Bài giảng Quản trị học - Chương 4: Ra quyết định

Nội dung text: Bài giảng Quản trị học - Chương 4: Ra quyết định

1. Chương 4 RA QUYẾT ĐỊNH
2. Mụctiêucủachương Quyết định là gì? Các loạiquyết định và vấn đề Ba mô hình ra quyết định Các phương pháp ra quyết định
3. QUYẾT ĐỊNH • Khái niệm quyết định: – Quyết định là hành vi sáng tạo của nhà quản trị nh ằm định ra mụ c tiêu, chương trình và tính chất hoạt động, để giải quyết một vấn đề có tính cấp bách. • Cơ sở củaviệc ra quyết định là thông tin – Thông tin: là nhữ ng tín hiệ u, đượ c thu nhậ n, được hiể u và đượ c đánh giá là có ích trong việc ra quyết định.
4. CÁC LOẠI VẤN ĐỀ VÀ QUYẾT ĐỊNH • Vấn đề có cấutrúcchặc: – Rõ ràng, minh bạch, dễ hiểu. Ví dụ: kỷ luậtnhân viên, giao hàng • Vấn đề có cấutrúcl ỏng: – Mới, khác th ường, mơ hồ. Ví dụ: thâm nhậpthị trườ ng mới.
5. CÁC LOẠI VẤN ĐỀ VÀ QUYẾT ĐỊNH • Vấn đề cấutrúcchặcraquyết định theo ch ương trình: – Nghĩalàraqu yết định có tính chấtlặplại, theo các qui tắc, thủ tụcnh ất định. • Vấn đề có cấutrú clỏng ra quyết định không theo ch ương trình: – Ra quy ết định d ựatrênsự quyết đoán, sáng tạo.
6. CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ QUYẾT ĐỊNH • Các điềukiện ra quyết định – Điềuki ệnchắcch ắn: Biếtrõv ấn đề, các chỉ tiêu rõ ràng, biếtrõkếtcục – Điềukiệnrủiro: Biếtvấn đề, phương án giảiquyết gắ nliềnvớikhả năng xảyra, kếtcụcgắnv ớ ixác suất. – Điềukiện không chắcchắn: Không biếtrõvấn đề, khó đưarach ỉ tiêu, kếtcụcmơ hồ
7. CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ QUYẾT ĐỊNH • Các loại quyết định: Vớimỗi điềukiện khác nhau, nhà qu ảntrịđư aracácquy ết định khác nhau – Điềukiệnchắcchắn: Quyết định lặplại – Đi ềukiệnrủiro: Quyết định cậ pnhậ t – Đi ềukiện không chắcchắ n: Quy ết định đổimới, độ tphá.
8. Các loại quyết định Bấtthường Mơ hồ QĐ đổimới, đột phá Không chắc đề n QĐ cậpnhật chắn ng vấ ạ Rủiro D QĐ lặplại Chắcchắn Biếtvàđịnh Dạng rõ Mơ hồ Cách giải quyết
9. CÁC MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH • Mô hình ra quyết định hợplý • Mô hình ra quy ết định hợ plýgiớihạn • Mô hình ra quy ết định mang tính chính trị
10. MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH HỢP LÝ • Khái niệm: – Mô hình ra quyết định hợplýchỉ ra các giai đoạn mà các cá nhân hoặcnhó mcầnphải tuân theo để đưaracácquy ết định mang lại tính chặcch ẽ và tối ưu. • Các bước ra quyết định hợplý
11. Các bướcraquyết định hợplý Các lựclượng môi trường 1 3 2 Xác định và Tím kiếm các Đặtracácmụctiêu chẩn đoán vấn đề phương án giải quyết 4 So sánh và đánh giá các phương án 7 6 5 Theo dõi và Thựcthị Chọn trong số kiểmsoátkếtquả phương án đãchọn các phương án Environmental forces
12. CácCác bbướướcraquycraquyếếtt địđịnhnh hhợợplýplý B.1- Định dạng và chẩn đoán vấn đề (Nhậnthức nhu cầu ra quyết định) Nhà quảntrị trướ ch ếtb ảo đả m chắcchắnrằng quyết định có cần được đư a ra hay không. B.2- Xác định m ục tiêu. Mục tiêu đó chính là kết quả cần đạt được và nó định hướng cho quyết định và hành độ ng B. 3- Đưa ra các phương án. Không đượ cb ỏ qua các ph ương án tốt Cầntìmkiếm các ý tưởng mới.
13. CacCac bbướướcraquycraquyếếtt địđịnhnh hhợợplýplý B.4- Đánh giá các phương Legal? án Ethical Điềugìcólợivàbấtlợi vớimỗiphương án? Economical? Cầncócáctiêuch uẩn trướckhiđánh giá. Practical?
14. CácCác bbướướcraquycraquyếếtt địđịnhnh B.5- Chọnphương án Sắpx ếp các phươ ng án.Khi sắp xếp, tấtcả các thông tin cần được xem xét. B.6- Thựchi ệnphương án Quan tâm đếnkếtquả. B.7- Rút kinh nghi ệmtừ các thông tin phảnhồi Cần xem xét cái gì đãxảyralà đúng và sai với quyết định và rút kinh nghi ệm cho t ương lai.
15. Đặc điểmra QĐ hợplý -Mục tiêu, vấn đề rõ ràng, dễ hiểu. -Điềukiệ nchắcch ắn -Thông tin đầy đủ về các phương án và kếtcục. -Cá nhân lựachọndựatrênsự hợplý (lý trí) để có kếtquả tối ưu
16. Kiểmtra Câu 1 Đánh giá các phương án Chỉ tiêu Pán 1 Pán 2 Pán 3 Pán 4 Pán 5 Giá 810968 Năng lực tài chính 78998 Uy tín 998108 Khả năng bảo hành 8 9 8 10 8 Chất lượng 10 6 7 10 9 Hãy đưa ra các cách chọnlựa các phương án ? Thửđềcập các ưunhược điểmcủatừng cách đánh giá trên? Câu 2: Hãy đư aramộtsố nguyên nhân có liên quan đếnviệc các nhà quảntrịởnước ta hay có khuynh hướng tự mình ra hầuhết các loạiquyếtdịnh? Và điều này có gây những bấtlợinhư thế nào khi tổ chức quan tâm đến tình hữuhiệu trong công việc?
17. RA QUYẾT ĐỊNH HỢP LÝ BIÊN • Khái niệm: – Mô hình ra quyết định hợplýbiênchorằng năng lựctrít uệ c ủacon người để hình thành và gi ải quyết các vấn đề phứctạplành ỏ bé so vớicáic ầ n thiết để đạ t đượ cs ự khách quan tối ư u • Mô hình ra quy ết định hợplýbiên
18. Mô hình hợplýbiên Các trở ngạicủa quyết định Mô tả vấn đề không đầy đủ Giớihạn tìm ki ếmcácph ương án Giớihạnv ề thông tin Sự thõa mãn
19. Biểuhiệnmôhình QĐ hợplýbiên • Chọníthơncácmục tiêu, giải pháp tốtnhất • Ch ỉ tìm kiếmcácphươ ng án trong m ộtgiới hạ ncós ẵn • Không có đầy đủ thông tin và khó kiểmsoát các lựclượ ng môi tr ường ảnh hưở ng đếnkết quả quy ết định
20. Đặc điểmra QĐ hợplýbiên • Mục tiêu và vấn đề mơ hồ • Đ iềuki ện không ch ắcch ắ n • Thông tin gi ớihan về các phương án và kết cụ c • Lựachọndựatrênsự thỏa mãn để phân tích vấ n đề • Sử dụng trựcgiác
21. BÀI TẬP TÌNH HUỐNG
22. • Công ty dệtmay HòaThọ nhận đượcmột đơn đặt hàng củam ột công ty nước ngoài 5000 sảnp hẩm. Thờihạ n giao hàng là 2 tháng (60 ngày). Hiệntại công ty có 50 công nhân lao động trựctiếpvàdây chuyềns ảnx u ấtchỉđáp ứng đủ cho số công nhân trên. Mộtsảnphẩm hoàn thành trong 6 gi ờ. Công nhân làm việc8 giờ/ ngày (ngh ỉ thứ 7 và CN). • Tạikhu vựcn ơicôngtyđặ tnhàmáycónh iềulao độ ng đang chờ việc, mộtsố người là công nhân cũ củanhàmáy. • Hãy cho biếtvấn đề củacôngtytrênlàgì? • Nh ững phươ ngánnàocót hể giảiquyếtvấn đề trên. Theo nhóm anh (chị) công ty nên dùng phương án nào là tốtnhất?
23. MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH MANG TÍNH CHÍNH TRỊ • Khái niệm: – Nhà qu ảntrị ra quyết định trong sự giớihạncáclợi ích củab ảnthânv àcủag iớih ữuquancóqu yền lực. • Mô hình ra quyết định mang tính chính trị
24. Mô hình ra quyết định chính trị Quyềnlựccủa các giớihữuquan Customers Investors Employees Sự khác nhau về nhậndạng vấn đề S ự khác nhau v ề mụctiêu Sự khác nhau v ề cách giả i quy ết Political decision Unions Competitors making Suppliers Regulatory Agencies Legislative Bodies
25. Đặc điểm QĐ mang tính chính trị • Các mục tiêu đadạng và xung đột • Đ iềuk iện không chắcch ắn, mơ h ồ • Các quan đi ểm mâu thuẫn, thông tin nhập nh ằng • Thương lượng và thỏathuậngiữa các bên liên quan
26. BÀI TẬP TÌNH HUỐNG
27. • Hãng Jezz _nhà cung cấpxehơiloạinhỏ cho quân độiMỹ. Hãng này cũng là nhà kinh doanh lớn ở một Bang, nướcMỹ. Ngân sách củaBang này phụ thu ộcr ất nhi ềuvàngu ồnthutừ hãng jezz. Không những thế hãng Jezz còn là nơig iải quy ế t nhi ềulao động cho dân chúng trong Bang. Tuy v ậy, thống đốc bang đang đứng tr ướcm ộttháchthứ clớn- hãng Jezz yêu cầug iả mthuế thu nh ập(giảmsuấtth uế thu nh ậpcho hãng). Nếu không đáp ứng hãng này sẽ di chuy ểntrụ sở củahãngđi đếnmột bang khác- nơicómứcthu ế su ấtthấphơn dành cho hãng. Ông thống đốcbang đang đị nh tìm cách xoa dị u tình hình với hãng Jezz, thì gặpmộtloạtph ản ứng từ phía những ng ườilàmcông, ănl ương khối hành chính của Bang, nhóm ng ườ inàylo sợ khi ngân kh ố củaBang giảmsẽ cắtgiảm ngân khố dành cho khối hành chính và dịch vụ công. Tình hình này n ếu không giải quy ết ổnthoả sẽđ edo ạ việ ccắtg iảm nhân công m ộtloạtcôngs ở hành chính và sút giảmcác d ịch vụ công, dịch vụ hành chính. • Yêu cầu: Gi ải quy ếtvấn đề này liên quan đếnnhững giớihữuquanbên ngoài công ty Jezz nào? họ quan tâm những vấn đề gì? Bạnhãycho bi ếtcáchth ức để gi ải quyếtv ấn đề trên?
28. CÁC PHƯƠNG PHÁP RA QUYẾT ĐỊNH • Phương pháp ra quyết định cá nhân – Người ra quyết định thườ ng chị u ả nh hưởng và chi ph ối của các đặc điểm cá nhân riêng biệt trong nỗ lực giải quyết vấn đề của họ. • Phương pháp ra quyết đị nh nhóm: – Việcraquy ết đị nh có sự tham gia củanhiềuthành viên
29. Ra quyết định nhóm Ưu điểm Nhược điểm -Cóthể sử dụng kinh nghiệm và sự - Đòi hỏi nhiều thời gian hơn thông thạ o c ủa nhiều người. -B ị một ít người chi phối - Có nhiều thông tin, dữ liệu và sự - Quan tâm đến mục tiêu ca ki ện nhân hơn là mục tiêu của -Vấn đề được xem xét từ nhiều nhóm khía cạnh - Các sức ép xã hội phải tuân - Các thành viên được thỏa mãn hơn th ủ -Sự chấp nhận và cam kết đối với - Tư duy nhóm quyết định cao hơn
30. Các kỹ thuật ra quyết định • Nhóm danh nghĩa • K ỹ thuậtDephi l • K ỹ thu ậttậpkíchnão
31. Tình huống quảntrị Chủ tịch hãng M đang dự kiếnthayđổicáchthứcquảntrị trong hãng. Vì thế ông cất công tìm kiếmmột chuyên gia giỏitrong lĩnh vựctiếpthị -giáosư P- một trong những chuyên gia hàng đầuvề lĩnh vực Marketing, ông mới đi tu nghiệp ở nướcngoài và có họcvị tiếnsĩ, để có thể tư vấn các vấn đề trong công ty, vị giáo sưđãtìmhiểu thông tin về công ty rấtnhiềungàyvàsauđó viếtraý kiếncủamìnhvề thựctrangcủa hãng. Bảnviếtcủa ông đượcngàichủ tịch hãng đánh giá rấtcaovàđề nghị ông báo cáo trướctoànthể các cán bộ chủ chốtcủa hãng. Bằng kinh nghiệm giảng dạy nhiềunăm ở trường đạihọc ông trình bày khá hùng hồnvề thựctrạng công ty, ông chỉ ra những tồntạicủa DN sau khi trình bày ông nêu vấn đề và đề nghị các thành viên tham dự góp ý, Ông chờđợi 5, 10,15 phút trôi qua nhưng không có ý kiếngì. Nguyên nhân vì sao mà vị giáo sư không nhận đượcý kiến đóng góp ý kiếncủacácthànhviêntrongcuộchọp?