Bài giảng Quản trị học - Chương 8: Lãnh đạo

Nội dung text: Bài giảng Quản trị học - Chương 8: Lãnh đạo

1. CHƯƠNG 8: LÃNH ĐẠO
2. NỘI DUNG CỦA CHƯƠNG • Khái niệmvề lãnh đạo • Lý thuy ếtvềđặc điểmc ủa nhà lãnh đạo • Lý thuy ếtvề hành vi lãnh đạo • Gi ải thích cách tiếpc ậnlãnh đạo theo tình hu ống
3. Khái niệmvề lãnh đạo • Khái niệmlãnhđạo • Các hoạ t động lãnh đạo • Sự khác nhau giữ a nhà quảntrị và lãnh đạo • N ămc ơ sở quyềnl ực trong lãnh đạ o
4. Khái niệmvề lãnh đạo • Khái niệm: – Lãnh đạo (Leadership) là tạo động lựcthúcđẩy (motivation), truyềncảmhứng (inspiration) và ảnh hưởng (influence) đếnngười khác (others) để đạ t đượcmục đích (accomplishment)
5. Khái niệmvề lãnh đạo • Các hoạt động cơ bảncủalãnhđạo – Chỉđạ o – Gợ iý – Hỗ trợđộng viên – Đôn đố c – Làm gươ ng trong mọisự thay đổi – Ủyquy ề n
6. Khái niệmvề lãnh đạo • Sự khác nhau giữa nhà lãnh đạovàquảntrị Nhà lãnh đạo Nhà quảntrị Tác động đến con người Tác động đếncôngviệc Đạtmục tiêu thông qua việc Đạtmục tiêu thông qua hệ cổ vũđộng viên th ống chính sách, mệnh lệnh, yêu cầucôngviệc Đề ra ph ương h ướng, viễn cảnh, ch ủ trương Xây dựng kế hoạch, tổ chức thựchiệ n, kiểm tra, giám sát
7. Khái niệmvề lãnh đạo • Sự khác nhau giữa nhà lãnh đạovàquảntrị Những nhà quảntrị đồng thời là nhà lãnh đạ o Những nhà lãnh đạo không nằmtrongtổ quảnt rị Những nhà Quảntrị thiếukỹ năng và tố chấtlãnh đạo
8. Khái niệmvề lãnh đạo • Nămcơ sở của quyềnlực trong lãnh đạo – Quyềnlựcc ưỡ ng chế: • Quyềnlựcdựatrêns ự sợ hãi. Nếu không tuân thủ nh ững ướcmuốncủacấptrêns ẽ bị trừng phạt. – Quyềnlựckhenth ưởng: • Phục tùng cấptrênsẽ nhận đượcnhững hình thức khen thưở ng b ằng tiềnbạc và không bằng tiền. – Quyềnlựch ợp pháp: • Bắtnguồntừ vị trí củangườiquảntrị trong hệ thống c ấpbậctổ chức. Ví dụ người TGĐ có quyề nhợppháp với PTGĐ
9. Khái niệmvề lãnh đạo • Nămcơ sở của quyềnlực trong lãnh đạo – Quyềnlực chuyên môn: • Dựa vào trình độ tay nghề, kỹ năng chuyên môn hay ki ếnthứ c, nh ờđótranhth ủđượcs ự kính trọng và phục tùng của đồng cấpvà cấpdưới. – Quyềnlựcámt hị: • Sựđồng cảmcủamônđệ với thủ lĩnh của mình do có s ứclôi cuốn hoặcngườilãnh đạ o có ngu ồnl ựcmà ngườicấpd ưới mong đợi. Vì thế ngườic ấ pdướituân thủ.
10. Lý thuyếtvềđặc điểmlãnhđạo • Một cá nhân sẽ là nhà lãnh đạo khi có đầy đủ các tố ch ấ tsau: – Sự ham muốn: – Độ ng cơ: – Tính chính trực: – S ự tự tin: – Ki ếnth ứ c:
11. Lý thuyếtvềđặc điểmlãnhđạo • Sự ham muốn: – Luôn sẵnsàngđi đầu, giàu sinh lựcvàtìmmọi cách đạt đượcmục tiêu • Động cơ: – Sự khát khao mãnh liệt LĐ và gây ảnh hưởng đếnngươì khác • Tính chính tr ực: – Trung thựcvàchânthậttrongquanhệ vớingười khác • Sự t ự tin: – Quyết đoán, dứt khoát và tin tưởng ở chính mình • Kiế nthức: – Hiểubiếtvững chắcvề công việccủatổ chức, và củanghành
12. Lý thuyếtvề hành vi lãnh đạo • Quan niệmvề lãnh đạo theo thuyếtX vàthuyết Y • Thang hành vi lãnh đạo (nghiên cứucủa Tannenbaum và Schmidt) • Nghiên cứucủa đạih ọc Ohio State • Nghiên cứ ucủa đạ ihọc Michigan • Lướ iquảnt rị (nghiên cứuc ủa R. Blake và J. Moutin)
13. Quan niệmvề lãnh đạo theo thuyết X và thuy ế tY Theory X Leader Theory Y Leader • Nhân viên của tôi không thích làm • Hầuhếtmọingườinhânviênưa việcvàsẽ cố gắng né tránh nếucó thích công việctự nhiên như khi thể . ch ơi hay nghỉ ngơi. • Nhân viên củatôimuốnvàcần • Tôi cho r ằng nhân viên của tôi tự phảicósự chỉđạochặtchẽ củatôi. điều khiểnvàđịnh hướng công việc theo mục tiêu của công ty . • Tôi có trách nhi ệm làm cho nhân viên tôi làm việc càng nhiềunềucó • Nhân viên củ a tôi cũ ng có trách thể . nhiệm trong công việc. Nhà quảntrị của Lý thuyếtX sẽ Nhà quảnt rị củ a lý thuy ết Y dân sử dụng phong cách lãnh đạo độc chủ, phân quyềnvàtôntrọng ý đoán và m ệnh lệnh kiếncủac ấpdưới. Nếum ột nhân viên không hoàn thành mục tiêu họ ônhoávàchorằng nhân viên cần đượch ỗ trợ huấn luyên.
14. Hai phong cách lãnh đạo • Độc đoán (utocratic leader) – Tậptrungqu yềnlựcdự avàochứcvụ, khen thưởng và trừng phạt • Dân ch ủ (democratic leader) – Ủy thác cho người khác, khuyếnkhíchsự tham gia, quy ềnl ựct ậptrung ở sứcmạnh chuyên môn và tính cách cá nhân
15. Thang hành vi lãnh đạo Lãnh đạochútrọng vào Lãnh đạotập trung vào nhân viên ngườichủ Độc đoán Tham gia Không can thiệp Sử dụng quyềnhànhcủa Tư vấn Dân chủ nhà qu ảntrị Vùng tự do đốivớinhân viên Nhà quảntrị Nhà quảntrị Nhà quảntrị Nhà quảntrị Nhà quảntrị Nhà quảntrị Nhà quảntrị ra quyết định ra quyết định giớithiệuý giớithiệu đưaravấn xác định các cho phép và thông báo và giảithíc h tưở ng và yêu quy ết định đề, nhận gi ớihạn; yêu nhân viên nó cho nhân viên c ầucâutrả thămdòtùy đượ cgợiý, ra c ầu nhóm ra thựchiện lời thu ộcvàosự quyết định quyết định ch ứcnăng thay đổi trong giới hạn đãxác định
16. Nghiên cứu ở trường ĐH của bang Ohio củ a Fleishman • Phong cách “Sự ân cần” • Phong cách “Cơ cấu Nhà quan trị có điểmsố kh ởixướng ”NhàQT có điểmsố cao về “CC cao về “sự ân cần” có các đặc điểm: khởixướng” có đặ c điểm: – Đề cao bầu không khí làm việcdựatrênsự tin – Định hướng vào mục tiêu cậyl ẫn nhau, nhà QT tôn củatổ chức. trọng ý ki ếncủacấpdưới – Nhà QT tham gia tích – Nhà QT khuyến khích sự cựcvàoviệcxâydựng hoà thuận, trao đổi thông KH cho các hoạt động. tin hai chi ều – Trao đổi thông tin dựa vào kế hoạch công việc Trong các bộ phậnSX những nhà giám sát có điể ms ố cao về c ơ cấu được đánh giá cao, còn trong các bộ ph ận phi s ảnxu ấtnhữ ng nhà quảntrị có điể msố cao về “ân cầ n” l ại đượ c đ ánh giá cao
17. Nghiên cứucủa Michigan • Nhà QT lấycôngviệclàm • Nhà QT lấy công nhân làm trung tâm trung tâm: – Xây dựng nhóm công tác -Xácđịnh cơ cấu công việc có hiệuqu ả vớichỉ tiêu cho ngườidưới quyền thành tích cao - Giám sát công việcchặt – Xác đị nh rỏ mụ ctiêuvà chẽ quán triệt cho nhân viên cấpd ưới -Sử dụng hình thứckhen – Dànhchonhânviênc ấp thưởng để thúc đẩySX dướiquyềntự do khá rộng -XD định m ứ clao động rãi để hoàn thành nhiệmvụ theo hình thứcbấmgiờ – Đây là phong cách lãnh đạocóhi ệ uquả hơnso với phong cách lấycôngvi ệc làm trung tâm
18. Lướiquảntrị (1,9) Quảntrị câu lạcbộđồng quê (9,9) Quảntrị nhóm 9 Quan tâm đến nhu cầu con người để thỏa Công việc được hoàn tất do tự sự cam mãn các mốiquanhệ nhằ mtạo ra không kếtcủamọingườivớ isự phụ thuộclẫn khí thân thiện, thoảimái nhau thông qua ràng buộc chung v ề 8 mục tiêu tổ chứcdựatrênsự tin tưở ng và tôn trọng lẫn nhau. 7 Quan tâm 6 đến (5,5) Quảntrị ôn hoà con Mức độ thành tích tổ chứcthỏa đáng có đượcnhờ sự 5 người cân bằng công việcv ới tinh thầncủanhânviên 4 3 2 (1,1) Quảntrị nghèo nàn (9,1) Quảntrị vì công việc Sử dụng tốithiểunỗ lực để thựchiện công Tính hữuhiệu đạt đượctừ việcsắpxếp các điềukiệnlàmviệc theo tiêu thứcít việc va duy trì các thành viên tổ chức 1 cảntrởđến con người 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Quan tâm đếnsảnxuất
19. Lãnh đạotheotìnhhuống • Lãnh đạohiệuquả phụ thuộcvàoloại phong cách lãnh đạoápdụng phù hợpvới tình huố ng • Trường phái này có bốncáchti ếpcận: – Mô hình Fred Fielder. – Lý thuy ết đườ ng hướng mụctiêu.
20. Mô hình Fred Fielder • Tình huống theo ba biếnsố: – Quan hệ ngườ ilãnh đạovớinhânviên: Mức độ ngườil ãnh đạo tin vào người nhân viên. – Cơ cấ unhiệmvụ : M ức độ ph ứctạpc ủanhi ệm vụ , công việcso vớicôngvi ệ c thông thường – Quyền lực chính thức: Quyềnlực do ví trí của ng ườilãnh đạ otrongt ổ chứctạora: baog ồm quyềncưỡng chế, quyền khen thưởng
21. Mô hình Fred Fielder Định hướng công việc Thành tích Định hướng quan hệ Tốt Kém Thuậnlợi Trung bình Bấtlợi Loại I II III IV V VI VII VIII Quan hệ lãnh đạo- Tốt Tốt Tốt Tốt Kém Kém Kém Kém thành viên Cấutrúccôngvi ệc Cao Cao Thấp Thấp Cao Cao Thấp Thấp Quyềnlựcvị trí Mạn Yếu Mạn Yếu Mạn Yếu Mạn Yếu h h h h
22. Lý thuyết đường hướng mụctiêu • Nhà quảntrị quan tâm đếnviệcthựchiệnmục tiêu, còn người nhân viên quan tâm đế n các phầnthưởng và họ có khả năng để thựchiệnm ục tiêu. • Bốn phong cách lãnh đạohướng đếnmục tiêu: – Nhà lãnh đạ ohướ ng dẫn – Nhà lãnh đạoh ỗ trợ – Nhà lãnh đạothamgia – Nhà lãnh đạo định hướng thành tựu
23. Lý thuyết đường hướng mụctiêu • Bốn phong cách lãnh đạohướng đếnmụctiêu: – Nhà lãnh đạ ohướ ng dẫn • Cho nhân viên biếthọđượ ckỳ vọng điềugì • Lậ pkế hoạch thựchi ện công việc • Cung cấpcách ướ ng dẫnc ụ thểđể hoàn thành công việc. – Nhà lãnh đạ ohỗ trợ • Là ng ười thân thi ện và quan tâm đếnnhucầu củanhânviên.
24. Lý thuyết đường hướng mụctiêu • Bốn phong cách lãnh đạohướng đếnmụctiêu: – Nhà lãnh đạ othamgia • Bàn b ạcv ớinhânviênvàsử dụng gợiý củahọ trướ c khi ra quyết định. – Nhà lãnh đạ o đị nh hướ ng thành tựu • Thiếtl ậpcácm ục tiêu thách thức và mong đợi nhân viên thựchiện ở mức độ cao nhấ t.
25. Lý thuyết đường hướng mụctiêu Các nhân tố ngẫunhiêntừ môi trường Cấu trúc công việc Hệ thống quy ềnlực chính th ống Nhóm làm việc Hành vi nhà lãnh đạo Kếtquả Hướng dẫn Thành tích Hỗ tr ợ Nổ lựchướng đến goal Đạt đượcmụctiêu Tham gia Phầnthưởng và sự Định hướ ng thành tựu hài lòng Các nhân tố về nhân viên Kiếnthức Kỹ năng