Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 5: Cấu trúc nhóm

pdf 70 trang hapham 4071
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 5: Cấu trúc nhóm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_hanh_vi_to_chuc_chuong_5_cau_truc_nhom.pdf

Nội dung text: Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 5: Cấu trúc nhóm

  1. N H H À V I Ĩ N H M
  2. 1 Khái niệm nhĩm 2 Nguyên nhân gia nhập nhĩm NỘI 3 Phân loại nhĩm DUNG CHƢƠNG 4 Các giai đoạn hình thành và phát triển nhĩm 5 Cấu trúc nhĩm 6 Những nhân tố tác động đến hành vi nhĩm
  3. Nhĩm gồm những cá nhân với một mối quan hệ thống nhất
  4. PHÂN LOẠI NHĨM NHĨM NHĨM CHÍNH THỨC KHƠNG CHÍNH THỨC Nhĩm mệnh lệnh Nhĩm lợi ích Nhĩm nhiệm vụ Nhĩm bạn bè
  5. NHĨM KHƠNG CHÍNH THỨC CÁ CÁ NHÂN NHÂN CÁ CÁ CÁ NHÂN CÁ NHÂN NHÂN NHÂN NHĨM NHĨM LỢI ÍCH BẠN BÈ CÁ CÁ NHÂN NHÂN CÁ NHÂN CÁ NHÂN Tính cách, mối quan Mục tiêu, lợi ích cá nhân tâm, sở thích cá nhân
  6. NHĨM CHÍNH THỨC TEAM • Nhĩm gồm hai hay nhiều cá nhân • Cĩ tác động qua lại và phụ thuộc lẫn nhau • Hƣớng đến mục đích chung của nhĩm
  7. NHĨM MỆNH LỆNH
  8. NHĨM NHIỆM VỤ ĐIỀU HÀNH NHĨM NHĨM A NHĨM B
  9. TEAM GROUP
  10. ĐÁM ĐƠNG - NHĨM
  11. ĐÁM ĐƠNG NHĨM Tranh chấp Hành động chung Trung tính Chia xẻ thơng tin Cá nhân Cá nhân tƣơng hỗ Ngẫu nhiên Bổ sung Xung đột hoặc tránh xung đột Xung đột là động lực Ít tin tƣởng, bất đồng Cởi mở, tin tƣởng Tự do Phát triển đồng nhất Tập trung vào cá nhân Mục đích, sứ mệnh chung
  12. TEAM MỤC TIÊU
  13. LÝ DO CÁ NHÂN GIA NHẬP NHĨM SỰ TƯƠNG TÁC ĐỊA VỊ TỰ TRỌNG SỰ LIÊN MINH SỰ AN TỒN NHĨM QUYỀN LỰC ĐẠT MỤC TIÊU SỨC MẠNH
  14. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN NHĨM (Bruce Tuckman – 1965) ỔN BÃO ĐỊNH TỐ HÌNH THỰC THÀNH HIỆN ?
  15. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN NHĨM (Bruce Tuckman – 1970) THỰC HIỆN Hình thành cấu trúc nhĩm ỔN mong đợi chung về chuẩn mực ĐỊNH Hình thành cấu trúc thứ BÃO về sự lãnh đạo trong nhĩm TỐ Các nhĩm TAN RÃ đang tồn tại Các thành viên thấy mình cĩ thể quay là một bộ phận của nhĩm HÌNH lại giai đoạn THÀNH phát triển trước đĩ
  16. MƠ HÌNH HÀNH VI NHĨM Nhiệm vụ đƣợc giao Nguồn lực cho nhĩm của các thành viên Điều kiện trong nhĩm Quy trình -Kết quả thực bên ngồi làm việc hiện cơng việc ảnh hƣởng nhĩm - Sự hài lịng đến nhĩm Cấu trúc nhĩm
  17. CÁC ĐIỀU KIỆN BÊN NGỒI Chiến lược của tổ chức Bộ máy tổ chức Văn hĩa tổ chức Quy định của tổ chức Nguồn lực của tổ chức Tuyển chọn, bố trí, đánh giá nhân sự
  18. MƠ HÌNH HÀNH VI NHĨM Nhiệm vụ đƣợc giao Nguồn lực cho nhĩm của các thành viên Điều kiện trong nhĩm Quy trình -Kết quả thực bên ngồi làm việc hiện cơng việc ảnh hƣởng nhĩm - Sự hài lịng đến nhĩm Cấu trúc nhĩm
  19. NGUỒN LỰC CỦA THÀNH VIÊN NHĨM KHẢ NĂNG ĐẶC TÍNH CÁ NHÂN •Khả năng giao tiếp •Cởi mở cá nhân •Quản lý, giải quyết •Linh hoạt mâu thuẫn •Sáng tạo •Hợp tác giải quyết vấn đề •Năng động
  20. MƠ HÌNH HÀNH VI NHĨM Nhiệm vụ đƣợc giao Nguồn lực cho nhĩm của các thành viên Điều kiện trong nhĩm Quy trình -Kết quả thực bên ngồi làm việc hiện cơng việc ảnh hƣởng nhĩm - Sự hài lịng đến nhĩm Cấu trúc nhĩm
  21. CẤU TRƯC CỦA NHĨM Vị trí hoặc thứ bậc ĐỊA VỊ của các cá nhân trong nhĩm VAI Khi một cá nhân giữ một ví trí trong TRỊ nhĩm, nhữngCHUẨN hành vi nào đƣợc mong đợi MỰC Điều gì mà các cá nhân cĩ thể hoặc khơng thể làm trong những tình huống nhất định
  22. VAI TRỊ Những dạng hành vi đƣợc mong đợi gĩp phần làm cho cá nhân làm chủ vị trí của mình trong nhĩm.
  23. VAI TRỊ VAI TRỊ VAI TRỊ ĐỊNH HƯỚNG ĐỊNH HƯỚNG NHIỆM VỤ MỐI QUAN HỆ
  24. NHỮNG VAI TRÕ ĐỊNH HƯỚNG QUAN HỆ NGƯỜI PHỐI HỢP NGƯỜI NGƯỜI ĐỘNG VIÊN GIỮ CỬA
  25. NHỮNG VAI TRÕ ĐỊNH HƯỚNG NHIỆM VỤ Ngƣời tìm kiếm thơng tin Ngƣời đánh giá Ngƣời cung cấp thơng tin Ngƣời điều phối Ngƣời định hƣớng Ngƣời tổng kết Ngƣời khởi xƣớng
  26. SỰ ĐỒNG NHẤT VỀ VAI TRÕ HÀNH VI PHÙ HỢP • Tình huống rõ ràng VỚI VAI • Nhận thức rõ vai trị mới TRÕ MỚI HÀNH VI QUAY VỀ • Tình huống mơ hồ VỚI VAI • Nhận thức vai trị khơng rõ ràng TRÕ CŨ
  27. MONG ĐỢI VỀ VAI TRÕ Những điều mà ngƣời khác tin tƣởng và mong đợi hành động của cá nhân trong những tình huống nhất định Một ngƣời chồng tốt Một nhân viên hồn thành nhiệm vụ Một ngƣời cha gƣơng mẫu
  28. HỢP ĐỒNG TÂM LÝ
  29. HỢP ĐỒNG TÂM LÝ BIỂU HIỆNTIÊU CỰC TRONG THỰC HIỆN NHIỆM VỤ MỨC ĐỘ THỎA MÃN TRONG CƠNG VIỆC THẤP
  30. HỢP ĐỒNG TÂM LÝ KỶ LẬT – SA THẢI
  31. HỢP ĐỒNG TÂM LÝ
  32. XUNG ĐỘT VỀ VAI TRÕ Tạo lợi nhuận cao CHI CHI CHI CHI PHÍ PHÍ PHÍ PHÍ CỔ ĐƠNG GIÁM Lƣơng cao NHÂN VIÊN KHÁCH HÀNG Chất lƣợng tốt Phúc lợi tốt ĐỐC Giá thấp
  33. XUNG ĐỘT VỀ VAI TRÕ VAI TRỊ KHÁC NHAU A B C A’ B’ B’’ C’ MONG ĐỢI VỀ VAI TRÕ KHÁC NHAU HÀNH VI?
  34. XUNG ĐỘT VỀ VAI TRÕ VAI TRỊ KHÁC NHAU A B C A’ B’ B’’ C’ MONG ĐỢI VỀ VAI TRÕ KHÁC NHAU LÀM THEO LUẬT
  35. XUNG ĐỘT VỀ VAI TRÕ VAI TRỊ KHÁC NHAU A B C A’ B’ B’’ C’ MONG ĐỢI VỀ VAI TRÕ KHÁC NHAU THỎA THUẬN
  36. XUNG ĐỘT VỀ VAI TRÕ VAI TRỊ KHÁC NHAU A B C A’ B’ B’’ C’ MONG ĐỢI VỀ VAI TRÕ KHÁC NHAU RÚT LUI
  37. CHUẨN MỰC Những gì thành viên cĩ thể hoặc khơng thể làm trong những tình huống nhất định
  38. CHUẨN MỰC • Mức độ các nỗ lực và việc thực hiện nhiệm vụ • Chuẩn mực về lịng trung thành với tổ chức CHUẨN MỰC CHUẨN MỰC CHÍNH THỨC KHƠNG CHÍNH THỨC • Nội quy nhĩm • Những quy ƣớc (ngầm) • Quy định nhĩm bất thành văn giữa các • Thủ tục cá nhân trong nhĩm
  39. NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM CHUẨN MỰC – HÀNH VI (Elton Mayo ) CHUẨNCHUẨN TÌNHTÌNH MỰCMỰC CẢMCẢM SỰSỰ TIỀNTIỀN ANAN TỒNTỒN SẢNSẢN LƢỢNGLƢỢNG
  40. NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM CHUẨN MỰC – HÀNH VI (Elton Mayo ) 100 Ngày 12: bắt đầu cĩ áp lực giữa Ngày 28: 75 các đồng Nhân viên cĩ Các đơn nghiệp năng suất cao vị sản gấp đơi phẩm làm ra 50 trong một giờ Ngày 20: Ngày 1: Nhân 25 Nhân viên bắt viên bắt đầu cơng việc với đầu làm việc nhĩm một mình 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 Ngày sản xuất
  41. NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM CHUẨN MỰC – HÀNH VI (Elton Mayo ) Khơng làm việc Khơng là vƣợt mức ngƣời quá quá nhiều kém cỏi Khơng là ngƣời mách lẻo về bât cứ địng sự nào
  42. NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM CHUẨN MỰC – HÀNH VI (Elton Mayo ) Các hành động chống đối xa hội của các thành viên tổ chức mà các hành động này nhằm chủ đích là vi phạm các chuẩn mực đã được thiết lập và dẫn tới những kết cục tiêu cực cho tổ chức, và/hoặc cho các thành viên của nĩ.
  43. THAY ĐỔI CHUẨN MỰC NHĨM . Giới thiệu các chuẩn mực khi đang hình thành nhĩm . Lựa chọn thành viên theo tiêu chuẩn nhĩm . Thảo luận về những chuẩn mực phản tác dụng . Khen thƣởng những hành vi tuân thủ theo các chuẩn mực đƣợc mong muốn . Giải tán các nhĩm với các tiêu chuẩn khơng thực hiện đƣợc
  44. SỰ THÍCH NGHI Thích nghi với chuẩn mực nhĩm Gia nhập CÁ NHÂN NHĨM Tuân thủ các chuẩn mực nhĩm
  45. CÁ NHÂN SẼ THÍCH NGHI VỚI CHUẨN MỰC CỦA TẤT CẢ CÁC NHĨM NHĨM CƠNG VIỆC NHĨM MỤC TIÊU CÁ NHÂN NHĨM BẠN BÈ NHĨM LỢI ÍCH
  46. CÁ NHÂN SẼ THÍCH NGHI VỚI CHUẨN MỰC CỦA NHĨM NÀO? Tơi muốn là thành viên của nhĩm NHĨM Tơi chính là thành viên của nhĩm QUAN TRỌNG Các thành viên trong nhĩm cĩ ý nghĩa và quan trọng đối với tơi
  47. HÀNH VI TRONG NHĨM
  48. HỢP TÁC – CẠNH TRANH Cá nhân, nhĩm theo đuổi mục tiêu mà chỉ một phía đạt Cùng nhau làm việc vì mục tiêu chung hoặc cùng lợi ích
  49. CẠNH TRANH TRONG NHĨM GIỮA CÁC NHĨM
  50. CẠNH TRANH HỢP TÁC
  51. TÁC ĐỘNG CẠNH TRANH – HỢP TÁC Mức độ đĩng gĩp vào kết quả của mỗi thành viên nhĩm Mức độ thực hiện nhiệm vụ Mức độ cùng làm việc nhĩm > NĂNG SUẤT – MỨC ĐỘ THỎA MÃN
  52. NĂNG SUẤT – CẠNH TRANH NĂNG SUẤT CẤU TRÚC PHẦN THƯỞNG NHIỆM VỤ NHIỆM VỤ ĐỘC LẬP PHỤ THUỘC CẠNH TRANH HỢP TÁC
  53. XUNG ĐỘT Quá trình trong đĩ một bên nhận thức rằng những quyền lợi của họ bị bên kia chống lại hoặc bị ảnh hƣởng một cách tiêu cực bởi hành động của bên kia.
  54. THAY ĐỔI TƢ DUY VỀ XUNG ĐỘT Quan điểm truyền thống Tất cả các xung đột Quan điểm quan hệ con ngƣời và xung đột là khơng tốt, cĩ hại và phải Quan điểm tƣơng tác được né tránh về xung đột
  55. THAY ĐỔI TƢ DUY VỀ XUNG ĐỘT Quan điểm truyền thống Xung đột là kết cục tự nhiên và Quan điểm quan hệ con ngƣời và xung đột khơng tránh được trong bất Quan điểm tƣơng tác về xung đột kỳ nhĩm nào.
  56. THAY ĐỔI TƢ DUY VỀ XUNG ĐỘT Quan điểm truyền thống Xung đột khơng chỉ là áp lực tích cực trong một nhĩm Quan điểm quan hệ con mà nĩ là tuyệt đối ngƣời và xung đột cần thiết cho một nhĩm để thực Quan điểm tƣơng tác hiện một cách về xung đột hiệu quả
  57. PHÂN LOẠI XUNG ĐỘT XUNG ĐỘT CHỨC NĂNG XUNG ĐỘT PHI CHỨC NĂNG • Hỗ trợ cho mục tiêu • Cản trở việc thực hiện của nhĩm nhiệm vụ của nhĩm • Hồn thiện việc thực hiện nhiệm vụ của nhĩm • Tạo ra sự sáng tạo
  58. KHUYẾN KHÍCH XUNG ĐỘT CHỨC NĂNG 1 Thay đổi dịng thơng tin 2 Tạo ra sự cạnh tranh 3 Thay đổi cấu trúc tổ chức 4 Thuê các chuyên gia bên ngồi
  59. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN XUNG ĐỘT GIỮA CÁC NHĨM Sự phụ thuộc lẫn nhau đối với nhiệm vụ Sự phụ thuộc lẫn nhau khi cùng làm việc với nhau Sự phụ thuộc lẫn nhau mang tính nối tiếp nhau Sự phụ thuộc qua lại lẫn nhau Mục tiêu khơng tƣơng đồng Sử dụng đe dọa Sự gắn bĩ của nhĩm Thái độ thắng – thua
  60. TIẾN TRÌNH XUNG ĐỘT GIỮA CÁC NHĨM NHẬN THỨC VỀ XUNG ĐỘT GIỮA CÁC NHĨM NGUYÊN BIỂU LỘ KẾT QUẢ NHÂN DẪN XUNG ĐỘT XUNG ĐỘT ĐẾN XUNG GIỮA CÁC GIỮA CÁC CẢM XƯC CÁ ĐỘT NHĨM NHĨM NHĨM NHÂN VỀ XUNG ĐỘT GIỮA CÁC • NHỐM • Cạnh tranh Tích cực • Hợp tác • Tiêu cực • Né tránh •Thỏa hiệp
  61. XUNG ĐỘT – THỰC HIỆN NHIỆM VỤ B Cao Mức độ thực hiện A C Thấp Mức độ Xung đột Cao
  62. ĐỘ CĂNG THẲNG CỦA XUNG ĐỘT Xung đột Những nỗ lực cơng khai để tiêu diệt phía bên kia Hủy diệt Tấn cơng tích cực bằng bạo lực Đe dọa và tối hậu thƣ Tấn cơng tích cực bằng lời nĩi Thắc mắc và thách thức cơng khai Hiểu lầm hoặc bất đồng nhỏ Khơng Xung đột
  63. KẾT CỤC XUNG ĐỘT GIỮA CÁC NHĨM THAY ĐỔI TRONG NHĨM THAY ĐỔI GIỮA CÁC NHĨM • Sự vững chắc tăng lên • Thơng tin giảm • Sự trung thành tăng lên • Nhận thức bị bĩp méo • Độc đốn trong lãnh • Khái quát hĩa tiêu cực đạo tăng lên • Lượng giá bị lạm phát
  64. NHĨM CẠNH TRANH THẮNG • Sự hợp tác giữa các thành viên chặt chẽ hơn • Thành viên thiên về nghỉ ngơi, hƣởng thụ • Chú trọng tới nhu cầu cá nhân, bớt chú trọng đến nhu cầu thực hiện cơng việc • Cảm giác tự mãn. Cái gì mình nghĩ là đúng, cái gì kẻ thù nghĩ là sai.
  65. NHĨM CẠNH TRANH THẤT BẠI • Đổ lỗi cho hồn cảnh, cho ngƣời khác và giảng giải sự thất bại của mình. • Thành viên thiếu tinh thần hợp tác • Làm việc hăng say hơn. • Xét lại quan niệm dẫn đến thất bại tự cải thiện trở thành một khối vững mạnh , hữu hiệu
  66. MƠ HÌNH GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT Tìm kiếm sự đồng cảm Làm rõ các mục tiêu Tìm Giải quyết Thống nhất xung đột giải pháp giải pháp
  67. TÌM KIẾM SỰ ĐỒNG CẢM – Để cho mỗi bên nêu cảm xúc thật của họ – Khẳng định rằng họ đều cam kết với việc giải quyết vấn đề – Tìm hiểu các nguyên nhân gây ra cảm xúc của mỗi bên – Tìm ra những nhu cầu cảm xúc ẩn sau chƣa đƣợc đáp ứng – Kiểm tra xem mỗi bên đã nhận biết và hiểu cảm xúc của bên kia đối với cuộc xung đột chƣa – Thể hiện sự thơng cảm – Đặt câu hỏi: điều gì sẽ làm cho họ cảm thấy tốt hơn?
  68. LÀM RÕ CÁC MỤC TIÊU • Xác định mục tiêu chính trong việc tìm kiếm giải pháp là gì.
  69. PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ XUNG ĐỘT Quan tâm nhiều đến cá nhân HỢP TÁC CẠNH TRANH CầnCảmVấn thấytìmđề khơng giảichƣa phápquanchắc chắntrọngphù đúnghợp cho• •VấnVấn Vấn cả đề đề haiđề quan khơng cầnbên trọng liênđƣợc với quan ngƣời giải đến •khác quyềnTạoquyết hơn dựng lợi vớinhanh của mốimình mình quanchĩng hệ lâu Quan tâm dài• •Cần• Hậu Biết mối quả chắcquan giải quyếthệ mình cho vấn vấn đúng đề đề lớn Quan tâm ít đến •sau hơnMục• quanVấn lợi tiêu íchtrọng đề đemlà nảy hơnhọc lại sinhhỏi, thửđột nhiều đến nghiệm• •Tiếpxuất Cần tục làm khơng đấu đối tranh tác lâu bình sẽ dàicĩ tĩnh hại lại ngƣời khác • •VấnTập• Cần Bảo đề hợpthu khơng vệ nhậpsự nguyện hiểuthể thêm bị biết loại thơng vọng vàobỏ tin ngƣời khác vấn• •Cầnchính Người đề cho thứđángcấp 3dƣới cĩ thể học giải thêm quyết •kinh vấnTạo nghiệmđề ra tốt tâm hơn huyết LẢNG TRÁNH NHƯỢNG BỘ Quan tâm ít đến cá nhân
  70. Chiến lƣợc né tránh Giải quyết xung đột Chiến lƣợc can thiệp bằng quyền lực giữa các nhĩm Chiến lƣợc khuyếch tán Chiến lƣợc kiên trì giải quyết