Nghiên cứu phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi tại Thành phố Bắc Ninh – tỉnh Bắc Ninh: Thực trạng và giải pháp

Nội dung text: Nghiên cứu phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi tại Thành phố Bắc Ninh – tỉnh Bắc Ninh: Thực trạng và giải pháp

1. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Khổng Văn Thắng ___ NGHIÊN CỨU PHỔ CẬP GIÁO DỤC CHO TRẺ 5 TUỔI TẠI THÀNH PHỐ BẮC NINH – TỈNH BẮC NINH: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP KHỔNG VĂN THẮNG* TÓM TẮT Trong những năm gần đây, thành phố (TP) Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non (PCGDMN) cho trẻ 5 tuổi sớm nhất tỉnh. Tuy nhiên, để có cái nhìn thật chính xác và có hệ thống về phổ cập giáo dục (PCGD) ở Bắc Ninh thì chưa có tài liệu nào công bố. Do vậy, bài viết này đi sâu khảo sát thực trạng công tác PCGDMN nói chung, công tác PCGD cho trẻ 5 tuổi nói riêng ở TP Bắc Ninh, từ đó chỉ ra những hạn chế và đề xuất một số giải pháp khắc phục. Từ khóa: Bắc Ninh, phổ cập giáo dục, trẻ 5 tuổi. ABSTRACT A Research in education universalization for 5-year-old children in Bac Ninh City – Bac Ninh Province: the reality and solution In recent years, Bac Ninh city has completed and reached kindergarten universalization for 5-year-old children. However, there is no accurate and systematic literature about education universalization for Bac Ninh City. Thus, the research aims at examining the reality of education universalization in general, and education universalization for 5-year-old children in particular, to identify weaknesses and suggest some appropriate solutions. Keywords: Bac Ninh, education universalization, 5 years old children. 1. Đặt vấn đề có chiến lược phát triển kinh tế - xã Thành phố Bắc Ninh là trung tâm hội(KT-XH) cũng như chiến lược phát chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh triển giáo dục nhằm tạo ra nguồn nhân Bắc Ninh, đã có những bước tiến vượt lực có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu bậc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống của xã hội. Cùng với sự phát triển về KT- – xã hội. Trong công cuộc đổi mới, thực XH, giáo dục TP Bắc Ninh cũng có hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, TP những bước phát triển giáo dục nổi bật. Bắc Ninh đã có những bước phát triển Năm học 1995-1996, TP đã hoàn thành mới, tăng trưởng kinh tế hàng năm đạt phổ cập tiểu học đúng độ tuổi; năm 2002 trên 16%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển hoàn thành PCGD trung học cơ sở dịch tích cực theo hướng tăng tỉ trọng (THCS), quy mô phát triển và chất lượng thương mại- dịch vụ, công nghiệp- tiểu giáo dục có bước phát triển mạnh mẽ. thủ công nghiệp, giảm tỉ trọng nông Trong những năm gần đây, ngành giáo nghiệp. Chính vì vậy, TP Bắc Ninh phải dục – đào tạo TP luôn hoàn thành xuất * ThS, Chi cục Thống kê Thành phố Bắc Ninh; Email: tkbnthang@gmail.com 159
2. Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015 ___ sắc 10 chỉ tiêu do Bộ Giáo dục và Đào giới. [2] tạo (GD&ĐT) quy định và được đánh giá 2.2. Cơ sở thực tiễn là đơn vị đứng đầu toàn tỉnh. Những kết Trong những năm qua, giáo dục của quả đạt được trong lĩnh vực giáo dục của TP Bắc Ninh đã có những kết quả đáng TP Bắc Ninh có sự đóng góp vô cùng ghi nhận song vẫn còn những hạn chế, quan trọng của công tác PCGD các bậc bất cập về mặt bằng dân trí và chất lượng học, trong đó có PCGDMN cho trẻ 5 giáo dục, về đội ngũ giáo viên và cán bộ tuổi. quản lí. Một số nơi đội ngũ giáo viên và 2. Cơ sở lí luận và thực tiễn về phổ cán bộ quản lí còn thiếu về số lượng và cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi yếu về chất lượng. Có thể nói cơ sở vật 2.1. Cơ sở lí luận chất, trang thiết bị dành cho giáo dục nói Phổ cập giáo dục là làm cho giáo chung và giáo dục mầm non nói riêng đã dục trở thành rộng khắp. PCGD ở cấp có nhiều cải thiện song một số nơi vẫn học nào đó có nghĩa là tất cả trẻ em ở độ còn thiếu. Công tác quản lí GD&ĐT trên tuổi nhất định đều tham gia vào hệ thống địa bàn còn hạn chế do trình độ, năng lực nhà trường và hoàn thành chương trình của một bộ phận quản lí còn thấp, chưa giáo dục ở cấp học đó. PCGDMN cho trẻ theo kịp yêu cầu phát triển của giáo 5 tuổi có nghĩa là tất cả trẻ em 5 tuổi đều dục. Kết quả đánh giá thực trạng và giải tham gia vào hệ thống cơ sở giáo dục pháp PCGDMN cho trẻ 5 tuổi ở TP Bắc mầm non (GDMN) và hoàn thành Ninh vừa qua được chúng tôi nghiên cứu chương trình GDMN cho trẻ 5 tuổi. [1] dựa trên các báo cáo của Phòng GD&ĐT; Giáo dục mầm non nhằm đặt nền và qua kết quả trưng cầu ý kiến cán bộ móng cho sự phát triển về thể chất, trí quản lí giáo dục mầm non cấp Phòng, tuệ, tình cảm, thẩm mĩ của trẻ, vì vậy, Ban giám hiệu, giáo viên các trường nâng cao chất lượng dạy và học bậc mầm mầm non, cán bộ lãnh đạo địa phương và non là nhiệm vụ rất quan trọng trong quá phụ huynh đại diện cho 19 xã, phường trình đổi mới và phát triển sự nghiệp giáo thuộc TP. Kết quả khảo sát trực tiếp tại dục ngày nay. Với vi ̣trí là một bộ phận các trường cho thấy: Trẻ 5 tuổi được huy quan trọng của GDMN, GDMN cho trẻ 5 động ra lớp với tỉ lệ khá cao và rất cao. tuổi luôn là cầu nối và là nền tảng cho Một số nơi, giáo viên đạt trình độ từ các bậc học tiếp theo. Hiện nay, Đảng và chuẩn trở lên tương đối cao, nhưng bên Nhà nước đang từng bước đổi mới cơ cấu cạnh đó vẫn có một số nơi đội ngũ cán bộ hệ thống giáo dục quốc dân, cải tiến đổi quản lí và giáo viên mầm non còn vừa mới mục tiêu, chương trình của các cấp thiếu vừa yếu. Một trong những nguyên học bậc học nhằm không ngừng nâng cao nhân cơ bản của tỉ lệ huy động trẻ 5 tuổi chất lượng GD&ĐT, để từng bước đáp ra lớp đạt tỉ lệ cao là sự quan tâm của ứng với sự phát triển mạnh mẽ của nền lãnh đạo địa phương và sự nhiệt tình của KT-XH trong nước, để hòa nhập với sự đội ngũ giáo viên. Lãnh đạo các cấp và phát triển của khu vực và trên toàn thế giáo viên đã có nhiều giải pháp, biện 160
3. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Khổng Văn Thắng ___ pháp để thực hiện chủ trương PCGDMN quan), có 11 trường có 1 điểm trường, cho trẻ 5 tuổi. Tuy nhiên, việc thực hiện các trường còn lại đều có từ 2 điểm PCGDMN cho trẻ 5 tuổi vẫn còn khó trường trở lên. TP có 19/19 đơn vị xã, khăn do đời sống người dân còn thấp, phường được công nhận đạt PCGDMN điều kiện đóng góp, đầu tư cho con em cho trẻ 5 tuổi. Mạng lưới trường, lớp hạn chế; chế độ chính sách thu hút giáo mầm non được củng cố, mở rộng và phân viên còn bất cập; nhận thức chưa đúng về bố đến hầu hết các địa bàn dân cư, đáp tầm quan trọng của giáo viên mầm non ứng cơ bản nhu cầu phổ cập và nâng cao và PCGDMN cho trẻ 5 tuổi. Để thực hiện chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ, tỉ lệ hiệu quả PCGDMN cho trẻ 5 tuổi giai trẻ em đến trường tăng hơn so với những đoạn 2015-2020 ở TP Bắc Ninh, bài viết năm học trước. Nhiều trường có đủ đã đưa ra một số giải pháp nhằm góp phòng học, phòng ngủ cho trẻ đảm bảo tỉ phần giúp TP Bắc Ninh PCGDMN một lệ 1 phòng/lớp; chất lượng các phòng học cách bền vững. đảm bảo tốt như: rộng, thoáng mát về 3. Thực trạng công tác phổ cập giáo mùa hè, ấm về mùa đông. Cơ bản các dục nói chung và phổ cập giáo dục cho trường đều có nhà vệ sinh, sân chơi, thiết trẻ 5 tuổi ở thành phố Bắc Ninh bị được đưa vào sử dụng thường xuyên 3.1. Phát triển mạng lưới giáo dục cụ thể như: Trường Mầm non Ninh Xá, Năm học 2014-2015, toàn TP có 26 Hoa Hồng, Thị Cầu, Việt Đan Đặc biệt, trường mầm non (trong đó: 20 trường trẻ 5 tuổi được huy động đến trường được công lập, 5 trường tư thục, 1 trường cơ duy trì tốt, cụ thể như bảng 1 sau đây [5]: Bảng 1.Bảng tổng hợp số trẻ 5 tuổi được huy động tại TP Bắc Ninh (năm học 2014-2015) Trẻ 5 tuổi Điều tra Huy động TT Tên trường Số lớp Số trẻ Trẻ Khuyết TS trẻ K/tật % ĐT nơi khác tật TS Tư thục TS Tư thục đến học 1 Hoa Hồng 129 0 4 0 215 0 0 167% 99 2 Việt Đan 121 0 3 0 156 0 0 129% 114 3 Hoa Mai 137 2 2 0 76 0 2 55% 1 4 Thị Cầu 238 1 5 0 229 0 1 96% 42 5 Vũ Ninh 213 0 5 0 159 0 0 75% 22 6 Kinh Bắc 150 0 3 0 168 0 0 112% 56 161
4. Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015 ___ 7 Hoa Sữa 185 2 3 0 148 0 2 80% 21 8 Ninh Xá 232 0 5 0 264 0 0 114% 42 9 Đại Phúc 244 3 5 1 247 28 3 101% 57 10 Võ Cường 1 147 1 4 1 146 38 1 99% 11 11 Võ Cường 2 188 2 5 1 229 25 2 122% 57 12 Hoà Long 242 4 6 0 191 0 2 79% 0 13 Phong Khê 198 1 6 0 171 0 1 86% 0 14 Vạn An 152 1 3 0 146 0 1 96% 8 15 Khúc Xuyên 99 2 2 0 60 0 2 61% 1 16 Kim Chân 86 1 3 0 87 0 1 101% 6 17 Vân Dương 118 0 3 0 164 0 0 139% 6 18 Nam Sơn 147 1 5 0 217 0 1 148% 8 19 Khắc Niệm 162 2 4 0 155 0 2 96% 3 20 Hạp Lĩnh 122 1 3 0 105 0 0 86% 0 21 Cty May 0 0 1 1 51 0 0 0% 0 22 Hoa Quỳnh 0 0 2 2 104 104 0 0% 0 23 Hà Thành 0 0 2 2 58 58 1 0% 0 24 Phương Anh 0 0 3 3 100 100 0 0% 0 25 Ánh Dương 0 0 1 1 14 14 0% 0 26 Sao Mai 0 0 1 1 23 23 0% 0 Tổng 3310 24 89 13 3683 390 22 111% 554 Nguồn: Phòng GD&ĐT TP Bắc Ninh, tháng 8-2015 3.2. Cơ sở vật chất các trường và lớp học đều có đủ máy tính Tính đến tháng 8-2015, trên địa bàn phục vụ công tác quản lí, dạy học và TP có 98 phòng học dành cho trẻ 5 tuổi, phục vụ cho công tác PCGD (98/98 lớp 100% các phòng học đều đạt phòng học có máy tính). Năm học 2014-2015, TP đã kiên cố. Việc bổ sung trang thiết bị, đồ xây dựng thêm được 2 trường chuẩn quốc dùng cho các lớp 5 tuổi được các đơn vị gia mức độ 1 (Trường Mầm non Ánh quan tâm và đầu tư khá đầy đủ, hầu hết Dương, Sao Mai); 1 trường mầm non đạt 162
5. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Khổng Văn Thắng ___ chuẩn mức độ 2 (Trường Mầm non Hạp thật tốt”; dạy đủ, đúng chương trình quy Lĩnh). Như vậy, có 19/26 trường đạt định của Bộ GD&ĐT. Thực hiện nghiêm chuẩn mức độ 1, trong đó có 5/26 trường túc chế độ chăm sóc giáo dục trẻ, tăng đạt chuẩn mức độ 2. Đặc biệt, việc triển cường cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học để khai thực hiện chuyển đổi các trường đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện mầm non theo quy định của Luật Giáo chương trình giáo dục mầm non mới; tích dục, đến nay TP đã chuyển đổi xong loại cực lồng ghép giáo dục kĩ năng sống; hình trường mầm non bán công sang thực hiện phong trào thi đua xây dựng công lập với 18 trường. Như vậy, cho tới trường học mầm non an toàn - thân thiện thời điểm này, toàn TP có 20 trường trẻ Ngoan - Khỏe - Học đều. mầm non công lập, 5 trường tư thục và 1 Ban Chỉ đạo PCGDTP đã chỉ đạo trường cơ quan. TP đã ban hành các cơ các trường mầm non phối hợp với UBND chế chính sách khuyến khích doanh các xã, phường rà soát dân số trong độ nghiệp đầu tư kinh phí xây mới trường tuổi đến trường, huy động số học sinh mầm non tư thục với quy mô lớn theo trong độ tuổi ra lớp. Hàng năm, TP tập hướng chuẩn và hiện đại để huy động trẻ trung quan tâm đến công tác tuyển sinh mầm non ra lớp. Năm học 2014-2015, TP đối với trẻ 5 tuổi. Phân công giáo viên có thêm Trường Mầm non Ánh Dương và chủ nhiệm thường xuyên theo dõi việc Sao Mai do các công ti trách nhiệm hữu duy trì sĩ số học sinh, theo dõi những học hạn làm chủ đầu tư đã đi vào hoạt động sinh có nguy cơ bỏ học. Kịp thời giúp đỡ, và thu hút thêm hơn 700 trẻ đến trường. động viên tạo điều kiện thuận lợi để trẻ ra Đồng thời, đến nay đã có thêm 4 doanh lớp thường xuyên, tăng tỉ lệ trẻ chuyên nghiệp đang hoàn tất các thủ tục để đầu cần. tư xây dựng trường mầm non tư thục theo 3.4. Đổi mới nội dung, chương trình, phương thức xã hội hóa giáo dục. [3] phương pháp giáo dục mầm non 3.3. Đội ngũ cán bộ giáo viên tính đến Triển khai thực hiện chương trình tháng 8-2015 GDMN mới, 100% các trường đã chủ Năm học 2014-2015, toàn ngành có động lựa chọn, bố trí giáo viên có trình 2268 cán bộ, giáo viên, nhân viên; trong độ trên chuẩn, có chuyên môn nghiệp vụ đó, số cán bộ, giáo viên mầm non trên địa và năng lực dạy các lớp mẫu giáo 5 tuổi, bàn TP là 590 người, chiếm 26% (cán bộ tổ chức chăm sóc, giáo dục 2 buổi/ ngày, quản lí 60; giáo viên 530); ngoài ra còn tổ chức ăn bán trú cho trẻ 5 tuổi bảo đảm có nhân viên phục vụ (gồm: kế toán, văn an toàn cho trẻ về thể chất, tinh thần và thư, y tế, thủ quỹ và phục vụ) 203 người; thực hiện phòng, chống suy dinh dưỡng hiện TP còn thiếu 6 cán bộ quản lí và 45 nhằm nâng cao chất lượng thực hiện giáo viên. Phòng GD&ĐT TP đã chỉ đạo chương trình GDMN mới. Nhìn chung, các trường tập trung nâng cao chất lượng các trường thực hiện chương trình chăm sóc và giảng dạy, phát động mạnh GDMN mới đều đáp ứng được yêu cầu mẽ phong trào thi đua “dạy thật tốt, học của ngành.Giáo viên linh hoạt, sáng tạo 163
6. Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015 ___ trong việc đổi mới phương pháp, tạo môi cho trẻ. Năm học 2014-2015, các trường trường phong phú cho trẻ tham gia tích mầm non trên địa bàn TP đều được trang cực các hoạt động.Theo số liệu của bị máy vi tính phục vụ công tác quản lí, Phòng GD&ĐT TP Bắc Ninh, hiện naysố giảng dạy và PCGD, trong đó ưu tiên các trẻ 5 tuổi suy dinh dưỡng nhẹ cân có lớp 5 tuổi được trang bị 100% máy vi 90/2369 em, chiếm 3,8%; số trẻ suy dinh tính phục vụ công tác giảng dạy và dưỡng thể thấp còi là 104/2369 em, PCGD. chiếm 4,4% tổng số trẻ 5 tuổi. 3.5. Xây dựng, nâng cao chất lượng Về ứng dụng công nghệ thông tin, đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí Phòng GD&ĐT TP đã phối hợp tổ chức Trong công tác đào tạo bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ giáo viên và cán bộ Phòng GD&ĐT TP đã rà soát đội ngũ cán quản lí sử dụng chương trình Kismart, bộ quản lí và giáo viên, trên cơ sở đó xây Nutrikid, Happykid và các phần mềm dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, đảm khác để tạo các truyện tranh sinh động, bảo đủ định mức giáo viên/ lớp theo quy ấn tượng cho trẻ chơi; sử dụng phần mềm định. Số giáo viên đạt trình độ trên chuẩn quản lí trẻ Về cơ bản, hầu hết giáo viên ngày càng cao, phần lớn giáo viên có và cán bộ quản líđều biết khai thác, chọn trình độ đại học, 1 người có trình độ thạc lọc thông tin từ các websites phục vụ sĩ (xem bảng 2). công tác tổ chức và hoạt động giáo dục Bảng 2.Tổng hợp cơ cấu và trình độ đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên trường mầm non của TP Bắc Ninh ( không tính nhân viên phục vụ) Trình độ Biên Hợp TT Đơn vị TS chế đồng Thạc sĩ ĐH CĐ TC 1 Hoa Hồng 35 28 7 0 19 13 3 2 Việt Đan 21 16 5 0 15 5 1 3 Hoa Mai 13 8 5 0 7 4 2 4 Thị Cầu 31 25 6 0 22 5 4 5 Vũ Ninh 27 19 8 0 16 6 5 6 Kinh Bắc 25 19 6 0 14 9 2 7 Hoa Sữa 21 19 2 0 14 6 1 8 Ninh Xá 31 31 0 0 24 6 1 9 Đại Phúc 35 25 10 0 22 5 8 10 Võ Cường 1 15 11 4 0 7 0 8 11 Võ Cường 2 30 16 14 0 20 8 2 12 Hòa Long 30 20 10 0 15 12 3 164
7. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Khổng Văn Thắng ___ 13 Phong Khê 21 19 2 0 13 8 0 14 Vạn An 23 19 4 0 15 8 0 15 Khúc Xuyên 11 9 2 0 7 3 1 16 Kim Chân 16 10 6 0 11 3 2 17 Vân Dương 22 21 1 1 19 2 0 18 Nam Sơn 25 17 8 0 16 6 3 19 Khắc Niệm 26 17 9 0 10 13 3 20 Hạp Lĩnh 20 15 5 0 13 4 3 21 Công ti May 8 8 0 0 3 2 3 22 Hoa Quỳnh 20 0 20 0 7 10 3 23 Hà Thành 17 0 17 0 6 8 3 24 Phương Anh 41 0 41 0 18 20 3 24 Sao Mai 21 0 21 0 11 10 0 24 Ánh Dương 5 0 5 0 5 0 0 Tổng 590 372 218 1 349 176 64 (Nguồn: Phòng GD&ĐT TP, tháng 8-2015) Thực hiện chính sách đối với giáo nên phải đầu tư nhiều hạng mục công viên, cùng với quá trình chuyển đổi các trình, trụ sở mới, công trình trọng điểm trường mầm non bán công sang công lập, của tỉnh đặt trên địa bàn TP cũng phải TP đã xây dựng lộ trình tuyển dụng giáo được ưu tiên hoàn thành trước nên vốn viên mầm non vào biên chế, hỗ trợ lương dành đầu tư cho giáo dục cũng gặp khó cho giáo viên ngoài biên chế để từng khăn. Năm 2007 có đến 9 đơn vị xã, bước đảm bảo chế độ chính sách cho giáo phường mới sáp nhập từ 3 huyện (Tiên viên mầm non theo quy định hiện hành. Du, Quế Võ, Yên Phong) về TP, các xã, Đồng thời, tiến hành tuyển kế toán và phường này nhìn chung kinh tế còn nhiều nhân viên y tế cho các trường mầm non. khó khăn, cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn và Năm 2015, TP xét tuyển 74 giáo viên xuống cấp, cần được đầu tư. Trong khi đang làm hợp đồng tại các trường mầm đó, do ảnh hưởng chung của suy thoái non công lập vào biên chế nhà nước. kinh tế trong 2 năm gần đây nên nguồn 4. Khó khăn trong công tác duy trì thu ngân sách trên địa bàn đạt thấp, kinh bền vững kết quả PCGDMN cho trẻ 5 phí hỗ trợ cho việc xây dựng cơ sở vật tuổi ở thành phố Bắc Ninh chất trường lớp, trang thiết bị dạy-học Tuy TP Bắc Ninh là trung tâm khó khăn nên chưa đáp ứng yêu cầu đặt chính trị - kinh tế - văn hóa của tỉnh Bắc ra: Ninh, song là một TP trẻ, mới quy hoạch - Toàn TP có 67 trường (mầm non: 165
8. Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015 ___ 26, tiểu học: 2, THCS: 19), theo các tiêu phép thành lập trường, đã đầy đủ hồ sơ, ấp học, chí của trường chuẩn quốc gia (gồm 4 thủ tục nhưng chậm đầu tư xây dựng. ậc học tiêu chuẩn) thì 67 trường đều đạt 3 tiêu Hơn nữa, họ chọn địa điểm đầu tư đều là MN chuẩn (TC): TC1: Tổ chức nhà trường, khu trung tâm nên những xã vùng ngoại TC2: Cán bộ quản lí, giáo viên, nhân thành vẫn ngày càng khó khăn về cơ sở viên; TC3: Chất lượng giáo dục. Riêng vật chất trường lớp, nhất là đối với bậc THCS tiêu chuẩn 4 về cơ sở vật chất và thiết bị học mầm non. thì hầu hết còn thiếu, kể cả các trường đã 5. Mục tiêu và một số khuyến nghị THPT được công nhận đạt chuẩn. nhằm duy trì bền vững kết quả phổ TT HN&GDTX - Nhiều đơn vị xã, phường địa bàn cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 ộng rộng nên còn nhiều điểm trường cách xa tuổi trung tâm. Một số đơn vị đã được quy 5.1. Mục tiêu đến năm 2020 hoạch quỹ đất, song chưa có kinh phí xây Nâng cao chất lượng GDMN, giảm dựng hoặc tiến độ thi công chậm, công tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng nhà trẻ xuống còn trình đang dở dang như các trường mầm 5%, mẫu giáo xuống còn 3,7% [1]. Để non: Hòa Long, Khúc Xuyên, Phong duy trì bền vững và nâng cao chất lượng Khê, Hạp Lĩnh. công tác PCGDMN cho trẻ 5 tuổi cần - Một số địa phương chưa chú trọng phải thực hiện tốt kế hoạch phát triển dành tỉ lệ ngân sách thích đáng cho GD&ĐT, phấn đấu đến năm 2020, 100% GDMN, trong khi xã hội hóa các nguồn các xã, phường có trường mầm non đạt lực đầu tư còn rất hạn chế, ảnh hưởng chuẩn quốc gia. Trong đó, duy trì huy đến việc quản lí, cũng như duy trì bền động 100% trẻ 5 tuổi ra lớp và thực hiện vững và nâng cao chất lượng PCGDMN nghiêm túc chương trình quy định. [3] cho trẻ 5 tuổi trong thời gian qua. 5.2. Các khuyến nghị - Đời sống giáo viên mầm non một 5.2.1. Tăng cường vai trò lãnh đạo của số địa phương còn gặp nhiều khó khăn, cấp ủy Đảng và điều hành của chính thu nhập của giáo viên ngoài biên chế quyền đối với công tác PCGD thấp. Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo - Định mức giáo viên dạy lớp 5 tuổi của cấp ủy Đảng, chính quyền cơ sở, ưu ở một số đơn vị chưa đủ theo quy định tiên đầu tư cho các chương trình, dự án của Bộ GD&ĐT, ảnh hưởng đến chất phát triển giáo dục, đặc biệt là công tác lượng giáo dục mầm non 5 tuổi. PCGD. Thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ - Sự quan tâm của một số cấp ủy, đạo PCGD các cấp đủ mạnh để tham chính quyền và một bộ phận nhân dân mưu triển khai kế hoạch PCGD nói với sự nghiệp giáo dục còn ở mức độ chung và PCGDMN cho trẻ 5 tuổi nói chưa cao, chưa xây dựng được xã hội học riêng. Thường xuyên triển khai các Chỉ tập với tinh thần tự giác, tích cực. thị, Nghị quyết, chương trình, kế hoạch - Một số doanh nghiệp tuy đã có và các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Quyết định của UBND TP về việc cho của tỉnh và của TP về công tác PCGDMN 166
9. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Khổng Văn Thắng ___ cho trẻ 5 tuổi. trường lớp, tăng cường đầu tư cơ sở vật Xây dựng kế hoạch phổ cập theo giai chất cho GDMN, nhất là các xã vùng đoạn 5 năm, hằng năm tổ chức đánh giá, ngoại thành. Tăng cường chỉ đạo, giúp đỡ tổng kết việc thực hiện công tác PCGD một số địa phương khó khăn trong thực mầm non cho trẻ 5 tuổi và đề ra các biện hiện PCGDMN cho trẻ 5 tuổi. pháp, giải pháp cho năm tiếp theo. Ưu tiên nguồn vốn từ ngân sách TP Cần xây dựng quy hoạch, chiến cho các xã chưa có trường mầm non. Xây lược phát triển giáo dục của TP, trước hết dựng đủ phòng học, phòng chức năng, là kế hoạch phát triển mạng lưới trường công trình vệ sinh, đồ chơi và công trình lớp cho phù hợp và đúng với tiêu chí quy phụ trợ khác đáp ứng yêu cầu phổ cập. định; quy hoạch đất và cấp đất cho Xây dựng và phát triển đội ngũ giáo trường học đảm bảo không gian, môi viên đủ về số lượng và đảm bảo về chất trường giáo dục phù hợp, gắn với quy lượng, thực hiện các chế độ chính sách hoạch xây dựng nông thôn mới. cho giáo viên mầm non. 5.2.2. Nâng cao nhận thức cho phụ huynh Cán bộ, giáo viên các trường mầm học sinh và cán bộ làm công tác giáo dục non cùng tham gia các phong trào địa về PCGD phương, như: xây dựng nông thôn mới, Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn nâng cao nhận thức về PCGDMN cho trẻ xã hội, kế hoạch hóa gia đình, giảm 5 tuổi dưới nhiều hình thức. Sử dụng triệt nghèo, phong trào đền ơn đáp nghĩa để để các phương tiện thông tin đại chúng tuyên truyền, vận động nhân dân thực như: Đài phát thanh TP và các xã, hiện PCGDMN cho trẻ 5 tuổi một cách phường, Cổng thông tin điện tử TP, Bản hiệu quả bằng việc điều tra xác định độ tin sinh hoạt chi bộ để giúp mọi người tuổi, số lượng có điều kiện PCGDMN nhận thức được nhiệm vụ, mục tiêu cho trẻ 5 tuổi đối với xã, phường chưa PCGDMN cho trẻ 5 tuổi nhằm nâng cao đạt phổ cập, duy trì và nâng cao chất trách nhiệm của các cấp, các ngành, gia lượng phổ cập đối với những xã, phường đình và cộng đồng đối với việc quản lí đã đạt PCGDMN cho trẻ 5 tuổi. công tác PCGDMN cho trẻ 5 tuổi trong 5.2.3. Đầu tư đảm bảo cơ sở vật chất, giai đoạn hiện nay. trang thiết bị dạy và học Tăng cường sự lãnh đạo của các Việc đảm bảo cơ sở vật chất nhà cấp ủy Đảng, chính quyền đối với việc trường là điều kiện quan trọng để thực duy trì bền vững và nâng cao chất lượng hiện thắng lợi công tác PCGDMN cho trẻ PCGDMN cho trẻ 5 tuổi; xem PCGDMN 5 tuổi. Trong khi đầu tư quốc gia cho cho trẻ 5 tuổi là tiền đề để nâng cao chất giáo dục về kinh phí của Nhà nước đang lượng giáo dục đào tạo, từ đó huy động còn hạn hẹp thì việc xã hội hóa đầu tư các nguồn lực để duy trì kết quả và nâng cho giáo dục là hết sức cần thiết. Muốn cao chất lượng phổ cập. vậy, việc nâng cao nhận thức cho người Hoàn thiện quy hoạch mạng lưới dân hiểu được “Đầu tư cho giáo dục là 167
10. Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015 ___ đầu tư cho phát triển, đầu tư cho tương phong trào thi đua dạy thật tốt, học thật tốt, lai” và thực sự coi “GD&ĐT là quốc sách dạy đủ, đúng chương trình theo quy định hàng đầu”; từ đó huy động hiệu quả của Bộ GD&ĐT. Tăng cường cơ sở vật nguồn lực nhằm xây dựng trường lớp, chất và đồ dùng dạy học để đổi mới nhà công vụ giáo viên kiên cố và các cơ phương pháp dạy học, thực hiện theo sở vật chất khác đạt chuẩn quốc gia. Đảm chương trình GDMM mới, tích hợp lồng bảo đủ các điều kiện về đồ dùng, đồ chơi, ghép nội dung các tiết học nhằm giáo dục thiết bị giảng dạy, sân chơi, nhà vệ sinh kĩ năng sống cho trẻ. Thực hiện phong trào cho trẻ. Phấn đấu đến năm 2020 các thi đua xây dựng trường mầm non an toàn, trường học đều có các phòng chức năng thân thiện, trẻ ngoan - khỏe - học đều. phục vụ công tác giảng dạy theo quy định 5.2.5. Phối hợp giữa gia đình - nhà trường chuẩn quốc gia. Đẩy mạnh ứng trường và đẩy mạnh công tác xã hội hóa dụng công nghệ thông tin vào công tác giáo dục quản lí, chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ Các trường phối hợp với gia đình của toàn ngành giáo dục. Đảm bảo 100% động viên học sinh trong độ tuổi ra lớp, đi các lớp học mầm non được trang bị máy học chuyên cần, đặc biệt quan tâm các đối tính và máy chiếu tượng trong độ tuổi PCGDMN. Các 5.2.4. Duy trì sĩ số, nâng cao chất lượng trường có trách nhiệm thực hiện đúng giáo dục mầm non chương trình giáo dục theo quy định của Tổ chức điều tra số lượng trẻ từ 0 Bộ GD&ĐT, tạo mọi điều kiện cho con đến 5 tuổi đảm bảo chính xác. Huy động em được học tập, rèn luyện, tham gia các tối đa trẻ 5 tuổi ra lớp, tiếp tục khuyến hoạt động của trường để phát triển toàn khích huy động để tăng tỉ lệ trẻ 3 và 4 diện về đạo đức, trí tuệ, thể lực, thẩm mĩ tuổi đến trường mầm non. Yêu cầu 100% nhằm đạt được mục tiêu giáo dục. Tăng các trường mầm non, các nhóm trẻ, lớp cường công tác quản lí, chỉ đạo đối với các mẫu giáo thực hiện Chương trình GDMN cơ sở giáo dục. Đổi mới cơ chế quản lí mới. Đảm bảo 100% trẻ học 2 buổi/ngày giáo dục, phân công trách nhiệm rõ ràng; (trong đó có trẻ 5 tuổi) tạo điều kiện để có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thực hiện chương trình thuận lợi và hiệu chính quyền các cấp, các ngành, các tổ quả. Tăng tỉ lệ trẻ được ăn bán trú tại chức từ TP đến các cơ sở để chỉ đạo tổ trường mầm non và chất lượng bữa ăn để chức, triển khai phong trào xây dựng xã giảm tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng. Tăng hội học tập. Phát huy vai trò và hoạt động cường ứng dụng công nghệ thông tin có hiệu quả của các trung tâm học tập trong giảng dạy và tổ chức các hoạt động cộng đồng. Phát huy vai trò quan trọng của chăm sóc, giáo dục trẻ. Tạo điều kiện cho Hội Khuyến học TP trong việc tổ chức các trẻ 5 tuổi được tiếp cận với máy vi tính hoạt động khuyến học, khuyến tài. và một số phần mềm như: Happykids, Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, Kidsmart, làm quen với chữ cái, kể đánh giá, kiểm định chất lượng; thực hiện chuyện, đọc thơ Phát động mạnh mẽ công tác thi đua khen thưởng thường 168
11. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Khổng Văn Thắng ___ xuyên, định kì đối với các tập thể, cá đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo nhân có thành tích trong phong trào dục. Phát huy tính chủ động sáng tạo khuyến học, khuyến tài. Bên cạnh những trong quản lí giáo dục, đẩy mạnh phong chính sách chung do Chính phủ quy định, trào thi đua trong trường học gắn với việc TP còn có những chính sách cụ thể học tập và làm theo tấm gương đạo đức khuyến khích và quy định trách nhiệm Hồ Chí Minh. Phấn đấu trước năm 2020 các ngành, địa phương, các tổ chức kinh có 100% cán bộ quản lítrường học được tế - xã hội và người sử dụng lao động đào tạo trung cấp chính trị - hành chính. tham gia xây dựng cơ sở vật chất, hỗ trợ Xây dựng kế hoạch thực hiện kinh phí cho người học. PCGDMN cho trẻ 5 tuổi trên phạm vi 5.2.6. Đảm bảo số định mức giáo toàn TP, trong đó mỗi xã, phường, mỗi viên/lớp; Nâng cao chất lượng đội ngũ trường được xem như một bộ phận cấu cán bộ giáo viên, đặc biệt là cán bộ tham thành, hoạt động tập trung, thống nhất gia quản lí công tác PCGDMN cho trẻ 5 dưới sự chỉ đạo, điều hành của Ban Chỉ tuổi đạo PCGD TP. Tham mưu với Sở Nội vụ, UBND Thiết lập bô ̣máy giúp việc đủ sức tỉnh cho phép TP tiếp tục tổ chức xét tham mưu cho Ban Chỉ đạo TP trực tiếp tuyển giáo viên hợp đồng tại các trường quản lí, điều hành thực hiện mục tiêu mầm non có đủ điều kiện vào biên chế PCGDMN cho trẻ 5 tuổi trên phạm vi Nhà nước. Lựa chọn giáo viên có chuyên TP. Lựa chọn những cán bộ, giáo viên môn nghiệp vụ và năng lực công tác nhiệt tình, năng nổ, tâm đắc với giảng dạy tại các lớp 5 tuổi. sư ̣nghiệp phát triển giáo dục nói chung, Đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng PCGDMN cho trẻ 5 tuổi nói riêng làm giáo viên và cán bộ quản lí, đảm bảo đủ cán bộ chỉ đạo PCGDMN cho trẻ 5 tuổi; số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chất lượng những cán bộ này còn là người tham mưu đội ngũ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo cho lãnh đạo Phòng GD&ĐT cũng như dục đào tạo. Ban Chỉ đạo TP để đề ra những giải pháp Hàng năm cử cán bộ, giáo viên đi có hiệu quả cao. đào tạo trên chuẩn để đến năm 2020 có Sử dụng nhiều hình thức tổ chức 100% giáo viên trên chuẩn. Tăng cường tuyên truyền bên trong và cả ngoài nhà bồi dưỡng chính trị, chuyên môn nghiệp trường nhằm giúp giáo viên nắm được vụ, tin học, ngoại ngữ cho đội ngũ cán những nội dung cơ bản của Luật Giáo bộ, giáo viên. Phấn đấu đến năm 2020 có dục về PCGD, xã hội hóa giáo dục ; từ 100% cán bộ quản lí trường học được đó, giáo viên có đầy đủ kiến thức để tiếp học trình độ trung cấp lí luận chính trịtrở tục tuyên truyền cho một số phụ huynh ở lên và quản lí giáo dục. vùng nông thôn chưa được tiếp cận cũng Làm tốt công tác giáo dục, bồi như chưa nắm rõ các nội dung của Luật dưỡng nâng cao phẩm chất chính trị, Giáo dục. chuyên môn nghiệp vụ, năng lực quản lí Hàng năm, tạo điều kiện cho giáo 169
12. Tư liệu tham khảo Số 8(74) năm 2015 ___ viên đi học tập nâng cao chuyên môn, trường, lớp, đảm bảo cho trẻ trong độ nghiệp vụ, phấn đấu đến năm 2020, giáo tuổi 5 tuổi được học 2 buổi/ngày, được viên cả 3 cấp học (MN, TH, THCS) có học chương trình giáo dục mầm non mới. trình độ trên chuẩn đạt 98,5%. [4] Kết quả đạt chuẩn quốc gia về PCGDMN Tạo điều kiện cho cán bộ, giáo viên cho trẻ 5 tuổi của TP chỉ là thành quả đi trao đổi học tập kinh nghiệm công tác bước đầu. TP cần tiếp tục coi đây là tại các đơn vị trường có nhiều thành tích nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, lâu dài tiêu biểu nhằm động viên, khích lệ cũng và không ngừng nâng cao chất lượng như giúp họ có thêm cơ hội học hỏi về ngành học mầm non nói chung và công chuyên môn nghiệp vụ, kinh nghiệm tác quản lí PCGDMN cho trẻ 5 tuổi nói công tác riêng nhằm đem lại cho mỗi trẻ một tâm 6. Kết luận thế tốt nhất trước khi bước vào lớp 1, để PCGD phổ thông, trong đó có các em phát triển tốt về mặt thể chất, trí PCGD mầm non cho trẻ 5 tuổi là chủ tuệ, tình cảm - xã hội, mặt ngôn ngữ và trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước một số kĩ năng cần thiết cho hoạt động ta nhằm củng cố, mở rộng mạng lưới học tập sau này. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đặng Quốc Bảo (1997), Một số khái niệm về quản lí giáo dục, Nxb Hà Nội, tr.32-47. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010), Đề án Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi giai đoạn 2010-2015. 3. Thành ủy Bắc Ninh (2010), Nghị quyết, Phổ cập Giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi thành phố Bắc Ninh giai đọan 2011-2015. 4. Thành ủy Bắc Ninh (2015), Báo cáo Chính trị Đại hội Đảng bộ thành phố Bắc Ninh lần thứ XXI, nhiệm kì 2015 -2020,tr.23-24. 5. Ủy ban nhân dân thành phố Bắc Ninh (2015), Báo cáo kết quả Phổ cập Giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi TP Bắc Ninh, tr.7-14. (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 05-8-2014; ngày phản biện đánh giá: 29-10-2014; ngày chấp nhận đăng: 25-8-2015) 170