›
›

Các giải pháp phát triển dịch vụ cảng biển ở cảng Hải Phòng để đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế

pdf 97 trang hapham 1290
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Các giải pháp phát triển dịch vụ cảng biển ở cảng Hải Phòng để đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfcac_giai_phap_phat_trien_dich_vu_cang_bien_o_cang_hai_phong.pdf

Nội dung text: Các giải pháp phát triển dịch vụ cảng biển ở cảng Hải Phòng để đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ CẢNG BIỂN Ở CẢNG HẢI PHÒNG ĐỂ ĐÁP ỨNG NHU CẦU HỘI NHẬP QUỐC TẾ Họ và tên sinh viên : Trần Thị Minh Châu Lớp : Nhật 3 Khóa : 42G – KTĐN Giáo viên hướng dẫn : PGS. TS. Vũ Sỹ Tuấn Hà Nội - 11/2007
  2. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Môc lôc Lêi më ®Çu 21 Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ dÞch vô t¹i c¶ng biÓn 23 I. Kh¸i niÖm vÒ dÞch vô 23 1. Kh¸i niÖm 23 2. T¸c dông cña dÞch vô 24 3. Ph©n lo¹i dÞch vô 25 3.1 Ph©n lo¹i theo chñ thÓ thùc hiÖn 25 3.2 Ph©n lo¹i dÞch vô theo qu¸ tr×nh mua b¸n hµng ho¸ 26 3.3 Ph©n lo¹i dÞch vô theo nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau 26 3.4 Ph©n lo¹i theo c¸c ngµnh kinh tÕ 26 II. C¸c lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn 26 1. Mét sè lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn 26 1.1 Mét sè kh¸i niÖm vÒ dÞch vô c¶ng biÓn 26 1.2 Ph©n lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn 32 2. §Æc ®iÓm cña dÞch vô 33 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp 33 Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng kinh doanh khai th¸c dÞch vô cña c¶ng h¶i phßng 38 I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¶ng H¶i Phßng 38 1. LÞch sö h×nh thµnh 38 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i Phßng 40 3. C¸c dÞch vô chÝnh ë c¶ng H¶i Phßng hiÖn nay 41 II. Thùc tr¹ng c¬ së vËt chÊt vµ nguån nh©n lùc cho ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng 43 1. C¬ së vËt chÊt 43 1.1. Luång vµo c¶ng 43 1.2. HÖ thèng cÇu bÕn 43 TrÇn ThÞ Minh Ch©u Líp: NhËt 3 – K42
  3. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 1.3. HÖ thèng kho b·i 44 1.4. C«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ 44 1.5. N¨ng lùc tiÕp nhËn 45 1.6. HÖ thèng ISO 46 1.7. C«ng nghÖ th«ng tin 49 2. Nguån nh©n lùc 51 2.1. Ban l·nh ®¹o C¶ng 51 2.2. C¸c phßng chøc n¨ng 52 2.3. C¸c xÝ nghiÖp thµnh phÇn 53 2.4. C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc: 53 2.5. C¸c c«ng ty cæ phÇn 53 2.6. V¨n ho¸ doanh nghiÖp ë c¶ng 53 III. Thùc tr¹ng c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn 54 1. Ph¸p luËt quèc tÕ 54 2. Ph¸p luËt ViÖt Nam 56 2.1. C¬ së ph¸p luËt cho ho¹t ®éng khai khai th¸c vµ kinh doanh c¶ng biÓn 56 2.2. C¬ së ph¸p lý cho mét sè dÞch vô c¶ng biÓn cô thÓ 60 IV. Thùc tr¹ng dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng 65 1. T×nh h×nh chung 65 2. T×nh h×nh mét sè lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng 74 2.1. Bèc xÕp vµ giao nhËn hµng ho¸ 74 2.2. DÞch vô lai d¾t hç trî tµu biÓn 80 2.3. §¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i 81 3. T×nh h×nh dÞch vô c¶ng biÓn cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn cña c¶ng H¶i Phßng 83 3.1. XÝ nghiÖp xÕp dì Chïa VÏ 83 3.2. C«ng ty cæ phÇn c¶ng §o¹n X¸ 84 3.3 C«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¶ng §×nh Vò 86 TrÇn ThÞ Minh Ch©u Líp: NhËt 3 – K42
  4. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 4. §¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng dÞch vô c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i Phßng hiÖn nay 87 Ch­¬ng III. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp 90 I. §Þnh h­íng ph¸t triÓn dÞch vô cña c¶ng H¶i Phßng 90 1. §Þnh h­íng theo quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn hÖ thèng c¶ng biÓn ViÖt Nam 90 2. §Þnh h­íng cña ChÝnh Phñ quy ho¹ch x©y dùng thµnh phè H¶i Phßng ®Õn n¨m 2025 91 3. Môc tiªu cña c¶ng ®Õn n¨m 2010 92 II. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn cña 1 sè n­íc vµ xu h­íng ph¸t triÓn c¸c lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn trªn thÕ giíi 93 1. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn cña 1 sè n­íc trªn thÕ giíi 93 1.1 Hµ Lan víi c¶ng Rotterdam – côm c¶ng hµng ®Çu thÕ giíi 93 1.2 Hång K«ng – côm c¶ng container lín nhÊt thÕ giíi. 94 1.3 Singapore – côm c¶ng biÓn trung chuyÓn container lín nhÊt 95 1.4. Bµi häc kinh nghiÖm 96 2. Xu h­íng ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn trªn thÕ giíi 98 III. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp 99 1. Gi¶i ph¸p vÜ m« 99 1.1 TiÕp tôc hoµn thµnh c¬ chÕ qu¶n lý mét cöa 99 1.2 X¸c ®Þnh h­íng ph¸t triÓn trong dµi h¹n 101 2. Gi¶i ph¸p vi m« 102 2.1 Gi¶i ph¸p mang tÝnh kü thuËt 102 2.2 Gi¶i ph¸p vÒ con ng­êi 105 2.3 C¸c gi¶i ph¸p hç trî kh¸c 108 KÕt luËn 111 TrÇn ThÞ Minh Ch©u Líp: NhËt 3 – K42
  5. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Lêi më ®Çu Tõ x­a H¶i Phßng ®­îc biÕt ®Õn víi t­ c¸ch lµ mét thµnh phè c¶ng, thµnh phè nhén nhip, tÊp nËp víi nh÷ng chuyÕn tµu ra vµo. Ngµy nay, trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña ®Êt n­íc, vai trß cña H¶i Phßng cµng quan träng trong viÖc lµ cÇu nèi giao l­u gi÷a c¸c tØnh miÒn B¾c víi c¸c tØnh, thµnh phè kh¸c cña ®Êt n­íc còng nh­ víi c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi th«ng qua con ®­êng chñ yÕu nhÊt lµ c¶ng H¶i Phßng. C¶ng H¶i Phßng lµ c¶ng cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi vµ cã vÞ trÝ chiÕn l­îc trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña miÒn B¾c còng nh­ cña c¶ n­íc. Tõ x­a ®Õn nay viÖc giao th­¬ng b»ng ®­êng biÓn trë thµnh mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu, c¸c quèc gia ph¸t triÓn nhÊt trªn thÕ giíi th­êng lµ c¸c quèc gia cã hÖ thèng c¶ng biÓn hiÖn ®¹i. ViÖt Nam víi ®­êng bê biÓn dµi vµ hÖ thèng c¶ng biÓn víi ba c¶ng chÝnh: Sµi Gßn, H¶i Phßng, §µ N½ng n»m ë ba miÒn cña ®Êt n­íc lµ mét lîi thÕ tuyÖt vêi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt lµ trong thêi k× më cöa, thêi k× toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ Víi vai trß quan träng cña m×nh c¶ng H¶i Phßng ®· kh«ng ngõng ®æi míi, hoµn thiÖn ®Ó ®¸p øng khèi l­îng hµng ho¸ ra vµo c¶ng ngµy cµng t¨ng. C¸c dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng còng ngµy cµng phong phó ®a d¹ng h¬n. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n hiÖn nay khi ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña tæ chøc WTO ( th¸ng 12/2006 ), vÊn ®Ò ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn thÕ nµo ®Ó cã thÓ cã ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh trong khu vùc vµ thÕ giíi lµ mét bµi to¸n ®Æt ra cho c¶ng H¶i Phßng. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng vµ thiÕt thùc cña vÊn ®Ò nµy, em chän ®Ò tµi “ C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i TrÇn ThÞ Minh Ch©u 21 Líp: NhËt 3 – K42
  6. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Phßng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp ” víi mong muèn t×m ra mét sè gi¶i ph¸p h÷u hiÖu cho viÖc ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng hiÖn nay. Kho¸ luËn sÏ cho ®éc gi¶ thÊy ®­îc c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh c¸c dÞch vô cña c¶ng H¶i Phßng vµ mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn trong thêi k× héi nhËp ngµy nay §Ò tµi gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ dÞch vô t¹i c¶ng biÓn Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c¸c dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i Phßng ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp Nh©n ®©y em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o – PGS . TS Vò Sü TuÊn, gi¸o viªn trùc tiÕp h­íng dÉn em lµm kho¸ luËn nµy. Tuy vËy, do h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm thùc tÕ còng nh­ nguån tµi liÖu, kho¸ luËn nµy sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®­îc thÇy c« vµ c¸c b¹n gãp ý ®Ó kho¸ luËn ®­îc tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! TrÇn ThÞ Minh Ch©u 22 Líp: NhËt 3 – K42
  7. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch­¬ng I: Tæng quan vÒ dÞch vô t¹i c¶ng biÓn DÞch vô c¶ng biÓn nãi riªng còng nh­ dÞch vô nãi chung ®Òu ch­a cã mét ®Þnh nghÜa cô thÓ nµo bëi tÝnh chÊt v« h×nh khã n¾m b¾t vµ ®a d¹ng cña nã. §Ó n¾m b¾t mét c¸ch chÝnh x¸c vÒ dÞch vô c¶ng biÓn, chóng ta h·y b¾t ®Çu tõ viÖc t×m hiÓu vÒ dÞch vô nãi chung I. Kh¸i niÖm vÒ dÞch vô 1. Kh¸i niÖm Trªn thÕ giíi hiÖn nay tån t¹i nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ dÞch vô, xuÊt ph¸t tõ nhiÒu c¸ch tiÕp cËn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kh¸c nhau Víi c¸ch tiÕp cËn d­íi gãc ®é kinh tÕ, C¸c M¸c cho r»ng: DÞch vô lµ con ®Î cña nÒn s¶ng xuÊt hµng ho¸, khi mµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn m¹nh, ®ßi hái mét sù l­u th«ng tr«i ch¶y, th«ng suèt, liªn tôc ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña con ng­êi th× dÞch vô ph¸t triÓn Trong tõ ®iÓn B¸ch khoa ViÖt Nam, quan niÖm vÒ dÞch vô ®­îc tãm t¾t nh­ sau: - §ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng phôc vô nh»m tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh vµ sinh ho¹t - Do nhu cÇu cña con ng­êi rÊt ®a d¹ng, nªn cã rÊt nhiÒu lo¹i dÞch vô: dÞch vô s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô phôc vô sinh ho¹t c«ng céng, dÞch vô c¸ nh©n d­íi h×nh thøc nh÷ng dÞch vô gia ®×nh. Cßn theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th× cho r»ng dÞch vô lµ nh÷ng c«ng viÖc TrÇn ThÞ Minh Ch©u 23 Líp: NhËt 3 – K42
  8. Kho¸ luËn tèt nghiÖp phôc vô trùc tiÕp cho nh÷ng nhu cÇu nhÊt ®Þnh cña sè ®«ng, cã tæ chøc vµ ®­îc tr¶ c«ng. Ngay c¶ trong HiÖp ®Þnh chung vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô GATS (General Agreement on Trade Related services) còng chØ ®­a ra kh¸i niÖm vÒ dÞch vô b»ng c¸ch liÖt kª dÞch vô thµnh 12 ngµnh chÝnh vµ 155 ph©n ngµnh kh¸c nhau. Theo ®ã, c¸c ngµnh dÞch vô chÝnh gåm cã: dÞch vô kinh doanh, dÞch vô liªn l¹c, dÞch vô x©y dùng vµ thi c«ng, dÞch vô ph©n phèi, dÞch vô m«i tr­êng, dÞch vô tµi chÝnh, c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn søc kháe vµ c¸c dÞch vô x· héi, c¸c dÞch vô du lÞch vµ liªn quan ®Õn du lÞch, c¸c dÞch vô gi¶i trÝ vµ thÓ thao, c¸c dÞch vô vËn t¶i, c¸c dÞch vô kh¸c. Tõ nh÷ng c¸ch hiÓu trªn cã thÓ kh¸i qu¸t dÞch vô nh­ sau: DÞch vô lµ c¸c ho¹t ®éng con ng­êi nh»m tho¶ m·n mét c¸ch tèt nhÊt c¸c nhu cÇu kh¸c nhau (nhu cÇu vËt chÊt, nhu cÇu tinh thÇn) vµ th«ng qua ®ã, b»ng quan hÖ tiÒn tÖ, c¸c tæ chøc kinh doanh nhËn ®­îc phÇn thu nhËp hîp lý cña m×nh. 2. T¸c dông cña dÞch vô - DÞch vô gióp s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ®­îc thuËn lîi h¬n. Tõ viÖc mua nguyªn liÖu ®Çu vµo còng nh­ viÖc ph©n phèi hµng ho¸ ®ßi hái ph¶i sö dông nhiÒu lo¹i dich vô: dÞch vô cung øng hµng ho¸, dÞch vô vËn t¶i, dÞch vô ®¹i lý Nhê cã dÞch vô mµ s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, s¶n phÈm ®Çu ra ®Õn víi ng­êi tiªu dïng nhanh chãng, réng kh¾p - DÞch vô lµm phong phó ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho con ng­êi. Tr­íc ®©y c¸c dÞch vô h¹n hÑp trong ph¹m vi cung cÊp nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cho ng­êi tiªu dïng nh­ ¨n, mÆc, ë th× ngµy nay c¸c h×nh thøc dÞch vô TrÇn ThÞ Minh Ch©u 24 Líp: NhËt 3 – K42
  9. Kho¸ luËn tèt nghiÖp ngµy cµng ®a d¹ng, phôc vô tÊt c¶ nh÷ng nhu cÇu cña con ng­êi nh­ c¸c dÞch vô vÒ v¨n ho¸, thÓ thao, vui ch¬i gi¶i trÝ, víi nh÷ng ph­¬ng tiÖn, kü thuËt hiÖn ®¹i. ChÝnh v× thÕ ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña con ng­êi ngµy cµng ®­îc phong phó, ®a d¹ng - DÞch vô cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. DÞch vô ngµy cµng chiÕm tØ träng lín trong tæng thu nhËp quèc d©n. H¬n n÷a dÞch vô còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Ngµy nay nh÷ng n­íc ph¸t triÓn nhÊt lµ nh÷ng n­íc cã tØ träng dÞch vô cao nhÊt trong c¬ cÊu kinh tÕ. Theo OECD mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cã tØ träng dÞch vô kho¶ng 70% GDP vµ còng kho¶ng trªn d­íi 70% lao ®éng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy. Tû träng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ Mü chiÕm tíi 85% GDP, ë Hång K«ng lµ 73,7%. HiÖn nay dÞch vô lµ lÜnh vùc t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, chiÕm 60% s¶n xuÊt trªn toµn thÕ giíi, t¹o ra 30% viÖc lµm vµ chiÕm gÇn 20% th­¬ng m¹i. 3. Ph©n lo¹i dÞch vô Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i dÞch vô. Sau ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn hiÖn nay. 3.1 Ph©n lo¹i theo chñ thÓ thùc hiÖn - Víi chñ thÓ lµ nhµ n­íc cã c¸c dÞch vô: tr­êng häc, bÖnh viÖn, toµ ¸n, c¶nh s¸t, b­u ®iÖn - Víi chñ thÓ lµ c¸c tæ chøc x· héi: thùc hiÖn c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång, n©ng cao d©n trÝ, c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn - Víi chñ thÓ lµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh: thùc hiÖn c¸c dÞch vô vÒ ng©n TrÇn ThÞ Minh Ch©u 25 Líp: NhËt 3 – K42
  10. Kho¸ luËn tèt nghiÖp hµng, hµng kh«ng, kh¸ch s¹n, b¶o hiÓm 3.2 Ph©n lo¹i dÞch vô theo qu¸ tr×nh mua b¸n hµng ho¸ Gåm cã 3 h×nh thøc: - C¸c h×nh thøc dÞch vô tr­íc khi b¸n hµng: dÞch vô vÒ th«ng tin, giíi thiÖu qu¶ng c¸o, chµo hµng - C¸c h×nh thøc dÞch vô trong khi b¸n hµng: vËn chuyÓn b¶o qu¶n s¶n phÈm, thanh to¸n tiÒn hµng, bèc xÕp vµ giao hµng - C¸c h×nh thøc dÞch vô sau b¸n hµng: dÞch vô b¶o hµnh, söa ch÷a 3.3 Ph©n lo¹i dÞch vô theo nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau - Theo nguån gèc cña dÞch vô: dÞch vô cã nguån gèc lµ con ng­êi hay thiÕt bÞ, m¸y mãc - Theo ®éng c¬ mua dÞch vô cña kh¸ch hµng: dÞch vô cho tiªu dïng hay dÞch vô cho nghÒ nghiÖp - Theo môc tiªu cña dÞch vô: môc tiªu lîi nhuËn hay phi lîi nhuËn 3.4 Ph©n lo¹i theo c¸c ngµnh kinh tÕ DÞch vô gåm cã: dÞch vô c«ng nghiÖp; dÞch vô n«ng, l©m, ng­ nghiÖp; dÞch vô x©y dùng; dÞch vô giao th«ng vËn t¶i; dÞch vô y tÕ, VH-GD; dÞch vô b­u ®iÖn. II. C¸c lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn 1. Mét sè lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn 1.1 Mét sè kh¸i niÖm vÒ dÞch vô c¶ng biÓn Còng gièng nh­ dÞch vô, trªn thÕ giíi còng nh­ ë ViÖt Nam ch­a ®­a ra mét kh¸i niÖm cô thÓ, râ rµng vÒ dÞch vô c¶ng biÓn. Trong hiÖp ®Þnh GATS, TrÇn ThÞ Minh Ch©u 26 Líp: NhËt 3 – K42
  11. Kho¸ luËn tèt nghiÖp hay trong c¸c quy ®Þnh cña EU còng nh­ cña ViÖt Nam ®Òu ®Þnh nghÜa dÞch vô c¶ng biÓn b»ng c¸ch ®­a ra c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña nã. Sau ®©y lµ mét sè c¸c kh¸i niÖm vÒ dÞch vô c¶ng biÓn * Theo EU, dÞch vô c¶ng biÓn bao gåm c¸c lo¹i h×nh sau: - DÞch vô xÕp dì hµng ho¸: lµ dÞch vô thùc hiÖn bëi c¸c c«ng ty xÕp dì, kÓ c¶ c«ng ty ®iÒu ®é kho b·i nh­ng kh«ng bao gåm c¸c dÞch vô do lùc l­îng c«ng nh©n bèc xÕp ë bÕn c¶ng trùc tiÕp thùc hiÖn khi lùc l­îng nµy tæ chøc ®éc lËp víi c«ng ty xÕp dì vµ ®iÒu ®é kho b·i. DÞch vô nµy bao gåm viÖc tæ chøc vµ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh: xÕp hµng ho¸ vµo vµ dì hµng ho¸ ra khái tµu; xÕp hµng ho¸ vµo vµ dì hµng ho¸ ra khái xµ lan; nhËn hµng hoÆc göi hµng vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ an toµn tr­íc khi göi hoÆc sau khi dì hµng - DÞch vô l­u kho hµng hãa: lµ dÞch vô cho thuª kho b·i ®Ó chøa hµng t¹i khu vùc c¶ng - DÞch vô khai b¸o h¶i quan: lµ dÞch vô trong ®ã mét bªn thay mÆt bªn mét bªn kh¸c lµm thñ tôc h¶i quan liªn quan ®Õn viÖc xuÊt, nhËp khÈu hoÆc vËn t¶i chë suèt cña hµng ho¸ - DÞch vô kinh doanh kho b·i Container: lµ dÞch vô l­u b·i Container t¹i khu vùc c¶ng hoÆc néi ®Þa nh»m môc ®Ých ®ãng hµng vµo vµ dì hµng ra khái Container, söa ch÷a vµ chuÈn bÞ Container s½n sµng cho viÖc vËn chuyÓn. - DÞch vô ®¹i lý hµng h¶i: lµ dÞch vô lµm ®¹i lý ®¹i diÖn cho quyÒn lîi th­¬ng m¹i cña mét hay nhiÒu h·ng tµu trong khu vùc ®Þa lý x¸c ®Þnh nh»m thùc hiÖn c¸c môc ®Ých sau: + Thay mÆt h·ng tµu thùc hiÖn viÖc Marketing vµ kinh doanh dÞch vô TrÇn ThÞ Minh Ch©u 27 Líp: NhËt 3 – K42
  12. Kho¸ luËn tèt nghiÖp vËn t¶i vµ c¸c dÞch vô liªn quan, tõ viÖc b¸o gi¸ ®Õn viÖc thiÕt lËp ho¸ ®¬n, ph¸t hµnh vËn ®¬n, nhËn vµ kinh doanh l¹i c¸c dÞch vô cÇn thiÕt, chuÈn bÞ chøng tõ, cung cÊp th«ng tin th­¬ng m¹i + Thay mÆt h·ng tµu thu håi tµu vµ tiÕp nhËn hµng ho¸ khi hä cã yªu cÇu * Theo Trung Quèc: nghÞ ®Þnh 335 ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ ph¸p lý liªn quan tíi c¸c nghiÖp vô kinh doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ vµ c¸c dÞch vô c¶ng biÓn ë Trung Quèc, th× dÞch vô c¶ng biÓn bao gåm - §¹i lý hµng h¶i quèc tÕ - Qu¶n lý tµu - XÕp dì hµng ho¸ - Kinh doanh dÞch vô kho b·i phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu - C¸c dÞch vô giao nhËn hµng lÎ - C¸c dÞch vô giao nhËn ë b·i Container - DÞch vô kinh doanh vËn t¶i kh«ng tµu - DÞch vô kh¸c * T¹i ViÖt Nam, trong NghÞ ®Þnh sè 10/2001/N§-CP cña chÝnh phñ ngµy 19/3/2001 quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô hµng h¶i, th× dÞch vô hµng h¶i gåm c¸c lo¹i sau ®©y: - DÞch vô ®¹i lý tµu biÓn: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau ®©y theo uû th¸c cña chñ tµu. + Lµm thñ tôc cho tµu ra vµo c¶ng víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn; + Thu xÕp tµu lai d¾t, thu xÕp hoa tiªu dÉn tµu, bè trÝ cÇu bÕn, n¬i neo ®Ëu tµu ®Ó thùc hiÖn viÖc bèc, dì hµng ho¸, ®­a ®ãn kh¸ch lªn, xuèng tµu; TrÇn ThÞ Minh Ch©u 28 Líp: NhËt 3 – K42
  13. Kho¸ luËn tèt nghiÖp + Th«ng b¸o nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho c¸c bªn cã liªn quan ®Õn tµun, hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch, chuÈn bÞ c¸c tµi liÖu, giÊy tê vÒ hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch, thu xÕp giao hµng cho ng­êi nhËn hµng; + Lµm c¸c thñ tôc h¶i quan, biªn phßng cã liªn quan ®Õn tµu vµ c¸c thñ tôc vÒ bèc dì hµng ho¸, hµnh kh¸ch lªn, xuèng tµu; + Thùc hiÖn viÖc thu hé, tr¶ hé tiÒn c­íc, tiÒn båi th­êng, thanh to¸n tiÒn th­ëng, ph¹t gi¶i phßng tµu vµ c¸c kho¶n tiÒn kh¸c; + Thu xÕp cho viÖc cung øng tµu t¹i c¶ng; + Ký kÕt hîp ®ång thuª tµu, lµm thñ tôc giao nhËn tµu vµ thuyÒn viªn; + Ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn, hîp ®ång bèc dì hµng ho¸; + Thùc hiÖn c¸c thñ tôc cã liªn quan ®Õn tranh chÊp hµng h¶i; + Gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc kh¸c theo uû quyÒn - DÞch vô ®¹i lý vËn t¶i ®­êng biÓn: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau ®©y theo uû th¸c cña chñ hµng. + Tæ chøc vµ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc phôc vô qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, giao nhËn hµng ho¸, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµnh lý trªn c¬ së hîp ®ång vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn hoÆc hîp ®ång vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc; + Cho thuª, nhËn thuª hé ph­¬ng tiÖn vËn t¶i biÓn, thiÕt bÞ bèc dì, kho tµng, bÕn b·i, cÇu tµu, vµ c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng hµng h¶i kh¸c; + Lµm ®¹i lý Container; + Gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc kh¸c theo uû quyÒn. - DÞch vô m«i giíi hµng h¶i: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau: + Lµm trung gian trong viÖc ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn hµng hãa, TrÇn ThÞ Minh Ch©u 29 Líp: NhËt 3 – K42
  14. Kho¸ luËn tèt nghiÖp hµnh kh¸ch vµ hµnh lý; + Lµm trung gian trong viÖc ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm hµng h¶i; + Lµm trung gian trong viÖc ký kÕt hîp ®ång cho thuª tµu, hîp ®ång mua b¸n tµu, hîp ®ång lai d¾t, hîp ®ång thuª vµ cho thuª thuyÒn viªn; + Lµm trung gian trong viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng hµng h¶i do ng­êi uû th¸c yªu cÇu theo tõng hîp ®ång cô thÓ. - DÞch vô cung øng tµu biÓn: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau ®©y liªn quan ®Õn tµu biÓn. + Cung øng cho tµu biÓn l­¬ng thùc, thùc phÈm, n­íc ngät, vËt t­, thiÕt bÞ, nhiªn liÖu, dÇu nhên, vËt liÖu chÌn lãt, ng¨n c¸ch hµng; + Cung cÊp c¸c dÞch vô phôc vô nhu cÇu vÒ ®êi sèng, ch¨m sãc y tÕ, vui ch¬i, gi¶i trÝ cña hµnh kh¸ch vµ thuyÒn viªn, tæ chøc ®­a ®ãn, xuÊt nhËp c¶nh, chuyÓn ®æi thuyÒn viªn. - DÞch vô kiÓm ®Õm hµng ho¸: lµ dÞch vô thùc hiÖn kiÓm ®Õm sè l­îng hµng ho¸ thùc tÕ khi giao nhËn víi tµu biÓn hoÆc c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c theo uû th¸c cña ng­êi giao hµng. ng­êi nhËn hµng hoÆc ng­êi vËn chuyÓn. - DÞch vô lai d¾t tµu biÓn: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c t¸c nghiÖp lai, kÐo, ®Èy, hoÆc hç trî tµu biÓn vµ c¸c ph­¬ng tiÖn næi kh¸c trªn biÓn hoÆc t¹i c¸c vïng n­íc liªn quan ®Õn c¶ng biÓn mµ tµu biÓn ®­îc phÐp ra, vµo ho¹t ®éng. - DÞch vô söa ch÷a tµu biÓn t¹i c¶ng: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc söa ch÷a vµ b¶o d­ìng tµu biÓn khi tµu ®ç t¹i c¶ng. - DÞch vô vÖ sinh tµu biÓn: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc thu gom vµ xö lý r¸c th¶i, dÇu th¶i, chÊt th¶i kh¸c tõ tµu biÓn khi tµu neo, ®Ëu t¹i c¶ng. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 30 Líp: NhËt 3 – K42
  15. Kho¸ luËn tèt nghiÖp - DÞch vô bèc dì hµng ho¸ t¹i c¶ng biÓn: lµ dÞch vô thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc bèc, dì hµng ho¸ t¹i c¶ng theo quy tr×nh c«ng nghÖ bèc, dì tõng lo¹i hµng. Bªn c¹nh nh÷ng dÞch vô trªn, th× hiÖn nay cã mét sè lo¹i dÞch vô míi ph¸t triÓn vµ x©m nhËp vµo ViÖt Nam. §ã lµ c¸c dÞch vô: - “DÞch vô trung chuyÓn container (transhipment): lµ viÖc xÕp dì container theo yªu cÇu cña ng­êi vËn chuyÓn d­íi c¸c h×nh thøc sau: +Dì container trªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn cña ng­êi n­íc ngoµi ®Õn c¶ng biÓn ViÖt Nam vµ xÕp lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c ®Ó vËn chuyÓn khái l·nh thæ ViÖt Nam + Dì container trªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn cña ng­êi n­íc ngoµi ®Õn c¶ng ViÖt Nam vµ ®­a vµo b¶o qu¶n t¹i khu vùc trung chuyÓn cña c¶ng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh råi xÕp c¸c container ®ã lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó vËn chuyÓn ra khái l·nh thæ ViÖt Nam” - DÞch vô logistic (dÞch vô tiÕp vËn): theo c¸ch ®Þnh nghÜa cña Héi ®ång qu¶n lý logistic ë Mü, kh¸i niÖm logistic ®­îc hiÓu lµ mét bé phËn cña d©y chuyÒn cung øng, tiÕn hµnh lËp ra kÕ ho¹ch, thùc hiÖn vµ kiÓm so¸t c«ng viÖc chu chuyÓn vµ l­u kho hµng ho¸, cïng c¸c dÞch vô cung cÊp th«ng tin cã liªn quan tõ ®Þa ®iÓm xuÊt ph¸t ®Õn n¬i tiªu dïng mét c¸ch hiÖu qu¶ nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng - DÞch vô kinh doanh vËn t¶i kh«ng cã tµu (NVOCC): lµ dÞch vô mµ ng­êi vËn t¶i nhËn hµng tõ ng­êi göi hµng, cÊp ph¸t vËn ®¬n, hoÆc chøng tõ kh¸c cña riªng m×nh, thu xÕp qu¸ tr×nh vËn chuyÓn th«ng qua c¸c h·ng tµu quèc tÕ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc kh¸ch hµng nh­ mét ng­êi chuyªn chë thùc TrÇn ThÞ Minh Ch©u 31 Líp: NhËt 3 – K42
  16. Kho¸ luËn tèt nghiÖp sù (theo nghÞ ®inh 353 cña Trung Quèc) Nh­ vËy c¸c dich vô c¶ng biÓn ngµy nay hÕt søc ®a d¹ng vµ phong phó. §ã lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ ngµy cµng gia t¨ng trªn thÕ giíi nhÊt lµ trong giai ®o¹n toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ hiÖn nay. 1.2 Ph©n lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn * Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng phôc vô, dÞch vô c¶ng biÓn bao gåm: - C¸c lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn liªn quan ®Õn tµu nh­: dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn, dÞch vô cung øng tµu biÓn, dÞch vô söa ch÷a tµu biÓn, dÞch vô lai d¾t tµu biÓn, dÞch vô vÖ sinh tµu biÓn - C¸c lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn liªn quan ®Õn hµng ho¸: dÞch vô kiÓm ®iÕm hµng ho¸, dÞch vô bèc dì hµng ho¸ t¹i bÕn c¶ng, dÞch vô kinh doanh kho b·i phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, dÞch vô giao nhËn hµng lÎ, dÞch vô l­u kho hµng ho¸, dÞch vô khai b¸o h¶i quan. - C¸c dÞch vô tæng hîp: dÞch vô d¹i lý hµng h¶i, dÞch vô m«i giíi hµng h¶i. * Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt dÞch vô: gåm c¸c lo¹i sau - C¸c dÞch vô c¶ng biÓn mang tÝnh trùc tiÕp: dÞch vô cung øng tµu biÓn, dÞch vô söa ch÷a tµu biÓn, dÞch vô lai d¾t tµu biÓn, dÞch vô vÖ sinh tµu biÓn, dÞch vô kiÓm ®iÕm hµng ho¸ - C¸c dÞch vô c¶ng biÓn mang tÝnh chÊt trung gian: dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn, dÞch vô ®¹i lý hµng h¶i, dÞch vô m«i giíi hµng h¶i - C¸c dÞch vô thùc hiÖn ngay t¹i c¶ng: dÞch vô cung øng tµu biÓn, dÞch vô söa ch÷a tµu biÓn, dÞch vô lai d¾t, dÞch vô vÖ sinh tµu, dÞch vô kiÓm ®iÕm hµng ho¸ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 32 Líp: NhËt 3 – K42
  17. Kho¸ luËn tèt nghiÖp - C¸c dÞch vô cã thÓ thùc hiÖn ngoµi c¶ng: dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn, dÞch vô ®¹i lý hµng h¶i, dÞch vô m«i giíi hµng h¶i, dÞch vô kinh doanh kho b·i phôc vô hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, dÞch vô kinh doanh vËn t¶i kh«ng tµu 2. §Æc ®iÓm cña dÞch vô DÞch vô c¶ng biÓn còng gièng nh­ c¸c lo¹i dich vô kh¸c, ®Òu cã ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm sau: - DÞch vô mang tÝnh v« h×nh: Kh¸c víi hµng ho¸ lµ nh÷ng s¶n phÈm h÷u h×nh, ®­îc t¹o ra bëi quy tr×nh s¶n xuÊt víi c¸c chØ tiªu vÒ kü thuËt nhÊt ®Þnh, s¶n phÈm dÞch vô kh«ng tån t¹i d­íi d¹ng vËt chÊt cô thÓ nµo, kh«ng nh×n thÊy ®­îc, kh«ng l­îng ho¸ ®­îc. Bëi vËy viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng dÞch vô kh«ng thÓ trùc tiÕp th«ng qua nh÷ng chØ tiªu l­îng ho¸ ®­îc mµ ph¶i th«ng qua c¸c chØ tiªu kh¸c nh­ sù hµi lßng tho¶ m·n cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô. - Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm vµ qu¸ tr×nh tiªu dïng dÞch vô x¶y ra ®ång thêi. Khi cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng còng chÝnh lµ lóc kh¸ch hµng tiªu dïng s¶n phÈm dÞch vô ®ã. - DÞch vô kh«ng thÓ l­u tr÷ ®­îc: Thø nhÊt, dÞch vô mang tÝnh nªn v« h×nh nªn kh«ng thÓ l­u tr÷ ®­îc dÞch vô. Thø hai, qu¸ tr×nh cung øng dÞch vô g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh tiªu dïng dÞch vô, vµ cung øng ®Õn ®©u th× tiªu dïng hÕt ®Õn ®ã nªn kh«ng thÓ l­u tr÷ ®­îc dÞch vô. Nã kh¸c víi hµng ho¸ ë chç hµng ho¸ cã thÓ l­u kho ®Ó dù tr÷, cã thÓ vËn chuyÓn ®i n¬i kh¸c theo nhu cÇu cña thÞ tr­êng do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ t¸ch khái l­u th«ng vµ tiªu dïng. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu héi nhËp TrÇn ThÞ Minh Ch©u 33 Líp: NhËt 3 – K42
  18. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ngµy nay trong xu thÕ héi nhËp víi nÒn kinh tª, c¬ héi më ra cho c¸c quèc gia lµ rÊt lín, ®Æc biÖt víi nh÷ng n­íc vèn ®­îc coi lµ kÐm ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam. ViÖc ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®· ®¸nh dÊu b­íc tiÕn lín trong nç lùc c¶i c¸ch kinh tÕ cña ViÖt Nam, ®ång thêi nã còng t¹o ra nhiÒu th¸ch thøc còng nh­ c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp. ViÖc n©ng cao søc c¹nh tranh vµ søc Ðp ®æi míi ®Ó tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp ®ã ®ang lµ bµi to¸n khã ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ ®èi víi c¸c c¶ng biÓn nãi riªng. ViÖt Nam lµ qu«c gia cã chiÒu dµi bê biÓn h¬n 3000km, ®ã lµ mét lîi thÕ ®Ó hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. VÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra cho c¶ng biÓn hiÖn nay lµ ph¶i ph¸t triÓn ®­îc c¸c dÞch vô c¶ng biÓn ®Ó: - §¸p øng nhu cÇu hµng ho¸ th«ng qua c¶ng ngµy cµng t¨ng. ChØ tÝnh trong 2 n¨m gÇn ®©y 2005 vµ 2006, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam kh«ng ngõng t¨ng: n¨m 2005: 69,11 tØ USD, n¨m 2006: 84 tØ USD, vµ 9 th¸ng ®Çu n¨m 2007 ®· ®¹t 78,1 tØ USD. Kh¶ n¨ng tiÕp nhËn hàng ho¸ qua hÖ thèng c¶ng biÓn trong n­íc ®¹t 100 triÖu tÊn/n¨m, møc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 10%/n¨m. Nh­ng trªn thùc tÕ, chỉ riªng 8 th¸ng ®Çu n¨m 2007 l­îng hàng ho¸ ®· ®¹t gÇn 100 triÖu tÊn. Dù kiÕn ®Õn n¨m 2010, sÏ cã kho¶ng 210 triÖu tÊn hµng ho¸ qua c¶ng và kho¶ng 400 triÖu tÊn cho n¨m 2020. Møc ®é t¨ng tr­ëng nµy ®ßi hái c¶ng biÓn ViÖt Nam ph¶i n¨ng c«ng suÊt lªn tíi 2-4 lÇn so víi hiÖn nay.Vµ hiÖn nay c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam chiÕm tíi h¬n 90% hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù sèng cßn cña mét sè ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nguyªn liÖu chñ yÕu tõ nhËp khÈu nh­ s¾t, thÐp, gas, TrÇn ThÞ Minh Ch©u 34 Líp: NhËt 3 – K42
  19. Kho¸ luËn tèt nghiÖp x¨ng V× thÕ hµng ho¸ xu©t nhËp khÈu cña ViÖt Nam ra vµo c¸c c¶ng biÓn cã ®­îc nhanh chãng, thuËn lîi hay kh«ng sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thóc ®Èy giao l­u bu«n b¸n, ph¸t triÓn kinh tÕ. H¬n n÷a c¸c quèc gia n»m s©u trong néi ®Þa nh­ Lµo, Campuchia hay phÝa T©y Trung Quèc lµ nh÷ng ®èi t¸c sö dông c¸c c¶ng ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸. ViÖc sö dông c¸c c¶ng cña ViÖt Nam nhiÒu hay Ýt lµ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt l­îng c¸c dÞch vô c¶ng biÓn V× vËy, c¸c c¶ng biÓn ph¶i chó träng tíi viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn ®Ó ®¸p øng l­îng hµng ho¸ ngµy cµng gia t¨ng, gãp phÇn quan träng vµo ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc - Ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh trªn tr­êng quèc tÕ. C¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam víi quy m« nhá vµ trang thiÕt bÞ l¹c hËu nh­ hiÖn nay sÏ khã kh¨n trong viÖc c¹nh tranh víi c¸c c¶ng biÓn lín trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. HiÖp héi chñ tµu cho biÕt, gi¸ c­íc vËn t¶i biÓn cña ViÖt Nam hiÖn cao h¬n so víi khu vùc, ®Æc biÖt gi¸ c­íc vËn chuyÓn container cao h¬n tõ 20-30%. §iÒu ®¸ng nãi lµ nguyªn nh©n chÝnh cña t×nh tr¹ng nµy lµ do ViÖt Nam ch­a cã mét hÖ thèng c¶ng tiªu chuÈn ®ãn ®­îc lo¹i tµu trªn 1.200 tÊn vµ ®¸p øng ®­îc dÞch vô tiÕp nhËn ph©n phèi hµng, vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc theo tiªu chuÈn quèc tÕ. §iÒu nµy ®· gi¶m søc c¹nh tranh thu hót c¸c nguån hµng trung chuyÓn container cña ViÖt Nam so víi mét sè c¶ng trong khu vùc. §Õn nay ViÖt Nam còng ch­a cã mét bÕn c¶ng nµo ®ñ tiªu chuÈn cho tµu mÑ vµo nhËn container ®Ó vËn chuyÓn trùc tiÕp ®i c¸c c¶ng Mü. Toµn bé hµng xuÊt nhËp khÈu b»ng container cña ViÖt Nam ®i Mü, Ch©u ¢u, Australia ®Òu ph¶i trung chuyÓn qua Hong Kong, Singapore, Malaysia, §µi Loan vµ Th¸i Lan. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 35 Líp: NhËt 3 – K42
  20. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Trung b×nh mçi n¨m ViÖt Nam ph¶i mÊt kho¶ng 300 triÖu USD cho chi phÝ chuyÓn t¶i vµ gom hµng. V× vËy víi lîi thÕ vÞ trÝ ®Þa lý n»m ë n¬i giao l­u gi÷a c¸c tuyÕn vËn t¶i trªn thÕ giíi, th× c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam cÇn ph¶i ®æi míi ®Ó cã thÓ n©ng cao ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh, vµ cã thÓ h×nh thµnh c¸c ®iÓm trung chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ, gãp phÇn quan träng vµo qu¶ng b¸ h×nh ¶nh vµ vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. - DÞch vô c¶ng biÓn cã tÝnh chÊt lµ v« h×nh, vµ tiªu chÝ quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng dÞch vô lµ sù hµi lßng tho¶ m·n cña kh¸ch hµng, nªn viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn cÇn h­íng tíi tiªu chÝ ®ã. HiÖn nay hµng ho¸ xuÊt khÈu ViÖt Nam cßn ph¶i trung chuyÓn qua nhiÒu c¶ng n­íc ngoµi dÉn ®Õn t¨ng c­íc phÝ vËn t¶i. Vµ c¸c tµu hµng quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam th­êng xuyªn x¶y ra t×nh tr¹ng xÕp hµng chê vµo bÕn hay bèc dì hµng kh«ng hÕt c«ng suÊt. H¬n n÷a t×nh tr¹ng thiÕu bÕn, bÕn kh«ng ®ñ lín vµ hiÖn ®¹i lµm cho mçi ngµy doanh nghiÖp ph¶i mÊt thªm chi phÝ tõ 7000-8000 USD/ngµy do tµu phØa n»m chê, khiÕn cho hµng ho¸ vµo ViÖt Nam thªm ®¾t ®á. ChÝnh v× vËy cÇn ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn h¬n n÷a ®Ó hÊp dÉn kh¸ch hµng vµ còng lµ ®Ó gi¶m g¸nh nÆng cho ng­êi tiªu dïng, ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. - C¶ng biÓn lµ yÕu tè quan träng trong ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i. Nh­ng c¸c dÞch vô ë c¶ng biÓn míi lµ nh©n tè t¹o nªn sinh khÝ còng nh­ søc hÊp dÉn cho c¶ng. Bëi vËy, ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn còng chÝnh lµ gãp phÇn lín vµo viÖc ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i. - Thªm vµo ®ã, c¶ng ViÖt Nam tõ tr­íc tíi nay vèn chØ thùc hiÖn chñ yÕu mét chøc n¨ng lµ bèc, xÕp hµng ho¸. Do ®ã søc hÊp dÉn cña c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam cßn kÐm. CÇn ph¶i më réng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c nh­ trung TrÇn ThÞ Minh Ch©u 36 Líp: NhËt 3 – K42
  21. Kho¸ luËn tèt nghiÖp chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ, hay dÞch vô ®ãn c¸c ®oµn tµu du lÞch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam Nh­ vËy viÖc ph¸t triÓn dÞch vô cµng biÓn ngµy cµng trë nªn cÊp thiÕt ®èi víi c¸c c¶ng biÓn cña ViÖt Nam nãi chung vµ víi c¶ng H¶i Phßng nãi riªng. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 37 Líp: NhËt 3 – K42
  22. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng kinh doanh khai th¸c dÞch vô cña c¶ng h¶i phßng I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¶ng H¶i Phßng 1. LÞch sö h×nh thµnh C¶ng H¶i Phßng lµ mét c¶ng trÎ, cã lÞch sö h¬n 100 n¨m. Ban ®Çu ng­êi Ph¸p kh«ng ®Þnh x©y dùng nã thµnh mét th­¬ng c¶ng, mµ ®¬n thuÇn chØ lµ mét c¨n cø ®Ó x©m l­îc n­íc ta. Tõ thuë ban ®Çu víi bÕn S¸u Kho, vÞ trÝ quan träng nhÊt cña giao l­u th­¬ng m¹i quèc tÕ miÒn B¾c, ®Çu mèi giao th«ng trong vµ ngoµi n­íc, dÇn dÇn c¶ng H¶i Phßng ®· ph¸t huy ®­îc nh÷ng ­u thÕ vÒ ®Þa lý, thêi c¬, vËn dông s¸ng t¹o chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong b¶o vÖ, x©y dùng vµ ph¸t triÓn C¶ng vµ ®· trë thµnh mét c¶ng biÓn lín nhÊt miÒn B¾c C¶ng H¶i Phßng ®­îc x©y dùng vµo n¨m 1876 víi quy m« mét bÕn dµi 90m vµ kho 600m2 cã kh¶ n¨ng xuÊt nhËp kho¶ng 1000tÊn/n¨m. Khu c¶ng chÝnh n»m däc bê h÷u ng¹n s«ng Cöa CÊm, s¸t106’04’’ ®é kinh ®«ng, to¹ ®é ®Þa lý 20’52’’ ®é vÜ b¾c, phÝa b¾c thµnh phè H¶i Phßng, c¸ch thñ ®« Hµ Néi 102km. ChiÒu réng vµo bÕn kho¶ng 10m, viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ bÕn vµo kho vµ ng­îc l¹i b»ng « t«, m¸y kÐo, xe ba g¸c. C¸c lo¹i hµng ho¸ ®­îc bèc xÕp b»ng cÇn trôc, c«ng nh©n bèc v¸c thñ c«ng lµ chÝnh. Tõ n¨m 1898 ®Õn n¨m 1904, cïng víi qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸, c¶ng H¶i Phßng cã thªm 2 bÕn víi chiÒu dµi 308km, ®­a tæng chiÒu dµi bÕn lªn 398m, TrÇn ThÞ Minh Ch©u 38 Líp: NhËt 3 – K42
  23. Kho¸ luËn tèt nghiÖp n¨ng lùc th«ng qua kho¶ng 250 ngh×n tÊn/n¨m. Tõ n¨m 1912 ®Õn n¨m 1920, x©y thªm 2 bÕn víi chiÒu dµi 316m, n¨ng lùc th«ng qua kho¶ng 500 ngh×n tÊn/n¨m. Tuy nhiªn ®Õn giai ®o¹n 1939-1954, c¶ng bÞ h­ háng nÆng nÒ do ¶nh h­ëng cña cuéc chiÕn tranh chèng thùc d©n Ph¸p. N¨m 1955, sau kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p th¾ng lîi, thùc d©n Ph¸p rót khái H¶i Phßng, ta tiÕp qu¶n tu söa vf më réng c¶ng. Víi nç lùc v­ît b©c, n¨m 1957, c¶ng ®­îc tÆng Hu©n ch­¬ng Lao ®éng h¹ng Ba, vµ ®Õn n¨m 1960 ®­îc Nhµ n­íc tÆng kû niÖm ch­¬ng vµ b»ng cã c«ng víi n­íc. Tõ ®ã ®Õn nay, c¶ng H¶i Phßng ®· tr¶i qua nhiÒu söa ch÷a vµ më réng, hiÖn nay toµn c¶ng cã 14 cÇu tµu, dµi 2215m, b¶o ®¶m víi ®é s©u tr­íc bÕn tõ -8,4m ®Õn -8,5m. Trong ®ã khu vùc c¶ng chÝnh cã 11 cÇu víi tæng chiÒu dµi lµ 1717m, bèc xÕp ®ång thêi ®­îc 11 tµu víi n¨ng lùc th«ng qua 6.000.000 tÊn/n¨m. BÕn container Chïa VÏ cã 3 cÇu víi tæng chiÒu dµi 498m, bèc xÕp ®ång thêi ®­îc 4 tµu víi n¨ng lùc th«ng qua 7500 TEU/tuÇn, 360.000TEU/n¨m. Ngoµi ra cßn cã bÕn næi B¹ch §»ng vµ khu chuyÓn t¶i Lan H¹. Do ®­îc ®Çu t­ ®óng h­íng vµ kÞp thêi, gÇn 15 n¨m thùc hiÖn ®­êng lèi lµ thêi k× t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña c¶ng H¶i Phßng. §ång thêi ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn hÖ thèng c¶ng biÓn ViÖt Nam, n¨m 1997, c¶ng ®· triÓn khai dù ¸n n©ng cÊp c¶i t¹o C¶ng giai ®o¹n I víi tæng vèn ®Çu t­ h¬n 40 triÖu USD. S¶n l­îng hµng ho¸ qua c¶ng kh«ng ngõng t¨ng lªn, tõ 2,3 triÖu tÊn n¨m 1992 lªn 4,5 triÖu tÊn n¨m 1995, ®Õn n¨m 2003 s¶n l­îng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng ®· ®¹t møc 11,8 triÖu tÊn. Tõ n¨m 2003 ®Õn nay s¶n l­îng hµng ho¸ qua c¶ng lu«n duy tr× æn ®Þnh ë møc 11-12 triÖu tÊn/n¨m. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 39 Líp: NhËt 3 – K42
  24. Kho¸ luËn tèt nghiÖp H¬n n÷a, viÖc ®Çu t­ giai ®o¹n II (2001-2005) víi 126 triÖu USD nh»m x©y dùng luång tµu ra vµo c¶ng cã ®é s©u -10,2m b¶o ®¶m cho tµu cã träng t¶i trªn 10.000 tÊn ra vµo c¶ng mét c¸ch dÔ dµng; hoµn thiÖn 5 bÕn container t¹i khu vùc Chïa VÏ, ®ång thêi x©y míi hai cÇu tµu container t¹i khu vùc §×nh Vò, sÏ lµ qu¸ tr×nh trë thµnh mét c¶ng hiÖn ®¹i. Trong t­¬ng lai, c¶ng cã thªm c¸c dù ¸n x©y dùng khu c¶ng tæng hîp §×nh Vò (®· ®­îc khëi c«ng x©y dùng vµo 6/2006, dù kiÕn hoµn thµnh vµo 2010); dù ¸n khu c¶ng néi ®Þa ICD Lµo Cai, dù ¸n khu chuyÓn t¶i BÕn Gãt- L¹ch HuyÖn gåm 5 bÕn phao (2 bÕn ®· ®­a vµo sö dông cuèi n¨m 2006, 3 bÕn cßn l¹i dù kiÕn hoµn thµnh trong giai ®o¹n 2007-2010). Ngoµi viÖc ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng ®Ó n¨ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, c¶ng H¶i Phßng vÉn lu«n chó träng tíi viÖc ch¨m sãc ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, th­êng xuyªn ph¸t ®éng c¸c phong trµo thi ®ua nh»m khuyÕn khÝch ®éng viªn tinh thÇn cña nh©n viªn, t¹o ®­îc mèi ®oµn kÕt réng r·i, gãp phÇn kh«ng nhá vµo nh÷ng thµnh c«ng cña c¶ng. Nh­ vËy c¶ng H¶i Phßng lµ c¶ng cã tÇm quan träng trong vïng kinh tÕ träng ®iÓm Hµ Néi- H¶i Phßng- Qu¶ng Ninh. Nèi tiÕp truyÒn thèng v­ît khã kh¨n trong nh÷ng giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p –Mü vµ thêi kú ®æi míi, c¶ng H¶i Phßng ®ang v÷ng b­íc ®i lªn víi vai trß c¶ng sè 1 cña miÒn B¾c 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i Phßng Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, m« h×nh qu¶n lý Khu c¶ng chÝnh ®· cã nhiÒu thay ®æi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña tõng giai ®o¹n: Khu 1, khu 3 råi ®Õn xÝ nghiÖp xÕp dì I vµ xÝ nghiÖp xÕp dì II. Tõ n¨m 1993 trë TrÇn ThÞ Minh Ch©u 40 Líp: NhËt 3 – K42
  25. Kho¸ luËn tèt nghiÖp thµnh xÝ nghiÖp xÕp dì Hoµng DiÖu vµ xÝ nghiÖp xÕp dì Lª Th¸nh T«ng. Vµ vµo ngµy 1/7/2007 võa qua 2 xÝ nghiÖp nãi trªn ®· s¸p nhËp víi nhau thµnh XÝ nghiÖp xÕp dì Hoµng DiÖu víi tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ gÇn 2.200 ng­êi. C¸c m« h×nh nµy ®­îc thay ®æi ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña tõng giai ®o¹n. NhÊt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, t×nh tr¹ng c¹nh tranh trong thÞ tr­êng dÞch vô c¶ng biÓn ngµy cµng khèc liÖt ®ßi hái ph¶i cã tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, tËp trung søc m¹nh ®Ó c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn.[5] C¶ng H¶i Phßng ®· cã nh÷ng thay ®æi ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. 3. C¸c dÞch vô chÝnh ë c¶ng H¶i Phßng hiÖn nay HiÖn nay c¶ng H¶i Phßng cung cÊp c¸c dÞch vô chÝnh lµ: - Bèc xÕp hµng ho¸, giao nhËn kho vËn - Lai d¾t, cøu hé tµu biÓn - Trung chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ. Logistic - §ãng gãi, b¶o qu¶n, vËn t¶i hµng ho¸ b»ng ®­êng bé, ®­êng s«ng - VËn t¶i ®­êng s¾t chuyªn tuyÕn H¶i Phßng – Lµo Cai – C«n Minh (Trung Quèc) - §¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i - §ãng míi, söa ch÷a c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn thuû, bé. - L¾p r¸p cÇn trôc, x©y dùng c«ng tr×nh c¶ng Sau ®©y lµ mét sè h×nh ¶nh vÒ c¸c lo¹i dÞch vô cña c¶ng H¶i Phßng MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CÁC LOẠI DỊCH VỤ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 41 Líp: NhËt 3 – K42
  26. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Xếp dỡ hàng Container Rút hàng trong Container Xếp dỡ hàng hoá Lưu giữ hàng hoá trong kho CFS Xếp dỡ lưu huỳnh Lai dắt hỗ trợ, cứu hộ tàu biển (Nguån: www.haiphongport.com.vn) TrÇn ThÞ Minh Ch©u 42 Líp: NhËt 3 – K42
  27. Kho¸ luËn tèt nghiÖp II. Thùc tr¹ng c¬ së vËt chÊt vµ nguån nh©n lùc cho ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng 1. C¬ së vËt chÊt C¬ së vËt chÊt ë c¶ng lµ ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng dÞch vô ë c¶ng biÓn. C¬ së vËt chÊt cµng hiÖn ®¹i th× viÖc xÕp dì hµng, còng nh­ viÖc tµu ra vµo c¶ng lµm hµng sÏ rÊt thuËn lîi. Sau ®©y lµ mét sè c¬ së vËt chÊt chÝnh phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¶ng H¶i Phßng 1.1. Luång vµo c¶ng Gåm c¸c luång sau: Tªn luång ChiÒu dµi (km) ChiÒu réng(m) §é s©u (m) L¹ch HuyÖn 17,5 100 -7.8 Hµ Nam 6,3 70 -5,7 B¹ch §»ng 9,2 70 -6,1 S«ng CÊm 9,8 70 6,1 Tæng chiÒu dµi tuyÕn luång 42.8 (Nguån: www.haiphongport.com.vn ) So víi c¶ng Sµi Gßn, luång vµo c¶ng cña c¶ng H¶i Phßng ng¾n h¬n (chiÒu dµi luång: 85km), tuy nhiªn ®é s©u cña c¶ng Sµi Gßn l¹i s©u h¬n (-8,5), do c¶ng H¶i Phßng cã l­îng sa båi hµng n¨m rÊt lín. Mçi n¨m c¶ng H¶i Phßng ph¶i tæ chøc n¹o vÐt tõ 2-4 triÖu tÊn, nh­ng luång vµo c¶ng vÉn kh«ng ®¸p øng ®­îc cho tµu lín vµo lµm hµng. 1.2. HÖ thèng cÇu bÕn C¸c khu vùc cña c¶ng H¶i Phßng ®­îc ph©n bè theo lîi thÕ vÒ c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng, ®­êng s¾t, ®­êng bé, ®­êng thuû; ®­îc l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 43 Líp: NhËt 3 – K42
  28. Kho¸ luËn tèt nghiÖp xÕp dì phï hîp víi tõng lo¹i hµng ho¸, tho¶ m·n nhu cÇu vËn chuyÓn b»ng nhiÒu ph­¬ng tiÖn. Toµn c¶ng hiÖn cã 16 cÇu tµu víi tæng chiÒu dµi lµ 2.565m, b¶o ®¶m an toµn víi ®é s©u tr­íc bÕn tõ -8.4 ®Õn -8.7m Sau ®©y lµ hÖ thèng cÇu tµu, bÕn cña c¶ng: C¶ng/khu chuyÓn t¶i Dµi §é s©u Sè l­îng Lo¹i hµng XNXD Hoµng DiÖu 1.717m -8,4m 11 cÇu B¸ch ho¸, rêi, bao, container XNXD Chïa VÏ 848m -8,5m 5 cÇu B¸ch ho¸, container Vïng neo H¹ Long -14m 7 ®iÓm neo B¸ch ho¸, container BÕn næi B¹ch §»ng -7,5m 3 bÕn phao B¸ch ho¸, container VÞnh Lan H¹ -7,5m 3 bÕn phao B¸ch ho¸, container (Nguån: www.haiphongport.com.vn ) 1.3. HÖ thèng kho b·i HÖ thèng kho b·i c¶ng H¶i Phßng x©y dùng theo tiªu chuÈn chÊt l­îng cao, ®­îc chia theo tõng khu vùc chuyªn dïng phï hîp víi ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n, xÕp dì, vËn chuyÓn tõng lo¹i hµng ho¸. HÖ thèng kho b·i gåm c¸c lo¹i sau: Lo¹i kho/b·i Sè l­îng DiÖn tÝch(m2) Ghi chó Kho CFS 2 6.498 Phôc vô khai th¸c hµng lÎ container Kho hµng b¸ch ho¸ 10 30.052 C¸c lo¹i hµng ho¸ B·i container 3 343.565 B·i hµng b¸ch ho¸ 20 141.455 (Nguån: www.haiphongport.com.vn ) 1.4. C«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ §Ó ®¸p øng nhu cÇu hµng ho¸ ngµy cµng t¨ng, c¶ng H¶i Phßng kh«ng ngõng ®Çu t­ trang thiÕt bÞ phôc vô cho c¸c dÞch vô ë c¶ng. C¶ng ®· ®Çu t­ nhiÒu tû ®ång ®Ó n©ng cao n¨ng lùc xÕp dì hµng rêi nh­: x©y dùng n©ng cÊp TrÇn ThÞ Minh Ch©u 44 Líp: NhËt 3 – K42
  29. Kho¸ luËn tèt nghiÖp kho b·i, trang bÞ 4 d©y chuyÒn tù ®éng ®ãng bao hµng rêi, hÖ thèng gÇu ngo¹m vµ xe chuyªn dông. ®¸p øng mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ ®ãng gãi, xÕp dì, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n hµng rêi. HiÖn nay hÖ thèng trang thiÕt bÞ cña c¶ng bao gåm c¸c lo¹i sau: Sức nâng/công Toàn Hoàng Chùa Vận tải Bạch Phương tiện suất cảng Diệu Vẽ thủy Đằng Cần trục chân đế 5 -40 tấn 31 26 5 Cần cẩu nổi 10 - 85 tấn 2 2 Cần trục bánh lốp 25 - 50 tấn 7 4 2 1 Xe nâng hàng 3 - 20 tấn 46 29 15 2 Cân điện tử 80 tấn 4 3 1 Tàu hỗ trợ lai dắt 510 đến 3200 CV 8 8 Cần cẩu giàn (QC) 35,6 tấn 6 6 Cần cẩu giàn 35,6 tấn 12 12 bánh lốp (RTG) (Nguån: www.haiphongport.com.vn ) Míi ®©y c¶ng H¶ng Phßng ®· ®Êu thÇu dù ¸n nh»m ®Çu t­ thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c xÕp dì hµng rêi. Gãi thÇu cung cÊp thiÕt bÞ gåm 2 xe xóc ®µo thuû lùc dung tÝch gÇu tõ 0,25 – 0,3 m3 vµ 3 xe g¹t thuû lùc l­ìi g¹t t¸c dông hai h­íng. Tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n lµ 6,5 tû ®ång 1.5. N¨ng lùc tiÕp nhËn Do lµ c¶ng tæng hîp nªn ë mçi c¶ng thµnh viªn cã n¨ng lùc tiÕp nhËn kh¸c nhau: - T¹i xÝ nghiÖp xÕp dì Hoµng DiÖu cã: + Tæng sè 11 cÇu víi tæng chiÒu dµi lµ 1.717m + Khu vùc xÕp dì hµng container: cÇu 1,2,3 + Khu vùc hµng b¸ch ho¸ tæng hîp: tõ cÇu 4 ®Õn cÇu 11 + Bèc xÕp ®ång thêi ®­îc 11 tµu víi n¨ng lùc th«ng qua 6.000.000 TrÇn ThÞ Minh Ch©u 45 Líp: NhËt 3 – K42
  30. Kho¸ luËn tèt nghiÖp tÊn/n¨m - XÝ nghiÖp xÕp dì Chïa VÏ + Tæng sè cã 5 cÇu víi tæng chiÒu dµi 848 m + DiÖn tÝch b·i chøa hµng hiÖn nay lµ 150.000 m2. Ngoµi ra cßn cã kho kÝn CFS víi diÖn tÝch sö dông 3.200 m2 dïng ®Ó khai th¸c hµng chung chñ cña c¸c h·ng xuÊt nhËp khÈu t¹i xÝ nghiÖp + Bèc xÕp ®ång thêi ®­îc 5 tµu víi n¨ng lùc th«ng qua 550.000 TEU/n¨m - BÕn phao B¹ch §»ng + Sè l­îng bÕn phao: 3 phao + Cì tµu lín nhÊt tiÕp nhËn ®­îc: 7.000 DWT - Khu chuyÓn t¶i Lan H¹ + Sè l­îng ®iÓm neo: 3 ®iÓm + Cì tµu lín nhÊt tiÕp nhËn ®­îc: 40.000 DWT - Khu chuyÓn t¶i H¹ Long – Hßn Gai + Sè l­îng ®iÓm neo: 7 ®iÓm + Cì tµu lín nhÊt tiÕp nhËn ®­îc: 30.000 DWT - Khu chuyÓn t¶i BÕn Gãt + Sè l­îng ®iÓm neo: 2 ®iÓm + Cì tµu lín nhÊt tiÕp nhËn ®­îc: 15.000 DWT 1.6. HÖ thèng ISO C¶ng H¶i Phßng ®¶m b¶o cung cÊp dÞch vô cã chÊt l­îng cao cho mäi kh¸ch hµng, th«ng qua viÖc ¸p dung, duy tr× vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO 9001:2000, ®ång thêi kh«ng ngõng c¶i t¹o, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng vµ ®Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao chÊt TrÇn ThÞ Minh Ch©u 46 Líp: NhËt 3 – K42
  31. Kho¸ luËn tèt nghiÖp l­îng dÞch vô ®¶m b¶o c¸c yªu cÈu cña kh¸ch hµng víi c¸c ph­¬ng ch©m: + N¨ng suÊt + ChÊt l­îng + An toµn + HiÖu qu¶ D­íi ®©y lµ giÊy chøng nhËn chÊt l­îng c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng (nguån: www.haiphongport.com.vn ) Vµ s¬ ®å quy tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng theo hÖ thèng ISO 9001-2000 TrÇn ThÞ Minh Ch©u 47 Líp: NhËt 3 – K42
  32. Kho¸ luËn tèt nghiÖp TrÇn ThÞ Minh Ch©u 48 Líp: NhËt 3 – K42
  33. Kho¸ luËn tèt nghiÖp (nguån: www.haiphongport.com.vn ) 1.7. C«ng nghÖ th«ng tin - HÖ thèng m¹ng: nèi m¹ng suèt tõ V¨n phßng C¶ng tíi phßng khai th¸c, vµ c¸c xÝ nghiÖp xÕp dì: Hoµng DiÖu, Lª Th¸nhT«ng, VËn t¶i B¹ch §»ng, vËn t¶i thñy, Chïa VÏ b»ng hÖ thèng m¹ng x­¬ng sèng gåm: c¸p quang, c¸p STP, c¸p UTP, m¹ng kh«ng d©y 54Mbps (wireless), m¹ng kh«ng d©y dù phßng 6Mbps vµ c¸p ®ång theo c«ng nghÖ cña Cisco - C«ng nghª – thiÕt bÞ: gåm cã + Trung t©m d÷ liÖu (Datacenter): 1 m¸y chñ song sinh (HP Server TC 4100) víi hÖ thèng l­u tr÷ HP External Storage 12x18=218GB RAID- 5 + M¸y tÝnh vµ c¸c trang thiÕt bÞ m¹ng: 6 m¸y chñ (Server), 300 m¸y tr¹m (PC), thiÕt bÞ m¹ng CISCO (Switch/ruoter). + PhÇn mÒm hÖ thèng dùa trªn Microsoft: SQL 2000 Enterprise Server, Window 2000 Advance Server, Visual Studio 6.0, Visual Basic.NET, Crytal Report 9.0. + M« h×nh tÝnh to¸n: Kh¸ch/chñ, c¬ së d÷ liÖu tËp trung. Giao diÖn ®å ho¹ trªn hÖ ®iÒu hµnh Window 9x/ME/2000/XP - HÖ thèng Camera: + Quy m«: 4 hÖ thèng xö lý vµ l­u tr÷ t¹i V¨n phßng c¶ng, XNXD Chïa VÏ, Phßng Qu©n sù b¶o vÖ, 21 m¸y camera quay quÐt ®­îc l¾p ®Æt trong ph¹m vi toµn c¶ng + Sö dông ®ång thêi 2 c«ng nghÖ: Analog vµ c«ng nghÖ IP (sö dông th«ng quan m¹ng m¸y vi tÝnh) TrÇn ThÞ Minh Ch©u 49 Líp: NhËt 3 – K42
  34. Kho¸ luËn tèt nghiÖp + Ph¹m vi: øng dông trong c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hµnh khai th¸c, s¶n xuÊt b¶o vÖ an ninh cña c¶ng - PhÇn mÒm: HÖ thèng qu¶n lý bÕn Container Chïa VÏ (CTMS): + Ph©n hÖ lËp kÕ ho¹ch gi¶i phãng tµu + Ph©n hÖ lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý b·i + Ph©n hÖ giao nhËn container - HÖ thèng th«ng tin qu¶n lý (MIS-GI): + Ph©n hÖ khai th¸c: khai th¸c- bèc xÕp tµu vµ t×nh h×nh cÇu/bÕn, qu¶n lý khai th¸c ph­¬ng tiÖn hç trî vµ vËn t¶i thuû. + Ph©n hÖ giao nhËn: giao nhËn vµ kÕt to¸n tµu, qu¶n lý kho hµng th­êng, CFS, qu¶n lý b·i container. + Ph©n hÖ tÝnh c­íc: qu¶n lý hîp ®ång, qu¶n lý Ên chØ ho¸ ®¬n, tÝnh c­íc vµ ph¸t hµnh ho¸ ®¬n. + Ph©n hÖ kÕ to¸n khai th¸c: kiÓm tra - ®iÒu chØnh vµ h¹ch to¸n doanh thu, h¹ch to¸n néi bé, thuÕ VAT ®Çu ra, qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c«ng nî ph¶i thu kh¸ch hµng, lu©n chuyÓn kiÓm tra vµ chÊp nhËn ho¸ ®¬n ph¸t hµnh + Ph©n hÖ b¶o d­ìng thiÕt bÞ: lý lÞch ph­¬ng tiÖn, ®Þnh møc b¶o d­ìng- nhiªn liÖu tiªu thô, qu¶n lý ®¨ng kiÓm, s¶n l­îng-giê ho¹t ®éng vµ nhiªn liÖu tiªu thô, c¶nh c¸o vµ ghi nhËn söa ch÷a- b¶o d­ìng ph­¬ng tiÖn, dù trï vËt t­ thay thÕ trong b¶o d­ìng söa ch÷a Tuy ®· ®Çu t­ t­¬ng ®èi nhiÒu cho c¬ së vËt chÊt cña C¶ng nh­ng vÉn cßn l¹c hËu so víi c¸c c¶ng trong khu vùc vµ thÕ giíi vµ kh«ng ®¸p øng ®­îc l­îng hµng ho¸ qua c¶ng trong t­¬ng lai sÏ t¨ng cao. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 50 Líp: NhËt 3 – K42
  35. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 2. Nguån nh©n lùc C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña c¶ng ®­îc tæ chøc thµnh c¸c bé phËn, cã chøc n¨ng, nhiÖm vô kh¸c nhau nh­ng thµnh mét khèi thèng nhÊt, ®oµn kÕt ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc mét c¸ch tèt nhÊt. 2.1. Ban l·nh ®¹o C¶ng Gåm cã Tæng gi¸m ®èc, c¸c phã gi¸m ®èc vµ c¸c ®oµn thÓ ho¹t déng cña c¶ng. - Tæng gi¸m ®èc c¶ng H¶i Phßng: chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ c¸c ho¹t ®éng cña c¶ng, chÞu c«ng t¸c vÒ ®èi néi, ®èi ngo¹i, chÊp hµnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña nhµ n­íc trong kinh doanh. - C¸c phã tæng gi¸m ®èc: thay mÆt cho tæng gi¸m ®èc phô tr¸ch mét lÜnh vùc chuyªn m«n cña m×nh theo chøc n¨ng, quyÒn h¹n ®­îc giao vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh , qu¶n lý vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o tr­íc tæng gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt c«ng t¸c ®­îc ph©n c«ng. §ång thêi thay mÆt tæng gi¸m ®èc trong c«ng t¸c quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ phßng ban cña c¶ng trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm ®­îc giao. Gåm cã c¸c phã tæng gi¸m ®èc: + Phã TG§ kinh doanh- néi chÝnh: qu¶n lý trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c ban nghiÖp vô, tæ chøc tiÒn l­¬ng, kÕ ho¹ch tµi vô, kÕ ho¹ch kinh doanh, hµnh chÝnh y tÕ vµ c«ng t¸c b¶o vÖ. + Phã TG§ kü thuËt: ChÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc, chØ ®¹o viÖc qu¶n lý, sö dông c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ, c¬ giíi phôc vô xÕp dì, vËn chuyÓn hµng ho¸. §¶m b¶o trang thiÕt bÞ phôc vô cho söa ch÷a vµ vËn hµnh ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 51 Líp: NhËt 3 – K42
  36. Kho¸ luËn tèt nghiÖp + Phã TG§ khai th¸c kiªm tr­ëng ban qu¶n lý dù ¸n ODA: ChØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c khai th¸c xÕp dì, qu¶n lý vµ giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu qua c¶ng vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA. 2.2. C¸c phßng chøc n¨ng - Phßng tæ chøc nh©n sù: qu¶n lý toµn bé lùc l­îng lao ®éng cña C¶ng. - Phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng: tham m­u cho ban l·nh ®¹o vÒ c«ng t¸c c¸n bé, tæ chøc s¾p xÕp bé m¸y ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, s¾p xÕp viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. TÝnh to¸n l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn theo chÕ ®é chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc vµ ®¬n gÝa chung cña c¶ng. - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: theo dâi c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh, tËp hîp c¸c kho¶n thu chi. - Phßng kinh doanh: TriÓn khai kÕ ho¹ch cña c¶ng cho c¸c xÝ nghiÖp, phßng ban cã liªn quan trªn c¬ së kÕ ho¹ch tõng th¸ng, quý. Theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, c¸c chØ tiªu kinh tÕ. TËp hîp sè liÖu thèng kª, thùc hiÖn lµm c¬ së ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt,kinh doanh cña c¶ng. - Phßng kÕ ho¹ch thèng kª - Phßng kü thuËt c«ng nghÖ: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin cña c¶ng, ®¶m b¶o cho hÖ thèng ho¹t ®éng liªn tôc, t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh. - Phßng an toµn lao ®éng: kiÓm tra nh÷ng vi ph¹m, tr¸nh ®Ó x¶y ra nh÷ng tai n¹n ®¸ng tiÕc. - Phßng khoa häc vµ qu¶n lý chÊt l­îng TrÇn ThÞ Minh Ch©u 52 Líp: NhËt 3 – K42
  37. Kho¸ luËn tèt nghiÖp - Phßng kü thuËt c«ng tr×nh - Phßng ®¹i lý & m«i giíi hµng h¶i - Phßng khai th¸c - Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ - Phßng qu©n sù b¶o vÖ: b¶o vÖ an ninh trong vµ ngoµi khu vùc c¶ng biÓn, trªn biÓn. 2.3. C¸c xÝ nghiÖp thµnh phÇn - XÝ nghiÖp xÕp dì Hoµng DiÖu - XÝ nghiÖp xÕp dì Chïa VÏ - XÝ nghiÖp xÕp dì vµ vËn t¶i thuû - XÝ nghiÖp xÕp dì vµ vËn t¶i B¹ch §»ng 2.4. C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc: - Trung t©m Y tÕ - Trung t©m ®iÖn lùc c¶ng - Tr­êng kü thuËt nghiÖp vô c¶ng 2.5. C¸c c«ng ty cæ phÇn - C«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¶ng §×nh Vò 2.6. V¨n ho¸ doanh nghiÖp ë c¶ng Bªn c¹nh viÖc chó träng s¶n xuÊt kinh doanh th× c¶ng H¶i Phßng ®· ®Èy m¹nh ph¸t triÓn v¨n ho¸ doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ C¶ng th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc thi ®Êu thÓ thao nh»m n©ng cao ý thøc rÌn luyÖn søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn; tæ chøc c¸c héi diÔn v¨n nghÖ ®Ó n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn, vµ ®Æc biÖt h¬n c¶ lµ c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn x· héi. Ho¹t ®éng ®Òn ¬n ®¸p TrÇn ThÞ Minh Ch©u 53 Líp: NhËt 3 – K42
  38. Kho¸ luËn tèt nghiÖp nghÜa lu«n ®­îc duy tr× hµng n¨m vµo ngµy th­¬ng binh liÖt sÜ 27/7. Ngoµi ra ban l·nh ®¹o c¶ng ®· vËn ®éng x©y dùng quü “tæ Êm gia ®×nh” nh»m gióp ®ì hç trî c¸n bé c«ng nh©n viªn khi cã khã kh¨n ho¹n n¹n. §©y lµ ho¹t ®éng thiÕt thùc nh»m ®oµn kÕt g¾n bã nh÷ng c¸ nh©n víi nhau t¹o nªn søc m¹nh to lín ®Ó hoµn thµnh tèt viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. Ban l·nh ®¹o c¶ng còng lu«n chó ý tíi c«ng t¸c ch¨m sãc b¶o vÖ søc khoÎ cho ng­êi lao ®«ng, thùc hiÖn kiÓm tra, gi¸m s¸t, phßng ngõa dÞch bÖnh theo mïa, coi träng c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng. Ngoµi ra C¶ng còng lu«n chó ý ch¨m lo tíi ®êi sèng cña ng­êi lao ®«ng, hiÖn møc l­¬ng b×nh qu©n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ 3,2 triÖu ®ång/ng­êi/th¸ng ®· ®¶m b¶o møc sèng sinh ho¹t cho ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn viÖc an toµn lao ®éng ë c¶ng vÉn ch­a ®­îc chó ý tèi ®a khi c¸c vô tai n¹n trong qu¸ tr×nh xÕp dì vÉn cßn, vµ vÉn ®Ó x¶y ra c¸c sù cè hµng h¶i. Thªm vµo ®ã c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng kiÕn thøc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a ®­îc lµm mét c¸ch bµi b¶n chuyªn nghiÖp Nh×n chung c¶ng H¶i phßng cã nguån nh©n lùc t­¬ng ®èi tèt víi c¸ch s¾p xÕp tæ chøc hîp lý (theo tiªu chuÈn ISO 9001-2000), ®ã lµ ®iÒu thuËn lîi cho ho¹t ®éng khai th¸c kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn. Tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i nhiÒu yÕu kÐm mµ c¶ng nªn cã biÖn ph¸p triÖt ®Ó sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao h¬n. III. Thùc tr¹ng c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn 1. Ph¸p luËt quèc tÕ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 54 Líp: NhËt 3 – K42
  39. Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng ngµnh sím thiÕt lËp mèi quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña tæ chøc Hµng h¶i quèc tÕ (IMO), HiÖp héi h¶i ®¨ng quèc tÕ (IALA), tæ chøc Hµng h¶i quèc tÕ (INMARSAT), hiÖp ®Þnh COSPAS – SARSAT vµ ®· ký ®­îc 17 hiÖp ®Þnh hµng h¶i song ph­¬ng víi c¸c n­íc, lµ thµnh viªn cña tæ chøc ASEAN, APEC, vµ tho¶ thuËn vÒ kiÓm tra Nhµ n­íc c¶ng biÓn khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. HiÖn nay ViÖt Nam ®· tham gia 12 c«ng ­íc quèc tÕ vÒ hµng h¶i cña IMO vµ INMARSAT, trong ®ã cã: - C«ng ­íc COLREG 72: c«ng ­íc quy t¾c quèc tÕ vÒ phßng ngõa va ch¹m tµu thuyÒn trªn biÓn. ViÖt Nam phª chuÈn c«ng ­íc nµy ngµy 18.11.1990 vµ cã hiÖu lùc ngµy 18.3.1991. - C«ng ­íc MARPOL ngµy 02.11.1973 vÒ ng¨n ngõa « nhiÔm tõ tµu 1973-1987, cã hiÖu lùc víi ViÖt Nam tõ ngµy 18.3.1991. - C«ng ­íc MARPOL 73/78: quy ®Þnh cô thÓ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng « nhiÔm biÓn tõ tµu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tµu mang cê cña quèc gia vµo c¸c c¶ng biÓn trªn thÕ giíi. - C«ng ­íc IMO_SOLAR: c«ng ­íc vÒ cøu hé trªn biÓn, cã hiÖu lùc víi ViÖt Nam tõ ngµy 18.3.1991. - C«ng ­íc vÒ m­ín n­íc n¨m 1976 - C«ng ­íc tr¸nh ®©m va, 1978, cã hiÖu lùc víi ViÖt Nam tõ ngµy 18.12.1990. - C«ng ­íc VNLOS 1982: C«ng ­íc luËt biÓn 1982 - ®­îc ký kÕt ngµy TrÇn ThÞ Minh Ch©u 55 Líp: NhËt 3 – K42
  40. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 10.12.1982 t¹i M«ngtªg¬ Bay, Giamaica. §Õn 16.11.1994 c«ng ­íc cã hiÖu lùc. ViÖt Nam lµ n­íc thø 64 phª chuÈn C«ng ­íc nµy th«ng qua nghÞ quyÕt cña Quèc héi ngµy 23.6.1994. Ngoµi ra, ViÖt Nam ®· gia nhËp c¸c HiÖp ®Þnh cã liªn quan vÒ dÞch vô trong lÜnh vùc hµng h¶i cña c¸c n­íc ASEAN nh­ sau: - HiÖp ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc t×m kiÕm tµu biÓn bÞ n¹n vµ cøu ng­êi sèng sãt cña tµu biÓn bÞ n¹n, ký ngµy 15.5.1975. - HiÖp ®Þnh khung Asean vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô, ký ngµy 15.12.1995. - HiÖp ®Þnh khung vÒ khu vùc ®Çu t­ Asean, ký ngµy 07.10.1998. - HiÖp ®Þnh khung Asean vÒ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hµng ho¸ qu¸ c¶nh, ký ngµy 16.12.1998. Võa qua, Côc Hµng H¶i ViÖt Nam ®· ®Ò xuÊt víi Bé GTVT vµ ChÝnh phñ ký kÕt, gia nhËp c«ng ­íc NghÞ ®Þnh th­ 1992, söa ®æi c«ng ­íc Quèc tÕ vÒ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù víi c¸c thiÖt h¹i do « nhiÔm dÇu n¨m 1969 (viÕt t¾t lµ CLC 92), c«ng ­íc vÒ ng¨n ngõa c¸c hµnh vi bÊt hîp ph¸p chèng l¹i an toµn hµng h¶i 1998 (SUA 1998), vµ triÓn khai thµnh c«ng NghÞ ®Þnh th­ cña SOLAR 74/78 vÒ bé luËt an ninh cho tµu vµ bÕn c¶ng, ®ang xóc tiÕn triÓn khai viÖc ký kÕt gia nhËp c«ng ­íc quèc tÕ vÒ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong vËn t¶i biÓn (FLA 65). 2. Ph¸p luËt ViÖt Nam 2.1. C¬ së ph¸p luËt cho ho¹t ®éng khai khai th¸c vµ kinh doanh c¶ng biÓn C¶ng H¶i Phßng còng nh­ tÊt c¶ c¸c c¶ng kh¸c trong c¶ n­íc ®Òu ph¶i TrÇn ThÞ Minh Ch©u 56 Líp: NhËt 3 – K42
  41. Kho¸ luËn tèt nghiÖp tu©n theo c¸c luËt lÖ sau ®©y: - LuËt do quèc héi ®Ò ra: + Bé luËt hµng h¶i ViÖt Nam 1990 + Bé luËt hµng h¶i 2005 - Ph¸p lÖnh do th­êng vô quèc héi ®Ò ra: + Ph¸p lÖnh gi¸ + Ph¸p lÖnh phÝ vµ lÖ phÝ - NghÞ ®Þnh do chÝnh phñ ®Ò ra + N§ sè 170/2003/N§-CP quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh ph¸p lÖnh gi¸. + N§ sè 79/CP ngµy 22/11/1995 cña CP phª chuÈn §iÒu lÖ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam. + N§ sè 55/1998/N§-CP ngµy 22/7/1998 cña CP vÒ xö lý hµng ho¸ do ng­êi vËn chuyÓn ®­êng biÓn l­u gi÷ t¹i ViÖt Nam. + N§ sè 40/1998/N§-CP ngµy 10/6/1998 cña CP vÒ kinh doanh vËn t¶i biÓn cña C«ng ty, doanh nghiÖp t­ nh©n. + Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ + N§ sè 92/1999/N§-CP ngµy 4/9/1999 cña CP vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc hµng h¶i. + N§ sè 10/2001/N§-CP ngµy 19/3/2001 vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô hµng h¶i. + N§ sè 24/2001/N§-CP vÒ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña Quy chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i C¶ng biÓn vµ c¸c khu vùc hµng h¶i ë ViÖt Nam ban hµnh kÌm theo N§ sè 13/CP ngµy 25/2/1994 cña ChÝnh phñ. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 57 Líp: NhËt 3 – K42
  42. Kho¸ luËn tèt nghiÖp + N§ sè 57/2001/N§-CP ngµy 24/8/2001 cña CP vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô vËn t¶i biÓn. + N§ sè 34/2003/N§-CP cña CP ngµy 4/4/2003 quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Bé Giao th«ng vËn t¶i. + QuyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ sè 269/2003/Q§-TTG, ngµy 22/12/2003 quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Côc hµng h¶i ViÖt Nam. + NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phØ sè 160/2003/N§-CP ngµy 18/12/2003 vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i c¶ng biÓn vµ khu vùc hµng h¶i cña ViÖt Nam - QuyÕt ®Þnh cña Bé giao th«ng vËn t¶i. + QuyÕt ®Þnh 2106/Q§VT vÒ giao nhËn, b¶o qu¶n hµng ho¸ + QuyÕt ®Þnh sè 2756/2002/Q§-BGTVT ngµy 29/8/2002 vÒ viÖc ban hµnh thÓ lÖ b¸o c¸o vµ ®iÒu tra tai n¹n hµng h¶i. - BiÓu c­íc cña Bé tµi chÝnh + BiÓu c­íc 61/2003/Q§-BTC + BiÓu c­íc 62/2003/Q§-BTC + Sè 12634 TC/TCT vÒ phÝ, lÖ phÝ hµng ho¸ + QuyÕt ®Þnh 100/2004/Q§-BTC cña Bé tµi chÝnh ngµy 24/12/2004 vÒ viÖc quy ®Þnh tû lÖ chi vµ nép phÝ, lÖ phÝ hµng h¶i cho c¬ quan, tæ chøc thu phÝ, lÖ phÝ. + Th«ng t­ liªn tÞch 08/2004/TTLT-BTM-BTC-BGTVT cña Bé th­¬ng m¹i, Bé tµi chÝnh, Bé giao th«ng vËn t¶i ngµy 17/12/2004 vÒ viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn dÞch vô trung chuyÓn container quèc tÕ t¹i c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 58 Líp: NhËt 3 – K42
  43. Kho¸ luËn tèt nghiÖp - QuyÕt ®Þnh cña Côc hµng h¶i ViÖt Nam + QuyÕt ®Þnh cña côc tr­ëng côc hµng h¶i ViÖt Nam + QuyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc C¶ng Vô H¶i Phßng - QuyÕt ®Þnh cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam - QuyÕt ®Þnh cña c¶ng H¶i Phßng + QuyÕt ®Þnh vÒ biÓu c­íc – C¶ng H¶i Phßng * Bé luËt hµng h¶i 2005: lµ bé luËt thay thÕ cho bé luË hµng h¶i n¨m 1990, cã nhiÒu néi dung míi ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ hµng h¶i ch­a ®­îc quy ®Þnh trong Bé luËt 1990 nh­: nguyªn t¾c ho¹t ®éng hµng h¶i; chÝnh s¸ch ph¸t triÓn hµng h¶i; tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ n­íc vÒ hµng h¶i; c¸c hµnh vi bÞ nghiªm cÊm trong ho¹t ®éng hµng h¶i; nguyªn t¾c vµ ®iÒu kiÖn ®¨ng ký tµu biÓn; an ninh hµng h¶i; t×m kiÕm cøu n¹n hµng h¶i; chøc n¨ng, ph©n lo¹i, quy ho¹ch, ®Çu t­, x©y dùng vµ khai th¸c c¶ng biÓn vµ c¸c néi dung kh¸c. Nh÷ng quy ®Þnh ch­a râ, chång chÐo, m©u thuÉn, thiÕu thèng nhÊt hoÆc kh«ng cßn phï hîp víi ph¸p luËt ViÖt Nam vµ c¸c c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ cã liªn quan ®Òu ®­îc chØnh söa thay thÕ ë bé luËt 2005. TÊt c¶ c¸c néi dung ®iÒu chØnh liªn quan ®Õn héi nhËp hµng h¶i ®Òu ®­îc vËn dông cã chän läc quy ®Þnh cña c¸c ®iÒu ­íc, tËp qu¸n, th«ng lÖ quèc tÕ vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. §©y lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn toµn diÖn, hiÖu qu¶, bÒn v÷ng c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i ë n­íc ta cïng víi sù chñ ®éng héi nhËp mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hµng h¶i trong n­íc ®Ó cã quyÒn ¸p dông. Ngoµi ra bé luËt hµng h¶i 2005 kh«ng h¹n chÕ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia kinh doanh dÞch vô hµng h¶i. §©y lµ mét th¸ch thøc ®Æt ra cho viÖc kinh TrÇn ThÞ Minh Ch©u 59 Líp: NhËt 3 – K42
  44. Kho¸ luËn tèt nghiÖp doanh dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i phßng v× ph¶i c¹nh tranh nhiÒu víi c¸c daonh nghiÖp trong n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô hµng h¶i. * Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn còng ph¶i chÊp hµnh c¸c nguyªn t¾c, chuÈn mùc cña luËt chuyªn ngµnh nh­ LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam 2005 vµ LuËt Doanh NghiÖp 2005. LuËt Doanh NghiÖp 2005 còng ®iÒu chØnh vÒ viÖc thµnh lËp, tæ chøc qu¶n lý vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn. 2.2. C¬ së ph¸p lý cho mét sè dÞch vô c¶ng biÓn cô thÓ 2.2.1 Ph¸p luËt trong ho¹t ®éng bèc xÕp, giao nhËn hµng ho¸, lai d¾t tµu hç trî tµu biÓn, ®¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i Tr­íc hÕt lµ vÒ ®iÒu kiÖn vÒ kinh doanh dÞch vô bèc dì hµng ho¸ : theo ®iÒu 21 cña nghÞ ®Þnh sè 10/2001/N§-CP ngµy 19/3/2001 cã quy ®Þnh nh­ sau : Doanh nghiÖp ®­îc phÐp kinh doanh dÞch vô bèc dì hµng ho¸ khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Gi¸m ®èc doanh nghiÖp cã thêi gian c«ng t¸c tèi thiÓu 2 n¨m trùc tiÕp ®¶m nhiÖm nghiÖp vô bèc dì hµng ho¸. - Cã ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ, c«ng cô bèc dì ®¶m b¶o tiªu chuÈn an toµn kü thuËt vµ cã ®éi ngò c«ng nh©n bèc dì ®¸p øng víi yªu cÇu theo quy ®Þnh VÒ thÓ lÖ bèc dì, giao nhËn vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ t¹i c¶ng th× tu©n theo thÓ lÖ ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 2106/Q§-GTVT ngµy 23/8/1997 cña Bé tr­ëng Bé giao th«ng vËn t¶i. Theo ®ã viÖc bèc dì, giao nhËn vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ ph¶i ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång ký kÕt gi÷a c¶ng víi chñ hµng hoÆc ng­êi vËn chuyÓn hoÆc ng­êi ®­îc uû th¸c vµ hîp ®ång ph¶i ®­îc TrÇn ThÞ Minh Ch©u 60 Líp: NhËt 3 – K42
  45. Kho¸ luËn tèt nghiÖp lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. * VÒ vÊn ®Ò giao nhËn hµng ho¸ : c¸c bªn cã quyÒn lùa chän ph­¬ng thøc cã lîi nhÊt vµ tho¶ thuËn cô thÓ trong hîp ®ång víi nguyªn t¾c chung lµ nhËn b»ng ph­¬ng thøc nµo th× giao b»ng ph­¬ng thøc Êy. Cã mét sè ph­¬ng thøc giao nhËn nh­ : giao nhËn nguyªn bao, kiÖn, bã, tÊm, c©y, chiÕc ; giao nhËn nguyªn hÇm cÆp ch× ; giao nhËn theo sè l­îng, träng l­îng, thÓ tÝch theo ph­¬ng thøc c©n, ®o, ®Õm ; giao nhËn theo ph­¬ng thøc mín n­íc ; giao nhËn theo nguyªn container niªm ch× ; kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc giao nhËn nãi trªn ; c¸c ph­¬ng thøc giao nhËn kh¸c. C¶ng giao nhËn hµng theo nguyªn t¾c sau : ng­êi nhËn hµng ph¶i xuÊt tr×nh chøng tõ hîp lÖ x¸c nhËn quyÒn ®­îc nhËn hµng vµ cã chøng tõ thanh to¸n c¸c lo¹i c­íc phÝ cho c¶ng ; ng­êi nhËn hµng ph¶i nhËn liªn tôc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh khèi l­îng hµng ho¸ trong mét vËn ®¬n hoÆc giÊy göi hµng hoÆc chøng tõ vËn chuyÓn hµng ho¸ t­¬ng ®­¬ng hoÆc mét lÖnh giao hµng. C¶ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ ë bªn trong nÕu bao, kiÖn hoÆc dÊu xi ch× cßn nguyªn vÑn. Tr­êng hîp hµng ho¸ giao nhËn theo ph­¬ng thøc nguyªn bao, kiÖn, bã, tÊm, c©y, chiÕc, nÕu cã r¸ch vì th× giao nhËn theo thùc tÕ sè hµng r¸ch vì ph¸t sinh. T×nh tr¹ng hµng ho¸ r¸ch vì ph¶i ®­îc x¸c lËp b»ng v¨n b¶n cã ch÷ lý cña c¸c bªn liªn quan. Ngoµi ra ng­êi vËn chuyÓn ph¶i giao cho c¶ng nh÷ng giÊy tê vÒ hµng ho¸ tuú theo hµng lµ hµng nhËp khÈu hay xuÊt khÈu, hµng néi ®Þa hay hµng qu¸ c¶nh, chuyÓn t¶i, t¹m nhËp t¸i xuÊt C¸c giÊy tê nµy ph¶i giao cho c¶ng kÞp thêi, nÕu kh«ng c¶ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thêi gian tµu chê ®îi ®Ó bèc dì hµng ho¸. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 61 Líp: NhËt 3 – K42
  46. Kho¸ luËn tèt nghiÖp * VÒ viÖc bèc dì hµng ho¸ : viÖc bèc dì hµng ho¸ trong ph¹m vi c¶ng do c¶ng tæ chøc thùc hiÖn. Tr­êng hîp chñ hµng hoÆc ng­êi vËn chuyÓn ®­îc uû th¸c muèn ®­a ng­êi vµ ph­¬ng tiÖn cña m×nh vµo c¶ng ®Ó bèc dì hµng hãa th× ph¶i ®­îc sù ®ång ý cña c¶ng vµ ph¶i tr¶ c¸c chi phÝ cã liªn quan cho c¶ng theo tho¶ thuËn. C¶ng ph¶i c«ng bè ®Þnh møc xÕp dì cho tõng lo¹i hµng, tõng lo¹i tµu kh¸c nhau trªn c¬ së kh¶ n¨ng bèc dì thùc tÕ cña c¶ng. C¸c bªn liªn quan cã thÓ tho¶ thuËn ®Þnh møc xÕp dì víi c¶ng nh­ng kh«ng ®­îc thÊp h¬n ®Þnh møc ®· c«ng bè. Khi bèc dì nh÷ng lo¹i hµng ho¸ ph¶i b¶o vÖ ®Æc biÖt hoÆc hµng nguy hiÓm th× chñ hµng hoÆc ng­êi ®­îc uû th¸c ph¶i b¸o c¸o cho c¶ng biÕt nh÷ng ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p bèc dì thÝch hîp vµ nÕu cÇn chñ hµng hoÆc ng­êi ®­îc uû th¸c ph¶i trùc tiÕp h­íng dÉn c¶ng viÖc bèc dì hµng ho¸ ®ã. Trong qu¸ tr×nh xÕp dì th× tµu ph¶i ch¨m lo ®ñ ¸nh s¸ng trong hÇm hµng vµ c¸c n¬i cÇn thiÕt kh¸c còng nh­ c¸c trang thiÕt bÞ lµm hµng kh¸c ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho viÖc bèc dì hµng ho¸. C¶ng cã quyÒn tõ chèi hoÆc ®×nh chØ viÖc bèc dì hµng ho¸ trong c¸c tr­êng hîp tµu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn an toµn ®Ó lµm hµng. Trong tr­êng hîp nµy, c¶ng vµ c¸c bªn cã liªn quan lËp biªn b¶n x¸c nhËn c¸c vi ph¹m quy ®Þnh vÒ ®¶m b¶o an toµn bèc dì hµng ho¸. C¶ng còng cã quyÒn tõ chèi kh«ng nhËn bèc dì nh÷ng hµng ho¸ kh«ng cã ký m· hiÖu hoÆc ký m· hiÖu kh«ng râ rµng hoÆc bao b× kh«ng ®¶m b¶o an toµn trong khi bèc dì. * VÒ dÞch vô lai d¾t hç trî tµu biÓn: ®iÒu kiÖn ®Ó kinh doanh dÞch vô tµu biÓn tu©n theo nghÞ ®Þnh 10/2001 cña chÝnh phñ. Theo ®ã mét doanh nghiÖp ®­îc phÐp kinh doanh dÞch vô lai d¾t tµu biÓn khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau : TrÇn ThÞ Minh Ch©u 62 Líp: NhËt 3 – K42
  47. Kho¸ luËn tèt nghiÖp gi¸m ®èc doanh nghiÖp cã thêi gian c«ng t¸c tèi thiÓu 2 n¨m trùc tiÕp ®¶m nhËn nghiÖp vô lai d¾t tµu biÓn ; thuyÒn viªn lµm viÖc trªn tµu lai d¾t cã chøng chØ chuyªn m«n nghiÖp vô hµng h¶i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ; doanh nghiÖp cã tÇu lai d¾t ®­îc ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam vµ ®¶m b¶o yªu cÇu an toµn kü thuËt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ; doanh nghiÖp cã b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ tµu lai d¾t vµ b¶o hiÓm thuyÒn viªn. VÒ chÕ ®é hoa tiªu, tu©n theo quyÕt ®Þnh cña bé tr­ëng bé giao th«ng vËn t¶i ngµy 7/1/2005 ban hµnh quy chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¶ng, bÕn thuû néi ®Þa. Theo ®ã chÕ ®é hoa tiªu lµ chÕ ®é b¾t buéc. C¸c ph­¬ng tiÖn thuû n­íc ngoµi khi ho¹t ®éng trªn ®­êng thuû néi ®Þa hoÆc vµo vµ rêi c¶ng, bÕn thuû néi ®Þa b¾t buéc ph¶i cã hoa tiªu dÉn ®­êng, cßn ®èi víi ph­¬ng tiÖn thuû néi ®Þa, tµu biÓn ViÖt Nam khi vµo vµ rêi c¶ng, bÕn thuû néi ®Þa cã thÓ yªu cÇu hoa tiªu dÉn ®­êng nÕu thÊy cÇn thiÕt. VÒ thêi gian cung cÊp hoa tiªu dÉn ®­êng th× viÖc yªu cÇu hoa tiªu ph¶i th«ng b¸o cho C¶ng vô vµ tæ chøc hoa tiªu liªn quan chËm nhÊt 6 giê tr­íc khi dù kiÕn ®ãn hoa tiªu. Hoa tiªu cã tr¸ch nhiÖm chê ®îi t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn kh«ng qu¸ 4 giê kÓ tõ thêi ®iÓm ®· dù kiÕn ®ãn hoa tiªu lªn tµu, nÕu qu¸ thêi h¹n nµy th× viÖc xin hoa tiªu coi nh­ bÞ huû bá vµ thuyÒn tr­ëng ph¶i tr¶ tiÒn chê ®îi hoa tiªu theo quy ®Þnh. Vµ chËm nhÊt 1 giê kÓ tõ khi nhËn ®­îc yªu cÇu xin hoa tiªu, tæ chøc hoa tiªu ph¶i x¸c b¸o l¹i cho C¶ng vô, chñ tµu vÒ ®Þa ®iÓm vµ thêi gian dù kiÕn hoa tiªu sÏ lªn tµu. * VÒ dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i : ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i theo nghÞ ®Þnh 10/2001 cña chÝnh phñ. Theo ®ã ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô ®¹i lý tµu biÓn lµ : gi¸m ®èc doanh TrÇn ThÞ Minh Ch©u 63 Líp: NhËt 3 – K42
  48. Kho¸ luËn tèt nghiÖp nghiÖp cã thêi gian c«ng t¸c tèi thiÓu 2 n¨m trùc tiÕp ®¶m nhiÖm nghiÖp vô ®¹i lý tµu biÓn ; ®¹i lý viªn cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau : tèt nghiÖp ®¹i häc hµng h¶i hoÆc §¹i häc Ngo¹i th­¬ng hoÆc cã thêi gian thùc hiÖn nghiÖp vô liªn quan ®Õn ®¹i lý tÇu biÓn tèi thiÓu 3 n¨m , cã giÊy x¸c nhËn vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ®¹i lý tµu biÓn cña HiÖp héi §¹i lý vµ m«i giíi hµng h¶i ; doanh nghiÖp cã sè d­ th­êng xuyªn tµi kho¶n tiÒn göi ng©n hµng ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo ph¸p luËt ViÖt Nam tèi thiÓu lµ 1 tû ®ång ViÖt Nam hoÆc cã b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp ®¹i lý tµu biÓn. VÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh dÞch vô m«i giíi hµng h¶i : gi¸m ®èc doanh nghiÖp cã thêi gian c«ng t¸c tèi thiÓu 2 n¨m trùc tiÕp ®¶m nhiÖm nghiÖp vô hµng h¶i ; nh©n viªn m«i giíi hµng h¶i tèt nghiÖp ®¹i häc hµng h¶i hoÆc ®¹i Ngo¹i th­¬ng hoÆc cã thêi gian thùc hiÖn nghiÖp vô hµng h¶i tèi thiÓu 3 n¨m. 2.2.2 C¬ së ph¸p lý vÒ c­íc, phÝ c¶ng biÓn C­íc vµ phÝ c¶ng biÓn tu©n theo quyÕt ®Þnh cña tr­ëng ban vËt gi¸ chÝnh phñ sè 127/VGCP.DV ngµy 28 th¸ng 10 n¨m 1997 vÒ c­íc, phÝ c¶ng biÓn. Theo ®ã ®¬n vÞ tiÒn tÖ tÝnh gi¸ dÞch vô vµ c­íc phÝ lµ ®« la Mü (USD). ViÖc thanh to¸n c­íc, phÝ c¶ng biÓn theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ qu¶n lý ngo¹i tÖ cña Nhµ n­íc ViÖt Nam. Tr­êng hîp ph¶i chuyÓn ®æi tõ ®« la Mü ra lo¹i tiÒn kh¸c ®­îc tÝnh theo tû gi¸ chÝnh thøc do Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n. VÒ phÝ träng t¶i cho tõng l­ît tµu biÓn ra, vµo trong khu vùc hµng h¶i hoÆc vïng n­íc c¶ng mµ c¶ng cô qu¶n lý theo ®¬n gi¸ sau : l­ît vµo : 0,1 USD/GRT ; l­ît ra : 0,1 USD/GRT. Ngoµi ra tµu biÓn ph¶i tr¶ phÝ b¶o ®¶m an toµn hµng h¶i : l­ît vµo hoÆc ra tµu biÓn ph¶i tr¶ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 64 Líp: NhËt 3 – K42
  49. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 0,282 USD ®èi víi khu vùc 1 vµ 3 ; 0,209 ®èi víi khu vùc 2. §èi víi dÞch vô hoa tiªu th× theo ®¬n gi¸ sau: Sè tt Cù ly dÉn tµu §¬n gi¸ Møc thu tèi thiÓu (USD/GRT-h¶i lý) (USD/tàu/lÇn) 1 §Õn 10 h¶i lý 0,0032 100 2 §Õn 20 h¶i lý 0,003 120 3 §Õn 60 h¶i lý 0,00276 150 4 Trªn 60 h¶i lý 0,00232 170 VÒ gi¸ t¹i cÇu bÕn : ®ç t¹i cÇu : 0,0035 USD/GRT-giê, ®ç t¹i phao : 0,0012 USD/GRT-giê, neo t¹i vÞnh lµ 0,0006 USD/GRT-giê VÒ c­íc xÕp dì hµng ho¸ vµ container th× tuú tõng lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau vµ ë tõng khu vù kh¸c nhau mµ møc c­íc kh¸c nhau vµ ®­îc quy ®Þnh cô thÓ trong b¶ng gi¸ xÕp dì trong quyÕt ®Þnh nµy. Nh÷ng tr­êng hîp ®Æc biÖt kh¸c kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña quyÕt ®Þnh trªn th× ®­îc quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh 129/VGCP-CNTD.DV ngµy 28/10/1997 vÒ c­íc phÝ c¶ng biÓn mét sè tr­êng hîp ®Æc biÖt cña tr­ëng ban ban vËt gi¸ chÝnh phñ. C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh trªn mµ c¸c c¶ng ®­a ra b¶ng gi¸ c­íc cho phï hîp víi t×nh h×nh cña tõng c¶ng cô thÓ. IV. Thùc tr¹ng dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng 1. T×nh h×nh chung Trong nh÷ng n¨m võa qua, c¶ng H¶i Phßng ®· cã nhiÒu b­íc tiÕn ®¸ng TrÇn ThÞ Minh Ch©u 65 Líp: NhËt 3 – K42
  50. Kho¸ luËn tèt nghiÖp kÓ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. NÕu nh­ n¨m 1987 doanh thu chØ ®¹t 5,7 tû, l·i 477 triÖu ®ång th× ®Õn n¨m 1997 doanh thu ®· lªn tíi 265 tû, l·i 41 tû ®ång. Sè thu t¨ng cao nh­ vËy lµ do hµng ho¸ qua C¶ng t¨ng lªn víi tèc ®é b×nh qu©n 20-24%/n¨m. Trong m­êi n¨m ®æi míi ®· cã 35 triÖu tÊn hµng ho¸ to¶ ®i kh¾p c¶ n­íc vµ tõ ®©y ®i n­íc ngoµi. §Æc biÖt lµ sù t¨ng m¹nh cña hµng container, nguån thu tõ bèc xÕp container chiÕm h¬n 40% doanh thu toµn C¶ng. §©y chÝnh lµ th¾ng lîi cña h­íng ®Çu t­ ®óng ®¾n vµ còng lµ sù cè g¾ng lín lao cña tËp thÓ c¸n bé nh©n viªn c¶ng H¶i Phßng. Tõ n¨m 2003-2006, l­îng tµu vµ hµng th«ng qua lu«n duy tr× æn ®Þnh ë møc 10,5 triÖu tÊn/n¨m. Trong mèi t­¬ng quan so s¸nh víi c¸c c¶ng lín trong n­íc nh­ §µ N½ng vµ Sµi Gßn, ta cã b¶ng sè liÖu vÒ l­îng tµu (l­ît), l­îng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng (tÊn), l­îng container (TEU) tõ 2004 - 2006 nh­ sau: 2004 2005 2006 C¶ng Tµu Hµng container Tµu Hµng Container Tµu Hµng contianer H¶i Phßng 2430 10500 398000 2430 10511 424128 2254 11511 464000 §µ N½ng 1026 2309 32416 1290 2256 32343 1312 2371 37404 Sµi Gßn 1732 10534 300291 1843 10744 284506 1905 11127 220569 (Nguån: www.vpa.org.vn ) C¶ng H¶i Phßng vµ c¶ng Sµi Gßn lµ hai c¶ng cã sè l­îng tµu, hµng, vµ container qua c¶ng xÊp xØ b»ng nhau. Trong khi ®ã c¶ng §µ N½ng – 1 c¶ng lín nhÊt miÒn Trung l¹i chØ cã l­îng tµu, hµng, container b»ng mét nöa so víi c¶ng H¶i Phßng vµ Sµi Gßn. Ngoµi yÕu tè ®Þa lý, vµ ®Æc ®iÓm kinh tÕ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi c¶ng §µ N½ng cã l­îng tµu, hµng kÐm so TrÇn ThÞ Minh Ch©u 66 Líp: NhËt 3 – K42
  51. Kho¸ luËn tèt nghiÖp víi hai c¶ng cßn l¹i th× cã lÏ ph­¬ng thøc kinh doanh, møc ®é ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng còng lµ nguyªn nh©n chÝnh. Trong n­íc th× c¶ng H¶i Phßng lµ mét trong hai c¶ng lín nhÊt n­íc vµ lµ c¶ng lín nhÊt miÒn B¾c, nh­ng so víi c¸c c¶ng biÓn trong khu vùc vµ thÕ giíi th× vÉn cßn thua kÐm rÊt nhiÒu. Møc ®é chuyªn m«n ho¸ cßn thÊp, n¨ng suÊt bèc xÕp b×nh qu©n chØ b»ng 70% c¸c n­íc trong khu vùc. §a phÇn thÕ giíi hiÖn nay sö dông c¸c lo¹i tµu cã träng t¶i tõ 30.000 – 80.000 DWT, ®ång thêi xu thÕ vËn t¶i l­u th«ng hµng ho¸ hiÖn nay cña thÕ giíi lµ hµng container vµ c¸c tµu chë container ®Òu ë thÕ hÖ thø 3 trë lªn. Trong khi ®ã c¶ng H¶i Phßng nãi riªng vµ c¸c c¶ng trong n­íc nãi chung chØ tiÕp nhËn ®­îc c¸c tÇu tõ thÕ hÖ thø 1 vµ thø 2. ChÝnh v× thÕ mµ l­îng tµu ®Õn c¶ng kh«ng t¨ng nhiÒu trong nh÷ng n¨m qua. * VÒ thñ tôc hµnh chÝnh - §«i nÐt vÒ thùc tr¹ng tr­íc khi c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh t¹i c¶ng biÓn H¶i Phßng theo QuyÕt ®Þnh sè 55/2002/Q§-TTg ngµy 23/4/2002 vµ QuyÕt ®Þnh sè 178/2003/Q§-TTg ngµy 13/1/2003: + Ch­a ®¸p øng yªu cÇu c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh Nhµ n­íc: C¶ng biÓn lµ ®Çu mèi cña c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i, th­¬ng m¹i, du lÞch vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ liªn quan kh¸c nh­ng thñ tôc hµnh chÝnh t¹i c¶ng biÓn ViÖt Nam nãi chung vµ t¹i c¶ng H¶i Phßng nãi riªng cßn cã nhiÒu bÊt cËp: hÖ thèng qu¶n lý nhµ n­íc chuyªn ngµnh t¹i c¶ng gåm nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng kh¸c nhau, nh­ng ch­a cã mét ®Çu mèi trung t©m ®iÒu hµnh chung nh­ ë mét sè c¶ng biÓn n­íc ngoµi. Thñ tôc hµnh chÝnh chuyªn ngµnh ch­a th«ng tho¸ng, TrÇn ThÞ Minh Ch©u 67 Líp: NhËt 3 – K42
  52. Kho¸ luËn tèt nghiÖp cßn qu¸ r­êm rµ vµ trïng lÆp vÒ mÆt giÊy tê, l¹i chång chÐo vÒ quy tr×nh xö lý nghiÖp vô qu¶n lý gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng. Do thñ tôc th«ng quan tµu xuÊt nhËp c¶nh vµ th«ng quan hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cßn chËm nªn chñ tµu, chñ hµng vµ c¸c doanh nghiÖp liªn quan th­êng ph¶i t¨ng chi phÝ, gi¶m lîi nhuËn vµ thiÕu chñ ®éng trong viÖc tËn dông c¬ héi kinh doanh. Sù phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng ch­a chÆt chÏ, viÖc trùc tiÕp kiÓm tra, gi¸m s¸t, gi¸m qu¶n, gi¸m hé theo chøc n¨ng chuyªn ngµnh ®èi víi c¸c ®èi t­îng qu¶n lý cßn chång chÐo, ch­a ph©n biÖt râ quy tr×nh lµm thñ tôc hoÆc ®«i khi mang tÝnh h×nh thøc. C¸c hµnh vi tham nhòng, hèi lé, cöa quyÒn, vô lîi, s¸ch nhiÔu, bu«n lËu, gian lËn th­¬ng m¹i vµ c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc kh¸c trong c¶ng ch­a ®­îc ng¨n ngõa triÖt ®Ó. + Ch­a phï hîp víi xu thÕ héi nhËp: C¶ng biÓn lµ ®Çu mèi cña c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i, th­¬ng m¹i, du lÞch vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi víi khu vùc vµ thÕ giíi, do ®ã nh÷ng tån t¹i vÒ thñ tôc hµnh chÝnh thùc sù lµ rµo c¶n tr­íc xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cô thÓ lµ ch­a h×nh thµnh ®­îc c¬ chÕ mét ®Çu mèi - trung t©m ®iÒu hµnh chung trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn mäi ho¹t ®éng hµng h¶i, th­¬ng m¹i, du lÞch, vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c t¹i c¶ng, kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ liªn quan ®Õn viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng hµng h¶i, th­¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia; ch­a cã sù triÓn khai kÞp thêi, ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn cam kÕt theo lé tr×nh ®· tho¶ thuËn víi quèc tÕ. + Trë ng¹i vÒ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin: C«ng nghÖ th«ng tin lµ ph­¬ng tiÖn hç trî qu¶n lý hiÖu qu¶ nhÊt hiÖn nay, nh­ng viÖc øng dông nµy TrÇn ThÞ Minh Ch©u 68 Líp: NhËt 3 – K42
  53. Kho¸ luËn tèt nghiÖp trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng cßn gÆp nhiÒu trë ng¹i nh­ ch­a cã ®ñ c¸c c¬ chÕ liªn quan ®Ó thiÕt lËp hÖ thèng m¹ng thèng nhÊt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng c¬ chÕ lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm, chÊp nhËn c¸c giÊy tê th«ng qua giao dÞch ®iÖn tö; thiÕu trang thiÕt bÞ vµ ch­a chuÈn bÞ ®­îc ®éi ngò nh©n lùc cã ®ñ kh¶ n¨ng vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n, kü n¨ng vi tÝnh vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷. Do thãi quen, chñ tµu, chñ hµng vµ c¸c doanh nghiÖp liªn quan ch­a thËt sù quan t©m ®Õn viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. - Nh÷ng chuyÓn biÕn tõ khi c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh: Trªn c¬ së ®óc kÕt tõ kÕt qu¶ thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh t¹i c¸c c¶ng biÓn thµnh phè Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, Bµ RÞa-Vòng Tµu, §µ N½ng,cã kÕt hîp vËn dông c¸c quy ®Þnh cña c«ng ­íc quèc tÕ vÒ t¹o thuËn lîi trong giao th«ng hµng h¶i (FLA-65) cña tæ chøc Hµng h¶i Quèc tÕ (IMO), ngµy 18/12/2003, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 160/2003/N§-CP vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i c¶ng biÓn vµ c¸c khu vùc hµng h¶i ë ViÖt Nam, cã hiÖu lùc tõ ngµy 06/01/2004. Ngay khi NghÞ ®Þnh trªn ®­îc ban hµnh, C¶ng vô h¶i Phßng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu néi dung vµ häp bµn víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc chuyªn ngµnh t¹i c¶ng biÓn ®Ó kÞp thêi triÓn khai thùc hiÖn. Ngoµi nh÷ng néi dung vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i c¶ng biÓn nãi chung, NghÞ ®Þnh nµy cßn quy ®Þnh viÖc gi¶i quyÕt thñ tôc ®èi víi tµu thuyÒn khi ®Õn, l­u l¹i vµ rêi c¸c c¶ng biÓn ViÖt Nam. Theo ®ã, ®· gi¶m thiÓu ®Õn møc ®é tèi ®a c¸c lo¹i giÊy tê liªn quan ®Õn tµu, hµng ho¸, thuyÒn viªn, hµnh TrÇn ThÞ Minh Ch©u 69 Líp: NhËt 3 – K42
  54. Kho¸ luËn tèt nghiÖp kh¸ch mµ chñ tµu, chñ hµng ph¶i nép hoÆc xuÊt tr×nh cho c¬ quan chøc n¨ng; ®Þa ®iÓm lµm thñ tôc ®­îc tiÕn hµnh chñ yÕu t¹i trô së c¶ng vô, th­êng ®­îc gäi víi c¸i tªn “mét cöa”. T¹i ®©y cã ®¹i diÖn cña 4 ngµnh lµ H¶i quan, C¶ng vô, Biªn phßng, KiÓm dÞch. Ng­êi lµm thñ tôc chØ viÖc xuÊt tr×nh giÊy tê liªn quan víi ®¹i diÖn c¶u 4 c¬ quan nµy t¹i ®ay thay v× ph¶i “«m” mÊy chôc lo¹i giÊy tê ®Ó lµm thñ tÞc t¹i trô së 4 c¬ quan trªn. MÆt kh¸c, sè l­îng giÊy tê ph¶i nép vµ xuÊt tr×nh còng ®· ®­îc quy chuÈn, tinh gi¶n tèi ®a. Tr­íc ®©y, mçi khi tµu cËp c¶ng ng­êi lµm thñ tôc ph¶i nép vµ xuÊt tr×nh tíi 59 lo¹i giÊy tê, cßn khi tµu rêi c¶ng còng cÇn ph¶i xuÊt tr×nh 21 lo¹i giÊy tê, th× víi quy tr×nh hiÖn ®ang ¸p dông, chñ tµu chØ cÇn xuÊt tr×nh 1 lo¹i giÊy tê víi tµu cËp c¶ng, 11 lo¹i ®èi víi tµu cËp c¶ng. ChÝnh v× vËy thêi gian lµm thñ tôc ®­îc rót ng¾n; ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t, gi¸m hé cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®· xo¸ bá bít sù ¸p ®Æt, tuú tiÖn, chång chÐo, trïng lÆp vµ tõng b­íc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, ®ång thêi ®· gãp phÇn t¹o nªn c¸ch lµm míi trong ®iÒu hµnh, qu¶n lý, thay thÕ dÇn nÕp cò vµ t¨ng c­êng h¬n sù phèi hîp cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. §©y lµ b­íc ®ét ph¸ trong c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh t¹i c¶ng biÓn. N¨m 2004 lµ n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh, C¶ng vô H¶i phßng ®· phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng gi¶i quyÕt cho 8.436 l­ît tµu thuyÒn ®Õn vµ rêi c¶ng, trong ®ã cã 5156 l­ît tµu biÓn ViÖt nam vµ 3280 l­ît tµu thuyÒn n­íc ngoµi. S¸u th¸ng ®Çu n¨m 2005 cã 4560 l­ît tµu, trong ®ã cã 2762 l­ît tµu biÓn ViÖt Nam vµ 1798 l­ît tµu thuyÒn n­íc ngoµi. Vµ ®Õn hÕt th¸ng 6/2007 cã 5269 l­ît tµu víi gÇn 6,3 triÖu tÊn hµng ho¸ ®­îc th«ng qua TrÇn ThÞ Minh Ch©u 70 Líp: NhËt 3 – K42
  55. Kho¸ luËn tèt nghiÖp c¶ng H¶i Phßng, t¨ng h¬n 3 triÖu tÊn so víi cïng kú n¨m 2006. C¸c thñ tôc liªn quan ®Õn tµu thuyÒn, hµng ho¸, hµnh kh¸ch vµ thuyÒn viªn ®Òu ®­îc gi¶i quyÕt kÞp thêi, ®óng ph¸p luËt, gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian lµm thñ so víi tr­íc ®©y, gãp phÇn t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng hµng h¶i, th­¬ng m¹i, du lÞch vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c. HiÖn thñ tôc tµu cËp c¶ng H¶i Phßng ®­îc tiÕn hµnh t¹i mét n¬i duy nhÊt lµ C¶ng vô H¶i Phßng. Thêi gian lµm thñ tôc ®­îc rót ng¾n h¬n h¼n: chØ mÊt ch­a ®Õn 60 phót cho mçi tµu. Sù chuyÓn biÕn tÝch cùc nµy ®­îc sù ®ång t×nh ñng hé cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n liªn quan. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè tån t¹i sau ®©y: + HiÖn t­îng chång chÐo gi÷a c¸c c¬ quan ch­a ®­îc gi¶i quyÕt triªtj ®Ó. VÝ dô: NghÞ ®Þnh 71/2006/N§-CP quy ®Þnh c¸c tµu ch¹y tuyÕn néi ®Þa chØ cÇn lµm viÖc víi c¶ng vô. Nh­ng ngµnh Biªn phßng th× l¹i quy ®Þnh tµu ch¹y tuyÕn néi ®Þa vÉn ph¶i b¸o c¸o, chÞu sù qu¶n lý cña c¬ quan Biªn phßng míi ®­îc phÐp cËp hoÆc rêi cÇu. §©y lµ mét trong c¸c vÝ dô vÒ viÖc kh«ng cã sù thèng nhÊt gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý. ChÝnh v× thÕ mµ c¸c chñ tµu kh«ng biÕt ph¶i lµm thÕ nµo. + ViÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin: §Ó rót ng¾n thêi gian lµm thñ tôc, c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh ph¶i ¸p dông khai b¸o ®iÖn tö. Theo ®ã mäi th«ng tin cña tµu ®Õn sÏ ph¶i ®­îc göi tr­íc tíi c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh qua e-mail. Tuy nhiªn c¬ së ph¸p lý ®Ó chÊp thuËn h×nh thøc khai b¸o ®iÖn tö nµy l¹i ch­a râ rµng, ch­a ®ång bé. VÝ dô: ViÖc khai b¸o ®iÖn tö chØ ®­îc thùc hiÖn ë C¶ng vô cßn c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh kh¸c nh­ Biªn phßng th× l¹i ch­a cã phÇn mÒm, ch­a cã h­íng dÉn thùc hiÖn, thËm chÝ cã c¬ quan cßn ch­a ®­îc trang bÞ c¬ së TrÇn ThÞ Minh Ch©u 71 Líp: NhËt 3 – K42
  56. Kho¸ luËn tèt nghiÖp vËt chÊt ®Ó khai th¸c vµ qu¶n lý lîi thÕ tõ tê khai diÖn tö. * VÒ gi¸ c¶ HiÖn nay gi¸ c¶ dÞch vô c¶ng biÓn kh«ng thuéc danh môc hµng ho¸ dÞch vô do Nhµ n­íc quy ®Þnh mµ thuéc thÈm quyÒn cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn (Theo c«ng v¨n sè 1171/TC-QLG ngµy 06/02/2004 cña Bé tµi chÝnh). Tr­íc ®ã chÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt sè 01/2004/N§-CPC ngµy 12/01/2004. Theo c«ng v¨n nµy th× ChÝnh phñ kh«ng qu¶n lý gi¸ dÞch vô c¶ng biÓn n÷a, mµ c¸c c«ng ty dÞch vô c¶ng biÓn sÏ tù tham kh¶o c¸c biÓu gi¸ tr­íc ®©y kÕt hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó tù ban hµnh gi¸ cña m×nh, sau ®ã b¸o c¸o vÒ Bé tµi chÝnh Môc ®Ých cña quyÕt ®Þnh lÇn nµy lµ ®Ó c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau vÒ gi¸ vµ phÊn ®Êu ®Õn 2005 gi¸ dÞch vô c¶ng biÓn ë ViÖt Nam sÏ ngang b»ng víi møc gi¸ trung b×nh cña dÞch vô cïng lo¹i trong khu vùc. Tuy nhiªn, hiÖn nay vÒ gi¸ dÞch vô c¶ng ë c¶ng H¶i Phßng ®ang vÊp ph¶i mét thùc tÕ lµ c¸c c¶ng biÓn ë H¶i Phßng ®ua nhau gi¶m gi¸, coi møc gi¸ µm c¶ng H¶i Phßng ®­a ra lµ chuÈn ®Ó råi lÊy ®ã lµm c¨n cø gi¶m gi¸ dÞch vô. Theo «ng Tr­¬ng V¨n Th¸i – Phã tæng gi¸m ®èc c¶ng H¶i Phßng th× “C¶ng H¶i Phßng cø chµo gi¸ 10 th× c¸c c¶ng kh¸c( c¶ng CÊm, c¶ng C¸, c¶ng An H¶i ) l¹i gi¶m xuèng 8, c¶ng H¶i Phßng cè gi¶m xuèng 8 th× gi¸ cña c¸c c¶ng kh¸c l¹i chØ cßn 6,7. G¸nh nÆng gi¶m gi¸ vÉn ®Ì nÆng lªn c¶ng H¶i Phßng bëi nÕu kh«ng tiÕp tôc gi¶m th× sÏ kh«ng thÓ c¹nh tranh. Theo thèng kª cña Côc qu¶n lý gi¸, Bé tµi chÝnh, møc thu gi¸ dÞch vô bèc xÕp, l­u kho b·i nãi riªng vµ gi¸ mét sè dÞch vô kh¸c nh­ ®¹i lý, kiÓm TrÇn ThÞ Minh Ch©u 72 Líp: NhËt 3 – K42
  57. Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®iÕm, giao nhËn t¹i ViÖt Nam hiÖn ®ang ë møc thÊp so víi møc b×nh qu©n mét sè n­íc trong khu vùc tõ 32-42%. Còng theo mét nghiªn cøu cña ESCAP/UN, gi¸ xÕp dì container cña C¶ng Sµi Gßn (chän møc kho¶ng 41 USD/container 20’) ®­îc xÕp h¹ng thø 5 trong 21 c¶ng kh¶o s¸t trong khu vùc, sau c¸c c¶ng cña Th¸i Lan, Tianjin (Trung Quèc), Manila (Philippines). Trong khi gi¸ dÞch vô c¶ng biÓn cña chóng ta vÉn ë møc thÊp trong khu vùc th× l¹i xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng nhiÒu ®¬n vÞ ®­a ra møc thu qu¸ thÊp, g©y thiÖt h¹i cho lîi Ých chung. Mét xu thÕ ®¸ng lo ng¹i n÷a lµ sù c¹nh tranh khai th¸c c¶ng cña h·ng tµu container trong n­íc, sö dông bÕn phao vµ c¶ng s«ng chuyÓn t¶i ®Ó xÕp dì container vµ ICD (c¶ng c¹n) ®Ó thu hót hµng. Víi kinh phÝ ®Çu t­ Ýt vµ c«ng nghÖ ®¬n gi¶n kÌm theo thÕ m¹nh vÒ hµng ho¸, c¸c h·ng tÇu nµy ®ang thu hót hµng container cña c¸c c¶ng chÝnh quy kh¸c th«ng qua hÖ thèng c¸c “c¶ng mÒm”. Theo ®¸nh gi¸ cña nhiÒu chuyªn gia, së dÜ gi¸ dÞch vô c¶ng biÓn cña chóng ta nh×n chung vÉn thÊp, nhiÒu ®¬n vÞ vÉn cã thÓ tiÕp tôc gi¶m gi¸ ®Ó c¹nh tranh lµ do gi¸ c¶ng biÓn cña chóng ta ch­a ®­îc tÝnh ®ñ. Cô thÓ, trong gi¸ dÞch vô c¶ng biÓn ®­îc giao cho c¸c c¶ng c«ng bè hiÖn nay, gi¸ xÕp dì g¹o xuÊt khÈu kho¶ng 10.000 ®ång/tÊn th× kho¶ng 50-60% lµ gi¸ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, phÇn cßn l¹i lµ chi phÝ nguyªn, nhiªn vËt liÖu, ®iÖn n­íc, c¸c kho¶n ph¶i nép, mét phÇn khÊu hao mang tÝnh t­îng tr­ng. C¸c kho¶n môc kh«ng ®­îc tÝnh ®ñ trong gi¸ dÞch vô c¶ng biÓn chÝnh lµ khÊu hao (®a sè ®­îc khÊu hao tõ l©u), gi¸ trÞ sö dông ®Êt, mÆt n­íc, phÝ tµi chÝnh, phÝ b¶o hiÓm, nhu cÇu ®Çu t­ cho an toµn, an ninh, CNTT, thu nhËp ®Ó t¸i ®Çu t­ më réng D­íi ¸p lùc cña sù c¹nh tranh Ðp gi¸, c¸c c¶ng ph¶i chÊp nhËn møc gi¸ TrÇn ThÞ Minh Ch©u 73 Líp: NhËt 3 – K42
  58. Kho¸ luËn tèt nghiÖp chØ ®ñ bï cho chi phÝ lao ®éng vµ qu¶n lý. HËu qu¶ lµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó duy tu b¶o d­ìng CSHT, trang thiÕt bÞ vµ kh«ng cã ®ñ tÝch luü ®Ó ®Çu t­ më réng vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô. * VÒ quan hÖ hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c: C¶ng H¶i phßng hiÖn lµ thµnh viªn s¸ng lËp HiÖp héi C¶ng biÓn ViÖt Nam VPA, lµ héi viªn ®Çy ®ñ cña HiÖp héi c¶ng biÓn ASEAN APA. Tham gia c¸c ho¹t ®éng cña c¸c hiÖp héi ngµnh nghÒ: hiÖp héi chñ tµu ViÖt Nam, HiÖp héi ®¹i lý vµ m«i giíi hµng h¶i ViÖt Nam, HiÖp héi giao nhËn ViÖt Nam. Lµ héi viªn cña Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt nam VICC vµ cã mèi quan hÖ hîp t¸c trªn nhiÒu lÜnh vùc : ®µo t¹o, kinh doanh, trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö, chuyÓn giao c«ng nghÖ víi c¸c C«ng ty vËn t¶i biÓn lín trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi nh­ Maerks-Sealand, Wanhai Lines, Heung-A vµ duy tr× quan hÖ víi h¬n 100 doanh nghiÖp trong n­íc. §ång thêi lµ c¶ng kÕt nghÜa víi c¸c c¶ng Tr¹m Giang (Trung Quèc), Rotterdam (Hµ Lan), Genoa (ý), Seattle (Mü). C¸c mèi quan hÖ nµy ®· gãp phÇn lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C¶ng hiÖu qu¶. 2. T×nh h×nh mét sè lo¹i dÞch vô c¶ng biÓn cña c¶ng H¶i Phßng 2.1. Bèc xÕp vµ giao nhËn hµng ho¸ Bèc xÕp vµ giao nhËn hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng chÝnh trong kinh doanh dÞch vô cña c¶ng H¶i Phßng. §ã còng lµ mét trong nh÷ng dÞch vô ®Çu tiªn khi c¶ng ®­îc h×nh thµnh. §Õn nay do c¶i tiÕn vµ ®Çu t­ nhiÒu ph­¬ng tiÖn bèc dì hiÖn ®¹i nªn n¨ng lùc xÕp dì cña c¶ng ngµy cµng t¨ng lªn. D­íi ®©y lµ s¶n l­îng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng tõ n¨m 2001-2006 TrÇn ThÞ Minh Ch©u 74 Líp: NhËt 3 – K42
  59. Kho¸ luËn tèt nghiÖp (Nguån www.haiphongport.com.vn ) Tõ n¨m 2001-2006 l­îng hµng ho¸ qua c¶ng lu«n æn ®Þnh ë møc 10.5 triÖu tÊn. Trong ®ã hµng xuÊt c¶ng ngµy cµng t¨ng lªn. §ã lµ do l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng. §©y lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung vµ c¶ng H¶i Phßng nãi riªng. So s¸nh víi c¶ng §µ N½ng ta cã sè liÖu sau: S¶n l­îng thùc hiÖn qua c¸c n¨m 2001-6/2007 cña c¶ng §µ N½ng N¨m S¶n l­îng NhËp ngo¹i XuÊt ngo¹i NhËp néi XuÊt néi 2001 1.710.000 646.212 428.685 558.984 76.119 2002 2.074.048 802.751 511.166 600.241 159.890 2003 2.178.588 824.305 554.147 569.047 231.089 2004 2.308.973 724.668 739.850 698.443 146.012 2005 2.256.068 595.171 778.436 787.066 95.395 2006 2.371.024 414.791 892.081 993.450 70.702 6 th¸ng 2007 1.353.749 231781 585.919 472.367 63.682 TrÇn ThÞ Minh Ch©u 75 Líp: NhËt 3 – K42
  60. Kho¸ luËn tèt nghiÖp (Nguån www.danangport.com.vn) Tõ biÓu ®å trªn cña c¶ng H¶i Phßng vµ b¶ng s¶n l­îng cña c¶ng §µ N½ng ta thÊy l­îng hµng ho¸ qua c¶ng §µ N½ng ë møc kho¶ng 2 triÖu tÊn/n¨m vµ ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m nh­ng l­îng t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. Râ rµng víi s¶n l­îng hµng ho¸ qua c¶ng H¶i Phßng lµ 10,5 triÖu tÊn/n¨m th× ho¹t ®éng bèc xÕp hµng ho¸ ë c¶ng H¶i Phßng cã nhiÒu tiÕn bé, vµ cã vÞ trÝ quan träng. Tuyvnhiªn l­îng xÕp dì nµy vÉn cßn kÐm xa so víi c¸c c¶ng lín trªn thÕ giíi. XÐt riªng vÒ n¨ng lùc bèc xÕp hµng container, tõ 22 ngh×n TEU n¨m 1992 lªn 166 ngh×n TEU n¨m 1997. N¨ng suÊt lµm hµng kh«ng ngõng ®­îc t¨ng cao, ®Õn nay ®· gÊp 4-5 lÇn so víi c¸ch ®©y 10 n¨m. Mét tµu container ®Þnh møc lµm trong hai ngµy th× chØ mÊt 12-16 giê. S¶n l­îng container qua c¶ng còng kh«ng ngõng t¨ng lªn, tõ n¨m 1995 víi 117,936 TEU, ®Õn n¨m 2000 ®· lµ 218,886 TEU vµ ®Õn n¨m 2006 lµ 463,899, gÊp ®«i n¨m 2000. §©y lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho viÖc kinh doanh cña c¶ng H¶i Phßng.S¶n l­îng container qua c¶ng H¶i Phßng tõ 1995-2006. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 76 Líp: NhËt 3 – K42
  61. Kho¸ luËn tèt nghiÖp (Nguån www.haiphongport.com.vn ) ChØ tÝnh riªng th¸ng 7/2007, c¶ng H¶i Phßng ®· cã nhiÒu cè g¾ng kh¾c phôc khã kh¨n, cã nhiÒu gi¶i ph¸p tÝch cùc ®Ó duy tr× tèt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong ®iÒu kiÖn n¾ng nãng, m­a b·o ChÝnh v× vËy s¶n l­îng hµng ho¸ th«ng qua C¶ng ®¹t 1,243 triÖu tÊn, b»ng 118,4% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 5,2% so víi thùc hiÖn th¸ng 6. Vµ trong 9 th¸ng ®Çu n¨m nay, l­îng hµng ho¸ qua c¶ng ®· ®¹t 9,32 tÊn, ®¹t 77% so víi kÕ ho¹ch n¨m, t¨ng 15% so víi cïng kú n¨m 2006. §Ó chñ ®éng trong viÖc xÕp hµng vµ gi¶i phãng hµng nhanh chãng th× c¶ng ®· chñ ®éng ®­a ra ®Þnh møc xÕp dì ®èi víi tõng lo¹i tµu, hµng cô thÓ ®Ó sao cho tËn dông hÕt n¨ng suÊt xÕp dì cña c¶ng, tr¸nh l·ng phÝ nguån nh©n lùc vµ thiÕt bÞ ®ång thêi tr¸nh viÖc xÕp dì chång chÐo nhau vµ tiÖn cho viÖc qu¶n lý, ®¸nh gi¸. §Þnh møc xÕp dì ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: Loại tàu có GRT 5000 Loại tàu có GRT > 13000T 5000 T và < 13000T Nhóm TT Hàng nhập Hàng xuất Hàng nhập Hàng xuất hàng Hàng Hàng Trong Vùng Trong Vùng Trong Vùng Trong Vùng nhập xuất cầu nước cầu nước cầu nước cầu nước 1 Hàng rời 1300-2000 1200-3500 1500-3000 2000-4500 3300 3000 1500-4000 2000-5000 - - 2 Hàng bao, bịch 1200-2000 1200-2000 1500-3000 1500-4000 1500-3000 2000-4000 2000-5000 2500-6000 1800-5000 2500-6000 3 Sắt thép 2000-2500 1200 2500-3000 3000-3500 - - 3000-4000 4000 - - 4 Hàng thùng 1000 1000 1200 - 1200 - - - - - TrÇn ThÞ Minh Ch©u 77 Líp: NhËt 3 – K42
  62. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 5 Hàng bách hoá 1000 800-1000 1000-1200 1000-1200 1200 1200 - - - - 6 Các loại xe lăn 100 50 120-500 - 100-500 - - - - - bánh (C/ngày/tàu) 7 Container Tàu tàu 500 6000 2.Clinker. Tàu > xe / kho-bãi. 250 3000 3.Ilmenite Kho / xe > tàu. 400 4800 4.Than, thạch cao, bột đá. Tàu xe / bãi / tàu. 200 2400 5. Đất sét khô. -nt- 150 1800 Bxếp, đóng gói tàu 6.Lúa mỳ 170 2000 > xe / kho 7.Phân bón -nt- 150 1800 8.Sắn lát Bãi -kho / xe > tàu 300 3600 9.Dăm gỗ Bãi > tàu 1800 t /ca 5400 t/ngày Tàu GT<30.000 2500 t /ca 7500 t /ngày Tàu GT≥30.000 TrÇn ThÞ Minh Ch©u 78 Líp: NhËt 3 – K42
  63. Kho¸ luËn tèt nghiÖp B.Hàng bao: 1.Ximăng,phân bón Xe .> tàu 200 2.400 2.Sắn lát Tàu > xe / kho. 165 1.980 3.Nông sản , lương thực khác Bãi-kho / xe > tàu 150 1.800 Tàu xe / kho. 150 1.800 C.Sắt thép: 1.Sắt xây dựng Tàu > xe / bãi. 180 2.160 Bó, kiện, cuộn. 2.Sắt ống, sắt định hình để rời. -nt- 160 1.920 3.Sắt thứ liệu đóng bó, kiện. -nt- 190 2.280 13 conts / D.Container Tàu xe / bãi. Cẩu tàu giờ 18 conts / Cẩu Gantry giờ (Nguån www.danangport.com.vn ) Nh×n vµo hai b¶ng trªn ta thÊy ®Þnh møc cña c¶ng H¶i Phßng cô thÓ, chi tiÕt h¬n. §Þnh møc xÕp dì ®­îc ph©n chia cho hµng xuÊt nhËp cô thÓ vµ ®èi víi tõng lo¹i tµu nhÊt ®Þnh, tõ ®ã sÏ cã kÕ ho¹h bèc xÕp hîp lý. H¬n n÷a do c¶ng H¶i Phßng cã c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i h¬n nªn ®Þnh møc xÕp dì cña c¶ng H¶i Phßng còng cao h¬n. Riªng ®èi víi container th× ®Þnh møc xÕp dì cña c¶ng H¶i Phßng lµ 21- 33 container/giê, trong khi ®ã cña c¶ng §µ N¾ng lµ 13-18 container/giê. Râ rµng c¶ng H¶i Phßng cã ­u thÕ vÒ dÞch vô bèc xÕp hµng ho¸ so víi c¸c c¶ng trong n­íc. §ã lµ thÕ m¹nh mµ c¶ng H¶i Phong cÇn ph¸t huy vµ cÇn tËn dông tèi ®a n¨ng lùc xÕp dì h¬n n÷a ®¸p øng l­îng hµng ho¸ qua c¶ng ngµy cµng cao. Víi nç lùc nh»m n©ng cao n¨ng lùc xÕp dì vµo ngµy 1/8/2007 võa qua C¶ng H¶i Phßng ®· më lÔ thÇu dù ¸n ®Çu t­ 2 xe n©ng hµng Reachstacker xÕp dì container víi tæng trÞ gi¸ 14 tû ®ång. §©y lµ dù ¸n thùc hiÖn môc ®Ých ®Çu TrÇn ThÞ Minh Ch©u 79 Líp: NhËt 3 – K42
  64. Kho¸ luËn tèt nghiÖp t­ chiÒu s©u thay thÕ c¸c thiÕt bÞ ®· cò, háng, t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¶ng H¶i Phßng trong lÜnh vùc xÕp dì hµng container. 2 xe n©ng hµng Reachstacker søc n©ng trªn 45 tÊn sÏ lµ nh÷ng c«ng cô chñ lùc trong n©ng h¹ hµng container trªn b·i c¶ng , gãp phÇn gi¶i phãng hµng nhanh theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. 2.2. DÞch vô lai d¾t hç trî tµu biÓn ChÞu tr¸ch nhiÖm chñ yÕu cho ho¹t ®éng hoa tiªu ë khu vùc c¶ng H¶i Phßng nãi riªng vµ c¸c c¶ng ë khu vùc nãi chung lµ tæng c«ng ty hoa tiªu khu vùc I (nay lµ c«ng ty hoa tiªu khu vùc II). Khi n¨m 1991 c¸c c¶ng vô t¸ch ra khái c¶ng, trë thµnh c¬ quan nhµ n­íc qu¶n lý nhµ n­íc chuyªn ngµnh th× c¸c c«ng ty hoa tiªu còng ®­îc ra ®êi, mµ më ®Çu lµ c«ng ty hoa tiªu khu vùc I (12/8/1991), C«ng ty hoa tiªu khu vùc II (15/10/1991). Tr­íc ®©y khi cßn n»m chung trong c¶ng, ho¹t ®éng hoa tiªu ch­a ®­îc mÊy chó ý, nh­ng chØ sau 2 n¨m ho¹t ®éng ®éc lËp c«ng ty Hoa tiªu I vµ II ®· mang vÒ doanh thu trªn 40 tû ®ång cho Nhµ n­íc. §Õn n¨m 2002 th× riªng c«ng ty hoa tiªu khu vùc I ®· tu vÒ 156 tû ®ång (theo sè liÖu cña Côc hµng h¶i ViÖt Nam). Víi vai trß quan träng cña m×nh lµ b¶o ®¶m an toµn cho tµu thuyÒn ra vµo c¶ng, ®©y thùc sù lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n nhÊt lµ trong khi sè l­îng tµu ra vµo c¶ng biÓn ngµu mét t¨ng nhanh. N¨m 2002, c«ng ty Hoa tiªu khu vùc I ®· dÉn d¾t ®­îc 11.580 l­ît, xÊp xØ 130 triÖu GRT, n¨m 2003 gÇn 13.000 l­ît tµu víi h¬n 137 triÖu GRT, vµ n¨m 2004 lµ 13.460 l­ît tµu víi trªn 144,5 triÖu GRT. Tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh liªn tôc t¨ng tr­ëng, c«ng ty hoa tiªu ®· cã ®iÒu kiÖn mua s¾m ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ liªn l¹c phôc vô cho c«ng t¸c. §êi TrÇn ThÞ Minh Ch©u 80 Líp: NhËt 3 – K42
  65. Kho¸ luËn tèt nghiÖp sèng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña hoa tiªu ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. Tuy lµ ®¬n vÞ ho¹t ®éng c«ng Ých, tù h¹ch to¸n thu chi nh­ng ®ãng gãp cña dÞch vô hoa tiªu hµng h¶i vµo tæng doanh thu tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i Phßng lu«n ë møc cao, chØ ®øng sau doanh thu tõ ho¹t ®éng bèc xÕp vµ giao nhËn hµng ho¸, víi doanh thu n¨m 2004 lµ 18,9 tû ®ång, ®Õn n¨m 2005 lµ 17,9 tû ®ång. Ho¹t ®éng cña c«ng ty hoa tiªu tèt sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô c¶ng biÓn, vµ ho¹t ®éng nµy còng cã tÝnh chÊt ®Æc thï cña nã, g¾n liÒn víi sù an toµn cña tµu, hµng, an ninh vµ m«i tr­êng c¶ng biÓn, bëi vËy ho¹t ®éng hoa tiªu cÇn ®­îc qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ. Ngoµi viÖc tu©n thñ c¸c luËt trong n­íc th× còng cÇn ph¶i tu©n theo c¸c c«ng ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam cã tham gia ®Ó cho ho¹t ®éng lai d¾t hç trî tµu biÓn 2.3. §¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i §©y lµ ®¬n vÞ trùc thuéc c¶ng C¶ng H¶i Phßng, ®­îc sù chØ ®¹o vµ trùc tiÕp ®iÒu hµnh cña Ban Gi¸m ®èc C¶ng, lµm c«ng t¸c tiÕp thÞ, ®¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i. Cã thÓ nãi ®©y lµ ho¹t ®éng míi cña c¶ng H¶i phßng trong nç lùc ®a d¹ng ho¸ dÞch vô, nh»m tho¶ m·n nhu cÇu t­ vÊn, m«i giíi cña c¸c kh¸ch hµng. C¸c dÞch vô chÝnh cña ®¹i lý lµ: + §¹i lý tµu biÓn + §¹i lý giao nhËn hµng ho¸ vµ kiÓm kiÖn + m«i giíi vµ thuª tµu + Cung øng tµu biÓn TrÇn ThÞ Minh Ch©u 81 Líp: NhËt 3 – K42
  66. Kho¸ luËn tèt nghiÖp + C¸c dÞch vô lai d¾t, hç trî tµu biÓn kh¸c Ngoµi ra ®¹i lý cßn cã dÞch vô t­ vÊn cho c¸c chñ tµu vµ kh¸ch hµng trªn c¸c lÜnh vùc: + Thñ tôc cho tµu biÓn ra vµo c¶ng ViÖt Nam + Thñ tôc hoa tiªu c¶ng biÓn + Thñ tôc lai d¾t cøu hé ra vµo c¶ng + Th«ng tin chi tiÕt vÒ c¶ng H¶i Phßng vµ c¸c c¶ng cña ViÖt Nam trùc thuéc VPA + Th«ng tin vÒ n¨ng suÊt xÕp dì t¹i c¶ng H¶i Phßng + Th«ng tin vÒ gi¸ c­íc c¶ng biÓn H¶i Phßng + C¸c th«ng tin kh¸c theo yªu cÇu §iÓm thuËn lîi cña ®¹i lý hµng h¶i vµ m«i giíi hµng h¶i nµy lµ hä trùc thuéc c¶ng H¶i phßng nªn viÖc cung cÊp vµ t­ vÊn cho kh¸ch hµng ®­îc dÔ dµng bëi hä n¾m râ vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña C¶ng H¶i Phßng còng nh­ cña c¸c c¶ng biÓn thuéc hiÖp héi c¶ng biÓn ViÖt Nam. ¦u thÕ cßn n»m ë chç hä sÏ ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó lµm thñ tôc ra vµo c¶ng H¶i phßng, kh«ng ph¶i vÊt v¶ nh­ c¸c ®¹i lý m«i giíi kh¸c, v× vËy nªn dich vô ®¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i cña c¶ng H¶i phßng cã nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn hiÖn nay c¸c ®¹i lý tµu biÓn vµ m«i giíi hµng h¶i ë n­íc ta ®ang mäc lªn rÊt nhiÒu bëi nguån lîi ®¸ng kÓ mµ nã mang l¹i. §©y lµ mét th¸ch thøc ®èi víi dÞch vô nµy cña c¶ng H¶i Phßng. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 82 Líp: NhËt 3 – K42
  67. Kho¸ luËn tèt nghiÖp 3. T×nh h×nh dÞch vô c¶ng biÓn cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn cña c¶ng H¶i Phßng 3.1. XÝ nghiÖp xÕp dì Chïa VÏ XÝ nghiÖp xÕp dì Chïa VÏ lµ mét xÝ nghiÖp thµnh phÇn thuéc c¶ng H¶i Phßng, ®­îc x©y dùng tõ n¨m 1977 do yªu cÇu më réng c¶ng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh ®a d¹ng hµng ho¸. BÕn c¶ng n»m ë h÷u ng¹n s«ng Cöa CÊm, c¸ch trung t©m c¶ng H¶i Phßng 4km vÒ phÝa §«ng, c¸ch phao sè “0” kho¶ng 20 h¶i lý. Tõ phao sè “0” vµo c¶ng ph¶i qua luång Nam TriÖu vµ kªnh ®µo §×nh Vò. Khi míi h×nh thµnh, c¶ng gåm 2 khu vùc: khu vùc c¶ng chÝnh vµ khu vùc b·i §o¹n X¸. Sau 2 n¨m 1995-1996 ®­îc Bé giao th«ng vËn t¶i vµ c¶ng H¶i Phßng ®Çu t­ x©y dùng ph¸t triÓn, xÝ nghiÖp ®· thay ®æi c¬ b¶n vÒ quy m«. X©y dùng 495m cÇu tµu vµ 150.000 m2 b·i ®Ó khai th¸c mÆt hµng container, x©y míi 3.200 m2 kho CFS. HiÖn nay xÝ nghiÖp xÕp dì Chïa VÏ ®ang hoµn thiÖn dù ¸n ODA më réng vµ n©ng cÊp c¶ng giai ®o¹n 2, nhanh chãng ®­a 2 cÇu tµu, 64.000m2 b·i míi vµo khai th¸c. TiÕp nhËn 4 Gantry Crenes søc n©ng 35,5 T tuyÕn tiÒn ph­¬ng vµ 8 RTG søc n©ng 35,5 T trong b·i, x©y dùng mét b·i xÕp container l¹nh b»ng 160 æ ®iÖn, n©ng tæng søc chøa trªn b·i lªn 12.000 TEU, bèc xÕp 1.000 container/ngµy vµ 45.000 TEU/th¸ng th«ng qua cÇu tÇu vµo cuèi n¨m 2007. Bªn c¹nh ®ã xÝ nghiÖp ®· ®­îc trang bÞ mét sè ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i chuyªn dïng cã n¨ng suÊt xÕp dì cao, gi¶m søc lao ®éng cña con ng­êi, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. XÝ nghiÖp hiÖn cã 845m cÇu tµu theo tiªu chuÈn bÕn c¶ng cÊp I vµ tæng diÖn tÝch b·i chøa hµng TrÇn ThÞ Minh Ch©u 83 Líp: NhËt 3 – K42
  68. Kho¸ luËn tèt nghiÖp lµ 150.000 m2. Trong s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2007 tæng s¶n l­îng xÕp dì cña xÝ nghiÖp Chïa VÏ lµ 2.725.637 tÊn b»ng 51% kÕ ho¹ch n¨m, vµ b»ng 124% so víi 6 th¸ng ®Çu n¨m 2006 (2.193.354 tÊn). Trong ®ã riªng container lµ 233.970 TEU, t­¬ng ®­¬ng víi 2.688.399 tÊn. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi nh­ ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ míi, chuyªn dïng vµ ®­îc ChÝnh phñ, thµnh phè vµ Ban gi¸m ®èc c¶ng quan t©m ®Çu t­ x©y dùng vµ më réng th× vÉn cßn tån t¹i nhiÒu khã kh¨n: cÇu c¶ng cña xÝ nghiÖp bÞ h¹n chÕ c¶ vÒ chiÒu dµi vµ khu n­íc tr­íc bÕn; luång l¹ch ra vµo c¶ng hiÖn nay bÞ h¹n chÕ, khi n­íc dßng chØ cßn 4,3m-4,5m; bÒ mÆt b·i chøa kh«ng ®­îc réng g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn quy ho¹ch b·i; xÝ nghiÖp võa s¶n xuÊt kinh doanh l¹i võa ph¶i söa ch÷a, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, mét sè thiÕt bÞ xÕp dì cßn thiÕu, ch­a ®ång bé, hÖ thèng chiÕu s¸ng kh«ng ®ñ cho ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ b¶o vÖ hµng ho¸; mét sè ph­¬ng tiÖn giµ cçi, phô tïng thay thÕ thiÕu nghiªm träng, luång bÞ sa båi lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng dÞch vô cña xÝ nghiÖp. 3.2. C«ng ty cæ phÇn c¶ng §o¹n X¸ C«ng ty CP §o¹n X¸ tiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp XÕp dì §o¹n X¸, lµ ®¬n vô trùc thuéc C¶ng H¶i Phßng, ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 334/TCCB-L§ ngµy 28/6/1995 cña côc Hµng h¶i ViÖt Nam. Ngµy 19/10/2001, Thñ t­íng chÝnh phñ ®· ký quyÕt ®Þnh sè 1372/Q§-TTg, chuyÓn xÝ nghiÖp xÕp dì §o¹n X¸ thµnh c«ng ty cæ phÇn C¶ng §o¹n X¸. Vèn ®iÒu lÖ cña CTCP C¶ng §o¹n X¸ lµ 35 tû ®ång, trong ®ã Nhµ n­íc n¾m gi÷ 51%, c¸n bé c«ng nh©n trong TrÇn ThÞ Minh Ch©u 84 Líp: NhËt 3 – K42
  69. Kho¸ luËn tèt nghiÖp c«ng ty n¾m gi÷ 12% vµ cæ ®«ng ngoµi c«ng ty n¾m gi÷ 37%. Ngµnh nghÒ kinh doanh chÝnh cña c«ng ty lµ dÞch vô xÕp dì hµng ho¸ t¹i c¶ng biÓn, kinh doanh dÞch vô kho b·i , dÞch vô vËn t¶i, dÞch vô ®¹i lý vËn t¶i ®­êng biÓn trong ®ã m¶ng dÞch vô khai th¸c c¶ng chiÕm tû träng trªn 90% tæng doanh thu cña c«ng ty, ®©y còng chÝnh lµ m¶ng dÞch vô truyÒn thèng vµ lµ thÕ m¹nh cña c«ng ty tõ khi míi ®­îc thµnh lËp. DÞch vô ®¹i lý vµ giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu hiÖn chiÕm kho¶ng 6% doanh thu nh­ng ®ang tõng b­íc më réng vµ høa hÑn triÓn väng t¨ng tr­ëng m¹nh trong thêi gian tíi. Tr¶i qua h¬n 10 n¨m ho¹t ®éng, c«ng ty cã vÞ thÕ kh¸ v÷ng ch¾c trong lÜnh vùc xÕp dì, giao nhËn kho vËn ngo¹i th­¬ng. So víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c cïng ngµnh, lîi thÕ cña c«ng ty lµ cã khu vùc kho b·i réng lín (65.000 m2 b·i chøa container vµ 2.900 m2 kho), trang thiÕt bÞ kü thuËt t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é cao, nhiÒu n¨m kinh nghiÖm, c¸n bé qu¶n lý cã kinh nghiÖm, n¨ng ®éng, am hiÓu thÞ tr­êng. Ngoµi ra víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ mÆt ®Þa lý, trong thêi gian qua CTCP C¶ng §o¹n X¸ ®· ®Çu t­ míi vµ n©ng cÊp n¨ng lùc xÕp dì vµ kho b·i víi tæng trÞ gi¸ ®Çu t­ h¬n 64 tû ®ång, bao gåm n©ng cÊp 210m, l¾p ®Æt 1 cÈu bê cè ®Þnh, mua 2 xe n©ng, c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y míi nhµ kho vµ mét sè tµi s¶n, thiÕt bÞ qu¶n lý nh»m n©ng cao n¨ng lùc xÕp dì vµ vËn chuyÓn giao nhËn cña c«ng ty. ChÝnh v× vËy n¨m 2005, c«ng ty ®¹t doanh thu 50,5 tû ®ång, t¨ng 13% so víi n¨m 2004 vµ lîi nhuËn tr­íc thuÕ 9,3 tû ®ång, t¨ng 10% so víi 2004. Vµ trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2006, c¶ng §o¹n X¸ ®¹t doanh thu 40,23 tû ®ång, hoµn thµnh 73% kÕ ho¹ch n¨m. Vµo ngµy 13/11/2006, c«ng ty ®· ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn cña m×nh b»ng TrÇn ThÞ Minh Ch©u 85 Líp: NhËt 3 – K42
  70. Kho¸ luËn tèt nghiÖp sù kiÖn ®­îc Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc cÊp phÐp niªm yÕt trªn thÞ tr­êng giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh, trë thµnh c«ng ty thø 2 ®­îc phÐp chuyÓn tõ sµn chøng kho¸n phi tËp trung ë Hµ Néi lªn sµn chøng kho¸n chÝnh thøc cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn còng gièng nh­ khã kh¨n chung cña c¶ C¶ng, viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ë CTCP §o¹n X¸ còng cÇn ph¶i ®­îc ®Çu t­ vµ cã chiÕn l­îc dµi h¹n. 3.3 C«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¶ng §×nh Vò C«ng ty ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 202/1999/Q§-TTg ngµy 12/10/1999 cña Thñ t­íng chÝnh phñ. N¨m 2006, sau khi hoµn thµnh giai ®o¹n 1, c«ng ty ®· ®­a c¶ng §×nh Vò chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, khai th¸c hiÖu qu¶ ­u thÕ cña mét c¶ng biÓn trÎ. HiÖn c«ng ty ®ang tiÕp tôc ph¸t huy lîi thÕ, më réng quy m«, t¨ng n¨ng lùc xÕp dì b»ng viÖc tiÕp tôc khëi c«ng x©y dùng cÇu c¶ng sè 2, víi c«ng suÊt 20.000 DWT. C¶ng §×nh Vò n»m gÇn cöa s«ng B¹ch §»ng, hiÖn cã luång vµo c¶ng kh¸ réng (trªn 100m), ®é s©u tr­íc bÕn lu«n ®¹t -8,7m. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho C¶ng thu hót nhiÒu kh¸ch hµng, tµu träng t¶i lín vµo cËp c¶ng. So víi c¸c c¶ng kh¸c trong khu vùc, c¶ng §×nh Vò cã nhiÒu lîi thÕ: gÇn biÓn nªn chiÒu dµi luång ch¹y tõ phao sè 0 ®Õn c¶ng ng¾n, chØ b»ng 1/3 so víi viÖc ®i s©u vµo bªn trong. Do vËy, chi phÝ vÒ hoa tiªu, luång, nhiªn liÖu cho tµu vµo lµm hµng sÏ gi¶m. Tµu cã träng t¶i lín trªn 2 v¹n tÊn, gi¶m t¶i cã thÓ ra vµo c¶ng dÔ dµng; thªm vµo ®ã, do cã vÞ trÝ ®¾c ®Þa n»m gÇn S©n bay quèc tÕ C¸t Bi, ®­êng s¾t Hµ néi-H¶i phßng vµ tuyÕn ®­êng cao tèc Hµ néi- H¶i Phßng. BÕn sè 2 sù ®Þnh hoµn tÊt vµo cuèi n¨m 2007. Khi c¶ 2 bÕn ®i vµo ho¹t ®éng, n¨ng lùc xÕp TrÇn ThÞ Minh Ch©u 86 Líp: NhËt 3 – K42
  71. Kho¸ luËn tèt nghiÖp dì cña c¶ng sÏ ®¹t c«ng suÊt 3 triÖu tÊn/n¨m. Sau n¨m ®Çu tiªn chÝnh thøc ®i vµo khai th¸c cÇu c¶ng sè 1, c¶ng §×nh Vò ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan: s¶n l­îng ®¹t trªn 780.000 tÊn (46.000 TEU) b»ng 115% so víi kÕ ho¹ch, doanh thu ®¹t trªn 26 tû ®ång, lîi nhuËn tr­íc thuÕ ®¹t trªn 6 tû ®ång, b»ng 113 % so víi kÕ ho¹ch. C¸c c«ng tr×nh, c¬ së h¹ tÇng ®· hoµn thiÖn vµ ®­a vµo sö dông nh­ hÖ thèng cÊp n­íc, nhµ x­ëng, kho b·i Cã ®­îc kÕt qu¶ nµy lµ do C¶ng ®· tËp trung ®Çu t­ vµ khai th¸c hiÖu qu¶ c¸c c¬ së, thiÕt bÞ ®ång thêi n¹o vÐt kh¾c phôc t×nh tr¹ng sa båi ®Ó ®é s©u tr­íc bÕn lu«n ®¶m b¶o -8,7m. §Õn cuèi n¨m 2006. c¶ng ®· chuÈn bÞ tÝch cùc vÒ lao ®éng, ®Çu t­ thiÕt bÞ ®Ó chuyÓn h­íng c¬ cÊu tõ mÆt hµng rêi sang container, ph¸t triÓn theo h­íng chung cña c¸c c¶ng lín trªn thÕ giíi. H¬n n÷a, hÖ thèng qu¶n lý, ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng b»ng tin häc ®· hoµn thµnh vµ ®­a vµo sö dông, vµ ®· hoµn thµnh thñ tôc xin cÊp chøng chØ cña bé luËt quèc tÕ vÒ an ninh tµu biÓn vµ c¶ng biÓn ISPS. Nhê nh÷ng nç lùc cao cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn mµ ®Õn hÕt quý I/2007, s¶n l­îng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng ®¹t 378.000 tÊn, b»ng 131,5% kÕ ho¹ch n¨m vµ gÇn b»ng 1/2 s¶n l­îng cña c¶ n¨m 2006 víi doanh thu ®¹t 9,5 tû ®ång. §©y lµ kÕt qu¶ rÊt ®¸ng tù hµo cña c«ng ty. 4. §¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng dÞch vô c¶ng biÓn ë c¶ng H¶i Phßng hiÖn nay Nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua c¶ng H¶i Phßng ®· cã nhiÒu b­íc tiÕn ®¸ng kÓ trong viÖc ph¸t triÓn dÞch vô c¶ng biÓn, cã thÓ kÓ ra ®©y nh­ l­îng tµu vµ hµng ho¸ qua c¶ng kh«ng ngõng t¨ng lªn, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ®· ®a d¹ng h¬n, tõng b­íc t¹o ®­îc sù tin cËy cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi TrÇn ThÞ Minh Ch©u 87 Líp: NhËt 3 – K42
  72. Kho¸ luËn tèt nghiÖp n­íc. Nh­ng viÖc ph¸t triÓn dÞch vô cßn nh÷ng tån t¹i mµ lµm cho kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¶ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp ngµy nay gi¶m bít søc hÊp dÉn. ChÊt l­îng c¸c lo¹i dÞch vô míi chØ ®¹t møc chÊp nhËn ®­îc so víi c¸c c¶ng biÓn trong n­íc, ch­a t¹o ®­îc søc hÊp dÉn cho kh¸ch hµng, so víi c¸c c¶ng biÓn trong khu vùc vµ thÕ giíi th× chÊt l­îng cßn thÊp. Nguyªn nh©n lµ do: + C¬ së h¹ tÇng, trang thiÕt bÞ cßn thiÕu, l¹c hËu vµ kh«ng ®ång bé. MÆc dï c¶ng H¶i Phßng ®· tËp trung ®Çu t­ thiÕt bÞ míi, n©ng cÊp c¶ng biÓn nh­ng tõng ®ã vÉn lµ ch­a ®ñ khi mµ tèc ®é xÕp dì hµng ho¸ chØ b»ng 50-70% so víi c¸c c¶ng trong khu vùc, khi mµ c¸c con tµu cì lín (lµ xu h­íng sö dông trong nh÷ng n¨m tíi) kh«ng thÓ cËp cÇu c¶ng ®Ó lµm hµng. + C¬ chÕ qu¶n lý tuy ®· ®­îc c¶i biÕn theo c¬ chÕ 1 cöa, gi¶m c¸c lo¹i thñ tôc giÊy tê vµ thêi gian lµm thñ tôc nh­ng vÉn cßn t×nh tr¹ng chång chÐo gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n­íc lµm nhiÖm vô t¹i c¶ng. + C«ng nghÖ th«ng tin tuy ®­îc øng dông ë nhiÒu n¬i trong c¶ng nh­ng ch­a t¹o ra ®­îc mét hÖ thèng ®ång bé ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c giao dÞch vµ lµm thñ tôc th«ng qua hÖ thèng m¹ng. + VÒ gi¸ c¶: ph¶i chÞu sù c¹nh tranh bÊt b×nh ®¼ng cña c¸c c¶ng nhá kh¸c, kh«ng hÊp dÉn ®­îc kh¸ch hµng. + Nguån nh©n lùc, nhÊt lµ nguån nh©n lùc giái Ýt, tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é nghiÖp vô, tr×nh ®é vÒ c«ng nghÖ th«ng tin cßn yÕu. §éi ngò c«ng nh©n viªn ch­a ®­îc chuyªn nghiÖp ho¸. + An ninh khu vùc c¶ng biÓn cßn nhiÒu bÊt cËp: t×nh tr¹ng lÊy c¾p hµng ho¸ vÉn cßn, c¸c tai n¹n hµng h¶i vÉn cßn x¶y ra nhiÒu. TrÇn ThÞ Minh Ch©u 88 Líp: NhËt 3 – K42