Bài giảng Quản trị học đại cương - Chương IX: Nhà quản lý trong tổ chức - Trương Quang Vinh

Nội dung text: Bài giảng Quản trị học đại cương - Chương IX: Nhà quản lý trong tổ chức - Trương Quang Vinh

1. Chương IX Nhà quản lý trong tổ chức I. Nhà quản lý II. Phân loại quản lý và các nhà quản lý
2. I. Nhà quản lý 1. Ai là nhà quản lý? 1. 1- Tổ chức là gì? 1. 2- Sự lãnh đạo và nhà lãnh đạo 1. 3- Nhà quản lý 1. 4-Phân biệt người thừa hành, nhà lãnh đạo, nhà quản lý,nhà kinh doanh.
3. 1. 1- Tổ chức là gì ? or·gan·i·za·tion [àwrgəni záysh’n] (plural or·gan·i·za·tions) noun 1. group: a group of people identified by shared interests or purpose, for example, a business 2. Coordination of elements: the coordinating of separate elements into a unit or structure 3. relationship of elements: the relationships that exist between separate elements arranged into a coherent whole 4. efficiency in arrangement: efficiency in the way separate elements are arranged into a coherent whole Encarta® World English Dictionary © & (P)
4. Organization : Any structured group of people brought together to achieve certain goals that the individuals alone could not achieve.(Hellriegel&Slocum) ❖Khái niệm hay định nghĩa về tổ chức : có thể khái quát chung hai đặc điểm sau đây : ➢Sự sắp xếp mang tính hệ thống của nhiều người (khác với túi khoai tây). ➢Nhằm đạt được mục đích cụ thể nào đó. Thiếu một trong hai điều kiện trên đều không có thể hình thành tổ chức.(giáo trình)
5. 1. 2- Sự lãnh đạo và nhà lãnh đạo lead1 [leed] verb (past led [led], past participle led 1. Vi&vt verb guide somebody: to show the way to others, usually by going ahead of them 4. vt verb command others: to control, direct, or command others lead·er·ship [l dər shìp] noun 1. office or position of leader: the office or position of the head of a political party or other body of people 2. ability to lead: the ability to guide, direct, or influence people 3. guidance: guidance or direction Encarta® World English Dictionary © & (P)
6. lead·er [l dər] noun (plural lead·ers) 1. somebody whom people follow: somebody who guides or directs others by showing them the way or telling them how to behave 2. somebody or something in the lead: somebody or something in front of all others, for example, in a race or procession 3. somebody in charge of others: the head of a nation, political party, legislative body, or military unit -Lãnh đạo là một từ ngữ mang tính chính trị hơn là quản lý -Lãnh đạo là chỉ những ai có khả năng ảnh hưởng đến người khác. -Lãnh đạo là những người có quyền lực quản lý.(giáo trình)
7. Nhà quản lý man·ag·er [mánnijər] (plural man·ag·ers) noun 1. somebody who manages business: somebody who is responsible for directing and controlling the work and personnel of a business, or of a particular department within a business 2. somebody who controls somebody’s business affairs: somebody who organizes and controls somebody’s business affairs, especially those of a professional actor, singer, or other entertainer 5. somebody who manages something well: somebody who handles or controls something such as resources, especially one who does so with skill
8. Có một số cách hiểu từ “manager” như sau : Là một cá nhân trong tổ chức chỉ huy hoạt động của những người khác (direct). Là bất cứ một ai phải chịu trách nhiệm (responsible) đối với cấp dưới và đối với các nguồn lực của tổ chức (tiền, tài sản, nguyên nhiên liệu vật liệu ) Là người chịu trách nhiệm quản lý, điều hành một bộ phận hay toàn bộ một tổ chức. Điều nầy cũng có nghĩa là có thể có nhiều loại nhà quản lý.
9. 1. 3-Nhà quản trị (manager) •Nhà quản trị thường được dùng để chỉ những người ▪ chuyên phân bổ và phối hợp các nguồn lực như nguồn nguyên liệu, tài chính, nhân sự ▪Trực tiếp tham gia, điều hành các bộ phận hay một tổ chức. Ví dụ: đốc công, quản đốc phân xưởng, giám đốc hay tổng giám đốc • (manager : a person who allocates human and material resoures and direct the operations of a department or an entire organization)
10. Chân dung nhà quản trị thế kỹ 21 (theo Henry De Bettig Nies) 1. Có tầm nhìn quốc tế, có khả năng giao dịch ở tầm mức quốc tế. 2. Sử dụng thành thạo tiếng Anh và các thiết bị tin học. 3. Có trách nhiệm cao với xã hội, có tài quan hệ, giao dịch với các cơ quan nhà nước có liên quan. 4. Có tầm nhìn chiến lược dài hạn và những quan điểm này được thể hiện nhất quán trong các quyết định (kinh doanh). Có phong cách mềm dẻo, linh hoạt thích ứng với môi trường kinh doanh. 5. Có khả năng sáng tạo một hệ thống quản trị, cơ cấu tổ chức hoạt động hữu hiệu để duy trì các hoạt động của tổ chức.
11. 6. Theo đuổi đường lối phát huy nhân tố con người, quan tâm đến việc đào tạo các tài năng chuyên môn, nhìn nhận con người là tài nguyên chiến lược của doanh nghiệp. 7. Nhạy cảm với các khía cạnh văn hóa của nghề quản trị, với các đặc điểm đa văn hóa của các dân tộc ở địa phương, quốc gia và khu vực. 8. Có óc canh tân, đổi mới.
12. 9. Không ngừng học hỏi để tự hoàn thiện, tự đổi mới kiến thức. 10.Liên kết chặt chẽ với mạng lưới hoạt động của doanh nghiệp trong toàn quốc và các đồng nghiệp tại các quốc gia trong khu vực. Tựu trung, chân dung của nhà quản trị của thế kỷ 21 là một con người năng động, có khát vọng và là nhân vật trung tâm của thời kỳ phát triển nầy.
13. ❑Nhà kinh doanh hay doanh nhân là người tin chắc vào khả năng của mình, nắm bắt mọi cơ hội cải tiến và không những có những ý tưởng để thúc đẩy phát triển mà còn đầu tư công sức để thực hiện chúng. Doanh nhân có một số đặc điểm cần quan tâm hơn so với nhà quản lý.(?)
14. ❑Nhà quản lý là người được bổ nhiệm. Quyền lực của họ mang tính pháp lý để xử lý các vấn đề trong tổ chức theo quy tắc. Năng lực của họ để ảnh hưởng đến người khác tìm thấy trên cơ sở quyền được trao cho vị trí mà họ nắm giữ. ❑Nhà lãnh đạo có thể được bổ nhiệm, cũng có thể là người xuất hiện trong tập hợp các cá nhân của một tổ chức . Họ có thể ảnh hưởng đến hoạt động của người khác không chỉ dừng lại ở quyền được trao.(?) (giáo trình)
15. II.Các cấp độ của nhà quản lý 2. 1-Các loại cấp quản lý 2. 2- Những điều cần có của nhà quản lý 2. 3- Vai trò của các nhà quản lý 2. 4- Những việc mà các nhà quản lý làm
16. II. Các cấp độ của nhà quản lý 2. 1- Các loại cấp quản lý 2. 2- Những điều cần có của nhà quản lý 2. 3- Vai trò của các nhà quản lý 2. 4- Những việc mà nhà quản lý làm 1. Hoạt động của nhà quản lý 2. Ra quyết định
17. 2. 1- CÁC CẤP QUẢN TRỊ
18. 2. 1- Các cấp quản trị ❑ cấp chiến lược. ❑Cấp kỹ thuật. ❑Cấp tác nghiệp 1980s- 1990 có xu Cấp cao hướng giảm cấp Cấp trung cao và nhất gian là cấp trung gian Cấp cơ sở
19. •Quản trị viên cấp cơ sở (first-line manager:manager directly responsible for the production of goods or services) ❖Chịu trách nhiệm trực tiếp điều hành các hoạt động sản xuất ra hàng hoá hay dịch vụ. ❖Gồm đốc công, quản đốc hay trưởng các bộ phận mà nhân viên trực tiếp nhận các mệnh lệnh và báo cáo tình hình hoạt động hàng ngày với họ. ❖Phần lớn thời gian họ sử dụng vào việc điều hành nhân viên , giám sát và đưa ra các quyết định hàng ngày. Phần còn lại dành cho việc găp gỡ, báo cáo, hội họp với cấp trên hoặc quan hệ với các đồng nghiệp thuộc các bộ phận khác.
20. Quản trị gia cấp trung gian (midle manager :a manager who receives broad, overall stratergies and policies from top managers and translates them in to specific objectives and plans for first-line managers to implement.) 1. Là những người trực tiếp nhận các chiến lược và chính sách chung, toàn thể từ các nhà quản trị gia cấp cao và biến chúng thành những kế hoạch, mục tiêu cụ thể để chuyển đến cho các quản trị viên cấp cơ sở để thực hiện chúng. Do đó họ thường đề ra các quyết định trung hạn. 2. Là các giám đốc xí nghiệp trực thuộc, trưởng các phòng ban, bộ phận trực thuộc công ty. Họ chịu trách nhiệm điều hành và phối hợp các hoạt động của các nhà qủan trị cấp cơ sở và các ttrợ lý, thư ký thuộc quyền.
21. A manager who is responsible for the overall direction and operations of an organization 1. Là những người chịu trách nhiệm chỉ đạo và điều hành các hoạt động của tổ chức. Đó la øChủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc điều hành, Giám đốc phụ trách ngành )
22. 2. Là những người hoạch định chiến lược, chính sách chung cho toàn bộ tổ chức và thiết lập các mục đích tổng quát để cấp dưới thực hiện. Họ đề ra các quyết định dài hạn, mang tính chiến lược, ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức. 3. Họ thường thay mặt tổ chức trong các mối quan hệ với cộng đồng, các tổ chức khác.
23. In large organizations managers are also distinguished by the scope of the activities they manage. ❖Functional managers supervise employees with specialised skills in a single area of operation, such as accounting, personnel, payroll department. He or she doesn’t determine companywide employee salaries, as a general manager might, but does make sure that payroll checks are issued on time and in the correct amounts. ❖General managers are responsible for the overall operation of a more complex unit, such as a company or a devision, and usually oversee functional managers. Top managers are, by definition, general managers.
24. 2. 2- Những điều cần có của nhà quản lý 2. 2.1- Các kỹ năng quản trị Kỹ năng kỹ thuật (technical skill) Các kỹ năng quản trị Kỹ năng tác động qua lại Năng lực thực hiện công việc,những khả với người khác năng không mang tính (interpersonal skill) bẩm sinh Kỹ năng về nhận thức (conceptual skill) Kỹ năng truyền thông Skills : abilities related to (communication skill) performance that are not necessarily inborn.
25. ▪Năng lực áp dụng những phương pháp, quy trình và kỹ thuật cụ thể trong một lĩnh vực chuyên môn nào đó. ▪Chúng khá cụ thể và thường được dạy trong các trường học, các khóa huấn luyện nghề nghiệp. ▪Những kỹ năng nầy rất cần thiết đối với các kỹ sư thiết kế, các nhà nghiên cứu thị trường, các chuyên Technical skill : the ability to viên vi tính và các lập trìnhviên vi apply specific methods, tính procedures, and techniques in a specialized field.
26. ▪Bao gồm kỹ năng lãnh đạo, thúc đẩy, quản trị xung đột và làm việc với người khác. Trong khi các kỹ năng kỹ thuật thì bao hàm sự hoạt động liên quan đến vật chất, kỹ thuật thì kỹ năng tác động qua lại với người khác là con người.
27. ▪Đây là công việc rất quan trọng dối với công việc của tất cả các nhà quản trị ( tuỳ theo cấp bậc và chức năng ). ▪Một nhà quản trị có kỹ năng tương tác qua lại với người khác tốt sẽ khuyến khích cấp dưới tham gia vào quá trình ra quyết định mà khôn g sợ bị mất uy tín. Oâng ta luôn quý trọng mọi người và được mọi người quý trọng
28. ❑ kỹ năng nhận thức là những khả năng, năng lực tư duy và hoạch định.
29. ❑Những nhà quản trị có khả năng nhận thức tốt là người có thể thấy trước được mối liên hệ qua lại giữa cacù bộ phận và chức năng trong tổ chức, mức độ ảnh hưởng do sự thay đổi của một bộ phận đối với bộ phận khác là như thế nào
30. ❑Conceptual skills : thinking and planning abilities that depend heavily on the ability to view organization as a whole made up of interrelated parts.
31. ✓Năng lực gửi và nhận thông tin, ý tưởng, tình cảm và các quan điểm.(the abilities to send and receive information, thoughts, feelings, and attitudes.) ✓Chúng bao gồm các kỹ năng dùng lời nói, chữ viết và ngôn ngữ không lời.
32. ✓Trong phần lớn thời gian làm việc, các nhà quản trị đều phải sử dụng những kỹ năng nầy, do đó, nhà quản trị cần phải là nhà truyền thông có hiệu quả. ✓Năng suất lao động tùy thuộc rất nhiều vào tâm lý, giới tính, và các giá trị văn hóa của mỗi người công nhân nên các nhà quản trị cũng cần phải có những hiểu biết về chúng để có thể truyền thông hiệu quả.
33. 2. 2.2 -Tầm quan trọng của các kỹ năng quản trị đối với các cấp quản trị. Kỹ năng nhận thức Kỹ năng truyền thông Kỹ năng tương tác với người khác Kỹ năng kỹ thuật QTG cấp trung gian Quản trị gia cấp cơ sở QTG cấp cao
34. Những kỹ năng quản trị chủ yếu trong năm 1990-2000. Kyõ naêng Kyõ naêng cuï theå Naêm * quaûn trò 1990 2000 Kyõ thuaät ➢ khaû naêng söû duïng maùy tính 3 7 ➢ marketing vaø kinh doanh 50 48 ➢Kyõ naêng veà saûn xuaát. 21 9 Töông taùc ➢Coù tö caùch ñaïo ñöùc maãu möïc 74 85 vôùi ngöôøi ➢Quaûn trò nguoàn nhaân löïc 41 53 khaùc ➢Haïn cheá söï khoâng thoûa maõn cuûa nhaân vieân 34 71 Nhaän thöùc ➢Kyõ naêng tö duy chieán köôïc 68 78 ➢Coù taàm nhìn xa troâng roäng 75 98 ➢Kyõ naêng hoaïch ñònh 56 85 ➢Coù kieán thöùc veà tình hình kinh teá, chính trò quoác teá, 10 19 khu vöïc.vaø trong nöôùc. Truyeàn ➢Kyõ naêng quan heä vôùi khaùch haøng 41 78 thoâng ➢Thöôøng xuyeân chia xeû thoâng tin vôùi nhaân vieân 59 89 ➢Lieân heä chaët cheõ vôùi caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi 16 13 chuùng 10 40 ➢Nhaïy caûm vôùi nhöõng khaùc bieät veà vaên hoaù. * % số nhà quản trị đánh giá tầm quan trọng của từng loại kỹ năng
35. 2. 3- Vai trò của nhà quản trị role [rōl] (plural roles) or rôle [rōl] noun 1. ARTS acting part: an individual part in a play, movie, opera, or other performance played by an actor, singer, or other performer 2. specific function: the usual or expected function of somebody or something, or the part somebody or something plays in a particular action or event func·tion [fúngkshən] noun (plural func·tions) 2. role: an activity or role assigned to somebody or something 5. dependent factor: a quality or characteristic that depends upon and varies with another intransitive verb (past func·tioned ) 1. serve purpose: to serve a particular purpose or perform a particular role • hats functioning both as fashion statements and as protection against the sun Caùc nhaø quaûn trò thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lyùù thoâng qua vieäc giöõ nhieàu vai troø khaùc nhau trong tieán trình quaûn trò. Vai troø laø moät taäp hôïp nhöõng haønh vi coù toå chöùc nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra
36. Vai trò của nhà quản trị Loaïi vai Vai troø Baûn chaát troø ▪Quan heä 1. Vai troø töôïng ➢Theå hieän nhö moät bieåu hieän veà quyeàn löïc phaùp lyù, töông taùc tröng htöïc hieän nhöõng nhieäm vuï mang tính nghi leã, kyù vaên giöõa ngöôøi baûn, doùn khaùch vôùi ngöôøi 2. Vai troø ngöôøi ➢Ñoäng vieân caáp döôùi hoaøn thaønh nhieäm vuï laõnh ñaïo 3. Vai troø lieân keát ➢Laø chieác caàu noái, truyeàn thoâng, lieân keát moïi ngöôøi trong vaø ngoaøi toå chöùc. ▪Truyeàn 4. Trung taâm ➢Laø ñieåm nhaän taát caû thoân g tin, trung chuyeån, xöû lyù, thoâng thu thaäp, xöû löu giöõ lyù thoâng tin 5. Ngöôøi phoå ➢Chuyeån giao nhöõng thoân g tin choïn loïc cho caáp döôùi bieán. Truyeàn ñaït thoâng tin 6. Ngöôøi phaùt ngoân cuûa toå ➢Chuyeån giao nhöõng thoâng tin choïn loïc cho nhöõng chöùc ngöôøi beân ngoaøi coâng ty.
37. ▪Ra quyeát 7. Ngöôøi saùng taïo ➢Thieát keá vaø khôûi xöôùng nhöõng thay ñoåi beân ñònh trong toå chöùc 8. Ngöôøi ñieàu khieån söï ➢Tieán haønh nhöõng hoaït ñoäng thay ñoåi caàn ñieàu chænh thieát 9. Söï ñieàu phoái nguoàn ➢Quyeát ñònh phaân chia caùc nguoàn löïc trong löïc toå chöùc cho töøng boä phaän hay döï aùn 10. Nhaø thöông löôïng ➢Tham gia vaøo caùc cuôïc thöông löôïng vôùi caùc beân ñoái taùc ñeå ñem laïi söï oån ñònh veà quyeàn lôïi cho toå chöùc.
38. 2. 4- Những nhiệm vụ chủ yếu của các nhà quản trị các cấp stt Caáp quaûn trò Nhieäm vuï Caáp Caáp Caáp cô trung cao sôû(%) gian (%) (%) 1 Quaûn lyù coâng vieäc cuûa caù nhaân. 63 56 45 2 Ra chæ thò vaø chæ daãn cho caáp döôùi. 40 36 27 3 Hoaïch ñònh vaø phaân boå caùc nguoàn löïc 47 66 61 4 Phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm 39 51 54 5 Quaûn lyù coâng vieäc cuûa nhoùm, boä phaän 22 48 43 6 Theo doûi moâi tröôøng kinh doanh 13 20 34 7 Ñaïi dieän cho caùc thaønh vieân cuûa toå 51 55 53 chöùc Tất cả những nhà quản trị đều thực hiện 7 nhiệmvụ chủ yếu này trong các hoạt động hàng ngày của họ
39. 1. Các nhà quản trị là người thiết lập các mục tiêu cho tổ chức, quyết định nội dung của các mục tiêu và cách thức thực hiện chúng. Để hoàn thành nhiệm vụ nầy, họ phải có năng lực phân tích. Perter Drucker (Mỹ) có 5 nhiệm vụ cơ bản)
40. 2. Các nhà quản trị có nhiệm vụ tổ chức mọi hoạt động. Họ phải quyết định phương thức sử dụng các nguồn lực của tổ chức, thực hiện sự phân loại, phân chia công việc và lựa chọn người phù hợp để giao phó đảm nhiệm công việc. Để thực hiện nhiệm vụ nầy, họ vừa phải có năng lực phân tích, vừa phải thấu hiểu về bản chất con Perter Drucker người. (Mỹ) có 5 nhiệm vụ cơ bản)
41. 3. Thúc đẩy và truyền thông một cách có hiệu quả. Họ có trách nhiệm làm cho mọi người làm việc theo tinh thần đồng đội và đạt được năng suất càng cao càng tốt. Do đó, họ cần biết cách truyền thông với cấp trên, cấp dưới và đồng nghiệp. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ nầy, họ cần được trang bị nhửng kỹ năng về mặt xã hội. Perter Drucker (Mỹ) có 5 nhiệm vụ cơ bản)
42. 4. Đo lường kết quả công việc của tổ chức. Họ phải đo lường mức độ hoàn thành công việc của các thành viên của tổ chức so với những mục tiêu đã đề ra. Để hoàn thành nhiệm vụ nầy họ cần có kỹ năng phân tích.
43. 5. Phát triển nguồn nhân lực của tổ chức bao gồm cả việc phát triển năng lực của chính họ. Họ phải giúp mọi người nâng cao năng suất, phát triển khả năng chuyên môn và các kỹ năng khác để trở thành những người ngày càng hoàn thiện hơn về mọi mặt.
44. Nhà quản trị thành công không nhất thiết phải là người được mọi người yêu thích, mà họ cần là người chỉ huy biết tôn trọng mọi người và biết đặt ra các tiêu chuẩn cao cho cấp dưới, tổ chức và cho bản thân. Họ phải là những con người trung thực, biết đi tìm cái tốt ở người khác.