›

Tài liệu Sơ lược về máy vi tính

pdf 51 trang hapham 1720
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Sơ lược về máy vi tính", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftai_lieu_so_luoc_ve_may_vi_tinh.pdf

Nội dung text: Tài liệu Sơ lược về máy vi tính

  1. Sơ lược về máy vi tính
  2. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU: SÔ LÖÔÏC VEÀ MAÙY VI TÍNH Caùc boä phaän chuû yeáu cuûa maùy tính: BOÄ XÖÛ LYÙ (CPU) BAØN PHÍM BOÄ NHÔÙ MAØN HÌNH (KEYBOARD) (MEMORY) (MONITOR) OÅ ÑÓA (DRIVE) CPU: Central Proccessing Unit DRIVE: moãi oå ñóa coù moät teân rieâng, teân oå ñóa meàm laø A:, B:, teân oå ñóa cöùng laø C:, D:, ÑÓA TÖØ: ñeå löu tröõ thoâng tin ta duøng ñóa töø. Coù hai loaïi ñóa töø ñóa cöùng vaø ñóa meàm. Ñeå ño thoâng tin ta duøng ñôn vò laø Byte Caùc boäi soá cuûa Byte: * Kilobytes: 1KB=1024 Bytes * Megabyte: 1M =1024 KB * Gigabyte: 1G =1024 M Ñóa cöùng coù dung löôïng raát lôùn töø 20M ñeán vaøi traêm Kb. Ñóa meàm coù hai loaïi: * 5.25 inch 1.2M(HD) 360K(2D) * .3.5 inch 1.44M(HD) 720K(2D) Muoán söû duïng ñóa meàm phaûi gaén ñóa ñoù vaøo oå ñóa. Ñóa meàm gaén vaøo oå ñóa, ñóa gaén trong oå ñóa phaûi coù dung löôïng nhoû hôn hoaëc baèng dung löôïng oå ñóa. Khi ñóa gaén vaøo oå ñóa naøo seõ mang teân oå ñóa ñoù. Teân oå ñóa laø caùc chöõ caùi keøm theo daáu “:” Ví duï: Teân oå ñóa meàm : A:, B: Teân oå ñóa cöùng: C:, D: Boä nhôù: Coù hai loaïi ROM va RAM ROM (Read Only Memory) chöùa saün moät soá chöông trình laøm vieäc khoâng theå xoùa ñöôïc RAM (Random Access Memory) chöùa thoâng tin trong quaù trình laøm vieäc Trang 1/53
  3. TRANG 2 Söû duïng baøn phím: Phím chöõ, soá CAPSLOCK: môû/taét cheá ñoä vieát hoa (môû: ñeøn Capslock saùng) NUMLOCK: môû/taét cheá ñoä söû duïng caùc phím soá ôû phaàn Keypad (môû: ñeøn Numlock saùng) vieát chöõ hoa (ñeøn Capslock taét) SHIFT (phím aán): laáy kyù töï treân ñoái vôùi caùc phím coù 2 kyù töï BACK SPACE: xoaù kyù töï beân traùi con troû TAB: cho con troû nhaûy töøng khoaûng xuoáng haøng neáu ñang goõ vaên baûn ENTER keát thuùc leänh neáu ñang goõ leänh F1 F12: caùc phím chöùc naêng ESC: thoaùt khoûi moät taùc vuï CTRL, ALT: caùc phím ñieàu khieån. Ví duï: Ctrl-Alt-Del: khôûi ñoäng laïi maùy Ctrl-C: huûy boû moät leänh ñang thi haønh CHÖÔNG 1: HEÄ ÑIEÀU HAØNH MS-DOS I.- HEÄ ÑIEÀU HAØNH LAØ GÌ? Heä ñieàu haønh laø phaàn meàm duøng khôøi ñoäng maùy, giuùp ngöôøi söû duïng laäp trình giao tieáp voùi caùc boä phaän cuûa maùy tính. Heä ñieàu haønh coù nhieàu loaïi nhöng thoâng duïng nhaát laø Heä ñieàu haønh MS-DOS (MicroSoft- Disk Operating System). Heä ñieàu haønh phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa phaàn cöùng Heä ñieàu haønh coù nhieàu version (phieân baûn), version sau tieán boä hôn version tröôùc. Chöùc naêng cuûa heä ñieàu haønh - Quaûn lyù phaân phoái, thu hoài boä nhôù. - Ñieàu khieån thöïc thi chöông trình. - Ñieàu khieån caùc thieát bò. - Quaûn lyù taäp tin. II.- CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN: 1)Taäp tin (file): Duøng ñeå löu tröõ thoâng tin. Heä ñieàu haønh phaân bieät caùc taäp tin vôùi nhau baèng teân cuûa chuùng. Caùch ñaët teân taäp tin: teân taäp tin goàm coù hai phaàn * Phaàn teân chính(filename): daøi töø 1 ñaán 8 kyù töï, chæ duøng caùc kyù töï chöõ, soá, daáu _, khoâng coù khoaûng troáng * Phaàn môû roäng (extension): daøi toái ña 3 kyù töï chæ duøng caùc kyù töï chöõ, soá, daáu_, khoâng coù khoaûng troáng Giöõa hai phaàn naøy phaûi caùch nhau moät daáu “.”
  4. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Toùm taét: Ghi chuù: teân taäp tin= .[phaàn môû roäng] * Khoâng duøng caùc teânthieát bò sau ñaây ñeå ñaët cho taäp tin: CON, PRN, LPT1, LPT2, COM1, COM2, AUX, LST, NUL, * Ñaëc bieät caùc taäp tin coù phaàn môû roäng COM, EXE laø nhöõng taäp tin maø noäi dung ñaõ ñöôïc maõ hoùa, chuùng coù theå ñöôïc naïp tröïc tieáp töø daáu nhaéc. Nhöõng taäp tin naøy ñöôïc goïi laø taäp tin khaû thi Ví duï: Caùc taäp tin sau ñaây laø hôïp leä: Caùc taäp tin sau laø khoâng hôïp leä: BAITAP.TXT BAI!.TXT HOSO.DOC BAI TAP.DOC HO_SO.DOC HOSO DOC Caùc taäp tin cuûa HÑH MS-DOS: IO.SYS  coù thuoäc tính aån MSDOS.SYS  COMMAND.COM 2)Kyù töï ñaïi dieän (Wilcard) cuûa taäp tin : Khi muoán chæ ñònh nhieàu taäp tin cuøng tham gia trong caâu leänh ta phaûi duøng kyù töï ñaïi dieän. Coù hai loaïi kyù töï ñaïi dieän: * : thay cho moät nhoùm kyù töï trong teân taäp tin keå töø vò trí cuûa noù cho ñeán heát ? : thay cho moät kyù töï duy nhaát trong teân taäp tin ngay taïi vò trí cuûa noù Ví duï: Ñeå chæ caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø COM ta ghi: *.COM Ñeå chæ caùc taäp tin coù kyù töï ñaàu laø D ta ghi : D*.* Ñeå chæ caùc taäp tin coù kyù töï thöù hai laø O ta ghi: ?O*.* Ñeå chæ caùc taäp tin chæ coù phaàn teân chính ta ghi: *. Ñeå chæ caùc taäp tin coù phaàn teân chính daøi toái ña 4 kyù töï ta ghi: ????.* 3) Thö muïc (directory): Thö muïc duøng löu tröõ caùc taäp tin cuøng loaïi. HÑH quaûn lyù thö muïc theo nhieàu caáp khaùc nhau. Treân moãi ñóa ñeàu coù moät thö muïc goác (Root directory), thö muïc goác khoâng coù teân vaø ñöôïc kyù hieäu laø “\ “. Töø thö muïc goác ta coù theå taïo caùc thö muïc con (sub- directory) cuûa thö muïc goác goïi laø thö muïc caáp moät (level 1) Töø caùc thö muïc con caáp moät ta coù theå taïo caùc thö muïc con cuûa thö muïc caáp moät goïi laø thö muïc con caáp hai (level 2), Caáu truùc thö muïc phaân nhaùnh nhö treân goïi laø caây thö muïc. Caùch ñaët teân thö muïc con gioáng nhö caùch ñaët teân taäp tin. Ví duï: caây thö muïc caáp hai Trang 3/53
  5. TRANG 4 thö muïc caáp 2 thö muïc caáp 1 A:\ thö muïc goác ñóa A: TOAN LY HOA HINH DAISO LGIAC DIEN QUANG VOCO HUUCO BAITAP.TXT BAI1.DOC taäp tin trong thö muïc 4)Ñöôøng daãn =loä trình(path) Ñöôøng daãn laø caùch ghi bieãu dieãn söï lieân heä giöõa caùc thö muïc ôû caùc caáp. Ñöôøng daãn baét ñaàu laø thö muïc goác (ghi sau teân oå ñóa) keá ñoù laø thö muïc caáp moät, caáp hai, v.v thö muïc sau laø thö muïc con cuûa thö muïc ñöùng tröùôùc, cuoái cuøng laø thö muïc con hoaëc taäp tin muoán chæ ñeán. Trong ñöôøng daãn khoâng coù khoaûng troáng, giöõa thö muïc naøy vôùi thö muïc kia hay giöõa thö muïc vôùi taäp tin phaûi coù moät daáu \ (backslash) ñeå phaân bieät. Coù hai loaïi ñöôøng daãn: ñöôøng daãn tuyeät ñoái laø ñöôøng daãn baét ñaàu laø thö muïc goác. ñöôøng daãn töông ñoái laø ñöôøng daãn baét ñaàu laø thö muïc con Ví duï: Ñöôøng daãn ñeán thö muïc QUANG: A:\LY\QUANG Ñöôøng daãn ñeán thö muïc VOCO: A:\HOA\VOCO Ñöôøng daãn ñeán taäp tin BAITAP.TXT: A:\TOAN\HINH\BAITAP.TXT Ñöôøng daãn ñeán taäp tin BAI1.DOC: A:\LY\DIEN\BAI1.DOC 5) OÅ ñóa hieän haønh, thö muïc hieän haønh: * OÅ ñóa hieän haønh laø oå ñóa ñang söû duïng * Thö muïc hieän haønh laø thö muïc ñang söû duïng. Muoán bieát oå ñóa hieän haønh, thö muïc hieän haønh laø gì ta xem daáu nhaéc. OÅ ñóa hieän haønh, thö muïc hieän haønh khoâng caàn ghi trong ñöôøng daãn (path). Ví duï: * Daáu nhaéc A:\> thì oå ñóa hieän haønh laø A:, thö muïc hieän haønh laø goác * Daáu nhaéc A:\TOAN> thì oå ñóa hieän haønh laø A:, thö muïc hieän haønh laø TOAN. * Daáu nhaéc A:\LY\DIEN> thì oå ñóa hieän haønh laø A:, thö muïc hieän haønh laø DIEN 6) Caâu leänh: a./Caâu leänh ñöôïc ghi töø daáu nhaéc, baét ñaàu laø teân leänh, theo sau laø caùc tham soá (parameter). Coù hai loaïi tham soá: tham soá baét buoäc vaø tham soá khoâng baét buoäc. Trong cuù phaùp caâu leänh nhöõng tham soá khoâng baét buoäc ñöôïc ghi giöõa hai daáu [ ], tham soá baét buoäc ñöôïc ghi giöõa hai daáu <>. Tham soá baét buoäc laø tham soá phaûi ñöôïc thay baèng moät giaù trò cuï theå khi vieát leänh, neáu khoâng seõ bò baùo loãi “Required parameter missing”. Giöõa teân leänh vaø tham soá phaûi coù ít nhaát moät khoûang troáng. Ngoaøi ra caâu leänh thöôøng coù moät hoaëc nhieàu nhöõng tham soá löïa
  6. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN choïn nhaèm ñaùp öùng nhieàu yeâu caàu khaùc nhau khi duøng leänh. Caùc tham soá naøy thöôøng ghi sau daáu”/”.Sau khi goõ xong moät caâu leänh phaûi nhaán ENTER caâu leänh= daáu nhaéc> [tham soá] [/caùc löïa choïn khaùc] Ví duï: xem thö muïc TOAN keå caû thö muïc con töøng trang maøn hình: DIR A:\TOAN/P/S b./Leänh noäi truù: laø caùc leänh ñöôïc naïp vaøo boä nhôù sau khi ta khôûi ñoäng maùy xong. Caùc leänh naøy ñöôïc söû duïng baát cöù luùc naøo treân baát cöù ñóa naøo maø khoâng phaûi naïp laïi leänh. Ví duï: Caùc leänh DIR, CLS, DATE, MD ,CD ñeàu laø caùc leänh noäi truù c./Leänh ngoaïi truù: laø caùc leänh toàn taïi treân ñóa döôùi daïng taäp tin khaû thi (coù phaàn môû roäng laø COM, EXE). Khi söû duïng caùc leänh naøy phaûi naïp laïi chuùng töø ñóa. Ví duï: Caùc leänh UNDELETE, FORMAT, DISKCOPY, laø caùc leänh ngoaïi truù BAØI TAÄP THÖÏC HAØNH I.-CAÙC CAÙCH KHÔÛI ÑOÄNG MAÙY: 1. Khôûi ñoäng baèng ñóa meàm - Ñöa ñóa khôûi ñoäng vaøo oå A. - Baät coâng taéc maøn hình, baät coâng taéc CPU. - Treân maøn hình xuaát hieän doøng chöõ: Starting MS- DOS - Neáu khoâng coù caøi ñaët gì khaùc thì treân maøn hình xuaát hieän tieáp caâu: Current date is Tue 11-05-1996 Enter new date (mm - dd - yy): - Sau ñoù maøn hình xuaát hieän: Current time is 7:30:20.36a Enter new time: -Treân maøn hình xuaát hieän daáu nhaéc A:\> laø maùy ñaõ khôûi ñoäng xong. 2. Khôûi ñoäng baèng ñóa cöùng Môû coâng taéc maøn hình roài nhaäp ngaøy giôø nhö treân cho ñeán khi hieän ra daáu C:\>. 3. Khôûi ñoäng laïi: Khi ñang laøm vieäc maø maát daáu nhaéc thì aán Ctrl- C, neáu khoâng ñöôïc phaøi khôûi ñoäng laïi baèng caùch: a> AÁn CTRL- ALT- DEL. b> AÁn nuùt RESET treân CPU. II. THÖÏC TAÄP BAØN PHÍM: * Naïp chöông trình goõ leänh : TOUCH  * Press ANY KEY to continue. (Nhaán phím baát kyø ñeå tieáp tuïc) Doøng traïng thaùi : Trang 5/53
  7. TRANG 6 Exercise No:(cho bieát baøi taäp ñang laøm) Errors:(soá loãi/toång soá loãi) Word/Min: (soá töø/phuùt) Doøng leänh: F1 Begin: baét ñaàu choïn baøi taäp soá (töø 1 ñaán 49) Choose exercise number (1-49): (goõ vaøo moät soá roài nhaán ) F2 Next: qua baøi taäp keá F3 Advance: xoùa caùc teân phím treân maøn hình roài goõ theo doøng chöõ hieän thò beân döôùi F4 Speed: toác ñoä F5 Record: nhaäp hoï vaø teân hoïc sinh. Hoï teân naøy seõ ñöôïc ghi trong taäp tin STUDENT.* F6 Test: baøi kieåm tra (choïn 1 trong 5 baøi kieåm tra, neáu khoâng thì nhaán soá 0 ñeå trôû veà baøi taäp) F8 Reset: traû veà traïng thaùi ban ñaàu F10 Finish: keát thuùc chöông trình TOUCH trôû veà daáu nhaéc DOS CHÖÔNG 2: MOÄT SOÁ LEÄNH VEÀ THÖ MUÏC I.- THAY ÑOÅI OÅ ÑÓA HIEÄN HAØNH: Cuù phaùp: DRIVE: Ví duï: A: (chuyeån oå ñóa hieän haønh sang a:) C: (chuyeån sang oå ñóa C:) II.- DIR: Cuù phaùp DIR [drive:][path][dir-name/filename][/P][/W][/S][/A] Coâng duïng:duøng ñeå xem danh saùch taäp tin vaø thö muïc con cuûa moät thö muïc /P (page): döøng töøng trang ñeå xem. Khi xem xong nhaán phím baát kyø ñeå xem tieáp /W (width): xem danh saùch teân theo haøng ngang, moãi haøng 5 taäp tin /S (sub-directory): xem danh saùch taäp tin cuûa thö muïc keå caû trong thö muïc con /A (attribute): keå caû caùc taäp tin coù thuoäc tính baát kyø. /Ah (hidden): chæ xem caùc taäp tin coù thuoäc tính aån /Ar (read only): chæ xem caùc taäp tin coù thuoäc tính chæ ñoïc /As (system): chæ xem caùc taäp tin coù thuoäc tính heä thoáng /Aa (archive): chæ xem caùc taäp tin coù thuoäc tính löu tröõ Ví duï: - Xem danh saùch thö muïc hieän haønh: DIR - Xem danh saùch thö muïc hieän haønh cuûa ñóa C: DIR C:
  8. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN - Xem danh saùch thö muïc goác A: vôùi taäp tin coù thuoäc tính baát kyø: DIR A:\/A - Xem danh saùch thö muïc DOS cuûa A: theo töøng trang maøn hình: DIR A:\DOS/P - Xem danh saùch caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø COM cuûa thö muïc A:\DOS: DIR A:\DOS\*.COM III.- CD (change directory) Cuù phaùp CD [drive:][path][dir-name] Coâng duïng:Thay ñoåi thö muïc hieän haønh Ví duï: - Chuyeån thö muïc hieän haønh sang thö muïc DOS cuûa A:\ : CD A:\DOS - Chuyeån thö muïc hieän haønh sang thö muïc NC cuûa A:\ : CD A:\NC CD :trôû veà thö muïc cha CD\ : trôû veà thö muïc goác IV. MD (make directory) Cuù phaùp MD [drive:][path] Coâng duïng: taïo thö muïc con. Ñeå taïo thö muïc con ta phaûi taïo thö muïc cha tröôùc. Ví duï: taïo caáu truùc thö muïc con caáp hai sau: A:\ TOAN LY HOA HINH DAISO LGIAC DIEN QUANG VOCO HUUCO MD A:\TOAN (taïo thö muïc cha TOAN) MD A:\TOAN\HINH (taïo thö muïc HINH con cuûa thö muïc TOAN) MD A:\TOAN\DAISO (taïo thö muïc DAISO con cuûa thö muïc TOAN) MD A:\TOAN\LGIAC (taïo thö muïc LGIAC con cuûa thö muïc TOAN) V.- TREE: ( TREE.COM) Cuù phaùp TREE [drive:][path][dir-name][/F][|MORE] Coâng duïng: xem caáu truùc caây thö muïc Trang 7/53
  9. TRANG 8 /F: keå caû teân taäp tin trong moãi thö muïc |MORE: döøng töøng trang Ví duï: TREE A:\ (xem caáu truùc thö muïc goác A:) - Xem caáu truùc thö muïc TOAN cuûa A:, keû caû taäp tin : TREE A:\TOAN/F VI.- RD (remove directory): Cuù phaùp RD [drive:][path] Coâng duïng:Xoùa thö muïc con. Nguyeân taéc xoùa thö muïc con: * Thö muïc phaûi toàn taïi * Thö muïc ñoù khoâng ñöôïc hieän haønh * Thö muïc ñoù phaûi roãng. Neáu khoâng thoûa caùc ñieàu kieän ñoù thì seõ thoâng baùo loãi: Invalid path, not directory or directory not empty Ví duï: Xoùa thö muïc TOAN cuûa A:\ RD A:\TOAN\LGIAC RD A:\TOAN\DAISO RD A:\TOAN\HINH RD A:\TOAN VII.-DELTREE: ( DELTREE.EXE) Cuù phaùp DELTREE[/Y] [drive:][path] Coâng duïng:Xoùa thö muïc keå caû taäp tin vaø thö muïc con trong thö muïc ñoù /Y: ñoàng yù xoùa thö muïc (khoâng hoûi Y/N) Ví duï: xoaù thö muïc TOAN cuûa A:\ DELTREE A:\TOAN Delete directory “TOAN” and its sub-directories [yn] (choïn Y ñeã xoùa, N khoâng xoùa) BAØI TAÄP THÖÏC HAØNH 1.Trong thö muïc A:\ coù bao nhieâu thö muïc vaø taäp tin? Coøn bao nhieâu bytes troáng? 2.Duøng leänh CD vaø leänh DIR ñeå xem trong moãi thö muïc con cuûa A:\ coù bao nhieâu taäp tin ? 3.Khoâng duøng leänh CD haõy thöïc hieän laïi caâu 2 4.Chuyeån thö muïc hieän haønh vaøo A:\DOS. Sau ñoù xem trong thö muïc naøy coù bao nhieâu taäp tin: a) Phaàn môû roäng laø COM, EXE
  10. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN b) Kyù töï ñaàu laø D, M, C, T c) Kyù töï thöù hai laø O, E, C, I d) Kyù töï thöù ba laø S, O, E 5.Taïo caáu truùc thö muïc nhö sau: \DATA CANBAN THVP QUANLY HDH VNI NC4 OFFICE QPRO FOX DBASE WORD EXCEL ACCESS FOX1 FOX2 6.Xem caáu truùc thö muïc DATA 7.Xoùa thö muïc DATA CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ LEÄNH VEÀ TAÄP TIN I.- COPY CON: Cuù phaùp COPY CON [drive:][path] Coâng duïng:taïo taäp tin tröïc tieáp töø baøn phím. Sau khi taïo xong ta nhaán F6 hoaëc Ctrl-Z (^Z) ñeå ghi leân ñóa. Neáu sai ta nhaán Ctrl-C (^C) ñeå huûy boû vaø goõ leänh laøm laïi töø ñaàu Ví duï: - Taïo taäp tin BAITAP.TXT trong thö muïc HINH (xem caáu truùc Hình 1) COPY CON A:\TOAN\HINH\BAITAP.TXT - Taïo taäp tin BAITAP.TXT trong thö muïc HINH (xem caáu truùc Hình 1) COPY CON A:\LY\BAIHOC.DOC II.-TYPE: Cuù phaùp TYPE [drive:][path] [|MORE][ Coâng duïng:xem noäi dung taäp tin |MORE: döøng töøng trang >PRN: in taäp tin ra maøn hình Ví duï: - Xem noäi dung taäp tin BAITAP.TXT ôû thö muïc HINH TYPE A:\TOAN\HINH\BAITAP.TXT - In taäp tin BAITAP.TXT ôû thö muïc HÌNH TYPE A:\TOAN\HINH\BAITAP.TXT>PRN III.-REN: Cuù phaùp REN [drive:][path] Trang 9/53
  11. TRANG 10 Coâng duïng:ñoåi teân taäp tin . Tröoùc teân môùi khoâng caàn ghi oå ñóa ñöôøng daãn. Ví duï: - Ñoåi teân taäp tin BAITAP.TXT ôû thö muïc TOAN thaønh BT.DOC: REN A:\TOAN\BAITAP.TXT BT.DOC - Ñoåi teân caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø TXT trong thö muïc THUCHANH cuûa C:\ thaønh caùc taäp tin coù phaàn môû roäng VR: REN C:\THUCHANH\*.TXT *.VR IV.-COPY+ Cuù phaùp COPY [drive:][path] +[drive:][path] [drive:][path][filename] Coâng duïng:gheùp noái nhieàu taäp tin theo thöù töï thaønh moät taäp tin môùi. Neâuù khoâng ñaët teân taäp tin môùi thì taäp tin môùi seõ ghi ñeø leân taäp tin thöù nhaát. Ví duï: - Gheùp taäp tin BAITAP.TXT trong thö muïc HINH vaø taäp tin BAIHOC.DOC trong thö muïc LY thaønh taäp tin BAI1.TXT: COPY A:\TOAN\HINH\BAITAP.TXT+A:\LY\BAIHOC.DOC A:\LY\BAI1.TXT V.-COPY: Cuù phaùp COPY [drive:][path] [drive:][path][filename2][/V] Coâng duïng:cheùp caùc taäp tin töø thö muïc naøy sang thö muïc khaùc [filename2] ñöôïc duøng khi ta caàn cheùp vaø ñoåi teân taäp tin khi cheùp sang /V: cheùp vaø kieåm tra trong khi cheùp Ví duï: - Cheùp taäp tin BAITAP.TXT töø thö muïc TOAN sang thö muïc HOA COPY A:\TOAN\BAITAP.TXT A:\HOA - Cheùp taát caû caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø EXE töø A:\DOS vaøo thö muïc C:\HDH: COPY A:\DOS\*.EXE C:\HDH VI.-XCOPY: ( XCOPY.EXE) Cuù phaùp XCOPY [drive:][path] [drive:][path][dir-name] [/S] [/E] [/P][/W][/A][/M][/D:date] Coâng duïng:Sao cheùp taäp tin vaø thö muïc con töø thö muïc naøy vaøo thö muïc khaùc [dir-name]: thöôøng ghi theâm moät daáu “\” vaøo sau teân ñoù ñeå chæ ñoù laø thö muïc môùi khi ñöôïc cheùp qua /S: keå caû caùc thö muïc con khoâng roãng /E: keå caû caùc thö muïc con roãng /P: cheùp moät soá taäp tin tuøy yù /W: nhaán phím baát kyø roài baét ñaàu cheùp
  12. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN /A: Sao cheùp caùc taäp tin coù thuoäc tính löu tröõ maø khoâng thay ñoåi thuoäc tính cuûa chuùng. /M: Sao cheùp caùc taäp tin coù thuoäc tính löu tröõ vaø xoùa thuoäc tính naøy. /D:date : Sao cheùp caùc taäp tin ñöôïc caäp nhaäp keå töø ngaøy xaùc ñònh (date) veà sau. Chuù yù: - Chæ duøng leänh Xcopy ñöôïc khi ñóa ñaõ ñöôïc ñònh daïng. - Chæ duøng leänh Xcopy khi muoân sao cheùp thö muïc con keå caû taäp tin cuûa noù - Khoâng cheùp ñöôïc caùc taäp tin aån vaø heä thoáng. Ví duï: - Cheùp caùc taäp tin vaø taát caû thö muïc con töø thö muïc A:\ vaøo thö muïc B:\ XCOPY A:\ B:\/S/E - Cheùp moät soá taäp tin tuøy yù vaø thö muïc con (khoâng roãng) töø A:\TOAN vaøo thö muïc C:\KTRA (trong thö muïc KTRA thì TOAN laø thö muïc môùi) XCOPY A:\TOAN C:\KTRA\TOAN\/S/P VII.-MOVE: ( MOVE.EXE) Cuù phaùp MOVE [drive:][path] [drive:][path] Coâng duïng:di chuyeån hoaëc ñoåi teân thö muïc con Ví duï: - Di chuyeån taäp tin BAITAP.TXT töø thö muïc TOAN sang thö muïc LY MOVE A:\TOAN\BAITAP.TXT A:\LY - Ñoåi teân thö muïc THUCHANH thaønh THONGKE MOVE A:\THUCHANH A:\THONGKE VIII.-DEL: Cuù phaùp DEL [drive:][path] [/P] Coâng duïng:Xoaù caùc taäp tin trong thö muïc /P: xoùa töøng taäp tin moät. Neáu muoán xoùa ta traû lôøi Y Neáu ta khoâng ghi teân taäp tin hoaëc ghi laø *.* maø khoâng ghi /P nghóa laø xoùa roãng moät thö muïc thì HDH seõ hoûi: All files in directory will be deleted! Are you sure ? (Y/N) (goõ Y ñeå doàng yù xoùa heát taäp tin trong thö muïc) Ví duï: -Xoùa caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø TXT trong thö muïc HINH: DEL A:\TOAN\HINH\*.TXT - Xoùa moät soá taäp tin trong thö muïc LY DEL A:\LY\*.*/P - Xoùa taát caû caùc taäp tin trong thö muïc HOA DEL A:\HOA IX.-UNDELETE: ( UNDELETE.EXE) Trang 11/53
  13. TRANG 12 Cuù phaùp UNDELETE [drive:][path] [/ALL[/LIST]] Coâng duïng:khoâi phhuïc caùc taäp tin ñaõ bò xoùa /ALL: khoâi phuïc taát caû caùc taäp tin ñaõ bò xoùa /LIST:lieät keâ taát caû caùc taäp tin coù theå phuïc hoài Ghi chuù: Leänh naøy khoâng khoâi phuïc nhöõng taäp tin trong thö muïc ñaõ bò xoùa Ví duï: - Khoâi phuïc caùc taäp tin trong thö muïc A:\DOS UNDELETE A:\DOS\*.* - Khoâi phuïc nhöõng taäp tin trong thö muïc TOAN UNDELETE A:\TOAN\*.*/ALL X.-ATTRIB: ( ATTRIB.EXE) Cuù phaùp ATTRIB [ A][ R][ H][ S] [drive:][path] [/S] Coâng duïng:xem/ñaët/xoaù (gôõ boû) thuoäc tính cho taäp tin +R: ñaët thuoäc tính chæ ñoïc cho taäp tin - R: xoùa thuoäc tính chæ ñoïc cho taäp tin +H: ñaët thuoäc tính aån cho taäp tin - H: xoùa thuoäc tính aån cho taäp tin +S: ñaët thuoäc tính heä thoáng cho taäp tin - S: xoùa thuoäc tính heä thoáng cho taäp tin /S: keå caû caùctaäp tin trong thö muïc con Ví duï: - Xem thuoäc tính caùc taäp tin trong thö muïc TOAN keå caû trong thö muïc con ATTRIB A:\TOAN\*.*/S - Ñaët thuoäc tính chæ ñoïc cho caùc taäp tin trong thö muïc LY keå caû trong thö muïc con ATTRIB +R A:\LY\*.*/S - Xoùa thuoäc tính chæ ñoïc cho caùc taäp tin trong thö muïc LY keå caû trong thö muïc con ATTRIB -R A:\LY\*.*/S BAØI TAÄP THÖÏC HAØNH BAØI TAÄP 1: 1.Taïo caáu truùc thö muïc sau: 2.Taïo taäp tin D1.TXT trong thö muïc VAN1 coù noäi dung sau: OÂNG ÑOÀ Moãi naêm hoa ñaøo nôû Laïi thaáy oâng ñoà giaø Baøy möïc taøu giaáy ñoû Beân phoá ñoâng ngöôøi qua Bao nhieâu ngöôøi thueâ vieát Taám taéc ngôïi khen taøi
  14. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Hoa tay thaûo nhöõng neùt Nhö phöôïng muùa roàng bay 3.Trong thö muïc VAN2, taïo taäp tin D2.TXT coù noäi dung sau: Nhöng moãi naêm moãi vaéng Ngöôøi thueâ vieát nay ñaâu Giaáy ñoû buoàn khoâng thaém Möïc ñoïng trong nghieân saàu Naêm nay hoa laïi nôû Khoâng thaáy Oâng Ñoà xöa Nhöõng ngöôøi muoân naêm cuõ Hoàn ôû ñaâu baây giôø VUÕ ÑÌNH LIEÂN 4.Xem noäi dung hai taäp tin D1.TXT vaø D2.TXT vöøa taïo ôû caâu 2 vaø 3 5.Gheùp hai taäp tin D1.TXT, D2.TXT ôû caâu 2 vaø caâu 3 thaønh taäp tin GHEP.DOC trong thö muïc DIALY. 6.Xem noäi dung taäp tin GHEP.DOC (ôû caâu 5) 7.Taïo taäp tin TB.DOC trong thö muïc VAN coù noäi dung nhö sau: TOÁNG BIEÄT Laù ñaøo rôi raéc loái Thieân Thai Suoái tieãn, oanh ñöa, nhöõng ngaäm nguøi Nöûa naêm tieân caûnh, Moät böôùc traàn ai. Öôùc cuõ duyeân thöøa coù theá thoâi. Ñaù moøn, reâu nhat, Nöôùc chaûy, hueâ troâi, Caùi haït bay leân vuùt taän trôøi! Trôøi ñaát töø nay xa caùch maõi Cöûa ñoäng, Ñaàu non, Ñöôøng loái cuõ Nghìn naêm thô thaån boùng traêng chôi TAÛN ÑAØ 8.Gheùp hai taäp tin GHEP.DOC ( ôû caâu 5) vaø TB.DOC (ôû caâu 7) thaønh taäp tin THO.TXT trong thö muïc LICHSU. Sau ñoù xem noäi dung cuûa taäp tin naøy. 9.Caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø TXT treân ñóa chieám heát bao nhieâu bytes? 10.Caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø DOC treân ñóa chieám heát bao nhieâu bytes? 11.Cheùp taäp tin D1.TXT ôû caâu 2 vaøo thö muïc DIALY vaø ñoåi teân thaønh DOAN1.TXT 12.Cheùp taäp tin D2.TXT ôû caâu 3 vaøo thö muïc DIALY vaø ñoåi teân thaønh DOAN2.TXT 13.Cheùp caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø DOC trong VAN vaøo LSTG Trang 13/53
  15. TRANG 14 14.Cheùp taát caû caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø TXT cuûa thö muïc DIALY vaøo thö muïc LICHSU 15.Cheùp taát caû caùc taäp tin cuûa thö muïc DIALY vaøo thö muïc VAN 16.Ñaët thuoäc tính chæ ñoïc cho caùc taäp tin cuûa thö muïc DIALY. 17.Ñaët thuoäc tính aån cho taát caø caùc taäp tin trong thö muïc LICHSU (keå caû trong thö muïc con) 18.Xoùa caùc taäp tin DOAN1.TXT, DOAN2.TXT cuûa thö muïc DIALY 19.Xoùa thö muïc VAN, DIALY vaø thö muïc LICHSU BAØI TAÄP2 1. Haõy taïo caây thö muïc nhö sau: A:\DANSO QUAN1 QUAN3 P1 P2 P3 P4 P5 P6 2. Taïo taäp tin TH1.TXT trong thö muïc P3 coù noäi dung (khoâng boû daáu) THEÀ NON NÖÔÙC Nöôùc non naëng moät lôøi theà Nöôùc ñi ñi maõi khoâng veà cuøng non Nhôù lôøi nguyeän nöôùc theà non Nöôùc ñi chöa laïi non coøn ñöùng khoâng 3. Taïo taäp tin TH2.TXT trong thö muïc P4 coù noäi dung: Non cao nhöõng ngoùng cuøng troâng Suoái khoâ doøng leä chôø mong thaùng ngaøy Xöông mai moät naém hao gaày Toùc mai moät maùi ñaõ ñaày tuyeát söông Trôøi taây ngaõ boùng taø döông Caøng phôi veû ngoïc neùt vaøng phoâi pha 4. Gheùp noái hai taäp tin TH1.TXT vaø TH2.TXT thaønh taäp tin TH.TXT naèm trong QUAN1 5. Xem laïi noäi dung cuûa taäp tin TH.TXT 6. Chuyeån thö muïc hieän haønh laø QUAN3, roài xoùa 2 taäp tin TH1.TXT vaø TH2.TXT 7. Cheùp taäp tin TH.TXT vaøo thö muïc goác A 8. Xoùa thö muïc QUAN1, QUAN3 CHÖÔNG 4 :CAÙC LEÄNH HEÄ THOÁNG DATE [mm-dd-yy] I.-DATE: xem /söûa ngaøy thaùng
  16. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN II.-TIME: xem/söûa giôø TIME [hh:mm:ss] III.-CLS: xoùa maøn hình IV.- VER: xem version (soá hieäu phieân baûn) cuûa heä ñieàu haønh V.-PATH Cuù phaùp 1 PATH= Coâng duïng:caøi ñaët caùc ñöôøng daãn ñeán caùc thö muïc coù chöùa nhöõng taäp tin khaû thi.Moãi thö muïc coù daïng moät ñöôøng daãn vaø caùch nhau moät daáu “;”. Caâu leänh daøi toái ña 127 kyù töï Ví duï: PATH=A:\DOS;A:\VR;A:\NC Cuù phaùp 2 PATH Coâng duïng:xem caùc ñöôøng daãn ñaõ caøi ñaët tröôùc ñoù Cuù phaùp 3 PATH; Coâng duïng:huûy caùc ñöôøng daãn ñaõ caùi ñaët tröôùc ñoù VI.- DOSKEY: ( DOSKEY.COM) Cuù phaùp DOSKEY Coâng duïng: cho pheùp löu tröõ laïi caùc leänh ñaõ thöïc hieän. Khi ñoù ta coù theå duøng caùc phím   Home, End, PgUp, PgDn ñeå tìm moät caâu leänh tröôùc ñoù. Duøng caùc phím Delete, Backspace, Insert ñeå söûa ñoåi caâu leänh. Ghi chuù: caùc leänh PATH= vaø leänh DOSKEY thöôøng söû duïng ngay sau khi vöøa khôûi ñoäng maùy xong. Vì vaäy chuùng thöôøng ñöôïc ghi trong taäp tin AUTOEXEC.BAT ñeå töï ñoäng thöïc hieän moãi khi ta khôûi ñoäng maùy VII.- PROMPT Cuù phaùp PROMPT [$character][text] Coâng duïng: thay ñoåi daáu nhaéc cuûa HDH Text : chæ ñònh kyù hieäu hoaëc chuoãi kyù töï vaên baûn hieän ra ôû daáu nhaéc môùi $q: daáu = $g: daáu > $b: daáu | $$: daáu $ $L: daáu < $t: giôø,phuùt.giaây cuûa heä thoáng $p: oå ñóa vaø ñöôøng daãn hieän haønh $d: ngaøy,thaùng,naêm cuûa heä thoáng $_: xuoáng doøng keá Trang 15/53
  17. TRANG 16 $v:soá chæ version cuûa heä ñieàu haønh Ví duï: A:\> PROMPT Time is: $t$_ Date is: $d Luùc naøy daáu nhaéc la:ø Time is: 09:16:06.90a Date is: Mon 11-11-1996 BAØI TAÄP THÖÏC HAØNH Xem vaø söû a ngaøy thaùng cuûa heä thoáng Xem vaø söûa giôø cuûa heä thoáng Xoaù maøn hình Thay ñoåi daáu nhaéc hieän taïi thaønh caùc daáu nhaéc coù daïng sau: TRUNG TAM TIN HOC UNG DUNG AIC> [DATE is mm-dd-yy] TIME is hh:mm:ss = A:\> Taïo taäp tin coù teân laø THO.TXT trong thö muïc A:\ coù noäi dung THAÊNG LONG THAØNH HOAØI COÅ Taïo hoùa gaây chi cuoäc hyù tröôøng Ñeán nay thaém thoaùt maáy tinh söông Loái xöa xe ngöïa hoàn thu thaûo Neàn cuõ laâu ñaøi boùng tòch döông Ñaù vaãn trô gan cuøng tueá nguyeät Nöôùc coøn cau maët vôùi tang thöông Nghìn naêm göông cuõ soi kim coå Caûnh ñaáy ngöôøi ñaây luoáng ñoaïn tröôøng Xem laïi noäi dung cuûa taäp tin vöøa môùi taïo . Sao cheùp taäp tin THO.TXT qua thö muïc goác cuûa ñóa C: (neáu coù) vaø ñoåi teân thaønh VAN.TXT. Ñoåi teân taäp tin THO.TXT thaønh HOA.TXT Caùc taäp tin coù phaàn môû roäng TXT treân A: chieám heát bao nhieâu byte? Xoùa taäp tin VAN.TXT trong thö muïc goác cuûa ñóa C CHÖÔNG 5: CAÙC LEÄNH VEÀ ÑÓA TÖØ I.-FORMAT: ( FORMAT.COM) Cuù phaùp FORMAT [/S][/U][/4][/F:720][/V:volume][/Q] Coâng duïng: ñònh daïng ñóa töø /S (System) ñònh daïng ñóa thaønh ñóa heä thoáng /U (uncondition): thöïc hieän ñònh daïng voâ ñieàu kieän, khoâng phaân bieät ñóa cuõ hay môùi, khoâng cho khoâi phuïc laïi caùc thoâng tin ñaõ coù treân ñóa /4: ñònh daïng ñóa 360K /f:720: ñòmnh daïng ñóa 720K
  18. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN /V:volumn: ñònh daïng vaø ñaët nhaõn ñóa /Q (quick):ñònh daïng nhanh Ví duï: -Ñònh daïng ñóa gaén å B: thaønh ñóa heä thoáng vaø ñaët nhaõn ñóa laø THUCHANH: FORMAT B:/S/V:THUCHANH - Ñònh daïng ñóa gaén ôû B: vaø khoâng cho khoâi phuïc thong tin treân ñóa: FORMAT B:/4/U LÖU YÙ - Khi söû duïng leänh Format thì MS-DOS seõ ñònh daïng toå chöùc laïi toaøn boä ñóa, do ñoù chæ thöïc hieän treân ñóa môùi hoaëc neáu laø ñóa ñaõ coù döõ lieäu roài thì nhöõng döõ lieäu ñoù phaûi chaéc chaén laø khoâng caàn thieát vì chuùng seõ bò xoùa toaøn boä. - Ñoái vôùi nhöõng ñóa chæ duøng ñeå löu tröõ döõ lieäu maø khoâng caàn laøm ñóa khôûi ñoäng thì ta khoâng neân söû duïng tham soá /S ñeå tieát kieäm dung löôïng ñóa. - Leänh FORMAT töï ñoäng taïo ra thö muïc goác cho ñóa. QUAÙ TRÌNH ÑÒNH DAÏNG Ñöa ñóa coù leänh Format.com vaøo ñóa, giaõ söû leänh naøy naèm trong thö möïc DOS ta goõ: DOS\FORMAT A:/S Maøn hình xuaát hieän doøng chöõ: Insert new diskette for drive A and press Enter when ready Ñöa ñóa caàn ñònh daïng vaøo oå A vaø nhaán , maøn hình tieáp tuïc thoâng baùo Formatting 1.2 MB (Ñònh daïng ñóa 1.2MB) X percent completed (% ñóa ñaõ ñöôïc ñònh daïng) Format completed ( Ñaõ ñònh daïng xong) System tranferred (caùc taäp tin heä thoáng ñaõ ñöôïc cheùp sang) Volume label (11 characters, enter for none) Goõ vaøo nhaõn hoaëc khoâng , nhaán  vaø ñôïi ñeán luùc xuaát hieän Format another (Y/N)? Nhaán Y neáu tieáp tuïc vaø ngöôïc laïi. II.-UNFORMAT: ( UNFORMAT.COM) Cuù phaùp UNFORMAT Coâng duïng:khoâi phuïc caùc thoâng tin treân ñóa ñaõ bò Format khoâng coù tham soá /U Ví duï: khoâi phuïc thoâng tin treân ñóa A: UNFORMAT A: III.-SYS ( SYS.COM) Cuù phaùp SYS Coâng duïng: sang caùc taäp tin heä thoáng töø ñóa thöù nhaát sang ñóa thöù hai taïo thaønh ñóa heä thoáng. Ñóa gaén trong oå ñóa 1 phaûi laø ñóa heä thoáng Ví duï: Trang 17/53
  19. TRANG 18 SYS A: B: IV.-DISKCOPY:( DISKCOPY.COM) Cuù phaùp DISKCOPY Coâng duïng: :Sao cheùp toaøn boä noäi dung ñóa naøy sang ñóa khaùc. Öu ñieåm - Coù theå thöïc hieän treân moät oå ñóa khi ñoù tham soá vaø truøng nhau - Cheùp ñöôïc file aån trong thö muïc. - Ñóa ñích chöa ñöôïc Format vaãn sao cheùp ñöôïc. Khuyeát ñieåm - Hai ñóa phaûi cuøng dung löôïng. - Khoâng duøng cho ñóa aûo vaø ñóa cöùng. - Leänh DISKCOPY sao cheùp nguyeân xi veà maët vaät lyù neân ñoä an toaøn thaáp. Trong quùa trình sao cheùp:: Insert SOURCE diskette in drive X (Ñöa ñóa nguoàn vaøo oå ñóa X) Press Enter when ready (Nhaán phím Enter khi ñaõ saün saøng) Insert TAGET diskette in drive X (Ñöa ñóa ñích vaøo oå ñóa X) Press Enter when ready (Nhaán phím Enter khi ñaõ saün saøng) Sau khi sao cheùp xong maùy seõ hoûi Copy another diskette (Y/N)? Nhaán phím Y neáu tieáp tuïc coøn ngöôïc laïi aán phím N Ví duï: DISKCOPY A: B: DISKCOPY A: A: V.-LABEL: ( LABEL.EXE) Cuù phaùp LABEL [drive:][volume] Coâng duïng:ñaët/xoùa nhaõn ñóa - Leänh LABEL khoâng coù tham soá [volumn] cho pheùp ñaët/xoùanhaõn ñóa. Neáu muoán ñoåi teân thì ghi teân môùi vaøo , khoâng muoán thì nhaán Enter. Khi ñoù: Delete current volume label (Y/N) ? - Neáu muoán xoùa nhaõn ñóa hieän haønh thì aán phím Y, ngöôïc laïi aán phím N Ví duï: ñaët nhaõn ñóa A: laø THUCHANH LABEL A:THUCHANH VI.-VOL: Cuù phaùp VOL [drive:]
  20. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Coâng duïng:xem nhaõn ñóa Ví duï: VOL VOL A: BAØI TAÄP THÖÏC HAØNH Ñònhh daïng ñóa ñaët trong oå ñóa B: thaønh ñóa heä thoáng vaø ñaët nhaõn ñóa laø THUCHANH Cheùp caùc taäp tin coù phaàn môû roäng laø COM,EXE töø thö muïc A:\DOS vaøo ñóa B: Ñaët laïi nhaõn ñóa A: laø AIC Xem laïi nhaõn ñóa A vaø B Ñònh daïng ñóa B: sau ñoù thöû khoâi phuïc laïi thoâng tin ñaõ coù treân ñóa Taïo moät baûn sao cuûa ñóa A: CHÖÔNG 6: TAÄP TIN BATCH I.-KHAÙI NIEÄM Khi muoán DOS tieán haønh nhieàu leänh theo moät thöù töï nhaát ñònh hoaëc ta thöôøng laëp ñi laëp laïi nhieàu leänh naøo ñoù theo thöù töï thì ta taïo taäp tin coù kieåu BAT. Noäi dung taäp tin batch goàm caùc leänh noäi truù, ngoaïi truù cuûa DOS hay caùc taäp tin chöông trình, moãi leänh moät doøng. Caùch taïo Duøng leänh Copy con hoaëc caùc phaàn meàm soaïn thaûo vaên baûn Teân taäp tin phaûi baét buoäc phaàn môû roäng laø: BAT Muoán thöïc hieän taäp tin batch ta goõ teân taäp tin tröïc tieáp töø daáu nhaéc (söû duïng chuùng gioáng nhö leänh ngoaïi truù). Muoán thoaùt khoûi taäp tin BAT thì nhaán Ctrl - C. II. MOÂT SOÁ LEÄNH THÖÔØNG DUØNG 1. Leänh ECHO Cuù phaùp ECHO [ON/OFF][.][text] Coâng duïng: ECHO : Hoûi maùy xem cheá ñoä Echo ñang môû hay taét. Neáu ECHO ñang môû : Echo is on Neáu ECHO ñang taét : Echo is off (maát daáu nhaéc). ECHO ON :Môû cheá ñoä ECHO. Khi DOS ñang thöïc hieän taäp tin Bat thì noäi dung cuûa caùc leänh coù trong taäp tin vaø keát quaû cuûa caùc leänh ñeàu hieän leân maøn hình. ECHO OFF: Taét cheá ñoä ECHO. Khi DOS ñang thöïc hieän taäp tin Bat chæ coù keát quûa leänh hieän leân maøn hình coøn teân leänh thì khoâng. ECHO : cho hieän doøng vaên baûn theo sau Echo leân maøn hình. ECHO. : Hieän ra doøng traéng. @ ñöùng tröôùc leänh naøo thì leänh ñoù khoâng hieän ra maøn hình maø chæ thöïc hieän. Ví duï: Taïo taäp tin VIDU.BAT coù noäi dung nhö sau: Trang 19/53
  21. TRANG 20 @ECHO OFF DIR CLS DATE TIME ECHO. ECHO DAY LA VI DU VE LENH ECHO ECHO. 2. Leänh REM Cuù phaùp REM Coâng duïng : Daønh cho ngöôøi söû duïng ghi chuù DOS khoâng thi haønh vaø cuõng khoâng hieän leân maøn hình ( khi ôû cheá ñoä Echo off) 3. Leänh PAUSE Cuù phaùp PAUSE Coâng duïng : Taïm ngöøng khi DOS ñang thi haønh taäp tin Bat. Muoán thöïc hieän tieáp ta nhaán phím baát kyø (Press any key to continue) 4. Leänh CALL Cuù phaùp CALL [drive:][path] Coâng duïng : Goïi moät taäp tin BAT vaøo thöïc hieän, thöïc hieän xong caùc leänh cuûa taäp tin naøy môùi trôû laïi thöïc hieän tieáp caùc leänh cuûa taäp tin BAT chính. Ví duï: Ñaõ coù VD1.BAT .Taïo file VD2.BAT @ECHO OFF CALL A:\VD1.BAT COPY B:\SK B:\TH 5. Leänh GOTO Cuù phaùp GOTO nhaõn Coâng duïng : Leänh naøy ñeå DOS reõ nhaùnh chaïy ñeán nôi coù nhaõn ñeå thöïc hieän moät soá leänh sau nhaõn ñoù. Nhaõn phaûi ghi sau daáu “:”, nhaõn ñóa daøi toái ña 10 kyù töï, khoâng coù khoaûng troáng Ví duï: @ECHO OFF CLS : THUC_HIEN COPY A:\ C:\ ECHO GAN DIA VAO O DIA A:. NHAN PHIM BAT KY DE TIEP TUC
  22. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN PAUSE GOTO THUC_HIEN 6. Leänh FOR Cuù phaùp FOR %%variable IN set DO command Coâng duïng : thöïc hieän leänh theo voøng laëp %% : bieán coù theå laø moät chöõ ñöôïc gaùn. (set) : taäp hôïp xaùc ñònh moät hay nhieàu thö muïc/taäp tin hoaëc caùc chuoãi vaên baûn ñeå xöû lyù vôùi leänh chæ ra,giöõa moãi bieán phaûi coù moät daáu “,” : Leänh thöïc hieän vôùi töøng taäp tin hay töøng chuoãi vaên baûn trong taäp hôïp ñaõ chæ ra. Ví duï: taäp tin VD.BAT taïo ra caùc thö muïc A:\AIC, A:\AIC\AIC1, A:\AIC\AIC2 coÙ noäi dung nhö sau: @ ECHO OFF CLS FOR %%M IN (A:\AIC,A:\AIC\AIC1,A:\AIC\AIC2) DO MD %%M Ghi chuù:Leänh FOR coù theå söû duïng ngay töø daáu nhaéc cuûa DOS khi ñoù chæ caàn % 7. Leänh IF Cuù phaùp IF [NOT] string1= = string2 command IF [NOT]EXIST [drive:][path] command Coâng Duïng : Thöïc hieän leänh neáu thoûa ñuùng ñieàu kieän string1 = = string2: ñieàu kieän hai chuoãi gioáng nhau [NOT] EXIST [DRIVE:][PATH] : [khoâng] hoaëc coù taäp tin leänh thöïc hieän khi thoûa ñieàu kieän Ví duï: taäp tin VD.BAT kieåm tra coù taäp tin DISKCOPY trong thö muïc A:\DOS khoâng neáu coù thì thöïc hieän chöông trình sao cheùp töø ñóa A: sang ñóaB:, neáu khoâng thì thoâng baùo khoâng coù taäp tin DISKCOPY treân ñóa coù noäi dung sau: @ECHO OFF IF EXIST A:\DOS\DISKCOPY GOTO X ECHO KHONG CO TAÄP TIN DISKCOPY O DIA A: :X A:\DOS\DISKCOPY A: B: ECHO KET THUC CHUONG TRINH III.- TAÄP TIN AUTOEXEC.BAT: Laø taäp tin ñaët ôû thö muïc goác cuûa ñóa khôûi ñoäng chöùa moät soù leänh maø ta thöôøng duøng moãi laàn khôûi ñoäng maùy. Taäp tin naøy töï ñoäng thöïc hieän khi ta khôûi ñoäng maùy Trang 21/53
  23. TRANG 22 CHÖÔNG 7: TAÄP TIN CONFIG.SYS I.-KHAÙI NIEÄM - Khi ta muoán khai baùo laïi caùch quaûn lyù boä nhôù theo chöông trình toái öu hoùa hoaëc muoán khai baùo theâm caùc chöông trình ñieàu khieån thì ta phaûi taïo taäp tin Config.sys. - Khi ta muoán khai baùo laïi caáu hình cuûa maùy khaùc vôùi caáu hình ñang coù thì phaûi taïo taäp tin CONFIG.SYS. Noäi dung:Goàm caùc leänh, moãi leänh moät doøng Taäp tin CONFIG.SYS ñaët ôû thö muïc goác cuûa ñóa khôûi ñoäng vaø noù töï ñoäng thöïc hieän moãi khi ta khôûi ñoäng maùy II. MOÄT VAØI LEÄNH THÖÔØNG DUØNG 1. Leänh BUFFERS Cuù phaùp BUFFERS= Coâng duïng :yeâu caàu soá vuøng ñeäm daønh cho ñóa ñöôïc caáp phaùt moãi laàn khôûi ñoäng n: chæ soá vuøng ñeäm muoán ñöôïc caáp phaùt. (1 n 99) Vuøng ñeäm ñóa laáy töø boä nhôù RAM duøng ñeå chöùa döõ lieäu khi ñoïc vaø ghi, moãi vuøng chieám 512 bytes. 2. Leänh FILES Cuù phaùp FILES= Coâng duïng : Ñaët yeâu caàu soá file toái ña môû cuøng moät luùc n: Soá file toái ña muoán môû (n 8) 3. Leänh COUNTRY Cuù phaùp COUNTRY =xxx[,yyy] Coâng duïng : Yeâu caàu söû duïng maõ quoác gia vaø trang maõ quoác gia naøo. Maõ quoác gia lieân quan tôùi daïng ngaøy, daáu phaân caùch thaäp phaân, daáu tieàn teä. Trang maõ quoác gia lieân quan tôùi chöõ caùi xxx: Ba chöõ soá maõ quoác gia. yyy : Ba chöõ soá trang maõ quoác gia CHUÙ YÙ: Maõ quoác gia vaø trang maõ quoác gia phaûi phuø hôïp nhau. 4. Leänh DEVICE Cuù phaùp DEVICE [drive:][path] Coâng duïng : Caøi ñaët chöông trình ñieàu khieån thieát bò * CHUÔNG TRÌNH QUÛAN LYÙ VUØNG NHÔÙ MÔÛ ROÄNG
  24. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN DEVICE [drive:][path]HIMEM.SYS * CHÖÔNG TRÌNH TAÏO ÑÓA AÛO : duøng boä nhôù RAM laøm ñóa ñeå löu tröõ döõ lieäu taïm thôøi DEVICE [drive:][path]RAMDRIVE.SYS Disksize Sectorsize Numberentry Disksize : ñoä lôùn ñóa aûo Sectorsize : ñoä lôùn sector cuûa ñóa coù theå laø 128,256,512 Numentries : soá taäp tin vaø thö muïc coù theå taïo ra ôû thö muïc goác ñóa aûo /E : duøng boä nhôù môû roäng laøm ñóa aûo Ví duï: taäp tin Config.sys FILES = 30 BUFFERS = 20 COUNTRY=033 DEVICE = A:\DOS\HIMEM.SYS DEVICE = A:\DOS\RAMDRIVE.SYS 3000 512 60/E. BAØI TAÄP THÖÏC HAØNH 1. Taïo taäp tin TH1.BAT coù noäi dung nhö sau: - Xoùa maøn hình - Lieät keâ teân taäp tin vaø thö muïc coù trong ñóa A - Hieän ra caùc doøng chöõ * TRUNG TAÂM TIN HOÏC ÖÙNG DUÏNG AIC * * HOÏ TEÂN HOÏC VIEÂN: * * LÔÙP: * 2. Taïo taäp tin A:\TT.TXT coù noäi dung: Chæ coù thuyeàn môùi hieåu Bieån meânh moâng chöøng naøo Chæ coù bieån môùi bieát Thuyeàn ñi ñaâu veà ñaâu 3. Taïo taäp tin THO.BAT coù noäi dung nhö sau - Xoùa maøn hình - Lieät keâ caùc taäp tin coù phaàn môû roäng TXT trong A: - Taïo thö muïc VD trong ñóa A - Copy taäp tin TT.TXT vaøo thö muïc VD - Ñoïc noäi dung Taäp tin TT.TXT leân maøn hình laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn, chæ ñeán khi ta muoán keát thuùc . 4. Taïo taäp tin VD1.BAT coù noäi dung nhö sau - Xoùa maøn hình - Lieät keâ teân taäp tin coù trong thö muïc VD - Taïo thö muïc con VD1 vaø VD2 naèm trong thö muïc VD Trang 23/53
  25. TRANG 24 - Taïo taäp tin T1.TXT coù noäi dung tuøy yù trong thö muïc VD1 - Taïo taäp tin T2.TXT coù noäi dung tuøy yù trong thö muïc VD2 - Gheùp noái tieáp 2 taäp tin T1.TXT vaø T2.TXT thaønh taâp tin T.TXT trong thö muïc VD - Hieän noäi dung taäp tin T.TXT leân maøn hình. - Döøng chöông trình - Cho hieän laïi noäi dung taäp tin T.TXT leân maøn hình. - Cheùp noäi dung taäp tin ra thö muïc goác A: - Xoùa thö muïc VD1,VD2,VD 5. Taïo taäp tin VD4.BAT coù noäi dung - Xoùa maøn hình - Cheùp toaøn boä thö muïc DOS trong ñóa A sang B thaønh thö muïc BT - Taïm ngöng chöông trình - Xoùa maøn hình (1) - Goïi taäp tin VD2.BAT vaøo thöïc hieän - Taïm ngöng chöông trình - Xoùa maøn hình - Goïi taäp tin VD3.BAT vaøo thöïc hieän - Quay trôû laïi (1) vaø tieáp tuïc thöïc hieän cho ñeán khi ta muoán ngöng 6. Cheùp taäp tin AUTOEXEC.BAT hieän coù treân ñóa sang ñóa B: 7. Taïo taäp AUTOEXEC.BAT coù noäi dung - Khoâng cho hieän caùc leänh trong taäp tin leân maøn hình - Xem vaø söûa ngaøy giôø - Cheùp caùc taäp tin trong thö muïc A:\TOUCH vaøo thö muïc C:\ - Caøi ñaët ñöôøng daãn ñeán caùc thö muïc A:\DOS; A:\NC; A:\VR; A:\TOUCH - Caøi ñaët DOSKEY - Xoùa maøn hình - Hieän ôû doøng thöù 3 treân maøn hình doøng chöõ MAY DA KHOI DONG XONG ! Thöïc hieän taäp tin AUTOEXEC.BAT 8. Taïo taäp tin Config.sys treân ñóa A coù noäi dung Buffers = 30 Files = 15 Ñóa aûo thöù nhaát coù dung löôïng 100K, 128 bytes/sector, entries 30 Ñóa aûo thöù hai coù dung löôïng 300K, 512 bytes/sector, entries 64 ôû vuøng boä nhôù môû roäng CAÙC LOÃI THÖÔØNG GAËP 1. NON SYSTEM DISK OR DISK ERROR REPLACE AND PRESS ANY KEY WHEN READY Khoâng phaûi ñóa heä thoáng hoaëc ñóa heä thoáng bò hö. Thay theá vaø nhaán phím baát kyø khi ñaõ saün saøng. 2. BAD COMMAND OR FILE NAME : Leänh sai hay teân taäp tin sai.
  26. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN 3. INCORRECT DOS VERSION : Khoâng ñuùng Version cuûa DOS. 4. ABORT, RETRY, IGNORE, FAIL ? : AÁn phím Keát thuùc vieäc ghi ñoïc Thöïc hieän laïi Qua böôùc keá tieáp ( huûy boû, cung hoûng) Keát thuùc hoaït ñoäng taïm thôøi chuyeån veà oå ñóa do ta chæ ñònh. 5. DATA ERROR READING DRIVE X: Döõ lieäu treân ñóa X bò hö. 6. WRITE PROTECT ERROR WRITING DRIVE X : Loãi choáng ghi ôû ñóa X. 7. TOO MANY PARAMETERS : Quaù nhieàu tham soá. 8. DIRECTORY ALREADY EXISTS : Thö muïc ñaõ toàn taïi. 9. INVALID PATH, NOT DIRECTORY, OR DIRECTORY NOT EMPTY : Ñöôøng daãn khoâng hôïp leä, khoâng coù thö muïc hoaëc thö muïc khoâng roãng. 10.UNABLE TO CREATE DIRECTORY: Khoâng theå taïo thö muïc con. 11.PATH NOT FOUND : Ñöôøng daãn khoâng tìm thaáy 12.OVERWRITE (YES/NO/ALL): Vieát ñeø leân (Ñoàng yù / Khoâng/ Taát caû) Y:Ñoàng yù: sao cheùp ñeø töøng taäp tin. N:Khoâng: Khoâng sao cheùp ñeø. A:Taát caû: Sao cheùp ñeø taát caû caùc taäp tin cuøng teân 13.ACCESS DENIED : Töø choái xaâm nhaäp ( truy caäp, xöû lyù). 14.FILE NOT FOUND : Khoâng coù taäp tin. 15.FILE CANNOT BE COPIED AUTO ITSELF :Taäp tin naøy khoâng theå sao cheùp vaøo chính noù. 16.INSUFFICIENT DISK SPACE : Ñóa khoâng coøn choã troáng. 17.ALL FILES IN DIRECTORY WILL BE DELETE. ARE YOU SURE (Y/N) : Taát caû caùc taäp tin trong thö muïc bò xoùa. Baïn ñaõ chaéc chaén chöa (Y: caùc file bò xoùa, N: leänh bò huûy boû). 18.INVALID DATE : Ngaøy nhaäp khoâng hôïp leä. 19.INVALID TIME : Giôø nhaäp khoâng hôïp leä Trang 25/53
  27. TRANG 26 I./CAÙCH NAÏP NC: CD \NC  NC  hoaëc \NC\NC II./ GIÔÙI THIEÄU MAØN HÌNH NC: - Doøng menu cuûa NC: ôû ñaàu maøn hình - Hai khung traùi (left panel) vaø phaûi (right panel) +Khung naøo ñang chöùa veät saùng (high-light) laø khung hieän haønh. +Treân cuøng panel cho bieát teân oå ñóa vaø thö muïc hieän haønh cuûa khung +Thaân panel laø danh saùch caùc taäp tin coù trong thö muïc hieän haønh vaø ñöôïc saép theo thöù töï +Cuoái panel laø doøng traïng thaùi ( status) cho bieát taäp tin / thö muïc choïn ñöôïc trong panel. - Daáu nhaéc (prompt) cho pheùp ta söû duïng leänh cuûa DOS (neáu caàn) - Doøng leänh cuûa NC (key bar) :ôû ñaùy maøn hình III./ TOÙM TAÉT CAÙC LEÄNH CUÛA NC: Tab : di chuyeån highlight (veät saùng) qua laïi giöõa hai khung  : di chuyeån highlight leân xuoáng ñeå choïn moät taäp tin hoaëc moät thö muïc. Home/End : di chuyeån highlight leân ñaàu/xuoáng cuoái danh saùch PgUp/PgDn : di chuyeån highlight leân/xuoáng moät trang danh saùch Ins : choïn/boû choïn taäp tin hoaëc thö muïc taïi highlight + (gray)/- (gray) : choïn/boû choïn moäït nhoùm taäp tin Chuyeån thö muïc hieän haønh: ñöa highlight ñeán teân thö muïc roài  F1 : Help - Xem thoâng tin trôï giuùp (neáu coù NC.HLP) F2 : Menu - Môû menu cuûa ngöôøi söû duïng F3 : View - Xem noäi dung taäp tin ngay taïi highlight F4 : Edit - Xem vaø söûa noäi dung taäp tin ngay highlight F5 : Copy - Sao cheùp caùc taäp tin hoaëc thö muïc ñöôïc choïn sang thö muïc khaùc F6 : RenMov - Ñoåi teân taäp tin / thö muïc hoaëc di chuyeån taäp tin / thö muïc sang thö muïc khaùc F7 : Mkdir - Taïo thö muïc con F8 : Delete - Xoaù taäp tin hoaëc thö muïc ñöôïc choïn F9 : PullDn - Môû menu PullDn cuûa NC F10 : Quit - Thoaùt NC trôû veà DOS Alt- F1/ Alt-F2 : Ñònh laïi oå ñóa cho panel traùi/phaûi Alt-F5 : gheùp hai taäp tin Alt-F7 : Tìm taäp tin Alt-F8 : Xem caùc leänh cuûa DOS ñaõ söû duïng Alt-F9 : Chuyeån ñoåi töø cheá doä maøn hình text sang cheá ñoä maøn hình EGA Alt-F10: Xem caáu truùc caây thö muïc treân ñóa
  28. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Ctrl-F1/ Ctrl-F2 : Taét/môû panel traùi/phaûi Ctrl- F3 : Saép xeáp thöù töï theo vaàn teân cho khung coù veät saùng Ctrl- F4 : Saép xeáp thöù töï theo phaàn môû roäng cho khung coù veät saùng Ctrl- F5 : Saép xeáp thöù töï theo ngaøy giôø cho khung coù veät saùng Ctrl- F6 : Saép xeáp thöù töï theo kích thöôùc giaûm daàn cho khung coù veät saùng Ctrl- F7 : Saép xeáp theo caáu truùc vaät lyù cho khung coù veät saùng Ctrl-\ : trôû veà thö muïc goác Ctrl-L : xem thoâng tin veà ñóa ñang chöùa veät saùng Ctrl-O : taét/môû hai panel Ctrl-PgUp : trôû veà thö muïc cha Ctrl-U : hoaùn ñoåi vò trí hai khung Shift-F2 : Löu taäp tin ñang coù treân maøn hình soaïn thaûo vôùi teân khaùc Shift - F4 : Soaïn thaûo taäp tin môùi trong thö muïc hieän haønh Shif - F8 : Löu caáu hình ñaõ ñònh cho laàn khôûi ñoäng sau BAØI TAÄP NORTON COMMANDER 4.5 1./Naïp NC: 2./ Taïo caáu truùc thö muïc nhö sau A:\ TINHOC TOAN LY CANBA VANPHONG DAISO LGIAC HINH CO DIEN N HHGT HHKG HHP 3./ Taïo taäp tin GTHIEU.TXT trong thö muïc \TINHOC coù noäi dung sau: THINK TREE 3.5” MF-2HD DISKETTE Think tree diskette holds more than 300 paper of text, everytime you use a 10 peices of Think tree diskettes, you have more than 3,000 of paper, virtually a whole tree 4./ Taïo taäp tin THO1.TXT trong thö muïc CANBAN coù noäi dung nhö sau: DÖØA ÔI Toâi lôùn leân ñaõ thaáy döøa tröôùc ngoõ Döøa ru toâi giaác nguû tuoåi thô Cöù moãi laàn nghe döøa reo tröôùc gioù Toâi hoûi noäi toâi döøa coù töï bao giôø? Noäâi noùi luùc noäi coøn con gaùi Ñaõ thaáy boùng döøa maùt röôïi tröôùc saân Ñaát naøy xöa ñaàm laày chua maën Ñôøi ñoùi ngheøo cay ñaéng quanh naêm Trang 27/53
  29. TRANG 28 Döøa ôi döøa, ngöôøi bao nhieâu tuoåi? Maø laù vaãn xanh maõi ñeán giôø Toâi nghe gioù ngaøn xöa ñang goïi Xaøo xaïc laù döøa hay tieáng göôm khua 5./Trôû veà thö muïc TINHOC, taïo taäp tin THO2.TXT coù noäi dung nhö sau: Cuõng nhö xöa vöôøn döøa queâ noäi Sao loøng toâi boãng thaáy yeâu hôn Oâi thaân döøa ñaõ hai laàn maùu chaûy Bieát bao ñau thöông bieát maáy oaùn hôøn Döøa vaãn ñöùng hieân ngang cao vuùt Laù vaãn xanh raát möïc dòu daøng Reã döøa baùm saâu vaøo loøng ñaát Nhö daân laøng baùm chaët queâ höông Toâi ngöôùc nhìn muøa xuaân naéng roïi Boán maët queâ höông giaûi phoùng roài Toâi boãng thaáy noäi toâi treû laïi Nhö thôøi con gaùi tuoåi ñoâi möôi Nhö haøng döøa tröôùc ngoõ nhaø toâi LEÂ ANH XUAÂN 6./Choïn taäp tin teân THO1.TXT thay taát caû caùc chuoãi “ noäi” thaønh “ ngoaïi”. Sau ñoù löu tröõ vaên baûn vôùi teân khaùc laø THAYTHE.TXT ñaët trong thö muïc \LY\DIEN 7./ Xem laïi noäi dung taäp tin THO1.TXT coù bò thay ñoåi khoâng? 8./ Taïo taäp tin APPEND.TXT trong thö muïc HHGT coù noäi dung laø noäi dung cuûa taäp tin \TINHOC\CANBAN\THO1.TXT vaø \TINHOC\THO2.TXT gheùp laïi 9./ Cheùp taäp tin THO1.TXT trong thö muïc CANBAN sang thö muïc LY 10./ Cheùp taát caû caùc taäp tin coù phaàân môû roäng laø EXE trong thö muïc DOS sang thö muïc TOAN. 11./ Cheùp thö muïc LY vaøo thö muïc TINHOC 12./ Di chuyeån taäp tin THO1.TXT trong thö muïc LY sang thö muïc TINHOC 13./ Di chuyeån taát caû caùc taäp tin trong thö muïc TINHOC sang thö muïc DAISO 14./Ñoåi teân taäp tin THO1.TXT trong thö muïc DAISO thaønh HOADUA.DOC vaø thö muïc TOAN thaønh thö muïc MATH 15./ Ñaët thuoäc tính ReadOnly vaø thuoäc tính Hidden cho taäp tin HOADUA.DOC vaø GTHIEU.TXT trong thö muïc DAISO. vaø xem daáu hieäu thay ñoåi cuûa chuùng treân maøn hình. 16./ Xoaù taäp tin HOADUA.DOC trong thö muïc DAISO vaø xem thoâng baùo treân maøn hình. 17./ Gôõ boû thuoäc tính aån cho taäp tin GTHIEU.TXT trong thö muïc DAISO 18./ Tìm caùc taäâp tin coù phaàn môû roäng laø .TXT 19./ Cho theå hieän thö muïc goác \ ôû panel beân traùi. Ñöa highlight veà panel traùi. Sau ñoù cho:
  30. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN a) Theå hieân ngaén goïn noäi dung thö muïc goác \ b) Theå hieän ñaày ñuû caùc thoâng tin : Filename, Size, Date, Time c) Cho bieát dung löôïng ñóa vaø dung löôïng coøn troáng treân ñóa. d) Theå hieän caây thö muïc goác \ e) Traû laïi maøn hình cuõ ( Baám Alt-F2, choïn A) 20./ Chuyeån vaøo thö muïc DOS. Quan saùt thoâng tin theå hieän treân panel saép thöù töï: a) Alphabet theo phaàn teân b) Alphabet theo phaàn môû roäng c) Giaûm daàn theo thöù töï ngaøy, giôø. d) Giaûm daàn theo ñoä lôùn cuûa taäp tin e) Theo caáu truùc vaät lyù 21./ Xoaù taát caû caùc thö muïc ñaõ taïo trong baøi taäp naøy. 22./ Baám F9 choïn muïc Option sau ñoù laàn löôït choïn caùc muïc sau, quan saùt söï thay ñoåi treân maøn hình. - Töï ñoäng hieän user menu moãi khi naïp NC. (Choïn muïc Auto menus) - Thay ñoåi daáu nhaéc cuûa HÑH. ( Choïn muïc Path Prompt) - Taét/môû doøng leänh cuûa NC . (Baám Ctrl-B) - Môû roäng hoaëc thu heïp maøn hình NC .( Choïn muïc Full Screen) - Taét/ môû doøng status. ( Choïn muïc Mini status) - Taét/ môû theå hieän ñoàng hoà ôû goùc phaûi maøn hình.( Choïn muïc Clock) B. BAØI TAÄP THÖÏÏC HAØNH 1./ Taïo caáu truùc thö muïc sau: \ BAITAP VANBAN THO BAØI 1 Microsoft Windows I. Môû ñaàu: Trang 29/53
  31. TRANG 30 Windows laø heä ñieàu haønh do haõng phaàn meàm Microsoft saûn xuaát, vaø laø heä ñieàu haønh hieän ñang ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát treân theá giôùi. Ñaëc tröng cô baûn cuûa Windows laø heä thoáng cöûa soå (Windows ), trình ñôn (Menu), vaø hình töôïng (Icon) ñoàng boä, taát caû ñöôïc theå hieän treân maøn hình ôû cheá ñoä ñoà hoaï vôù hình thöùc thaåm myõ cao. Neùt noåi baät cuûa Windows laø khaû naêng ñoàng xöû lyù, thöïc thi ña nhieäm (Multi Tasking), kyõ thuaät coâng ngheä font chöõ (kieåu chöõ) hoaøn haûo, xöû lyù baèng chuoät (Mouse) nhanh, tieän lôïi. Vaø ñaëc bieät laø caùc phaàn meàm öùng duïng noåi tieáng treân theá giôùi ñöôïc vieát ra ñieàu coù theå chaïy treân Windows ñöôïc nhieàu ngöôøi öa chuoäng. Windows raát deã hoïc, deã söû duïng, caùc ñoái töôïng vaø khaùi nieäm ñöôïc ñöa ra cuûa Windows ñieàu chuaån xaùc vaø laø khuoân maãu chung cho raát nhieàu phaàn meàm khaùc. Hoïc Windows ban khoâng nhöõng thu ñöôïc caùc keát quaû lôïi ích tröôùc maét maø ñieàu quan troïng hôn caû laø moät phöông phaùp laøm vieäc vaø caùch tieáp caän khoa hoïc chính xaùc, baøi baûn. II. Maøn hình neàn cuûa Windows (Desktop) Toaøn boä maøn hình maùy tính ñöôïc goïi laø maøn hình neàn (Desktop). Maøn hình neàn laø loái noùi aån duï chæ maët treân cuûa caùi baøn. Khi baïn chaïy chöông trình treân maøn hình neàn gioáng nhö baïn môû hoà sô vaø söû duïng nhöõng coâng cuï treân baøn vaäy. Laàn ñaàu khôûi ñoäng maùy thì Windows khôûi ñoäng vaø maøn hình neàn xuaát hieän nhö trong hình, chuùng coù nhöõng ñaëc tröng cô baûn chung. Ñeå yù caùc bieåu töôïng treân maøn hình neàn. Baïn nhaáp ñoâi bieåu töôïng ñeå khôûi ñoäng moät chöông trình hay môû cöûa soå hieån thò caùc taäp tin trong heä thoáng noäi boä, trong thö muïc (folder), treân maïng, hay treân Internet. Bieåu töôïng Internet Explorer seõ môû ra trình duyeät Browse ñeå duyeät treân internet vaø tìm hieåu heä thoáng World Wide Web. Thanh traïng thaùi naèm doïc theo caïnh ñaùy cuûa cuûa maøn hình neàn. Treân thanh naøy bao goàm nuùt Start, nhöõng bieåu töôïng taét, vaø caùc nuùt chöông trình ñang chaïy trong cöûa soå maøn hình neàn. Ñaëc tính quan troïng cuûa thanh traïng thaùi laø baïn vaãn thaáy noù cho duø coù bao nhieâu cöûa soå che kín treân maøn hình neàn. Baïn coù theå nhaûy qua laïi caùc chöông trình baèng caùch nhaáp chuoät vaøo noù treân thanh traïng thaùi.
  32. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Maøn hình neàn (Desktop) Nhaán nuùt Start ñeå môû menu Start nhö hình veõ sau. Ñaây laø nôi baïn choõn nhöõng tuøy choïn ñeå khôûi ñoäng chöông trình, nhôø trôï giuùp, tìm taäp tin vaø truy nhaäp caùc ñaëc tính quaûn lyù. Menu xeáp lôùp Program seõ hieån thò treân maøn hình naøy. Trang 31/53
  33. TRANG 32 Nuùt vaø Menu xeáp lôùp Menu xeáp lôùp Ñoâi neùt veà cöûa soå trong Windows : Moät chöông trình hay taäp leänh khi thöïc thi (coøn goïi laø hoäp thoaïi) trong Windows nhö laø moät cöûa soå Windows . Moät cöûa soå Windows coù caùc nuùt Min, Max, thoaùt ñeå ñoùng cöûa soå hay hoäp thoaïi naèm ôû beân treân goùc phaûi. Ngoaøi ra cuõng vôùi chöùc naêng ñaïi dieän töông töï nhö 3 nuùt ñoù laø moät bieåu töôïng beân treân goùc traùi cöûa soå luoân laø hình töôïng cuûa moät chöông trình. Min Max Close Ba nuùt naøy coù chöùc naêng
  34. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Hình sau ñaây moâ taû maøn hình neàn sau khi môû moät vaøi cöûa soå treân ñoù nhö: Paint, Excel, Windows explorer, vaø Calculator. Moãi coâng cuï (chöông trình) naèm trong moät cöûa soå rieâng. Cöûa soå laø moät ñoái töôïng lôùn coù theå di chuyeån treân maøn hình neàn khi baïn chaïy chöông trình hay môû taøi lieäu. Ñieåm quan troïng laø baïn coù theå môû nhieàu cöûa soå cuøng moät luùc nhö hình minh hoaï sau (hình: caùc cöûa soå hoaït ñoäng treân maøn hình neàn). Trang 33/53
  35. TRANG 34 Caùc cöûa soå hoaït ñoâng treân Desktop Ñeå yù thuaät ngöõ duøng moâ taû cöûa soå hoaït ñoäng vaø cöûa soå khoâng hoaït ñoäng (nhö hình treân). Khi baïn goõ chöõ, vaên baûn hieån thò trong cöûa soå hoaït ñoäng. Baïn coù theå kích hoaït cöûa soå khoâng hoaït ñoäng baèng caùch nhaáp chuoät vaøo noù. Cöûa soå ñang hoaït ñoäng (naèm ôû treân cuøng) goïi laø cöûa soå hieän haønh. Cöûa soå coù caùc phaàn töû hoaït ñoäng nhö ñöôøng bieân, thanh cuoän, nuùt vaø menu ñöôïc minh hoaï nhö hình sau. Ví duï: baïn coù theå troû vaøo baát cöù ñöôøng bieân naøo roài nhaáp chuoäc ñeå keùo co daõn cöûa soå. Baïn cuõng coù theå ñònh laïi kích thöôùc cöûa soå theo hai ñöôøng bieân baèng caùch nhaáp chuoät vaøo caùc goùc baát kyø roài keùo. Baïn duøng thanh cuoän ñeå xem noäi dung khoâng naèm trong vuøng hieän haønh. Ñoâi khi baïn coù theå keùo daõn ñöôøng bieân cöûa soå nhaèm nhìn thaáy theâm noäi dung, nhöng neáu cöûa soå chöùa nhieàu thoâng tin, baïn caàn cuoán thanh naøy ñeå xem thoâng tin. Menu chöùa caùc tuøy choïn thöïc hieän nhieàu taùc vuï. Moät hoäp thoaïi coù theå xuaát hieän khi baïn choïn tuøy choïn trong menu. Baïn choïn caùc tuøy choïn thi haønh leänh mong muoán trong hoäp thoaïi. Ví duï nhö trong hoäp thoaïi sau, baïn choïn vôùi caùc tuøy choïn in aán trong hoäp Thoaïi Print roài nhaán OK ñeå thi haønh leänh in.
  36. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN III. Giao dieän kieåu Web Neáu baïn muoán thieát laäp maøn hình neàn nhö treân trình duyeät thaùm hieåm maïng Internet baèng trình duyeät Web, haún baïn bieát khaùm phaù vaø tìm kieám thoâng tin deã daøng nhö theá naøo. Hieän nay, Windows coù giao dieän kieåu Web ñeå baïn coù theå truy nhaäp thoâng tin trong maùy tính cuïc boä cuõng nhö thoâng tin treân maïng Internet baèng moät kyõ thuaät töông töï. Ñieàu quan troïng nhaát laø Windows 9X trình baøy kyõ thuaät nhaáp moät laàn nhö trong giao dieän kieåu Web (so vôùi kyõ thuaät nhaáp ñuùp “coå ñieån” trong Windows 95). Trong tröôøng hôïp giao dieän kieåu Web ñöôïc kích hoaït, bieåu töôïng “saùng leân” khi baïn raø Mouse vaøo. Kyõ thuaät “laûng vaûng” naøy giuùp baïn xaùc ñònh raèng mình ñang chæ vaøo ñoái töôïng mong muoán. Luùc ñoù baïn coù theå nhaáp môû ñoái töôïng hay nhaáp nuùt phaûi Mouse ñeå bieát theâm thoâng tin. Caàn chæ troû vaøo moät ñoái töôïng laø noù coù theå hieån thò nhöõng thoâng tin höõu ích. Nhaáp nuùt phaûi Mouse (chæ vaøo moät ñoái töôïng roài nhaán nuùt phaûi Mouse) vaøo moät bieåu töôïng seõ hieån thò moät menu taét töông töï nhö sau. Baïn coù theå ñoåi teân, di chuyeãn, xoùa, ñoái töôïng treân menu taét naøy. Trang 35/53
  37. TRANG 36 Menu taét khi nhaán phím phaûi chuoät vaøo VietKey Coù theå baïn caàn nhaáp ñuùp moät soá ñoái töôïng trong Windows . Neáu giao dieän kieåu Web ñöôïc kích hoaït, baïn seõ khoâng caàn nhaáp ñuùp nhieàu laàn nhö trong Windows 9X. Moät soá chöông trình öùng duïng vaãn coøn chaáp nhaän nhaáp ñuùp. Chaúng haïn nhö baïn nhaáp ñuùp ñeå choïn moät töø trong Microsoft Word. Baïn cuõng coù theå nhaáp ñuùp ñeå choïn taäp tin vaø thö muïc trong moät soá hoäp thoaïi.
  38. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Baøi 2: Caùc coâng cuï caù nhaân trong Windows Windows thöôøng bao goàm moät soá coâng cuï höõu ích, tieän duïng voán coù theå tieát kieäm tieàn baïc cho baïn. Coù leõ baïn khoâng caàn phaûi mua theâm phaàn meàm tinh vi vaø ñaét tieàn nöõa. Baïn seõ bieát theâm söï ñaùng giaù nhöõng coâng cuï hoã trôï naøy sau ñaây. 1. WordPad WordPad laø trình soaïn thaûo cho pheùp baïn taïo, löu, hieäu chænh vaø in taøi lieäu vaên baûn. Nhö minh hoïa trong hình, baïn coù theå ñònh daïng vaên baûn baèng moät boä phoâng chöõ phong phuù vaø cheøn hình aûnh ñaõ taïo trong chöông trình ñoà hoïa nhö Windows Paint. WordPad khoâng phaûi laø chöông trình xöû lyù vaên baûn vôùi ñaày ñuû ñaëc tính nhö Microsoft Word, nhöng laø chöông trình deã hoïc vaø coù ñuû ñaëc tính ñònh daïng cho pheùp baïn thuït ñaàu doøng, caøi tab, gioùng haøng (center, left, right), noù khoâng coù nhöõng ñaëc tính cao caáp nhö kieåm tra loãi chính taû, xaùc ñònh kieåu chöõ, 2. Paint: Trang 37/53
  39. TRANG 38 Paint laø trình phuï kieän duøng ñeå taïo vaø hieäu chænh hình aûnh bitmap. Hình aûnh bitmap laø hình bao goàm caùc chaám (pixel). Hình queùt laø ví duï minh hoïa cho hình aûnh bitmap. Baïn coù theå hieäu chænh vaø trau chuoát hình aûnh trong Paint hay baïn coù theå taïo hình aûnh rieâng nhö bieåu töôïng (logo) treân giaáy tieâu ñeà trong taøi lieäu WordPad.
  40. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Baøi 3: Heä thoáng taäp tin vaø My Computer I. Giôùi thieäu: Khi laøm vieäc treân maùy tính, baïn seõ vieát thö, laøm vieäc vôùi baûng tính, veõ hình vaø tieáp xuùc vôùi nhöõng loaïi thoâng tin khaùc maø baïn caàn löu tröõ sau naøy. Baïn löu thoâng tin trong taäp tin leân ñóa. Ví duï baïn coù löu baûn sô yeáu lyù lòch cuûa mình trong taäp tin coù teân RESUME.DOC, trong ñoù RESUME laø teân taäp tin vaø Doc laø phaàn môû roäng keát hôïp taäp tin vôùi trình xöû lyù vaên baûn nhö Microsoft Word. Ña soá chöông trình öùng duïng töï ñoäng theâm phaàn môû roäng vaøo neân baïn khoâng caàn phaûi baän taâm. oå ñóa cöùng tieâu bieåu coù theå chöùa haøng ngaøn hay thaäm chí haøng trieäu taäp tin. Ñeå naém ñöôïc taát caû taäp tin, baïn toå chöùc chuùng thaønh caùc thö muïc (folder). Coù theå baïn coù thö muïc taäp tin caù nhaân vaø thö muïc taäp tin coâng vieäc. Oå ñóa naøy chaúng khaùc bieät gì maáy so vôùi tuû vaên thö nhö minh hoïa trong hình beân döôùi, caùc ngaên keùo ñöïng taäp hoà sô gioáng y nhö oå ñóa maùy tính chöùa thö muïc taäp tin. Moät thö muïc coù theå vöøa chöùa taäp tin vöøa chöùa caùc thö muïc khaùc. Chaúng haïn thö muïc coù teân Photos coù theå chöùa caùc thö muïc khaùc nhö: THANHPHO, NONGTHON, CONGVIEC & GIAITRI. Moät ñóa cöùng tieâu bieåu coù moät phaân caáp thö muïc töông töï nhö sau: II. Nhaän dieän ñóa cöùng Nhö minh hoaï trong hình, moät PC tieâu bieåu seõ coù ít nhaát moät oå ñóa meàm goïi laø oå ñóa A:. neáu oå ñóa meàm thöù hai ñöôïc caøi ñaët vaøo thì goïi laø oå ñóa B:. oå ñóa cöùng thöù nhaát luoân coù teân laø oå ñóa C:. caùc oå ñóa cöùng boå sung coù teân goïi laø oå ñóa D:, oå ñóa E:, oå ñóa CD-ROM thöù nhaát laáy maãu töï sau maãu töï oå ñóa cöùng cuoái cuøng (Trong hình sau, oå ñóa G:, H:, I: laø oå ñóa CD-ROM, C:, D:, E:, F: laø oå ñóa cöùng). Trang 39/53
  41. TRANG 40 III. Khaùm phaù heä thoáng taäp tin Baïn coù hai caùch khaùm phaù heä thoáng taäp tin. Caùch thöù nhaát laø thoâng qua bieåu töôïng My Computer treân maøn hình neàn. Khi baïn môû My Computer, moät cöûa soå hieån thò cho bieát caùc oå ñóa, moät cöûa soå nöõa hieän ra cho bieát caùc taäp tin vaø xem danh saùch taäp tin. Tieán trình thöïc hieän minh hoaï trong hình sau. Moät caùch khaùc ñeå khaùm phaù heä thoáng taäp tin laø thoâng qua Windows Explore. Windows Explore coù hai oâ cöûa soå. ÔÛ oâ cöûa soå beân traùi, baïn thaáy
  42. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN caáu truùc phaân caáp toaøn boä heä thoáng taäp tin. Bao goàm oå ñóa vaø thö muïc treân heä thoáng cuïc boä vaø oå ñóa treân maùy tính khaùc neáu baïn noái maïng. Lôïi ñieåm cuûa Windows Explore laø baïn coù theå deã daøng di chuyeån hay sao cheùp taäp tin trong oâ cöûa soå taäp tin sang oå ñóa hay thö muïc khaùc trong oâ cöûa soå thö muïc. Veà cô baûn,Windows Explore trình baøy loái saép xeáp baïn deã daøng thöïc hieän loaïi thao taùc naøy. IV. Khaùm khaù Network Neighborhood Neáu maùy vi tính cuûa baïn noái maïng coâng ty, baïn seõ thaáy bieåu töôïng Network Neighborhood (hoaëc My Network Places tuyø theo phieân baûn Windows) treân maøn hình neàn Desktop vaø trong Windows Explore. Nhö minh hoaï trong hình, Network Neighborhood hieån thò bieåu töôïng maùy tính coù taøi nguyeân duøng chung maø baïn coù theå truy nhaäp nhö taäp tin, oå ñóa CD- ROM vaø maùy in. neáu baïn muoán môû moät taäp tin duøng chung treân maùy tính khaùc, baïn môû Network Neighborhood, tìm maùy tính ñang chia seû taøi nguyeân roài môû taøi nguyeân duøng chung. Dó nhieân, taøi nguyeân duøng chung treân maïng coù theå giôùi haïn ôû nhöõng ngöôøi duøng coù thaåm quyeàn, vì theá cho duø baïn thaáy ñöôïc taøi nguyeân duøng chung nhöng coù theå baïn khoâng truy nhaäp ñöôïc tröø phi baïn ñöôïc cung caáp maät maõ. Trang 41/53
  43. TRANG 42 V. Khaùm phaù Web Windows 9X (hay Windows) bao goàm trình duyeät Internet Explore Web, ñoù laø trình duyeät caûi tieán cuûa Microsoft duøng ñeå khaùm phaù Web. Baïn coù theå khôûi ñoäng Internet Explore baèng caùch nhaáp bieåu töôïng Internet Explore treân maøn hình neàn. Neáu baïn chöa nhaäp maïng Internet, Windows 9X seõ nhaäp maïng sao cho baïn coù theå baét ñaàu khaùm phaù. Nhö ñeà caäp ôû treân, Windows 9X coù nhieàu ñaëc tính gioáng Web maø baïn coù theå kích hoaït baát cöù luùc naøo. Baïn coù theå truy nhaäp taøi nguyeân treân Web töø baát cöù ñòa chæ naøo. Thoâng thöôøng hoäp Address hieån thò oå ñóa vaø thö muïc baïn ñang laøm vieäc treân heä thoáng cuïc boä. Neáu baïn goõ ñòa chæ Web vaøo hoäp ñòa chæ, Windows 9X töï ñoäng noái maïng Internet vaø hieån thò trang Web nhö theå cöûa soå naøy laø trình duyeät xeùt Web vaäy. Ña soá moïi ngöôøi cho raèng trình duyeät Web laø coâng cuï truy nhaäp Web Server treân maïng Internet. Nhöng ngaøy nay ña soá maïng coâng ty chaïy giao thöùc maïng treân Internet vaø thaäm chí cho saün thoâng tin treân Web server rieâng. Nhöõng maïng noäi boä gioáng Web naøy thöôøng goïi laø Intranet. Baïn coù theå khaùm phaù Intranet cuûa coâng ty vaø vieáng thaêm caùc Web server do phoøng ban thieát laäp baèng Internet Explore. Thaäm chí baïn coù theå coâng boá thoâng tin veà caù nhaân vaø coâng vieäc treân maùy tính noái maïng Intranet. Coâng vieäc naøy gioáng nhö thieát laäp Web server caù nhaân. Phaàn meàm thöïc thi coâng vieäc naøy coù teân Personal Web server. VI. Active Desktop Active Destop laø phaàn boå sung môùi nhaát trong Windows . Veà cô baûn, Active Desktop cho pheùp baïn chuyeån ñoåi maøn hình neàn trôû thaønh moät cuïm trình duyeät Web cuøng chaïy ñoàng thôøi. Muoán hieåu Activer Desktop, haõy töôûng töôïng maøn hình neàn cuûa baïn coù hai lôùp. Lôùp treân cuøng laø taám thuûy tinh trong suoát giöõ maøn hình neàn chuaån cuøng vôùi caùc cöûa soå vaø bieåu töôïng. Lôùp döôùi laø Activer Desk, lôùp naøy hieån thò thoâng tin laáy töø Web. Coù veû nhö Activer Desktop laø nhöõng maùy truyeàn hình nhoû hieån thò tin töùc theå thao vaø thôøi tieát. Thoâng qua thueâ bao (subscribe) ñòa ñieåm Web cung caáp thoâng tin, baïn seõ laáy ñöôïc thoâng tin baïn caàn. Moät khi ñaõ thueâ bao, maùy tính cuûa baïn seõ ñònh kyø nhaän thoâng tin môùi nhaát töø ñòa ñieåm Web roài hieån thò chuùng trong cöûa soå thích hôïp treân Active Desktop.
  44. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Active Desktop laø ñaëc tính quan troïng môùi trong Windows . Windows 9X coøn hoã trôï nhöõng phöông phaùp môùi ñeå phaùt döõ lieäu gioáng Web leân maïng truyeàn hình. Coâng ngheä naøy cho pheùp baïn nhaän döõ lieäu gioáng Web voán ñöôïc loàng trong phaàn phaùt hình coù teân goïi laø Vertical Blanking Interval (VBI). Baïn chæ caàn moät card baét tín hieäu TV trong maùy tính. Ngoaøi ra chaúng caàn ñeán modem hay noái keát Internet. Microsoft ñang hôïp taùc vôùi WaveTop trong kyõ thuaät naøy. VII. Hôïp taùc vaø giao tieáp Windows 9X cung caáp hai coâng cuï quan troïng ñeå giao tieáp vôùi ngöôøi khaùc treân maïng noäi boä hay treân maïng Internet. Ñoù laø Outlook Express vaø NetMeeting. a. Outlook Express Outlook Express laø chöông trình thö ñieâïn töû cho pheùp baïn trao ñoåi email vôùi ngöôøi khaùc vaø quaûn lyù email löu tröõ. Baïn ñôn giaûn nhaáp bieåu töôïng ôû oâ cöûa soå phaûi roài vieát thoâng ñieäp, ñoïc thö, laøm vieäc vôùi nieân giaùm hay tìm ñòa chæ thö cuûa ngöôøi baïn bieát. OÂ cöûa soå traùi chöùa caùc thö muïc goàm thö göûi ñeán, thö göûi ñi, thö ñaõ xoùa (vì muïc ñích löu tröõ) vaø caùc thö muïc do baïn taïo ra. Baïn cuõng coù theå laøm vieäc vôùi caùc nhoùm tin coâng coäng thoâng qua Outlook Express ; veà cô baûn ñaây laø nhöõng nhoùm tin coù lieân quan ñeán moät soá ñeà taøi ñaëc bieät nhö khaûo coå hoïc, toân giaùo, tin hoïc, b. NetMeeting NetMeeting laø moät coâng cuï ña phöông tieän cho pheùp baïn giao tieáp vaø coäng taùc vôùi ngöôøi khaùc thoâng qua maïng noäi boä vaø Internet. Neáu baïn coù card aâm thanh, microphone vaø loa, baïn coù noùi chuyeän treân maïng Internet thoâng qua NetMeting thay cho ñieän thoaïi. Baïn seõ giaûm ñaùng keå tieàn goïi ñieän ñöôøng daøi do baïn khoâng phaûi traû phí goïi ñieän ñöôøng daøi treân maïng Internet. Dó nhieân, caùc beân goïi caàn coù thieát bò nhö nhau. Neáu baïn coù maùy quay video, baïn coù theå phaùt hình video treân NetMeeting. Hình 1.13 minh hoaï cöûa soå NetMeeing. Ñieàu lyù thuù veà NetMeeting laø thay vì quay soá ñieän thoaïi baïn ñònh ñòa chæ email hay ñòa chæ IP beân baïn muoán gaëp. Nhieàu ngöôøi coù theå tham gia vaøo cuoäc hoïp. Moät soá ñaëc tình NetMeeting goàm: Trang 43/53
  45. TRANG 44 . Chat : ñaëc tính cho pheùp caùc thaønh vieân cuoäc hoïp trao ñoåi caùc böùc ñieän ñaùnh maùy. . Whiteboard : chöông trình veõ duøng ñeå taïo hình aûnh cho caùc thaønh vieân cuoäc hoïp xem vaø ñoùng goùp. . Application sharing : ñaëc tính cho pheùp thaønh vieân cuoäc hoïp khôûi ñoäng chöông trình öùng duïng maø nhöõng thaønh vieân khaùc coù theå xem treân maøn hình vaø kieåm soaùt (laàn löôït moãi ngöôøi kieåm soaùt chöông trình öùng duïng). . File Exchange : khaû naêng gôûi vaø nhaän deã daøng nhöõng taäp tin cuûa caùc thaønh vieân hoäi nghò. FrontPage Express vaø Personal Web Server Baïn cuõng coù theå trôû thaønh baäc thaày veà Web thoâng qua chöông trình FrontPage Express vaø Personal Web Server (PWS). Baïn duøng FrontPage Express ñeå taïo vaø hieäu chænh trang Web maø baïn coù theå gôûi treân Web server rieâng, Web server coâng ty hay ñòa ñieåm Web. PWS laø phaàn meàm cho pheùp maùy tính caù nhaân cuûa baïn “phuïc vuï” trang Web nhö baát kyø ñòa ñieåm Web treân maïng Internet. FrontPage Express giuùp baïn taïo trang Web deã daøng do ñoù baïn khoâng caàn phaûi bieát nhieàu veà HTML (HyperText Markup Language), ngoân ngöõ Web. Moät Wizard höôùng daãn baïn thöïc hieän taïo trang chuû vaø caùc trang Web sieâu lieân keát khaùc. Baïn coù theâm caùc sieâu lieân keát vaøo nhöõng trang hay ñòa ñieåm khaùc treân Web, thieát keá baûng, taïo maãu thu thaäp thoâng tin töø ngöôøi duøng vaø nhieàu hôn theá nöõa. Baïn coù theå tuøy yù caøi ñaët Personal Web server neáu baïn muoán phaùt haønh moät trang Web töø maùy tính caù nhaân. Maëc duø baïn coù theå noái keát PC vôùi maïng Internet vaø phaùt haønh trang Web roäng raõi khaép toaøn caàu, nhöng PWS thöïc duïng hôn trong vieäc phaùt haønh trang Web treân maïng noäi boä hay trong vieäc kieåm tra trang Web tröôùc khi gôûi ñi. VIII. Khaùm phaù giao dieän Windows 9X Neáu baïn khôûi ñoäng Windows 9X laàn ñaàu, thì tuøy theo baïn coù noái maïng hay khoâng maø moät trong caùc hoäp thoaïi ñaêng nhaäp sau seõ hieän ra. Goõ maät maõ vaøo hoäp Password roài nhaán OK. Neáu baïn ñaêng nhaäp laàn ñaàu tieân, Windows coù theå yeâu caàu baïn nhaäp laïi maät maõ ñeå xaùc minh.
  46. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Ñaêng nhaäp xem ra coù veû phieàn phöùc ñaëc bieät khi baïn laø ngöôøi duøng noäi boä, nhöng ñaêng nhaäp cuõng coù lyù do quan troïng cuûa noù. . coù theå nhieàu ngöôøi duøng chung moät maùy tính ôû nhaø hay ôû vaên phoøng cuûa baïn. Windows 9X cho pheùp moãi ngöôøi duøng caù nhaân hoaù maøn hình neàn vaø quyeát ñònh maøn hình neàn naøo hieån thò. . neáu baïn noái maïng,Windows 9X seõ ñoøi hoûi baïn nhaäp maät maõ ñeå truy nhaäp thö muïc vaø taäp tin baûo ñaûm treân nhöõng heä thoáng khaùc. Sau ñoù Windows 9X seõ nhôù maät maõ cuûa baïn ñeå baïn khoâng phaûi goõ moãi laàn ñaêng nhaäp heä thoáng ñoøi hoûi coù maät maõ. Sau khi ñaêng nhaäp, maøn hình neàn Windows 9X xuaát hieän vaø baïn baét ñaàu ñöôïc roài ñaáy. IX. Kyõ thuaät vaø thuaät ngöõ: Trong phaàn naøy, baïn seõ laøm quen vôùi moät soá kyõ thuaät vaø thuaät ngöõ duøng trong Windows 9X. 1. Muoán kích hoaït chöông trình, baïn nhaáp nuùt Start. 2. Keùo Mouse leân tuøy choïn coù teân Programs. 3. Nhaáp Programs (hay chæ giöõ Mouse ôû ñoù trong moät giaây). Menu xeáp lôùp Programs môû ra nhö trong hình sau. 4. Nhaáp Accessories treân menu xeáp lôùp, roài nhaáp WordPad treân menu xeáp lôùp tieáp theo. Trang 45/53
  47. TRANG 46 X. Khaùm phaù My Computer My Computer laø moät ñoái töôïng treân maøn hình neàn cho baïn truy nhaäp taøi nguyeân treân maùy tính cuûa mình nhö oå ñóa vaø oå ñóa CD-ROM. My Coputer cuõng cung caáp thoâng tin veà phaàn cöùng heä thoáng. Baây giôø nhaáp bieåu töôïng My Coputer, baïn seõ thaáy moät cöûa soå töông töï nhö trong hình. Giôø haõy môû oå cöùng ñaàu tieân treân heä thoáng (ñóa C) vaø xem noäi dung ñóa. Oå ñóa C coù teân laø “Drive-c (C:)”. Treân heä thoáng cuûa baïn, teân oå ñóa naøy coù theå khaùc, nhöng ñeàu coù kyù hieäu oå ñóa “(C:)”. OÅ ñóa C coù theå laø oå ñóa cöùng duy nhaát treân heä thoáng cuûa baïn. Löu yù giaû söû maùy tính cuûa baïn khoâng coù oå ñóa cöùng. Moät soá coâng ty söû duïng traïm laøm vieäc khoâng ñóa truy nhaäp oå ñóa treân maùy tính phuïc vuï. Coù theå baïn chaúng thaáy oå ñóa naøo trong My Computer. (tham vaán ngöôøi quaûn lyù maïng). Troû vaøo oå ñóa C roài nhaáp. Noäi dung oå ñóa hieån thò trong cöûa soå nhö trong hình.
  48. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Coù theå baïn khoâng coù nhoùm thö muïc nhöng oå ñóa C cuûa baïn neân coù thö muïc Windows , thö muïc chöùa phaàn lôùn taäp tin chöông trình Windows 9X. Troû vaøo thö muïc Windows , nhaáp ñeå môû. Baïn seõ nhìn thaáy thoâng ñieäp caûnh baùo baïn khoâng ñöôïc xoùa hoaëc thay ñoåi noäi dung trong thö muïc naøy. Nhaáp Show Files trong thoâng ñieäp khuyeán caùo. Luùc naøy baïn seõ thaáy moät danh saùch lôùn caùc thö muïc vaø taäp tin. Ñeå yù noäi dung thanh Address. Thanh naøy cho bieát baïn ñang ôû oå ñóa C trong thö muïc Windows . Baây giôø nhaáp nuùt Back trôû leân moät caáp trong heä thoáng taäp tin phaân caáp veà caáp ñoä “goác” cuûa oå ñóa C. baïn coù ñònh höôùng vaø di chuyeån heát heä thoáng taäp tin treân maùy vi tính theo caùch baïn di chuyeån treân World Wide Web. Tröôùc khi qua baøi taäp sau, baïn nhaáp nuùt Back laàn nöõa ñeå Mycoputer hieån thò trong hoäp Address. XI. Xem thoâng tin veà heä thoáng vaø thieát bò Trang 47/53
  49. TRANG 48 Giôø chuùng ta haõy xem theâm thoâng tin veà maùy tính. Baøi taäp naøy khoâng caàn thieát cho ngöôøi môùi baét ñaàu hoïc, nhöng chuùng toâi nghó raèng baïn coù theå quan taâm tìm hieåu nhieàu hôn veà thieát bò nhôù vaø thieát bò ngoaïi vi. Baïn neân môû cöûa soå My Computer treân maøn hình neàn. Neáu chöa môû, nhaáp bieåu töôïng My Computer treân maøn hình neàn. Nhaáp nuùt phaûi Mouse vaøo bieåu töôïng oå ñóa C trong cöûa soå My Computer. Bieåu töôïng naøy môû menu taét. Nhaáp Properties. Hoäp thoaïi Properties cho oå ñóa ñoù môû ra. Nhaáp töøng “tab” ôû ñaàu hoäp thoaïi (General, Tools, ) ñeå xem töøng “trang” thoâng tin. Nhaáp Cancel khi xem xong. Baïn chæ caàn nhôù caùc tuøy choïn ñeå tham khaûo sau naøy. Moät khi baïn bieát ñöôïc nhöõng ñaëc tính cô baûn trong Windows 9X, thì raát coù theå baïn seõ quan taâm khaùm phaù theâm veà nhöõng tuøy choïn naøy. Baïn coù theå xem vaø thay ñoåi caùc xaùc laäp vaø tuî choïn Windows 9X ôû moät nôi khaùc. Nhaáp nuùt phaûi Mouse ñoái töôïng My Coputer, hoäp thoaïi System Properties môû ra. Ñaây laø nôi baïn coù theå laáy thoâng tin veà heä thoáng phaàn meàm chaïy treân heä thoáng ñoù. Ví duï neáu baïn nhaáp Tab Performance, baïn seõ bieát thoâng tin heä thoáng ñang chaïy nhö theá naøo.
  50. VHTRG TRUNG TAÂM CNTT-NN Nhaáp Cancel ñoùng hoäp thoaïi, nhö ñaõ ñeà caäp ôû treân, baïn coù theå tham khaûo theâm nhaèm bieát caùch taän duïng nhöõng tuøy choïn naøy. o0o Trang 49/53
  51. TRANG 50 BAØI 4: CHÖÔNG TRÌNH QUAÛN LYÙ FILES VAØ THÖ MUÏC WINDOWS EXPLORER I-Giôùi thieäu: 1- Windows Explorer: Laø moät chöông trình quaûn lyù taøi lieäu, noù cho pheùp taïo, sao cheùp, di chuyeån thö muïc (Folder) hoaëc taäp tin (File), saép xeáp thö muïc hoaëc taäp tin theo A,B,C hoaëc theo ngaøy Nhôø coù Windows Explorer maø ngöôøi duøng deã daøng toå chöùc quaûn lyù ñöôïc taøi lieäu moät caùch coù khoa hoïc nhaèm tìm kieám thoâng tin taøi lieäu nhanh choùng vaø hieäu quaû. 2 - Môû vaø ñoùng cöûa soå Windows Explorer: Click chuoät vaøo nuùt leänh di troû chuoät ñeán choïn bieåu töôïng môû Windows Explorer. Maøn hình laøm vieäc cuûa Windows Explorer xuaát hieän vaø ñöôïc chia laøm 2 panel, phía traùi chöùa caùc oå ñóa hieän haønh vaø caùc thö muïc (Folder) chính trong oå ñóa (thöôøng laø oå ñóa C:\ ñöôïc xuaát hieän theo maëc ñònh). Phía phaûi laø caùc thö muïc vaø taäp tin trong oå ñóa hieän haønh. Baïn haõy quan saùt cöûa soå maøn hình Windows Explorer sau: Ñoùng cöûa soå Windows Explorer: Choïn thöïc ñôn