Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học cấp tiểu học và một số giải pháp về mặt quản lý

Nội dung text: Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học cấp tiểu học và một số giải pháp về mặt quản lý

1. Ý kiến trao đổi Số 28 năm 2011 ___ VẤN ĐỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CẤP TIỂU HỌC VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP VỀ MẶT QUẢN LÝ TRÀ THỊ KIỀU LOAN* TÓM TẮT Bài báo nêu lịch sử vấn đề đổi mới phương pháp dạy học trên thế giới và ở Việt Nam, thực trạng và những căn cứ để đổi mới phương pháp dạy học nói chung và đổi mới phương pháp dạy học cấp tiểu học nói riêng; đồng thời đề xuất các nhóm giải pháp hướng dẫn, chỉ đạo, quản lý nhằm thực hiện có hiệu quả việc đổi mới phương pháp dạy học ở cấp tiểu học. ABSTRACT Issues of method teaching innovation at elementary level some management solutions The article is about the history of the issues of method teaching innovation in the world and in Vietnam, the status and the foundations for method teaching innovation in general and at elementary level in particular; as well as proposing some groups of solutions to guide, direct, and manage to implement effectively the reform of method teaching at elementary level. 1. Sơ lược lịch sử vấn đề thể được triển khai trong những năm gần 1.1. Trên thế giới đây tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ở các Không chỉ trong thời đại ngày nay thế kỉ XVII-XIX, người ta biết đến J. A. ta mới biết đến vấn đề đổi mới phương Komensky (1592-1670), “cha đẻ của nền pháp dạy học, mà đây là vấn đề muôn giáo dục hiện đại”, với những quan điểm thuở của những người theo nghề giáo. và cách thức dạy học rất nhân văn mà Trên nền chung của các phương pháp ông đã trình bày trong các tác phẩm rất giáo dục truyền thống, mỗi nhà giáo đều có giá trị của mình; Jean-Jacques tự tìm cho mình cách thức dạy học riêng Rousseau (1712-1778) với phương pháp để đi đến thành công trong nghề. Từ giảng dạy cho trẻ các yếu tố khoa học; trước công nguyên (TCN), Socrate hoặc Johann Heinrich Pestalozzi (1746- (khoảng 470-399 TCN) đã nổi danh với 1827), nhà cải cách giáo dục Thuỵ Sĩ, phương pháp “truy vấn biện chứng” phát triển các phương pháp giáo dục tương tự phương pháp dạy học nêu vấn nhằm thúc đẩy khả năng của trẻ Đặc đề ngày nay; hay Khổng Tử (551-479 biệt trong thế kỷ XIX, mô hình giáo dục TCN) với phương pháp dạy học tùy theo bắt buộc được vận dụng ở nhiều quốc đặc điểm cá nhân của mỗi môn sinh, gia, mô hình này đặt nặng kỹ năng tổ cũng chính là phương pháp dạy học cá chức và quản lý lớp học của người thầy, xem nó như là một thành tố không thể * Học viên Cao học thiếu của quá trình vận dụng các phương Trường Đại học Vinh pháp dạy học. Hiện nay, trên thế giới, rất 146
2. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Trà Thị Kiều Loan ___ nhiều công trình nghiên cứu về đổi mới giáo dục Việt Nam mới được chính thức phương pháp dạy học và các giải pháp khởi động và thể hiện rõ nét qua Nghị quản lý nhằm hỗ trợ hoạt động đổi mới quyết 40/2000/QH10 về đổi mới chương phương pháp dạy học vẫn đang được tiếp trình giáo dục phổ thông, qua Chỉ thị tục thực hiện, chẳng hạn công trình 14/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 và một nghiên cứu về “Cấu trúc tạo nhóm học loạt các văn bản khác. Năm học 2001- tập hợp tác” có thể vận dụng cho học sinh 2002 là năm học khởi đầu đổi mới toàn mọi lứa tuổi của tiến sĩ Spencer Kagan diện giáo dục tiểu học, trong đó có đổi (Mỹ) mới phương pháp giảng dạy. 1.2. Trong lịch sử giáo dục Việt Nam 2. Thực trạng đổi mới phương pháp Vấn đề đổi mới phương pháp dạy dạy học cấp tiểu học học bậc tiểu họcở Việt Nam không phải Ngày nay, những thay đổi về kinh bây giờ mới được đặt ra, mà từ năm tế, chính trị, văn hoá theo hướng toàn cầu 1949, khi Pháp ký nghị định chuyển giao hoá, sự bùng nổ thông tin, sự phát triển các cơ quan giáo dục cho các nước Ai nhanh như vũ bão của khoa học kỹ thuật Lao, Cam-bốt, Việt Nam, Bộ Quốc gia dẫn đến nội dung học tập mới tiếp nhận Giáo dục Việt Nam (ở vùng bị Pháp hôm trước, hôm sau có thể đã trở nên lạc chiếm) đã đề ra chương trình tiểu họcvới hậu. Mục đích học tập không thể chỉ mục tiêu dạy học mới, “ cổ vũ các dừng lại ở chỗ tiếp thu kiến thức và rèn phương pháp sư phạm hiện đại và thực luyện kỹ năng mà phải như tổ chức hành những quan niệm mới về sư phạm Unesco đã đề xướng là: “Học để biết, học trong giảng dạy và học tập .Trường học để làm, học để chung sống, học để tự mới là trường học hoạt động và tất cả nền khẳng định mình” và phương pháp dạy giáo dục phải phỏng theo phương pháp học chính là cách thức giúp cho người hoạt động” [8]. Từ đó về sau, ở miền học tự mình đạt đến mục tiêu. Trước thực Nam, cũng có nhiều cuộc cải cách giáo tiễn đó, vấn đề đổi mới toàn diện về giáo dục nhằm đổi mới phương pháp dạy học dục trong đó có đổi mới phương pháp theo hướng hiện đại nhưng đều bị thất bại dạy học đã được sự quan tâm chỉ đạo của do chiến tranh, đói nghèo Sau ngày đất Đảng và Nhà nước thông qua nghị quyết nước hoàn toàn thống nhất, giáo dục tiểu Trung ương IV (khoá VII), nghị quyết họcở Việt Nam đã trải qua hai lần cải Trung ương II (khoá VIII) và Luật Giáo cách vào năm 1979 và 1986. Rất tiếc, dục Song song với việc bồi dưỡng giáo những lần cải cách này chỉ đặt nặng việc viên trong chương trình “thay sách giáo thay đổi nội dung, chương trình sách giáo khoa” bậc tiểu học được tiến hành từ năm khoa còn đổi mới phương pháp dạy học học 2001-2002, rất nhiều tài liệu về vấn và các giải pháp quản lý nhằm tác động đề đổi mới phương pháp dạy học đã được đến đổi mới phương pháp như thế nào chuyển tải đến cán bộ quản lý, giáo viên chưa được nghiên cứu thành hệ thống. và tổ chức thực hiện tại các trường tiểu Mãi đến năm 2000, sự đổi mới toàn diện học. Công văn số 896/BGD&ĐT-GDTH 147
3. Ý kiến trao đổi Số 28 năm 2011 ___ ngày 13/2/2006 của Bộ Giáo dục và Đào hiện nay thật sự rất đáng quan ngại: tạo cũng đã quy định rõ việc đổi mới “Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa cách thức dạy học. Phương pháp dạy học đáp ứng yêu cầu phát triển chương ở tiểu họcđược quy định tại Điều 28 của trình, nội dung, phương pháp dạy và học Luật Giáo dục năm 2005, sửa đổi bổ sung lạc hậu, đổi mới chậm ” [5]. năm 2009: “Phương pháp giáo dục phổ Nguyên nhân nào đã dẫn đến hậu thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, quả trên? chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp Thông qua việc dự giờ dạy của giáo với đặc điểm của từng lớp học, môn học; viên trên lớp, thông qua các buổi hội thảo bồi dưỡng phương pháp tự học; khả năng chuyên đề và cả những cuộc trao đổi làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng thẳng thắn trên tinh thần đồng nghiệp, có vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác thể thấy việc đổi mới phương pháp dạy động đến tình cảm, đem lại niềm vui, học ở các cấp học nói chung và ở cấp tiểu hứng thú học tập cho học sinh”. họcnói riêng tiến hành chưa triệt để do Tuy nhiên, trong thực tế dạy học, nhiều nguyên nhân. Không giống như các đổi mới phương pháp như thế nào để tạo bậc học khác, một người giáo viên tiểu được động lực cho người học tham gia họcdạy bình quân từ 8 đến 11 môn học, tích cực vào quá trình dạy học hoàn toàn trong đó, có những môn đòi hỏi phải có không đơn giản nhất là khi người học ở năng khiếu như âm nhạc, mỹ thuật mà lứa tuổi tiểu họcvới những nét đặc điểm không phải ai cũng có được. Trong một tâm lý rất riêng và điều này đặc biệt rất buổi học, họ phải tổ chức từ bốn đến năm cần đến sự tác động của nhà quản lý. tiết học thuộc nhiều phân môn khác nhau. Nhiều lớp tập huấn được mở ra; những Vì vậy, giáo viên chỉ có thể tập trung buổi hội thảo, các chuyên đề liên tục chuẩn bị cho một vài tiết học thật chỉnh được tổ chức; chỉ riêng phương pháp học chu và thường đó là những tiết được nhóm đã làm dấy lên nhiều cuộc tranh thanh tra, kiểm tra hay các tiết dạy có bạn luận và làm báo chí tốn khá nhiều giấy đồng nghiệp dự giờ. Bên cạnh đó, những mực. Mặc dù vậy, hiệu quả của việc đổi khó khăn về mặt nhận thức, về trình độ, mới các phương pháp dạy học vẫn còn rất về thời gian, về tài chính, về kỹ năng vận nhiều điều cần bàn luận, bởi sau một thập dụng phối hợp, triển khai các phương kỷ ráo riết tiến hành đổi mới toàn diện pháp dạy học và trong đó có cả nguyên giáo dục với định hướng phát triển bền nhân từ các nhà quản lý , tất cả đã làm vững giáo dục tiểu họcở Việt Nam, bên cho việc đổi mới phương pháp dạy học cạnh những thành tựu nhất định như Báo chưa mang lại hiệu quả như mong đợi. cáo chính trị của Ban Chấp hành trung 3. Vai trò của người cán bộ quản lý ương Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc và một số giải pháp hướng dẫn, chỉ lần thứ XI đã nêu thì, cũng trong báo cáo đạo, tổ chức thực hiện đổi mới phương này, những nhận định về các mặt hạn chế pháp dạy học ở tiểu học của giáo dục Việt Nam trong giai đọan 3.1. Vai trò của người cán bộ quản lý 148
4. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Trà Thị Kiều Loan ___ Nhà quản lý đóng vai trò rất quan giải pháp hỗ trợ và đánh giá, rút kinh trọng trong việc tổ chức thực hiện nhiệm nghiệm. vụ, trong đó không loại trừ các hoạt động Qua thực tế công tác quản lý nhằm đổi mới phương pháp dạy học. Có chuyên môn tiểu học, nhằm nâng cao thể xem nhà quản lý là đầu tàu kéo theo hiệu quả của việc đổi mới phương pháp sau cả một đoàn tàu. Đoàn tàu này có vận dạy học cấp tiểu họctrên cơ sở đảm bảo hành tốt, có đi đúng hướng và về đúng các nguyên tắc về mục tiêu, tính hiệu đích hay không phụ thuộc rất nhiều vào quả, khả thi và thực tiễn, chúng tôi tổng lực kéo của đầu tàu. Vậy thì nhà quản lý hợp và đề xuất thực hiện một số nhóm nên làm gì để hướng dẫn, tổ chức và hỗ giải pháp tác động chủ yếu đến người trợ giáo viên thực hiện tốt đổi mới thầy trong họat động dạy học như sau : phương pháp dạy học trong khi hiện nay, 3.2.1. Nhóm giải pháp nhằm nâng cao đa phần cán bộ quản lý bị lôi kéo vào nhận thức cho cán bộ, giáo viên guồng xoay của hằng núi công tác hành Năm học 2001-2002, giáo dục tiểu chính, sự vụ? họcbắt đầu đổi mới toàn diện từ mục tiêu 3.2. Một số giải pháp hướng dẫn, chỉ đào tạo đến đổi mới chương trình, sách đạo, tổ chức thực hiện đổi mới phương giáo khoa cũng như đổi mới về phương pháp dạy học pháp dạy học. Từ ấy đến nay đã gần Sự phát triển của đất nước và của mười năm trôi qua, những nhận thức, chính bản thân con người, sự đổi mới về những quyết tâm lúc đầu dần dần phai mục tiêu, nội dung, cách đánh giá học nhạt, bên cạnh đó, mười năm đủ để một sinh của chương trình tiểu họcđòi hỏi lớp người cũ ra đi và một lớp người mới phương pháp dạy học cũng cần phải thay thay thế trên bục giảng. Hơn nữa, điều đổi. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện đổi kiện và hòan cảnh dạy học đã khác trước mới phương pháp dạy học không chỉ đơn rất nhiều. Vậy thì việc tác động lại vào giản là tham gia các lớp tập huấn, tổ chức nhận thức của cán bộ giáo viên về tính các chuyên đề triển khai rồi dự giờ và cấp thiết của vấn đề đổi mới phương đánh giá việc thực hiện của giáo viên pháp trong giai đoạn hiện nay rất quan trong tiết dạy mà người cán bộ quản lý trọng và cần thiết. Tác động để giáo viên cần nghiên cứu thấu đáo sự đổi mới thấy rằng về cả mặt lý luận và thực tiễn phương pháp giảng dạy trên cơ sở tiếp đều đòi hỏi phải đổi mới trong phương cận hệ thống, tiếp cận nhân cách, tiếp cận pháp dạy học. Đó là vấn đề sống còn họat động, thuyết dạy học cộng tác, công không chỉ của ngành, của đơn vị mà của nghệ dạy học để có thể nhận thức đúng cả mỗi cá nhân. về thực trạng đổi mới phương pháp dạy Giải pháp nào để tác động vào nhận học hiện nay tại đơn vị mình, đồng thời thức của cán bộ, giáo viên? Đó có thể là lập kế hoạch hoàn chỉnh, tổ chức thực việc tổ chức lớp bồi dưỡng, các chuyên hiện kế hoạch nghiêm túc, tiến hành các đề; tổ chức những buổi hội thảo, trò chuyện, mạn đàm, các hội thi hay tham 149
5. Ý kiến trao đổi Số 28 năm 2011 ___ quan học tập thực tế Thông qua đó, “mảnh ghép”, sơ đồ tư duy, kỹ thuật người cán bộ quản lý giới thiệu đến giáo “KWL” (know-want to know-learned) viên về mục tiêu, định hướng đổi mới Điều cần nói ở đây, việc tìm hiểu trong giai đọan hiện nay; về các các chỉ phải phát xuất từ nhu cầu cần thiết của thị, nghị quyết của Đảng, văn bản của giáo viên trong việc vận dụng phương nhà nước, các tài liệu liên quan hay pháp và hình thức tổ chức lớp vào thực tế những thành tựu của giáo dục các nước, dạy học. Tránh các chuyên đề mang tính của những đơn vị bạn đại trà, bắt buộc hoặc tìm hiểu qua loa, 3.2.2. Nhóm giải pháp bồi dưỡng kỹ đại khái, tốn kinh phí, mất thời gian, lâu năng sử dụng phương pháp dạy học và dần hình thành trong giáo viên tâm lý lơ hình thức tổ chức lớp là, tham dự kiểu “lấy có”. Là cán bộ quản Đôi khi nhận thức đúng vấn đề lý, bạn có thể tìm hiểu những kiến thức, nhưng thiếu kỹ năng thực hành thì hiệu kỹ năng về phương pháp dạy học mà giáo quả của việc đổi mới phương pháp dạy viên cần phải bổ khuyết, có thể cho giáo học cũng sẽ không được như mong viên đăng ký nội dung cần tìm hiểu để có muốn. Hãy giúp giáo viên tìm hiểu thấu kế hoạch đáp ứng. đáo và có thể vận dụng nhuần nhuyễn các Vấn đề chủ động trong dạy học và phương pháp dạy học phát huy tính tích một số lưu ý khi lựa chọn phương pháp cực của học sinh, ví dụ như các phương cũng hết sức cần thiết. Trong một thời pháp học nhóm, trực quan, phỏng vấn gian quá dài, giáo viên lệ thuộc vào sách nhanh, nêu và giải quyết vấn đề; các hướng dẫn giảng dạy, vào các “thiết kế” phương pháp đóng vai, dạy học hợp tác, bán đầy trên thị trường và vận dụng các tổ chức cho học sinh học theo hợp đồng, tài liệu đó hết sức máy móc. Người ta học theo góc, học theo dự án Các quên rằng phương pháp chỉ được lựa phương pháp này giúp giáo viên tổ chức chọn sao cho đạt mục tiêu dạy học và nó hoạt động dạy học sinh động và phong phải phù hợp với nội dung, đối tượng và phú, phát triển tốt khả năng tự học của điều kiện dạy học, mà đối tượng và điều học sinh, có thể kiểm tra đánh giá khá kiện dạy học thì không phải lúc nào cũng chính xác kiến thức và kỹ năng đạt được giống nhau. Hãy tổ chức cho giáo viên của học sinh. sọan giảng hướng vào mục tiêu, xem xét Hiện nay, tài liệu viết về vấn đề này đến các kiến thức, kỹ năng cơ bản cần rất nhiều. Có thể kể đến sách do Dự án đạt. phát triển giáo viên tiểu họcấn hành vào Cách thức tăng cường kỹ năng thực những năm 2005, 2006, hay gần đây nhất hành, dạy thông qua giao tiếp và lưu ý là những quyển sách viết về phương pháp hoạt động tiếp nối để hình thành các kỹ dạy học tích cực và một số kỹ thuật triển năng, các hành vi ứng xử trong gia đình khai các phương pháp đó của dự án Việt - và xã hội; dạy học gắn liền với thực tế Bỉ như kỹ thuật “khăn phủ bàn”, kỹ thuật cuộc sống rất cần trong việc mang lại hiệu quả dạy học. Vì khi đó, học sinh mới 150
6. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Trà Thị Kiều Loan ___ cảm nhận được rằng việc học là cần thiết, tác nghiệp sau này nhưng hiện nay việc nhờ vào học tập mà các em có thể xử lý bồi dưỡng kỹ năng tự học cho học sinh các tình huống hằng ngày trong cuộc chưa được xem trọng trong trường phổ sống, mới có thể giao tiếp tốt, phát triển thông. Người cán bộ quản lý có thể tìm được; qua đó hứng thú trong học tập và giới thiệu với giáo viên những cách được hình thành. Cho dù bạn nói rất hướng dẫn học sinh tự học như cách đọc nhiều điều về công ơn của bà, của mẹ vẫn sách và tài liệu tham khảo, đọc mục lục; không bằng nhân một tiết dạy Tin học tự cách nghe và nắm vấn đề; cách ghi dàn ý chọn hướng dẫn các em làm thiệp tặng bài học hoặc tóm tắt tài liệu; cách thức cho những người phụ nữ thân yêu trong hướng dẫn học sinh học tập lẫn nhau gia đình. 3.2.3. Nhóm giải pháp tổ chức thực Để hỗ trợ giáo viên trong việc đổi hành đổi mới phương pháp dạy học mới phương pháp dạy học, nhiều phương Tổ chức các buổi tập huấn thực tiện dạy học mang tính kỹ thuật cao được hành soạn giảng theo hướng đổi mới các trường trang bị và vận dụng. Song phương pháp dạy học là việc làm hết sức không phải địa phương nào cũng có điều cần thiết. Với các tiết "khó", khi họp kiện như nhau. Có lẽ, cách thức đổi mới khối, một giáo viên sẽ thử lên tiết và bạn phương pháp dạy học trong điều kiện khó cùng khối làm học sinh như lúc học thay khăn của địa phương và vấn đề tự làm đồ sách để dự kiến trước những biện pháp dùng dạy học phải được đặt ra cho tập thể giải quyết tình huống và nếu cần sẽ đề bàn luận, góp ý để cùng nhau thực hiện nghị thay đổi phương pháp và hình thức tốt. Một ví dụ điển hình: dạy học với giáo tổ chức lớp phù hợp. Trong dự giờ, nhận án kỹ thuật số, các quận nội thành có thể xét và đánh giá, cần xem trọng việc đổi sử dụng máy chiếu (projector) để chuyển mới phương pháp sao cho học sinh phát tải, nhưng những vùng sâu, vùng xa thì huy cao độ tính chủ động, sáng tạo trong làm thế nào? Không chịu bó tay trước cái học tập và khả năng tự học. Điều này thể khó, ở các quận vùng ven hiện nay, đầu hiện qua cách thức tổ chức, dẫn dắt của DVD có cổng USB kết nối với màn hình giáo viên để các em tự mình tìm đến với tivi hoàn toàn có thể thay cho máy chiếu tri thức; kiểm tra việc thể hiện đổi mới đa năng. Khó hơn nữa thì những tờ lịch phương pháp dạy học trên lớp; tổ chức cũ, những vật dụng thường gặp trong đời các phong trào hội giảng, dự giờ thăm sống được cóp nhặt, chỉnh sửa cũng có lớp, lên tiết chuyên đề để giáo viên thể thể trở thành phương tiện dạy học hiệu hiện sự đổi mới về mặt phương pháp. quả. 3.2.4. Nhóm các giải pháp hỗ trợ Bên cạnh đó cũng cần bồi dưỡng Việc đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên phương pháp, cách thức trong một lớp học quá đông học sinh rất hướng dẫn học sinh tự học. Kỹ năng tự khó thực hiện, vì vậy cần giảm dần sĩ số học có vai trò rất quan trọng, cần thiết học sinh ở các lớp sao cho đạt chuẩn 35 cho hoạt động học tập, nghiên cứu và cả em/lớp. Với sĩ số này, giáo viên có thể 151
7. Ý kiến trao đổi Số 28 năm 2011 ___ quản lý lớp tốt hơn và trong dạy học có trọng và cần thiết. Trong những năm thay điều kiện kết hợp hoạt động cá nhân với sách, mỗi trường học đều trang bị bộ đồ hoạt động nhóm, cũng như phát huy khả dùng dạy học theo mức tối thiểu. Tuy năng của cá nhân, cá thể hoá việc dạy nhiên trong nhiều năm qua đã có sự mất học, tiến đến có những bài tập thích hợp mát, hư hỏng. Vì vậy, sau mỗi năm, cần cho từng nhóm trình độ và dạy theo nhu có kế hoạch trang bị thêm để có thể phục cầu riêng của các em. Ngoại trừ một số vụ đầy đủ cho nhu cầu các lớp. Giáo viên trường chịu áp lực về mặt sĩ số học sinh tuỳ theo nội dung và phương pháp dạy trong nội thành thì việc điều chỉnh sĩ số học của mình làm thêm đồ dùng dạy học. học sinh nằm trong tầm tay của người Để hỗ trợ cho giáo viên trong vấn đề này, cán bộ quản lý, nhưng phải được thực cần tổ chức các lớp hướng dẫn làm đồ hiện dần dần từng bước theo kế hoạch dài dùng dạy học, trang bị máy ép nhựa và hạn. trả chi phí cho hoạt động này. Bằng Mở rộng không gian lớp học cũng nhiều biện pháp, người cán bộ quản lý là một giải pháp bổ trợ hết sức cần thiết khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng trong việc đổi mới phương pháp dạy học. dạy học. Việc làm này tuy rất mất thời Nếu trước đây suốt 5 tiết học các em học gian nhưng hiệu quả dạy học lại rất cao, sinh bị buộc phải ngồi "ngay", ngồi "đẹp" bên cạnh đó nó còn gắn kết giáo viên với trong lớp của mình, thì hiện nay với các nhau thông qua hoạt động tập thể. Nếu có phương pháp linh hoạt, không gian lớp điều kiện tài chính, nên có kế họach mua học mở rộng ra rất nhiều. Khi học nhóm, sắm các phương tiện, trang thiết bị dạy các em có thể lựa chọn chỗ tuỳ thích, có học hiện đại như máy chụp ảnh, máy thể là một góc hành lang đã lau dọn sạch, quay phim, máy chiếu đa phương tiện, là bục giảng của lớp học Sản phẩm của màn hình cảm ứng và tạo điều kiện, học sinh không chỉ để tại bàn mà treo giới thiệu cho giáo viên tìm nguồn tư liệu trên tường, treo lên dây căng sẵn. Rộng để thiết kế tiết dạy. Xây dựng vườn hơn nữa, một số tiết học được hiện thực trường để học sinh học tập thực tế cũng hoá bằng hoạt cảnh trên sân khấu của lớp, là giải pháp rất hay mà một số trường tiểu của trường; tổ chức cho các em học sử tại họcở ngoại thành đã vận dụng và cũng rất các viện bảo tàng và dự buổi thi đố em về thành công. sử Việt Nam tại Thảo cầm viên Thực Trong chỉ đạo, hỗ trợ đổi mới hiện những giải pháp này rất cần bàn tay phương pháp dạy học cũng cần đề cao sắp xếp, tổ chức của nhà quản lý. vai trò tổ, nhóm, hoạt động thư viện, thiết Hàng năm, cần tăng cường trang bị và sự hỗ trợ của các tổ chức và các bộ thiết bị, cơ sở vật chất cho các lớp học. phận khác trong nhà trường. Do đặc điểm tâm lý của trẻ ở lứa tuổi tiểu 3.2.5. Nhóm các giải pháp tạo động lực họcdễ tri giác những gì gắn với hình ảnh cho giáo viên trực quan nên việc vận dụng các trang Cho dù giáo viên hiện nay rất ý thức thiết bị vào dạy học cũng hết sức quan về sự cần thiết của đổi mới phương pháp 152
8. Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TP HCM Trà Thị Kiều Loan ___ trong dạy học, song cũng cần tạo động Để có thể giữ vững vị trí cánh chim lực cho họ, thông qua việc tổ chức các đầu đàn trong việc dẫn dắt đội ngũ thì phong trào thi đua có nội dung liên quan trước hết bạn cần nắm vững chuyên môn, đến đổi mới phương pháp trong dạy học, hiểu biết và vận dụng nhuần nhuyễn các sơ kết, tổng kết, khen thưởng để nhân phương pháp dạy học. Nếu chưa có rộng điển hình. Những kinh nghiệm có những kỹ năng này, bạn phải bằng cách được từ việc vận dụng các phương pháp thức nào đó, nhanh chóng tự trang bị cho linh hoạt vào dạy học hiệu quả cũng cần mình những kỹ năng và kiến thức liên được đúc kết thành sáng kiến kinh quan. nghiệm và phổ biến rộng rãi trong đội Cũng như các quá trình quản lý ngũ giáo viên. khác, khi tổ chức cho đơn vị vận dụng 3.2.6. Nhóm các giải pháp nâng cao đổi mới phương pháp vào dạy học cần có trình độ chuyên môn, năng lực quản lý kế hoạch cụ thể, xác định mục tiêu cần và các điều kiện khác cho cán bộ quản đạt trong từng giai đoạn với các giải pháp lý và yếu tố hỗ trợ tương ứng, kiên trì thực Đổi mới phương pháp dạy học phải hiện và sơ kết, rút kinh nghiệm sau mỗi bắt đầu từ sự đổi mới của chính người giai đoạn. cán bộ quản lý. Hơn ai hết, người cán bộ Cuối cùng đổi mới phương pháp quản lý cần nhận thức đúng tầm quan dạy học do nhận thức đúng bản chất vấn trọng, cấp thiết của vấn đề đổi mới đề, đổi mới thực chất, đổi mới nhằm đạt phương pháp dạy học, có như vậy mới có mục tiêu giáo dục là điều mà người cán thể truyền lửa nhiệt tình cho bạn đồng bộ quản lý cần hướng tập thể đạt đến nghiệp. trong một tương lai không xa. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2004), Dự án phát triển giáo viên tiểu học, “Đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học”, Nxb Giáo dục. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Dự án phát triển giáo viên tiểu học, Quản lý chuyên môn ở trường tiểu học theo chương trình và sách giáo khoa mới, Nxb Giáo dục. 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010), Dự án Việt – Bỉ, Dạy và học tích cực. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học, Nxb Đại học Sư phạm. 4. Chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Nghị quyết số 40/2000/QH10 về đổi mới giáo dục phổ thông. 5. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện của Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam Khóa II, VIII, XI. 6. Luật Giáo dục năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009. 7. Đặng Huỳnh Mai, Đổi mới tư duy về cách làm giáo dục tiểu học. Củng cố, quyết tâm hoàn thành giai đoạn 1 đổi mới giáo dục tiểu học – Năm học 2006-2007. 7. Nghị quyết 40/2000/QH10, Đổi mới giáo dục phổ thông. 8. Hồ Hữu Nhật (1999), Lịch sử giáo dục Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh (1698- 1998), Nxb Trẻ. 153