Ôn thi tốt nghiệp Chính trị triết – Tư tưởng Hồ Chí Minh

Nội dung text: Ôn thi tốt nghiệp Chính trị triết – Tư tưởng Hồ Chí Minh

1. Ôn thi tốt nghiệp chính trị triết –tư tưởng Hồ Chí Minh
2. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM OÂN THI CHÍNH TRÒ Tri ết Caâu 1 : Trieát hoïc laø gì ? Trình baøy noäi dung chuû yeáu cuûa vaán ñeà cô baûn cuûa trieát hoïc ? YÙ nghóa cuûa noù vôùi nhaän thöùc vaø thöïc tieãn cuûa baûn thaân. 1. Trieát hoïc laø gì ? - Nguoàn goác : trieát hoïc khoâng cuøng xuaát hieän vôùi lòch söû XH loaøi ngöôøi, trieát hoïc chæ xuaát hieän khi : + Trình ñoä nhaän thöùc cuûa con ng ười ñaït ñeán khaû naêng tö duy tröøu töôïng. Nghóa laø con ng ười bieát khaùi quaùt hoùa, tröøu töôïng hoùa nhöõng hieåu bieát rieâng leû, cuï theå nhöng phong phuù, ña daïng thaønh heä thoáng nhöõng quan ñieåm, quan nieäm chung nhaát cuûa con ng ười veà theá giôùi. + Giai caáp xuaát hieän: moãi thaønh vieân trong XH ñöùng ôû moät g/c nhaát ñònh, nhöõng thaønh vieân ôû cuøng moät g/c seõ cuøng nhau xaây döïng heä thoáng quan ñieåm, quan nieäm veà g/c mình, do ñoù hình thaønh nhöõng quan ñieåm, quan nieäm khaùc nhau veà XH. => Trieát hoïc xuaát hieän khi con ng ười bieát tö duy tröøu töôïng vaø g/c xuaát hieän. - Trieát hoïc laø heä thoáng nhöõng quan ñieåm, quan nieäm chung nhaát cuûa con ng ười veà theá giôùi (töï nhieân, XH ) vaø veà vò trí, vai troø cuûa con ng ười ñoái vôùi theá giôùi aáy. 2. Vaán ñeà cô baûn cuûa trieát hoïc - Trong “Lutvich Phôiôbac vaø söï caùo chung cuûa neàn trieát hoïc coå ñieån Ñöùc”, Aêngghen ñaõ vieát : “V/ñ cô baûn lôùn cuûa moïi trieát hoïc, nhaát laø trieát hoïc hieän ñaïi laø vaán ñeà veà moái quan heä giöõa tö duy vaø toàn taïi”. - Moái quan heä giöõa VC vaø YT : Ñeå giaûi quyeát v/ñ cô baûn cuûa trieát hoïc, trong lòch söû trieát hoïc, haàu heát caùc nhaø trieát hoïc ñeàu ñoøi hoûi phaûi traû lôøi 2 caâu hoûi sau : • VC hay YT? Tinh thaàn hay giôùi töï nhieân? Caùi naøo coù tröôùc? Caùi naøo coù sau? Caùi naøo quyeát ñònh caùi naøo? (theá giôùi quan) • Con ng ười coù khaû naêng nhaän thöùc ñöôïc theá giôùi khaùch quan hay khoâng? (nhaän thöùc luaän) - Caên cöù vaøo caùch traû lôøi hai caâu hoûi cuûa vaán ñeà cô baûn cuûa trieát hoïc maø trong lòch söû trieát hoïc, caùc nhaø trieát hoïc ñöôïc chia thaønh hai tröôøng phaùi chính : caùc nhaø trieát hoïc theo CNDV vaø caùc nhaø trieát hoïc theo CNDT. CNDV CNDT Trang 1
3. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM 1. VC coù tröôùc, YT coù sau. VC 1. YT coù tröôùc, VC coù sau. YT sinh ra vaø quyeát ñònh YT sinh ra vaø quyeát ñònh YT - Trong lòch söû trieát hoïc, CNDT coù 2 hình thöùc cô baûn : - Trong lòch söû trieát hoïc, CNDV + CNDT chuû quan : YT naèm trong caûm giaùc vaø leä thuoäc coù 3 hình thöùc cô baûn : vaøo caûm giaùc. + CNDV chaát phaùc coå ñaïi VD : quan ñieåm cuûa Becôly (Anh) : toâi caûm giaùc thaáy noù + CNDV sieâu hình TK 17-18 toàn taïi, nghóa laø noù toàn taïi + CNDV bieän chöùng cuûa trieát + CNDT khaùch quan: YT naèm ngoaøi caûm giaùc vaø khoâng hoïc Mac – Leânin. leä thuoäc vaøo caûm giaùc. VD : Platon (Hi Laïp ) chia theá giôùi thaønh 2: theá giôùi caùc söï vaät caûm bieát (VC) vaø theá giôùi yù nieäm (YT). Theá giôùi yù nieäm coù tröôùc vaø sinh ra theá giôùi caùc söï vaät caûm bieát. 2. – Thöøa nhaän khaû naêng nhaän 2. – Phuû nhaän khaû naêng nhaän thöùc theá giôùi khaùch quan thöùc theá giôùi khaùch quan cuûa cuûa con ng ười con ng ười - Phuû nhaän khaû naêng nhaän - Thöøa nhaän khaû naêng nhaän thöùc cuûa con ng ười veà linh thöùc cuûa con ng ười veà linh hoàn, hoàn, thaàn thaùnh, thöôïng ñeá, soá kieáp thaàn thaùnh, thöôïng ñeá - Moái quan heä giöõa VC vaø YT trôû thaønh v/ñ cô baûn cuûa trieát hoïc bôûi vì 3 yeáu toá sau : + VC vaø YT laø hai phaïm truø roäng lôùn nhaát cuûa trieát hoïc vaø laø noäi dung cô baûn nhaát ñöôïc xaùc ñònh trong nghieân cöùu cuûa trieát hoïc . + Giaûi quyeát moái quan heä giöõa VC vaø YT laø moät trong nhöõng tieâu chuaån ñeå phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùc tröôøng phaùi cuûa trieát hoïc . + Giaûi quyeát moái quan heä giöõa VC vaø YT laø cô sôû lí luaän chung veà theá giôùi quan vaø phöông phaùp luaän cuûa trieát hoïc. 3. Ý ngh ĩa - Theá giôùi quan laø moät heä thoáng nhöõng quan nieäm mang tính khaùi quaùt veà theá giôùi vaø veà vai troø cuûa con ngöôøi ñoái vôùi theá giôùi. Noù coù yù nghóa ñònh höôùng cho hoaït ñoäng noùi chung cuûa con ngöôøi, laø cô sôû cho vieäc hình thaønh nhöõng quan nieäm, lyù töôûng xaõ hoäi, ñaïo ñöùc, thaåm myõ Theá giôùi quan coù caáu truùc phöùc taïp, bao goàm tri thöùc, tö töôûng, lyù töôûng, nieàm tin theå hieän trong caùc lónh vöïc chính trò, ñaïo ñöùc, trieát hoïc, khoa hoïc, toân giaùo Trong ñoù trieát hoïc laø cô sôû lyù luaän. haït nhaân cuûa theá giôùi quan. Bôûi vì vaán ñeà chuû yeáu cuûa moïi theá giôùi quan cuõng laø vaán ñeà cô baûn cuûa trieát hoïc, ñoù laø giaûi quyeát moái quan heä giöõa vaät chaát vaø yù thöùc. Trang 2
4. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Söï thoáng nhaát giöõa theá giôùi quan duy vaät vaø phöông phaùp bieän chöùng laøm cho CNDV trôû neân trieät ñeå, vaø pheùp bieän chöùng trôû thaønh lyù luaän khoa hoïc, nhôø ñoù maø trieát hoïc Mac – Leânin coù khaû naêng nhaän thöùc ñuùng ñaén veà hieän thöïc. - Trieát hoïc Mac – Leânin vôùi theá giôùi quan duy vaät vaø phöông phaùp luaän khoa hoïc cuûa mình coù yù nghóa ñònh höôùng chung cho söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc vaø caøng trôû neân ñaëc bieät quan troïng trong thôøi ñaïi khoa hoïc coâng ngheä hieän nay. Vieäc naém vöõng trieát hoïc Mac – Leânin giuùp chuùng ta töï giaùc trong quaù trình trau doài phaåm chaát chính trò, tinh thaàn vaø tö duy saùng taïo cuûa mình. Ñoù coøn laø ñoøi hoûi caáp baùch cuûa söï nghieäp xaây döïng CNXH noùi chung vaø cuûa coâng cuoäc ñoåi môùi hieän nay ôû nöôùc ta noùi rieâng. Caâu 2 : Phaân tích nguoàn goác vaø baûn chaát cuûa YT? Töø ñoù xaùc ñònh vai troø cuûa tri thöùc khoa hoïc trong saûn xuaát vaø ñôøi soáng? 1. Nguoàn goác cuûa YT - Tröôùc trieát hoïc Mac, quan nieäm duy taâm vaø toân giaùo coi YT laø saûn phaåm thuaàn tuùy cuûa löïc löôïng sieâu nhieân, hoaëc laø linh hoàn cuûa con ng ười. Ngöôïc laïi, quan nieäm duy vaät coi YT laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan cuûa boä naõo ngöôøi, nhöng hoï cuõng cho raèng YT coù theå toàn taïi ôû moät soá loaøi ñoäng vaät caáp cao khaùc. - Quan ñieåm cuûa trieát hoïc Mac: 1.1. Nguoàn goác töï nhieân : - YT laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo trong ñaàu oùc con ng ười - Phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan laø thuoäc tính chung cuûa moïi daïng VC + Phaûn aùnh : laø naêng löïc taùi hieän, döïng laïi hay laøm bieán ñoåi cuûa heä thoáng VC naøy sang heä thoáng VC khaùc. + Phaûn aùnh coù raát nhieàu trình ñoä töø thaáp ñeán cao. Hình thöùc phaûn aùnh thaáp nhaát laø phaûn aùnh trong theá giôùi voâ sinh. Cao hôn laø phaûn aùnh trong theá giôùi höõu sinh : hình thöùc thaáp cuûa theá giôùi höõu sinh laø tính kích thích coù tính choïn loïc, hình thöùc cao hôn laø phaûn aùnh taâm lyù cuûa ñoäng vaät. - YT laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaø ñieàu ñoù cuõng theå hieän naêng löïc taùi hieän laïi, döïng laïi, nhôù laïi hay laøm bieán ñoåi cuûa khaùch theå phaûn aùnh trong chuû theå phaûn aùnh ñöôïc ghi nhaän ôû boä naõo ngöôøi. + Khaùch theå phaûn aùnh (ñoái töôïng phaûn aùnh) : chæ laø moät phaàn cuûa hieän thöïc khaùch quan maø nhaän thöùc cuûa con ng ười coù theå vôùi tôùi ñöôïc. + Chuû theå phaûn aùnh : con ng ười coù hay coøn khaû naêng nhaän thöùc => YT laø söï taùc ñoäng qua laïi giöõa khaùch theå vôùi chuû theå ñöôïc ghi nhaän ôû boä naõo ngöôøi vôùi ñieàu Trang 3
5. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM kieän naõo phaûi hoaït ñoäng bình thöôøng khi noù ñöôïc cung caáp naêng löôïng ñaày ñuû vaø coù khaû naêng nhaän tin, truyeàn tin vaø xöû lí thoâng tin. Nhö vaäy, veà maët nguyeân taéc, YT cuûa con ng ười chæ xuaát hieän khi coù söï taùc ñoäng cuûa hieän thöïc khaùch quan vaøo boä naõo ngöôøi. Cho neân naêng löïc phaûn aùnh cuûa YT laø naêng löïc hoaït ñoäng cuûa boä naõo. Khoâng theå taùch rôøi YT ra khoûi söï hoaït ñoäng cuûa boä naõo ngöôøi. Nhöng YT chæ laø moät thuoäc tính cuûa boä naõo ngöôøi, noù khoâng ñoàng nhaát vôùi chính boä naõo ngöôøi. 1. 2. Nguoàn goác XH : - Khi noùi veà nguoàn goác XH cuûa YT, Aêngghen ñaõ noùi : tröôùc heát laø lao ñoäng, sau lao ñoäng vaø ñoàng thôøi vôùi lao ñoäng laø ngoân ngöõ ; ñoù laø hai söùc kích thích chuû yeáu ñeå bieán naõo vöôïn thaønh naõo ngöôøi, taâm lí ñoäng vaät thaønh YT. + Lao ñoäng : • Con vaät lao ñoäng theo baûn naêng, di truyeàn. • Con ng ười coøn coù khaû naêng saùng taïo nhö söû duïng vaø cheá taïo coâng cuï lao ñoäng, löïa choïn ñoái töôïng lao ñoäng, phöông phaùp lao ñoäng + Ngoân ngöõ : goàm 2 yeáu toá laø tieáng noùi vaø chöõ vieát - Vai troø cuûa lao ñoäng trong vieäc hình thaønh YT : nhôø lao ñoäng, con ng ười taùc ñoäng vaøo hieän thöïc khaùch quan. Töø ñoù, hieän thöïc khaùch quan boäc loä nhöõng thuoäc tính thoûa maõn nhu caàu nhaän thöùc cuûa con ng ười => con ng ười nhaän thöùc veà hieän thöïc khaùch quan - Vai troø cuûa ngoân ngöõ trong vieäc hình thaønh YT : ngoân ngöõ nhö laø coâng cuï, phöông tieän ñeå giao tieáp, trao ñoåi thoâng tin töø quaù trình lao ñoäng saùng taïo. Ngoân ngöõ laø caùi voû VC cuûa tö duy vaø laø hieän thöïc tröïc tieáp cuûa tö töôûng. * Khaùi nieäm YT : YT laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo trong moät toå chöùc VC cao nhaát laø naõo ngöôøi. YT laø hình aûnh chuû quan cuûa theá giôùi khaùch quan, laø caùi VC ñöôïc di chuyeån vaøo trong naõo ngöôøi vaø ñöôïc caûi bieán ôû trong aáy. 2. Baûn chaát cuûa YT - YT laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo trong moät toå chöùc VC cao nhaát laø naõo ngöôøi, coù nghóa laø : YT laø saûn phaåm cuûa VC nhöng khoâng phaûi laø saûn phaåm cuûa moïi daïng VC. Maø YT chæ laø saûn phaåm cuûa moät daïng VC duy nhaát veà töï nhieân cuûa con ng ười laø boä naõo. - YT laø hình aûnh chuû quan cuûa theá giôùi khaùch quan, coù nghóa laø : YT mang tính chuû quan, khoâng mang tính khaùch quan - YT laø caùi VC ñöôïc di chuyeån vaøo trong naõo ngöôøi vaø ñöôïc caûi bieán ôû trong aáy. YT mang baûn chaát tích cöïc, naêng ñoäng, saùng taïo, coù choïn loïc. - YT mang baûn chaát XH vì YT hình thaønh trong XH. Trang 4
6. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Quaù trình YT laø quaù trình thoáng nhaát ba maët sau : • Moät laø : trao ñoåi thoâng tin giöõa chuû theå vaø ñoái töôïng phaûn aùnh. Söï trao ñoåi naøy coù tính hai chieàu, coù ñònh höôùng vaø choïn loïc caùc thoâng tin caàn thieát. • Hai laø: moâ hình hoùa ñoái töôïng trong tö duy döôùi daïng hình aûnh tinh thaàn. Ñaây la øquaù trình maõ hoùa caùc ñoái töôïng VC thaønh caùc yù töôûng tinh thaàn phi VC. • Ba laø : chuyeån moâ hình töø tö duy ra hieän thöïc khaùch quan, töùc laø quaù trình hieän thöïc hoaù tö töôûng, thoâng qua hoaït ñoäng thöïc tieãn chuyeän hoaù tö töôûng thaønh thöïc taïi, hoaëc VC hoaù tö töôûng cuûa con ng ười döôùi daïng VC ngoaøi hieän thöïc. 3. Vai troø cuûa tri thöùc khoa hoïc: - Tri thöùc khoa hoïc laø nhöõng hieåu bieát chaân thöïc cuûa con ng ười veà theá giôùi vaø ñöôïc kieåm nghieäm bôûi thöïc tieãn. - Ngaøy nay, trong söï chuyeân moân hoaù, töï ñoäng hoaù ngaøy caøng cao, tri thöùc khoa hoïc ñöôïc keát tinh trong moïi nhaân toá cuûa LLSX – trong ñoái töôïng lao ñoäng – kó thuaät – quaù trình coâng ngheä vaø caû trong nhöõng hình thöùc toå chöùc töông öùng cuûa SX. Ngöôøi lao ñoäng khoâng coøn laø nhaân toá thao taùc tröïc tieáp trong heä thoáng kó thuaät maø chuû yeáu laø vaän duïng tri thöùc khoa hoïc ñeå ñieàu khieån vaø kieåm tra quaù trình SX, hoaøn thieän vieäc quaûn lyù kinh teá Khoa hoïc ngaøy nay ñaõ trôû thaønh LLSX tröïc tieáp, thaønh ñoái töôïng lao ñoäng, thaønh maùy moùc thieát bò vaø phöông phaùp coâng ngheä môùi, thaønh caùc hình thöùc toå chöùc SX môùi neân tri thöùc khoa hoïc khoâng theå thieáu trong hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa con ng ười. Câu 3 : Phân tích m ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa VC và YT trong đời s ống XH. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận c ủa nó và liên h ệ v ới th ực ti ễn. 1. Mối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa VC và YT - Nghiên cứu m ối quan h ệ gi ữa VC &YT trong ho ạt động th ực ti ễn cũng xu ất phát t ừ vi ệc gi ải quy ết v ấn đề c ơ b ản c ủa tri ết h ọc & lý lu ận chung v ề VC&YT. - VC là t ất c ả nh ững gì có thu ộc tính t ồn t ại khách quan không ph ụ thu ộc vào YT c ủa con ng ười & khi tác động vào giác quan c ủa con ng ười thì sinh ra c ảm giác. - YT ch ỉ là thu ộc tính c ủa 1 d ạng VC có t ổ ch ức cao là b ộ não ng ười, ho ặc là “hình ảnh ch ủ quan của th ế gi ới khách quan”. - Nghiên cứu m ối quan h ệ gi ữa VC&YT trong đời s ống XH được th ể hi ện thông qua m ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa nhân tố VC (khách quan) & nhân tố tinh th ần (chủ quan). + Nhân tố VC là nh ững điều ki ện hoàn cảnh VC, hoạt động VC c ủa XH & các quy lu ật khách quan v ốn có c ủa nó. + Nhân tố tinh th ần là ho ạt động tinh th ần của con ng ười nh ư: tình cảm, ý chí và t ư t ưởng c ủa con ng ười, là quá trình phản ánh hi ện th ực khách quan vào trong b ộ não ng ười. Trang 5
7. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Dựa trên l ập tr ường c ủa CNDV bi ện ch ứng, ta có: 1.1. Vai trò quy ết định c ủa nhân t ố VC đối với nhân t ố tinh th ần. - Xuất phát t ừ quan điểm cho r ằng: VC có tr ước quy ết định YT, cho nên nhân t ố VC c ũng là cái có tr ước, cái quy ết định, còn nhân t ố tinh th ần là cái có sau, cái ph ụ thu ộc vào nhân t ố VC. - Toàn b ộ hoạt động tinh th ần c ủa con ng ười (dù th ể hi ện d ưới các hình th ức # nhau) đều là s ự phản ánh hi ện th ực khách quan & b ị qui định b ởi hoạt động VC c ủa con ng ười. Có ngh ĩa là th ực ti ễn là ngu ồn g ốc, động l ực và tiêu chu Nn c ủa nh ận th ức. - Trong ho ạt động tinh th ần c ủa con ng ười nói chung, k ể c ả ý th ức cá nhân hay ý th ức XH ho ặc đường lối, ch ủ tr ươ ng, chính sách c ủa 1 nhà n ước c ũng ph ải d ựa trên c ơ s ở hi ện th ực khách quan thì m ới làm cho khả năng khách quan tr ở thành hi ện th ực. - Tự thân nó, ý th ức t ư t ưởng c ủa con ng ười ko th ể thực hi ện được s ự bi ến đổi nào trong hi ện th ực, nếu nó ko thông qua các nhân t ố VC, b ởi “ch ỉ có l ực l ượng VC đánh b ại l ực l ượng VC mà thôi”. 1.2. Vai trò quan tr ọng của nhân t ố tinh th ần đối với nhân t ố VC . - Xuất phát t ừ quan điểm cho r ằng: YT là tính th ứ 2 ph ụ thu ộc vào VC & con ng ười có khả năng nh ận th ức được hi ện th ực khách quan. Cho nên, vai trò c ủa nhân t ố tinh th ần có ý ngh ĩa quan tr ọng trong ho ạt động thực ti ễn XH. - Sự ph ản ánh của YT v ề hi ện th ực khách quan, ko ph ải là s ự ph ản ánh th ụ động, đơ n gi ản mà nó có tính tích c ực, n ăng động & sáng t ạo. Cho nên, k ết qu ả c ủa s ự ph ản ánh đúng v ề hi ện th ực bao gi ờ c ũng có ý ngh ĩa định h ướng chung cho ho ạt động th ực ti ễn và ảnh h ưởng tr ực ti ếp đến k ết qu ả th ực ti ễn. - Vai trò c ủa YT th ể hi ện ở tính n ăng động sáng t ạo c ủa nó, được th ể hi ện ngay t ừ khi con ng ười xác định đối t ượng, m ục tiêu, phươ ng hướng ho ạt động c ũng nh ư vi ệc l ựa ch ọn cách th ức,ph ươ ng pháp thực hi ện m ục tiêu đã đề ra. Có ngh ĩa là nó định h ướng cho con ng ười bi ết phân tích, l ựa ch ọn nh ững kh ả n ăng th ực t ế c ủa vi ệc v ận d ụng nh ững quy lu ật khách quan trong ho ạt động th ực ti ễn. - Sức m ạnh c ủa YT (nh ưng nó c ũng do hoàn cảnh khách quan qui định) tùy thu ộc vào m ức độ xâm nh ập c ủa nó vào ho ạt động c ủa qu ần chúng và một khi lý lu ận khoa h ọc xâm nh ập vào ho ạt động c ủa qu ần chúng thì nó tr ở thành LLSX tr ực ti ếp. 2. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận: - Trong ho ạt động nh ận th ức ph ải đảm b ảo nguyên t ắc tính khách quan trong s ự xem xét. Đây là nguyên t ắc c ơ b ản c ủa ph ươ ng pháp nh ận th ức bi ện ch ứng duy v ật. Nguyên t ắc này đòi h ỏi xem xét các s ự v ật, hiện tượng ko xu ất phát t ừ ý mu ốn ch ủ quan, mà ph ải xu ất phát t ừ đối t ượng trên c ơ sở hi ện th ực khách quan v ốn có để ph ản ánh đúng đắn & xây d ựng mô hình lý lu ận phù h ợp v ới đối t ượng. Nguyên t ắc tính khách quan c ủa s ự xem xét là h ệ qu ả t ất y ếu c ủa quan điểm duy v ật mácxít, khi gi ải quy ết m ối quan h ệ gi ữa VC & YT, gi ữa khách quan & ch ủ quan. - Phát huy tính n ăng động, sáng t ạo c ủa YT, phát huy nhân t ố con ng ười. YT ko ph ải là s ự ph ản ánh th ụ động, đơ n gi ản mà nó có tính tích c ực, n ăng động, sáng t ạo. Trang 6
8. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Trong ho ạt động th ực ti ễn ph ải hi ểu bi ết đúng đắn v ề m ối quan h ệ gi ữa nhân t ố VC & nhân t ố tinh th ần. Trong m ối quan h ệ bi ện ch ứng đó, nh ững nhân t ố VC gi ữ vai trò quy ết định, thì ng ược lại, nh ững nhân t ố tinh th ần có tính tích c ực, n ăng động, sáng t ạo. Song, chúng ta cũng kiên quy ết kh ắc ph ục và ng ăn ng ừa b ệnh ch ủ quan, duy ý chí 3. Liên h ệ v ới th ực ti ễn ở n ước ta : - Ph ải ti ến hành đổi m ới toàn di ện, đồng b ộ và tri ệt để v ới nh ững hình th ức, b ước đi và cách làm phù h ợp, l ấy đổi m ới kinh t ế làm tr ọng tâm, th ực hi ện tr ước h ết là đổi m ới t ư duy kinh t ế, nâng cao trình độ tri th ức, n ăng l ực nh ận th ức và v ận d ụng quy lu ật cho đội ng ũ cán b ộ, đảng viên. Đại h ội Đảng l ần VI đã rút ra bài h ọc : “ Đảng ph ải luôn luôn xu ất phát t ừ th ực t ế, tôn tr ọng và hành động theo quy lu ật khách quan. N ăng l ực nh ận th ức và hành động theo quy lu ật là điều ki ện đảm b ảo s ự lãnh đạo đúng đắn c ủa Đảng”. - Đảng ta c ũng kh ẳng định, trong điều ki ện ngày nay, khi th ế gi ới đang đi vào n ền kinh t ế tri th ức thì chúng ta ph ải “nâng cao hàm l ượng tri th ức trong nhân t ố phát tri ển kinh t ế xã h ội, t ừng b ước phát tri ển kinh t ế tri th ức ở n ước ta”. - Để đảm b ảo công cu ộc đổi m ới đi đúng h ướng và ngày càng đạt k ết qu ả cao, Đảng ta đề ra bi ện pháp “nâng cao n ăng l ực lãnh đạo và s ức chi ến đấu c ủa Đảng”, đồng th ời “ti ếp t ục phát huy truy ền th ống v ẻ vang c ủa Đảng, c ủa dân t ộc, nêu cao tinh th ần yêu n ước, ý chí t ự c ường, ra s ức thi đua th ực hi ện th ắng l ợi ngh ị quy ết c ủa Đại h ội, s ớm đư a đất n ước ta ra kh ỏi tình tr ạng kém phát tri ển và ti ến hành trên con đường công nghi ệp hóa hi ện đại hóa vì m ục tiêu dân giàu n ước m ạnh, xã h ội công b ằng, dân ch ủ, v ăn minh”. Câu 4 : Trình bày n ội dung c ơ b ản c ủa quy lu ật t ừ nh ững thay đổi v ề l ượng d ẫn đến nh ững thay đổi v ề ch ất và ng ược l ại. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận c ủa nó và liên h ệ v ới th ực ti ễn. 1. Quy lu ật l ượng - ch ất - Vị trí c ủa quy lu ật : Đây là quy lu ật c ơ b ản th ứ nh ất của phép bi ện ch ứng duy v ật, nó v ạch rõ cách th ức c ủa s ự phát tri ển. 1.1. Các khái ni ệm ph ản ánh trong quy lu ật: - Ch ất: là t ổng h ợp nh ững thu ộc tính khách quan v ốn có c ủa s ự vật hay hi ện t ượng, làm cho nó là nó và phân bi ệt nó v ới cái khác. + Ch ất là t ổng h ợp nh ững thu ộc tính khách quan v ốn có c ủa sự v ật, hi ện t ượng : chất n ằm bên trong s ự vật, hi ện t ượng, do chính s ự vật, hi ện t ượng quy ết định. + Ch ất là t ổng h ợp nh ững thu ộc tính : 1 ch ất g ồm nhi ều thu ộc tính, ch ất càng ph ức t ạp thu ộc tính càng nhi ều. + Vị trí, vai trò c ủa các thu ộc tính trong vi ệc xác định ch ất là ko gi ống nhau: có cái quan tr ọng trong quan h ệ này nh ưng l ại ko quan tr ọng trong quan h ệ khác. - Lượng : c ũng là s ự t ổng h ợp nh ững thu ộc tính khách quan vốn có của sự v ật, hi ện t ượng nh ưng Trang 7
9. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM ch ưa xác định được nó là cái gì mà mới ch ỉ xác định được quy mô to nh ỏ, s ố lượng nhi ều hay ít, trình độ cao hay th ấp. Lưu ý : Sự phân bi ệt gi ữa ch ất & l ượng ch ỉ có tính ch ất t ươ ng đối, ngh ĩa là trong quan h ệ này nó có th ể là ch ất, nh ưng trong quan h ệ khác nó có th ể là l ượng. VD : con s ố • dùng để ch ỉ s ố phòng h ọc, s ố điện tho ại
   l ượng • dùng để ch ỉ s ố điểm thi, s ố th ứ h ạng
   ch ất 1.2. Mối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa ch ất & l ượng : Sự v ận động c ủa quy lu ật di ễn ra theo 2 chi ều: 1.2.1 . Chi ều 1 : t ừ nh ững thay đổi v ề l ượng dẫn đến nh ững thay đổi v ề ch ất. - Ch ất và l ượng th ống nh ất h ữu c ơ v ới nhau trong cùng 1 s ự v ật, hi ện t ượng. Chất t ồn t ại thông qua l ượng, l ượng là bi ểu hi ện c ủa ch ất. Ko có ch ất cho m ọi l ượng, c ũng nh ư ko có l ượng cho m ọi ch ất, ngh ĩa là ch ất nào thì l ượng ấy, l ượng nào thì ch ất ấy. - Sự th ống nh ất gi ữa l ượng & ch ất được bi ểu hi ện bằng khái ni ệm độ. + Độ là ranh gi ới t ồn t ại c ủa sự v ật hay hiện tượng mà ở đó s ự tích l ũy v ề l ượng ch ưa d ẫn đến s ự thay đổi v ề ch ất. + Nh ảy v ọt (b ước nh ảy): là k ết thúc 1 giai đoạn bi ến đổi v ề l ượng, ch ất c ũ mất đi, ch ất m ới hình thành. + Điểm nút : là giới h ạn mà ở đó di ễn ra s ự nh ảy v ọt. VD : D ưới áp su ất bình th ường c ủa không khí, s ự t ăng hay gi ảm nhi ệt độ trong kho ảng gi ới h ạn t ừ 0 – 100 0C, n ước nguyên ch ất v ẫn ở tr ạng thái l ỏng. N ếu nhi ệt độ c ủa n ước gi ảm xu ống d ưới 00C, n ước t ừ th ể l ỏng chuy ển sang th ể r ắn. Còn t ừ 100 0C tr ở lên, n ước t ừ th ể l ỏng chuy ển dần sang th ể h ơi. - điểm nút : 0 0C hay 100 0C - nh ảy v ọt : > 100 0C - độ : 0 – 100 0C
   Nh ư v ậy, cách th ức c ủa s ự phát tri ển di ễn ra như sau: tr ước h ết sự v ật tích l ũy tu ần t ự v ề l ượng đạt đến quá trình nh ảy v ọt, v ượt qua điểm nút, ch ất c ũ m ất đi, ch ất m ới hình thành. Chất m ới l ại ti ếp t ục tích l ũy v ề l ượng, l ại nh ảy v ọt vượt qua điểm nút, và c ứ nh ư th ế t ạo thành nh ững đường nút vô t ận, th ể hi ện tính quy lu ật trong cách th ức c ủa s ự phát tri ển. Lưu ý : Sự tích l ũy v ề l ượng dẫn đến s ự thay đổi v ề ch ất bao gi ờ c ũng di ễn ra trong nh ững điều ki ện nh ất định, mà v ượt kh ỏi nh ững điều ki ện đó ch ưa ch ắc d ẫn đến s ự thay đổi v ề ch ất. 1.2.2. Chi ều 2 : Từ nh ững thay đổi v ề ch ất dẫn đến nh ững thay đổi v ề l ượng. - Ch ất m ới tác động đến l ượng m ới. L ượng m ới này có th ể là l ượng c ũ phát tri ển v ới quy mô, t ốc độ khác, hay có th ể là lượng m ới ch ỉ có ở trong ch ất m ới. sau hôn nhân VD : chàng trai đàn ông (l ượng c ũ) cô gái đàn bà ( lượng c ũ) đàn con (l ượng m ới) Trang 8
10. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM 2. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận và th ực ti ễn: 2.1. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận - Để cho ch ất c ũ m ất đi, ch ất m ới hình thành ph ải chú ý th ường xuyên tích l ũy v ề l ượng, bi ết t ạo ra nh ững b ước nh ảy v ọt, l ựa ch ọn nh ững điểm nút phù h ợp. Có nh ư v ậy, ch ất c ũ m ới m ất đi, ch ất mới m ới hình thành. - C ần tránh 2 khuynh h ướng sai l ầm khi tách r ời ch ất và l ượng, tuy ệt đối hóa ch ất và l ượng: + Tuy ệt đối hóa v ề ch ất : ch ỉ chú ý s ự thay đổi v ề ch ất mà không chú ý s ự tích l ũy v ề l ượng. Vì th ế ch ất sau nh ảy v ọt ko ph ải là ch ất m ới mà ch ỉ là s ự bi ến t ướng c ủa ch ất c ũ. VD : b ệnh ng ười tr ẻ + Tuy ệt đối hóa v ề l ượng : ch ỉ chú ý s ự tích l ũy v ề l ượng mà ko chú ý s ự nh ảy v ọt. Vì th ế ch ất c ũ ko th ể m ất đi, ch ất m ới ko th ể hình thành. VD : b ệnh ng ười già 2.2. Liên h ệ th ực ti ễn : Trong quá trình đổi m ới ở n ước ta, Đảng ta đã kh ẳng định con đường công nghi ệp hóa, hi ện đại hóa đất n ước v ừa có th ể rút ng ắn th ời gian, v ừa có th ể có nh ững b ước tu ần t ự và nh ững b ước nh ảy v ọt. Câu 5: T ừ vai trò c ủa th ực ti ễn v ới nhận th ức, hãy phân tích nguyên t ắc th ống nh ất gi ữa lý lu ận và th ực ti ễn. V ận d ụng h ọc thuy ết này vào vi ệc xây d ựng ch ủ ngh ĩa xã h ội ở n ước ta hi ện nay. 1. Khái ni ệm và k ết c ấu c ủa th ực ti ễn 1.1.Khái ni ệm th ực ti ễn: Th ực ti ễn là toàn b ộ nh ững ho ạt động v ật ch ất c ủa con ng ười có tính l ịch s ử c ụ th ể XH nh ằm cải bi ến t ự nhiên và xã h ội. 1.2.Kết c ấu th ực ti ễn: có 3 hình th ức - Ho ạt động th ực ti ễn lao động s ản xu ất ra c ủa c ải v ật ch ất gi ữ vai trò quy ết định s ự sinh t ồn và phát tri ển c ủa con ng ười và XH. - Ho ạt động th ực ti ễn đấu tranh xã h ội nh ư đấu tranh giai c ấp, đấu tranh vì hòa bình, đấu tranh ch ống phân bi ệt ch ủng t ộc có vai trò c ải t ạo quan h ệ XH để xây d ựng XH ngày càng t ốt đẹp h ơn . - Ho ạt động th ực ti ễn th ực nghi ệm khoa h ọc hay quan sát thiên v ăn, du hành v ũ tr ụ, đây là hình th ức đặc bi ệt c ủa th ực ti ễn trong đó ho ạt động th ực ti ễn s ản xu ất ra c ủa c ải v ật ch ất có vai trò quan tr ọng nh ất. 1.3.Vai trò c ủa th ực ti ễn đối v ới nh ận th ức: - Th ực ti ễn là c ơ s ở c ủa nh ận th ức có ngh ĩa là nh ận th ức ph ải xu ất phát t ừ th ực ti ễn, t ừ hi ện th ực khách quan vì ch ỉ có th ực ti ễn ch ỉ có hi ện th ực khách quan m ới cung c ấp được cho nh ận th ức nh ững tài li ệu chân th ực, đúng đắn. - Th ực ti ễn là động l ực c ủa nh ận th ức: th ực ti ễn thúc đNy nh ận th ức phát tri ển và th ực ti ễn không đứng yên mà th ực ti ễn luôn luôn v ận động trong quá trình v ận động b ộc l ộ nh ững thu ộc tính m ớ, nh ững yêu c ầu m ới th ức đNy nh ận th ức con ng ười ph ải phát tri ển để theo k ịp v ới đòi h ỏi của th ực ti ễn. - Th ực ti ễn là m ục đích c ủa nh ận th ức, m ục đích cao nh ất c ủa nhận th ức là để “th- ống tr ị” s ự vật có ngh ĩa là làm ch ủ s ự v ật. Trang 9
11. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Th ực ti ễn là tiêu chu Nn ki ểm tra chân lý. + Khái ni ệm chân lý: chân lý là n ội dung nh ững tri th ức phù h ợp v ới hi ện th ực khách quan và được th ực ti ễn ki ểm nghi ệm. + Th ực ti ễn là tiêu chu Nn ki ểm tra chân lý: • Th ực ti ễn là c ơ s ở để phát hi ện tìm ki ếm chân lý; • Th ực ti ễn là khách quan. 2.Phân tích nguyên t ắc th ống nh ất gi ữa lý lu ận và th ực ti ễn. Khái ni ệm lý lu ận: lý lu ận là s ự khái quát nh ững kinh nghi ệm t ừ th ực ti ễn, là t ổng h ợp nh ững tri th ức v ề t ự nhiên, XH, được tích l ũy trong l ịch s ử loài ng ười. ⇒ Lý lu ận là nh ận th ức ở trình độ cao. Phân tích nguyên t ắc th ống nh ất gi ữa lý lu ận và th ực ti ễn ( m ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa lý lu ận v ới th ực ti ễn). 2.1.Vai trò quy ết định c ủa th ực ti ễn đối v ới lý lu ận: vì th ực ti ễn là c ơ s ở, động l ực, m ục đích, là tiêu chu Nn để ki ểm tra chân lý (lý lu ận). - Th ực ti ễn là c ơ s ở c ủa lý lu ận. - Th ực ti ễn là động l ực c ủa lý lu ận. Th ực ti ễn thay đổi thì lý lu ận ph ải thay đổi. - Th ực ti ễn là m ục đích c ủa lý lu ận. - Th ực ti ễn là tiêu chu Nn để ki ểm tra lý lu ận. 2.2.Vai trò quan tr ọng c ủa lý lu ận đối v ới th ực ti ễn: Theo Lênin: không có lý lu ận cách m ạng thì không có phong trào cách m ạng. ⇒ vai trò c ủa lý lu ận đối v ới th ực ti ễn gi ữ vai trò d ẫn d ắt định h ướng là kim ch ỉ nam để phê phán nh ững quan điểm sai l ầm. 3.Phê phán nh ững quan điể sai l ầm v ề v ấn đề này: - Lý lu ận ph ải xu ất phát t ừ th ực ti ễn. N ếu lý lu ận không xu ất phát t ừ th ực ti ễn là lý lu ận suông tức là nói được mà làm không được, nói không đi đôi v ới làm. - Th ực ti ễn không có s ự d ẫn d ắt c ủa lý lu ận là th ực ti ễn mù quáng, lý lu ận và th ực ti ễn ph ải th ống nh ất v ới nhau. Câu 6: Hãy làm rõ lu ận điểm c ủa C.Mác: s ự phát tri ển c ủa nh ững hình thái kinh t ế- xã h ội là một quá trình l ịch s ử t ự nhiên. V ận d ụng h ọc thuy ết này vào vi ệc xây d ựng ch ủ ngh ĩa xã h ội ở n ước ta hi ện nay. 1.Khái ni ệm và k ết c ấu: - Hình thái KTXH là 1 ph ạm trù c ủa ch ủ ngh ĩa duy v ật l ịch s ử dùng để ch ỉ XH tt t ừng giai đọan lịch s ử nh ất định, v ới nh ững QHSX c ủa nó và phù h ợp v ới l ực l ượng sx ở 1 trình độ nh ất định cùng v ới 1 Ki ến trúc th ựơng t ầng d ựa trên nh ững quan h ệ sx ấy. - K ết c ấu c ủa hình thái KTXH: LLSX, QHSX, KTTT. Các nhân t ố h ợp thành hình thái KTXH. + LLSX: n ền t ảng v ật ch ất k ỹ thu ật c ủa hình thái KTXH. LLSX th ể hi ện trình độ chinh ph ục tự nhiên c ủa con ng ười, trình độ c ủa sx v ật ch ất c ủa m ỗi hình thái KTXH nh ất định. + QHSX: b ản ch ất c ủa hình thái KTXH. QHSX là quan h ệ c ơ b ản ban đầu, quy ết định m ọi quan h ệ XH khác. M ỗi 1 hình thái KTXH có 1 ki ểu QHSX đặc tr ưng th ể hi ện b ản ch ất XH c ủa 1 hình thái KTXH nh ất định. Đồng th ời s ự t ổng h ợp các QHSX khác nhau trong 1 hình thái KTXH, thì t ạo nên c ơ c ấu kinh tế c ủa 1 hình thái KTXH nh ất định và quy ết định s ự hình thành và phát tri ển c ủa KTTT t ươ ng ứng. + KTTT: là đời s ống chính tr ị, t ư t ưởng c ủa XH. KTTT v ớ h ệ th ống nh ững quan điểm XH và các thi ết ch ế XH t ươ ng ứng dc xd trên c ơ s ở h ạ t ầng nh ất định, th ể hi ện nh ư là 1 s ự Trang 10
12. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM ph ản ánh mang tính t ất y ếu, quy lu ật dv QHSX (c ơ s ở h ạ t ầng) và k ể c ả LLSX của 1 hình thái KTXH nh ất định. 2.Phát tri ển c ủa nh ững hình thái kinh t ế- xã h ội là m ột quá trình l ịch s ử t ự nhiên Mác kh ẳng định r ằng: “ tôi coi s ự phát tri ển c ủa các hình thái KTXH là 1 quá trình l ịch s ử t ự nhiên”. Để hình thái KTXH c ũ phát tri ển thành hình thái KTXH m ới, cao h ơn, ta ph ải thay đổi 3 y ếu tố: LLSX,QHSX, KTTT c ũ sang LLSX, QHSX, KTTT m ới. - Xét đến cùng, nhân t ố quy ết định s ự phát tri ển c ủa các hình thái KTXH bao gi ờ c ũng b ắt đầu từ s ự phát tri ển c ủa LLSX vì ch ỉ có s ự phát tri ển c ủa LLSX t ới m ức độ đNy mâu thu Nn c ủa LLSX mới QHSX c ũ, l ỗi th ời lên đến đỉnh cao, khi đó LLSX m ới s ẽ g ạt b ỏ QHSX c ũ, l ỗi th ời để hình thành QHSX m ới phù h ợp v ới LLSX m ới đó là vai trò quy ết định c ủa LLSX v ới QHSX. - Khi QHSX c ũ m ất đi, hình thành 1 QHSX m ới điều đó có ngh ĩa là CSHT c ũ m ất đi hình thành CSHT m ới vì CSHT là tòan b ộ nh ững QHSX h ợp thành 1 c ơ c ấu kinh t ế c ủa 1 hình thái KTXH nh ất định. - Khi CSHT c ũ m ấ đi hình thành 1 CSHT m ới điều đó có ngh ĩa là KTTT c ũ m ất đi hình thành KTTT m ới vì CSHT quy định hình thái KTTT. Nh ư v ậy, c ả 3 y ếu t ố c ủa hình thái KTXH c ũ m ất đi hình thành 3 y ếu t ố c ủa hình thái KTXH mới ch ịu s ự chi ph ối c ủa 3 quy lu ật: khi làm thay đổi LLSX ⇒ QHSX thay đổi ⇒ CSHT thay đổi ⇒ KTTT thay đổi và s ự thay đổi đó ch ịu s ự chi ph ối c ủa h ệ th ống các quy lu ật. Chính s ự phát tri ển đó làm cho s ự phát tri ển c ủa các hình thái KTXH là 1 quá trình l ịch s ử t ự nhiên. T ươ ng đươ ng v ới 5 PTSX trong l ịch s ử XH loài ng ười: công xã nguyên th ủy, chi ếm h ữu nô l ệ, PK, TB, XHCN. Có nhi ều nguyên nhân tác động d ẫn đến quá trình thay đổi các hình thái KTXH khác nhau trong s ự phát triển c ủa l ịch s ử. Trong đó, điều ki ện c ủa môi tr ường địa lý, tính độc đáo c ủa các n ền văn hóa, c ủa truy ền th ống, t ư t ưởng, tâm lý XÃ H ộI và v ấn đề dân t ộc, 3.Ý ngh ĩa, v ận d ụng h ọc thuy ết này vào vi ệc xây d ựng ch ủ ngh ĩa xã h ội ở n ước ta hi ện nay: Từ đại h ội Đảng l ần th ứ VI, Đảng ta đã th ực hi ện công cu ộc đổi m ới và t ừ đó đến nay đường lối đổi m ới đó đã t ừng b ước di vào hi ện th ực và đạt được nhi ều k ết qu ả to l ớn nh ất định. - Xây d ựng phát tri ển kinh t ế hàng hóa nhi ều thành ph ần, theo định h ướng XHCN. Cho nên xây d ựng và phát tri ển kinh t ế hàng hóa nhi ều thành ph ần, nh ưng có s ự qu ản lý c ủa nhà n ước và kinh t ế qu ốc doanh luôn gi ữ vai trò ch ủ đạo. + N ước ta l ựa ch ọn con đường XHCN b ỏ qua ph ươ ng th ức s ản xu ất TBCN v ới ý ngh ĩa b ỏ qua ch ế độ chính tr ị c ủa CNTB. V ề kinh t ế, Đảng ta ch ủ tr ươ ng 1 n ền kinh t ế hàng hóa nhi ều thành ph ần v ới c ơ ch ế th ị tr ường có s ự qu ản lý c ủa nhà n ước theo định h ướng XHCN. + CSHT trong th ời k ỳ quá độ ở n ước ta bao g ồm các thành ph ần kinh t ế, các ki ểu QHSX v ới các hình th ức s ở h ữu khác nhau. - Xây d ựng h ệ th ống chính tr ị theo nguyên t ắc nhân dân làm ch ủ, b ảo v ệ quy ền dân ch ủ c ủa mọi thành viên trong XH. Cho nên nhà n ước là nhà n ước c ủa dân, do dân, vì dân, ho ặc dân bi ết, dân bàn, dân ki ểm tra,v.v Xây d ựng KTTT XHCN ở n ước ta, Đảng ta kh ẳng định l ấy CN M-L làm kim ch ỉ nam cho hành động và nêu co t ư t ươ ng H ồ Chí Minh. N ội dung c ốt lõi c ủa CN M-L là t ư t ưởng v ề s ự gi ải phóng con ng ười kh ỏi ch ế độ bóc l ột, xây d ựng 1 XH công b ằng v ăn minh, T ư t ưởng H ồ Chí Minh là sự v ận d ụng sáng t ạo ch ủ ngh ĩa M-L v ới ch ủ ngh ĩa yêu n ước c ủa nhân dân ta trong s ự nghi ệp cách mạng VN. Trang 11
13. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - M ở r ộng giao l ưu qu ốc t ế, ti ếp c ận và t ận d ụng nh ững giá tr ị m ới c ủa v ăn minh nhân lo ại. T ạo môi tr ường cho ho ạt động t ự do sáng t ạo c ủa m ọi con ng ười vì m ục tiêu dân giàu n ước m ạnh XH công b ằng v ăn minh. Câu 7: Phân tích m ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa t ồn t ại XH và ý th ức XH. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận và th ực ti ễn c ủa m ối quan h ệ này. 1. M ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa t ồn t ại XH và ý th ức XH 1.1 Khái ni ệm và k ết c ấu: - Tồn t ại XH là tòan b ộ nh ững điều ki ện sinh ho ạt v ật ch ất c ủa XH, g ồm 3 y ếu t ố c ơ b ản: + Đk địa lý: g ồm môi tr ường, khí h ậu, tà nguyên thiên nhiên là nhân t ố th ường xuyên ảnh hưởng đến quá trình sx v ật ch ất. + Đk dân s ố: dân s ố là l ượng ng ười sinh s ống trong 1 vùng lãnh th ổ nh ất định. Khái ni ệm dân số bao trùm nhi ều m ặt nh ư s ố l ượng dân s ố, m ật độ dân s ố, trình độ dân s ố, s ự phân b ố dân số, dân s ố là đk th ường xuyên t ất y ếu c ủa s ự phát tri ển XH. + Ph ươ ng th ức SX: lá cách th ức coi con ng ười ti ến hành sx trong m ỗi giai đọan l ịch s ử nh ất định, đây là nhân t ố quy ết định đến s ự chuy ển bi ến c ủa XH loài ng ười qua các giai đọan l ịch s ử. Ph ươ ng th ức sx g ồm QHSX và LLSX. - Ý th ức XH : là tòan b ộ đời s ống tinh th ần Xh nó ph ản ánh t ồn t ại XH trong t ừng giai đọan lịch s ử nh ất định, bao g ồm nh ững quan điểm, nh ững quan ni ệm, và c ả nh ững phong t ục, t ập quan thói quen c ủa con ng ười. * K ết c ấu: - Ý th ức đời th ường (tâm lý XH): là nh ững phong t ục t ập quán thói quen ni ềm tin, ước m ơ, th ị hi ếu, nh ững tr ạng thái c ảm xúc c ủa con ng ười ph ản ánh tr ực ti ếp đk sinh s ống c ủa h ọ. Vd: thói quen tiêu dùng ở các vùng mi ềm khác nhau. - Ý th ức lý lu ận (h ệ t ư t ưởng): là h ệ th ống nh ững quan điểm, nh ững quan ni ệm, nh ững h ọc thuy ết dc hình thành thông qua quá trình t ư duy tích c ực. 1.2.M ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa t ồn t ại XH và ý th ức XH: Dựa trên l ập tr ường c ủa ch ủ ngh ĩa duy v ật l ịch s ử ta có: 1.2.1.Vai trò quy ết định c ủa TTXH và YTXH: - TTXH là cái có tr ước, YTXH là cái có sau, YTXH ch ẳng qua ch ỉ là TTXH đã được nh ận th ức. Vì ngu ồn g ốc và b ản ch ất c ủa YTXH là do TTXH quy ết định. - TTXH nào thì sinh ra YTXH và TTXH s ẽ bi ến đổi kéo theo s ự bi ến đổi c ủa YTXH. Trong s ự bi ến đổi này thì TTXH bi ến đổi tr ước, YTXH bi ến đổi sau. Tuy nhiên, không ph ải b ất c ứ lúc nào YTXH c ũng ch ịu tác động tr ực ti ếp c ủa TTXH mà trong ch ừng m ực XH nh ất định YTXH còn có tính độc l ập t ươ ng đối c ủa nó. 1.2.2.Tính độc l ập t ươ ng đối c ủa YTXH: - YTXH th ường l ạc h ậu h ơn so v ới TTXH: do s ức m ạnh c ủa thói quen tâm lý, m ặt h ạn ch ế c ủa truy ền th ống, t ập quán c ũng do tính l ạc h ậu, b ảo th ủ c ủa 1 s ố các hình thái YTXH c ũng tác động ng ược l ại s ự phát tri ển c ủa TTXH. Vì v ậy, nh ững t ư t ưởng c ũ, l ạc h ậu th ường được nh ững l ực lượng l ưu gi ữ, truy ền bá, s ử d ụng b ảo v ệ l ợi ích c ủa mình ch ống l ại nh ững l ực l ượng XH ti ến b ộ. - YTXH có tính v ượt tr ước TTXH. Ch ủ ngh ĩa duy v ật l ịch s ử kh ẳng định r ằng trong nh ững đk nh ất định t ư t ưởng c ủa con ng ười và đặc bi ệt vai trò tiên phong c ủa nh ững t ư t ưởng khoa h ọc tiên ti ến b ởi tính v ượt tr ước c ủa nó so v ới TTXH. Trang 12
14. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Y ếu t ố k ế th ừa trong s ự t ồn t ại và phát tri ển c ủa YTXH. Chủ ngh ĩa duy v ật lịch s ử không ch ỉ coi y ếu t ố k ế th ừa là c ơ s ở lý lu ận gi ải thích m ối quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa cái mới và cái c ũ trong l ịch s ử phát tri ển c ủa đời s ống tinh th ần; mà nó còn là đk, ti ền đề cho s ự xu ất hi ện, t ồn t ại và phát tri ển c ủa cái m ới. - S ự tác động qua l ại gi ữa các hình thái c ủa YTXH. YTXH được th ể hi ện thông qua 1 s ố hình th ứcYT c ụ th ể nh ư YT đạo đức, pháp lu ật, tôn giáo, khoa h ọc, ngh ệ thu ật, gi ữa các hình thái có sự tác động qua l ại l ẫn nhau, th ể hi ện quan h ệ n ội t ại c ủa b ản thân YTXH. - S ự tác động tr ở l ại c ủa YTXH đối v ới TTXH. YTXH ph ản ánh TTXH nh ưng nó không ph ải là s ự ph ản ánh đơ n gi ản, máy móc v ề TTXH mà tác động 1 cách tích c ực, n ăng động và sáng t ạo trong h ọat động. Nó ph ụ thu ộc vào nh ững đk l ịch s ử c ụ th ể, vào tính ch ất c ủa nh ững m ối quan h ệ kinh t ế mà trên đó YTXH được n ảy sinh, t ồn t ại và phát tri ển. 2. Ý ngh ĩa ph ươ ng pháp lu ận và th ực ti ễn c ủa m ối quan h ệ này. - C ần ph ải xem xét h ợp lý m ố quan h ệ bi ện ch ứng gi ữa TTXH và YTXH và đồng th ời tình độc lập t ươ ng đối c ủa YTXH. - C ần tránh 2 quan điểm sai l ầm: + Tuy ệt đối hóa TTXH (CNDV) ch ỉ quan tâm đến TTXH mà không quan tâm đến YTXH, CNDV t ầm th ường chì quan tâm đến v ật ch ất không quan tâm đến tinh th ần, t ừ đó hình thành l ối sống th ực d ụng ch ạy theo đồng ti ền. + Tuy ệt đối hóa YTXH (CNDT) ch ỉ quan tâm đến YTXH mà không quan tâm đến TTXH, ch ỉ quan tâm đến tinh th ần không quan tâm đến v ật ch ất. Trang 13
15. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM Ph ần t ư t ưởng HCM Câu 1: Trình bày nh ững quan điểm c ơ b ản c ủa t ư t ưởng HCM v ề v ấn đề dân t ộc. Ý ngh ĩa của t ư t ưởng này trong công cu ộc đổi m ới hi ện nay ở n ước ta. 1.Khái ni ệm: - Định ngh ĩa tư t ưởng HCM nh ư sau: T ư t ưởng HCM là 1 h ệ th ống nh ững quan điểm toàn di ện và sâu s ắc v ề nh ững v ấn đề c ơ b ản c ủa CMVN t ừ CM dân t ộc dân ch ủ nhân dân đến CM XHCN là kết qu ả c ủa s ự v ận d ụng sáng t ạo và phát tri ển CN M-L vào đk c ụ th ể ở n ước ta, đồng th ời là s ự kết tinh tinh hoa dt ộc và trí tu ệ th ời đại vì s ự nghi ệp gi ải phóng dt ộc, gi ải phóng giai c ấp, gi ải phóng con ng ười. - T ư t ưởng HCM v ề v ấn đề dân t ộc: v ấn đề dt ộc trong tư t ưởng HCM là v ấn đề thu ộc địa. Th ực ch ất c ủa v ấn đề dt ộc thu ộc địa đó là v ấn đề đấu tranh gi ải phóng c ủa các dt ộc thu ộc địa nh ằm th ủ tiêu s ự th ống tr ị c ủa n ước ngoài để giành độc l ập dt ộc xóa b ỏ ách áp b ức bóc l ột dân th ực hi ện quy ền dt ộc t ự quy ết thành l ập nhà n ước dân t ộc độc l ập. 2. Nh ững quan điểm c ơ b ản c ủa t ư t ưởng HCM v ề v ấn đề dân t ộc: Ngu ồn g ốc tư t ưởng HCM v ể dt ộc theo l ập tr ường c ủa giai c ấp vô s ản xu ất phát t ừ 3 nhân t ố: + Truy ền th ống yêu n ước, nhân ái, tinh th ần c ộng đồng c ủa ng ười vi ệt. + CMT10 Nga và lu ận c ươ ng c ủa Lênin. + Nghiên c ứu nh ững cu ộc CM và nh ững nhân v ật yêu n ước n ổi ti ếng c ủa Châu Á đầu th ế k ỷ 20: TQ ( Tôn Trung S ơn), Ấn Độ (grandhi). Nh ững quan điểm c ơ b ản c ủa t ư t ưởng HCM v ề v ấn đề dân t ộc: 2.1. Độc l ập, t ự do là quy ền thiêng liêng, b ất kh ả xâm ph ạm c ủa t ất c ả các dt ộc. - Độc l ập, t ự do là khát v ọng l ớn nh ất c ủa các dt ộc thu ộc địa. HCM nói: “T ự do cho đồng bào tôi, độc l ập cho T ổ qu ốc tôi, đấy là t ất c ả nh ững gì tôi mu ốn, đấy là t ất c ả nh ững điều tôi hi ểu”. - N ăm 1919, Ng ười g ửi t ới h ội ngh ị Vécxây (Pháp) bản yêu sách g ồm 8 điểm, đòi các quy ền t ự do dân ch ủ cho nhân dân Vi ệt Nam. - M ột là, đòi quy ền bình đẳng v ề ch ế độ pháp lý cho ng ười b ản x ứ ph ải xóa b ỏ ch ế độ cai tr ị bằng s ắc l ệnh và thay th ế b ằng ch ế độ ra các đạo lu ật. - Hai là, đòi các quy ền t ự do dân ch ủ t ối thi ểu cho nhân dân, đó là các quy ền t ự do ngôn lu ận, tự do báo chí, t ự do l ập h ội, t ự do h ội h ọp, t ự do c ư trú - Trong c ươ ng l ĩnh chính tr ị đầu tiên c ủa Đảng, HCM xác định m ục tiêu: “ Đánh đổ Đế qu ốc ch ủ ngh ĩa Pháp và b ọn phong ki ến”, “làm cho n ước Nam được hòan tòan độc l ập” - Tháng 5-1941, HCM ch ủ trì h ội ngh ị l ần th ứ 8 Ban ch ấp hành trung ươ ng Đảng nêu cao v ấn đề gi ải phóng dt ộc “trong lúc này quy ền l ợi dt ộc gi ải phóng cao h ơn h ết th ảy”, m ục tiêu đầu tiên là: “c ờ treo độc l ập, n ền xây bình quy ền”. - CMT8 thành công, Ng ười thay m ặt chính ph ủ lâm th ời đọc tuyên ngôn độc l ập, long tr ọng kh ẳng định tr ước toàn th ế gi ới: “N ước VN có quy ền h ưởng t ự do và độc l ập, và s ự th ật đã thành 1 nước t ự do độc l ập. Tòan th ể dt ộc VN quy ết đem t ất c ả tinh th ần và lực l ượng, tính m ạng và c ủa cải để gi ữ v ững quy ền t ự do, độc l ập ấy”. - 19-12-1946 Ng ười ra l ời kêu g ọi vang d ội núi sông: “Không ! chúng ta thà hy sinh t ất c ả, ch ứ nh ất định không ch ịu m ất n ước, nh ất địnhkhông ch ịu làm nô l ệ: - 17-7-1946 khi đế qu ốc M ỹ m ở r ộng chi ến tranh leo thang ra mi ền B ắc, HCM nêu 1 chân lý có giá tr ị cho m ọi th ời đại: “ Không có gi quý h ơn độc l ập, t ự do”. 2.2.CN dt ộc là 1 động l ực l ớn ở các n ước đấu tranh giành độc l ập. Trang 14
16. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Cu ộc đấu tranh giai c ấp không di ễn ra gi ống nh ư ở Ph ươ ng Tây. Các giai c ấp vẫn có s ự t ươ ng đồng l ớn: dù là đại ch ủ hay nông dân, h ọ đều ch ịu chung s ố ph ận là ng ười nô l ệ mất n ước. - CN dt ộc HCM là dt ộc CN b ản x ứ đó là s ự k ết h ợp gi ữa CN yêu n ước và tinh th ần dt ộc chân chính c ủa nhân dân VN đã được khuôn đúc qua hàng ngàn n ăm l ịch s ử v ốn là độc l ập tinh th ần vô giá trong cu ộc đấu tranh ch ống gi ặc ngo ại xâm giành độc l ập dt ộc. 2.3.K ết h ợp nhu ần nhuy ễn dt ộc v ới giai c ấp, độc l ập dt ộc và CNXH, CN yêu n ước v ới CN qu ốc t ế. 2.3.1.K ết h ợp nhu ần nhuy ễn dt ộc v ới giai c ấp Th ực ch ất m ối quan h ệ gi ữa dt ộc và giai c ấp đó là m ối quan h ệ gi ữa l ợi ích dt ộc và l ợi ích giai cấp l đ trên ph ạm vi tòan th ế gi ới c ũng nh ư trong m ỗi qu ốc gia dt ộc. Và ở HCM, đã k ế th ừa t ư tưởng M-L v ề v ấn đề dt ộc trên n ền t ảng c ủa CN yêu n ước và truy ền th ống nhân ái c ủa dt ộc VN để từ đó hình thành quan điểm riêng, đaộc đáo v ề m ối quan h ệ dt ộc v ới giai c ấp. Đó ph ải là s ự k ết hợp hài hòa gi ữa dt ộc và giai c ấp, xong ph ải đặt dt ộc lên trên h ết và tr ước h ết. Vì theo HCM n ếu độc l ập dt ộc mà không đòi được quy ền l ợi giai c ấp, v ạn n ăm c ũng không đòi được. 2.3.2.K ết h ợp độc l ập dt ộc và CNXH - Sau khi giành độc l ập, ph ải ti ến lên xây d ựng CNXH, làm cho dân giàu, n ước m ạnh, m ọi ng ười đều được sung s ướng t ự do. S ự phát tri ển đất n ước theo con đường XHCN là 1 b ảo đảm vững ch ắc cho n ền độc l ập c ủa dt ộc. H ồ Chí Minh nói: “yêu T ổ Qu ốc, yêu nhân dân ph ải g ắn li ền với yêu CNXH, vì có ti ến lên CNXH thì nhân dân mình m ỗi ngày 1 no ấm thêm, T ổ Qu ốc m ỗi ngày 1 giàu m ạnh thêm”. 2.3.2.K ết h ợp CN yêu n ước v ới CN qu ốc t ế - HCM đư a ra quan điểm: độc l ập cho dt ộc mình, đồng th ời độc l ập cho t ất c ả các dt ộc. - 1914, khi chi ến tranh th ế gi ới th ứ nh ất v ừa n ổ ra, HCM đã đem tòan b ộ s ố ti ền dành d ụm được t ừ đồng l ượng ít ỏi c ủa mình ủng h ộ qu ỹ kháng chi ến cu ả ng ười Anh. Theo Ng ười, chúng ta ph ải đấu tranh cho t ự do, độc l ập c ủa các dt ộc khác nh ư là đấu tranh cho dt ộc ta v ậy. 3.Ý ngh ĩa c ủa t ư t ưởng này trong công cu ộc đổi m ới hi ện nay ở n ước ta - Kh ơi d ậy sức m ạnh c ủa CN yêu n ước và tinh th ần dt ộc, ngu ồn động l ực m ạnh m ẽ để xd và bảo v ệ đất n ước. - Nh ận th ức và gi ải quy ết v ấn đề dt ộc trên quan điểm giai c ấp. M ục tiêu c ủa CM do HCM và Đảng ta nêu lên th ể hi ện s ự k ết h ợp gi ữa v đề dt ộc và v đề giai c ấp. Nó ch ứng t ỏ ở Vn ch ỉ có ĐCS và giai c ấp công nhân VN m ới là l ực l ượng đại bi ểu chân chính cho l ợi ích c ủa dt ộc để xd và b ảo vệ TQ và m ặt tr ận đại đk tòan dân. - Ch ăm lo xây d ựng kh ối đại đk dt ộc. Gi ải quy ết t ốt m ối quan h ệ gi ữa các dt ộc anh em và trong cộng đồng dt ộc VN. ⇒⇒⇒Kết lu ận: vì v ậy c ần đi đôi t ăng c ường giáo d ục CN M-L c ần làm cho t ư t ưởng HCM v ề s ự k ết hợp dt ộc v ới giai c ấp, độc l ập dt ộc và CNXH, CN yêu n ước v ới CN qu ốc t ế được quán tri ệt sâu sắc trong tòan Đảng, tòan dân. L ấy đó làm định h ướng cho vi ệc nh ận th ức và gi ải quy ết các v đề dt ộc ở n ước ta hi ện nay. Trang 15
17. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM Câu 2: Trình bày nh ững n ội dung c ơ bản c ủa t ư t ưởng HCM v ề nhà n ước. Theo anh ch ị chúng ta ph ải làm gì để xd được 1 nhà n ước trong s ạch, v ững m ạnh, h ọat động có hi ệu qu ả? 1.Khái ni ệm: - Định ngh ĩa tư t ưởng HCM nh ư sau: T ư t ưởng HCM là 1 h ệ th ống nh ững quan điểm toàn di ện và sâu s ắc v ề nh ững v ấn đề c ơ b ản c ủa CMVN t ừ CM dân t ộc dân ch ủ nhân dân đến CM XHCN là kết qu ả c ủa s ự v ận d ụng sáng t ạo và phát tri ển CN M-L vào đk c ụ th ể ở n ước ta, đồng th ời là s ự kết tinh tinh hoa dt ộc và trí tu ệ th ời đại vì s ự nghi ệp gi ải phóng dt ộc, gi ải phóng giai c ấp, gi ải phóng con ng ười. - T ư t ưởng HCM v ề nhà n ước được xd trên c ơ s ở: + Ti ếp thu nh ững kinh nghi ệm xd nhà n ước trong l ịch s ử dt ộc. + Nghiên c ứu các lo ại hình nhà n ước trên th ế gi ới: nhà n ước Xô Vi ết (công, nông, binh); Tam Dân. + CN M-L v ề nhà n ước. • Vấn đề chính quy ền nhà n ước là v ấn đề c ơ b ản c ủa m ọi cu ộc cách m ạng. • Đặc điểm c ủa nhà n ước vô s ản:  Nhà n ước c ủa nhân dân l đ.  Ch ức n ăng t ổ ch ức xd (ch ủ y ếu), tr ấn áp b ạo l ực.  Th ống nh ất gi ữa tính dt ộc và qu ốc t ế.  Nhà n ước ch ịu s ự lãnh đạo c ủa ĐCS. 2.N ội dung cơ b ản c ủa t ư t ưởng HCM v ề nhà n ước 2.1.Xd NN th ể hi ện quy ền làm ch ủ c ủa nhân dân lao động: đó là NN c ủa dân, do dân, vì dân. Quan điểm v ề NN c ủa dân, do dân, vì dân trong t ư t ưởng HCM th ể hi ện ở nh ững n ội dung sau: 2.1.1. NN c ủa dân: - Quan điểm nh ất quán c ủa HCM là xác l ập t ất c ả m ọi quy ền l ực trong NN và trong XH đều thu ộc v ề nhân dân.Hi ến pháp n ăm 1946 nêu rõ: t ất c ả quy ền bính trong n ước đều là c ủa tòan th ể nhân dân VN, không phân bi ệt nòi gi ống, gái trai, giàu nghèo, giai c ấp, tôn giáo, nh ững vi ệc quan hệ đến v ận m ệnh qu ốc gia s ẽ đư a ra tòan dân phúc quy ết. - Nhân dân l đ làm ch ủ NN thì d ẫn đến 1 h ệ qu ả là nhân dân l đ có quy ền ki ểm soát NN. Quy ền làm ch ủ và đồng th ời c ũng là quy ền ki ểm soát c ủa nhân dân th ể hi ện ở ch ỗ nhân dân có quy ền bãi mi ễn nh ững Đại bi ểu H ội đồng nhân dân nào n ếu nh ững Đại bi ểu đó t ỏ ra không x ứng đáng v ới s ự tín nhi ệm c ủa nhân dân. - Trong NN c ủa dân, ng ười dân được h ưởng m ọi quy ền dân ch ủ. B ằng thi ết ch ế dân ch ủ, NN ph ải có trách nhi ệm b ảo đảm quy ền làm ch ủ c ủa dân, để cho nhân dân th ực thi quy ền làm ch ủ c ủa mình trong h ệ th ống quy ền l ực c ủa XH. Quy ền l ực c ủa nhân dân được đặt ở v ị trí t ối th ượng. 2.1.2. NN do dân: NN do dân l ập nên, do dân ủng h ộ, dân làm ch ủ HCM kh ẳng định: “ vi ệc n ước là vi ệc chung, mỗi ng ười đều ph ải có trách nhi ệm” ghé vai gánh vác 1 ph ần”. Quy ền l ợi, quy ền h ạn bao gi ờ c ũng đi đôi v ới trách nhi ệm, ngh ĩa v ụ. 2.1.3. NN vì dân: NN vì dân là 1 NN l ấy l ợi ích chính đáng c ủa nhân dân làm m ục tiêu, t ất c ả vì l ợi ích c ủa nhân dân, ngoài ra không còn 1 l ợi ích nào khác. HCM luôn luôn tâm ni ệm: ph ải làm cho dân có ăn, ph ải làm cho dân có m ặc, ph ải làm cho dân có ch ỗ ở, ph ải làm cho dân được h ọc hành. Trang 16
18. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM Cả cu ộc đời Ng ười “ ch ỉ có 1 m ục đích là ph ấn đấu cho quy ền l ợi TQ và h ạnh phúc c ủa qu ốc dân”. 2.2.T ư t ưởng HCM v ề s ự th ống nh ất gi ữa b ản ch ất giai c ấp công nhân v ới tính nhân dân và tính dt ộc c ủa NN. 2.2.1.B ản ch ất giai c ấp công nhân c ủa NN VN dân ch ủ c ộng hòa : Trong t ư t ưởng HCM, NN ta được coi là NN c ủa dân, do dân, vì dân nh ưng b ản ch ất giai c ấp của NN ta là b ản ch ất giai c ấp công nhân. Vì - NN do ĐCS lãnh đạo. - B ản ch ất giai c ấp c ủa NN ta th ể hi ện ở tính định h ướng XHCN c ảu s ự phát tri ển c ảu đất n ước. - B ản ch ất giai c ấp công nhân c ủa NN ta th ể hi ện ở nguyên t ắc t ổ ch ức và ho ạt động c ơ b ản c ủa nó là nguyên t ắc t ập trung dân ch ủ. 2.2.2.B ản ch ất giai c ấp công nhân th ống nh ất v ới tính nhân dân, tính dt ộc: HCM là ng ười gi ải quy ết r ấtthành công m ối quan h ệ gi ữa các v đề giai c ấp-dt ộc trong xd NN VN m ới. HCM đã gi ải quy ết hài hòa, th ống nh ất gi ữa b ản ch ất giai c ấp v ới tính nhân dân, tính dt ộc và được th ể hi ện rõ trong nh ững quan điểm sau: - NN ra đời là k ết qu ả c ủa cu ộc đấu tranh lâu dài, gian kh ổ c ủa r ất nhi ều th ế h ệ ng ười VN t ừ quá trình d ựng n ước và gi ữ n ước hàng nghìn n ăm c ủa dt ộc. - Tính th ống nh ất c ủa nó còn bi ểu hi ện ở ch ỗ NN ta b ảo v ệ l ợi ích c ủa nhân dân, l ấy l ợi ích c ủa dt ộc làm c ơ b ản. - Trong th ực t ế, NN ta đã đứng ra làm nhi ệm v ụ c ủa c ả dt ộc giao phó, đã lãnh đạo nhân dân ti ến hành các cu ộc kháng chíên để b ảo v ệ n ền độc l ập, t ự do c ủa TQ, xd 1 N ước VN hòa bình, th ống nh ất, độc l ập, dân ch ủ và giàu m ạnh, góp ph ần tích c ực vào s ự phát tri ển ti ến b ộ c ủa th ế gi ới. 2.2.3.T ư t ưởng HCM v ề 1 NN có pháp quy ền hi ệu l ực pháp lý m ạnh m ẽ: - Xd 1 NN h ợp hi ến: + Ch ỉ 1 ngày sau khi đọc b ản Tuyên ngôn độc l ập, trong phiên h ọp đầu tiên c ủa chính ph ủ lâm th ời, HCM đã đề ngh ị t ổ ch ức t ổng tuy ển c ử càng s ớm càng t ốt để l ập qu ốc h ội. + Cu ộc t ổng tuy ển c ử được ti ến hành th ắng l ợi ngày 6-1-1946 v ới ch ế độ ph ổ thông đầu phi ếu, tất c ả m ọi ng ười dân t ừ 18 tu ổi tr ở lên, không phân bi ệt nam n ữ, giàu nghèo, dt ộc, đảng phái, tôn giáo, đều đi b ỏ phi ếu b ầu nh ững đại bi ểu c ủa mình vào trong Qu ốc h ội. Ngày 2-3-1946 Qu ốc h ội khóa 1 đã h ọp phiên đầu tiên l ập ra các t ổ ch ức, b ộ máy và các ch ức v ụ chính th ức c ủa NN. - Qu ản lý NN b ằng pháp lu ật và chú tr ọng đư a pháp lu ật vào trong cu ộc s ống: + T ừ n ăm 1919, HCM đã đề c ập v ấn đề “ th ần linh pháp quy ền”. Có hi ến pháp và pháp lu ật nh ưng không đư a được vào trong cu ộc s ống thì XH c ũng s ẽ b ị r ối lo ạn. + Trong vi ệc th ực thi pháp lu ật, có quan h ệ r ất l ớn t ới trình độ dân trí c ủa nhân dân. Vì v ậy, HCM chú tr ọng t ới v ấn đề nâng cao dân trí, phát huy tính tích c ực chính tr ị c ủa nhân dân, làm cho nhân dân có ý th ức chính tr ị trong vi ệc tham gia công vi ệc c ủa chính quy ền các c ấp. Làm t ốt ngh ĩa vụ công dân c ũng t ức là th ực hi ện ngh ĩa v ụ c ủa mình đối v ới NN, bi ết th ực thi dân ch ủ. - Tích c ực xd đội ng ũ cán b ộ, công ch ức c ủa NN đủ đức và tài: + Tuy ệt đối trung thành v ới cách m ạng. + H ăng hái, thành th ạo công vi ệc, gi ỏi chuyên môn, nghi ệp v ụ. + Ph ải có m ối liên h ệ m ật thiết v ới nhân dân. + Cán b ộ, công ch ức ph ải là nh ững ng ười dám ph ụ trách, dám quy ết đóan, dám ch ịu trách nhi ệm, nh ất là trong nh ững tình hu ống khó kh ăn, “th ắng không kiêu, b ại không n ản”. 2.2.4.T ư t ưởng HCM v ề xd NN trong s ạch v ững m ạnh, ho ạt động có hi ệu quả: Trang 17
19. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM - Đề phòng và kh ắc ph ục nh ững tiêu c ực trong ho ạt động c ủa NN. + Đặc quy ền, đặc l ợi. + Tham ô, lãng phí, quan liêu. + T ư túng, chia r ẽ, kiêu ng ạo. - T ăng c ường pháp lu ật đi đôi v ới đNy m ạnh giáo d ục đạo đức cách m ạng. 3. Xây d ựng được 1 nhà n ước trong s ạch, v ững m ạnh, h ọat động có hi ệu qu ả - Nhà n ước b ảo đảm quy ền làm ch ủ th ật s ự c ủa nhân dân: Quy ền làm ch ủ th ật s ự c ủa nhân dân chính là 1 n ội dung c ơ b ản trong yêu c ầu xd NN c ủa dân, do dân, vì dân theo t ư t ưởng HCM. V ận dụng t ư t ưởng HCM v ề xd NN đòi hỏi ph ải chú tr ọng đảm b ảo và phát huy quy ền làm ch ủ th ật s ự của nhân dân trên t ất c ả các l ĩnh v ực c ủa đời s ống XH. - Ki ện tòan b ộ máy hành chính NN - T ăng c ường h ơn n ữa s ự lãnh đạo c ủa Đảng đối v ới NN: th ể hi ện ở nh ững n ội d ụng sau: + Lãnh đạo NN th ể ch ế hóa đường l ối, ch ủ tr ươ ng c ủa Đảng, b ảo đảm s ự lãnh đạo c ủa Đảng và phát huy vai trò qu ản lý c ủa NN, đổi m ới ph ươ ng th ức lãnh đạo c ủa Đảng đối v ới NN: lãnh đạo bằng đường l ối, b ằng t ổ ch ức, b ộ máy c ủa Đảng trong các c ơ quan NN, b ằng vai trò tiên phong, gương m ẫu c ủa đội ng ũ đảng viên ho ạt động trong b ộ máy NN, b ằng công tác ki ểm tra, Đảng không làm thay công vi ệc qu ản lý c ủa NN. + S ự trong s ạch, v ững m ạnh c ủa ĐCS Vn chính là y ếu t ố quy ết định s ự thành ccông c ủa vi ệc xd NN pháp quy ền XHCN c ủa dân, do dân, vì dân theo t ư t ưởng HCM. Câu 3 : Tại sao nói : Đại đoàn k ết dân t ộc là v ấn đề chi ến l ược, b ảo đảm thành công c ủa cách mạng. Chúng ta ph ải xây d ựng kh ối đại đoàn k ết ntn để th ực hi ện t ư t ưởng chi ến l ược đó của Ch ủ t ịch HCM? 1. T ư t ưởng HCM v ề đại đoàn k ết dân t ộc - Khái ni ệm t ư t ưởng HCM : T ư t ưởng HCM là một h ệ th ống nh ững quan điểm toàn di ện và sâu sắc v ề nh ững v ấn đề c ơ b ản c ủa CMVN t ừ CM dân t ộc dân ch ủ nhân dân đến CM XHCN là k ết qu ả c ủa s ự v ận d ụng sáng t ạo và phát tri ển ch ủ ngh ĩa Mac – Lênin vào điều ki ện c ụ th ể ở n ước ta, đồng th ời là s ự k ết tinh tinh hoa dân t ộc và trí tu ệ th ời đại vì s ự nghi ệp gi ải phóng dân t ộc, gi ải phóng giai c ấp và gi ải phóng con ng ười. - V ị trí c ủa tư t ưởng đại đoàn k ết trong h ệ th ống tư t ưởng HCM : đây là tư t ưởng quan tr ọng nh ất trong các bài tư t ưởng của HCM. + Khái ni ệm đại đoàn k ết : là h ệ th ống nh ững quan điểm, nh ững lu ận điểm, nh ững nguyên t ắc, nh ững bi ện pháp giáo d ục, t ập h ợp, t ổ ch ức, h ướng d ẫn l ực l ượng yêu n ước cách m ạng một cách rộng rãi nh ất, ch ặt ch ẽ nh ất nh ằm phát huy đến m ức cao nh ất s ức m ạnh c ủa dân t ộc trong s ự nghi ệp đấu tranh vì độc l ập t ự do, dân ch ủ và CNXH.  Phân tích t ư t ưởng HCM v ề đại đoàn k ết dân t ộc : - Đại đoàn k ết dân t ộc là v ấn đề chi ến l ược, b ảo đảm thành công c ủa cách m ạng: HCM cho r ằng, cuộc đấu tranh c ứu n ước c ủa nhân dân ta cu ối th ế k ỷ XIX, đầu th ế k ỷ XX b ị th ất b ại có một nguyên nhân sâu xa là c ả n ước đã không đoàn k ết được thành một kh ối th ống nh ất. Ng ười th ấy r ằng, mu ốn đư a cách m ạng đến thành công ph ải có l ực l ượng cách m ạng đủ m ạnh để chi ến th ắng k ẻ thù và xây d ựng thành công xã h ội m ới; mu ốn có l ực l ượng cách m ạng Trang 18
20. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM mạnh ph ải th ực hi ện đại đoàn k ết, quy t ụ m ọi l ực l ượng cách m ạng thành một kh ối vững ch ắc. Do đó, đoàn k ết tr ở thành v ấn đề chi ến l ược lâu dài c ủa cách m ạng, là nhân t ố b ảo đảm cho th ắng l ợi c ủa cách m ạng. HCM đi đến k ết lu ận : mu ốn được gi ải phóng, các dân t ộc b ị áp b ức và nhân dân lao động ph ải t ự mình c ứu l ấy mình b ằng đấu tranh cách m ạng, b ằng cách m ạng vô s ản. Trong t ừng th ời k ỳ, t ừng giai đoạn cách m ạng, có th ể và c ần thi ết ph ải điều ch ỉnh chính sách và ph ươ ng pháp t ập h ợp l ực l ượng cho phù h ợp v ới nh ững đối t ượng khác nhau, nh ưng đại đoàn kết dân t ộc luôn luôn được Ng ười nh ận th ức là v ấn đề s ống còn c ủa cách m ạng. HCM đã đư a ra nhi ều lu ận điểm v ề v ấn đề đoàn k ết dân t ộc, đoàn k ết qu ốc t ế : Đoàn k ết là sức m ạnh, là then ch ốt c ủa thành công; Đoàn k ết là điểm m ẹ, điểm này mà th ực hi ện t ốt thì đẻ ra con cháu đều t ốt; Đoàn k ết, đoàn k ết, đại đoàn k ết; Thành công, thành công, đại thành công. 2. Vận d ụng Yêu c ầu đặt ra cho giai đoạn cách m ạng hi ện nay là ph ải c ủng c ố và t ăng c ường kh ối đại đoàn k ết dân t ộc nh ằm phát huy s ức m ạnh t ổng h ợp c ủa toàn dân để giành th ắng l ợi, nh ằm th ực hi ện s ự nghi ệp công nghi ệp hóa - hi ện đại hóa đất n ước vì m ục tiêu dân giàu n ước m ạnh, xã h ội công b ằng, dân ch ủ, v ăn minh. Vì v ậy, để v ận d ụng tư t ưởng HCM v ề đại đoàn k ết vào vi ệc xây dựng, c ủng c ố, m ở r ộng kh ối đại đoàn k ết toàn dân t ộc c ần chú ý nh ững v ấn đề sau đây : - Ph ải th ống nh ất quan điểm đại đoàn k ết toàn dân t ộc là một s ức m ạnh, là động lực ch ủ y ếu, là nhân t ố đảm b ảo quy ết định th ắng l ợi c ủa s ự nghi ệp xây d ựng và b ảo v ệ T ổ qu ốc. - Ph ải l ấy m ục tiêu chung c ủa s ự nghi ệp cách m ạng làm điểm t ươ ng đồng, xóa b ỏ m ặc c ảm, định ki ến, phân bi ệt đối x ử v ề quá kh ứ, thành ph ần, giai c ấp. Xây d ựng kh ối đại đoàn k ết trên tinh th ần cởi m ở, tin c ậy l ẫn nhau, cùng h ướng t ới t ươ ng lai. - Để xây d ựng kh ối đại đoàn k ết c ần đảm b ảo th ực hi ện s ự công b ằng bình đẳng xã h ội, th ực hi ện dân ch ủ v ới gi ữ gìn k ỷ c ươ ng, ch ống quan liêu, tham nh ũng, lãng phí, nâng cao tinh th ần yêu n ước, ý chí độc l ập dân t ộc, tinh th ần t ự l ực t ự c ường để xây d ựng và phát tri ển đất n ước. - Đại đoàn k ết dân t ộc là s ự nghi ệp c ủa c ả dân t ộc, c ủa c ả h ệ th ống chính tr ị mà Đảng lãnh đạo và các t ổ ch ức Đảng được th ực hi ện b ằng nhi ều bi ện pháp, hình th ức, trong đó ch ủ tr ươ ng c ủa Đảng, chính sách pháp lu ật c ủa nhà n ước có ý ngh ĩa quan tr ọng hàng đầu. - Th ực hi ện chính sách đối ngo ại độc l ập, t ự ch ủ, r ộng m ở, đa d ạng hóa, đa ph ươ ng hóa v ấn đề th ươ ng m ại theo ph ươ ng châm : VN mu ốn làm b ạn v ới các n ước vì hòa bình, độc l ập, h ợp tác và phát tri ển. Câu 4 : Phân tích nh ững ph m ch ất đạo đức c ơ b ản c ủa con ng ười VN trong th ời đại m ới. Liên h ệ v ới nh ận th ức và th ực ti ễn c ủa b ản thân. 1. Vị trí, vai trò c ủa đạo đức Khi đánh giá vai trò c ủa đạo đức cách m ạng, HCM coi đạo đức là n ền t ảng c ủa ng ười cách mạng, c ũng gi ống nh ư g ốc c ủa cây, ng ọn ngu ồn c ủa sông su ối. Ng ười vi ết : “C ũng nh ư sông thì có ngu ồn m ới có n ước, không có ngu ồn thì sông c ạn. Cây ph ải có g ốc, không có g ốc thì cây héo. Trang 19
21. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM Ng ười cách mạng ph ải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài gi ỏi m ấy c ũng không lãnh đạo được nhân dân. Vì mu ốn gi ải phóng cho dân t ộc, gi ải phóng cho loài ng ười là m ột công vi ệc to tát, mà t ự mình không có đạo đức, không có c ăn b ản, t ự mình đã h ủ hóa, x ấu xa thì còn làm n ổi vi ệc gì”. Ng ười so sánh : “Làm cách m ạng để c ải t ạo xã h ội c ũ thành xã h ội m ới là một s ự nghi ệp r ất v ẻ vang, nh ưng nó c ũng là m ột nhi ệm v ụ r ất n ặng n ề, m ột cu ộc đấu tranh r ất ph ức t ạp, lâu dài, gian kh ổ. S ức có m ạnh m ới gánh đi được xa. Ng ười cách m ạng phải có đạo đức cách m ạng làm n ền t ảng m ới hoàn thành được nhi ệm v ụ cách m ạng v ẻ vang. Có đạo đức cách m ạng thì khi g ặp khó kh ăn gian kh ổ, th ất b ại c ũng không lùi b ước, chán n ản ; khi g ặp thu ận l ợi và thành công c ũng v ẫn gi ữ tinh th ần khiêm t ốn, “lo tr ước thiên h ạ, vui sau thiên h ạ, không kèn c ựa v ề m ặt h ưởng th ụ, không công th ần, không quan liêu, không kiêu ng ạo Đạo đức là cái g ốc c ủa ng ười cách m ạng, nh ưng ph ải nh ận th ức đức và tài có m ối quan h ệ mật thi ết v ới nhau. Có đức ph ải có tài, n ếu không s ẽ không mang l ại l ợi ích gì mà còn có h ại cho dân. M ặt khác ph ải th ấy trong đức có tài. Tài càng l ớn thì đức ph ải càng cao, vì đức - tài là nh ằm ph ục v ụ nhân dân và đưa cách m ạng đến th ắng l ợi. 2. Nh ững ph m ch ất đạo đức c ơ b ản c ủa con ng ười VN trong th ời đại m ới 2.1. Trung vôùi nöôùc, hieáu vôùi daân - Trung vôùi nöôùc : + Trong moái quan heä giöõa caù nhaân với coäng ñoàng vaø xaõ hoäi, phaûi bieát ñaët lôïi ích cuûa Ñaûng, cuûa Toå quoác, cuûa caùch maïng leân treân heát. + Quyeát taâm phaán ñaáu thöïc hieän muïc tieâu caùch maïng. + Thöïc hieän toát moïi chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc. - Hieáu vôùi daân : + Khaúng ñònh vai troø, söùc maïnh thöïc söï cuûa nhaân daân, phaûi laáy daân laøm goác. + Tin daân, hoïc daân, laéng nghe yù kieán cuûa nhaân daân, gaén boù maùu thòt vôùi nhaân daân, toå chöùc vaän ñoäng nhaân daân thöïc hieän toát ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc. + Chaêm lo ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân. 2.2. Cần, ki ệm, liêm, chính, chí công vô t ư Cần, ki ệm, liêm, chính, chí công vô t ư là m ột bi ểu hi ện sinh động c ủa ph Nm ch ất “ trung v ới nước, hi ếu v ới dân”. - Cần, là lao động c ần cù, siêng n ăng, có kế ho ạch chuyên sâu, sáng t ạo, thi đua s ản xu ất tốt, có năng su ất, ch ất l ượng, hi ệu qu ả, t ự l ực cánh sinh, không ỷ l ại, l ười bi ếng, d ựa d ẫm, ph ải kiên trì, bền b ỉ, d ẻo dai, có thái độ đúng v ới lao động, coi đó là ngh ĩa v ụ thiêng liêng, là ngu ồn s ống, ngu ồn hạnh phúc c ủa con ng ười. - Ki ệm, t ức là ti ết ki ệm s ức lao động, thì gi ờ, ti ền b ạc c ủa nhân dân, c ủa nhà nước và của bản thân, từ vi ệc to, đến vi ệc nh ỏ, không xa x ỉ, không lãng phí, không b ừa bãi. Cần và ki ệm ph ải đi đôi v ới nhau, nh ư hai chân của con ng ười. C ần mà không ki ệm, "thì làm ch ừng nào xào ch ừng ấy", không Trang 20
22. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM lại hoàn không. Ki ệm mà không c ần, "thì không t ăng thêm, không phát tri ển được. Mà v ật gì đã không ti ến t ức là thoái" - Liêm, là trong s ạch, không tham lam, không tham ô, tôn tr ọng, gi ữ gìn c ủa công, c ủa dân, không chi ếm d ụng c ủa công làm c ủa tư, sách nhi ễu nhân dân. Không tham địa v ị, không tham ti ền tài, không tham sung s ướng. Chỉ có m ột th ứ ham là ham h ọc, ham làm, ham ti ến b ộ. - Chính, là không tà, th ẳng th ắn, đứng đắn. C ần, ki ệm, liêm là r ễ c ủa chính. Một ng ười ph ải c ần, ki ệm, liêm, nh ưng ph ải chính m ới là ng ười hoàn toàn. - Chí công vô t ư, theo H ồ Chí Minh, đây là m ột câu châm ngôn c ủa ng ười x ưa, có tính định hướng động viên m ọi ng ười ph ấn đấu, tu d ưỡng, rèn luy ện để v ươ n t ới cái t ốt đẹp. Ng ười nói: khi làm b ất c ứ vi ệc gì c ũng đừng ngh ĩ t ới mình tr ước, khi h ưởng th ụ thì mình nên đi sau, phải “lo tr ước thiên h ạ, vui sau thiên h ạ". 2.3. Th ươ ng yêu con ng ười Quan ni ệm c ủa H ồ Chí Minh v ề con ng ười r ất toàn di ện và độc đáo. H ồ Chí Minh đã xác định tình yêu th ươ ng con ng ười là m ột trong nh ững ph Nm ch ất đạo đức cao đẹp nh ất. Ng ười dành tình yêu th ươ ng r ộng l ớn cho nh ững ng ười cùng kh ổ, những ng ười lao động b ị áp b ức bóc l ột. Ng ười vi ết: "Tôi ch ỉ có m ột s ự ham mu ốn, ham mu ốn t ột b ậc, là làm sao cho n ước ta được hoàn toàn độc l ập, dân ta được hoàn toàn t ự do, đồng bào ai c ũng có c ơm ăn áo m ặc, ai c ũng được h ọc hành". Hồ Chí Minh yêu th ươ ng đồng bào, đồng chí c ủa Ng ười, không phân bi ệt h ọ ở mi ền xuôi hay mi ền ng ược, là tr ẻ hay già, trai hay gái không phân bi ệt m ột ai, không tr ừ m ột ai, h ễ là ng ười Vi ệt Nam yêu n ước thì đều có ch ỗ trong t ấm lòng nhân ái c ủa Ng ười. Tình yêu th ươ ng c ủa Ng ười còn th ể hi ện đối v ới nh ững ng ười có sai l ầm khuy ết điểm. V ới tấm lòng bao dung c ủa m ột ng ười cha, Ng ười c ăn d ặn, chúng ta: "M ỗi con ng ười đều có thi ện và ác ở trong lòng ta, ph ải bi ết làm cho ph ần t ốt ở trong m ỗi con ng ười n ảy n ở nh ư hoa mùa xuân và ph ần x ấu b ị m ất d ần đi, đó là thái độ c ủa ng ười cách m ạng. Đối v ới nh ững ng ười có thói h ư t ật x ấu, từ h ạng ng ười ph ản l ại T ổ qu ốc và nhân dân, ta c ũng ph ải giúp h ọ ti ến b ộ b ằng cách làm cho cái ph ần thi ện trong con ng ười n ảy n ở để đNy lùi ph ần ác, ch ứ không ph ải đập cho t ơi b ời". 2.4. Tinh th ần qu ốc t ế trong sáng, th ủy chung Theo H ồ Chí Minh, cách m ạng Vi ệt Nam là một bộ ph ận c ủa cách m ạng th ế gi ới, m ỗi th ắng lợi c ủa cách m ạng Vi ệt Nam đều đóng góp vào th ắng l ợi chung c ủa phong trào cách m ạng th ế gi ới. Do đó, Ng ười yêu cầu đội ng ũ cán b ộ, công ch ức ph ải nêu cao tinh th ần qu ốc t ế vô s ản, ph ải th ấu su ốt quan điểm "giúp nhân dân n ước b ạn t ức là mình t ự giúp mình" Ng ười kh ẳng định : bốn ph ươ ng vô s ản đều là anh em. Đó là tinh th ần đoàn k ết v ới các dân tộc b ị áp b ức, v ới nhân dân lao động các n ước, mà H ồ Chí Minh đã dày công vun đắp b ằng ho ạt động cách m ạng th ực ti ễn c ủa b ản thân mình và b ằng s ự nghi ệp cách m ạng c ủa c ả dân t ộc; là tinh th ần đoàn k ết c ủa nhân dân Vi ệt Nam v ới t ất c ả nh ững ng ười ti ến b ộ trên th ế gi ới vì hoà bình, công lý và ti ến b ộ xã h ội, vì nh ững m ục tiêu l ớn c ủa th ời đại là hoà bình, độc l ập dân t ộc, dân ch ủ và ti ến b ộ xã h ội, là độc l ập dân t ộc và ch ủ ngh ĩa xã h ội, là h ợp tác và hữu ngh ị v ới t ất c ả các n ước, Trang 21
23. phanquangthoai@yh ôn thi chính tr ị tri ết – t ư t ưởng HCM các dân t ộc. 3. Nh ững nguyên t ắc xây d ựng đạo đức m ới 3.1. Nói đi đôi v ới làm, ph ải nêu g ươ ng v ề đạo đức. Cán b ộ đảng viên ph ải g ươ ng m ẫu “mi ệng nói tay làm”, ph ải nêu t ấm g ươ ng đạo đức cách mạng tr ước qu ần chúng; cán b ộ, đảng viên đi tr ước, làng n ước theo sau. S ống theo ph ươ ng châm “mình vì m ọi ng ười, m ọi ng ười vì mình”. C ổ v ũ “ng ười t ốt, vi ệc t ốt”, các điển hình tiêu bi ểu. 3.2. Xây đi đôi v ới ch ống, ph ải t ạo thành phong trào r ộng rãi Xây d ựng n ền đạo đức cách m ạng, giáo d ục chu Nn m ực đạo đức m ới, kh ơi d ậy ý th ức t ự giác, đạo đức lành m ạnh ở m ọi ng ười, h ướng m ọi ng ười vào cu ộc đấu tranh cho s ự trong s ạch, lành mạnh v ề đạo đức. Nâng cao đạo đức cách m ạng, kiên quy ết đấu tranh ch ống ch ủ ngh ĩa cá nhân - ngu ồn g ốc c ủa m ọi th ứ t ệ n ạn, th ứ gi ặc “n ội xâm” phá t ừ trong ra. 3.3. Ph ải tu d ưỡng đạo đức su ốt đời. Ng ười c ũng kh ẳng định đạo đức không ph ải là th ứ có s ẵn trong m ỗi ng ười mà đạo đức là do con ng ười ti ếp thu được qua giáo d ục và t ạo thành nh ờ b ản thân tích c ực tu d ưỡng b ền b ỉ rèn luy ện trong môi tr ường s ống và trong cu ộc đấu tranh cách m ạng. Ng ười đư a ra l ời khuyên r ất d ễ hi ểu: "Đạo đức cách m ạng không ph ải trên tr ời sa xu ống. Nó do đấu tranh, rèn luy ện b ền b ỉ hàng ngày mà phát tri ển, củng c ố. C ũng nh ư ng ọc càng mài càng sáng, vàng càng luy ện càng trong". 4. Liên h ệ - Nâng cao đạo đức trong tình hình m ới, Đảng và nhân dân ta quán tri ệt t ư t ưởng đạo đức H ồ Chí Minh, ra s ức b ồi d ưỡng các ph Nm ch ất đạo đức, v ận d ụng các nguyên t ắc xây d ựng đạo đức mà Ng ười đã nêu ra. - Học t ập t ư t ưởng trong đạo đức H ồ Chí Minh, Đảng và Nhà n ước ti ếp t ục c ổ động phong trào thi đua yêu n ước trong th ời k ỳ đổi m ới, bi ểu d ươ ng các t ập th ể, cá nhân có thành tích xu ất s ắc, d ấy lên phong trào “ng ười t ốt vi ệc t ốt”, nêu g ươ ng sáng đạo đức cách m ạng để mọi ng ười tôn vinh và noi theo. - Học t ập t ư t ưởng đạo đức H ồ Chí Minh, th ực hi ện th ắng l ợi s ự nghi ệp đổi m ới đất n ước do Đảng Cộng s ản Vi ệt Nam kh ởi x ướng, bên c ạnh vi ệc xây d ựng nh ững ph Nm ch ất đạo đức : trung v ới nước, hi ếu v ới dân; th ươ ng ng ười; cần ki ệm liêm chính, chí công vô t ư; tinh th ần qu ốc t ế trong sáng nêu trong di s ản c ủa Ng ười, chúng ta còn ph ải đấu tranh quy ết li ệt ch ống các t ệ n ạn xã h ội nảy sinh trong n ền kinh t ế th ị tr ường đang làm ph ươ ng h ại đến n ền đạo đức cách m ạng. Trang 22