Bộ sưu tập tài liệu Thanh toán quốc tế

Nội dung text: Bộ sưu tập tài liệu Thanh toán quốc tế

1. ®-Sư u t ầ m: Pineapple1301-® BỘƯẬỆ S U T P TÀI LI U THANH TOÁN QUỐẾ C T 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) 3. QUY TẮỐẤ C TH NG NH T VỀ NHỜ THU (URC 522) 4. TẬ P QUÁN NGÂN HÀNG TIÊU CHUẨ N QUỐẾỂỂ C T Đ KI M TRA CHỨỪƯỤỐ NG T THEO TH TÍN D NG PHÁT HÀNH S 681 (ISBP 681-2007 ICC) 5. CÁC QUY TẮỰỐẤỀỤ C VÀ TH C HÀNH TH NG NH T V TÍN D NG CHỨỪ NG T (UCP 600-2006-ICC) ®-GOOD LUCKY-®
2. MỤỤ C L C
3. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 1
4. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG Chươ ng I: NH Ữ NG QUY Đ Ị NH CHUNG Điề u 1. Phạ m vi đi ề u ch ỉ nh Luậ t này đi ề u ch ỉ nh các quan h ệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng trong vi ệ c phát hành, ch ấ p nh ậ n, b ả o lãnh, chuyể n nh ượ ng, c ầ m c ố , nh ờ thu, thanh toán, truy đòi, kh ở i ki ệ n. Công c ụ chuy ể n nh ượ ng quy đị nh trong Lu ậ t này g ồ m h ố i phi ế u đòi n ợ , h ố i phi ế u nh ậ n n ợ , séc, công c ụ chuy ể n nh ượ ng khác, trừ công c ụ n ợ dài h ạ n đ ượ c t ổ ch ứ c phát hành nh ằ m huy đ ộ ng v ố n trên th ị tr ườ ng. Điề u 2. Đố i t ượ ng áp d ụ ng Luậ t này áp d ụ ng đ ố i v ớ i t ổ ch ứ c, cá nhân Vi ệ t Nam, t ổ ch ứ c, cá nhân n ướ c ngoài tham gia vào quan hệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng trên lãnh th ổ n ướ c C ộ ng hoà xã h ộ i ch ủ nghĩa Vi ệ t Nam. Điề u 3. Cơ s ở phát hành công c ụ chuy ể n nh ượ ng 1. Ngườ i ký phát, ng ườ i phát hành đ ượ c phát hành công c ụ chuy ể n nh ượ ng trên c ơ s ở giao d ị ch mua bán hàng hoá, cung ứ ng d ị ch v ụ , cho vay gi ữ a các t ổ ch ứ c, cá nhân v ớ i nhau; giao d ị ch cho vay củổứụớổứ a t ch c tín d ng v i t ch c, cá nhân; giao d ị ch thanh toán và giao d ịặ ch t ng cho theo quy đ ị nh củ a pháp lu ậ t. 2. Quan hệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng quy đ ị nh trong Lu ậ t này đ ộ c l ậ p, không ph ụ thu ộ c vào giao dị ch c ơ s ở phát hành công c ụ chuy ể n nh ượ ng quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u này. Điề u 4. Giả i thích t ừ ng ữ Trong Luậ t này, các t ừ ng ữ sau đây đ ượ c hi ể u nh ư sau: 1. Công cụ chuy ể n nh ượ ng là giấ y t ờ có giá ghi nh ậ n l ệ nh thanh toán ho ặ c cam k ế t thanh toán không điềệộốề u ki n m t s ti n xác đ ị nh vào m ộờểấị t th i đi m nh t đ nh. 2. Hố i phi ế u đòi n ợ là giấ y t ờ có giá do ng ườ i ký phát l ậ p, yêu c ầ u ng ườ i b ị ký phát thanh toán không điềệộốề u ki n m t s ti n xác đ ị nh khi có yêu c ầặ u ho c vào m ộờểấị t th i đi m nh t đ nh trong tươ ng lai cho ng ườ i th ụ h ưở ng. 3. Hố i phi ế u nh ậ n n ợ là giấ y t ờ có giá do ng ườ i phát hành l ậ p, cam k ế t thanh toán không đi ề u kiệ n m ộ t s ố ti ề n xác đ ị nh khi có yêu c ầ u ho ặ c vào m ộ t th ờ i đi ể m nh ấ t đ ị nh trong t ươ ng lai cho ngườ i th ụ h ưở ng. 4. Séc là giấ y t ờ có giá do ng ườ i ký phát l ậ p, ra l ệ nh cho ng ườ i b ị ký phát là ngân hàng ho ặ c t ổ chứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán đ ượ c phép c ủ a Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam trích m ộ t s ố ti ề n nhấ t đ ị nh t ừ tài kho ả n c ủ a mình đ ể thanh toán cho ng ườ i th ụ h ưở ng. 5. Ngườ i ký phát là ngườ i l ậ p và ký phát hành h ố i phi ế u đòi n ợ , séc. 6. Ngườ i b ị ký phát là ngườ i có trách nhi ệ m thanh toán s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ , séc theo lệ nh c ủ a ng ườ i ký phát. 7. Ngườ i ch ấ p nh ậ n là ngườ i b ị ký phát sau khi ký ch ấ p nh ậ n h ố i phi ế u đòi n ợ . 8. Ngườ i th ụ h ưở ng là ngườ i s ở h ữ u công c ụ chuy ể n nh ượ ng v ớ i t ư cách c ủ a m ộ t trong nh ữ ng ngườ i sau đây: a) Ngườ i đ ượ c nh ậ n thanh toán s ố ti ề n ghi trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng theo ch ỉ đ ị nh c ủ a ng ườ i ký phát, ngườ i phát hành; b) Ngườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng công c ụ chuy ể n nh ượ ng theo các hình th ứ c chuy ể n nh ượ ng quy đị nh t ạ i Lu ậ t này; c) Ngườ i c ầ m gi ữ công c ụ chuy ể n nh ượ ng có ghi tr ả cho ng ườ i c ầ m gi ữ . 9. Ngườ i phát hành là ngườ i l ậ p và ký phát hành h ố i phi ế u nh ậ n n ợ . 1
5. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 10. Ngườ i có liên quan là ngườ i tham gia vào quan h ệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ằ ng cách ký tên trên công cụ chuy ể n nh ượ ng v ớ i t ư cách là ng ườ i ký phát, ng ườ i phát hành, ng ườ i ch ấ p nh ậ n, ngườ i chuy ể n nh ượ ng và ng ườ i b ả o lãnh. 11. Ngườ i thu h ộ là ngân hàng, tổ ch ứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán khác đ ượ c phép c ủ a Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam làm d ị ch v ụ thu h ộ công c ụ chuy ể n nh ượ ng. 12. Phát hành là việ c ng ườ i ký phát ho ặ c ng ườ i phát hành l ậ p, ký và chuy ể n giao công c ụ chuy ể n nhượ ng l ầ n đ ầ u cho ng ườ i th ụ h ưở ng. 13. Chuyể n nh ượ ng là việ c ng ườ i th ụ h ưở ng chuy ể n giao quy ề n s ở h ữ u công c ụ chuy ể n nh ượ ng cho ngườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng theo các hình th ứ c chuy ể n nh ượ ng quy đ ị nh t ạ i Lu ậ t này. 14. Chiế t kh ấ u công c ụ chuy ể n nh ượ ng là việ c t ổ ch ứ c tín d ụ ng mua công c ụ chuy ể n nh ượ ng t ừ ngườ i th ụ h ưở ng tr ướ c khi đ ế n h ạ n thanh toán. 15. Tái chiế t kh ấ u công c ụ chuy ể n nh ượ ng là việ c Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam, t ổ ch ứ c tín dụ ng mua l ạ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng đã đ ượ c t ổ ch ứ c tín d ụ ng khác chi ế t kh ấ u tr ướ c khi đ ế n hạ n thanh toán. 16. Chấ p nh ậ n là cam kế t c ủ a ng ườ i b ị ký phát v ề vi ệ c s ẽ thanh toán toàn b ộ ho ặ c m ộ t ph ầ n s ố tiề n ghi trên h ốếợếạ i phi u đòi n khi đ n h n thanh toán b ằệấậốế ng vi c ký ch p nh n trên h i phi u đòi nợ theo quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này. 17. Trung tâm thanh toán bù trừ séc là Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam ho ặ c t ổ ch ứ c khác đ ượ c Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam c ấ p phép đ ể t ổ ch ứ c, ch ủ trì vi ệ c trao đ ổ i, thanh toán bù tr ừ séc, quyế t toán các nghĩa v ụ tài chính phát sinh t ừ vi ệ c thanh toán bù tr ừ séc cho các thành viên là ngân hàng, tổ ch ứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán đ ượ c phép c ủ a Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam. 18. Chữ ký là chữ ký b ằ ng tay tr ự c ti ế p trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng c ủ a ng ườ i có quy ề n và nghĩa vụ đ ố i v ớ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng ho ặ c ng ườ i đ ượ c ủ y quy ề n theo quy đ ị nh c ủ a pháp lu ậ t. Ch ữ ký củ a ng ườ i đ ạ i di ệ n c ủ a t ổ ch ứ c trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng ph ả i kèm theo vi ệ c đóng d ấ u. 19. Quan hệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng là quan hệ gi ữ a các t ổ ch ứ c, cá nhân trong vi ệ c phát hành, chấ p nh ậ n, b ả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, c ầ m c ố , nh ờ thu, thanh toán, truy đòi, kh ở i ki ệ n v ề công c ụ chuyể n nh ượ ng. Điề u 5. Áp dụ ng Lu ậ t các công c ụ chuy ể n nh ượ ng và pháp lu ậ t có liên quan 1. Các bên tham gia vào quan hệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng ph ả i tuân theo Lu ậ t này và pháp lu ậ t có liên quan. 2. Căn cứữ vào nh ng nguyên t ắủậ c c a Lu t này, Chính ph ủịụểệụậ quy đ nh c th vi c áp d ng Lu t này đố i v ớ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng khác. Điề u 6. Áp dụềướốếậ ng đi u c qu c t và t p quán th ươạốế ng m i qu c t trong quan h ệ công c ụ chuyể n nh ượ ng có y ế u t ố n ướ c ngoài 1. Trong trườ ng h ợ p đi ề u ướ c qu ố c t ế mà C ộ ng hoà xã h ộ i ch ủ nghĩa Vi ệ t Nam là thành viên có quy đị nh khác v ớ i quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này thì áp d ụ ng quy đ ị nh c ủ a đi ề u ướ c qu ố c t ế đó. 2. Trong trườ ng h ợ p quan h ệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng có y ế u t ố n ướ c ngoài, các bên tham gia quan hệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c tho ả thu ậ n áp d ụ ng các t ậ p quán th ươ ng m ạ i qu ố c t ế g ồ m Quy tắự c th c hành th ốấềụứừ ng nh t v tín d ng ch ng t , Quy t ắốấềờủ c th ng nh t v nh thu c a Phòng Thươ ng m ạ i qu ố c t ế và các t ậ p quán th ươ ng m ạ i qu ố c t ế có liên quan khác theo quy đ ị nh c ủ a Chính phủ . 3. Trong trườ ng h ợ p công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c phát hành ở Vi ệ t Nam nh ư ng đ ượ c ch ấ p nh ậ n, bả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, c ầ m c ố , nh ờ thu, thanh toán, truy đòi, kh ở i ki ệ n ở m ộ t n ướ c khác thì công cụ chuy ể n nh ượ ng ph ả i đ ượ c phát hành theo quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này. 4. Trong trườ ng h ợ p công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c phát hành ở n ướ c khác nh ư ng đ ượ c ch ấ p nhậ n, b ả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, c ầ m c ố , nh ờ thu, thanh toán, truy đòi, kh ở i ki ệ n ở Vi ệ t Nam thì 1
6. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG việ c ch ấ p nh ậ n, b ả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, c ầ m c ố , nh ờ thu, thanh toán, truy đòi, kh ở i ki ệ n đ ượ c thự c hi ệ n theo quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này. Điề u 7. Các thờ i h ạ n liên quan đ ế n công c ụ chuy ể n nh ượ ng 1. Thờạ i h n thanh toán, th ờạử i h n g i thông báo truy đòi và th ờệởệ i hi u kh i ki n khi có tranh ch ấề p v quan hệ công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c tính c ả ngày ngh ỉ l ễ và ngày ngh ỉ cu ố i tu ầ n; n ế u ngày cu ố i cùng củờạ a th i h n trùng vào ngày ngh ỉễ l , ngày ngh ỉốầ cu i tu n thì ngày cu ốủờạ i cùng c a th i h n là ngày làm việ c ti ế p theo ngay sau ngày ngh ỉ l ễ ho ặ c ngày ngh ỉ cu ố i tu ầ n đó. 2. Thờ i h ạ n thanh toán c ụ th ể c ủ a t ừ ng công c ụ chuy ể n nh ượ ng do ng ườ i ký phát, ng ườ i phát hành xác đị nh và ghi trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng phù h ợ p v ớ i quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này. 3. Thờ i h ạ n g ử i thông báo truy đòi, th ờ i hi ệ u kh ở i ki ệ n khi công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị t ừ ch ố i chấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán đ ượ c th ự c hi ệ n theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 50 và Đi ề u 78 c ủ a Luậ t này. Điề u 8. Số ti ề n thanh toán trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng Số ti ề n thanh toán trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng ph ả i đ ượ c ghi b ằ ng s ố và b ằ ng ch ữ . Điề u 9. Công cụ chuy ể n nh ượ ng ghi tr ả b ằ ng ngo ạ i t ệ 1. Công cụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c ghi tr ả b ằ ng ngo ạ i t ệ theo quy đ ị nh c ủ a pháp lu ậ t v ề qu ả n lý ngoạ i h ố i. 2. Công cụ chuy ể n nh ượ ng ghi tr ả b ằ ng ngo ạ i t ệ theo quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u này đ ượ c thanh toán bằ ng ngo ạ i t ệ khi ng ườ i th ụ h ưở ng cu ố i cùng đ ượ c phép thu ngo ạ i t ệ theo quy đ ị nh c ủ a pháp luậ t v ề qu ả n lý ngo ạ i h ố i. 3. Công cụ chuy ể n nh ượ ng ghi tr ả b ằ ng ngo ạ i t ệ nh ư ng ng ườ i th ụ h ưở ng cu ố i cùng là ng ườ i không đượ c phép thu ngo ạ i t ệ theo quy đ ị nh c ủ a pháp lu ậ t v ề qu ả n lý ngo ạ i h ố i thì s ố ti ề n trên công cụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c thanh toán b ằ ng đ ồ ng Vi ệ t Nam theo t ỷ giá h ố i đoái do Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam công b ố t ạ i th ờ i đi ể m thanh toán ho ặ c theo t ỷ giá kinh doanh ngo ạ i t ệ c ủ a ngân hàng thự c hi ệ n vi ệ c thanh toán công b ố t ạ i th ờ i đi ể m thanh toán, trong tr ườ ng h ợ p ngân hàng thự c hi ệ n vi ệ c thanh toán. Điề u 10. Ngôn ngữ trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng Công cụ chuy ể n nh ượ ng ph ả i đ ượ c l ậ p b ằ ng ti ế ng Vi ệ t, tr ừ tr ườ ng h ợ p quan h ệ công c ụ chuy ể n nhượ ng có y ế u t ố n ướ c ngoài thì công c ụ chuy ể n nh ượ ng có th ể đ ượ c l ậ p b ằ ng ti ế ng n ướ c ngoài theo thoả thu ậ n c ủ a các bên. Điề u 11. Chữ ký đ ủ ràng bu ộ c nghĩa v ụ 1. Công cụ chuy ể n nh ượ ng ph ả i có ch ữ ký c ủ a ng ườ i ký phát ho ặ c ng ườ i phát hành. 2. Ngườ i có liên quan ch ỉ có nghĩa v ụ theo công c ụ chuy ể n nh ượ ng khi trên công c ụ chuy ể n nhượ ng ho ặ c t ờ ph ụ đính kèm có ch ữ ký c ủ a ng ườ i có liên quan ho ặ c c ủ a ng ườ i đ ượ c ng ườ i có liên quan uỷ quy ề n v ớ i t ư cách là ng ườ i ký phát, ng ườ i phát hành, ng ườ i ch ấ p nh ậ n, ng ườ i chuyể n nh ượ ng ho ặ c ng ườ i b ả o lãnh. Điề u 12. Chữ ký gi ảạ m o, ch ữủườ ký c a ng i không đ ượỷề c u quy n Khi trên công cụ chuy ể n nh ượ ng có ch ữ ký gi ả m ạ o ho ặ c ch ữ ký c ủ a ng ườ i không đ ượ c u ỷ quyề n thì ch ữ ký đó không có giá tr ị ; ch ữ ký c ủ a ng ườ i có liên quan khác trên công c ụ chuy ể n nhượ ng v ẫ n có giá tr ị . Điề u 13. Mấ t công c ụ chuy ể n nh ượ ng 1. Khi công cụ chuy ể n nh ượ ng b ị m ấ t, ng ườ i th ụ h ưở ng ph ả i thông báo ngay b ằ ng văn b ả n cho ngườ i b ị ký phát, ng ườ i ký phát ho ặ c ng ườ i phát hành. Ng ườ i th ụ h ưở ng ph ả i thông báo rõ tr ườ ng hợ p b ị m ấ t công c ụ chuy ể n nh ượ ng và ph ả i ch ị u trách nhi ệ m tr ướ c pháp lu ậ t v ề tính trung th ự c 1
7. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG củ a vi ệ c thông báo. Ng ườ i th ụ h ưở ng có th ể thông báo v ề vi ệ c m ấ t công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ằ ng điệ n tho ạ i và các hình th ứ c tr ự c ti ế p khác n ế u các bên có tho ả thu ậ n. Trườ ng h ợ p ng ườ i b ị m ấ t công c ụ chuy ể n nh ượ ng không ph ả i là ng ườ i th ụ h ưở ng thì ph ả i thông báo ngay cho ngườ i th ụ h ưở ng. 2. Trườ ng h ợ p công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị m ấ t ch ư a đ ế n h ạ n thanh toán, ng ườ i th ụ h ưở ng có quyề n yêu c ầ u ng ườ i phát hành, ng ườ i ký phát phát hành l ạ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng có cùng n ộ i dung vớ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị m ấ t đ ể thay th ế sau khi ng ườ i th ụ h ưở ng đã thông báo v ề việ c công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị m ấ t và có văn b ả n cam k ế t s ẽ tr ả thay cho ng ườ i b ị ký phát ho ặ c ngườ i phát hành n ế u công c ụ chuy ể n nh ượ ng đã đ ượ c thông báo b ị m ấ t l ạ i đ ượ c ng ườ i th ụ hưở ng h ợ p pháp xu ấ t trình đ ể yêu c ầ u thanh toán. 3. Khi đã nhậ n đ ượ c thông báo v ề vi ệ c công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị m ấ t theo quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Điề u này thì ng ườ i phát hành và ng ườ i b ị ký phát không đ ượ c thanh toán công c ụ chuy ể n nh ượ ng đó. Việ c ki ể m tra, ki ể m soát công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ượ c thông báo b ị m ấ t th ự c hi ệ n theo quy đị nh c ủ a Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam. 4. Trườ ng h ợ p công c ụ chuy ể n nh ượ ng m ấ t đã b ị l ợ i d ụ ng thanh toán tr ướ c khi ng ườ i b ị ký phát, ngườ i phát hành nh ậ n đ ượ c thông báo v ề vi ệ c công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị m ấ t thì ng ườ i b ị ký phát, ngườ i phát hành đ ượ c mi ễ n trách nhi ệ m n ế u đã th ự c hi ệ n đúng vi ệ c ki ể m tra, ki ể m soát c ủ a mình và thanh toán công cụ chuy ể n nh ượ ng theo các quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này. 5. Ngườ i b ị ký phát, ng ườ i phát hành có trách nhi ệ m b ồ i th ườ ng thi ệ t h ạ i cho ng ườ i th ụ h ưở ng nế u thanh toán công c ụ chuy ể n nh ượ ng sau khi đã nh ậ n đ ượ c thông báo v ề vi ệ c công c ụ chuy ể n nhượ ng b ị m ấ t. Điề u 14. Hư h ỏ ng công c ụ chuy ể n nh ượ ng 1. Khi công cụ chuy ể n nh ượ ng b ị h ư h ỏ ng, ng ườ i th ụ h ưở ng đ ượ c quy ề n yêu c ầ u ng ườ i ký phát hoặ c ng ườ i phát hành phát hành l ạ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng có cùng n ộ i dung đ ể thay th ế . 2. Ngườ i ký phát, ng ườ i phát hành có nghĩa v ụ phát hành l ạ i công c ụ chuy ể n nh ượ ng, sau khi nh ậ n đượ c công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị h ư h ỏ ng n ế u công c ụ chuy ể n nh ượ ng này ch ư a đ ế n h ạ n thanh toán và còn đủ thông tin ho ặ c có b ằ ng ch ứ ng xác đ ị nh ng ườ i có công c ụ b ị h ư h ỏ ng là ng ườ i th ụ hưở ng h ợ p pháp công c ụ chuy ể n nh ượ ng. Điề u 15. Các hành vi bị c ấ m 1. Làm giả công c ụ chuy ể n nh ượ ng, s ử a ch ữ a ho ặ c t ẩ y xóa các y ế u t ố trên công c ụ chuy ể n nhượ ng. 2. Cố ý chuy ể n nh ượ ng ho ặ c nh ậ n chuy ể n nh ượ ng ho ặ c xu ấ t trình đ ể thanh toán công c ụ chuy ể n nhượ ng b ị làm gi ả , b ị s ử a ch ữ a, b ị t ẩ y xóa. 3. Ký công cụ chuy ể n nh ượ ng không đúng th ẩ m quy ề n ho ặ c gi ả m ạ o ch ữ ký trên công c ụ chuy ể n nhượ ng. 4. Chuyể n nh ượ ng công c ụ chuy ể n nh ượ ng khi đã bi ế t công c ụ chuy ể n nh ượ ng này quá h ạ n thanh toán hoặ c đã b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n, b ị t ừ ch ố i thanh toán ho ặ c đã đ ượ c thông báo b ị m ấ t. 5. Cố ý phát hành công c ụ chuy ể n nh ượ ng khi không đ ủ kh ả năng thanh toán. 6. Cố ý phát hành séc sau khi b ị đình ch ỉ quy ề n phát hành séc. Chươ ng II: H Ố I PHI Ế U ĐÒI N Ợ Mụ c 1: PHÁT HÀNH HỐẾỢ I PHI U ĐÒI N Điề u 16. Nộ i dung c ủ a h ố i phi ế u đòi n ợ 1. Hố i phi ế u đòi n ợ có các n ộ i dung sau đây: 1
8. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG a) Cụ m t ừ "H ố i phi ế u đòi n ợ " đ ượ c ghi trên m ặ t tr ướ c c ủ a h ố i phi ế u đòi n ợ ; b) Yêu cầ u thanh toán không đi ề u ki ệ n m ộ t s ố ti ề n xác đ ị nh; c) Thờ i h ạ n thanh toán; d) Đị a đi ể m thanh toán; đ) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân, đ ị a ch ỉ c ủ a ng ườ i b ị ký phát; e) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng đ ượ c ng ườ i ký phát ch ỉ đị nh ho ặ c yêu c ầ u thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ theo l ệ nh c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c yêu c ầ u thanh toán hố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i c ầ m gi ữ ; g) Đị a đi ể m và ngày ký phát; h) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân, đ ị a ch ỉ và ch ữ ký c ủ a ng ườ i ký phát. 2. Hốếợ i phi u đòi n không có giá tr ịếếộ n u thi u m t trong các n ộ i dung quy đ ịạảề nh t i kho n 1 Đi u này, trừ các tr ườ ng h ợ p sau đây: a) Thờ i h ạ n thanh toán không đ ượ c ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ thì h ố i phi ế u đòi n ợ s ẽ đ ượ c thanh toán ngay khi xuấ t trình; b) Đị a đi ể m thanh toán không đ ượ c ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ thì h ố i phi ế u đòi n ợ s ẽ đ ượ c thanh toán tạ i đ ị a ch ỉ c ủ a ng ườ i b ị ký phát; c) Đị a đi ể m ký phát không đ ượ c ghi c ụ th ể trên h ố i phi ế u đòi n ợ thì h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c coi là ký phát tạ i đ ị a ch ỉ c ủ a ng ườ i ký phát. 3. Khi số ti ề n trên h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c ghi b ằ ng s ố khác v ớ i s ố ti ề n ghi b ằ ng ch ữ thì s ố ti ề n ghi bằ ng ch ữ có giá tr ị thanh toán. Trong tr ườ ng h ợ p s ố ti ề n trên h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c ghi hai l ầ n tr ở lên bằ ng ch ữ ho ặ c b ằ ng s ố và có s ự khác nhau thì s ố ti ề n có giá tr ị nh ỏ nh ấ t đ ượ c ghi b ằ ng ch ữ có giá trị thanh toán. 4. Trong trườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ không có đ ủ ch ỗ đ ể vi ế t, h ố i phi ế u đòi n ợ đó có th ể có thêm tờ ph ụ đính kèm. T ờ ph ụ đính kèm đ ượ c s ử d ụ ng đ ể ghi n ộ i dung b ả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, cầ m c ố , nh ờ thu. Ng ườ i đ ầ u tiên l ậ p t ờ ph ụ ph ả i g ắ n li ề n t ờ ph ụ v ớ i h ố i phi ế u đòi n ợ và ký tên trên chỗ giáp lai gi ữ a t ờ ph ụ và h ố i phi ế u đòi n ợ . Điề u 17. Nghĩa vụ c ủ a ng ườ i ký phát 1. Ngườ i ký phát có nghĩa v ụ thanh toán s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i th ụ h ưở ng khi hố i phi ế u đòi n ợịừốấ b t ch i ch p nh ậ n ho ặịừố c b t ch i thanh toán. 2. Trườ ng h ợ p ng ườ i chuy ể n nh ượ ng ho ặ c ng ườ i b ả o lãnh đã thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ cho ngườ i th ụ h ưở ng sau khi h ố i phi ế u đòi n ợ b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán thì ngườ i ký phát có nghĩa v ụ thanh toán cho ng ườ i chuy ể n nh ượ ng ho ặ c ng ườ i b ả o lãnh s ố ti ề n ghi trên hố i phi ế u đó. Mụ c II: CHẤẬỐẾỢ P NH N H I PHI U ĐÒI N Điề u 18. Xuấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể yêu c ầ u ch ấ p nh ậ n 1. Ngườ i th ụ h ưở ng ph ả i xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể yêu c ầ u ch ấ p nh ậ n trong nh ữ ng tr ườ ng hợ p sau đây: a) Ngườ i ký phát đã ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ là h ố i phi ế u này ph ả i đ ượ c xu ấ t trình đ ể yêu c ầ u chấ p nh ậ n; b) Hốếợ i phi u đòi n có ghi th ờạ i h n thanh toán theo quy đ ịạểảềủậ nh t i đi m b kho n 1 Đi u 42 c a Lu t này phảấ i xu t trình đ ểầấậ yêu c u ch p nh n trong th ờạộ i h n m t năm k ểừ t ngày ký phát. 1
9. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 2. Việ c xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể yêu c ầ u ch ấ p nh ậ n đ ượ c coi là h ợ p l ệ khi h ố i phi ế u đòi n ợ đượ c ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c ng ườ i đ ạ i di ệ n h ợ p pháp c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng xu ấ t trình đúng đ ị a điể m thanh toán, trong th ờ i gian làm vi ệ c c ủ a ng ườ i b ị ký phát và ch ư a quá h ạ n thanh toán. 3. Hố i phi ế u đòi n ợ có th ể đ ượ c xu ấ t trình đ ể ch ấ p nh ậ n d ướ i hình th ứ c th ư b ả o đ ả m qua m ạ ng bư u chính công c ộ ng. Ngày xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể ch ấ p nh ậ n trong tr ườ ng h ợ p này đ ượ c tính theo ngày trên dấ u b ư u đi ệ n n ơ i g ử i th ư b ả o đ ả m. Điề u 19. Thờ i h ạ n ch ấ p nh ậ n Ngườ i b ị ký phát th ự c hi ệ n vi ệ c ch ấ p nh ậ n ho ặ c t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n h ố i phi ế u đòi n ợ trong th ờ i hạ n hai ngày làm vi ệ c, k ể t ừ ngày h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c xu ấ t trình; trong tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi nợ đ ượ c xu ấ t trình d ướ i hình th ứ c th ư b ả o đ ả m qua m ạ ng b ư u chính công c ộ ng thì th ờ i h ạ n này đượ c tính k ể t ừ ngày ng ườ i b ị ký phát xác nh ậ n đã nh ậ n đ ượ c h ố i phi ế u đòi n ợ . Điề u 20. Vi phạ m nghĩa v ụ xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể yêu c ầ u ch ấ p nh ậ n Khi ngườ i th ụ h ưở ng không xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ theo quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u 18 c ủ a Luậ t này thì ng ườ i ký phát, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng và ng ườ i b ả o lãnh cho nh ữ ng ng ườ i này không có nghĩa vụ thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ , tr ừ ng ườ i b ả o lãnh cho ng ườ i b ị ký phát. Điề u 21. Hình thứ c và n ộ i dung ch ấ p nh ậ n 1. Ngườ i b ị ký phát th ự c hi ệ n vi ệ c ch ấ p nh ậ n h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng cách ghi trên m ặ t tr ướ c c ủ a hốế i phi u đòi n ợụừấậ c m t "ch p nh n", ngày ch ấậ p nh n và ch ữủ ký c a mình. 2. Trong trườ ng h ợ p ch ỉ ch ấ p nh ậ n thanh toán m ộ t ph ầ n s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ , ng ườ i bị ký phát ph ả i ghi rõ s ố ti ề n đ ượ c ch ấ p nh ậ n. Điề u 22. Nghĩa vụ c ủ a ng ườ i ch ấ p nh ậ n Sau khi chấ p nh ậ n h ố i phi ế u đòi n ợ , ng ườ i ch ấ p nh ậ n có nghĩa v ụ thanh toán không đi ề u ki ệ n h ố i phiế u đòi n ợ theo n ộ i dung đã ch ấ p nh ậ n cho ng ườ i th ụ h ưở ng, ng ườ i đã thanh toán h ố i phi ế u đòi nợ theo quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này. Điề u 23. Từ ch ố i ch ấ p nh ậ n 1. Hố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c coi là b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n, n ế u không đ ượ c ng ườ i b ị ký phát ch ấ p nhậ n trong th ờ i h ạ n quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 19 c ủ a Lu ậ t này. 2. Khi hố i phi ế u đòi n ợ b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n toàn b ộ ho ặ c m ộ t ph ầ n thì ng ườ i th ụ h ưở ng có quyề n truy đòi ngay l ậ p t ứ c đ ố i v ớ i ng ườ i chuy ể n nh ượ ng tr ướ c mình, ng ườ i ký phát, ng ườ i b ả o lãnh theo quy đị nh t ạ i Đi ề u 48 c ủ a Lu ậ t này. Mụ c III: BẢỐẾỢ O LÃNH H I PHI U ĐÒI N Điề u 24. Bả o lãnh h ố i phi ế u đòi n ợ Bả o lãnh h ố i phi ế u đòi n ợ là vi ệ c ng ườ i th ứ ba (sau đây g ọ i là ng ườ i b ả o lãnh) cam k ế t v ớ i ng ườ i nhậả n b o lãnh s ẽ thanh toán toàn b ộặộầốề ho c m t ph n s ti n ghi trên h ốếợếế i phi u đòi n n u đã đ n hạ n thanh toán mà ng ườ i đ ượ c b ả o lãnh không thanh toán ho ặ c thanh toán không đ ầ y đ ủ . Điề u 25. Hình thứ c b ả o lãnh 1. Việ c b ả o lãnh h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c th ự c hi ệ n b ằ ng cách ng ườ i b ả o lãnh ghi c ụ m t ừ "b ả o lãnh", số ti ề n b ả o lãnh, tên, đ ị a ch ỉ , ch ữ ký c ủ a ng ườ i b ả o lãnh và tên ng ườ i đ ượ c b ả o lãnh trên hố i phi ế u đòi n ợ ho ặ c trên t ờ ph ụ đính kèm h ố i phi ế u đòi n ợ . 2. Trong trườ ng h ợ p b ả o lãnh không ghi tên ng ườ i đ ượ c b ả o lãnh thì vi ệ c b ả o lãnh đ ượ c coi là bả o lãnh cho ng ườ i ký phát. Điề u 26. Quyề n và nghĩa v ụ c ủ a ng ườ i b ả o lãnh 1
10. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 1. Ngườ i b ả o lãnh có nghĩa v ụ thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ đúng s ố ti ề n đã cam k ế t b ả o lãnh n ế u ngườ i đ ượ c b ả o lãnh không th ự c hi ệ n ho ặ c th ự c hi ệ n không đ ầ y đ ủ nghĩa v ụ thanh toán c ủ a mình khi hố i phi ế u đòi n ợ đ ế n h ạ n thanh toán. 2. Ngườ i b ả o lãnh ch ỉ có quy ề n hu ỷ b ỏ vi ệ c b ả o lãnh trong tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ không đ ủ các nộ i dung b ắ t bu ộ c quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 16 c ủ a Lu ậ t này. 3. Sau khi thự c hi ệ n nghĩa v ụ b ả o lãnh, ng ườ i b ả o lãnh đ ượ c ti ế p nh ậ n các quy ề n c ủ a ng ườ i đượ c b ả o lãnh đ ố i v ớ i nh ữ ng ng ườ i có liên quan, x ử lý tài s ả n b ả o đ ả m c ủ a ng ườ i đ ượ c b ả o lãnh và có quyề n yêu c ầ u ng ườ i đ ượ c b ả o lãnh, ng ườ i ký phát, ng ườ i ch ấ p nh ậ n liên đ ớ i th ự c hi ệ n nghĩa vụ thanh toán s ố ti ề n b ả o lãnh đã thanh toán. 4. Việ c b ả o lãnh h ố i phi ế u đòi n ợ c ủ a t ổ ch ứ c tín d ụ ng đ ượ c th ự c hi ệ n theo quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này và các quy đị nh khác c ủ a pháp lu ậ t liên quan đ ế n b ả o lãnh ngân hàng. Mụ c IV: CHUYỂ N NH ƯỢ NG H Ố I PHI Ế U ĐÒI N Ợ Điề u 27. Hình thứ c chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ Ngườ i th ụ h ưở ng chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ theo m ộ t trong các hình th ứ c sau đây: 1. Ký chuyể n nh ượ ng; 2. Chuyể n giao. Điề u 28. Hố i phi ế u đòi n ợ không đ ượ c chuy ể n nh ượ ng Hố i phi ế u đòi n ợ không đ ượ c chuy ể n nh ượ ng n ế u trên h ố i phi ế u đòi n ợ có ghi c ụ m t ừ "không đượ c chuy ể n nh ượ ng", "c ấ m chuy ể n nh ượ ng", "không tr ả theo l ệ nh" ho ặ c c ụ m t ừ khác có ý nghĩa tươ ng t ự . Điề u 29. Nguyên tắ c chuy ể n nh ượ ng 1. Việ c chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ là chuy ể n nh ượ ng toàn b ộ s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u đòi nợ . Vi ệ c chuy ể n nh ượ ng m ộ t ph ầ n s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ không có giá tr ị . 2. Việ c chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ cho hai ng ườ i tr ở lên không có giá tr ị . 3. Việ c chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng ph ả i là không đi ề u ki ệ n. Ng ườ i chuyể n nh ượ ng không đ ượ c ghi thêm trên h ố i phi ế u đòi n ợ b ấ t kỳ đi ề u ki ệ n nào ngoài n ộ i dung quy đị nh t ạ i Đi ề u 31 c ủ a Lu ậ t này. M ọ i đi ề u ki ệ n kèm theo vi ệ c ký chuy ể n nh ượ ng không có giá trị . 4. Việ c chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ là s ự chuy ể n nh ượ ng t ấ t c ả các quy ề n phát sinh t ừ h ố i phiế u đòi n ợ . 5. Hốế i phi u đòi n ợạ quá h n thanh toán ho ặịừốấậặịừố c đã b t ch i ch p nh n ho c đã b t ch i thanh toán thì không đượ c chuy ể n nh ượ ng. 6. Ngườ i th ụ h ưở ng có th ể chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i ch ấ p nh ậ n, ng ườ i ký phát hoặ c ng ườ i chuy ể n nh ượ ng. Điề u 30. Chuyể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng 1. Chuyể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng là vi ệ c ng ườ i th ụ h ưở ng chuy ể n quy ề n s ở h ữ u h ố i phiế u đòi n ợ cho ng ườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng b ằ ng cách ký vào m ặ t sau h ố i phi ế u đòi n ợ và chuyể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng. 2. Việ c chuy ể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng đ ượ c áp d ụ ng đ ố i v ớ i t ấ t c ả h ố i phi ế u đòi n ợ , trừ h ố i phi ế u đòi n ợ không đ ượ c chuy ể n nh ượ ng quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 28 c ủ a Lu ậ t này. Điề u 31. Hình thứ c và n ộ i dung ký chuy ể n nh ượ ng 1
11. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 1. Việ c chuy ể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng ph ả i đ ượ c ng ườ i th ụ h ưở ng vi ế t, ký trên m ặ t sau củ a h ố i phi ế u đòi n ợ . 2. Ngườ i chuy ể n nh ượ ng có th ể ký chuy ể n nh ượ ng theo m ộ t trong hai hình th ứ c sau đây: a) Ký chuyể n nh ượ ng đ ể tr ố ng; b) Ký chuyể n nh ượ ng đ ầ y đ ủ . 3. Khi chuyể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng đ ể tr ố ng, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng ký vào m ặ t sau củ a h ố i phi ế u đòi n ợ và chuy ể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng. Vi ệ c ký chuyể n nh ượ ng cho ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u là ký chuy ể n nh ượ ng đ ể tr ố ng. 4. Khi chuyể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng đ ầ y đ ủ , ng ườ i chuy ể n nh ượ ng ký vào m ặ t sau củ a h ố i phi ế u đòi n ợ và ph ả i ghi đ ầ y đ ủ tên c ủ a ng ườ i đ ượ c chuy ể n nh ượ ng, ngày chuy ể n nhượ ng. Điề u 32. Quyề n và nghĩa v ụ c ủ a ng ườ i ký chuy ể n nh ượ ng 1. Ngườ i ký chuy ể n nh ượ ng có nghĩa v ụ b ả o đ ả m h ố i phi ế u đòi n ợ đã chuy ể n nh ượ ng s ẽ đ ượ c chấ p nh ậ n và thanh toán, tr ừ tr ườ ng h ợ p quy đ ị nh t ạ i kho ả n 2 Đi ề u này. Khi h ố i phi ế u này b ị t ừ chố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán m ộ t ph ầ n ho ặ c toàn b ộ , ng ườ i ký chuy ể n nh ượ ng có nghĩa vụ thanh toán s ố ti ề n b ị t ừ ch ố i c ủ a h ố i phi ế u đòi n ợ đã chuy ể n nh ượ ng. 2. Ngườ i ký chuy ể n nh ượ ng có th ể không cho chuy ể n nh ượ ng ti ế p h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng cách ghi thêm cụ m t ừ "không chuy ể n nh ượ ng", "c ấ m chuy ể n nh ượ ng" ho ặ c c ụ m t ừ khác có ý nghĩa tươ ng t ự trong n ộ i dung ký chuy ể n nh ượ ng trên h ố i phi ế u đòi n ợ ; tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ đượ c ti ế p t ụ c chuy ể n nh ượ ng thì ng ườ i ký chuy ể n nh ượ ng này không có nghĩa v ụ thanh toán đ ố i vớ i ng ườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng sau đó. Điề u 33. Chuyể n nh ượ ng b ằ ng chuy ể n giao. 1. Chuyể n nh ượ ng b ằ ng chuy ể n giao là vi ệ c ng ườ i th ụ h ưở ng chuy ể n quy ề n s ở h ữ u h ố i phi ế u đòi nợ cho ng ườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng b ằ ng cách chuy ể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i nh ậ n chuyể n nh ượ ng. 2. Việ c chuy ể n nh ượ ng b ằ ng chuy ể n giao đ ượ c áp d ụ ng đ ố i v ớ i các h ố i phi ế u đòi n ợ sau đây: a) Hố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c ký phát tr ả cho ng ườ i c ầ m gi ữ ; b) Hố i phi ế u đòi n ợ ch ỉ có m ộ t chuy ể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng đ ể tr ố ng; c) Hố i phi ế u đòi n ợ có chuy ể n nh ượ ng cu ố i cùng là ký chuy ể n nh ượ ng đ ể tr ố ng. Điề u 34. Quyềủườậ n c a ng i nh n chuy ểượốế n nh ng h i phi u đòi n ợằ b ng chuy ể n giao ho ặ c ký chuyể n nh ượ ng đ ể tr ố ng Ngườ i nh ậ n chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng hình th ứ c chuy ể n giao ho ặ c ký chuy ể n nhượ ng đ ể tr ố ng có các quy ề n sau đây: 1. Điề n vào ch ỗ tr ố ng tên c ủ a mình ho ặ c tên c ủ a ng ườ i khác; 2. Tiế p t ụ c ký chuy ể n nh ượ ng đ ể tr ố ng h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng cách ký trên h ố i phi ế u đòi n ợ ; 3. Tiế p t ụ c chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i khác b ằ ng chuy ể n giao; 4. Ký chuyể n nh ượ ng đ ầ y đ ủ h ố i phi ế u đòi n ợ . Điề u 35. Chiế t kh ấ u, tái chi ế t kh ấ u h ố i phi ế u đòi n ợ Hố i phi ế u đòi n ợ có th ể đ ượ c chi ế t kh ấ u ho ặ c tái chi ế t kh ấ u t ạ i Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t nam, các tổ ch ứ c tín d ụ ng theo quy đ ị nh c ủ a Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam. Mụ c V: CHUYỂỂẦỐỂ N GIAO Đ C M C VÀ CHUY N GIAO 1
12. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG ĐỂỜỐẾỢ NH THU H I PHI U ĐÒI N Điề u 36. Quyề n đ ượ c c ầ m c ố h ố i phi ế u đòi n ợ Ngườ i th ụ h ưở ng có quy ề n c ầ m c ố h ố i phi ế u đòi n ợ theo quy đ ị nh t ạ i M ụ c này và các quy đ ị nh khác củ a pháp lu ậ t có liên quan. Điề u 37. Chuyể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể c ầ m c ố Ngườ i c ầ m c ố h ố i phi ế u đòi n ợ ph ả i chuy ể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i nh ậ n c ầ m c ố . Tho ả thuậ n v ề c ầ m c ố h ố i phi ế u đòi n ợ ph ả i đ ượ c l ậ p thành văn b ả n. Điề u 38. Xử lý h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c c ầ m c ố Khi ngườ i c ầ m c ố hoàn thành nghĩa v ụ đ ượ c b ả o đ ả m b ằ ng c ầ m c ố h ố i phi ế u đòi n ợ thì ng ườ i nhậ n c ầ m c ố ph ả i hoàn tr ả h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i c ầ m c ố . Trong tr ườ ng h ợ p ng ườ i c ầ m c ố không thự c hi ệ n đ ầ y đ ủ , đúng h ạ n nghĩa v ụ đ ượ c b ả o đ ả m b ằ ng c ầ m c ố h ố i phi ế u đòi n ợ thì ngườ i nh ậ n c ầ m c ố tr ở thành ng ườ i th ụ h ưở ng h ố i phi ế u đòi n ợ và đ ượ c thanh toán theo nghĩa v ụ đượ c b ả o đ ả m b ằ ng c ầ m c ố . Điề u 39. Nhờ thu qua ng ườ i thu h ộ 1. Ngườ i th ụ h ưở ng có th ể chuy ể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i thu h ộ đ ể nh ờ thu s ố ti ề n ghi trên hố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng cách chuy ể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i thu h ộ theo quy đ ị nh c ủ a Luậ t này kèm theo u ỷ quy ề n b ằ ng văn b ả n v ề vi ệ c thu h ộ . 2. Ngườ i thu h ộ không đ ượ c th ự c hi ệ n các quy ề n c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng theo h ố i phi ế u đòi n ợ ngoài quyềấ n xu t trình h ốế i phi u đòi n ợể đ thanh toán, quy ềậốề n nh n s ti n trên h ốếề i phi u, quy n chuyể n giao h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i thu h ộ khác đ ể nh ờ thu h ố i phi ế u đòi n ợ . 3. Ngườ i thu h ộ ph ả i xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i b ị ký phát đ ể thanh toán theo quy đ ị nh tạ i Đi ề u 43 c ủ a Lu ậ t này. Tr ườ ng h ợ p ng ườ i thu h ộ không xu ấ t trình ho ặ c xu ấ t trình không đúng thờ i h ạ n h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể thanh toán d ẫ n đ ế n h ố i phi ế u đòi n ợ không đ ượ c thanh toán thì ngườ i thu h ộ có trách nhi ệ m b ồ i th ườ ng thi ệ t h ạ i cho ng ườ i th ụ h ưở ng t ố i đa b ằ ng s ố ti ề n ghi trên hố i phi ế u đòi n ợ . 4. Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam quy đ ị nh c ụ th ể th ủ t ụ c nh ờ thu h ố i phi ế u đòi n ợ qua ng ườ i thu hộ . Mụ c VI: THANH TOÁN HỐẾỢ I PHI U ĐÒI N Điề u 40. Ngườ i th ụ h ưở ng Ngườ i th ụ h ưở ng h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c coi là ng ườ i th ụ h ưở ng h ợ p pháp khi có đ ủ các đi ề u kiệ n sau đây: 1. Cầữốếợưạ m gi h i phi u đòi n ch a quá h n thanh toán và không bi ếốếợ t h i phi u đòi n này đã có thông báo về vi ệ c b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n, t ừ ch ố i thanh toán; 2. Xác lậ p quy ề n s ở h ữ u đ ố i v ớ i h ố i phi ế u đòi n ợ m ộ t cách h ợ p pháp. Tr ườ ng h ợ p ng ườ i th ụ hưở ng nh ậ n chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u thông qua ký chuy ể n nh ượ ng thì các ch ữ ký chuy ể n nhượ ng trên h ố i phi ế u ph ả i liên t ụ c, không ng ắ t quãng; 3. Không có thông báo về vi ệ c nh ữ ng ng ườ i ký chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ tr ướ c đó đã c ầ m giữ h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng cách gian l ậ n, c ưỡ ng b ứ c, ép bu ộ c ho ặ c cách th ứ c không h ợ p pháp khác. Điề u 41. Quyề n c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng 1. Ngườ i th ụ h ưở ng c ầ m gi ữ h ố i phi ế u đòi n ợ theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 40 c ủ a Lu ậ t này có các quyề n sau đây: a) Xuấ t trình h ốế i phi u đòi n ợểấậặể đ ch p nh n ho c đ thanh toán khi h ốế i phi u đòi n ợếạ đ n h n; 1
13. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG b) Yêu cầ u nh ữ ng ng ườ i có liên quan thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ khi đ ế n h ạ n; c) Chuyể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ theo các quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này; d) Chuyể n giao đ ểầốặ c m c ho c chuy ể n giao đ ểờốế nh thu h i phi u đòi n ợ ; đ) Truy đòi, khở i ki ệ n v ề h ố i phi ế u đòi n ợ . 2. Quyề n c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng c ầ m gi ữ h ố i phi ế u đòi n ợ theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 40 c ủ a Lu ậ t này vẫ n đ ượ c đ ả m b ả o ngay c ả khi nh ữ ng ng ườ i có liên quan tr ướ c đó c ầ m gi ữ h ố i phi ế u không h ợ p pháp. Điề u 42. Thờ i h ạ n thanh toán 1. Thờ i h ạ n thanh toán c ủ a h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c ghi theo m ộ t trong các th ờ i h ạ n sau đây: a) Ngay khi xuấ t trình; b) Sau mộ t th ờ i h ạ n nh ấ t đ ị nh k ể t ừ ngày h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c ch ấ p nh ậ n; c) Sau mộ t th ờ i h ạ n nh ấ t đ ị nh k ể t ừ ngày ký phát; d) Vào mộ t ngày đ ượ c xác đ ị nh c ụ th ể . 2. Hốếợ i phi u đòi n không có giá tr ịế n u ghi nhi ềờạ u th i h n thanh toán ho ặờạ c ghi th i h n không đúng quy đị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u này. Điề u 43. Xuấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể thanh toán 1. Ngườ i th ụ h ưở ng có quy ề n xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ t ạ i đ ị a đi ể m thanh toán đ ể yêu c ầ u ngườ i b ị ký phát thanh toán vào ngày h ố i phi ế u đòi n ợ đ ế n h ạ n thanh toán ho ặ c trong th ờ i h ạ n năm ngày làm việ c ti ế p theo. 2. Ngườ i th ụ h ưở ng có th ể xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ sau th ờ i h ạ n ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ , n ế u việậấ c ch m xu t trình do s ựệấả ki n b t kh kháng ho ặởạ c tr ng i khách quan gây ra. Th ờễ i gian di n ra sự ki ệ n b ấ t kh ả kháng ho ặ c tr ở ng ạ i khách quan không tính vào th ờ i h ạ n thanh toán. 3. Hố i phi ế u đòi n ợ có ghi th ờ i h ạ n thanh toán là "ngay khi xu ấ t trình" ph ả i đ ượ c xu ấ t trình đ ể thanh toán trong thờ i h ạ n chín m ươ i ngày, k ể t ừ ngày ký phát. 4. Việ c xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể thanh toán đ ượ c coi là h ợ p l ệ khi có đ ủ các đi ề u ki ệ n sau đây: a) Do ngườ i th ụ h ưở ng ho ặ c ng ườ i đ ạ i di ệ n h ợ p pháp c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng xu ấ t trình; b) Hố i phi ế u đòi n ợ đ ế n h ạ n thanh toán; c) Xuấạịể t trình t i đ a đi m thanh toán theo quy đ ịạểảểảề nh t i đi m d kho n 1 và đi m b kho n 2 Đi u 16 củ a Lu ậ t này. 5. Ngườ i th ụ h ưở ng có th ể xu ấ t trình h ố i phi ế u đòi n ợ đ ể thanh toán d ướ i hình th ứ c th ư b ả o đ ả m qua mạư ng b u chính công c ộệịờểấ ng. Vi c xác đ nh th i đi m xu t trình h ốếợể i phi u đòi n đ thanh toán đượ c tính theo ngày trên d ấ u b ư u đi ệ n n ơ i g ử i th ư b ả o đ ả m. Điề u 44. Thanh toán hố i phi ế u đòi n ợ 1. Ngườ i b ị ký phát ph ả i thanh toán ho ặ c t ừ ch ố i thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ cho ng ườ i th ụ h ưở ng trong thờ i h ạ n ba ngày làm vi ệ c k ể t ừ ngày nh ậ n đ ượ c h ố i phi ế u đòi n ợ . Trong tr ườ ng h ợ p h ố i phiế u đòi n ợ đ ượ c xu ấ t trình thanh toán d ướ i hình th ứ c th ư b ả o đ ả m qua m ạ ng b ư u chính công cộ ng thì th ờ i h ạ n này đ ượ c tính k ể t ừ ngày ng ườ i b ị ký phát xác nh ậ n đã nh ậ n đ ượ c h ố i phi ế u đòi nợ . 2. Khi hố i phi ế u đòi n ợ đã đ ượ c thanh toán toàn b ộ , ng ườ i th ụ h ưở ng ph ả i ký, chuy ể n giao h ố i phiế u đòi n ợ , t ờ ph ụ đính kèm cho ng ườ i đã thanh toán. Điề u 45. Từ ch ố i thanh toán 1
14. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 1. Hố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c coi là b ị t ừ ch ố i thanh toán, n ế u ng ườ i th ụ h ưở ng không đ ượ c thanh toán đầủốề y đ s ti n ghi trên h ốế i phi u đòi n ợ trong th ờạ i h n quy đ ịạảềủ nh t i kho n 1 Đi u 44 c a Luậ t này. 2. Khi hốế i phi u đòi n ợịừố b t ch i thanh toán toàn b ộặộầốề ho c m t ph n s ti n ghi trên h ốế i phi u đòi nợ , ng ườ i th ụ h ưở ng có quy ề n truy đòi ngay s ố ti ề n ch ư a đ ượ c thanh toán đ ố i v ớ i ng ườ i chuy ể n nhượ ng tr ướ c mình, ng ườ i ký phát và ng ườ i b ả o lãnh theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 48 c ủ a Lu ậ t này. Điề u 46. Hoàn thành thanh toán hố i phi ế u đòi n ợ Việ c thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ đ ượ c coi là hoàn thành trong các tr ườ ng h ợ p sau đây: 1. Ngườ i ký phát, ng ườ i b ị ký phát, ng ườ i ch ấ p nh ậ n đã thanh toán toàn b ộ s ố ti ề n ghi trên h ố i phiế u đòi n ợ cho ng ườ i th ụ h ưở ng; 2. Ngườ i ch ấ p nh ậ n tr ở thành ng ườ i th ụ h ưở ng c ủ a h ố i phi ế u đòi n ợ vào ngày đ ế n h ạ n thanh toán hoặ c sau ngày đó; 3. Ngườ i th ụ h ưở ng hu ỷ b ỏ h ố i phi ế u đòi n ợ ho ặ c t ừ b ỏ quy ề n đ ố i v ớ i h ố i phi ế u đòi n ợ khi vi ệ c huỷ b ỏ ho ặ c t ừ b ỏ này đ ượ c ghi rõ trên h ố i phi ế u đòi n ợ b ằ ng c ụ m t ừ "hu ỷ b ỏ ", "t ừ b ỏ " ho ặ c cụ m t ừ khác có ý nghĩa t ươ ng t ự , ngày hu ỷ b ỏ , t ừ b ỏ và ch ữ ký c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng. Điề u 47. Thanh toán trướ c h ạ n Ngườ i b ị ký phát thanh toán h ố i phi ế u đòi n ợ tr ướ c khi đ ế n h ạ n thanh toán theo yêu c ầ u c ủ a ng ườ i thụ h ưở ng ph ả i ch ị u m ọ i thi ệ t h ạ i phát sinh do thanh toán tr ướ c h ạ n. Mụ c VII: TRUY ĐÒI DO HỐ I PHI Ế U ĐÒI N Ợ KHÔNG Đ ƯỢ C CH Ấ P NH Ậ N HOẶ C KHÔNG Đ ƯỢ C THANH TOÁN Điề u 48. Quyề n truy đòi 1. Ngườ i th ụ h ưở ng có quy ề n truy đòi s ố ti ề n quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 52 c ủ a Lu ậ t này đ ố i v ớ i nh ữ ng ngườ i sau đây: a) Ngườ i ký phát, ng ườ i b ả o lãnh, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng tr ướ c mình trong tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi nợịừốấậộầặ b t ch i ch p nh n m t ph n ho c toàn b ộ theo quy đ ịủậ nh c a Lu t này; b) Ngườ i ký phát, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng, ng ườ i b ả o lãnh, khi h ố i phi ế u đòi n ợ đ ế n h ạ n thanh toán mà không đượ c thanh toán theo n ộ i dung c ủ a h ố i phi ế u đòi n ợ ; c) Ngườ i ký phát, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng, ng ườ i b ả o lãnh trong tr ườ ng h ợ p ng ườ i b ị ký phát b ị tuyên bố phá s ả n, gi ả i th ể , ch ế t ho ặ c m ấ t tích, k ể c ả tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ đã đ ượ c ch ấ p nhậ n ho ặ c ch ư a đ ượ c ch ấ p nh ậ n; d) Ngườ i chuy ể n nh ượ ng, ng ườ i b ả o lãnh trong tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ ch ư a đ ế n h ạ n thanh toán như ng ng ườ i ký phát b ị tuyên b ố phá s ả n, gi ả i th ể , ch ế t ho ặ c m ấ t tích và h ố i phi ế u đòi n ợ chư a đ ượ c ch ấ p nh ậ n. 2. Ngườ i chuy ể n nh ượ ng đã tr ả ti ề n cho ng ườ i th ụ h ưở ng đ ượ c quy ề n truy đòi đ ố i v ớ i ng ườ i ký phát hoặ c ng ườ i chuy ể n nh ượ ng tr ướ c mình. Điề u 49. Văn bả n thông báo truy đòi Trong trườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán, ng ườ i th ụ hưở ng ph ả i thông báo b ằ ng văn b ả n cho ng ườ i ký phát, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng cho mình, ng ườ i bả o lãnh cho nh ữ ng ng ườ i này v ề vi ệ c t ừ ch ố i đó. Điề u 50. Thờ i h ạ n thông báo 1. Ngườ i th ụ h ưở ng ph ả i thông báo cho ng ườ i ký phát, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng cho mình, ng ườ i bả o lãnh cho nh ữ ng ng ườ i này v ề vi ệ c h ố i phi ế u đòi n ợ b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán trong thờ i h ạ n b ố n ngày làm vi ệ c, k ể t ừ ngày b ị t ừ ch ố i. 1
15. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 2. Trong thờ i h ạ n b ố n ngày làm vi ệ c k ể t ừ ngày nh ậ n đ ượ c thông báo, m ỗ i ng ườ i chuy ể n nh ượ ng phả i thông báo b ằ ng văn b ả n cho ng ườ i chuy ể n nh ượ ng cho mình v ề vi ệ c h ố i phi ế u đòi n ợ b ị t ừ chố i, kèm theo tên và đ ị a ch ỉ c ủ a ng ườ i đã thông báo cho mình. Vi ệ c thông báo này đ ượ c th ự c hi ệ n cho đế n khi ng ườ i ký phát nh ậ n đ ượ c thông báo v ề vi ệ c h ố i phi ế u đòi n ợ b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n hoặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán. 3. Trong thờ i h ạ n thông báo quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 và kho ả n 2 Đi ề u này, n ế u vi ệ c thông báo không thự c hi ệ n đ ượ c do s ự ki ệ n b ấ t kh ả kháng ho ặ c tr ở ng ạ i khách quan gây ra thì th ờ i gian di ễ n ra s ự kiệ n b ấ t kh ả kháng ho ặ c tr ở ng ạ i khách quan không tính vào th ờ i h ạ n thông báo. Điề u 51. Trách nhiệ m c ủ a nh ữ ng ng ườ i có liên quan 1. Ngườ i ký phát, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng ch ị u trách nhi ệ m liên đ ớ i thanh toán cho ng ườ i th ụ h ưở ng toàn bộ s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u đòi n ợ . 2. Ngườ i ch ấ p nh ậ n, ng ườ i b ả o lãnh ch ị u trách nhi ệ m liên đ ớ i thanh toán cho ng ườ i th ụ h ưở ng s ố tiề n đã cam k ế t ch ấ p nh ậ n ho ặ c cam k ế t b ả o lãnh. Điề u 52. Số ti ề n đ ượ c thanh toán Ngườ i th ụ h ưở ng có quy ề n yêu c ầ u thanh toán các kho ả n ti ề n sau đây: 1. Số ti ề n không đ ượ c ch ấ p nh ậ n ho ặ c không đ ượ c thanh toán; 2. Chi phí truy đòi, các chi phí hợ p lý có liên quan khác; 3. Tiề n lãi trên s ốềậảểừ ti n ch m tr k t ngày h ốếợếạ i phi u đòi n đ n h n thanh toán theo quy đ ịủ nh c a Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam. Chươ ng III: H Ố I PHI Ế U NH Ậ N N Ợ Điề u 53. Nộ i dung c ủ a h ố i phi ế u nh ậ n n ợ 1. Hố i phi ế u nh ậ n n ợ có các n ộ i dung sau đây: a) Cụ m t ừ "H ố i phi ế u nh ậ n n ợ " đ ượ c ghi trên m ặ t tr ướ c c ủ a h ố i phi ế u nh ậ n n ợ ; b) Cam kế t thanh toán không đi ề u ki ệ n m ộ t s ố ti ề n xác đ ị nh; c) Thờ i h ạ n thanh toán; d) Đị a đi ể m thanh toán; đ) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng đ ượ c ng ườ i phát hành chỉ đ ị nh ho ặ c yêu c ầ u thanh toán h ố i phi ế u nh ậ n n ợ theo l ệ nh c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c yêu c ầ u thanh toán hố i phi ế u cho ng ườ i c ầ m gi ữ ; e) Đị a đi ể m và ngày ký phát hành; g) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân, đ ị a ch ỉ và ch ữ ký c ủ a ng ườ i phát hành. 2. Hốếậợ i phi u nh n n không có giá tr ịếếộ n u thi u m t trong các n ộ i dung quy đ ịạảề nh t i kho n 1 Đi u này, trừ các tr ườ ng h ợ p sau đây: a) Trườ ng h ợ p đ ị a đi ể m thanh toán không đ ượ c ghi trên h ố i phi ế u nh ậ n n ợ thì đ ị a đi ể m thanh toán là đị a ch ỉ c ủ a ng ườ i phát hành. b) Trườ ng h ợ p đ ị a đi ể m phát hành không đ ượ c ghi trên h ố i phi ế u nh ậ n n ợ thì đ ị a đi ể m phát hành là đị a ch ỉ c ủ a ng ườ i phát hành. 3. Khi số ti ề n trên h ố i phi ế u nh ậ n n ợ đ ượ c ghi b ằ ng s ố khác v ớ i s ố ti ề n ghi b ằ ng ch ữ thì s ố ti ề n ghi bằ ng ch ữ có giá tr ị thanh toán. Trong tr ườ ng h ợ p s ố ti ề n trên h ố i phi ế u nh ậ n n ợ đ ượ c ghi hai lầ n tr ở lên b ằ ng ch ữ ho ặ c b ằ ng s ố và có s ự khác nhau thì s ố ti ề n có giá tr ị nh ỏ nh ấ t đ ượ c ghi bằ ng ch ữ có giá tr ị thanh toán. 4. Trong trườ ng h ợ p h ố i phi ế u nh ậ n n ợ không có đ ủ ch ỗ đ ể vi ế t, h ố i phi ế u nh ậ n n ợ đó có th ể có thêm tờ ph ụ đính kèm. T ờ ph ụ đính kèm đ ượ c s ử d ụ ng đ ể ghi n ộ i dung b ả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, 1
16. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG cầ m c ố , nh ờ thu. Ng ườ i đ ầ u tiên l ậ p t ờ ph ụ ph ả i g ắ n li ề n t ờ ph ụ v ớ i h ố i phi ế u nh ậ n n ợ và ký tên trên chỗ giáp lai gi ữ a t ờ ph ụ và h ố i phi ế u nh ậ n n ợ . Điề u 54. Nghĩa vụ c ủ a ng ườ i phát hành Ngườ i phát hành có nghĩa v ụ thanh toán s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u nh ậ n n ợ cho ng ườ i th ụ h ưở ng khi đế n h ạ n thanh toán và có các nghĩa v ụ khác nh ư ng ườ i ch ấ p nh ậ n h ố i phi ế u đòi n ợ theo quy đị nh c ủ a Lu ậ t này. Điề u 55. Nghĩa vụủ c a ng ườ i chuy ể n nh ượầầố ng l n đ u h i phi ế u nh ậợ n n Ngườ i chuy ể n nh ượ ng l ầ n đ ầ u h ố i phi ế u nh ậ n n ợ có nghĩa v ụ nh ư ng ườ i ký phát h ố i phi ế u đòi nợ theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 17 c ủ a Lu ậ t này. Điề u 56. Hoàn thành thanh toán hố i phi ế u nh ậ n n ợ Việ c thanh toán h ố i phi ế u nh ậ n n ợ đ ượ c coi là hoàn thành trong các tr ườ ng h ợ p sau đây: 1. Khi ngườ i phát hành tr ở thành ng ườ i th ụ h ưở ng c ủ a h ố i phi ế u nh ậ n n ợ vào ngày đ ế n h ạ n thanh toán hoặ c sau ngày đó; 2. Ngườ i phát hành đã thanh toán toàn b ộ s ố ti ề n ghi trên h ố i phi ế u nh ậ n n ợ cho ng ườ i th ụ h ưở ng; 3. Ngườ i th ụ h ưở ng hu ỷ b ỏ h ố i phi ế u nh ậ n n ợ . Điề u 57. Bả o lãnh, chuy ểượầốờ n nh ng, c m c , nh thu, thanh toán, truy đòi h ốếậợ i phi u nh n n Các quy đị nh t ừ Đi ề u 24 đ ế n Đi ề u 52 c ủ a Lu ậ t này v ề b ả o lãnh, chuy ể n nh ượ ng, c ầ m c ố , nh ờ thu, thanh toán, truy đòi hố i phi ế u đòi n ợ cũng đ ượ c áp d ụ ng t ươ ng t ự đ ố i v ớ i h ố i phi ế u nh ậ n n ợ . Chươ ng IV: SÉC Mụ c I: CÁC NỘỦ I DUNG C A SÉC VÀ KÝ PHÁT SÉC Điề u 58. Các nộ i dung c ủ a séc 1. Mặ t tr ướ c séc có các n ộ i dung sau đây: a) Từ "Séc" đ ượ c in phía trên séc; b) Số ti ề n xác đ ị nh; c) Tên củ a ngân hàng ho ặ c t ổ ch ứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán là ng ườ i b ị ký phát; d) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng đ ượ c ng ườ i ký phát ch ỉ đị nh ho ặ c yêu c ầ u thanh toán séc theo l ệ nh c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c yêu c ầ u thanh toán séc cho ngườ i c ầ m gi ữ ; đ) Đị a đi ể m thanh toán; e) Ngày ký phát; g) Tên đố i v ớ i t ổ ch ứ c ho ặ c h ọ , tên đ ố i v ớ i cá nhân và ch ữ ký c ủ a ng ườ i ký phát. 2. Séc thiế u m ộ t trong các n ộ i dung quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u này thì không có giá tr ị , tr ừ tr ườ ng hợ p đ ị a đi ể m thanh toán không ghi trên séc thì séc đ ượ c thanh toán t ạ i đ ị a đi ể m kinh doanh c ủ a ngườ i b ị ký phát. 3. Ngoài các nộ i dung quy đ ịạảềổứứ nh t i kho n 1 Đi u này, t ch c cung ng séc có th ểư đ a thêm nh ữ ng nộ i dung khác mà không làm phát sinh thêm nghĩa v ụ pháp lý c ủ a các bên nh ư s ố hi ệ u tài kho ả n mà ngườ i ký phát đ ượ c s ử d ụ ng đ ể ký phát séc, đ ị a ch ỉ c ủ a ng ườ i ký phát, đ ị a ch ỉ c ủ a ng ườ i b ị ký phát và các nộ i dung khác. 4. Trườ ng h ợ p séc đ ượ c thanh toán qua Trung tâm thanh toán bù tr ừ séc thì trên séc ph ả i có thêm các nộ i dung theo quy đ ị nh c ủ a Trung tâm thanh toán bù tr ừ séc. 5. Mặ t sau c ủ a séc đ ượ c s ử d ụ ng đ ể ghi các n ộ i dung chuy ể n nh ượ ng séc. 1
17. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 6. Sốề ti n ghi b ằố ng s trên séc ph ảằớốề i b ng v i s ti n ghi b ằữ ng ch trên séc. N ếốề u s ti n ghi b ằ ng số khác v ớ i s ố ti ề n ghi b ằ ng ch ữ thì séc không có giá tr ị thanh toán. Điề u 59. Kích thướ c séc và vi ệ c b ố trí v ị trí các n ộ i dung trên séc 1. Kích thướ c séc và vi ệ c b ố trí v ị trí các n ộ i dung trên séc do t ổ ch ứ c cung ứ ng séc thi ế t k ế và thự c hi ệ n, tr ừ tr ườ ng h ợ p quy đ ị nh t ạ i kho ả n 2 Đi ề u này. 2. Trung tâm thanh toán bù trừ séc quy đ ị nh v ề kích th ướ c séc, n ộ i dung và v ị trí các n ộ i dung trên séc đố i v ớ i séc thanh toán qua Trung tâm thanh toán bù tr ừ séc. Điề u 60. Ký phát séc 1. Séc đượ c ký phát đ ể ra l ệ nh cho ng ườ i b ị ký phát thanh toán: a) Cho mộ t ng ườ i xác đ ị nh và không cho phép chuy ể n nh ượ ng séc b ằ ng cách ghi rõ tên c ủ a ng ườ i thụ h ưở ng và kèm theo m ộ t trong các c ụ m t ừ "không chuy ể n nh ượ ng", "không tr ả theo l ệ nh"; b) Cho mộ t ng ườ i xác đ ị nh và cho phép chuy ể n nh ượ ng séc b ằ ng cách ghi rõ tên c ủ a ng ườ i th ụ hưở ng và không có c ụ m t ừ không cho phép chuy ể n nh ượ ng quy đ ị nh t ạ i đi ể m a Kho ả n này; c) Cho ngườ i c ầ m gi ữ séc, b ằ ng cách ghi c ụ m t ừ "tr ả cho ng ườ i c ầ m gi ữ séc" ho ặ c không ghi tên ngườ i th ụ h ưở ng. 2. Séc có thể đ ượ c ký phát ra l ệ nh cho ng ườ i b ị ký phát thanh toán s ố ti ề n ghi trên séc cho chính ngườ i ký phát. 3. Séc không đượ c ký phát đ ể ra l ệ nh cho chính ng ườ i ký phát th ự c hi ệ n thanh toán séc, tr ừ tr ườ ng hợ p ký phát đ ể tr ả ti ề n t ừ đ ơ n v ị này sang đ ơ n v ị khác c ủ a ng ườ i ký phát. 4. Ngườ i ký phát séc là t ổ ch ứ c, cá nhân có tài kho ả n t ạ i ngân hàng, t ổ ch ứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán đượ c phép c ủ a Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam. Điề u 61. Séc trả ti ề n vào tài kho ả n và séc tr ả ti ề n m ặ t 1. Ngườ i ký phát séc ho ặ c ng ườ i chuy ể n nh ượ ng séc có th ể không cho phép thanh toán séc b ằ ng tiề n m ặ t b ằ ng cách ghi trên séc c ụ m t ừ ''tr ả vào tài kho ả n''. Trong tr ườ ng h ợ p này, ng ườ i b ị ký phát chỉ đ ượ c chuy ể n s ố ti ề n ghi trên séc đó vào tài kho ả n c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng mà không đ ượ c phép trả b ằ ng ti ề n m ặ t, k ể c ả tr ườ ng h ợ p c ụ m t ừ "tr ả vào tài kho ả n" b ị g ạ ch b ỏ . 2. Trườ ng h ợ p séc không ghi c ụ m t ừ ''tr ả vào tài kho ả n'' thì ng ườ i b ị ký phát thanh toán séc cho ngườ i th ụ h ưở ng b ằ ng ti ề n m ặ t. Điề u 62. Séc gạ ch chéo không ghi tên và séc g ạ ch chéo có ghi tên 1. Ngườ i ký phát ho ặ c ng ườ i chuy ể n nh ượ ng séc có th ể quy đ ị nh séc ch ỉ đ ượ c thanh toán cho m ộ t ngân hàng hoặ c cho ng ườ i th ụ h ưở ng có tài kho ả n t ạ i ngân hàng b ị ký phát b ằ ng cách v ạ ch lên trên séc hai gạ ch chéo song song. 2. Ngườ i ký phát ho ặ c ng ườ i chuy ể n nh ượ ng séc có th ể quy đ ị nh séc ch ỉ đ ượ c thanh toán cho m ộ t ngân hàng cụ th ể ho ặ c cho ng ườ i th ụ h ưở ng có tài kho ả n t ạ i ngân hàng đó b ằ ng cách v ạ ch lên trên séc hai gạ ch chéo song song và ghi tên c ủ a ngân hàng đó gi ữ a hai g ạ ch chéo này. Séc có tên hai ngân hàng giữ a hai g ạ ch chéo s ẽ không có giá tr ị thanh toán, tr ừ tr ườ ng h ợ p m ộ t trong hai ngân hàng có tên giữ a hai g ạ ch chéo là ngân hàng thu h ộ . Mụ c II: CUNG Ứ NG SÉC Điề u 63. Cung ứ ng séc tr ắ ng 1. Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam cung ứ ng séc tr ắ ng cho các t ổ ch ứ c tín d ụ ng và các t ổ ch ứ c khác có tài khoả n t ạ i Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam. 2. Các ngân hàng, tổ ch ứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán khác cung ứ ng séc tr ắ ng cho t ổ ch ứ c, cá nhân sử d ụ ng tài kho ả n đ ể ký phát séc. 1
18. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 3. Tổứ ch c cung ứ ng séc quy đ ịềệủụốớệảảửụ nh đi u ki n, th t c đ i v i vi c b o qu n, s d ng séc do mình cung ứ ng. Điề u 64. In, giao nhậ n và b ả o qu ả n séc tr ắ ng 1. Tổ ch ứ c cung ứ ng séc t ổ ch ứ c vi ệ c in séc tr ắ ng đ ể cung ứ ng cho ng ườ i s ử d ụ ng. 2. Trướ c khi séc tr ắ ng đ ượ c in và cung ứ ng đ ể s ử d ụ ng, các t ổ ch ứ c cung ứ ng séc ph ả i đăng ký mẫ u séc tr ắ ng t ạ i Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam. 3. Việ c in, giao nh ậảảửụ n, b o qu n và s d ng séc tr ắựệ ng th c hi n theo quy đ ịủ nh c a Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam v ề in, giao nh ậ n, b ả o qu ả n và s ử d ụ ng ấ n ch ỉ có giá. Mụ c III: CHUYỂ N NH ƯỢ NG, NH Ờ THU SÉC Điề u 65. Chuyể n nh ượ ng séc Việ c chuy ể n nh ượ ng séc đ ượ c áp d ụ ng theo quy đ ị nh v ề chuy ể n nh ượ ng h ố i phi ế u đòi n ợ t ạ i Mụ c IV Ch ươ ng II c ủ a Lu ậ t này, tr ừ tr ườ ng h ợ p chuy ể n giao đ ể nh ờ thu séc cho t ổ ch ứ c cung ứng d ị ch v ụ thanh toán theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 66 c ủ a Lu ậ t này. Điề u 66. Chuyể n giao séc đ ể nh ờ thu séc 1. Ngườ i th ụ h ưở ng séc có th ể chuy ể n giao séc đ ể nh ờ thu thông qua vi ệ c ký chuy ể n nh ượ ng và chuyể n giao séc cho ng ườ i thu h ộ . 2. Ngườ i thu h ộ ch ỉ có quy ề n thay m ặ t cho ng ườ i chuy ể n giao đ ể xu ấ t trình séc, nh ậ n s ố ti ề n ghi trên séc, chuyể n giao séc cho ng ườ i thu h ộ khác nh ờ thu séc; truy đòi s ố ti ề n ghi trên séc đ ố i v ớ i ngườ i ký phát và ng ườ i chuy ể n giao séc n ế u ng ườ i thu h ộ đã thanh toán tr ướ c s ố ti ề n ghi trên séc cho ngườ i th ụ h ưở ng và séc đ ượ c nh ờ thu b ị ng ườ i b ị ký phát t ừ ch ố i thanh toán. Mụ c IV: BẢẢ O Đ M THANH TOÁN SÉC Điề u 67. Bả o chi séc 1. Trườ ng h ợ p séc có đ ầ y đ ủ các n ộ i dung theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 58 c ủ a Lu ậ t này và ng ườ i ký phát có đủ ti ề n đ ể thanh toán séc khi yêu c ầ u b ả o chi séc thì ng ườ i b ị ký phát có nghĩa v ụ b ả o chi séc bằ ng cách ghi c ụ m t ừ ''b ả o chi'' và ký tên trên séc. 2. Ngườ i b ị ký phát có nghĩa v ụ gi ữ l ạ i s ố ti ề n đ ủ đ ể thanh toán cho séc đã b ả o chi khi séc đó đượ c xu ấ t trình trong th ờ i h ạ n xu ấ t trình. Điề u 68. Bả o lãnh séc Việ c b ả o lãnh séc đ ượ c th ự c hi ệ n theo các quy đ ị nh v ề b ả o lãnh h ố i phi ế u đòi n ợ quy đ ị nh t ừ Điề u 24 đ ế n Đi ề u 26 c ủ a Lu ậ t này. Mụ c V: XUẤ T TRÌNH VÀ THANH TOÁN SÉC Điề u 69. Thờ i h ạ n xu ấ t trình yêu c ầ u thanh toán séc và đ ị a đi ể m xu ấ t trình 1. Thờ i h ạ n xu ấ t trình yêu c ầ u thanh toán séc là ba m ươ i ngày, k ể t ừ ngày ký phát. 2. Ngườ i th ụ h ưở ng đ ượ c xu ấ t trình yêu c ầ u thanh toán séc mu ộ n h ơ n, n ế u vi ệ c ch ậ m xu ấ t trình do sựệấả ki n b t kh kháng ho ặởạ c tr ng i khách quan gây ra. Th ờ i gian di ễựệấả n ra s ki n b t kh kháng hoặ c tr ở ng ạ i khách quan không tính vào th ờ i h ạ n xu ấ t trình yêu c ầ u thanh toán. 3. Trong thờ i h ạ n xu ấ t trình yêu c ầ u thanh toán, séc ph ả i đ ượ c xu ấ t trình đ ể thanh toán t ạ i đ ị a điể m thanh toán quy đ ịạểả nh t i đi m đ kho n 1 và kho ảềủậặạ n 2 Đi u 58 c a Lu t này ho c t i Trung tâm thanh toán bù trừ séc n ế u đ ượ c thanh toán qua Trung tâm này. 1
19. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 4. Việ c xu ấ t trình séc đ ể thanh toán đ ượ c coi là h ợ p l ệ khi séc đ ượ c ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c ng ườ i đạ i di ệ n h ợ p pháp c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng xu ấ t trình t ạ i đ ị a đi ể m thanh toán quy đ ị nh t ạ i kho ả n 3 Điề u này. 5. Ngườ i th ụ h ưở ng có th ể xu ấ t trình séc đ ể thanh toán theo hình th ứ c th ư b ả o đ ả m qua m ạ ng b ư u chính công cộ ng. Vi ệ c xác đ ị nh th ờ i đi ể m xu ấ t trình séc đ ể thanh toán đ ượ c tính theo ngày trên dấ u b ư u đi ệ n n ơ i g ử i. Điề u 70. Xuấ t trình séc t ạ i Trung tâm thanh toán bù tr ừ séc Ngân hàng, tổ ch ứ c cung ứ ng d ị ch v ụ thanh toán khác xu ấ t trình yêu c ầ u thanh toán séc t ạ i Trung tâm thanh toán bù trừ séc theo quy đ ị nh c ủ a Trung tâm này. Điề u 71. Thự c hi ệ n thanh toán 1. Khi séc đượ c xu ấ t trình đ ể thanh toán theo th ờ i h ạ n và đ ị a đi ể m xu ấ t trình quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 69 củ a Lu ậ t này thì ng ườ i b ị ký phát có trách nhi ệ m thanh toán trong ngày xu ấ t trình ho ặ c ngày làm việ c ti ế p theo n ế u ng ườ i ký phát có đ ủ ti ề n trên tài kho ả n đ ể thanh toán. 2. Ngườ i b ị ký phát không tuân th ủ quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u này ph ả i b ồ i th ườ ng thi ệ t h ạ i cho ngườ i th ụ h ưở ng, t ố i đa b ằ ng ti ề n lãi c ủ a s ố ti ề n ghi trên séc tính t ừ ngày séc đ ượ c xu ấ t trình đ ể thanh toán theo mứ c lãi su ấ t ph ạ t ch ậ m tr ả séc do Ngân hàng Nhà n ướ c Vi ệ t Nam quy đ ị nh áp dụ ng t ạ i th ờ i đi ể m xu ấ t trình séc 3. Trườ ng h ợ p séc đ ượ c xu ấ t trình đ ể thanh toán tr ướ c ngày ghi là ngày ký phát trên séc thì vi ệ c thanh toán chỉ đ ượ c th ự c hi ệ n k ể t ừ ngày ký phát ghi trên séc. 4. Séc đượ c xu ấ t trình sau th ờ i h ạ n xu ấ t trình đ ể thanh toán nh ư ng ch ư a quá sáu tháng k ể t ừ ngày ký phát thì ngườ i b ị ký phát v ẫ n có th ể thanh toán n ế u ng ườ i b ị ký phát không nh ậ n đ ượ c thông báo đình chỉ thanh toán đ ố i v ớ i séc đó và ng ườ i ký phát có đ ủ ti ề n trên tài kho ả n đ ể thanh toán. 5. Trườ ng h ợ p kho ả n ti ề n mà ng ườ i ký phát đ ượ c s ử d ụ ng đ ể ký phát séc không đ ủ đ ể thanh toán toàn bộ s ố ti ề n ghi trên séc theo quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 và kho ả n 2 Đi ề u này, n ế u ng ườ i th ụ h ưở ng yêu cầ u đ ượ c thanh toán m ộ t ph ầ n s ố ti ề n ghi trên séc thì ng ườ i b ị ký phát có nghĩa v ụ thanh toán theo yêu cầ u c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng trong ph ạ m vi kho ả n ti ề n mà ng ườ i ký phát hi ệ n có và đ ượ c sử d ụ ng đ ể thanh toán séc. 6. Khi thanh toán mộ t ph ầ n s ố ti ề n ghi trên séc, ng ườ i b ị ký phát ph ả i ghi rõ s ố ti ề n đã đ ượ c thanh toán trên séc và trả l ạ i séc cho ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c ng ườ i đ ượ c ng ườ i th ụ h ưở ng ủ y quy ề n. Ngườ i th ụ h ưở ng ho ặ c ng ườ i đ ượ c ng ườ i th ụ h ưở ng ủ y quy ề n ph ả i l ậ p văn b ả n biên nh ậ n v ề việ c thanh toán đó và giao cho ng ườ i b ị ký phát. 7. Văn bả n biên nh ậ n trong tr ườ ng h ợ p này đ ượ c coi là văn b ả n ch ứ ng minh vi ệ c ng ườ i b ị ký phát đã thanh toán mộ t ph ầ n s ố ti ề n ghi trên séc. 8. Trườ ng h ợ p séc đ ượ c xu ấ t trình đ ể thanh toán sau khi ng ườ i ký phát b ị tuyên b ố phá s ả n, gi ả i thể , ch ế t, m ấ t tích ho ặ c m ấ t năng l ự c hành vi dân s ự thì séc v ẫ n có hi ệ u l ự c thanh toán theo quy đị nh t ạ i Đi ề u này. 9. Việ c thanh toán séc theo quy đ ị nh t ạ i kho ả n 4 Đi ề u này ch ấ m d ứ t sau sáu tháng, k ể t ừ ngày ký phát ghi trên séc. Điề u 72. Thanh toán séc đã đượ c chuy ể n nh ượ ng Khi thanh toán séc đã đượ c chuy ể n nh ượ ng b ằ ng ký chuy ể n nh ượ ng, ng ườ i b ị ký phát ph ả i ki ể m tra để b ả o đ ả m tính liên t ụ c c ủ a dãy ch ữ ký chuy ể n nh ượ ng. Điề u 73. Đình chỉ thanh toán séc 1. Ngườ i ký phát có quy ề n yêu c ầ u đình ch ỉ thanh toán séc mà mình đã ký phát b ằ ng vi ệ c thông báo bằ ng văn b ả n cho ng ườ i b ị ký phát yêu c ầ u đình ch ỉ thanh toán séc khi séc này đ ượ c xu ấ t trình yêu cầ u thanh toán. Thông báo đình ch ỉ thanh toán ch ỉ có hi ệ u l ự c sau th ờ i h ạ n quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Điề u 69 c ủ a Lu ậ t này. 1
20. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG 2. Ngườ i ký phát có nghĩa v ụ thanh toán s ố ti ề n ghi trên séc sau khi séc b ị ng ườ i b ị ký phát t ừ ch ố i thanh toán theo thông báo đình chỉ thanh toán c ủ a mình. Điề u 74. Từ ch ố i thanh toán séc 1. Séc đượ c coi là b ị t ừ ch ố i thanh toán n ế u sau th ờ i h ạ n quy đ ị nh t ạ i kho ả n 1 Đi ề u 71 c ủ a Lu ậ t này, ngườ i th ụ h ưở ng ch ư a nh ậ n đ ượ c đ ủ s ố ti ề n ghi trên séc. 2. Khi từ ch ố i thanh toán séc, ng ườ i b ị ký phát, Trung tâm thanh toán bù tr ừ séc ph ả i l ậ p gi ấ y xác nhậừố n t ch i thanh toán, ghi rõ s ốốềừốừố séc, s ti n t ch i, lý do t ch i, ngày tháng xu ấ t trình, tên, đ ị a chỉ c ủ a ng ườ i ký phát séc, ký tên và giao cho ng ườ i xu ấ t trình séc. Điề u 75. Truy đòi séc do không đượ c thanh toán Việ c truy đòi séc do không đ ượ c thanh toán đ ượ c áp d ụ ng t ươ ng t ự theo các quy đ ị nh t ừ Đi ề u 48 đế n Đi ề u 52 c ủ a Lu ậ t này. Chươ ng V: KH Ở I KI Ệ N, THANH TRA VÀ X Ử LÝ VI PH Ạ M Điề u 76. Khở i ki ệ n c ủ a ng ườ i th ụ h ưở ng 1. Sau khi gử i thông báo v ề vi ệ c công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán toàn bộ ho ặ c m ộ t ph ầ n s ố ti ề n ghi trên công c ụ chuy ể n nh ượ ng, ng ườ i th ụ h ưở ng có quyề n kh ở i ki ệ n t ạ i Toà án đ ố i v ớ i m ộ t, m ộ t s ố ho ặ c t ấ t c ả nh ữ ng ng ườ i có liên quan đ ể yêu c ầ u thanh toán sốề ti n quy đ ịạề nh t i Đi u 52 c ủậ a Lu t này. H ồơởệảơệ s kh i ki n ph i có đ n ki n, công c ụ chuyể n nh ượ ng b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán, thông báo v ề vi ệ c công c ụ chuyể n nh ượ ng b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán. 2. Ngườ i th ụ h ưở ng không xu ấ t trình công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ể thanh toán trong th ờ i h ạ n quy địạề nh t i Đi u 43 và Đi ềủậ u 69 c a Lu t này ho ặ c không g ử i thông báo v ềệịừốấậ vi c b t ch i ch p nh n hoặừố c t ch i thanh toán trong th ờạ i h n quy đ ịạềủậ nh t i Đi u 50 c a Lu t này thì m ấềởệ t quy n kh i ki n đố i v ớ i nh ữ ng ng ườ i có liên quan, tr ừ ng ườ i phát hành, ng ườ i ch ấ p nh ậ n ho ặ c ng ườ i ký phát, ngườ i b ả o lãnh cho ng ườ i b ị ký phát trong tr ườ ng h ợ p h ố i phi ế u đòi n ợ ch ư a đ ượ c ch ấ p nh ậ n. Điề u 77. Khở i ki ệ n c ủ a ng ườ i có liên quan Ngườ i có liên quan b ị kh ở i ki ệ n theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 76 c ủ a Lu ậ t này đ ượ c quy ề n kh ở i ki ệ n ngườ i chuy ể n nh ượ ng tr ướ c mình, ng ườ i ch ấ p nh ậ n, ng ườ i phát hành, ng ườ i ký phát ho ặ c ng ườ i bả o lãnh cho nh ữ ng ng ườ i này v ề s ố ti ề n quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 52 c ủ a Lu ậ t này, k ể t ừ ngày ng ườ i có liên quan này hoàn thành nghĩa vụ thanh toán công c ụ chuy ể n nh ượ ng. Điề u 78. Thờ i hi ệ u kh ở i ki ệ n 1. Ngườ i th ụ h ưở ng có quy ề n kh ở i ki ệ n ng ườ i ký phát, ng ườ i phát hành, ng ườ i b ả o lãnh, ng ườ i chuyể n nh ượ ng, ng ườ i ch ấ p nh ậ n yêu c ầ u thanh toán s ố ti ề n quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 52 c ủ a Lu ậ t này trong thờ i h ạ n ba năm, k ể t ừ ngày công c ụ chuy ể n nh ượ ng b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán. 2. Ngườ i có liên quan b ị kh ở i ki ệ n theo quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 76 c ủ a Lu ậ t này có quy ề n kh ở i ki ệ n ngườ i ký phát, ng ườ i phát hành, ng ườ i chuy ể n nh ượ ng tr ướ c mình, ng ườ i b ả o lãnh, ng ườ i ch ấ p nhậ n v ề s ố ti ề n quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 52 c ủ a Lu ậ t này trong th ờ i h ạ n hai năm, k ể t ừ ngày ng ườ i có liên quan này hoàn thành nghĩa vụ thanh toán công c ụ chuy ể n nh ượ ng. 3. Trườ ng h ợ p ng ườ i th ụ h ưở ng không xu ấ t trình công c ụ chuy ể n nh ượ ng đ ể thanh toán đúng h ạ n theo quy địạề nh t i Đi u 43 và Đi ềủậặ u 69 c a Lu t này ho c không g ử i thông báo v ềệụ vi c công c chuyể n nh ượ ng b ị t ừ ch ố i ch ấ p nh ậ n ho ặ c b ị t ừ ch ố i thanh toán trong th ờ i h ạ n quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 50 củ a Lu ậ t này thì ch ỉ có quy ề n kh ở i ki ệ n ng ườ i ch ấ p nh ậ n, ng ườ i phát hành, ng ườ i ký phát, ngườ i b ả o lãnh cho ng ườ i b ị ký phát trong th ờ i h ạ n hai năm, k ể t ừ ngày ký phát công c ụ chuy ể n nhượ ng. 4. Trong thờệởệ i hi u kh i ki n quy đ ịạ nh t i các kho ả n 1, 2 và 3 Đi ề u này, n ếẩựệấ u x y ra s ki n b t khả kháng ho ặ c tr ở ng ạ i khách quan ả nh h ưở ng t ớ i vi ệ c th ự c hi ệ n quy ề n kh ở i ki ệ n c ủ a ng ườ i 1
21. 1. LUẬ T CÁC CÔNG C Ụ CHUY Ể N NH ƯỢ NG thụ h ưở ng và ng ườ i có liên quan thì th ờ i gian di ễ n ra s ự ki ệ n b ấ t kh ả kháng ho ặ c tr ở ng ạ i khách quan không tính vào thờ i hi ệ u kh ở i ki ệ n. Điề u 79. Giả i quy ế t tranh ch ấ p 1. Tranh chấ p v ề công c ụ chuy ể n nh ượ ng có th ể đ ượ c gi ả i quy ế t t ạ i Toà án ho ặ c Tr ọ ng tài thươ ng m ạ i. 2. Toà án nhân dân tỉ nh, thành ph ố tr ự c thu ộ c trung ươ ng có th ẩ m quy ề n gi ả i quy ế t tranh ch ấ p v ề công cụ chuy ể n nh ượ ng. Toà án nhân dân gi ả i quy ế t tranh ch ấ p v ề công c ụ chuy ể n nh ượ ng m ộ t cách độ c l ậ p v ớ i các giao d ị ch c ơ s ở phát hành công c ụ chuy ể n nh ượ ng và ch ỉ d ự a trên h ồ s ơ kh ở i kiệ n quy đ ịạảềủậ nh t i kho n 1 Đi u 76 c a Lu t này. Trình t ựủụảế và th t c gi i quy t tranh ch ấề p v công cụ chuy ể n nh ượ ng t ạ i Toà án đ ượ c th ự c hi ệ n theo quy đ ị nh c ủ a B ộ lu ậ t t ố t ụ ng dân s ự . 3. Trọ ng tài th ươ ng m ạ i có th ẩ m quy ề n gi ả i quy ế t tranh ch ấ p v ề công c ụ chuy ể n nh ượ ng, n ế u trướ c ho ặ c sau khi x ẩ y ra tranh ch ấ p các bên có tho ả thu ậ n gi ả i quy ế t tranh ch ấ p b ằ ng tr ọ ng tài. Thoảậọ thu n tr ng tài và trình t ựủụốụọ , th t c t t ng tr ng tài th ựệ c hi n theo quy đ ịủ nh c a pháp lu ậề t v trọ ng tài. Điề u 80. Thanh tra việựệ c th c hi n các quy đ ịủ nh c a pháp lu ậề t v công c ụểượ chuy n nh ng 1. Ngân hàng Nhà nướ c Vi ệ t Nam trong ph ạ m vi nhi ệ m v ụ , quy ề n h ạ n c ủ a mình có trách nhi ệ m thanh tra, kiể m tra vi ệ c th ự c hi ệ n các quy đ ị nh c ủ a pháp lu ậ t v ề công c ụ chuy ể n nh ượ ng trong các giao dị ch công c ụ chuy ể n nh ượ ng có liên quan đ ế n ho ạ t đ ộ ng ngân hàng. 2. Bộơ , c quan ngang b ộ trong ph ạ m vi nhi ệụềạủ m v , quy n h n c a mình có trách nhi ệựế m tr c ti p hoặốợ c ph i h p thanh tra, ki ể m tra vi ệựệ c th c hi n các quy đ ịủ nh c a pháp lu ậềụể t v công c chuy n nhượ ng trong ph ạ m vi qu ả n lý c ủ a mình. 3. Chính phủ quy đ ị nh c ụ th ể vi ệ c ph ố i h ợ p thanh tra theo Đi ề u này. Điề u 81. Xử lý vi ph ạ m 1. Cá nhân vi phạ m các quy đ ị nh c ủ a Lu ậ t này thì tuỳ theo tính ch ấ t, m ứ c đ ộ vi ph ạ m mà b ị x ử phạ t hành chính ho ặ c truy c ứ u trách nhi ệ m hình s ự ; n ế u gây thi ệ t h ạ i thì ph ả i b ồ i th ườ ng theo quy đị nh c ủ a pháp lu ậ t. 2. Tổứạ ch c vi ph m các quy đ ịủậ nh c a Lu t này thì tuỳ theo tính ch ấứộạịử t, m c đ vi ph m mà b x phạ t hành chính; n ế u gây thi ệ t h ạ i thì ph ả i b ồ i th ườ ng theo quy đ ị nh c ủ a pháp lu ậ t. Chươ ng VI: ĐI Ề U KHO Ả N THI HÀNH Điề u 82. Hiệ u l ự c thi hành 1. Luậ t này có hi ệ u l ự c thi hành t ừ ngày 01 tháng 07 năm 2006. 2. Pháp lệ nh th ươ ng phi ế u ngày 24 tháng 12 năm 1999 và các văn b ả n quy ph ạ m pháp lu ậ t khác v ề thươ ng phi ế u và séc h ế t hi ệ u l ự c t ừ ngày Lu ậ t này có hi ệ u l ự c. Điề u 83. Hướ ng d ẫ n thi hành Chính phủ quy đ ị nh chi ti ế t và h ướ ng d ẫ n thi hành Lu ậ t này./. Luậ t này đã đ ượ c Qu ố c h ộ i n ướ c C ộ ng hoà xã h ộ i ch ủ nghĩa Vi ệ t Nam khoá XI, kỳ h ọ p th ứ 8 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2005. 1
22. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) 1
23. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) PHẦỐẾ N I: H I PHI U Chươ ng I: PHÁT HÀNH VÀ HÌNH TH Ứ C C Ủ A H Ố I PHI Ế U Ðiề u 1: Mộ t h ố i phi ế u ch ứ a đ ự ng 1.Tiêu đề "H ố i phi ế u" ghi ở b ề m ặ t c ủ a h ố i phi ế u và đ ượ c di ễ n đ ạ t b ằ ng ngôn ng ữ ký phát h ố i phiế u. 2. Mộệệ t m nh l nh vô đi ềệể u ki n đ thanh toán m ộốềấị t s ti n nh t đ nh. 3.Tên củ a ng ườ i tr ả ti ề n. 4.Thờ i h ạ n thanh toán. 5. Ðị a đi ể m thanh toán. 6.Tên củ a ng ườ i h ưở ng l ợ i ho ặ c tên c ủ a ng ườ i ra l ệ nh th ự c hi ệ n vi ệ c thanh toán. 7. Ngày và nơ i phát hành h ố i phi ế u. 8.Chữ ký c ủ a ng ườ i ký phát h ố i phi ế u. Ðiề u 2: Mộ t h ố i phi ế u mà trong đó thi ế u m ộ t trong nh ữ ng yêu c ầ u đ ượ c nêu trong đi ề u kho ả n trên s ẽ là mộ t h ố i phi ế u vô hi ệ u l ự c, ngo ạ i tr ừ nh ữ ng tr ườ ng h ợ p đ ượ c nêu sau đây: - Mộ t h ố i phi ế u mà trong đó không có nêu rõ th ờ i gian thanh toán thì đ ượ c xem nh ư là đ ượ c thanh toán ngay khi xuấ t trình. - Khi không có nêu rõ ràng đị a đi ể m tr ả ti ề n, thì đ ị a đi ể m đ ượ c ghi bên c ạ nh tên c ủ a ng ườ i tr ả tiề n thì đ ượ c xem là n ơ i tr ả ti ề n. - Mộ t h ố i phi ế u mà không có nêu đ ị a đi ể m ký phát thì đ ượ c xem nh ư đã đ ượ c ký phát t ạ i n ơ i đ ượ c nêu bên cạ nh tên c ủ a ng ườ i ký phát. Ðiề u 3: Mộ t h ố i phi ế u có th ể đ ượ c ký phát đ ể đ ượ c thanh toán theo l ệ nh c ủ a ng ườ i ký phát: - Nó có thể đ ượ c ký phát cho chính ng ườ i ký phát. - Nó có thể đ ượ c ký phát cho quy ề n l ợ i c ủ a m ộ t ng ườ i th ứ ba. Ðiề u 4: Mộ t h ố i phi ế u có th ể đ ượ c thanh toán t ạ i n ơ i c ư ng ụ c ủ a ng ườ i th ứ ba ho ặ c t ạ i n ơ i mà ng ườ i tr ả tiề n c ư ng ụ ho ặ c t ạ i m ộ t n ơ i khác. Ðiề u 5: Khi mộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán ngay khi xu ấ t trình ho ặ c vào m ộ t th ờ i gian nh ấ t đ ị nh sau khi xuấ t trình, thì ng ườ i ký phát có th ể quy đ ị nh r ằ ng s ố ti ề n đ ượ c thanh toán có tính c ả ti ề n lãi. Còn trong trườ ng h ợ p khác, s ự quy đ ị nh này đ ượ c xem nh ư không có giá tr ị . Tiề n lãi đ ượ c tính t ừ ngày ký phát h ố i phi ế u, tr ừ tr ườ ng h ợ p có quy đ ị nh m ộ t ngày nào khác. T ỷ suấợứ t l i t c ghi trên h ốếẽư i phi u s coi nh không có giá tr ịếư , n u nh không có quy đ ị nh khác. Ðiề u 6: Khi số ti ề n c ủ a h ố i phi ế u đ ượ c di ễ n đ ạ t b ằ ng ch ữ và đ ồ ng th ờ i b ằ ng con s ố , mà có s ự khác bi ệ t giữ a hai bên, thì s ố ti ề n ghi b ằ ng ch ữ là s ố ti ề n đ ượ c thanh toán. 1
24. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Khi mộ t s ố ti ề n c ủ a h ố i phi ế u đ ượ c di ễ n đ ạ t hoàn toàn b ằ ng ch ữ mà có s ố l ớ n h ơ n ho ặ c s ố ti ề n diễ n đ ạ t hoàn toàn b ằ ng s ố mà có s ố l ớ n h ơ n thì s ố ti ề n nh ỏ h ơ n là s ố ti ề n đ ượ c thanh toán. Ðiề u 7: Nế u m ộ t h ố i phi ế u có mang ch ữ ký c ủ a nh ữ ng ng ườ i không có kh ả năng ràng bu ộ c mình b ằ ng h ố i phiế u, ho ặ c ch ữ ký gi ả m ạ o ho ặ c ch ữ ký c ủ a nh ữ ng ng ườ i không có th ậ t, ho ặ c m ộ t ch ữ ký mà vì bấ t c ứ lý do nào đó không th ể ràng bu ộ c nh ữ ng ng ườ i đã ký h ố i phi ế u ho ặ c nhân danh ng ườ i đó để ký, thì nh ữ ng nghĩa v ụ c ủ a ng ườ i khác đã ký h ố i phi ế u tuy nhiên v ẫ n có hi ệ u l ự c. Ðiề u 8: Bấ t kỳ ai ký tên mình vào m ộ t h ố i phi ế u v ớ i t ư cách đ ạ i di ệ n cho m ộ t ng ườ i mà ng ườ i đó không có quyề n hành đ ộ ng thì s ẽ ràng bu ộ c chính mình nh ư m ộ t bên c ủ a h ố i phi ế u và n ế u ng ườ i ký này thanh toán, thì anh ta sẽ có cùng nh ữ ng quy ề n h ạ n nh ư ng ườ i mà anh ta đã xem nh ư đang hành độ ng thay cho. Quy đ ị nh t ươ ng t ự cũng đ ượ c áp d ụ ng đ ố i v ớ i ng ườ i đ ạ i di ệ n nào đã l ạ m quy ề n hạ n c ủ a mình. Ðiề u 9: Ngườ i ký phát h ố i phi ế u đ ả m b ả o c ả vi ệ c ch ấ p nh ậ n l ẫ n vi ệ c thanh toán. Anh ta có th ể gi ả i thoát mình khỏảảấậọị i đ m b o ch p nh n; m i quy đ nh theo đó anh ta gi ả i thoát mình kh ỏảả i đ m b o thanh toán đượ c xem nh ư không có giá tr ị pháp lý. Ðiề u 10: Nế u m ộ t h ố i phi ế u khi ký phát không đ ượ c đ ầ y đ ủ đã đ ượ c b ổ sung đ ầ y đ ủ khác v ớ i nh ữ ng tho ả thuậ n đã ghi trong h ố i phi ế u, thì s ự không tuân theo nh ữ ng tho ả thu ậ n này không th ể không đ ượ c dùng để ki ệ n ng ườ i c ầ m h ố i phi ế u, tr ừ khi ng ườ i này đã có đ ượ c h ố i phi ế u không trung th ự c, hoặ c khi th ủ đ ắ c h ố i phi ế u đã ph ạ m l ỗ i hi ể n nhiên. Chươ ng II: KÝ H Ậ U Ðiề u 11: Tấ t c ả các h ố i phi ế u, ngay c ả khi nó không đ ượ c ký phát theo l ệ nh m ộ t cách rõ ràng, đ ề u có th ể đượ c chuy ể n nh ượ ng b ằ ng cách ký h ậ u. Khi m ộ t ng ườ i ký phát đã ghi vào h ố i phi ế u nh ữ ng ch ữ "không trả theo l ệ nh" ho ặ c m ộ t câu nào t ươ ng t ự , thì h ố i phi ế u ch ỉ có th ể chuy ể n nh ượ ng theo luậ t và có hi ệ u l ự c c ủ a m ộ t s ự chuy ể n nh ượ ng thông th ườ ng. H ố i phi ế u có th ể đ ượ c ký h ậ u chuyể n nh ượ ng cho ng ườ i tr ả ti ề n h ố i phi ế u, cho dù ông ta có ch ấ p nh ậ n hay không, ho ặ c chuy ể n nhượ ng cho ng ườ i ký phát, ho ặ c cho m ộ t bên nào đó liên quan đ ế n h ố i phi ế u. Nh ữ ng ng ườ i này có thể tái ký h ậ u đ ể chuy ể n nh ượ ng cho ng ườ i khác n ữ a. Ðiề u 12: Mộ t s ự ký h ậ u ph ả i vô đi ề u ki ệ n. M ọ i đi ề u ki ệ n đ ố i v ớ i ký h ậ u đ ượ c xem là vô giá tr ị . M ọ i s ự ký hậ u chuy ể n nh ượ ng m ộ t ph ầ n đ ượ c xem nh ư là vô hi ệ u l ự c. Mộ t s ự ký h ậ u "cho ng ườ i c ầ m phi ế u" t ươ ng đ ươ ng v ớ i ký h ậ u đ ể tr ắ ng. Ðiề u 13: Sự ký h ậ u ph ả i đ ượ c vi ế t trên h ố i phi ế u ho ặ c lên m ộ t m ả nh gi ấ y g ắ n vào h ố i phi ế u. Nó ph ả i đượ c ng ườ i ký h ậ u ký tên vào. Ký hậ u có th ể không nêu tên ng ườ i th ụ h ưở ng ho ặ c có th ể ch ỉ có đ ơ n thu ầ n ch ữ ký c ủ a ng ườ i ký hậ u (ký h ậ u đ ể tr ắ ng). ở tr ườ ng h ợ p sau đ ể ký h ậ u có hi ệ u l ự c thì nó ph ả i đ ượ c ghi lên phía sau hố i phi ế u ho ặ c lên m ả nh gi ấ y g ắ n li ề n vào h ố i phi ế u (Allonge). Ðiề u 14: Ký hậ u là s ự chuy ể n nh ượ ng t ấ t c ả nh ữ ng quy ề n h ạ n phát sinh t ừ h ố i phi ế u. N ế u là ký h ậ u đ ể trố ng thì ng ườ i c ầ m có th ể : 1. Ðiề n vào ch ỗ tr ố ng ho ặ c là tên chính c ủ a mình ho ặ c là tên c ủ a m ộ t ng ườ i nào khác. 1
25. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) 2. Tái ký hậ u đ ể tr ắ ng ho ặ c cho m ộ t ng ườ i nào khác. 3. Chuyể n nh ượ ng h ố i phi ế u cho ng ườ i th ứ ba mà không đi ề n vào ch ỗ đ ể tr ố ng, và không ký h ậ u nó Ðiề u 15: Khi không có quy đị nh ng ượ c l ạ i, ng ườ i ký h ậ u đ ả m b ả o ch ấ p nh ậ n và thanh toán. Anh ta có th ể cấ m m ọ i ký h ậ u sau đó: Trong tr ườ ng h ợ p này anh ta không đ ả m b ả o cho nh ữ ng ng ườ i mà sau đó hố i phi ế u đ ượ c ký h ậ u cho h ọ . Ðiề u 16: Ngườ i s ở h ữ u h ố i phi ế u đ ượ c xem là ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u h ợ p pháp n ế u ông ta xác l ậ p đ ượ c quyềởữủ n s h u c a mình đ ốớốế i v i h i phi u thông qua m ộạữ t lo t nh ng ký h ậ u liên t ụ c cho dù s ự ký hậ u sau cùng là đ ể tr ắ ng. Trong quan h ệ này nh ữ ng ký h ậ u b ị hu ỷ b ỏ đ ượ c xem nh ư không có giá trị . Khi mộ t ký h ậ u đ ể tr ắ ng đ ượ c m ộ t ký h ậ u k ế ti ế p theo, ng ườ i ký h ậ u cu ố i cùng này đ ượ c xem như đã th ủ đ ắ c h ố i phi ế u b ằ ng ký h ậ u đ ể tr ắ ng. Khi mộ t ng ườ i đã b ị t ướ c quy ề n s ở h ữ u h ố i phi ế u b ằ ng b ấ t kỳ cách nào, thì ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phiế u xác l ậ p quy ề n h ạ n c ủ a mình theo cách th ứ c đ ượ c nêu không bu ộ c ph ả i b ỏ h ố i phi ế u khi ông ta đã thủắếộ đ c phi u m t cách không trung th ựặừ c, ho c tr khi vào lúc th ủắế đ c phi u, ông ta đã ph ạ m lỗ i l ầ m s ơ su ấ t hi ể n nhiên. Ðiề u 17: Nhữ ng ng ườ i thua ki ệ n v ề m ộ t h ố i phi ế u không th ể ki ệ n ng ườ i c ầ m h ố i phi ế u căn c ứ vào nh ữ ng mố i quan h ệ cá nhân c ủ a h ọ v ớ i ng ườ i ký phát ho ặ c v ớ i nh ữ ng ng ườ i c ầ m gi ữ tr ướ c đó, tr ừ khi ngườ i c ầ m h ố i phi ế u khi th ủ đ ắ c h ố i phi ế u đã c ố tình hành đ ộ ng làm ph ươ ng h ạ i đ ế n ng ườ i m ắ c nợ . Ðiề u 18: Khi ký hậ u h ố i phi ế u có ghi theo "tr ị giá nh ờ thu" theo "nh ờ thu" theo "u ỷ quy ề n" ho ặ c m ộ t câu nào khác hàm ý mộ t s ự u ỷ nhi ệ m đ ơ n gi ả n, thì ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u có th ể s ử d ụ ng nh ữ ng quyềạ n h n phát sinh t ừốếư h i phi u, nh ng anh ta ch ỉểậốếớư có th ký h u h i phi u v i t cách c ủ a mình mà thôi. Trong trườ ng h ợ p này, các bên có trách nhi ệ m ch ỉ có th ể ki ệ n ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u nh ữ ng n ộ i dung nào mà anh ta có thể ki ệ n đ ượ c ng ườ i ký h ậ u. Sự u ỷ nhi ệ m trong ký h ậ u không b ị k ế t thúc vì lý do bên u ỷ nhi ệ m đã ch ế t ho ặ c vì lý do bên này đã bị m ấ t năng l ự c v ề m ặ t pháp lý. Ðiề u 19: Khi mộ t ký h ậ u có ghi nh ữ ng câu " giá tr ị c ầ m c ố " (value in pledge) ,"giá tri đ ả m b ả o"(Value in security), hoặ c m ộ t câu nào khác hàm ý m ộ t s ự c ầ m c ố , thì ng ườ i c ầ m gi ữ phi ế u có th ể s ử d ụ ng tấảữ t c nh ng quy ềạ n h n phát sinh t ừốếư h i phi u, nh ng ký h ậ u do anh ta th ựệỉệự c hi n ch có hi u l c củ a m ộ t ký h ậ u b ở i b ả n thân mình mà thôi. Ðiề u 20: Mộ t ký h ậ u sau kỳ h ạ n tr ả ti ề n cũng có hi ệ u l ự c nh ư ký h ậ u tr ướ c kỳ h ạ n tr ả ti ề n.Tuy nhiên, m ộ t sự ký h ậ u sau s ự kháng ngh ị không thanh toán, ho ặ c sau khi th ờ i h ạ n đ ượ c đ ị nh đ ể kháng ngh ị k ế t thúc, thì sự ký h ậ u ch ỉ có giá tr ị nh ư m ộ t s ự u ỷ thác bình th ườ ng. Khi không th ể có b ằ ng ch ứ ng ngượ c l ạ i, m ộ t ký h ậ u không có ghi ngày tháng đ ượ c xem nh ư đ ượ c ký h ậ u tr ướ c khi th ờ i h ạ n ấ n đị nh đ ể kháng ngh ị k ế t thúc Chươ ng III: CH Ấ P NH Ậ N Ðiề u 21: 1
26. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Cho đế n khi h ế t h ạ n, h ố i phi ế u có th ể đ ượ c ho ặ c do ng ườ i c ầ m h ố i phi ế u, ho ặ c do ng ườ i có quyề n s ở h ữ u h ố i phi ế u xu ấ t trình cho ng ườ i tr ả ti ề n ch ấ p nh ậ n t ạ i n ơ i anh ta ở . Ðiề u 22: Trong bấ t c ứ m ộ t h ố i phi ế u nào, ng ườ i ký phát có th ể quy đ ị nh r ằ ng, h ố i phi ế u s ẽ đ ượ c xu ấ t trình đểấậ ch p nh n có ho ặ c không có ấịộạứờ n đ nh m t h n m c th i gian đ ểấ xu t trình. Trừ tr ườ ng h ợ p m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán t ạ i đ ị a ch ỉ c ủ a m ộ t bên th ứ ba ho ặ c t ạ i m ộ t n ơ i khác hơ n là n ơ i c ư trú c ủ a ng ườ i tr ả ti ề n ho ặ c, tr ừ tr ườ ng h ợ p m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c ký phát đ ể thanh toán vào mộ t th ờ i đi ể m c ố đ ị nh sau khi nhìn th ấ y h ố i phi ế u, ng ườ i ký phát có th ể c ấ m vi ệ c xuấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n. Anh ta cũng có thể quy đ ị nh vi ệ c xu ấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n không đ ượ c x ả y ra tr ướ c m ộ t ngày chỉ đ ị nh. Nế u ng ườ i ký phát đã ngăn c ấ m vi ệ c ch ấ p nh ậ n thì t ấ t c ả nh ữ ng ký h ậ u v ẫ n có th ể quy đ ị nh r ằ ng hố i phi ế u s ẽ ph ả i đ ượ c xu ấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n có ho ặ c không có đ ể ấ n đ ị nh m ộ t gi ớ i h ạ n thờ i gian đ ể xu ấ t trình ch ấ p nh ậ n. Anh ta cũng có thể quy đ ị nh vi ệ c xu ấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n không đ ượ c x ả y ra tr ướ c m ộ t ngày chỉ đ ị nh. Nế u ng ườ i ký phát đã ngăn c ấ m vi ệ c ch ấ p nh ậ n thì t ấ t c ả nh ữ ng ký h ậ u v ẫ n có th ể quy đ ị nh r ằ ng hố i phi ế u s ẽ ph ả i đ ượ c xu ấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n có ho ặ c không có ấ n đ ị nh th ờ i gian đ ể xu ấ t trình chấ p nh ậ n. Ðiề u 23: Nhữ ng h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t th ờ i đi ể m c ố đ ị nh sau khi xu ấ t trình, ph ả i đ ượ c xu ấ t trình để xin ch ấ p nh ậ n trong vòng 1 năm theo ngày ký phát h ố i phi ế u. Ngườ i ký phát có th ể rút ng ắ n ho ặ c kéo dài th ờ i h ạ n này. Thờ i h ạ n này có th ể đ ượ c rút ng ắ n l ạ i b ở i nh ữ ng ng ườ i ký h ậ u. Ðiề u 24: Ngườ i tr ả ti ề n có th ể yêu c ầ u là h ố i phi ế u s ẽ đ ượ c xu ấ t trình cho ng ườ i ta m ộ t l ầ n th ứ hai vào ngày sau lầ n xu ấ t trình th ứ nh ấ t. Các bên có liên quan không đ ượ c phép d ẫ n r ằ ng yêu c ầ u này không phù hợ p, ngo ạ i tr ừ tr ườ ng h ợ p yêu c ầ u nêu trong kháng ngh ị . Ngườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u không b ị b ắ t bu ộ c ph ả i giao cho ng ườ i tr ả ti ề n m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c xuấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n. Ðiề u 25: Chấ p nh ậ n ph ả i đ ượ c vi ế t lên trên h ố i phi ế u. Nó đ ượ c di ễ n đ ạ t b ằ ng ch ữ "đã ch ấ p nh ậ n" ho ặ c thuậ t ng ữ t ươ ng t ự nào khác. Nó đ ượ c ng ườ i tr ả ti ề n ký vào. Ng ườ i tr ả ti ề n ch ỉ ký đ ơ n gi ả n lên mặ t c ủ a h ố i phi ế u. Khi hố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t th ờ i đi ể m nh ấ t đ ị nh sau khi xu ấ t trình, ho ặ c khi nó ph ả i đượ c xu ấ t trình đ ể xin ch ấ p nh ậ n trong m ộ t th ờ i gian nh ấ t đ ị nh theo m ộ t quy đ ị nh đ ặ c bi ệ t, s ự chấ p nh ậ n ph ả i đ ượ c ghi ngày tháng và ngày h ố i phi ế u đ ượ c ch ấ p nh ậ n, tr ừ khi ng ườ i c ầ m gi ữ hố i phi ế u yêu c ầ u là nó ph ả i đ ượ c ghi là ngày tháng xu ấ t trình. Nế u nó không có ghi ngày tháng, ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u mu ố n l ư u gi ữ quy ề n truy đòi c ủ a mình đố i v ớ i ng ườ i ký h ậ u và ng ườ i ký phát, ph ả i xác nh ậ n s ự b ỏ sót b ằ ng m ộ t gi ấ y kháng ngh ị đ ượ c lậ p ra theo đúng th ờ i h ạ n. Ðiề u 26: Chấ p nh ậ n là vô đi ề u ki ệ n, nh ữ ng ng ườ i tr ả ti ề n có th ể ch ấ p nh ậ n m ộ t ph ầ n c ủ a s ố ti ề n đ ượ c thanh toán. Mọ i s ự ch ấ p nh ậ n thay đ ổ i n ộ i dung c ủ a h ố i phi ế u s ẽ đ ượ c xem nh ư s ự t ừ ch ố i ch ấ p 1
27. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) nhậ n. Tuy nhiên, ng ườ i ch ấ p nh ậ n b ị ràng bu ộ c b ở i nh ữ ng đi ề u ki ệ n c ủ a s ự ch ấ p nh ậ n c ủ a anh ta. Ðiề u 27: Khi ngườ i ký phát h ố i phi ế u quy đ ị nh đ ị a đi ể m thanh toán khác v ớ i n ơ i c ư trú c ủ a ng ườ i tr ả ti ề n mà không nêu rõ đị a ch ỉ c ủ a bên th ứ ba là bên th ụ h ưở ng, thì ng ườ i tr ả ti ề n có th ể nêu đ ị a ch ỉ c ủ a ngườ i th ứ ba vào th ờ i đi ể m ch ấ p nh ậ n, khi không có s ự ch ỉ đ ị nh này, ng ườ i ch ấ p nh ậ n đ ượ c xem là đã cam kế t thanh toán h ố i phi ế u t ạ i th ờ i đi ể m thanh toán đã nêu lên. Nế u m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán t ạ i đ ị a đi ể m c ư trú c ủ a ng ườ i tr ả ti ề n, thì ng ườ i này khi ch ấ p nhậ n có th ể ch ỉ đ ị nh m ộ t đ ị a đi ể m t ạ i cùng m ộ t n ơ i mà vi ệ c thanh toán đ ượ c th ự c hi ệ n. Ðiề u 28: Bằ ng vi ệ c ch ấ p nh ậ n h ố i phi ế u, ng ườ i tr ả ti ề n cam k ế t thanh toán h ố i phi ế u khi nó đ ế n h ạ n. Khi không đượ c thanh toán, ng ườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u, cho dù ông ta là ng ườ i ký phát, có th ể ki ệ n ngay ngườ i ch ấ p nh ậ n v ề h ố i phi ế u đ ể đòi t ấ t c ả nh ữ ng gì có th ể yêu c ầ u theo Ðiề u 48 và Ðiề u 49. Ðiề u 29: Khi ngườ i tr ả ti ề n là ng ườ i đã ký ch ấ p nh ậ n h ố i phi ế u đã hu ỷ b ỏ nó tr ướ c khi hoàn tr ả l ạ i h ố i phiế u thì s ự ch ấ p nh ậ n đ ưọ c xem nh ư b ị t ừ ch ố i. N ế u không có b ằ ng ch ứ ng ng ượ c l ạ i, s ự hu ỷ b ỏ xem như đã x ả y ra tr ướ c khi h ố i phi ế u đ ượ c hoàn tr ả . Tuy nhiên, nế u ng ườ i tr ả ti ề n đã thông báo s ự ch ấ p nh ậ n c ủ a mình b ằ ng văn b ả n vi ế t cho ng ườ i cầữặ m gi ho c cho bên ký h ốế i phi u, anh ta ch ị u trách nhi ệớữ m v i nh ng bên này theo nh ữề ng đi u khoả n c ủ a s ự ch ấ p nh ậ n c ủ a mình. Chươ ng IV: B Ả O LÃNH Ðiề u 30: Việ c thanh toán m ộốế t h i phi u có th ểảảởộựả đ m b o b i m t s "B o lãnh" (Aval) đ ốớ i v i toàn b ộ hoặ c m ộ t ph ầ n s ố ti ề n c ủ a h ố i phi ế u. S ự b ả o đ ả m này do m ộ t ng ườ i th ứ ba ho ặ c th ậ m chí do ngườ i đã ký nh ư m ộ t bên liên quan đ ế n h ố i phi ế u. Ðiề u 31: Sự b ả o lãnh có th ể đ ượ c ghi ho ặ c là ở ngay trên h ố i phi ế u ho ặ c là b ằ ng m ộ t m ả nh gi ấ y đính kèm (Allonge). Nó đượ c di ễ n đ ạ t b ằ ng ch ữ "Ð ể b ả o lãnh" ho ặ c b ằ ng b ấ t kỳ m ộ t câu nào t ươ ng t ự . Nó đ ượ c ngườ i "B ả o lãnh" ký. Sự b ả o lãnh xem nh ư đ ượ c thành l ậ p b ằ ng ch ữ ký đ ơ n thu ầ n c ủ a ng ườ i "B ả o lãnh" ghi trên m ặ t củ a h ố i phi ế u, ngo ạ i tr ừ tr ườ ng h ợ p ch ữ ký c ủ a ng ườ i tr ả ti ề n ho ặ c ng ườ i ký phát. Mộ t s ự "B ả o lãnh" ph ả i đ ượ c nêu rõ là cho ng ườ i nào. N ế u không có thì đ ượ c xem là b ả o lãnh cho ngườ i ký phát. Ðiề u 32: Ngườ i b ả o lãnh b ị ràng bu ộ c gi ố ng nh ư ng ườ i mà anh ta tr ở thành ng ườ i b ả o lãnh. Cam kế t c ủ a ng ườ i b ả o lãnh có hi ệ u l ự c ngay khi c ả trách nhi ệ m mà anh ta b ả o lãnh không có hiệ u l ự c đ ố i v ớ i b ấ t c ứ lý do nào tr ừ tr ườ ng h ợ p có sai sót v ề hình th ứ c t ạ o l ậ p h ố i phi ế u Khi thanh toán mộ t h ố i phi ế u, anh ta có nh ữ ng quy ề n h ạ n phát sinh t ừ h ố i phi ế u đ ố i v ớ i ng ườ i đượ c đ ả m b ả o và đ ố i v ớ i nh ữ ng ng ườ i ch ị u trách nhi ệ m v ớ i ng ườ i này v ề h ố i phi ế u. Chươ ng V: TH Ờ I H Ạ N THANH TOÁN 1
28. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Ðiề u 33: Mộ t h ố i phi ế u có th ể đ ượ c ký phát đ ể đ ượ c thanh toán: • Ngay khi xuấ t trình • Vào mộ t th ờ i gian c ố đ ị nh sau khi xu ấ t trình • Vào mộ t th ờ i gian c ố đ ị nh sau ngày ký phát h ố i phi ế u • Vào mộ t ngày c ố đ ị nh • Nhữ ng h ố i phi ế u ghi nh ữ ng cách khác ho ặ c đ ượ c thanh toán t ừ ng ph ầ n là vô hi ệ u. Ðiề u 34: Mộ t h ố i phi ế u đ ượ c tr ả ti ề n ngay, đ ượ c thanh toán vào ngày khi xu ấ t trình. Nó phả i đ ượ c xu ấ t tình đ ể xin thanh toán trong vòng m ộ t năm k ể t ừ ngày ký phát. Ng ườ i ký phát có thể rút ng ắ n ho ặ c gia h ạ n th ờ i h ạ n này. Nh ữ ng th ư òi h ạ n này có th ể đ ượ c nh ữ ng ng ườ i ký h ậ u rút ngắ n l ạ i. Ngườ i ký phát có th ể quy đ ị nh r ằ ng h ố i phi ế u thanh toán ngay khi không đ ượ c xu ấ t trình xin thanh toán trướ c ngày ch ỉ đ ị nh. Trong tr ườ ng h ợ p, th ờ i gian xu ấ t tình b ắ t đ ầ u t ừ ngày đó. Ðiề u 35: Kỳ hạ n thanh toán c ủ a m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t th ờ i gian c ố đ ị nh sau khi xu ấ t trình đượ c xác đ ị nh ho ặ c tính t ừ ngày ch ấ p nh ậ n ho ặ c tính t ừ ngày kháng ngh ị . Trong tr ườ ng h ợ p không có kháng nghị , s ự ch ấ p nh ậ n không ghi ngày tháng đ ượ c tính đ ố i v ớ i ng ườ i ch ấ p nh ậ n, vào ngày cuố i cùng c ủờạ a th i h n quy đ ịắộảấ nh b t bu c ph i xu t trình đ ểấậ ch p nh n. Ðiề u 36 Khi mộốếịờạộ t h i phi u quy đ nh th i h n sau m t hay nhi ề u tháng k ểừ t ngày ký phát ho ặ c sau khi xuấ t trình, thì h ố i phi ế u đ ế n h ạ n vào ngày t ươ ng ứ ng c ủ a tháng mà vi ệ c thanh toán ph ả i th ự c hiệ n. N ế u không có ngày t ươ ng ứ ng thì h ố i phi ế u h ế t h ạ n vào ngày cu ố i cùng c ủ a tháng này. Khi mộốếịờạ t h i phi u quy đ nh th i h n thanh toán sau m ộ t tháng ho ặề c nhi u tháng và n ửể a tháng k từ ngày ký phát ho ặ c khi xu ấ t trình, thì ph ả i tính c ả tháng. Nế u kỳ h ạ n thanh toán đ ượ c tính vào đ ầ u tháng, vào gi ữ a tháng (ví d ụ trung tu ầ n tháng m ộ t ho ặ c tháng hai) hoặ c vào cu ố i tháng, thì ph ả i hi ể u là vào ngày 1, ngày 15 và ngày cu ố i cùng c ủ a tháng. Nhữ ng câu "tám ngày" ho ặ c "m ườ i lăm ngày" không ch ỉ m ộ t hay hai tu ầ n, mà là m ộ t giai đo ạ n 8 hoặ c 15 ngày hi ệ n t ạ i. Câu "n ử a tháng" có nghĩa giai đo ạ n 15 ngày. Ðiề u 37 Khi mộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t ngày c ố đ ị nh t ạ i m ộ t n ơ i mà l ị ch ở đó khác v ớ i l ị ch tạ i n ơ i phát hành h ố i phi ế u, thì ngày h ố i phi ế u đ ế n h ạ n tr ả ti ề n đ ượ c xem là ngày ấ n đ ị nh theo lị ch c ủ a n ơ i thanh toán. Khi mộ t h ố i phi ế u đ ượ c ký phát gi ữ a hai n ơ i có l ị ch khác nhau, đ ượ c thanh toán vào m ộ t th ờ i điể m c ố đ ị nh sau kỳ h ạ n, ngày phát hành đ ượ c xem nh ư m ộ t ngày t ươ ng ứ ng c ủ a l ị ch n ơ i thanh toán, và kỳ hạ n h ố i phi ế u đ ượ c ấ n đ ị nh t ươ ng ứ ng theo đó. Thờ i gian đ ể xu ấ t trình h ố i phi ế u đ ượ c tính căn c ứ vào nh ữ ng quy đ ị nh c ủ a nh ữ ng đo ạ n trên. Nhữị ng quy đ nh này không áp d ụếộị ng n u có m t quy đ nh trong h ốếặậữ i phi u ho c th m chí nh ng điề u ghi đ ơảủốếế n gi n c a h i phi u n u cho th ấộị y m t ý đ nh mu ốụữ n áp d ng nh ng quy đ ị nh khác. Chươ ng VI: THANH TOÁN Ðiề u 38 1
29. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Ngườ i c ầ m gi ữ m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t ngày c ố đ ị nh ho ặ c vào m ộ t th ờ i gian c ố đị nh sau ngày ký phát ho ặ c sau khi xu ấ t trình, ph ả i đ ượ c xu ấ t trình h ố i phi ế u đ ể xin thanh toán ngay vào ngày hố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t trong hai ngày làm vi ệ c k ế ti ế p. Việ c xu ấ t trình h ố i phi ế u t ạ i phòng bù tr ừ t ươ ng đ ươ ng v ớ i vi ệ c xu ấ t trình đ ể xin thanh toán. Ðiề u 39 Ngườ i tr ả ti ề n thanh toán m ộ t h ố i phi ế u có th ể yêu c ầ u ng ườ i c ầ m gi ữ ph ả i đ ư a h ố i phi ế u cho anh ta. Ngườ i c ầ m gi ữ không th ể t ừ ch ố i vi ệ c thanh toán t ừ ng ph ầ n. Trong tr ườ ng h ợ p thanh toán t ừ ng phầ n, ng ườ i tr ả ti ề n có th ể yêu c ầ u ghi vi ệ c thanh toán này lên h ố i phi ế u và c ấ p m ộ t biên lai cho anh ta. Ðiề u 40 Ngườ i c ầ m h ố i phi ế u không th ể b ị ép bu ộ c ph ả i nh ậ n thanh toán tr ướ c khi h ố i phi ế u đ ế n h ạ n. Ngườ i ta tr ả ti ề n thanh toán tr ướ c khi h ố i phi ế u đ ế n h ạ n khi hành đ ộ ng nh ư v ậ y ph ả i ch ị u m ọ i rủ i ro. Ngườ i tr ả ti ề n thanh toán đúng kỳ h ạ n thì h ế t trách nhi ệ m, tr ừ khi anh ta ph ạ m l ỗ i gian l ậ n ho ặ c sơ su ấ t hi ể n nhiên. Anh ta buộảểựợứủ c ph i ki m tra s h p th c c a dây chuy ềậư n ký h u nh ng không ph ảể i ki m tra ch ữ ký củ a ng ườ i ký h ậ u. Ðiề u 41: Khi mộ t h ố i phi ế u đ ượ c ký phát đ ể thanh toán b ằ ng m ộ t đ ồ ng ti ề n không ph ả i là đ ồ ng ti ề n c ủ a nơ i thanh toán, s ố ti ề n đ ượ c thanh toán ph ả i đ ượ c tr ả b ằ ng ti ề n c ủ a qu ố c gia theo tr ị giá c ủ a nó vào ngày hố i phi ế u đ ế n h ạ n. N ế u ng ườ i m ắ c n ợ không th ự c hi ệ n đ ượ c, ng ườ i c ầ m phi ế u có th ể tuỳ ý yêu cầ u s ố ti ề n c ủ a h ố i phi ế u s ẽ đ ượ c thanh toán b ằ ng ti ề n c ủ a qu ố c gia theo t ỉ giá vào ngày hố i phi ế u đ ế n h ạ n ho ặ c vào ngày thanh toán. Nhữ ng t ậ p quán c ủ a n ơ i thanh toán ấ n đ ị nh giá tr ị c ủ a đ ồ ng ti ề n n ướ c ngoài. Tuy nhiên, ng ườ i ký phát có thể quy đ ị nh là s ố ti ề n đ ượ c thanh toán s ẽ đ ượ c tính toán căn c ứ vào t ỉ giá đ ượ c nêu trong hố i phi ế u. Nhữ ng quy t ắ c đã đ ề c ậ p trên s ẽ không áp d ụ ng cho tr ườ ng h ợ p trong đó ng ườ i ký phát đã qui đị nh r ằ ng vi ệ c thanh toán ph ả i đ ượ c th ự c hi ệ n b ằ ng m ộ t đ ồ ng ti ề n rõ r ệ t nào đó (quy đ ị nh) v ề việ c thanh toán có hi ệ u l ự c b ằ ng ngo ạ i t ệ ). N ế u s ố ti ề n c ủ a h ố i phi ế u đ ượ c nêu rõ b ằ ng m ộ t đồ ng ti ề n có cùng m ộ t tên, nh ư ng có giá tr ị khác nhau t ạ i n ướ c phát hành h ố i phi ế u và n ướ c thanh toán hố i phi ế u, thì s ẽ căn c ứ vào đ ồ ng ti ề n c ủ a n ơ i thanh toán. Ðiề u 42: Khi mộ t h ố i phi ế u không đ ượ c xu ấ t trình đ ể xin thanh toán trong h ạ n m ứ c th ờ i gian ấ n đ ị nh b ở i Ðiề u 38, ng ườ i m ắ c n ợ đ ượ c phép ký g ử i s ố ti ề n v ớ i ng ườ i ch ứ c trách có th ẩ m quy ề n, và ng ườ i cầ m phi ế u ph ả i ch ị u phí r ủ i ro. Chươ ng VII: TRUY ĐÒI DO KHÔNG CHẤẬẶ P NH N HO C KHÔNG THANH TOÁN HỐẾ I PHI U Ðiề u 43: Ngườ i c ầ m gi ữ phi ế u có th ể th ự c hi ệ n quy ề n truy đòi c ủ a mình đ ố i v ớ i nh ữ ng ng ườ i ký h ậ u, ngườ i ký phát ho ặ c nh ữ ng bên có trách nhi ệ m khác. • Khi hố i phi ế u đ ế n kỳ h ạ n tr ả ti ề n; • Nế u vi ệ c thanh toán không đ ượ c th ự c hi ệ n; • Thậ m trí tr ướ c khi h ố i phi ế u đ ế n h ạ n; 1
30. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) 1. Nếựừốộầ u có s t ch i m t ph n hay t ừố ch i hoàn toàn vi ệấậ c ch p nh n. 2. Trong trườ ng h ợ p ng ườ i tr ả ti ề n b ị phá s ả n, dù ông ta có ch ấ p nh ậ n hay không, ho ặ c trong trườ ng h ợ p có s ự phán xét c ủ a Toà án, ho ặ c khi vi ệ c ti ế n hành đ ố i v ớ i hàng hoá c ủ a ông ta không có kế t qu ả . 3. Trong trườ ng h ợ p ng ườ i ký phát b ị phá s ả n mà h ố i phi ế u không đ ượ c ch ấ p nh ậ n. Ðiề u 44: Sự không ch ấ p nh ậ n ho ặ c không thanh toán ph ả i đ ượ c ch ứ ng minh b ằ ng m ộ t t ờ ch ứ ng nh ậ n xác thự c (t ờ kháng ngh ị không ch ấ p nh ậ n ho ặ c không thanh toán). Sự kháng ngh ị do không ch ấ p nh ậ n ph ả i đ ượ c th ự c hi ệ n trong vòng th ờ i h ạ n ấ n đ ị nh ph ả i xu ấ t trình phả i xin ch ấ p nh ậ n. N ế u, trong tr ườ ng h ợ p quy đ ị nh ở Ðiề u 24, đoạ n hai d ự li ệ u, s ự xu ấ t trình thứ nh ấ t ph ả i đ ượ c di ễ n ra vào ngày cu ố i cùng c ủ a th ờ i gian này, vi ệ c kháng ngh ị tuy nhiên có thể đ ượ c so ạ n th ả o vào ngày k ế sau. Việ c kháng ngh ị do không thanh toán m ộ t h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán vào m ộ t ngày c ố đ ị nh ho ặ c vào mộ t th ờ i gian c ố đ ị nh sau ngày ký phát ho ặ c sau khi xu ấ t trình ph ả i đ ượ c th ự c hi ệ n vào m ộ t ngày hoặ c 2 ngày làm vi ệ c k ế ti ế p ngày mà h ố i phi ế u đ ượ c thanh toán. Trong tr ườ ng h ợ p m ộ t h ố i phiế u đ ượ c thanh toán ngay khi xu ấ t trình, kháng ngh ị ph ả i đ ượ c so ạ n th ả o theo nh ữ ng đi ề u ki ệ n đượ c nêu rõ trong đo ạ n nói trên đ ố i v ớ i vi ệ c so ạ n th ả o m ộ t kháng ngh ị do không ch ấ p nh ậ n. Việ c kháng ngh ị do không ch ấ p nh ậ n không bao g ồ m vi ệ c xu ấ t trình đ ể xin thanh toán và kháng nghị do không thanh toán. Nế u có s ự ng ừ ng thanh toán v ề phía ng ườ i tr ả ti ề n, cho dù ông ta có ch ấ p nhân hay không, ho ặ c nế u vi ệ c th ủ đ ắ c hàng hoá c ủ a ông ta không có k ế t qu ả , ng ườ i c ầ m gi ữ phi ế u không th ể th ự c hiệ n quy ề n truy đòi c ủ a mình cho đ ế n sau khi xu ấ t trình h ố i phi ế u cho ng ườ i đ ượ c ký phát đ ể thanh toán và sau khi phả n kháng đ ượ c so ạ n th ả o. Nế u ng ườ i tr ả ti ề n cho dù ông ta có ký ch ấ p nhân hay không, b ị tuyên b ố phá s ả n, ho ặ c ngay c ả trong trườ ng h ợ p ng ườ i ký phát m ộ t h ố i phi ế u không đ ượ c ký ch ấ p nh ậ n cũng b ị phá s ả n, khi có phán xét củ a Toà án tuyên b ố v ề s ự phá s ả n thì cũng có đ ủ đ ể cho ng ườ i c ầ m gi ữ có th ể th ự c hi ệ n quyề n truy đòi c ủ a mình. Ðiề u 45: Ngườ i c ầ m gi ữ phi ế u ph ả i thông báo vi ệ c không ch ấ p nh ậ n ho ặ c không thanh toán cho ng ườ i ký hậ u và ng ườ i ký phát trong vòng 4 ngày làm vi ệ c k ế ti ế p theo ngày kháng ngh ị ho ặ c trong tr ườ ng hợ p có m ộ t quy đ ị nh "Retour sans frais", ngày xu ấ t trình. M ỗ i ng ườ i ký h ậ u, trong vòng 2 ngày làm việ c k ế ti ế p ngày mà ông ta nh ậ n thông báo, ph ả i thông báo cho ng ườ i ký h ậ u v ề thông tin mà anh ta nhậ n đ ượ c, ph ả i nêu tên và nh ữ ng đ ị a ch ỉ c ủ a nh ữ ng ng ườ i này cho đ ế n ng ườ i ký phát. Nh ữ ng thờ i gian đ ượ c nêu ở trên đ ượ c tính b ắ t đ ầ u k ể t ừ khi nh ậ n đ ượ c thông báo tr ướ c đó. Phù hợ p v ớ i giai đo ạ n nêu trên, vi ệ c thông báo ph ả i đ ượ c g ử i đ ế n cho m ộ t ng ườ i đã ký h ố i phi ế u, mộ t thông báo nh ư v ậ y cũng ph ả i đ ượ c g ử i trong cùng m ộ t th ờ i h ạ n cho ng ườ i b ả o lãnh c ủ a anh ta. Khi mộ t ng ườ i ký h ậ u ho ặ c không nêu đ ị a ch ỉ c ủ a mình ho ặ c đã nêu đ ị a ch ỉ m ộ t cách không rõ ràng, thì chỉ c ầ n g ử i thông báo cho ng ườ i ký h ậ u tr ướ c là đ ủ . Mộ t ng ườ i ph ả i g ử i thông báo, có th ể g ử i thông báo d ướ i m ọ i hình th ứ c, th ậ m chí b ằ ng cách g ử i trả la ị h ố i phi ế u. Anh ta phả i ch ứ ng t ỏ r ằ ng anh ta đã thông báo trong th ờ i h ạ n cho phép. Th ờ i h ạ n đ ượ c xem là đã đượ c tôn tr ọ ng n ế u m ộ t th ư thông báo đã đ ượ c g ử i b ằ ng b ư u đi ệ n trong th ờ i h ạ n quy đ ị nh. Mộ t ng ườ i không thông báo trong th ờ i h ạ n nêu trên không b ị m ấ t nh ữ ng quy ề n h ạ n c ủ a mình. Anh ta phảị i ch u trách nhi ệềựồạế m v s t n t i, n u có t ồạ n t i do s ựơấủ s su t c a anh ta, nh ưềề ng ti n đ n bù không vượ t quá s ố ti ề n c ủ a h ố i phi ế u. 1
31. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Ðiề u 46: Ngườ i ký phát, m ộ t ng ườ i ký h ậ u, ho ặ c m ộ t ng ườ i đ ả m b ả o thanh toán b ằ ng b ả o lãnh, ho ặ c b ằ ng mộ t quy đ ị nh nào đó ho ặ c b ằ ng b ấ t kỳ m ộ t câu nào t ươ ng t ự đ ượ c vi ế t lên trên phi ế u và ký có th ể giả i thoát ng ườ i c ầ m gi ữ kh ỏ i vi ệ c kháng ngh ị do không ch ấ p nh ậ n ho ặ c không thanh toán th ự c hiệ n quy ề n truy đòi c ủ a mình. Quy đị nh này không gi ả i thoát ng ườ i c ầ m gi ữ kh ỏ i vi ệ c xu ấ t trình h ố i phi ế u trong th ờ i gian quy đị nh, ho ặ c kh ở i nh ữ ng thông báo mà ông ta ph ả i g ử i. Trách nhi ệ m ch ứ ng minh s ự không tuân th ủ giớ i h ạ n thông báo thu ộ c v ề ng ườ i tìm cách ki ệ n ng ườ i c ầ m gi ữ phi ế u. Nế u quy đ ị nh do ng ườ i ký phát phi ế u vi ế t ra thì nó có hi ệ u l ự c đ ố i v ớ i t ấ t c ả nh ữ ng ng ườ i đã ký hố i phi ế u. N ế u quy đ ị nh do ng ườ i ký h ậ u ho ặ c ng ườ i b ả o lãnh vi ế t, thì nó ch ỉ có hi ệ u l ự c đ ố i v ớ i ngườ i ký h ậ u ho ặ c b ả o lãnh này. 1
32. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Ðiề u 47: Tấ t c ả nh ữ ng ng ườ i ký phát, ch ấ p nh ậ n, nh ữ ng ng ườ i ký h ậ u ho ặ c b ả o đ ả m b ằ ng b ả o lãnh m ộ t hố i phi ế u đ ề u ch ị u trách nhi ệ m liên đ ớ i và cá nhân đ ố i v ớ i ng ườ i c ầ m gi ữ phi ế u. Ngườ i c ầ m gi ữ có quy ề n ki ệ n t ấ t c ả nh ữ ng ng ườ i này t ừ ng ng ườ i m ộ t ho ặ c có ch ọ n l ọ c mà không phả i tôn tr ọ ng tr ậ t t ự mà nh ữ ng ng ườ i này b ị ràng bu ộ c. Tấ t c ả nh ữ ng ai ký vào h ố i phi ế u, đã nh ậ n và thanh toán h ố i phi ế u đ ề u có quy ề n t ươ ng t ự . Việệụộ c ki n t ng m t trong nh ữ ng bên ch ị u trách nhi ệ m không ngăn c ảệệụữ n vi c ki n t ng nh ng bên khác, cho dù họ có th ể ở v ị trí sau bên b ị ki ệ n đ ầ u tiên. Ðiề u 48. Ngườ i c ầ m gi ữ h ố i phi ế u có th ể truy đòi t ừ ng ườ i mà ông ta đang th ự c hi ệ n quy ề n truy đòi: 1. Số ti ề n c ủ a h ố i phi ế u không đ ượ c ch ấ p nh ậ n ho ặ c không đ ượ c thanh toán v ớ i lãi, n ế u ti ề n lãi đượ c quy đ ị nh. 2. Lãi ở m ứ c 6 % k ể t ừ ngày đ ế n kỳ h ạ n c ủ a h ố i phi ế u. 3. Nhữ ng chi phí kháng ngh ị và thông báo cũng nh ư nh ữ ng chi phí khác. N ế u quy ề n truy đòi đ ượ c thự c hi ệ n tr ướ c khi h ố i phi ế u đ ế n h ạ n thì s ố ti ề n c ủ a h ố i phi ế u ph ả i gi ả m b ớ t, s ố ti ề n gi ả m b ớ t này đượ c tính căn c ứ vào lãi chi ế t kh ấ u chính th ứ c (m ứ c c ủ a ngân hàng) k ể t ừ ngày th ự c hi ệ n quyề n truy đòi t ạ i n ơ i c ư ng ụ c ủ a ng ườ i c ầ m gi ữ phi ế u. Ðiề u 49: Ai đã tiế p nh ậ n và tr ả ti ề n h ố i phi ế u thì ng ườ i đó có quy ề n đòi l ạ i ti ề n nh ữ ng ng ườ i có trách nhiệ m đ ố i v ớ i anh ta : 1- Toàn bộ s ố ti ề n mà anh ta đã thanh toán; 2- Tiề n lãi c ủ a s ố ti ề n đã thanh toán là 6% tính t ừ ngày thanh toán; 3- Mọ i chi phí đã chi tr ả Ðiề u 50: Mỗ i ng ườ i có trách nhi ệ m đ ố i v ớ i vi ệ c b ị truy đòi có ho ặ c có th ể x ẩ y ra có quy ề n đòi h ỏ i ph ả i trao trả l ạ i cho mình khi thanh toán h ố i phi ế u, b ả n kháng ngh ị và hoá đ ơ n thu ti ề n. Mỗ i ng ườ i chuy ể n nh ượ ng đã ti ế p nh ậ n và tr ả ti ề n h ố i phi ế u có th ể hu ỷ b ỏ vi ệ c ký h ậ u c ủ a chính mình và nhữ ng ký h ậ u c ủ a nh ữ ng ng ườ i ký h ậ u ti ế p theo. Ðiề u 51: Trong trườ ng h ợ p th ự c hi ệ n quy ề n truy đòi đ ố i v ớ i h ố i phi ế u đ ượ c ch ấ p nh ậ n t ừ ng ph ầ n, ng ườ i nào thanh toán số ti ề n ch ư a đ ượ c ch ấ p nh ậ n có th ể đòi h ỏ i vi ệ c thanh toán này ph ả i đ ượ c ph ả i đượ c xác nh ậ n trên h ố i phi ế u và hoá đ ơ n ph ả i g ử i cho anh ta. Ng ườ i c ầ m phi ế u cũng ph ả i giao cho ngườ i đó m ộ t b ả n sao h ố i phi ế u có công ch ứ ng và b ả n kháng ngh ị đ ể có th ể ti ế p t ụ c truy đòi sau này Ðiề u 52: Trong trườ ng h ợ p không có s ự tho ả thu ậ n ng ượ c l ạ i , m ỗ i ng ườ i h ưở ng quy ề n truy đòi có th ể đòi hoàn trả ti ề n cho mình b ằ ng cách ký phát m ộ t " thoái phi ế u " tr ả ngay cho m ộ t trong nh ữ ng ng ườ i có trách nhiệ m hoàn tr ả ti ề n cho anh ta và có th ể thanh toán t ạ i n ơ i c ư trú c ủ a bên đó Ngoài nhữ ng kho ả n ti ề n quy đ ị nh trong Ðiề u 48 và Điề u 49, thoái phiế u bao g ồ m phí môi gi ớ i và lệ phí tem dán trên thoái phi ế u đó. Nế u thoái phi ế u do ng ườ i c ầ m phi ế u ký phát, thì s ố ti ề n thanh toán đ ượ c quy đ ị nh cùng m ứ c c ủ a số ti ề n h ố i phi ế u tr ả ti ề n ngay ký phát t ạ i n ơ i mà h ố i phi ế u g ố c đòi ti ề n ng ườ i có trách nhi ệ m tr ả tiề n t ạ i n ơ i c ư trú c ủ a anh ta. 1
33. 2. LUẬ T THỐ NG NHẤỀỐẾẾ T GENEVA V H I PHI U VÀ KỲ PHI U 1930 (ULB 1930) Nế u thoái phi ế u do ng ườ i ký h ậ u ký phát, thì s ố ti ề n đ ượ c thanh toán t ạ i n ơ i c ư trú c ủ a ng ườ i có trách nhiệ m tr ả ti ề n mà s ố ti ề n này đ ượ c quy đ ị nh cùng m ứ c c ủ a s ố ti ề n h ố i phi ế u tr ả ngay ký phát tạ i n ơ i mà ng ườ i ký phát thoái phi ế u c ư trú. Ðiề u 53: Khi hế t h ạ n quy đ ị nh: Ðốớệấ i v i vi c xu t trình h ốếả i phi u tr ngay khi xu ấ t trình ho ặốếảậ c h i phi u tr ch m sau khi xu ấ t trình; Ðố i v ớ i vi ệ c kháng ngh ị không ch ấ p nh ậ n thanh toán ho ặ c không thanh toán; Ðố i v ớ i vi ệ c xu ấ t trình thanh toán trong tr ườ ng h ợ p có ghi chú mi ễ n kháng ngh ị . thì ng ườ i c ầ m phiế u m ấ t quy ề n truy đòi l ạ i ti ề n đ ố i v ớ i ng ườ i ký h ậ u,ng ườ i ký phát và các bên có trách nhi ệ m khác , ngoạ i tr ừ ng ườ i ch ấ p nh ậ n thanh toán. Nế u ng ườ i ký phát không xu ấ t trình đ ể ch ấ p nh ậ n đúng h ạ n, thì ng ườ i c ầ m phi ế u s ẽ m ấ t quy ề n đòi lạ i ti ề n không thanh toán cũng nh ư là không ch ấ p nh ậ n, tr ừ khi trên h ố i phi ế u quy đ ị nh các điề u ki ệ n r ằ ng ng ườ i ký phát có ý đ ị nh t ừ b ỏ s ự đ ả m b ả o c ủ a s ự ch ấ p nh ậ n. Nế u quy đ ị nh gi ớ i h ạ n c ủ a th ờ i h ạ n xu ấ t trình trong n ộ i dung m ộ t ký h ậ u, thì ch ỉ riêng ng ườ i ký hậ u b ị ràng bu ộ c vào quy đ ị nh này. Ðiề u 54: Việấ c xu t trình h ốếặư i phi u ho c đ a ra kháng ngh ị đúng h ạịảở n mà b c n tr không th ểắụ kh c ph c đượ c ( nh ư ngăn c ấ m pháp lý c ủ a Nhà n ướ c ho ặ c các tr ườ ng h ợ p b ấ t kh ả kháng khác ) thì th ờ i hạ n có th ể đ ượ c gia h ạ n. Ng ườ i c ầ m phi ế u có trách nhi ệ m ph ả i thông báo ngay tr ườ ng h ợ p b ấ t khả kháng cho ng ườ i ký h ậ u h ố i phi ế u cho mình và trong thông báo ph ả i ghi rõ ngày tháng và ch ữ ký cũng như trên h ố i phi ế u ho ặ c các ch ứ ng t ừ kèm theo, ngoài ra còn s ẽ áp d ụ ng Đi ề u 45. Khi bấ t kh ả kháng ch ấ m r ứ t, ng ườ i c ầ m phi ế u ph ả i xu ấ t trình ngay h ố i phi ế u đ ể đòi ch ấ p nh ậ n hoặ c đ ể yêu c ầ u thanh toán và n ế u c ầ n thì đ ư a ra kháng ngh ị . Nế u b ấ t kh ả kháng kéo dài quá 30 ngày sau ngày đ ế n h ạ n thanh toán, thì có th ể th ự c hi ệ n vi ệ c truy đòi và không cầ n thi ế t ph ả i xu ấ t trình cũng nh ư đ ư a ra kháng ngh ị . Ðốớốếảề i v i h i phi u tr ti n ngay khi xu ấ t trình ho ặảề c tr ti n trong m ộờ t th i gian c ốị đ nh sau khi xuấ t trình , thì gi ớ i h ạ n c ủ a th ờ i gian 30 ngày đ ượ c tính t ừ ngày mà ng ườ i c ầ m phi ế u thông báo bấ t kh ả kháng cho ng ườ i ký h ậ u tr ự c ti ế p cho mình ngay c ả khi h ế t h ạ n xu ấ t trình. Ðốớốếảề i v i h i phi u tr ti n trong m ộờạấị t th i h n nh t đ nh sau khi xu ấ t trình, thì gi ớạủờ i h n c a th i gian 30 ngày nói trên sẽ đ ượ c c ộ ng thêm th ờ i h ạ n sau xu ấ t trình quy đ ị nh trên h ố i phi ế u. Nhữ ng s ự vi ệ c thu ầ n tuý cá nhân đ ố i v ớ i ng ườ i c ầ m phi ế u ho ặ c là đ ố i v ớ i ng ườ i mà anh ta u ỷ nhiệ m xu ấ t trình h ố i phi ế u ho ặ c đ ư a ra kháng ngh ị không đ ượ c coi nh ư là nh ữ ng tr ườ ng h ợ p b ấ t khả kháng. Chươ ng VIII: ÐẠỆ I DI N THANH TOÁN 1. Nhữ ng quy đ ị nh chung Ðiề u 55: Ngườ i ký phát, ng ườ i ký h ậ u, ho ặ c m ộ t ng ườ i c ấ p b ả o lãnh có th ể ch ỉ đ ị nh m ộ t ng ườ i đ ứ ng ra chấ p nh ậ n ho ặ c thanh toán trong tr ườ ng h ợ p c ấ n thi ế t. Tuỳ thuộ c vào nh ữ ng đi ề u quy đ ị nh d ướ i đây, m ộ t h ố i phi ế u có th ể đ ượ c ch ấ p nh ậ n ho ặ c đ ượ c thanh toán bở i ng ườ i đ ạ i di ệ n c ủ a b ấ t c ứ con n ợ nào khi con n ợ đó b ị truy đòi l ạ i ti ề n. Mộ t ng ườ i đ ạ i di ệ n có th ể là bên th ứ ba, k ể c ả ng ườ i tr ả ti ề n, ngo ạ i tr ừ ng ườ i ch ấ p nh ậ n thanh toán hoặ c m ộ t ng ườ i có trách nhi ệ m đ ố i v ớ i h ố i phi ế u. 1