i cùng ISP c a b n s # chuy n l i nh $ng thông tin ó t i máy tính c a b n. Vi vai trò c a m t ng "i thi t k trang web, sau khi t o ra m t trang web, bn s # sao chép các t p tin * trang web ó sang h th ng máy ch n i s # l u gi $ trang web c a b n. Vi c này c +ng n gi n nh thao tác sao chép t p tin t) c ng sang m m. N u b n dùng các ng d ng giao th c chuy n giao tp tin (FTP), Web Folders và My Network Places hay các trình cài %t web thì vi c sao chép các t p tin c a trang web b n t làm ch ! n gi n là kéo các t p tin ó t ) th m c g c sang th m c c a máy ch n i s # ch a trang web c a b n. Vì v y khi có ai ó xem trang web mà b n xu t b n, h s # truy cp vào h th ng máy ch có l u nh $ng t p tin trong trang web c a b n ch không ph i là truy c p tr c ti p vào máy c a b n. Nh v y là chúng ta ã k t thúc ph n t ng h p v nh $ng thành t c b n nh t v Internet và Web. Lúc này, ch c h 0n b n ã s 2n sàng i ti p v i vi c thi t k và v n hành trang web c a riêng b n, nh $ng v n s # c trình bày trong nh $ng ph n ti p theo. Tng k t bài h c Sau khi h c bài này chúng ta ã tìm hi u và n m c m t s khái ni m sau: ° Internet là ph n c ng. ° Web là ph n m m (bao g m các ch ng trình và tài li u). 8
- Khám phá trang ch (Home Page) ° Trình duy t là các ng d ng giúp b n xem các trang web. ° Hu h t các trang web c b n u bao g m nhi u t p tin: m t t p tin v n bn HTML và các t p tin hình nh. ° Web site là m t nhóm các trang web có liên quan và k t n i vi nhau. ° Siêu liên k t giúp truy c p các trang web khác, các khu v c khác trên cùng m t trang và các ngu n tài nguyên khác trên Internet. ° Internet s d ng mô hình khách/ch (client/server) trong ó h th ng máy ch áp ng các òi h i c a khách v thông tin. ° Ng "i dùng Internet truy c p các trang web c l u trên h th ng máy ch . ° Nu b n dùng c máy tính thì )ng b n kho n, b n hoàn toàn có th thi t k c m t trang web c a riêng mình. Câu h i ki m tra 1. Có gì khác bi t chính gì gi $a Internet và World Wide Web? 2. Bn ch t nhi u trang c a trang Web ngh .a là gì? 3. Trang Web là gì? 4. Th nào là m t trình duy t Web? 5. Mc ích c a siêu liên k t trên trang Web là gì? 6. Mô hình khách/ch c a Internet ho t ng nh th nào? Th c hành Bài t p 1: Bài h c này khái quát m t s khái ni m v trang Web, bao g m ph n chúng c t o ra v i các t p tin HTML. Bn có th xem mã ngu n HTML c a trang Web sau khi hi n th trang trong trình duy t. Trình bày quá trình hi n th mã ngu n HTML c a trang Web b ,ng cách hi n th trang Web www.creationguide.com và sau ó hi n th mã ngu n HTML c a trang. Sau khi xem mã ngu n, óng trình biên t p v n b n và duy t các c a s . Bài t p 2: th c hành l u tài li u v n b n d i d ng t p tin HTML, t o mt tài li u v n b n n gi n, gõ v n b n, và l u t p tin. Trong bài t p này, m* Notepad và gõ m t câu n gi n trong tài li u v n b n. Lu tài li u v n bn d i d ng t p tin HTML trên máy tính c a b n và sau ó óng tài li u li. Bài t p 3: b t u tìm hi u thêm v HTML, hãy thêm các th ' HTML vào tài li u v n b n b n ã t o và l u trên máy tính c a b n. làm iu này, m * Notepad, và sau ó m * tài li u v n b n b n ã t o. Ti p theo, gõ 9
- Thi t k Web vn b n c hi n th trong Hình 1-2, ngo i tr ) vi c bn t t o dòng tiêu c a riêng b n và chèn v n b n c a b n vào v trí c a v n b n Thông th ng, n c s t cà chua n m ch nên cho vào m t ít thôi. Lu nh $ng thay i c a bn, óng Notepad, và sau ó m * trang Web trong trình duy t c a b n. Xem mã ngu n trang Web c a b n, và sau ó óng Notepad và duy t các c a s . 10
- To và nh d ng trang Web Sau khi hoàn thành bài h c này, b n s bi t: Nhng i u ki n m t trang Web có th c cho là t t. Xác nh các y u t v n b n ch y u c a m t trang Web Ch n các k thu t khác nhau trang trí trang Web. Khi ai ó suy tính v chuy n xây d ng trang Web, h th "ng ngh . n thi t k u tiên - t c là trông trang Web s # nh th nào ch không ph i là nó s # nói iu gì. Tuy nhiên, thành công trang Web c a b n ph i cung c p nh $ng thông tin nhanh chóng thu hút c s chú ý c a ng "i xem; n u không, ng "i xem s # không * l i thêm b t k 1 giây phút nào và có th s # không quay l i n $a. Do v y, b n nên b t u ngh . v n i dung c a trang Web tr c khi b n i quá sâu vào thi t k c a nó. Nu b n theo dõi bài h c này, b n s # có th xây d ng n i dung trang Web y và rõ ràng Nh ng th m chí n u b n ch a xây d ng n i dung cho mt trang Web c th nào n m c ó, nhìn chung b n v (n có th xác nh và xây d ng ni dung Web t t. H n n $a, b n s # bi t cách t i a hóa l i ích c a v n b n trong trang Web t ng lai c a b n. N u b n nh rõ nh $ng bí quy t này, b n s # có th d dàng ph i h p n i dung và thi t k khi b n b t u xây d ng trang Web. Bây gi " tr * l i v i v n tr c m t ó là b n ang ph i thi t k m t v n bn tr c tuy n. V n b n tr c tuy n t hi u qu hay không b n ph i quan tâm n tính ch t: rõ ràng, ti p th , h p d (n v hình nh, gi i h n công ngh , và m t chút tâm lý c gi . Các y u t v n b n c a m t trang Web Hu h t các trang Web u s d ng nhi u thành t v n b n, nh minh h a trong Hình 2-3. Nh b n có th th y trong hình (c +ng nh h u h t các trang Web), các y u t v n b n xu t hi n trên các trang Web c mô t trong ph n sau ây. Thanh tiêu Khi b n t o m t trang Web, ph i t o vn b n xu t hi n trên thanh tiêu c a c a s trình duy t. Y u t c n b n c a tiêu là rõ ràng, chính xác và h$u ích. L u ý r ,ng khi b n m * m t trang Web, tiêu c a trang Web xu t hi n trên thanh tác v c a Windows. Ni dung tiêu trên thanh tác v giúp ng "i dùng có th d dàng hn khi h chuy n i gi $a m t s c a s ang m*. Do v y, m %c dù b n có th chèn vào các ni dung tiêu thông minh ho %c dí d m, song b n nên d a vào các y u t h $u ích và rõ ràng. Hãy xem li các ni dung tiêu không h p lý trong các Hình 2-1 và 2-2.
- Thi t k Web Hình 2-3. Các trang Web hi u qu có m t s y u t v n b n chung. Ni dung Ni dung c a m t trang Web c p n th c ch t v n c a nó - lý do khi n m i ng "i ghé th m trang web. N i dung c a m t trang Web ph i rõ ràng, ng n g n, d l t, nhi u thông tin, có tính cp nh t và không có l /i chính t , . Luôn ghi nh r ,ng dù m t trang Web trông có 3 p m t n âu, %c tính h p d (n c a Internet v (n là v n b n. 12
- S d ng h a trên trang Web Siêu liên k t Các siêu liên k t cung c p các liên k t t ) trang Web c a b n n mt nhóm các trang Web (ho %c m t trang Web dài) b ,ng cách liên k t trang ch c a bn (c +ng nh các trang tr c) n khu v c có các thông tin c th liên quan. Nói cách khác, các siêu liên k t giúp b n t ch c thông tin, và chúng c+ng giúp nh $ng ng "i khác ti p c n thông tin c a b n nhanh chóng và d dàng. Các siêu liên k t v n b n ph i rõ ràng, nh t quán và c % t * v trí thích h p, iu này chúng ta s # th o lu n sau. Bi u tr ng, v n b n h a và WordArt Bn có th s d ng các bi u tr ng, v n b n h a và WordArt làm cho trang Web có v ' chuyên nghi p h n. Nh chúng tôi gi i thích trong Bài tr c, b n có th s d ng v n b n h a t o s nh t quán trong hình th c và c m giác c a m t nhóm các trang Web có liên quan nhau. N u t t c các ph n c a m t trang Web có hình th c t ng quan nhau s # cho ng "i dùng bi t r ,ng h v (n còn * trong lãnh th trang Web c a b n m %c dù h ã i t ) trang này n trang khác. H n n $a, bi u tr ng, v n b n h a và WordArt th "ng xuyên c s d ng làm "ng liên k t h a nh t quán n trang ch c a m t trang Web. B n có th khám phá ra khi b n l t Web r ,ng b n th "ng xuyên nh p vào bi u tr ng c a m t công ty quay li trang ch c a trang Web. (N u b n v (n ch a phát hi n ra bí m t này, b n nên th nó trong l n l t Web sau c a mình.) B t c khi nào có th , hãy t n dng ph ng pháp này liên k t bi u tr ng v i trang ch trong toàn b trang Web c a b n. Các l a ch n chuy n h ng v n b n thu n túy Nhi u nhà thi t k Web l a ch n nh d ng thanh thc n và các y u t chuy n h ng (các nút) c a h ch ! là hình h a (trong Hình 2-3, các nút trong vùng phía trên bên trái c s d ng nh là thanh chuy n h ng c a trang ch ). S d ng các y u t chuy n h ng h a là t t, nh ng chúng tôi ngh b n c +ng nên hi n th các siêu liên k t chuy n h ng c a b n nh là vn b n thu n túy cùng v i các y u t h a. N u thi t k trang Web c a bn s d ng thanh thc n ho %c các nút h a, b n có th tránh vi c phá v b trí c a trang web b ,ng cách hi n các siêu liên k t * cu i trang. a ra la ch n cho các liên k t d a trên h a r t có ích b *i vì m t vài khách t t tính n ng h a trình duy t c a h t i trang Web. N u b n không cung c p các thành ph n chuy n h ng d a trên v n b n, m t vài ng "i s d ng có th không bi t cách truy c p vào các trang g c c a b n. 13
- Thi t k Web L u ý Bn nên b sung các liên k t chuy n h ng d a vào v n b n * cu i các trang Web c a b n s # giúp cho ng "i dùng di chuy n n các trang khác trong mi n Web c a b n mà không ph i cu n lên u c a trang hi n th "i ti p c n v i các liên k t chuy n h ng chính. Thông tin v ngày tháng Nhìn chung, b n nên a y u t ngày tháng vào trang Web. Ngày tháng có th là m t dòng v n b n nh khó nh n th y * cu i trang. Tuy nhiên, n u n i dung th "ng xuyên c c p nh t là m t trong các i m h p d (n c a trang Web, b n có th mu n dòng ngày tháng d th y h n b ,ng cách % t nó * phía trên g n khu v c phía trên bên trái. M %t khác, n u b n không nh c p nh t trang Web th "ng xuyên, b n có th l a ch n b qua không công b ngày sa i m i nh t. Thông tin b n quy n Bn s * h $u b n quy n v i t t c v n b n g c và h a g c mà b n t o ra. Do v y, b o v tài s n c a mình, b n nên thêm vào b n thông báo b n quy n v trang Web c a mình. Hãy luôn ghi nh r ,ng n u b n s d ng ph n mm mi n phí (ví d nh các h a mi n phí b n quy n mà b n t i v t ) trang Web khác) trên trang Web c a b n, ph n m m mi n phí này là mi n phí i v i b t k 1 ai khác s d ng nó. Khi b n thêm vào v n b n b n quy n, thông tin có th n gi n nh là © Bn quy n 2004 tên bn ho %c tên công ty. M i quy n c b o l u. H n n$a, thông tin b n quy n nên c % t * cu i trang và có c ch $ nh h n c vn b n thân trang Web. Bây gi " khi chúng ta ã tìm hi u v các y u t v n b n c b n c a trang Web, b n ã có th nh hình và vi t n i dung trang Web. Các yêu c u thi t k n i dung trang Web Nh b n ã bi t, vi c a v n b n lên m t trang Web c +ng nh b sung cho toàn b thi t k c a trang. (Xem Hình 2-3.) B n nên b t u suy ngh . v các v n thi t k v n b n c b n khi b n k t h p các v n b n v i nhau. Do ó, trong khi b n t o n i dung, hãy ghi nh các v n thi t k v n b n sau: ° To tiêu và u h a cho các hi u ng ngh thu t b sung. ° Hi n th on trích và thanh nách gi m nh 3 dung l ng v n b n. ° Thêm WordArt, bi u tr ng, v n b n h a và các bi u ng $ t o hình th c và c m giác nh t quán cho trang. 14
- S d ng h a trên trang Web ° S d ng các bi u t ng d hi u thay th các t ), t ng t nh các bi u tng “new”, “hot” và “home” c b trí kh p n i trên trang Web. ° Áp d ng th n tr ng các màu s c ho %c các nh d ng in n (ví d ch $ m ho %c nghiêng) lôi kéo s chú ý vào các t ) và khái ni m quan tr ng. ° S d ng ch $ hoa trang trí ho %c ch $ hoa treo (ch $ cái l n u tiên c a on) ánh d u s b t u m t on. ° m b o r ,ng vi c trang trí nn không làm cho vn b n tr * lên khó c. ° a vào các thông tin quan tr ng (nh chi ti t liên l c, tên công ty, ) b,ng v n b n, th m chí c khi thông tin ã xu t hi n d i d ng h a * ni khác trên trang. M t s ng "i t t h a &y nhanh t c l t web, có ngh .a là h s # b qua các thông tin b ,ng h a có trên trang web c a b n. ° tránh in ch $ quá bé - ho %c n u nghi ng ", hãy ng "i dùng xác nh c v n b n thông qua thi t l p trình duy t m %c nh c a h . ° S d ng các phông ch $ d c và cùng v i n n thích h p. Hi n t i, các phông ch $ thích h p nh t v i các máy Apple Macintosh d a trên Windows bao g m Arial, Arial Narrow, Comic Sans, Courier New, Times New Roman, và Verdana. Cu i cùng, b n hãy vui v ' v i n i dung trang Web c a b n. Web a l i cho bn s t do ph bi n thông tin nhanh chóng và sáng t o b ,ng các cách th c m i. Hãy ngh . th t chính xác b n mu n truy n t i iu gì, sau ó vi t thông ip c a b n càng rõ ràng và sinh ng càng t t. M t khi b n b t u vi t các câu v n xúc tích và m nh m #, b n s # lôi cu n c gi . Tng k t bài h c ° Ng "i dùng ch ! l t các trang Web ch không c k 4 t )ng dòng m t. ° Tiêu , n i dung, siêu liên k t, bi u tr ng, các tác ph &m WordArt, các yu t v n b n h a, l a ch n chuy n h ng, ngày c p nh t m i nh t, và thông tin b n quy n là các cách s d ng v n b n trang Web i n hình. ° Vn b n trên m t trang Web lôi cu n s chú ý c a ng "i dùng tr c khi các hình h a có tác d ng. ° Thông tin trang Web không nên ganh ua v i ph ng pháp vi t d ng tin tc hình kim t tháp ng c. ° Vi t các câu v n rõ ràng, sinh ng và có các on v n súc tích úng ng $ pháp. ° Các tiêu và siêu liên k t ph i rõ ràng và có n i dung. ° S d ng danh sách có ánh d u u dòng và h th ng các tiêu giúp ng "i c nhanh chóng xác nh c các i m chính. 15
- Thi t k Web ° Bt u ngh . v các y u t thi t k v n b n, trong ó có nh d ng in n, mu s c và y u t v n b n h a. ° Trên h t, ó là sau khi tính n các th m nh và h n ch c a vi c vi t Web, hãy vi c vi t Web tr * thành m t kinh nghi m h ng thú và sáng to. Câu h i ki m tra 1. Mi ng "i c trang Web nh th nào? 2. Mt s k 4 thu t nào b n có th s d ng giúp trang Web c a b n d c l t h n? 3. Mt s y u t v n b n thông th "ng b n có th tìm th y trên ph n l n các trang Web là gì? Th c hành Bài t p 1: Bài t p này th o lu n v các vai trò khác nhau c a v n b n trên trang Web. Hãy nhìn vào trang Web Ants Online và nh nhãn cho nh $ng yu t sau: thông tin b n quy n, thanh tiêu , ngày "ch !nh s a l n cu i", ni dung và siêu liên k t. Bài t p 2: c on thông tin sau. Sau ó dành vài phút xem l i nh $ng iu ó. Hãy ngh . cách b n có th nhóm và s p x p thông tin thành m t b n trình bày có th t sao cho thông tin có th d dàng c tìm th y. Phác h a c ng cách b n có th trình bày thông tin t t nh t trên trang Web. Nh thêm tiêu và các nút u dòng n u c n. Ngoài ra, nên xem xét nh $ng m c c g ch d i có th coi nh nh $ng siêu liên k t có trình t n nh $ng thông tin ph thêm. Chim cánh c t có th s ng 20 n m và chúng ch s ng bán c u nam. Chúng không th bay nh ng l i di chuy n r t nhanh d i n c. Chúng tr ng trên m t t. Chúng r t có tính c ng ng và s ng trong nh ng nhóm c gi là b y chim cánh c t có kho ng vài tri u con chim cánh c t. Có 17 loài chim cánh c t chính, th ng c chia thành nh ng nhóm d a trên các c tính t nhiên. C th , nh ng con chim cánh c t Emperor và King thu c lo i nh ng con chim cánh c t l n. Nh ng con chim cánh c t nh nh t th ng c g i là chim cánh ch t Nh . Nh ng con chim cánh c t Adelie, Chinstrap, và Gentoo là nh ng con chim cánh c t có uôi quét. Nh ng con chim cánh c t có mào là Macaroni, Royal, Erect-Crested, Fiordland, Snares, và Rockhopper. Bn dòng chim cánh c t là African, Humboldt, Magellanic, và Galapagos. Và cu i cùng nh ng không kém ph n quan tr ng là chim cánh c t Yellow-Eyed (m t vàng). 16
- S d ng h a trên trang Web 17
- S d ng h a trên trang Web Sau khi hoàn thành bài h c này, b n s có th : Hi u c nh ng ki n th c c b n v h a Web. Xem xét và v n d ng h a Web trong m t ch ng trình h a. Mô t các ki u nh d ng t p tin h a khác nhau. Ch n các màu s c “an toàn” cho Web. Ct xén m t hình nh h a. Trong bài h c này, chúng ta n gi n hóa ch h a Web. Chúng tôi c+ng không mu n b n c m th y choáng ng p khi s d ng h a Web. Có th b n ã t )ng khám phá ra r ,ng b n có th r t d có th )a thông tin v các h a tiên ti n b ,ng cách tìm ki m trên Internet và trong các hi u sách kh p m i n i. Th t may m n là b n có th s d ng h a Web m t cách hi u qu mà không ph i nh n chìm chính mình trong các thuy t v h a. Do v y, chúng tôi l a ch n cách th c ti p c n th c hành nh ,m gi i thi u nh $ng gì mà chúng tôi cho là nh $ng thông tin c b n và quan tr ng nh t v h a trang Web. C ch h a ca Web Tr c khi b n b t u l t gi * s qua bài h c này xem tranh nh tìm tòi các a ch ! tr c tuy n c a chúng tôi, b n th c s c n ph i c ph n này nm ch c r ,ng b n hi u m t s v n h a Web chính y u. Nh b n ã bi t, h a Web trông có v ' g n gi ng v i h a in n, song m t vài y u t % c tr ng Web s # óng vai trò quan tr ng khi b n sáng t o và s d ng ha trên Web. %c bi t là h a tr c tuy n òi h i b n ph i tính n gi i hn màu s c, nh d ng t p tin, và kích c t p tin c +ng nh trong su t có th , v n t i nh và nh ho t. Nh n th c c ba y u t chính - màu s c, dng t p tin và kích th c t p tin - cho phép b n b t u s d ng h a trên các trang Web c a mình. Hãy b t u b ,ng cách xem xét cách th c hi n th màu c a h a. nh im, b ng màu và màu s c u tiên và quan tr ng nh t, m /i h a tr c tuy n bao g m m t chùm ô vuông màu nh k t h p v i nhau t o nên m t hình nh. Máy tính hi n th các b c tranh s d ng các i m nh. Ví d , hãy nhìn vào hình nh $ng qu s - ri trong Hình 3-1. Hình 3-1 c +ng có th là b t c hình nào hi n th trên màn hình c a b n. Nh b n có th th y, h a trông gi ng nh h u h t các b c tranh tr c tuy n khác và không có b t c d u hi u rõ ràng nào c a các d u ch m, các ô vuông hay i m nh.
- S d ng h a trên trang Web Hình 3-1. Mt hình nh h a i n hình. Bây gi " hãy nhìn vào hình nh h a g n h n m t chút. Trong th m c các tp tin th c hành c a Lesson03 c a khóa h c này, hãy ch n t p tin cherries_photo.jpg và m * nó b ,ng m t ng d ng s a ch $a h a nh Jasc Paint Shop Pro, Adobe Photoshop, ho %c Microsoft Paint. N u sau ó b n phóng i hình nh lên nhi u l n, b n s # có th th y nh $ng ô vuông th c s (các i m nh) t o nên b c tranh, nh th hi n trong Hình 3-2. N u b n phóng i các qu s -ri trên màn hình, b n s # th y r ,ng màu s c c a b c tranh và hình bóng bi n i theo t )ng nh i m, ho %c theo t )ng ô vuông. Hình 3-2. Khi phóng to m t hình nh tr c tuy n, có th th y các i m nh. 19
- Thi t k Web V(n m * t p tin cherries_photo.jpg trong ch ng trình h a, b n hãy phóng to b c tranh b ,ng cách s d ng công c phóng to ho %c kính lúp c a ch ng trình h a. minh h a rõ h n tác d ng c a các nh i m, hãy gi m phóng i c a hình nh (ho %c “thu nh ”) xu ng kích th c nhìn nh h n m t chút, nh sau: Nu b n t ) t ) thu nh , b n có th th y các i m nh b t u hòa l (n v i nhau t o nên m t b c tranh rõ ràng. Sau khi ã hi u v i m nh, chúng ta có th nói m t chút v các bng màu. M t b ng màu ch ! n gi n là m t b ng các màu s c s d ng trong m t h a. M t s h a Web (ví d các h a c l u d i nh dng t p tin GIF) s d ng m t s l ng màu h n ch . B n có th phân b bng màu cho m t hình nh, ho %c b n có th ch ng trình h a t ng to b ng màu khi b n t o và s a m t hình nh. Mt b ng màu t p tin GIF có th ch a t i 256 màu, nh ng nhi u hình nh s d ng ít màu h n th . Ví d , nhìn vào Hình 3-3, hình nh qu s -ri s d ng 8 màu và hình nh qu t s dng 128 màu. Hãy chú ý t i kích c hình nh – hình nh qu s -ri là 3KB (r t nh ), và hình nh qu t là 7KB (nhìn chung là c +ng nh nh hình nh GIF c a qu cherry). Hình 3-3. Bng màu c a hình nh qu s -ri ch a 8 màu, và b ng màu hình nh qu t ch a 128 màu. 20
- S d ng h a trên trang Web Nói chung, h u h t các trình ng d ng h a cho phép b n xem các màu có trong b ng màu h a GIF. H n n $a, b n có th gi m kích c c a m t hình nh GIF b ,ng cách gi m ho %c h n ch s màu trong b ng màu c a b c tranh. Và nh b n ã bi t, kích c t p tin nh h n t ng ng v i th "i gian ti nhanh h n trên Web. Trong ph n ti p theo, chúng tôi s # nói v b ng màu và gi i thi u m t s nh d ng nh Web khác nhau. Các d ng t p tin h a Trong ph n tr c chúng tôi ã nói r ,ng m i h a trên trang Web u c lu tr $ trong m t t p tin riêng bi t. nh l i, hãy quay l i Hình 1-4 trong Bài 1. Chú ý tên c a hai t p tin hình nh s d ng trong Hình 1-4. Tên tp tin hình nh thanh tiêu k t thúc b ,ng uôi t p tin .gif (afs_title.gif), và tên t p tin hình nh khác k t thúc b ,ng uôi t p tin .jpg (4members.jpg). Ví d , n u b n th y m t t p tin trên máy tính c a b n có tên holiday_gift_list.doc, b n bi t ngay r ,ng t p tin ó có th là m t tài li u Microsoft Word, và b n s # mu n m * tài li u này b ,ng Word. T ng t , n u bn th y m t t p tin trên máy tính c a b n có tên bills.xls, b n bi t r ,ng .xls có ngh .a là m t tài li u Microsoft Excel, vì v y b n có th m * t p tin trong Excel. Liên quan n các h a Web, trang Web c a b n có th có các hình nh h a s d ng uôi t p tin .gif và .jpeg (ho %c .jpg) do h u h t các trình duy t Web ph bi n u có th hi n th các t p tin GIF và JPEG (phát âm là “jay-peg”). nh GIF GIF là d ng h a c h / tr r ng rãi nh t trên Web (có ngh .a là h u h t các trình duy t u có th hi n th các hình nh GIF). GIF là vi t t t c a Graphics Interchange Format. CompuServe ã t o ra nh d ng này vào th p k5 1980 nh là m t công c h $u hi u truy n t i các hình nh qua các mng d $ li u. i m m nh chính c a nh d ng GIF là các hình nh GIF th "ng có kích c nh , có ngh .a là chúng t i và hi n th nhanh. Nh chúng tôi ã nh c n trong bài này, các hình nh GIF s d ng các bng màu và c h / tr t i 256 màu (t o nên h a 8-bit). Do GIF h / tr s l ng màu có h n, b n nên s d ng nh d ng GIF cho các vùng màu d 3t, các bi u trng, v # nét n, các bi u t ng, các minh h a ki u ho t hình, các nút, các th c ngang, các d u u dòng, n n và các y u t h a khác c n ít màu s c. Hình 3-4 cho th y m t vài ví d i n hình v vi c s d ng các hình nh GIF. 21
- Thi t k Web Hình 3-4. Nét k n, th c ngang, nút, d u u dòng và các v n b n h a là các cách s d ng các t p tin GIF i n hình. nh GIF ng “Trò ch i” cu i cùng v i nh GIF liên quan n nh ng. S d ng các công c nh GIF ng và các ch ng trình s a h a, b n có th s p x p các nh GIF và l u các nh này theo "chu /i” t o nh ng n gi n. Khi m t trình duy t hi n th các hình nh GIF theo chu /i này, nó s# hi n th di d ng nh này k ti p nh khác. K 4 thu t này t ng t v i các k4 thu t làm phim th "i tr c l t gi * các tranh ã t )ng ph bi n r t lâu tr c khi chúng ta ra " i. Các bi u t ng ng, các nút cu n và m t s qu ng cáo trên bi u ng $ là các ví d c b n v nh GIF ng. Hình 3-7 minh h a lý thuy t v các nh GIF ng. Nh b n s # th y * ph n sau bài hc này, b n có th t i mi n phí các nh GIF ng và các công c ho t nh GIF t ) Web. Hình 3-7. Mt chu i nh GIF có th hi n th ! theo th t t o nh ng. Các màu s c “an toàn” cho Web Nh b n ã bi t, t t c các h th ng máy tính là có c u trúc khác nhau. Nhi u ng "i không có th "i gian ho %c không có nhu c u b t k p b c phát tri n ph n c ng c a ngành công nghi p máy tính. Vì vy, khi b n thi t k trang Web, b n nên nh r ,ng không ph i t t c m i ng "i u có th truy cp trang Web c a b n n u trang web òi h i ph i có ph n c ng hi n th mi nh t và t t nh t. Trên th c t , g n 10% nh $ng ng "i l t Web không th xem c các trang Web có 256 màu. Do v y, trong m t vài n m t i, khi b n thi t k trang Web c a mình và t o các hình nh GIF ho %c PNG, b n có th cân nh c v các màu s c mà các màn hình 256 màu có th hi n th mà 22
- S d ng h a trên trang Web không b rung nhi u. Các màu s c ph bi n c coi là các màu s c an toàn cho Web ho %c an toàn cho trình duy t. N u trang Web c a b n s d ng các màu s c ngoài các màu s c an toàn cho Web, các h th ng ch ! h / tr 256 màu s # b rung nhi u và hi n lên các màu s c không chu &n. tránh rung nhi u, hãy dùng 216 màu an toàn v i Web. (40 màu còn l i c a 256 màu c d tr $ cho h th ng máy tính.) xem b ng các màu s c an toàn cho Web, hãy m * t p tin palette216.gif b ,ng ch ng trình h a c a b n. T p tin này n ,m trong th m c Lesson03 dành cho khóa h c này trong c ng c a b n. xem các màu s c trong nh d ng bi u màu, hãy truy c p www.creationguide.com/colorchart. Các ch ng trình h a th "ng cung c p b ng màu an toàn v i Web b n có th t i khi làm vi c vi các hình nh GIF. nh JPEG Ngoài các h a GIF, trang Web c a b n c +ng có th ch a các nh JPEG. nh d ng t p tin nh JPEG c xây d ng và %t tên b,ng t ) t t c a Joint Photographic Experts Group. nh d ng hình nh này h / tr hàng tri u màu, và JPEG c h u h t các trình duy t h / tr r ng rãi. (JPEG h / tr màu 24- bit, c coi là màu y ho %c màu th c.) Do JPEG có th ch a hàng tri u màu, các h a JPEG th "ng hi n th tr c tuy n cho các nh ch p. Khi b n làm vi c v i nh JPEG cho trang Web c a mình, b n có th xác nh b n mu n l u nh JPEG theo ch chu &n hay phát tri n: ° Chu n Khi b n l u hình nh là t p tin JPEG chu &n, hình nh c t i theo t )ng dòng t ) !nh màn hình xu ng, t ng t nh cách t i nh GIF m%c nh. ° Phát tri n Khi b n l u hình nh là t p tin JPEG phát tri n, hình nh ban u s # xu t hi n m " m ", sau ó rõ d n khi d $ li u nh c t i lên. N u tc k t n i Internet nhanh, quá trình phát tri n d "ng nh vô hình i vi ng "i xem, thay vì th , sau m t kho nh kh c ng )ng l i, hình nh d"ng nh "b t lên” trên trang. Theo kinh nghi m c a chúng tôi, nh JPEG phát tri n d "ng nh có kích c t p tin nh h n và t i lên nhanh hn m t chút so v i t p tin JPEG chu &n. Ti ây, ch c bn ã hi u v các t p tin JPEG, nh ng chúng tôi v (n ch a gi i thích cách l p các c u hình cho m t nh JPEG. Th t may m n là h u h t các ch ng trình s a nh u có th xác nh các thông s t p tin JPEG khá d dàng. vào thi t l p t p tin JPEG trong Paint Shop Pro, hãy làm theo các b c sau: 1. M* nh JPEG trong Paint Shop Pro. (Hãy t do th c hành v i b t k 1 nh fruit.jpg nào dành cho khoá h c này, có trong th m c Lesson03 trên cng c a b n.) 2. Ch n Save As t ) th c n File. H p tho i Save as xu t hi n. 23
- Thi t k Web 3. Nh p vào m t tên t p tin m i, sau ó nh p vào la ch n vào h p tho i Save Options, nh th hi n trong Hình 3-8. Hình 3-8. Hp tho i Save Options cho phép b n t c u hình nén JPEG và các thi t l p hoàn tr trong Paint Shop Pro. 4. Xác nh m t l a ch n mã (Chu &n hay Phát tri n), ch n m t thi t l p nén, nh p OK, sau ó nh p vào Save. Kích c ! nh Mi quan tâm l n cu i cùng v m %t k 4 thu t c a h a Web mà chúng ta nói n trong bài h c này là kích c t p tin, v n liên quan tr c ti p n t c t i xu ng. Là m t ng "i thi t k Web, b n c n ph i quan tâm n c m giác nôn nóng c a ng "i l t Web khi ph i ch " i. Khi b n thi t k các trang Web và s d ng ngh thu t Web, b n nên ý v n th "i gian c a ng "i dùng. ( iu này h u nh có v ' r t khó kh n!) Khi b n s d ng ngh thu t Web, b n có th tranh th m t vài k 4 thu t s # giúp b n gi $ kích c t p tin trong t m ki m soát. 6 ph n tr c bài h c, chúng tôi ã nói n m t s ch chính có th giúp b n gi m kích c t p tin và th "i gian t i xu ng, bao g m: ° Tránh làm rung nhi u hình nh GIF b ,ng cách s d ng các màu s c an toàn v i Web b t c khi nào có th , %c bi t * nh $ng khu v c màu r ng và ph 0ng. ° Lp c u hình cho nh JPEG hi n th theo ki u phát tri n. Ngoài vi c s d ng hai k 4 thu t t p tin h a trên ây, b n có th ki m soát tc t i b ,ng cách gi m kích c hình nh c a b n, c t xén hình nh và s dng nh nh . Chúng tôi ch ! mô t ng n g n m /i k 4 thu t trong các ph n sau ây. Hãy luôn nh r ,ng các k 4 thu t th c t hoàn t t các thao tác nh t nh s # thay i gi $a các công c s a ch $a h a. Thay i kích c ! h a Mt trong nh $ng cách t t nh t duy trì th "i gian t i là thay i kích c c a hình nh trong m t trình s a ch $a h a. L u ý r ,ng chúng ta ang nói v 24
- S d ng h a trên trang Web thay i kích c hình nh, không ch ! n gi n là thay i khung nhìn c a bn. Phóng to thu nh ch ! thay i khung nhìn c a b n i v i m t hình nh ch không nh h *ng n dung l ng th c t c a t p tin hay kích th c. Hãy c g ng nh c hình nh n kích c x p x ! b n mu n hi n th trên trang Web. Hình 3-9 cho th y h p tho i thay i kích c mà b n s d ng trong Paint Shop Pro 7 thay i kích c hình nh. vào h p tho i Resize, m * hình nh và sau ó ch n Resize t ) trình n Image. Hãy luôn nh r ,ng các hình nh nh h n thì kích c t p tin nh h n, d (n n th "i gian t i nhanh h n. Hình 3-9. Thay "i kích c # hình nh thanh kích th c th c t trong Paint Shop Pro nh $m t i thi u hóa th i gian t i. "nh kích c ! hình nh Khi b n l n u tiên thi t k trang Web, b n có th không bi t h a c a mình s # có kích th c nào. giúp b n thay i kích c h a n kích th c b n mu n hi n th trên trang Web c a mình,b n có th s d ng ch ng trình s a ch $a Web nh Microsoft FrontPage. xác nh kích th c t i u cho h a Web, hãy làm theo các b c sau: 1. Chèn h a vào m t trang Web tr ng trong FrontPage và thay i kích c hình nh b ,ng cách kéo các nút ch n c a hình nh. 2. Sau khi hình nh c nh n kích th c b n mu n, hi n th các thu c tính c a hình nh (trong FrontPage, nh p chu t ph i vào h a và ch n Picture Properties trên th c n pop-up) và l u ý (sau ó hãy ghi l i) các thông s chi u cao và r ng c a hình nh. 25
- Thi t k Web 3. M* l i hình nh trong ch ng trình s a ch $a h a c a b n và sau ó thay i kích c h a b ,ng cách nh p các con s mà b n ã sao chép t) FrontPage (ho %c ch ng trình s a ch $a Web khác) vào trong các h p tho i thích h p. Ví d , trong Paint Shop Pro, b n m * h p tho i Resize b,ng cách ch n Resize trên trình n Image, và trong MS Paint, b n m * hp tho i Attributes b ,ng cách ch n Attributes trên trình n Image. Ct xén hình nh Ngoài vi c thay i kích th c m t hình nh, b n có th c t xén hình nh gi m kích c c a nó. Khi b n c t xén m t hình nh, b n c t các ph n hình nh mà b n không mu n s d ng. C t xén th "ng c s d ng xóa các ph n không mong mu n ho %c không c n thi t c a b c nh. Ví d , b n có th mu n c t xén hình nh apples.jpg nh trong Hình 3-9 hi n th hình nh cn c nh c a qu táo xanh gi $a các qu táo trong gi . Hình 3-10 cho th y "ng c t xén ( "ng nét t xung quanh ph n hình nh b n mu n gi $ l i) trong nh apples.jpg, kích c ban u là 50KB, và k t qu c t xén nh apples.jpg. Phiên b n ã c t xén ch ! có 6KB. Hình 3-10. Các i m ánh d u c t xén ch ph n hình nh s % c s d ng làm ha Web. Hình nh ã c t xén ch ch a thông tin mà b n ã bao quanh b $ng d u c t xén. Các b c th c hi n c t xén mt hình nh, hãy làm theo các b c sau: 1. M* m t hình nh trong trình s a ch $a h a c a b n. 2. Nh p vào công c l a ch n (th "ng trông gi ng m t hình ch $ nh t ho %c hình vuông nét t trong thanh công c ng d ng). 3. Nh p và kéo trong hình nh c a b n xác nh vùng hình nh b n mu n gi $ l i. (N u b n xác nh sai khu v c, n Esc và th l i l n n $a.) 4. Sau khi b n ã l a ch n, ch n Crop To Selection (trong Paint Shop Pro) ho %c Crop (trong Photoshop) t ) trình n Image, ho %c ch n m t l nh t ng t trong ch ng trình s a ch $a h a c a b n. 26
- S d ng h a trên trang Web S dng hình thu nh Sau khi b n thành th o các k 4 x o thay i kích c và c t xén hình nh, b n ã s 2n sàng s d ng hình thu nh . M t hình thu nh là m t b c tranh nh liên k t n m t hình nh l n h n. (Hình nh l n h n th"ng cùng n i dung vi hình thu nh , nh ng hi n nay chúng ta v (n th y m t vài cách s d ng hình thu nh sáng t o h n). Khi b n s d ng hình thu nh , ng "i xem có th ch n xem hình nh nh và k t thúc t i ó ho %c h có th nh p vào hình thu nh xem hình nh l n h n. Nói cách khác, khi b n s d ng hình thu nh , bn cho ng "i xem l a ch n t i nh l n h n n u h s 2n sàng ch " th "i gian ti hình lâu h n. M3o s d ng hình thu nh là t o hai h a v i cùng m t tên. Th "ng th "ng b n s d ng cùng hình nh cho c hai h a, và b n t o m t nh nh v i th "i gian t i nhanh và nh khác l n h n (tùy ch !nh t i kh n ng l n nh t c a b n) v i th "i gian t i lâu h n. Sau ó b n hi n th hình nh nh trên trang Web, và b n liên k t nh nh ó t i nh l n h n. Hình 3-11 cho th y hai hình thu nh . Hình thu nh bên trái hi n th toàn b hình nh liên k t, và hình thu nh bên ph i cho th y ph n c t xén c a h a liên k t. Hình 3-11 c+ng th hi n h a l n h n liên k t v i hình thu nh . B ,ng cách nh p vào mt trong hai hình thu nh trong Hình 3-11, b n có th m * m t c a s hi n th hình nh l n h n c a nh apples.jpg. Hình 3-11. C hai hình thu nh c a nh apples u liên k t n phiên b n úng kích th c c a nh apples.jpg. S d ng nh ch p Bn có th có ít nh t m t s các b c nh trong b tài li u c a mình. B n có th s d ng các b c nh m i và c + b sung thêm ngh thu t vào trang 27
- Thi t k Web Web c a mình. M 3o * ây là bi n b c nh thành các thông tin mà máy tính c a b n có th hi u c. làm iu này, b n có th s d ng b t k 1 l a ch n nào sau ây: ° Máy quét : V c b n, m t máy quét ch p m t b c nh t ) b c nh c a b n (ho %c v # ho %c các tài li u khác) và l u các thông tin b c nh thành m t tp tin trên máy tính c a b n. Sau khi b n ã có m t b c nh quét, b n có th s d ng t p tin này nh b t k 1 t p tin h a nào khác. ° Các d ch v r a phim và sao chép tr c tuy n: L n sau khi b n i g i m t cu n phim r a nh, hãy ki m tra các d ch v mà ti m ó cung c p. Nhi u hi u nh có th ghi phim c a b n vào .a CD, g i nh c a b n lên Web, g i nh cho b n qua email, t o các b n in ch t l ng t ) nh k 4 thu t s, và cung c p nhi u d ch v s hóa khác. ° Máy nh k thu t s : L a ch n th ba có c các nh h a là s dng máy nh k 4 thu t s . Máy nh k 4 thu t s cho phép b n ch p nh và ngay sau ó g i b c nh vào máy tính. N u b n ang suy ngh . v vi c mua máy nh k 4 thu t s . Cu i cùng, l "i khuyên cu i cùng trong bài h c này, b t k cách th c và ngu n b n có c các h a trang Web, hãy nh t i u hóa các hình nh c a b n và l u nó thành các t p tin GIF ho %c JPEG. Hãy m b o kích c tp tin hình nh nh nh t có th mà không ph i gi m ch t l ng nh. H n n$a, hãy l u tr $ các b c nh trong v trí trung tâm c a c ng, và )ng quên %t tên cho m /i h a m t cái tên duy nh t và có ý ngh .a. Tng k t bài h c ° Các h a tr c tuy n c t o nên t ) các nh i m. ° Hu h t các trình duy t h / tr các nh GIF và JPEG. ° nh GIF nh , gi i h n * b ng màu 256 màu, và t i nhanh. ° nh GIF có th t .nh ho %c ng. ° nh JPEG có th ch a hàng ngàn màu s c và th "ng c s d ng hi n th các b c nh. ° nh JPEG hi n th theo dòng t ) !nh xu ng, nh ng b n có th thay i m%c nh b ,ng cách t o nh JPEG phát tri n. ° nh kích c h a trong ch ng trình s a ch $a h a các t p tin ha trang Web c a b n nh n mc có th . ° Ct xén nh s # gi m kích c t p tin. ° Hãy cân nh c vi c dùng hình thu nh liên k t n các h a tr c tuy n ln h n. 28
- S d ng h a trên trang Web ° Các b c nh có th chuy n thành các t p tin hình nh b ,ng các công c nh máy quét, chuy n phim, và máy nh k 4 thu t s . Câu h i ki m tra 1. Tên c a nh $ng ô vuông màu nh t o nên hình nh trên máy tính là gì? 2. Bng màu là gì? 3. Hai lo i t p tin hình nh chính b n có th s d ng trên Web là gì và khi nào thì b n có th s d ng m /i lo i? 4. nh GIF ng là gì? 5. Tính trong su t là gì? 6. S khác bi t gi $ c t và nh l i kích c nh là gì? 7. nh nh là gì và chúng th "ng c s d ng nh th nào trên Web? Th c hành Bài t p 1: Bài t p này th o lu n các nh d ng t p tin trang Web có th s dng hi n th hình nh. th c hành l u hình nh trong úng nh d ng, hãy m * t p tin có tên save_as.bmp trong ch ng trình h a. Sau ó, l u hình nh trên máy tính c a b n thành 2 t p tin - m t * d ng t p tin JPEG và sau ó m t * d ng t p tin GIF. Cu i cùng, xem nh JPEG và GIF trong trình duy t và l u ý n b t k 1 s khác bi t nào trong ch t l ng hình nh. Bài t p 2: Mt cách gi m kích th c t p tin ho %c t o nh $ng nh nh là ct hình nh l n thành nh $ng nh nh . th c hành k 4 thu t này, hãy m * tp tin có tên crop.jpg trong ch ng trình h a. S d ng Seclection Tool và các tùy ch n thc n c t hình nh sao cho ch ! hình chú mèo ang ng v(n còn * trong hình nh. Lu hình nh nên máy tính c a b n v i tên cat.jpg, và xem hình nh c c t trong trình duy t. Bài t p 3: Cách khác gi m kích th c t p tin là nh l i kích c hình nh. th c hành nh l i kích c hình nh, hãy m * t p tin có tên resize.jpg trong ch ng trình h a. S d ng các tùy ch n thc n nh l i kích c hình nh n r ng 200 i m nh. Nh khóa ph n t ! l m %t b n không bóp méo hình nh c a b n. Lu hình nh nên máy tính c a b n v i tên dog.jpg và xem nó trong trình duy t. 29
- Không gian l u gi Sau khi hoàn thành bài h c này, b n s có th : Hi u nh ng i u ki n c n thi t d hi n th trang Web tr c tuy n. Tìm không gian máy ch trên Web dành cho trang web. Ch n ph n m m t o, s a i và v n hành các trang Web. Th trang m Web trên các trình duy t khác nhau. Khi b n t o trang Web, b n c n ph i có s 2n sàng ít nh t hai công c t o trang Web (có th nhi u h n). B n hãy l u ý r ,ng, chúng tôi không nói v ph n c ng - chúng tôi ch c ch n r ,ng b n ã hi u c t m quan tr ng c a vi c có máy tính c +ng nh có k t n i v i m t máy quét, máy in và máy nh (k 4 thu t s ho %c máy nh thông th "ng). Trong bài này, chúng tôi t p trung vào các ph n m m mà b n có th dùng t o, s a và v n hành các trang Web. Trong các bài h c ti p theo b n s # th y r ,ng b n có th t o, s a và công b các trang Web b ,ng cách s d ng m t s ph n m m ng d ng và các công c . T ng t nh v y, n u b n bi t c các l a ch n c a mình, bn s # có th t o ra m t môi tr "ng làm vi c phù h p nh t v i nhu c u và phong cách cá nhân c a b n. b t u, hãy xem hai trong s các “công c ” c b n nh t mà b n c n trong quá trình xây d ng trang Web - k t n i Internet và không gian máy ch . K t n i Internet và không gian máy ch Cho dù trang Web c a b n tuy t v "i n th nào, nó s # ch ! s ng trong vô danh n u b n không th k t n i Internet và chuy n t i các t p tin c a trang lên máy ch . B n ph i k t n i v i Internet ho %c có th truy c p m t k t n i Internet tr c khi b n có th có m %t tr c tuy n. Gi d là b n có th t o h u ht các trang Web mà không c n k t n i Internet, nh ng b n s # không th công b trang Web c a b n lên tr c tuy n. L u ý Nu b n dùng máy tính c a b n l t Web, ph i ch c ch n r ,ng b n ã k t ni Internet. S d ng m t k t n i Internet quay s chu &n, b n có th sao chép các t p tin trang Web t ) máy tính c a b n lên máy ch có k t n i Internet. Ngoài v n c b n u tiên là k t n i Internet, b n có th c n mua ch / trên mt máy ch % t các t p tin trang Web c a b n. Chúng tôi nói có th b *i vì trong nhi u tr "ng h p ch / trên máy ch c cung c p mi n phí ho %c
- Không gian l u gi c cung c p ph thêm cho các d ch v tr ti n khác. Ví d , nhà cung c p dch v Internet c a b n (ISP) có th cung c p cho b n 30MB không gian máy ch mi n phí b sung cho d ch v k t n i Internet c a b n. Không gian tr c tuy n mi #n phí Ngay lúc này, b n có th t o và hi n th m t trang Web mi n phí hoàn toàn. T t c nh $ng gì b n c n là m t chút th "i gian và n / l c sáng t o. B n không cn b t k 1 ph n m m b sung nào ho %c tài kho n Internet tính phí nào - không m t iu gì ngo i tr ) các v n b n và tranh nh c a b n, n u b n mu n có. D . nhiên, b n s # g %p m t vài h n ch nh khi b n s d ng cách này (ví d nh a ch ! Web dài và có th các l a ch n b trí trang h n ch ), nh ng tùy thu c vào m c tiêu cu i cùng c a b n, các h n ch này có th hoàn toàn không nh h *ng nhi u n b n. Vì v y hãy th "ng xuyên c p nh t thông tin - không gian Web mi n phí luôn luôn có s 2n. Cách t t nh t tr * thành m t ch s * h $u áng t hào c a m t trang Web mi n phí là gia nh p vào m t nhóm ho %c c ng ng tr c tuy n. M t trong các l i ích khi tham gia m t nhóm ho %c c ng ng tr c tuy n (h n là y u t “mi n phí”) ó là h u h t các nhóm và c ng ng tr c tuy n giúp b n có th to các trang Web b ,ng cách cung c p các khuôn m (u và k 4 thu t mà b n có th s d ng. Trong nhi u nhóm và c ng ng tr c tuy n mi n phí, có ba nhóm ph bi n nh t mà b n s # nhanh chóng ngh . t i: ° Các nhóm MSN Web ( ° Lycos Tripod ( ° Yahoo! GeoCities ( Hn ch l n nh t c a các nhóm và c ng ng tr c tuy n là a ch ! Web c a bn th "ng khá dài, nhìn chung b n ch ! nh n c không gian máy ch h n ch , các l a ch n b trí trang c a b n th "ng b h n ch ho %c ki m soát * mt m c nào ó, b n có th ph i ch u các ch ng trình qu ng cáo b t lên m/i l n b n vào trang Web c a mình, và, n u b n không mu n s d ng m (u c a m t nhóm ho %c c ng ng, thì b n ph i r t khéo léo khi tùy ch !nh trang web c a b n. T ng t nh các nhóm và c ng ng tr c tuy n, có m t cách a lên Web mi n phí khác ó là t o các trang riêng bi t c a t )ng mi n. Khi b n l t web, b n có th th y r ,ng m t s mi n Web cung c p không gian Web mi n phí cho các thành viên ã ng ký. Ví d , b n có th t o m t trang About Me trên eBay (m t trang u giá tr c tuy n t i www.ebay.com) n u b n là ng "i tham gia ã ng ký. M c ích c a các trang About Me c a eBay là gi i thi u nh $ng ng "i dùng eBay v i khách th m eBay. tìm không gian Web mi n phí, gõ t ) free Web space vào b t c trình tìm ki m nào - b n s # c chuy n t i m t lo t các trang cung c p không gian 31
- Thi t k Web máy ch cho trang c a b n. Ho %c ki m tra trang Web 100 dch v Web mi n phí t t nh t t i www.100best-free-web-space.com. Trang này cung c p toàn cnh và x p h ng các trang, là ngu n phong phú b n nh v và xem xét các d ch v c p không gian máy ch mi n phí trên Web. Nhìn chung, i m chính v các trang tr c tuy n mi n phí là không gian Web ngay l p t c c dành cho b n. Và khi nào b n còn ch a ng i m t a ch ! trang ch Web dài dòng, m t s h n ch v thi t k và có th là các qu ng cáo b t lên, thì không gian mi n phí là m t cách hay b t u trang web c a b n. Mua không gian máy ch Ng c l i v i s d ng không gian Web mi n phí, b n có th tr m t ít ti n có m t trang Web v i a ch ! Web mà b n ch n mi n là ch a có ai l y cái tên ó. Khi b n i theo cách này, b n có hai iu chính áng quan tâm sau: ch n và ng ký m t a ch ! Web (ví d nh PiL.com), và ng ký v i nhà cung c p s # c p không gian máy ch (ho %c l u tr $) trang Web c a b n. Hãy xem làm cách nào ng ký m t a ch ! web và có c d ch v c p không gian máy ch . ng ký a ch Web Tr c khi i sâu vào n i dung, chúng ta hãy xác nh m t s t ) v ng n gi n. C th , thay vì t ) a ch ! Web, chúng tôi s # nói là tên mi n. Nói m t cách n gi n - m t tên mi n là m t a ch ! Web. Nh b n có th bi t ho %c không, t t c các a ch ! Web th c t u là các nhóm s (gi là Giao th c mng, ho %c IP, các s ) th c hi n ch c n ng a ch ! Internet. B n c +ng bi t r,ng i v i h u h t m i ng "i, vi c nh m t cái tên có ý ngh .a thì d h n nhi u so v i nh m t dãy s c chia cách b ,ng các d u ch m. Do v y, H th ng tên mi n (DNS) xu t hi n. DNS ch ! n gi n là %t tên b ,ng ký t (ví d nh Pil.com) cho các a ch ! Internet (ví d nh 207.155.248.5). Do v y, th hi n là b n hi u b n ang làm gì, b n nên s d ng thu t ng $ tên mi n thay cho a ch ! Web. Khi b n ã s 2n sàng có tên mi n riêng c a mình, b n có th ch n m t tên mi n (ví d Pil.com), xem tên ó còn có s 2n n $a hay không, và n u còn, ng ký tên mi n cho chính b n v i m t kho n phí nh hàng n m. Ch n và ng ký m t tên mi n Web c th c hi n ngay sau khi b n truy cp vào m t trang ng ký h p pháp. Th t may m n là InterNIC (d i s bo tr c a B Th ng M i Hoa K 1) có m t trang Web li t kê t t c các trang Web ng ký tên mi n c ch p nh n. Nhi u trang cung c p không gian máy ch c +ng cung c p d ch v ng ký tên mi n (nh chúng tôi s # th o lu n trong ph n ti p theo). xem danh sách chính th c các trang ng ký tên mi n, hãy truy c p www.internic.net/alpha.html. 32
- Không gian l u gi Khi truy c p trang web c a InterNIC, hãy ki m tra m t s trang ng ký xem b ng giá và chính sách c a h (ho %c truy c p trang www.creationguide.com/resources.html, sau ó chúng tôi s # liên k t b n t i mt vài d ch v cung c p không gian máy ch a thích c a chúng tôi). Khi tìm th y trang b n mu n, b n có th gõ tên mi n ngh c a mình vào m t hp v n b n. Sau ó, trang này s # thông báo cho b n bi t tên ó có s 2n hay không. N u có, b n ph i s p x p thanh toán (th "ng là b ,ng th ' tín d ng) và trang ó s # ng ký tên mi n c a b n v i InterNIC. B c ti p theo c a b n là tìm m t ISP s # cung c p máy ch cho tên mi n và trang Web c a b n. Tìm không gian cho trang Web c a b n Nu b n không v n hành máy ch riêng – và h u h t m i ng "i c +ng v y - bc ti p theo c a b n là tìm m t ISP ho %c d ch v cung c p máy ch s 2n sàng cung c p không gian cho tên mi n c a b n, n u b n ch a hoàn t t b c này trong quá trình ng ký mi n (nh mô t trong ph n tr c). B n có th tìm th y r t nhi u d ch v cung c p máy ch tr c tuy n - gõ Web hosting vào b t k 1 trình tìm ki m nào và b n có th ph i m t c ngày nghiên c u các nhà cung c p máy ch Web. Ho %c t t h n là truy c p trang m t trang toàn di n cung c p thông tin v r t nhi u v n v d ch v cung c p máy ch , bao g m c danh sách 25 nhà cung c p tt nh t c p nh t hàng tháng. Cu i cùng, nh ã nói * trên, b n có th truy cp www.creationguide.com/resources liên k t v i các d ch v cung c p máy ch và ng ký tên mi n. B t k b n th c hi n tìm ki m không gian máy ch b ,ng cách nào, hãy nh ki m tra m t vài chi ti t chính, ó là phí, c u hình m ng li, Microsoft FrontPage Server Extensions (n u b n ang dùng các tính n ng FrontPage), và tin c y. Nhìn chung, các d ch v cung c p máy ch Web c b n ch ! tính m t kho n phí hàng tháng r t nh cùng vi phí cài %t m t l n (hãy xem t )ng trang Web có d ch v cung c p máy ch bi t các giá c th ). Tr ) khi m c giá quá b t th "ng, n u không ) ng m c phí nh h *ng n quy t nh c a b n. Hi n t i b n ã xem xét các v n tên mi n, d ch v cung c p máy ch , và các l a ch n không gian Web c b n, chúng ta ã n g n h n v i trang ch và nói v các ng d ng c a desktop. Trong ph n ti p theo, chúng tôi s # xem xét các ng d ng ph n m m mà b n có th s d ng trên h th ng c a b n to, s a và công b các trang Web và các y u t trang Web. Các công c t o trang Web Trong ph n này, chúng tôi phác th o các công c mà b n có th c n t o các trang Web, gi i thi u m t s ng d ng mà chúng tôi th y có ích, và ch ! cho b n cách th c tìm ki m các ti n ích phù h p nh t v i nhu c u c a mình. Nh b n có th hình dung, do s bùng n dân s Web, nhi u nhà cung c p ph n m m t p trung xây d ng các ch ng trình t o trang Web. Trong bài h c này chúng tôi gi i thi u nhi u công c (nh ng hoàn toàn không ph i 33
- Thi t k Web là t t c các ti n ích hi n có), và trong các bài h c ti p theo chúng tôi s # ch ! cho b n cách s d ng m t vài công c này t o các trang Web hoàn thi n. Cu i cùng, b n có trách nhi m ch n các b công c ph n m m mà b n c m th y phù h p nh t i v i b n. n gi n hóa cách th c ti p c n c a chúng tôi trong bài h c này, ta chia các công c xây d ng trang Web c b n thành ba nhóm chính sau: ° Trình so n th o v n b n và trình so n th o HTML ° Các ng d ng h a ° Các ti n tích FTP (Giao th c truy n t p tin) Trình so n th o v n b n và trình so n th o HTML Khi b n t o các trang Web, b n s # dành ph n nhi u th "i gian s d ng m t trình so n th o v n b n ho %c m t trình so n th o HTML. B n s d ng trình so n th o t o các t p tin HTML có ch a các h ng d (n hi n th cho các trình duy t Web và cung c p n i dung cho các trang Web c a b n. Khi b n s d ng m t trình so n th o, b n c l a ch n làm vi c v i trình so n th o c b n, trong ó b n t nh p vào mã HTML, ho %c s d ng trình so n th o WYSIWYG chuyên sâu h n (what you see is what you get—phát âm là wizzy-wig), t o mã HTML cho b n khi b n gõ v n b n, chèn nh ho %c kéo các thành t xung quanh vào khung nhìn trang Web. Cu i cùng, và không h áng ng c nhiên, m t vài ng d ng k t h p c hai trình b ,ng cách v )a là mt trình so n th o c b n m * r ng nh ng không hoàn toàn là m t ng dng so n th o WYSIWYG - * trang sau chúng ta s # xem xét s qua c ba lo i trình s a ch $a này. Trình so n th o vn b n và HTML c b n Khi b n s d ng trình so n th o v n b n c b n, b n gõ vào t t c các l nh HTML và các v n b n trang Web c a b n vào m t tài liu tr ng. C b n nh t trong các trình so n th o v n b n c b n là ng d ng Notepad có trong h iu hành Microsoft Windows. Hình 4-1 cho th y m t tài li u Notepad có các v n b n HTML. Bn có th th c m c t i sao các nhà thi t k Web l a ch n t gõ mã các trang Web c a mình. Câu tr l "i r t khác nhau, song i v i h u h t m i ng "i, các nhà thi t k Web t gõ mã trang Web c a h vì m t s lý do sau: ° Ki m soát : Gõ mã cho phép b n s d ng các mã b n mu n thay vì các mã mà trình so n th o WYSIWYG chèn vào. H n n $a, m t vài trình so n th o WYSIWIG t o ra các mã “l n x n”; t gõ mã có th t o các mã tr t t và d c, v i cách ch !nh l mã theo ý c a ng "i thi t k . ° Sa ch a nhanh : Bi t cách t t o và s a ch $a mã HTML cho phép các nhà thi t k Web có th thay i nhanh m t trang Web, b t k trang Web ó ban u c xây d ng nh th nào. 34
- Không gian l u gi Hình 4-1. Nhi u nhà thi t k Web dùng Notepad khi t gõ mã các tài li u HTML. ° D n mã : Nhi u trình so n th o HTML chuyên sâu (nh s # th o lu n vào ph n sau bài này) và các ch ng trình Office thêm các mã ph vào tài li u. N u b n bi t cách t o và s a ch $a các mã HTML chu &n, b n có th dn ph n mã ph và gi m kích c các t p tin HTML c a mình. Và hãy nh r ,ng - trên Web, kích c c +ng áng quan tâm, và càng nh thì càng tt. H n n $a, do trình so n th o HTML là do con ng "i thi t k nên nhi u lúc các trình so n th o HTML c +ng có th nh mã sai trang c a b n. ° Tinh ch $nh : M t thói quen khác c a các trình so n th o HTML chuyên sâu là ôi khi chúng s d ng các uôi HTML mà không ph i t t c các trình duy t u h / tr . B n có th s d ng trình so n th o v n b n s a ch $a mã HTML nó có th phù h p v i kh n ng c a h u h t các trình duy t. D. nhiên, bi t v HTML là iu ki n tiên quy t t o trang web c a b n trong m t trình so n th o. Trong ph n sau, chúng tôi s # d (n b n i qua các bc s d ng HTML t o m t trang Web nh ,m cho b n hi u ôi chút v HTML. Tuy nhiên, bài h c ó ch ! có tính gi i thi u. B n s # c n ph i tìm các ngu n tài li u b sung n u b n th c s mu n bi t sâu h n v HTML. Trình so n th o v n b n có th thay i t ) lo i ch ! là công c so n v n b n cho n c trang b y các tính n ng HTML % c bi t tùy ch !nh. minh ho cho s phân lo i này, chúng tôi s # mô t ng n g n m t s trình so n th o v n b n ph bi n nh t hin nay ang c s d ng: 35
- Thi t k Web ° HomeSite : (www.macromedia.com/software/homesite) Macromedia HomeSite là m t công c thi t k HTML ph bi n ch ! dùng mã c nhi u nhà phát tri n Web chuyên nghi p s d ng. Trình so n th o v n b n này bao g m các tính n ng HTML %c bi t giúp b n t o các trang HTML sch và hi u qu . Ví d , nó bao g m HTML Tag Inspector, s a ch $a trên ca s phân ôi, ti n ích b n hình nh và nhi u tính n ng khác. B n có th t i m t phiên b n th 30 ngày th s n ph &m. Hình 4-2. WordPad là m t trình so n th o v n b n t t khi mà tài li u b n ang làm vi c quá dài i v i Notepad. ° Notepad : Notepad i kèm v i h iu hành Microsoft Windows và là trình c b n nh t v so n th o v n b n. Tuy nhiên, hãy l u ý: n u b n làm vi c v i tài li u dài, b n s # không th s d ng Notepad. i v i các tài li u dài, b n s # ph i dùng WordPad ( c mô t * ph n sau). ° TextPad : (www.textpad.com) TextPad c a Helios Software Solutions c+ng là m t phiên b n t ng c "ng khác c a Notepad. Trong TextPad, b n có th xem b t k 1 trình n th ' HTML trong khi làm vi c c +ng nh v (n theo dõi các tài li u mà b n ang làm vi c hi n th "i. TextPad h / tr nhi u thao tác Hoàn tác, iu này s # có ích khi b n làm vi c v i HTML. ° WordPad : WordPad là m t b c c i ti n t ) Notepad. N u b n ang ch y Windows, b n có th m * WordPad b ,ng cách nh p vào Start, ch ! t i Programs, sau ó là Accessories, và nh p WordPad. WordPad cung c p nhi u tính n ng x lý v n b n h n Notepad, và nó h / tr cho các tài li u dài h n. Hình 4-2 cho th y m t tài li u HTML m * b ,ng WordPad. 36
- Không gian l u gi Trình so n th o v n b n và HTML thông th ng Mc ti p theo c a trình so n th o HTML b t u gia nh p vào l .nh v c WYSIWYG. Chúng ta có th g i các trình so n th o v n b n thông th "ng là các ng d ng t ng t WYSIWYG b *i vì các ng d ng cung c p các tính nng so n th o v n b n cùng v i m t s h n ch các kh n ng so n th o HTML chuyên sâu. Do h u h t các ng d ng u là trình so n th o v n b n ho %c trình so n th o HTML y tính n ng, chúng tôi ch ! gi i thi u m t ng d ng chính trong lo i này - Microsoft Word phiên b n 2002 và 2003. Word cho phép b n s d ng giao di n x lý v n b n quen thu c t o tài li u HTML thông qua l nh Save As . Khi b n l u m t tài li u Word thành mt trang Web, Word s # t ng t o mã ngu n HTML cho tài li u. Hình 4-3 cho th y m t tài li u HTML trong khung nhìn Web Layout c +ng nh trong HTML Source Wiew. Hình 4-3. Word 2002 cung c p Web Layout View c &ng nh Source View HTML. Các trình so n th o HTML chuyên sâu Nhóm trình so n th o HTML th ba bao g m các ng d ng chuyên sâu cho phép b n t o và s a ch $a các trang Web b ,ng cách s d ng các giao di n ha. Trong h u h t các trình so n th o chuyên sâu, b n có th xem và s a ch $a mã ngu n HTML tr c ti p c +ng nh làm vi c trong giao di n WYSIWYG. H n n $a, h u h t các trình so n th o chuyên sâu u có tính nng xem tr c, cho phép b n xem trang Web s # hi n th tr c tuy n nh th nào tr c khi b n xem trang trong trình duy t. Các trình so n th o HTML chuyên sâu ph bi n c gi i thi u tr c tuy n, vì v y thay vì lãng phí không gian tóm t t l i các thông s th ng kê tr c tuy n, chúng tôi cung c p URL thích h p c a trang Web cung c p các ng d ng mà chúng tôi ch n. M %c dù cso nhi u trình so n th o khác nh ng * ây chúng tôi ch ! gi i thi u FrontPage (nh trong Hình 4-4) là trình so n th o HTML chuyên sâu d nh t i v i ng "i b t u h c và cung c p các mã HTML rõ ràng và d 37
- Thi t k Web nhìn. H n n $a, FrontPage c +ng quen thu c v i gi i kinh doanh. Nh chúng tôi ã nói, b n s # làm quen v i vi c t o trang Web trong FrontPage * ph n sau. Hình 4-4. Microsoft FrontPage là m t ch ng trình xây d ng Web u trên khá d ' ti p thu. Các ng d ng h a Khi nói v xây d ng trang Web, các ng d ng h a là m t i m quan tr ng th hai sau các trình so n th o v n b n ho %c HTML. H n h t, h u h t các trang u s d ng h a, và b n s # mu n t o ho %c c t xén các h a bn s d ng trên trang Web c a b n. Do vy, b n s # c n ph i cài %t trình ng d ng h a trên h th ng c a b n. Ch ng trình a chu ng c a chúng tôi (ho %c ít nh t là ch ng trình mà chúng tôi th "ng s d ng nh t) Adobe Photoshop. B t k trình ng d ng h a c a b n là gì, b n c n ph i có n m k 4 n ng chính sau khi s d ng ch ng trình h a c t xén, c t, thay i kích c , thay i màu s c và l u d i nh d ng t p tin khác. Vì v y hãy ki m tra các tp tin tr giúp c a trình ng d ng ghi nh các k 4 thu t. Hi n nay có mt s ch ng trình h a ph bi n cùng v i các a ch ! Web c a h (chúng tôi gi i thi u b n truy c p các trang Web c li t kê sau bi t thêm chi ti t v s n ph &m và giá c ): ° Paint Microsoft Paint là m t ch ng trình h a i kèm Windows. Paint là m t gói h a rút g n so v i các ch ng trình h a khác, nh ng nó c+ng là m t công c h a ti n l i khi b n c n ho %c mu n ch !nh s a các l/i nh nhanh chóng. 38
- Không gian l u gi ° Paint Shop Pro ( www.jasc.com/products/paintshoppro ) Paint Shop Pro là ch ng trình h a cho m i m c ích, không t ti n c nhi u nhà thi t k s d ng. n th m trang web c a Jasc t i xu ng phiên b n th nghi m mi n phí. ° Photoshop ( www.adobe.com/products/photoshop ) Photoshop có l # là ch ng trình s a ch $a hình nh hàng u. Có th s # h i khó kh n m t chút khi b n l n u s d ng, nh ng khi b n ã thành th o v i các l nh, bn s # r t hài lòng v i tính linh ho t c a ng d ng. Chúng tôi th "ng t o các trang mô hình trong Photoshop tr c khi chúng tôi t o các trang Web th t s trong trình so n th o HTML. H n ch l n nh t c a Photoshop là nó khá t i v i nh $ng nhà thi t k nghi p d . Nu b n mu n a nh GIF ng vào trang Web c a mình nh ng b n không mu n xây dng m t nh t ) kh *i i m, b n s # r t vui m )ng khi bi t r ,ng . a CD-ROM Office XP có ch a m t s ho t nh nh mà b n có th dùng trên trang Web. Các b c th c hi n chèn m t nh GIF ng: 1. M* Word (ho %c ng d ng Office khác), hi n th th c n Insert, ch n Picture, sau ó nh p Clip Art. 2. Trong ô Insert Clip Art, tìm m t m c clip art, sau ó nh p úp chu t vào mt m c hi n th kèm v i m t ngôi sao vàng. 3. xem ho t nh ho t ng, m * th c n File và nh p vào Web Page Preview. Nh ã cp * trên, nên iu ti t khi chèn m t thành ph n ng. nh ng có th làm loãng trang Web c a b n h n là làm cho nó thêm cu n hút. Các ti n ích FTP Cu i cùng nh ng không kém ph n quan tr ng, b n có th c n m t trong các ti n ích k 1 di u c a FTP. V c b n, các ti n ích FTP là các ch ng trình cho phép b n sao chép toàn b t p tin t ) máy tính c a b n sang máy tính khác thông qua Internet. Bn có th tìm th y r t nhi u ch ng trình FTP tr c tuy n, nhi u ch ng trình là ph n m m chia s '. Các ch ng trình FTP ph bi n g m: ° BulletProof FTP (www.bpftp.com) BulletProof cung c p giao di n kéo- và-th tr c giác, t ng t các ch ng trình FTP hàng u khác. ° CoffeeCup Direct FTP (www.coffeecup.com/software) Ch ng trình này là m t ng d ng FTP cho phép b n s a ch $a các trang HTML tr c tuyn. Trên trang T i c a trang này, b n s # th y r ,ng CoffeeCup Software 39
- Thi t k Web còn cung c p các ánh x nh, t o nút và các trình ng d ng t o GIF ng ngoài các s n ph &m khác. ° CuteFTP (www.globalscape.com/cuteftp) Trình ng d ng FTP d s dng và ph bi n này ã t )ng r t thông d ng, và ây là trình a chu ng c a chúng tôi trong máy tính cá nhân. S d ng CuteFTP, b n có th kéo- và-th các t p tin chuy n t p tin t ) máy c a b n n m t máy * xa và ng c l i. Trong các trình ng d ng, GlobalSCAPE c +ng cung c p m t trình so n th o HTML (CuteHTML) và m t ng d ng ánh x nh (CuteMAP). ° Fetch (www.fetchsoftworks.com) G n ây, Fetch ã c c p nh t t i phiên b n 4.0.2 (tr c ây, trình này ch a t )ng c c p nh t t ) n m 1997!). Fetch c thi t k truy c p vào các trang FTP m t cách n gi n nh t có th . Nó mi n phí i v i các t ch c giáo d c và t ch c phi li nhu n; các i t ng khác ph i tr phí ph n m m chia s '. n ây b n ã có th bi t ôi ph n v các ch ng trình FTP và b n có th ti chúng xu ng t ) Web, ) ng lo l ng quá nhi u v trình này. T i ây, bi t c s t n t i c a chúng là – n u b n th c s hào h ng, b n có th t i mt ng d ng FTP t i các trang lên m ng sau khi b n ã t o trang, nh ng ngay bay gi " b n không c n làm nh v y. Chúng tôi s # giúp b n x lý v i các ch ng trình FTP và qu n lý t p tin trong ph n sau. Nh ng tr c khi làm v y, chúng tôi mu n gi i quy t m t vài v n lý thú trong ph n còn l i c a bài h c. Các trình duy t Trình duy t - B n c n ph i có m t trình duy t (ho %c m t vài trình duy t) cài %t trên máy tính b n có th xem tr c các trang tr c khi phát hành tr c tuy n. Hãy ghi nh r ,ng các trình duy t là các ng d ng th hi n các trang HTML. Th t không may là không ph i t t c các trình duy t u th hi n HTML gi ng nhau m t cách chính xác. Do v y, m t trang b n thi t k và xem trong Microsoft Internet Explorer có th d dàng hi n th thành m t ng h /n n trong trình duy t khác. Th m chí các trang c thi t k c &n th n c +ng xu t hi n khác nhau trong các trình duy t khác nhau. Có th b n mu n t i các trình duy t b sung xem trang c a b n s # hi n th nh th nào trong các trình duy t thay th . Xem tr c các trang Web c a bn ch ! n gi n hi n th các t p tin HTML c a b n trong m t c a s trình duy t – vì v y quá trình này r t nhanh chóng và n gi n. M %c dù v y, quan tr ng nh t là b n nên m b o r ,ng b n có th truy c p c ít nh t m t phiên b n (PC ho %c Macintosh) Internet Explorer và Navigator ki m tra và xem tr c. ) ng lo l ng – chúng tôi s # nh c l i cho b n thêm vài l n n $a trong các ch ng ti p theo v t m quan tr ng c a vi c xem tr c các trang Web c a b n trong h n m t trình duy t c +ng nh trong h n m t phiên b n c a trình duy t, n u có th . 40
- Không gian l u gi Tng k t bài h c ° Bn c n ph i k t n i Internet và không gian máy ch hi n th trang Web tr c tuy n. ° Bn s # th y r ,ng không gian Web mi n phí luôn luôn có s 2n tr c tuy n, %c bi t trong các nhóm và c ng ng tr c tuy n. ° Bn có th mua m t tên mi n và mua không gian máy ch có th ki m soát hoàn toàn trang Web và a ch! Web c a mình. ° Bn có th s d ng trình so n th o v n b n t o các trang Web. ° Trình so n th o HTML s p x p t ) các ch ng trình thu n v n b n cho n các giao di n WYSIWYG chuyên sâu. ° Các ng d ng h a cho phép b n t o các h a Web, s a nh, và t o các mô hình cho các trang Web t ng lai. ° Bn có th tìm th y các trình t o nh GIF ng, các trang t o bi u ng $, và các ti n ích ánh x nh tr c tuy n (bên c nh các ch ng trình ph n m m chia s ' và mi n phí khác). ° Các ch ng trình FTP cho phép b n sao chép t ) xa các t p tin t ) máy tính c a b n t i m t máy khác. ° Không ph i t t c các trình duy t c t o ra gi ng nhau – các trình duy t khác nhau hi n th cùng m t trang Web theo các cách khác nhau. ° Bn nên th "ng xuyên xem trang Web c a b n trên in Internet Explorer và Navigator (ít nh t) tr c khi phát hành trang Web tr c tuy n. Câu h i ki m tra 1. Ba cách b n có th có c không gian ch cho trang Web c a b n là gì? 2. Trình so n th o v n b n là gì và chúng c các nhà phát tri n Web s dng nh th nào? 3. Trình son th o HTML khác v i trình so n th o v n b n nh th nào? 4. Bn ki m tra trang Web c a mình b ,ng cách nào? Th c hành Bài t p 1: Bài t p này th o lu n cách nh $ng nhà thi t k Web th "ng dùng mt b s u t p nh $ng công c ph n m m khi h phát tri n trang Web. Nhìn qua bài h c và t o m t danh sách nh $ng ng d ng các ch ng trình b n có th s d ng khi b n t o trang Web. Li t kê các ng d ng trong tài li u x lý vn b n. 41
- Thi t k Web Bài t p 2: Ph n l n các nhà phát tri n Web th "ng ng ký tên mi n và mua không gian ph c v . B c u tiên s * h $u m t tên mi n là xem th li u tên ó có còn không. xem quá trình ki m tra tên mi n di n ra nh th nào, hãy n th m trang Web c a InterNIC t i www.internic.net/alpha.html , ch n công ty ng ký, và sau ó ki m tra xem li u tên mi n có còn không. Ghi l i các k t qu cu c tìm ki m. Bài t p 3 : M t khía c nh nghiên c u khác mà ph n l n các nhà phát tri n Web g %p ph i là tìm công ty l u tr $ (hosting). Khi b n tìm m t công ty l u tr $, b n nên tìm m t s % c tính c th , nh ã c th o lu n trong bài h c này. i v i bài t p này, n tham trang Hostindex.com ( ch n m t công ty cung c p máy ch , và sau ó th tìm thông tin b n c n xác nh n u công ty cung c p máy ch ó có phù h p vi nh $ng yêu c u c a b n hay không. 42
- Lp k ho ch cho Website Sau khi hoàn thành bài h c này, b n s có th : Xác nh các m c tiêu cho m t Website. Phân tích nh ng khán gi c a b n. To ra b n k ho ch chi ti t cho Website c a b n Thi t k trang ch và s !n sàng xây d ng trang c a b n. Sau khi b n ã c cung c p các ki n th c v Web, chúng tôi s # d (n d t bn i qua quá trình t o m t Website. B n ã bi t các y u t c n xem xét, v n bây gi " ch ! là k t h p các thông tin y thành danh sách các câu h i và b n ki m kê c th . Nh b n ã bi t, vi c lên k ho ch dù ít i t ) tr c s # tránh c r t nhi u r c r i s # x y ra trong quá trình th c hi n. Và c +ng ch 0ng có gì áng ng c nhiên khi tri t lý này c +ng úng v i c quá trình phát tri n Web - m t s tính toán, chu &n b dù nh s # a n thành công cho trang Web. Hy v ng r ,ng b n s # xem bài h c này nh m t chi c c u n i gi $a lý thuy t và th c hành Web. minh h a quá trình l p k ho ch, hãy nhìn vào s phát tri n c a Website Curiosity Shoppe. Hình 5-1 cho th y phiên b n cu i cùng c a trang ch c a ca hàng (www.creationguide.com/cshoppe). Trong các ph n ti p theo, chúng tôi s # gi i quy t m t s v n chúng tôi ã xem xét khi l p k ho ch cho Website Curiosity Shoppe và gi i thích y u t nào ã tác ng n các quy t nh c a chúng tôi v các v n ó trong thi t k cu i cùng. Hình 5-1. Trang ch Curiosity Shoppe gi i thi u m t tr c c a Website c a c a hàng s u t p.
- Thi t k Web Xác nh các m c tiêu Tr c khi b n t o ra m t trang Web ho %c m t Website, tr c h t b n ph i xác nh d án t ) m t cái nhìn bao quát. B n c n cân nh c rõ ràng m c ích và mong mu n t c c a trang Web c a b n. C th là b n c n ph i tr l"i các câu h i sau: ° Ti sao tôi c n m t trang Web ho %c Website? ° Các m c tiêu tr c m t c a Website là gì? ° Các m c tiêu lâu dài là gì? ° Khung th "i gian c a tôi là gì? i v i trang Curiosity Shoppe, các câu tr l "i cho các câu h i trên là r t rõ ràng. u tiên, ng "i s * h $u trang Curiosity Shoppe mu n c a hàng h c các khách hàng truy c p d dàng thông qua m t s hi n di n tr c tuy n. M c tiêu tr c m t c a ng "i s * h $u trang này là thông báo cho m i ng "i v c a hàng, cung c p m t ph ng ti n khách hàng giao ti p v i h và qu ng cáo v v trí c a c a hàng c +ng nh các s n ph &m c a h . K ho ch dài h n c a h là bán toàn b các s n ph &m c a h tr c tuy n và c p nh t trang ch hàng ngày v i m t m c n i b t. Cu i cùng, khung th "i gian c a ng "i s * h $u có th t ng k t nh sau: trang t .nh tr c tuy n trong vòng 2 tháng u tiên c a trang ch ; m c bán hàng s # ho t ng hoàn toàn trong vòng 6 tháng sau khi trang ch i vào ho t ng; và t t c các s n ph &m tr c tuy n s # s 2n sàng trong vòng 12 tháng t ) ngày trang ch ho t ng. Các m c tiêu và khung th "i gian c a b n có kh n ng là ít ph c t p h n c a Curiosity Shoppe. Ví d , các m c tiêu c a b n có th ch ! n gi n là t o ra mt b n lý l ch tr c tuy n và cho b n lý l ch y i vào ho t ng trong tháng ti, và th !nh tho ng c p nh t thêm vào n u c n thi t. Tìm hi u v ng %i xem Sau khi b n ã v ch ra c các m c tiêu c a trang Web, b n c n ph i bi t ai là ng "i s # ghé th m trang Web c a b n. Nói cách khác, b n c n ph i ngh . v khán gi c a b n. Ít nh t b n ph i có m t s hi u bi t v ng "i mà bn mu n h ghé th m trang Web c a b n. B n c n ph i x lý b c l p k ho ch t ) s m trong quá trình t o trang Web b *i vì r t nhi u quy t nh v ni dung và thi t k là d a trên khán gi c a b n. Cách t t nh t bi t v khán gi c a b n là trò chuy n v i h , n u có th . Bn có th ngh . n vi c ph ng v n ho %c kh o sát nh $ng ng "i s # xem trang Web c a b n. Ví d , n u b n ang làm m t trang Web gia ình, b n hãy g i cho các thành viên c a gia ình và tìm hi u xem h mu n a cái gì lên trang Web. Bên c nh ó, ph i xem xét ng "i s d ng s # k t n i v i trang c a b n b ,ng cách nào. Có ph i h là nh $ng ng "i l t Web i n hình vi các k t n i quay s ? N u úng là nh v y, hãy gi $ cho b trí trang n 44
- Lp k ho ch cho Website gi n và kích th c trang bé. B n ang thi t k m t trang Web cho nh $ng ng "i ch i trò ch i tr c tuy n? V y hãy s d ng các k t n i t c cao và các công ngh m i nh t. B n ang thi t k trang Web cho tr ' con? Nh $ng màu s c sáng là l a ch n t t. B n ã có ý t *ng. Nh ,m giúp b n phân tích khán gi , b n hãy tr l "i các câu h i sau: ° Ai là thành ph n khán gi chính mà tôi ang h %ng t i? Câu tr l "i c a b n có th s # bao g m các thành ph n nh khách hàng, sinh viên, các ông ch , các thành viên gia ình, các thành viên c a câu l c b ° Khán gi mu n tìm ki m cái gì t & trang Web c a tôi? Câu h i này khác v i câu h i b n mu n nói gì v i khán gi c a b n - * ây b n ph i th c s l ng nghe nh $ng khán gi c a trang Web t ) ó b n có th thi t k m t cách phù h p nh t. ° Các khán gi c a tôi quen thu c v i Web ' m c nào? Bn c n bi t c a s ng "i s d ng là nh $ng ng "i m i h c, nh $ng ng "i duy t Web thông th "ng hay là nh $ng nhà chuyên nghi p v tin h c. Bi t c mc thành th o trong vi c s d ng Web c a ng "i s d ng là r t quan tr ng b *i vì m %c dù các ng "i s d ng có kinh nghi m s # bi t c “ iu gì s # x y ra ti p theo” trong m t trang Web c thi t k ph c t p ho %c ít th y thì nh $ng ng "i m i b t u s d ng Web l i c n thêm h ng d (n. Ví d , n u b n ang ph c v nh $ng ng "i m i b t u s d ng, b n nên to c u trúc trang Web m t cách rõ ràng, nh t quán thông qua các ph n t hoa tiêu n gi n; dành các thi t k và các l c hoa tiêu m i cho nh $ng khán gi có nhi u kinh nghi m h n. ° Lo i k t n i Internet và t c c a các k t n i mà ng %i s d ng có là gì? Bi t c khán gi c a b n c k t n i thông qua modem thông th "ng, qua m ng n i b c a doanh nghi p, ho %c k t n i tc cao nh mt "ng dây thuê bao s (ADSL) s # d (n n cách thi t k trang Web c a b n s # khác nhau, bao g m c các ki u c a các ph n t b n s # s dng. ° Các khán gi quan tr ng c a tôi ' âu? B n ph i xác nh c là các ng "i ghé th m trang Web c a bn * t i n i làm vi c, * ký túc xá, hay trong phòng khách, * các quán cà phê internet, hay * ngay nhà hàng xóm c a b n. %c i m này liên quan m t thi t vi câu h i tr c ây - n u b n bi t các khán gi ch y u c a b n * âu , b n s # d dàng oán c lo i kt n i mà h s d ng truy c p trang Web c a b n. H n n $a, v trí còn quan tr ng n u b n ang thi t k m t trang a ph ng ch không ph i mt trang c p qu c gia. ° Nhóm tu i in hình c a các khán gi là gì? B n mu n ch c ch n r ,ng trang Web c a b n ph i h p d (n i v i nhóm tu i khán gi mà b n ang hng t i. Câu h i này b t ngu n t ) m t iu th c t - dù b n có thích nó hay không, b n v (n có th có m t s gi thi t (dù mang tính b o th ) d a trên l a tu i c a khán gi , và nh $ng gi thi t này có th giúp b n trong 45
- Thi t k Web su t quá trình t o trang Web. Bi t c l a tu i i n hình c a các khán gi c a b n s # giúp b n có các quy t nh v thi t k h p lý. ° B(ng cách nào ng %i s d ng tìm th y trang Web c a tôi? Bn mu n bi t r ,ng m i ng "i bi t n trang Web c a bn thông qua truy n mi ng, t) các th m c tr c tuy n, t ) các danh b in tho i ho %c các th m c v Web, t ) các liên k t t ) các trang m 3, là k t qu c a các máy tìm ki m, qua các qu ng cáo th ng m i ph i tr ti n trên TV ho %c radio. T ) ó b n s # bi t b ,ng cách nào qu ng cáo t t nh t v trang Web c a b n. V thi t k chi ti t cho trang Web Sau khi thi t l p c các m c tiêu c a b n và xác nh c khán gi , b n ã s 2n sàng thi t k nên b khung cho trang Web c a b n. N u có th , bc u tiên c a b n nên là thu th p n i dung tr c khi thi t k . T ch c ni dung - ho %c ít nh t là các khái ni m chính - có th giúp b n t ch c toàn b trang Web m t cách h p lý. Sau khi b n ã thu th p c các lo i thông tin chính mà b n mu n a lên trang Web c a b n ()ng lo l ng - t i th "i i m này ch a c n ph i trau chu t các hình v # và ch $), b n c n ph i tìm ra cách t t nh t trình bày thông tin c a mình. Ví d , b n có th t ch c trang Web c a b n theo nhi u cách khác nhau, bao g m các lo i sau: ° Theo th t ch $ cái ° Theo th t th "i gian ° Bi u ° Dng phân c p ° Theo s l ng ° Ng (u nhiên (không c khuy n ngh - tuy nhiên ã t )ng có) ° Theo ch n nay, h u h t các trang c t ch c theo ki u phân c p. M t trang có tính phân c p có trang ch ch a các dòng ch $ gi i thi u h p d (n và các liên kt n các trang chính. Thi t l p này c s d ng r t r ng r i b *i các nhà thi t k và c các ng "i s d ng ánh giá cao (ph n l n nh $ng ng "i ch ! mu n s d ng trang Web mà không c n suy ngh . chúng c t ch c nh th nào). Mt khía c nh r t quan tr ng (m %c dù kém h p d (n h n) c a vi c t ch c trang Web c a b n liên quan n vi c % t tên cho các t p tin. Cu i cùng, khi bn rút l i công vi c, trang Web c t o thành hoàn toàn t ) các t p tin - do ó vi c t ch c trang Web c a b n ph i bao g m c vi c h th ng hóa các tp tin. Tr c khi chúng ta t i ph n bn li t kê các mc lp k ho ch cho 46
- Lp k ho ch cho Website trang Web, ta hãy xem xét m t s bài t p v % t tên mà sau này b n có th áp d ng. L u gi các tp tin Nh b n ã bi t, các trang Web th "ng bao g m m t s ít t p tin k t h p vi nhau t o ra di n m o cho m t trang. H n n $a, m t Web site bao g m nhi u trang Web (và m t trang web l i bao g m nhi u t p tin). Do tính ch t c a các trang Web và Web site là g m nhi u t p tin nên b n s # ph i l p k ho ch cho vi c % t tên và t ch c các t p tin cho Web site c a b n. (Trong các bài tr c, chúng tôi gi i thích cách chúng tôi t ch c các t p tin c a m /i site, do ó b n s # có nhi u c h i hi u c cách % t tên và t ch c các tp tin tr c khi k t thúc khóa h c này.) i v i ph n l n các tr "ng h p, mt Website tiêu chu &n có th g m c u trúc n gi n nh cho th y trên Hình 5-2: Hình 5-2. Bn l u gi các th m c và các t p tin cho Web site trên máy tính tr c khi b n sao l u chúng lên m t máy ch có k t n i v i Internet. ° Th m c chính Ch a các t p tin HTML và m t th m c nh. B n có th %t tên b t k 1 cho danh m c này khi thi t k các trang trên máy tính c a bn. Khi b n t i các trang này lên m t d ch v máy ch , b n s # %t n i dung c a các th m c ch a danh m c chính vào m t th m c tr c tuy n có tên là “Web” và sao l u toàn b th m c nh vào th m c Web. ° Th m c nh Ch a các t p tin nh GIF và JPEG (ho %c JPG) c s dng trên các trang Web c a b n. Th m c này th "ng c l u gi $ trong th m c chính. Lu ý r ,ng trên Hình 5-2 th m c chính ang g m b n t p tin HTML - contact.html, history.html, index.html, và products.html - m /i t p tin cho mt trang chính c a Web site. B n ph i nh r ,ng tên c a m t t p tin HTML là tên xu t hi n trên a ch ! URL c a trang Web. Ví d , mu n ghé th m trang S n ph &m c a Web site Curiosity Shoppe, b n s # gõ www.creationguide.com/cshoppe/products.html. Nh b n có th th y, a 47
- Thi t k Web ch ! URL này bao g m tên mi n (www.creationguide.com), tên th m c hay th m c (cshoppe), và tên t p tin (products.html). i v i h u h t các trang ch và các trang con, b n có th th y r ,ng b n không c n ph i gõ vào tên t p tin. N u không có tên t p tin HTML c ch ! ra sau tên mi n hay tên th m c, h u h t các máy ch theo m %c nh s # hi n th m t tên t p tin %c bi t - a s là index.html, m %c dù m t s máy ch c+ng h / tr các tên index.htm, default.htm, ho %c default.html. H y h i d ch v cung c p máy ch bi t b n nên dùng tên nào cho trang ch c a b n (ho %c ki m tra m /i tên t p tin tr c tuy n bi t tên t p tin nào c m %c nh s d ng); thông th "ng index.html là tên c % t cho trang ch c a bn, và ó c +ng là cách an toàn nh t i v i b n khi b n không ch c ch n nên dùng tên nào. B*i vì tên các t p tin HTML c a b n s # xu t hi n trong a ch ! URL c a trang Web c a b n, b n nên tuân theo m t s quy t c n gi n saus: ° Tên các t p tin c n ph i ng n, n gi n và có ý ngh )a Ng "i s d ng có th mu n truy c p tr c ti p n các trang ph , vì th nên t o ra URL h có th d dàng nh và gõ. Ví d , s d ng m t t p tin có tên “products.html” thay vì “p1-2002m.html.” ° Tránh dùng các ký hi u và d u ch m câu H u h t m i ng "i u th y r,ng gõ các ký hi u ho %c thêm các d u ch m câu s # làm ch m t c gõ c a h áng k và làm cho h gõ sai r t nhi u. H n n $a, các ký hi u và d u ch m câu có th t o ra ki u nh m l (n m i. Ví d , n u trang c a b n c %t tên www.creation-guide.com , ng "i s d ng có th d dàng quên m t d u g ch ngang và gõ www.creationguide.com . ° S d ng d u g ch d i (_) ch $ th m t kho ng tr ng Mt s máy ch tr c ây không nh n ra c các kho ng tr ng, vì v y nên s d ng các d u g ch d i ch ! th các kho ng tr ng. H n n $a, b n c +ng s # g %p rc r i v i các kho ng tr ng nh v i các ký hi u và d u ch m câu - các kho ng tr ng r t d b quên và d (n n các nh m l (n (r t nhi u). ° S d ng hoàn toàn các ch th %ng Mt l n n $a, hãy ngh . n m c tiêu “s d ng d dàng” cho các khách ghé th m Website c a b n. Tên các t p tin trong URL là phân bi t ch $ hoa v i ch $ th "ng, do ó m t ch $ hoa không theo quy lut s # làm cho b n m t i m t s khách ghé th m. Tên tp tin có toàn b ch $ th "ng s # d dàng khi gõ và nh . "*t tên cho hình nh Bên c nh % t tên cho các t p tin HTML, b n c +ng c n % t tên cho các t p tin nh. Nói chung ng "i s d ng không truy c p tr c tip các t p tin nh mà các trang HTML tham chi u các t p tin nh b t k 1 lúc nào chúng c n hi n th . Vì v y, b n s # khó kh n h n khi %t tên cho các nh c a b n. M t bí quy t % t tên nh mà chúng tôi s d ng là nh n ra m c ích c a nh ó qua mt ti n t n gi n trong tên t p tin, s # giúp chúng ta nh n d ng và tìm 48