Vài nét về vấn đề phát huy vai trò của người có uy tín; phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng ở vùng DTTS Việt Nam - Hoàng Hữu Bình

82 trang hapham 2360

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Vài nét về vấn đề phát huy vai trò của người có uy tín; phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng ở vùng DTTS Việt Nam - Hoàng Hữu Bình", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

vai_net_ve_van_de_phat_huy_vai_tro_cua_nguoi_co_uy_tin_phong.pdf

Nội dung text: Vài nét về vấn đề phát huy vai trò của người có uy tín; phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng ở vùng DTTS Việt Nam - Hoàng Hữu Bình

Vµi nÐt vÒ vÊn ®Ò ph¸t huy vai trß cña ngõ¬i cã uy tÝn; phong tôc, tËp qu¸n, t«n gi¸o, tÝn ng- ìng ë vïngTS. Hoµng DTTS H÷u B× nhViÖt Nam Trêng C¸n bé d©n téc
6 néi dung chÝnh cña bµi gi¶ng  HiÖn nay níc ta cã bao nhiªu d©n téc  C¸c d©n téc cã nh÷ng phong tôc, tËp qu¸n, tÝn ngìng, t«n gi¸o nh thÕ nµo  Ngêi cã uy tÝn lµ ai  Gi¶i ph¸p ph¸t huy ngêi cã uy tÝn  TÝn ngìng, t«n gi¸o ë c¸c d©n téc  ChÝnh s¸ch ®èi víi tÝn ngìng, t«n gi¸o
Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh  Gi¸o tr×nh D©n téc häc cña Tæng côc chÝnh trÞ Q§ND VN (2001, ch¬ng 5 vµ 6)  Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t huy vai trß cña giµ lµng, trëng b¶n (UBDT, 2003, c¸c ch¬ng 1,2,4,5 vµ 6)  VÊn ®Ò t«n gi¸o vµ c«ng t¸c t«n gi¸o ë VN (UBDT, 2003, bµi 6 vµ 8)  Trang th«ng tin ®iÖn tö cña UBDT: §Þa chØ:
Ngêi cã uy tÝn trong ®ång bµo d©n téc thiÓu sè gåm nh÷ng ai? c¸c giµ lµng trong bu«n lµng cña c¸c d©n téc thiÓu sè ë Trêng S¬n - T©y Nguyªn. c¸c trëng b¶n trong c¸c vïng d©n téc thiÓu sè miÒn B¾c níc ta. §èi víi d©n téc Ch¨m th× ®ã lµ trëng lµng, nh÷ng vÞ chøc s¾c t«n gi¸o
§èi víi DT Khmer lµ trëng phum, s s·i. §èi víi d©n téc Hm«ng lµ c¸c trëng dßng hä. §èi víi c¸c DT Th¸i, Mêng lµ trëng c¸c dßng hä quý téc, c¸c thµy mo. §èi víi d©n téc Dao lµ c¸c thµy cóng, cÊp s¾c cho nam giíi ®Õn tuæi thµnh niªn. v v . Nh÷ng ngêi tiªu biÓu nãi chung lµ thuéc líp ngêi cao tuæi trong d©n téc vµ ë ®Þa ph¬ng. Kh«ng nhÊt thiÕt hä lµ nh÷ng ngêi cao tuæi nhÊt, nhng nãi chung lµ thuéc líp l·o h¹ng, ®· tr¶i qua c¸c cÊp tuæi vÞ thµnh niªn vµ thµnh niªn.
Líp ngêi tiªu biÓu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g×? 1. §· cã nh÷ng cèng hiÕn tÝch cùc cho céng ®ång. 2. Cã bÒ dµy kiÕn thøc (am hiÓu s©u s¾c lÞch sö, v¨n ho¸, luËt tôc, phong tôc tËp qu¸n, tÝn ngìng d©n téc, y häc d©n gian), tÝch luü ®îc nhiÒu kinh nghiÖm trong cuéc sèng vÒ b¶o vÖ m«i trêng, c©n b»ng sinh th¸i, s¶n xuÊt, b¶o vÖ bu«n lµng 3. Cã phÈm chÊt, ®¹o ®øc, võa tæ chøc tèt cuéc sèng cña gia ®×nh m×nh, võa ch¨m lo lîi Ých cña céng ®ång. Khi cÇn thiÕt d¸m hy sinh, v× quyÒn lîi cña céng ®ång, g¾n bã m¸u thÞt víi bu«n lµng. 4. §îc d©n lµng tù nguyÖn kÝnh träng vµ t«n vinh.
Sù h×nh thµnh tÇng líp ngêi tiªu biÓu míi  Cã 2 lo¹i: ë trong bu«n lµng nh tríc vµ kh«ng ë trong bu«n lµng mµ ë n¬i kh¸c (trong níc vµ ngoµi níc)  Kh«ng nhÊt thiÕt lµ ngêi cao tuæi mµ xu thÕ l¹i lµ nh÷ng ngêi trung niªn hoÆc thanh niªn  6 tiªu chÝ ®Ó trë thµnh ngêi cã uy tÝn míi (trang 65 tµi liÖu tham kh¶o sè 2)
Gi¶i ph¸p ph¸t huy vai trß cña ngêi cã uy tÝn C¸c gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t huy vai trß cña ngêi cã uy tÝn trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ta lµ mét hÖ thèng gi¶i ph¸p toµn diÖn vµ ®ång bé.
2. Nh÷ng ngêi cã uy tÝn kh«ng gi÷ nh÷ng chøc vô trong hÖ thèng chÝnh trÞ , nhng b»ng tµi n¨ng vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, g¾n bã chÆt chÏ víi bu«n lµng, ®îc d©n lµng tin yªu vµ t«n vinh, xem nh lµ chÊt keo cña d©n téc, lµ ngêi ph¸t ng«n t©m t nguyÖn väng cña d©n lµng. NhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi c«ng t¸c d©n téc lµ lµm sao ph¸t huy sù ®ãng gãp cña hä trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc.
4. Líp ngêi tiªu biÓu cò cïng víi thêi gian, trªn ®µ ph¸t triÓn KT - XH sÏ dÇn biÕn mÊt vµ ®îc thay thÕ b»ng líp ngêi tiªu biÓu míi. Líp ngêi cã uy tÝn c¶ cò vµ míi, lµ ng- êi cã Ých cho sù ph¸t triÓn x· héi, nÕu ta biÕt tæ chøc ®éng viªn mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña hä.
5. Khi ®Ò ra gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy vai trß cña nh÷ng ngêi tiªu biÓu cã uy tÝn cÇn nhËn thøc s©u s¾c r»ng thùc chÊt ®©y lµ c«ng t¸c d©n vËn, nghÜa lµ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng nªn ph¶i thùc hiÖn tèt phong c¸ch c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng: “Träng d©n, häc d©n, cã tr¸ch nhiÖm víi d©n”.
Khi tiÕp xóc víi nh÷ng ngêi tiªu biÓu, cã uy tÝn trong d©n téc, ë ®Þa ph¬ng, ph¶i c¨n cø vµo v¨n ho¸ tõng d©n téc, phong tôc tËp qu¸n tõng d©n téc, sö dông nhiÒu ph¬ng thøc phï hîp víi ®Æc thï tõng d©n téc, tõng ®Þa ph¬ng.
Tuy nhiªn khi tiÕp xóc víi nh÷ng ngêi tiªu biÓu, cã uy tÝn thuéc bÊt kú d©n téc thiÓu sè nµo ta vÉn ph¶i dùa vµo mét mÉu sè chung lµ lßng ch©n thµnh, tin cËy, tÕ nhÞ, thËn träng, t«n träng, kiªn tr× thuyÕt phôc, khuyÕn khÝch sù trao ®æi qua l¹i, tranh luËn trªn tinh thÇn x©y dùng, vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã ý kiÕn kh¸c nhau, tr¸nh chôp mò, quy kÕt, thµnh kiÕn, ®èi phã, ¸p ®Æt v.v
6. Nh÷ng ngêi tiªu biÓu cã c¶ u ®iÓm, h¹n chÕ khuyÕt ®iÓm. MÆt m¹nh tÝch luü ®îc nhiÒu kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt, b¶o vÖ bu«n lµng, tæ chøc cuéc sèng céng ®ång. Hä n¾m v÷ng v¨n ho¸ d©n téc, ngêi cã kh¶ n¨ng gi¸o dôc líp trÎ g×n gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, tr¸nh bÞ mÊt gèc vµ bÞ ®ång ho¸, lµ nh÷ng ngêi am hiÓu s©u s¾c giíi ®éng vËt, th¶m thùc vËt ë ®Þa ph¬ng, trång rõng, b¶o vÖ rõng vµ nguån níc, b¶o vÖ m«i trêng tù nhiªn, thµnh th¹o y häc d©n gian, am hiÓu luËt tôc, ¨n nãi giái, cã lý, cã t×nh, tham gia h÷u hiÖu dµn xÕp c¸c xÝch mÝch néi bé, hoµ gi¶i víi c¸c d©n téc kh¸c, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cho céng ®ång.
Hä lµ ngêi n¾m v÷ng c¸c lÔ nghi, tÝn ngìng d©n téc, truyÒn l¹i ®îc cho con ch¸u vÒ c¸c truyÒn thuyÕt vÒ nguån gèc vµ qu¸ tr×nh téc ngêi, ®Ó cho con ch¸u tù hµo vÒ d©n téc m×nh, vÒ ®Êt níc m×nh, vÒ Tæ quèc ViÖt Nam ®Ó g¾n bã víi §¶ng vµ chÕ ®é XHCN, phÊn ®Êu ®Ó x©y dùng mét níc ViÖt Nam d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh, theo ®Þnh híng XHCN. Hä lµ ngêi cã tiÕng nãi cã träng l- îng trong viÖc gi¸o dôc con ch¸u, chèng l¹i ©m mu diÔn biÕn hoµ b×nh cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, lµm cho bu«n lµng gi÷ ®îc an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi, ®¶m b¶o cho x· héi æn ®Þnh ®Ó ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ lµm cho ®Êt níc phån vinh.
MÆt h¹n chÕ h¹n chÕ vÒ khoa häc kü thuËt, l¹i cha quen víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ - thÞ trêng, thªm vµo ®ã do sù t¸c ®éng cña søc × cña tËp qu¸n cò nªn kh«ng thÓ nh¹y c¶m víi c¸i míi nh tÇng líp trÎ. Trong qu¸ tr×nh giao nhiÖm vô cho hä, ta ph¶i cã th¸i ®é träng thÞ, cã c¸ch øng xö víi tõng ®èi tîng thÝch hîp ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ d©n téc, ch¨m lo båi dìng ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc, còng nh luËt ph¸p Nhµ níc cho hä. N©ng cao nhËn thøc cña hä vÒ chÕ ®é míi, ch¨m lo ®êi sèng c¸ nh©n vµ gia ®×nh hä vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn, ®i s©u ®i s¸t ®Ó n¾m v÷ng t©m t nguyÖn väng kÞp thêi gióp ®ì thiÕt thùc ®Ó hä v- ît qua khã kh¨n.
7. ChÝnh quyÒn c¸c cÊp, c¸c ngµnh liªn quan cÇn quan t©m ch¨m lo ®µo t¹o líp ngêi tiªu biÓu, cã uy tÝn míi trong d©n téc, ë ®Þa ph- ¬ng. Ngêi tiªu biÓu cã uy tÝn trong d©n téc vµ ë ®Þa ph¬ng ph¶i lµ ngêi biÕt nãi tiÕng d©n téc, am hiÓu v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n lÔ nghi, tÝn ngìng d©n téc, ph¶i lµ ngêi tµi n¨ng lµm cho d©n téc tù hµo, h·nh diÖn vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc lµm cho d©n téc tin yªu, t«n vinh, lµ ngêi ®¹i diÖn, lµm cÇu nèi liÒn d©n téc víi §¶ng vµ Nhµ níc ta.
8. Trong khi thùc hiÖn chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ viÖc ph¸t huy vai trß cña nh÷ng ngêi tiªu biÓu, cã uy tÝn trong d©n téc, ë ®Þa ph¬ng, ph¶i kh«ng ngõng cñng cè, t¨ng cêng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së. HÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së ®îc cñng cè v÷ng ch¾c th× cµng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao vai trß cña nh÷ng ngêi tiªu biÓu vµ cã uy tÝn trong d©n téc.
9. ViÖc ph¸t huy vai trß cña nh÷ng ngêi tiªu biÓu cã uy tÝn ph¶i ®îc tiÕn hµnh trong bèi c¶nh chung lµ §¶ng “§æi míi ph¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng”, Nhµ níc “C¶i c¸ch thÓ chÕ vµ ph¬ng thøc ho¹t ®éng cña Nhµ níc” vµ MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam “TiÕp tôc ®æi míi ph¬ng thøc ho¹t ®éng cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n”.
Kh¸i niÖm DT cã thÓ hiÓu theo 3 nghÜa: - D©n téc theo nghÜa réng (nation): d©n téc ®- îc hiÓu lµ quèc téc (d©n téc VN) - D©n téc theo nghÜa hÑp (Ethnic): tøc lµ téc ngêi (DT Tµy, DT Dao ) - D©n téc hiÓu theo nghÜa thang bËc trong sù ph¸t triÓn céng ®ång ngêi trong LS
3 tiªu chÝ téc ngêi ë VN: - Tiªu chÝ ng«n ng÷ - Tiªu chÝ v¨n ho¸ - Tiªu chÝ ý thøc tù gi¸c * Mét sè tiªu chÝ kh¸c ®îc vËn dông cho tõng trêng hîp cô thÓ nh l·nh thæ,nguån gèc, kinh tÕ, t©m lý
Kh¸i niÖm céng ®ång c¸c d©n téc VN Víi tÝnh c¸ch lµ 1 céng ®ång ngêi, d©n téc ViÖt Nam cã c¸c ®Æc ®iÓm:  Ng«n ng÷ chung: TiÕng ViÖt (phæ th«ng)  Nh÷ng nÐt v¨n ho¸ t¬ng ®ång  ý thøc quèc gia  Mét sè ®iÓm chung, thèng nhÊt kh¸c (kinh tÕ, thÓ chÕ, ph¸p luËt, vËn mÖnh lÞch sö vµ nhÊt lµ cã 1 nhµ níc chung)
5 ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c DT VN: 1.C¸c d©n téc ViÖt Nam cã tû lÖ sè d©n kh«ng ®Òu vµ sèng xen kÏ víi nhau 2.C¸c d©n téc ph©n bè trªn ®Þa bµn cã vÞ trÝ quan träng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ quèc phßng
3.C¸c d©n téc cã lÞch sö g¾n bã l©u ®êi trong ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m, x©y dùng céng ®ång d©n téc thèng nhÊt 4.C¸c d©n téc ë VN cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi kh«ng ®Òu nhau 5.S¾c th¸i v¨n ho¸ c¸c d©n téc ë níc ta rÊt phong phó, ®a d¹ng
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM Dân số Số Dân tộc Tên tự gọi Tên gọi khác Nhóm địa phương TT Tổng Đ.T Ước tính (1.4.1999) (1.7.2003) 1 Ba na Ba Na BơNâm, Roh, Kon Rơ Ngao, Rơ Lơng (Y Lăng), 174.456 190.259 Kđe, Ala Kông, Kpang Tơ Lô, Gơ Lar, Krem Kông 2 Bố y Bố Y Chủng Chá, Trọng Bố Y và Tu Dí 1.864 2059 Gia 3 Brâu Brao 313 350 4 Bru - Vân Bru Bru, Vân Kiều Vân Kiều, Trì, Khùa, Ma 55.559 62.954 Kiều Coong 5 Chăm Chàm, Chiêm, Chiêm Chăm Hroi, Chăm Pông, Chà 132.873 148.021 (chàm) thành, Chăm Pa, Hời Và Ku, Chăm Châu Đốc 6 Chơ ro Châu Ro, Dơ Ro, Chro, 22.567 26.455 Thượng 7 Chu ru Chơ Ru, Kru, Thượng 14.978 16.972 8 Chứt Chứt Rục, Arem, Sách. Mày, Rục, Sách, Arem, Mã 3.829 3.787 Liềng 9 Co Cor, Col Cua, Trầu 27.766 29.771 10 Cống Xám Khống, Phuy A 1.676 1.859 11 Cơ ho Cơ Ho Xrê, Nộp (Tu Nốp), Cơ Dòn, 128.723 145.857 Chil, Lát (Lách), Tơ Ring.
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM Dân số Số T Dân tộc Tên tự gọi Tên gọi khác Nhóm địa phương Tổng Đ.T Ước tính T (1.4.199 (1.7.200 9) 3) 12 Cơ Lao Cờ Lao Tứ Đư, Ho Ki, Voa Đề. Cờ Lao Xanh, Cờ Lao Trắng, Cờ 1.865 2.034 Lao Đỏ 13 Cơ tu Cơ Tu Ca Tu, Ka Tu 50.458 56.690 14 Dao Kìm Miền, Mán Dao Đỏ, Dao Quần Chẹt, Dao 620.538 685.432 Kìm Mùn Lô Gang, DaoTiền, Dao Quần trắng, Dao Thanh Y, Dao Làn Tẻn 15 Ê đê Anăk Ê Đê Anăk Ê Đê, Ra Đê, Ê Kpă, Adham, Krung, Mđhu, 270.348 306.333 Đê-Êgar, Đê Ktul, Dliê, Hruê, Bih, Blô, Kah, Kdrao, Dong Kay, Dong Mak, Ening, arul, Hwing, Ktlê, Êpan 16 Giáy Giáy Nhắng, Giảng 49.098 54.002 17 Gia rai Gia Rai Giơ Ray, Chơ Ray Chor, Hđrung (gồm cả Hbau, 317.557 350.766 Chor), Aráp, Mthur, Tơbuân 18 Giẻ - Gié, Cà Tang, Giang Rẫy Gié (Giẻ),Triêng,Ve, Bnoong 30.243 31.343 Triêng Triêng, Ve, (Mnoong) Bnoong 19 Hà nhì Hà Nhì Già U Ní, Xá U Ní Hà Nhì Cồ Chồ, Hà Nhì La Mí, 17.535 19.954 Hà Nhì Đen 20 Hoa (Hán) Khách, Hán, Tàu Quảng Đông, Quảng Tây, Hải 862.371 913.248 Nam, Triều Châu, Phúc Kiến, Sang Phang, Xìa Phống, Thảng Nhằm, Minh Hương, Hẹ
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC Số Dân tộc Tên tự gọi TênVI gọi khácỆT NAMNhóm địa phương Dân số T T Tổng Đ.T Ước tính (1.4.199 (1.7.200 9) 3) 21 Hrê Hrê Chăm Rê, Chom, Thượng 113.111 120.251 Ba Tơ, Luỹ, Sơn Phòng, Đá Vách, Chăm Quảng Ngãi, Chòm, Rê, Man Thạch Bích. 22 HMông Hmông, Na Mẹo, Mèo, Miếu Ha, Mán Hmông Trắng, Hmông 787.604 896.239 (Mèo) miẻo Trắng Hoa, Hmông Đỏ, Hmông Đen, Hmông Xanh, Na miẻo 23 Kinh (Việt) Kinh 65.795.718 69.356.969 24 Kháng Mơ Kháng Háng, Brển, Xá Kháng Dẩng, Kháng Hoặc, 10.272 15.213 Kháng Dón, Kháng Súa, Ma Háng, Bủ Háng, Ma Háng Bén, Bủ Háng Cọi 25 Khmer Khmer Cur, Cul, Cu, Thổ, Việt gốc 1.055.174 1.112.286 Miên, Khmer K'rôm 26 Khơ mú Kmụ, Kưm Xá Cẩu, Khạ Klẩu, Măng 56.542 62.721 Mụ Cẩu, Tày Hạy, Mứn Xen, Pu Thềnh, Tềnh 27 La chí Cù Tê Thổ Đen, Mán, Xá 10.765 12.095 28 La ha La Ha, Klá Xá Cha, Xá Bung, Xá La Ha cạn (Khlá Phlao), La 5.686 6.388 Plạo Khao, Xá Táu Nhạ, Xá Ha nước (La Ha ủng) Poọng, Xá Uống, Bủ Hả, Pụa
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM Dân số Số T Dân tộc Tên tự gọi Tên gọi khác Nhóm địa phương Tổng Đ.T Ước tính T (1.4.1999) (1.7.2003) 29 La hủ La Hủ Xá lá vàng, Cò Xung, Khù La hủ na (đen), La-hủ sư 6.874 7.561 Sung, Kha Quy, Cọ Sọ, Nê (vàng) và La-hủ phung Thú (trắng) 30 Lào Thay, Thay Phu Thay, Phu Lào Lào Bốc (Lào Cạn), Lào 11.611 12.379 Duồn, Thay Nọi (Lào Nhỏ) Nhuồn 31 Lô lô Lô Lô Mùn Di, Di, Màn Di, La Lô Lô hoa, Lô Lô đen 3.307 3.327 Ha, Qua La, Ô man, Lu Lộc Màn 32 Lự Lừ, Thay, Phù Lừ, Nhuồn, Duồn Lự Đen (Lự Đăm), Lự 4.964 5.553 Thay Lừ. Trắng (ở Trung Quốc) 33 Mạ Mạ Châu Mạ, Chô Mạ, Chê Mạ Ngăn, Mạ Xốp, Mạ Tô, 33.338 36.824 Mạ Mạ Krung 34 Mảng Mảng Mảng Ư, Xá Mảng, Niểng Mảng Gứng, Mảng Lệ 2.663 2.634 O, Xá Bá O 35 Mường Mol (Mon, Ao Tá (Âu Tá), Bi 1.137.515 1.230.054 Moan, Mual)
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM Số Dân số T Dân tộc Tên tự gọi Tên gọi khác Nhóm địa phương Tổng Đ.T Ước tính T (1.4.1999) (1.7.2003) 36 Mnông Mnông Mnông Gar, Mnông Nông, 92.451 104.312 Mnông Chil, Mnông Kuênh, Mnông Rlâm, Mnông Preh, Mnông Prâng, Mnông Đíp, Mnông Bu Nor, Mnông Bu Đâng, Mnông Bu Đêh 37 Ngái Sán Ngải Ngái Hắc Cá, Ngái Lầu 4.841 7.386 Mần, Hẹ, Sín, Đản, Lê, Xuyến 38 Nùng Nồng Nùng Giang, Nùng Xuồng, 856.412 914.350 Nùng An, Nùng Inh, Nùng Lòi, Nùng Cháo, Nùng Phàn Slình, Nùng Quy Rịn, Nùng Dín 39 Ơ đu Ơ Đu, I Đu Tày Hạt 301 370 40 Pà thẻn Pà Hưng Mèo Lài, Mèo Hoa, Mèo 5.569 6.529 Đỏ, Bát tiên tộc 41 Phù lá Lao Va Xơ, Xá Phó, Cần Thin Phù Lá Lão-Bồ Khô Pạ, 9.046 8.947 Bồ Khô Pạ, Phù Lá Đen, Phù Lá Hán. Phù Lá 42 Pu Péo Kabeo La Quả, Penti Lô Lô 705 900
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC Số VIỆT NAM Dân số T Dân tộc Tên tự gọi Tên gọi khác Nhóm địa phương Tổng Đ.T Ước tính T (1.4.1999) (1.7.2003) 43 Raglay Rai, Hoang, La Oang 96.931 108.442 44 Rơ măm 352 418 45 Sán chay (Cao Sán Chay Hờn Bán, Chùng, Trại Cao Lan, Sán Chỉ 147.315 162.031 lan-Sán chỉ) 46 Sán dìu San Déo Nhín ( Trại, Trại Đất, Mán Quần 126.237 140.629 Sơn Dao Nhân) Cộc, Mán Váy xẻ 47 Si la Cù Dề Sừ Kha Pẻ 840 1.006 48 Tày Thổ Thổ, Ngạn, Phén, Thu 1.477.514 1.597.712 Lao, Pa Dí. 49 Tà ôi Tôi Ôi, Pa Cô, Tà Uốt, Tà Ôi, Pa Cô, Pa Hi 34.960 38.946 Kan Tua, Pa Hi 50 Thái Tay, Thay Tay Thanh, Man Thanh, Ngành Đen (Tay Đăm). 1.328.725 1.449.084 Tay Mười, Tay Mường, Ngành Trắng (Tay Đón Hàng Tổng, Tay Dọ, Thổ hoặc Khao) 51 Thổ Thổ Người Nhà làng. Mường, Kẹo, Mọn, Cuối, Họ, Đan 68.394 76.191 Con Kha, Xá Lá Vàng Lai, Li Hà, Tày Poọng 52 Xinh mun Xinh Mun Puộc, Xá, Pnạ Xinh Mun Dạ, Xinh Mun 18.018 21.946 Nghẹt. 53 Xê đăng Xơ Teng, Tơ Xê Đăng, Kmrâng, Con Xơ Trng, Tơ Đrá, Mnâm. 127.148 140.445 Đrá, Mnâm, Ca Lan, Brila. Ca Dong, Ha Lăng, Tà Trĩ, Dong, Ha Châu. Lăng, Tà Trĩ., Châu 54 Xtiêng Xa Điêng, Xa Chiêng Bù Lơ, Bù Đek (Bù Đêh), 66.788 74.402 Bù Biêk.
• Chó ý trong c«ng t¸c d©n téc: - Tªn gäi c¸c d©n téc - Sè d©n téc ë ®Þa ph¬ng Qua thèng kª cho thÊy, ngêi Kinh lµ d©n téc ®a sè, chiÕm 86,3% d©n sè c¶ níc (sè liÖu thèng kª 1999). Ngêi Kinh lµ lùc lîng ®oµn kÕt c¸c d©n téc trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh dùng níc vµ gi÷ níc, ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu vµo viÖc h×nh thµnh d©n téc VN.
 53 dân tộc còn lại chiếm tỷ lệ khá nhỏ nªn gäi lµ DTTS, và tỷ lệ giữa các DTTS cũng không đồng đều. Có thÓ chia ra một số nhóm như sau:  Các dân tộc có số dân trên 1 triệu: Tày, Thái, Mường, Hoa, Khmer, Nùng
 Từ 10 vạn đến 50 vạn: H’mông, Dao, Ê®ê, Bana, Sán Chay.  Từ 1000 - 100.000: Ch¨m, Xơ®ăng, Sán Dìu, Hrê, Cơ Ho, Raglai, Mơnông, Thổ, Khơ mú, Giáy, Mạ, Chơro, Hà Nhì, Xinhmun, Churu, Kháng, Lự, Lô Lô, Chứt, Cống, Ngái,  Từ 100 - 500: Si La, Ơ Đu, Pu Péo, RơMăm, Brâu Ph©n bè xen kÏ:
- VÒ kinh tÕ: + Lµ vïng cã dù tr÷ thÕ n¨ng, cã tÝnh chi phèi c¸c vïng kh¸c cña c¶ níc + Lµ vïng giÇu cã vÒ tµi nguyªn (kho¸ng s¶n, rïng ) + Lµ vïng giÇu tiÒm n¨ng du lÞch sinh th¸i + Lµ vïng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó giao lu vÒ kinh tÕ víi c¸c níc + TiÒm n¨ng con ngêi, v¨n ho¸ téc ngêi
3. C¸c d©n téc cã lÞch sö g¾n bã l©u ®êi trong ®Êu tranh chèng thiªn nhiªn vµ ngo¹i x©m, x©y dùng céng ®ång d©n téc thèng nhÊt
- Mét sè d©n téc cã cïng nguån gèc - C¸c d©n téc g¾n bã, gióp ®ì nhau trong lao ®éng, s¶n xuÊt - C¸c d©n téc ®oµn kÕt, g¾n bã trong ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m
a/ Nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu gi÷a c¸c DT ë ViÖt Nam. - Do lÞch sö ®Ó l¹i - Do ®iÒu kiÖn tù nhiªn - Do ®iÒu kiÖn KT- XH - Do mét sè lùc c¶n kh¸c (tËp qu¸n s¶n xuÊt, t©m lý ®ãng cöa )
b/ Thùc tr¹ng cña sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu gi÷a c¸c DT: - VÒ lÜnh vùc x· héi:  Mét sè d©n téc cßn ¶nh hëng tµn d cña chÕ ®é phong kiÕn nh träng nam khinh n÷  Cã c¸c d©n téc cßn ¶nh hëng tµn d cña thêi kú tiÒn phong kiÕn
- VÒ lÜnh vùc kinh tÕ:  Mét sè d©n téc sèng dùa vµo tù nhiªn  Mét sè d©n téc sèng b»ng s¶n xuÊt n¬ng rÉy  Mét sè d©n téc sèng b»ng s¶n xuÊt ruéng níc
§Ó kh¾c phôc sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c DT, §¶ng vµ NN ta ®· ®Ò ra nhiÒu CS ®Çu t ph¸t triÓn ë c¸c vïng DT khã kh¨n; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c DT cïng tiÕn bé. Cã thÓ nãi ®©y lµ b¶n chÊt s©u xa cña hÖ thèng CSDT cña §¶ng vµ Nhµ níc ta
VÒ Ng«n ng÷ 54 DT ViÖt Nam ®îc c¸c nhµ ng«n ng÷ häc s¾p xÕp thµnh 8 nhãm ng«n ng÷ kh¸c nhau. 8 nhãm ®ã lµ:
• ë ViÖt Nam tån t¹i c¶ 4 ng÷ hÖ ph©n bè ë §«ng Nam ¸. - Ng÷ hÖ Nam ¸ lµ lín nhÊt, bao gåm ng«n ng÷ cña c¸c c d©n cã ®Þa bµn sinh tô tõ miÒn nói ®Õn ®ång b»ng, tõ nam ra b¾c. - Ng÷ hÖ Th¸i - Ng÷ hÖ H¸n - T¹ng, vÒ mÆt lÞch sö chñ yÕu ph©n bè ë miÒn B¾c; - Ng÷ hÖ Nam §¶o gåm mét sè ng«n ng÷ ë miÒn Trung vµ T©y Nguyªn.
a. Ng÷ hÖ Nam ¸ (ph©n thµnh 4 nhãm): - Nhãm ViÖt - Mêng (4 ng«n ng÷): ViÖt, M- êng, Thæ, Chøt. - Nhãm M«n - Kh¬me (21 ng«n ng÷): Kh¬me, Bana, X¬®¨ng, C¬ho, H¬rª, Mn«ng, Xtiªng, Bru - V©n KiÒu, C¬tu, Kh¬mó, Tµ«i, M¹, Co, GiÐ - Triªng, Xinhmun, Ch¬ro, M¶ng, Kh¸ng, R¬m¨m, ¥®u, Br©u.
a. Ng÷ hÖ Nam ¸ (ph©n thµnh 4 nhãm): - Nhãm Hm«ng - Dao (3 ng«n ng÷): Hm«ng, Dao, Pµ thÎn. - Nhãm hçn hîp (4 ng«n ng÷): LachÝ, Laha, C¬lao, PupÐo.
b. Ng÷ hÖ Th¸i (8 ng«n ng÷): Tµy, Th¸i, Nïng, S¸n Chay, Gi¸y, Lµo, Lù, Bè y.
b. Ng÷ hÖ Th¸i (8 ng«n ng÷): c. Ng÷ hÖ Nam §¶o (5 ng«n ng÷): Giarai, £®ª, Ch¨m, Raglai, Churu.
d. Ng÷ hÖ H¸n - T¹ng (ph©n biÖt thµnh 2 nhãm): - Nhãm H¸n (3 ng«n ng÷): Hoa, S¸n D×u, Ng¸i. - Nhãm T¹ng - MiÕn (6 ng«n ng÷): Hµ Nh×, Phï L¸, La Hñ, L« L«, Cèng, Sila.
d. Ng÷ hÖ H¸n - T¹ng (ph©n biÖt thµnh 2 nhãm): Mçi DT cã phong tôc, tËp qu¸n, tÝn ngìng riªng thÓ hiÖn qua 3 lÜnh vùc nªn rÊt phong phó, ®a d¹ng: VÒ v¨n ho¸ vËt chÊt: ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i VÒ v¨n ho¸ x· héi: sinh ®Î, cíi xin, ma chay VÒ v¨n ho¸ tinh thÇn:lÔ héi, thê cóng, phong tôc, v¨n nghÖ d©n gian
Tôn giáo và chính sách tôn giáo
TÌNH HÌNH TÔN GIÁO  Nước ta là nước đa tôn giáo. Có 6 tôn giáo lớn:  4 tôn giáo ngoại sinh: Phật giáo, Công giáo, Tin lành, Hồi giáo.  2 tôn giáo nội sinh: Cao đài, Phật giáo Hoà hảo.  Nhiều tôn giáo, hệ phái nhỏ.  Nhiều hình thức tín ngưỡng của các tộc người thiểu số.  Nhiều tà giáo đang lén lút hoạt động.
6 tôn giáo có:  20 triệu tín đồ (25% dân số)  62.000 chức sắc, nhà tu hành  100.000 chức việc  22.000 cơ sở thờ tự  10.000 tu sinh học trong nước  400 chức sắc, nhà tu hành học ở nước ngoài (Nguồn: thống kê Ban Tôn Giáo Chính Phủ)
I/ Phật giáo:  Phật giáo ra đời tại Ấn độ (Năm Phật lịch thứ 2550)  Người sáng lập: thái tử Tất Đạt Đa - Phật Thích Ca  Giáo lý cơ bản của Phật giáo là luận giải về “nguồn gốc sự khổ” và “con đường cứu khổ”(tứ diệu đế)  Truyền vào Việt Nam thế kỷ thứ II sau Công nguyên  Chia thành nhiều hệ phái (Bắc tông, Thiền tông, Tịnh độ tông, Cổ Sơn Môn, Khất sĩ, Nam tông Khmer )
II/ Công giáo  Ra đời vào đầu Công nguyên, tại Bê lem, xứ Giu Đê (nay thuộc Israel)- Vùng Trung cận Đông, chỗ tiếp giáp 3 châu: Âu, Á, Phi, giao điểm của nhiều nền văn minh  Người sáng lập: Chúa Giêsu, thu nhận 12 môn đệ, truyền giáo  Hình thành 2 trung tâm lớn: Rô Ma & Côngstangtinov. 1054 phân liệt lần 1, hình thành Chính Thống giáo  Thế kỷ XVI phân liệt lần 2, hình thành Tin lành & Anh giáo
Thống kê Công giáo Việt Nam Công giáo truyền vào nước ta từ 1533, đến nay có:  3 giáo tỉnh, 26 giáo phận,  2.518 nhà thờ  2 Hồng y, 2 Tổng giám mục, 40 Giám mục, 2.927 linh mục,  13.254 tu sĩ, 52.513 giáo lý viên  5.667.428 giáo dân (Nguồn: Giáo hội Công giáo Việt Nam – Niên giám 2005)
III/ Tin lành  Là một tôn giáo cải cách từ Công giáo  Ra đời vào thế kỷ thứ XVI, ở châu Âu, phát triển mạnh ở Tây Âu và Bắc Mỹ  Ra đời vào lúc giai cấp tư sản đang lên, chịu ảnh hưởng tư tưởng dân chủ tư sản  Nghi thức không rườm rà, tổ chức đơn giản, không chặt chẽ  Hoạt động truyền giáo rất năng động  Hiện nay phân hoá thành rất nhiều hệ phái
Tin lành Việt Nam (miền Nam)  Tin lành truyền vào Việt Nam từ 1911, Tin lành Việt Nam (miền Nam) có:  Ban trị sự tổng liên hội: 21 vị  Hội đồng giáo phẩm: 5 vị  Ban đại diện ở các tỉnh, thành: 32 ban  176 mục sư, 78 mục sư nhiệm chức, 57 truyền đạo, 618 truyền đạo tình nguyện, 26 mục sư hưu  1032 hội thánh, 166 hội nhánh  479.378 tín hữu (Nguồn: thống kê của Tổng liên hội Tin lành Việt Nam miền Nam năm 2004)
Đạo Cao đài:  Đạo Cao đài ra đời năm 1926 (chùa Gò Kén, tỉnh Tây Ninh)  Giáo lý Cao đài chủ trương “Tam giáo qui nguyên” (từ bi: Phật; bác ái: Lão; công bình: Nho); “Ngũ chi hiệp nhất” (hợp nhất 5 ngành đạo: Nhân đạo, Thần đạo, Thánh đạo, Tiên đạo, Phật đạo)  Ý nghĩa “Đại đạo Tam kỳ Phổ độ”: đạo Cao đài ra đời, phổ độ chúng sanh lần 3  Phân hoá thành nhiều hệ phái  Không có trường đào tạo chức sắc chuyên nghiệp
Thống kê đạo Cao đài ở Việt Nam stt Hệ phái Chức sắc Chức Tín đồ Thánh Điện thờ việc thất và cơ sở khác 1 Tây Ninh 2.176 12.082 1.509.444 352 167 2 Ban Chỉnh 2.977 6.972 788.592 249 8 3 Tiên Thiên 1.650 1.574 31.479 126 6 4 Truyền Giáo 554 3.892 44.574 60 30 5 Minh Chơn Đạo 609 442 29.998 49 6 Cầu Kho TQ 231 420 8.980 28 1 7 Chơn Lý 1.786 201 6.577 27 1 8 Chiếu Minh LC 66 134 5.012 17 6 9 Bạch Y 88 122 4.065 14 3 10 Nhỏ lẻ 893 53 5.708 29 2 Tổng cộng 11.030 25.892 2.434.429 954 224
Phật giáo Hoà hảo:  Phật giáo Hoà hảo ra đời năm 1939, tại làng Hoà Hảo (nay thuộc thị trấn Phú Mỹ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang)  Người sáng lập là Huỳnh Phú Sổ (đức Huỳnh Giáo chủ)  Pháp môn tu hành: “học Phật, tu nhân”
Các tôn giáo khác:  13 tỉnh, thành phố có tín đồ Hồi giáo = 64.957 người.  7 tỉnh, thành có tín đồ Tứ Ân Hiếu Nghĩa = 46.312 người.  6 tỉnh, thành có tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương = 13.412 người.  12 tỉnh, thành có tín đồ Baha’i = 2845 người. (Nguồn: thống kê của Ban Tôn Giáo Chính Phủ)
Nhìn chung  Việt Nam có 6 tôn giáo lớn, có đông tín đồ  Có nhiều hệ phái, tôn giáo có ít tín đồ  Những tổ chức mang màu sắc tôn giáo, những tà giáo từ nước ngoài truyền vào Việt Nam hoặc ra đời tại một số địa phương  Hoạt động tôn giáo rất đa dạng, phong phú và cũng có nhiều yếu tố phức tạp.
Quan điểm chỉ đạo công tác tôn giáo: (Nghị quyết hội nghị lần thứ VII, BCH TW Đảng khoá IX, có 5 quan điểm chỉ đạo về công tác tôn giáo)  Quan điểm 1: tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân, đang và sẽ tồn tại cùng dân tộc trong quá trình đi lên CNXH. Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, quyền sinh hoạt tôn giáo bình thường trong khuôn khổ pháp luật. Các tôn giáo bình đẳng.  Quan điểm 2: Thực hiện nhất quán chính sách đại đoàn kết dân tộc, không phân biệt đối xử vì lý do tín ngưỡng, tôn giáo.  Quan điểm 3: Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng.  Quan điểm 4: Công tác tôn giáo là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị.  Quan điểm 5: vấn đề theo đạo và truyền đạo, mọi tín đồ có quyền tự do hành đạo tại gia và cơ sở thờ tự hợp pháp theo qui định của pháp luật.
Công tác tôn giáo: Vận động tín đồ tôn giáo Vận động chức sắc tôn giáo  Công tác tôn giáo Quản lý Nhà Nước đối với tôn giáo Đấu tranh chống phần tử xấu lợi dụng tôn giáo
Công tác QLNN về tôn giáo:  Chủ thể quản lý: các cơ quan thuộc khối Nhà nước  Phương tiện quản lý: văn bản pháp qui  Đối tượng quản lý: các tôn giáo
Các văn bản pháp qui về tôn giáo  Ngày 3/9/1945, Bác Hồ đề xuất: Văn bản hiện hành: ưỡ ự ươ “Tín ng ng t do, l ng giáo Pháp Lệnh đoàn kết” ưỡ  Năm 1957 Chủ tịch Hồ Chí Minh tín ng ng, tôn giáo ký sắc lệnh 234/SL  Có hiệu lực thi hành từ  Năm 1977 Thủ tướng Phạm Văn 15/11/2004 Đồng ký Nghị Quyết 297/CP Nghị định  Năm 1991 Nghị định 69-HĐBT số 22/2005/NĐ-CP, ngày  Năm 1999 Nghị định 01/03/2005 của Chính Phủ 26/1999/NĐ-CP “Hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh”
Xét duyệt và công nhận pháp nhân tôn giáo:  Các tổ chức tôn giáo phải được Nhà nước cho phép mới được hoạt động  Thủ tướng Chính Phủ công nhận tổ chức tôn giáo có phạm vi hoạt động ở nhiều tỉnh, thành  Chủ tịch UBND tỉnh công nhận tổ chức tôn giáo có phạm vi hoạt động chủ yếu ở một tỉnh, thành  Việc thành lập, chia tách, sát nhập, hợp nhất tổ chức tôn giáo cơ sở phải được sự chấp thuận của Chủ tịch UBND tỉnh (Nguồn: điều 16 & 17 Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo)  Thí dụ
Hoạt động tôn giáo của tín đồ, nhà tu hành, chức sắc:  Người tín đồ được tự do bày tỏ  Hoạt động tôn giáo phải đảm bảo đức tin, thực hành lễ nghi, học an toàn, tiết kiệm, phù hợp với tập giáo lý truyền thống, bản sắc văn hoá dân  Chức sắc, nhà tu hành được tộc thực hiện lễ nghi tôn giáo trong  Hoạt động tôn giáo bị đình chỉ phạm vi phụ trách, được giảng nếu: Xâm phạm an ninh quốc gia, đạo, truyền đạo tại cơ sở tôn tác động xấu đến đoàn kết toàn giáo dân, xâm phạm tính mạng, sức  Trường hợp thực hiện lễ nghi, khoẻ, nhân phẩm, danh dự, tài truyền đạo, giảng đạo ngoài cơ sản của người khác, có hành vi vi sở thờ tự phải được UBND phạm Pháp luật nghiêm trọng huyện cho phép khác.  Người đang chấp hành án phạt (điều 9,11,12,13,14,15 Pháp lệnh tín tù thì không được chủ trì nghi ngưỡng, tôn giáo) lễ, giảng đạo, truyền đạo
Quản lý chương trình hoạt động tôn giáo của cơ sở thờ tự:  Người phụ trách cơ sở ton giáo đăng ký chương trình hoạt động tôn giáo hàng năm với UBND xã. Những hoạt động ngoài chương trình đăng ký thì phải xin phép  (Điều 12 Pháp lệnh)  Trách nhiệm đăng ký: người chủ trì cơ sở thờ tự  Thẩm quyền xem xét, chấp thuận: UBND xã  Những vấn đề cần lưu ý khi xét duyệt chương trình hoạt động tôn giáo
Xét duyệt một số việc thuộc hành chánh đạo:  Ban Tôn Giáo Chính Phủ thừa nhận việc đăng ký phong chức, phong phẩm chức sắc thuộc diện trung ương quản lý  UBND tỉnh thừa nhận việc đăng ký phong chức, phong phẩm thuộc diện tỉnh quản lý  Điều kiện để được thừa nhận: là công dân Việt Nam, có đạo đức tốt; đoàn kết dân tộc; nghiêm chỉnh chấp hành luật pháp  Trường hợp thuyên chuyển hoạt động phải thông báo với UBND huyện nơi đi và đăng ký với UBND huyện nơi đến (điều 22 & 23, pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo)  Kết quả xét duyệt ở Cần Thơ
Quản lý đào tạo chức sắc:  Tổ chức tôn giáo được mở trường đào tạo chức sắc  Thẩm quyền cho phép lập trường: Chính Phủ  Địa phương quản lý: chương trình giảng dạy, giảng viên, học viên  Các trường đạo ở Cần Thơ và kết quả công tác quản lý các trường đạo ở Cần Thơ: Lớp Cao đẳng chuyên khoa Phật Học; Đại chủng viện Thánh Quí  Mở lớp bồi dưỡng ngắn hạn: UBND thành phố cho phép
Xét duyệt xây sửa nơi thờ tự  Khi sửa chữa mà không làm thay đổi kiến trúc, kết cấu chịu lực của công trình thì thông báo bằng văn bản cho UBND xã.  Sửa chữa, cải tạo, nâng cấp, xây dựng nơi thờ tự phải xin phép  Thẩm quyền cho phép: UBND tỉnh
Xét duyệt việc sản xuất, lưu thông đồ dùng việc đạo:  Kinh, sách, chuông, mõ, bàn thờ, bài vị, tượng, ảnh  Băng ghi âm, ghi hình đĩa CD có nội dung tôn giáo
Quản lý các hoạt động từ thiện của tôn giáo:  Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện để các tổ chức và cá nhân tôn giáo tham gia công tác từ thiện nhân đạo  Các cơ quan chức năng hướng dẫn, quản lý về lĩnh vực chuyên môn  Hoạt động từ thiện, xã hội của tôn giáo phải phù hợp với hiến chương của đạo và luật pháp Nhà nước
Quản lý hoạt động quốc tế của tôn giáo:  Tổ chức và cá nhân tôn giáo được quan hệ quốc tế  Phải tôn trọng luật pháp Việt Nam  Khi mời tổ chức tôn giáo nước ngoài vào VN triển khai chủ trương của tổ chức tôn giáo nước ngoài, tham gia hoạt động tôn giáo ở nước ngoài: phải xin phép trung ương  Chức sắc nước ngoài được giảng đạo tại cơ sở tôn giáo hợp pháp của Việt Nam sau khi đã được cơ quản lý Nhà nước về tôn giáo ở trung ương chấp thuận (điều 34,35,36,37 Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo)
Giải quyết những khiếu nại, khiếu tố của tôn giáo: Bộ máy chuyên trách tôn giáo:  Trung ương: Ban Tôn Giáo Chính Phủ  Cấp tỉnh: Ban Tôn Giáo  Cấp huyện: Phòng Tôn Giáo  Cấp xã: có thể có cán bộ phụ trách
Mối quan hệ giữa tôn giáo và dân tộc 54 dân tộc  Người Kinh theo các tôn giáo khác nhau  Người Khmer theo Phật giáo Nam tông  Người Chăm theo Hồi giáo & Bà La Môn  Đa số các tộc người thiểu số còn lại có các tôn giáo sơ khai của tộc người mình  Đạo Tin lành đang truyền giáo vào vùng đồng bào thiểu số  Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề này (NQ 25-NQ/TW, Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo, chỉ thị 01/2005/CT-TTg)
Xin kết thúc chuyªn ®Ò  Kính chúc sức khỏe các đồng chí học viên  Chúc lớp học thành công tốt đẹp  KÝnh mời tham gia thảo luận